Vrijwillige bewonersbijdrage in AWBZ sectoren. Quick scan naar aard en omvang Eindrapport

Transcriptie

1 Vrijwillige bewonersbijdrage in AWBZ sectoren Quick scan naar aard en omvang Eindrapport

2 Vrijwillige bewonersbijdrage in AWBZ sectoren Quick scan naar aard en omvang Eindrapport Een onderzoek in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Betty Noordhuizen Marieke Hollander Christel Scholten B3118 Leiden, 26 januari 2006

3

4 Voorwoord Instellingen die gefinancieerd worden vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) mogen voor diensten en producten die zij buiten de AWBZ-zorg om leveren, een vrijwillige bijdrage vragen aan hun bewoners. Bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) komen uit het veld signalen binnen dat er grote verschillen zouden bestaan tussen de vrijwillige bewonersbijdragen die AWBZ-instellingen vragen. Landelijk representatieve gegevens hierover ontbreken echter tot op heden. Het Ministerie van VWS wenst daarom inzicht te krijgen in de aard en omvang van de vrijwillige bewonersbijdrage in de drie AWBZ-sectoren Verpleging & Verzorging, Geestelijke Gezondheidszorg en Gehandicaptenzorg. In opdracht van het Ministerie van VWS (directie Gehandicaptenbeleid) voerde Research voor Beleid een telefonische enquête uit onder AWBZ-instellingen voor Verpleging & Verzorging, Geestelijke Gezondheidszorg en Gehandicaptenzorg en cliëntenraden van deze instellingen. Het voorliggende rapport beschrijft de resultaten van deze quick scan. Dank aan alle instellingen en cliëntenraden die hebben deelgenomen aan dit onderzoek. Drs. Christel Scholten Research manager Gezondheidszorg 3

5 4

6 Inhoudsopgave Conclusies 7 1 Inleiding Achtergrond Doel- en vraagstelling van het onderzoek Opzet van het onderzoek Respons Non-respons 14 2 Vrijwillige bewonersbijdrage in AWBZ instellingen Aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt Diensten waarvoor een vrijwillige bewonersbijdrage wordt gevraagd Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage 19 Bijlage I Tabellen 23 Bijlage II Aankondigingsbrief aan instellingen 33 Bijlage III Vragenlijst telefonische enquête onder instellingen 35 Bijlage IV Vragenlijst telefonische enquête onder cliëntenraden 39 Bijlage V Brochure CVZ 41 5

7 6

8 Conclusies Het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt In een periode van twee weken is een telefonische enquête uitgevoerd onder directies en cliëntenraden van AWBZ-instellingen in de sectoren Verpleging & Verzorging, Gehandicaptenzorg en Geestelijke Gezondheidszorg. De resultaten van de telefonische enquête onder deze instellingen laten zien dat 40% van alle instellingen een vrijwillige bewonersbijdrage heft voor diensten en/of producten die zij aan bewoners levert. Dat wil nog niet zeggen dat de overige instellingen geen extra diensten en/of producten aan bewoners leveren die eigenlijk ook onder de vrijwillige bewonersbijdrage zouden moeten vallen. Het is mogelijk dat een gedeelte van de instellingen die geen vrijwillige bewonersbijdrage heffen kosten op een andere wijze aan bewoners berekenen maar daarover kunnen op basis van dit onderzoek geen uitspraken worden gedaan. Verschil tussen de sectoren Tussen de drie AWBZ-sectoren blijken verschillen te bestaan in het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt. De sector Verpleging & Verzorging heeft met ruim twee op de vijf instellingen (44%) het hoogste aandeel instellingen dat een vrijwillige bijdrage vraagt van haar bewoners. De sector Gehandicaptenzorg neemt met één op de drie instellingen (36%) een tussenpositie in. In de sector Geestelijke Gezondheidszorg heft één op de vijf instellingen (19%) een vrijwillige bewonersbijdrage. Verschil binnen de sectoren Binnen de sectoren is onderscheid gemaakt tussen de verschillende typen instellingen, waarbij opvalt dat de verschillen binnen de sectoren groter zijn dan die tussen de sectoren onderling. Binnen de sector Verpleging & Verzorging (V&V) heft éénderde (35%) van de verzorgingshuizen een vrijwillige bewonersbijdrage tegenover tweederde (67%) van de verpleeghuizen. Binnen de sector Gehandicaptenzorg (GZ) vraagt de helft van de intramurale instellingen een vrijwillige bijdrage aan de bewoners, terwijl geen van de semi-murale instellingen dit doet. Binnen de sector Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) vraagt de helft van de Algemeen Psychiatrische Ziekenhuizen (APZ) een vrijwillige bewonersbijdrage tegenover 8% van de Regionale Instellingen voor Begeleid Wonen (RIBW s). Deze verschillen lijken erop te wijzen dat instellingen waar bewoners relatief meer zaken zelf (kunnen) regelen, minder vaak een vrijwillige bewonersbijdrage vragen. Dit komt overeen met het principe van de vrijwillige bewonersbijdrage waarbij instellingen door bewoners betaald worden om zaken die buiten de AWBZ-zorg om gaan voor hen te regelen. Antwoorden van de cliëntenraden De vraag of de instelling een vrijwillige bewonersbijdrage heft is niet alleen de directies voorgelegd, maar ook de cliëntenraden van de betreffende instellingen 1. Voor 59% van de instellingen waarvan zowel de directie als de cliëntenraad is geïnterviewd, geven de directie en de cliëntenraad hetzelfde antwoord. Voor ruim één op de acht instellingen (13%) weet de cliëntenraad geen antwoord op de vraag of de instelling een vrijwillige bewonersbijdrage heft. Tenslotte geven voor bijna drie op de tien instellingen (29%) de directies en de cliëntenraden een tegengesteld antwoord. 1 Gezien de beschikbare tijd van twee weken kon niet voor alle responderende instellingen tevens de cliëntenraad benaderd worden. Voor de respons van de cliëntenraden zie paragraaf

9 Er zijn veel verklaringen denkbaar voor de tegengestelde antwoorden binnen een instelling. Een mogelijke verklaring voor het verschil in antwoorden tussen de directies en de cliëntenraden is dat cliëntenraden niet goed op de hoogte zijn of worden gebracht van de regeling rondom de vrijwillige bewonersbijdrage in de instelling. Een andere mogelijkheid is dat directies in de telefonische enquête foutieve antwoorden hebben verstrekt. Het met zekerheid vaststellen of de directie dan wel de cliëntenraad het juiste antwoord heeft gegeven op de vraag valt buiten het bereik van dit onderzoek. Vrijwillige bewonersbijdrage per dienst/product of als vast bedrag Instellingen die een vrijwillige bijdrage aan bewoners vragen berekenen de hoogte hiervan op verschillende wijzen. In bijna drie op de vijf instellingen (57%) is de hoogte van de bijdrage afhankelijk van het aantal en soort diensten en producten die de individuele cliënt afneemt. In bijna twee op de vijf instellingen (37%) wordt één vast bedrag per maand voor de diensten/producten gevraagd, ongeacht welke de cliënt precies wenst. Uitgesplitst naar sector komt het heffen van één vast bedrag binnen de sector GGZ vaker voor (57%), dan binnen de sectoren GZ (44%) en V&V (34%). Diensten en producten waar een vrijwillige bewonersbijdrage voor wordt gevraagd Er zijn verschillen tussen de instellingen die een vrijwillige bewonersbijdrage heffen in de diensten en producten waarvoor zijn deze vragen. Diensten en producten die in veel instellingen tegen betaling van een vrijwillige bewonersbijdrage worden aangeboden zijn recreatie/ontspanning (65%), waskosten (50%), persoonlijke verzorging (32%) en extra inrichting van de eigen kamer (20%). Ook vraagt 15% van de instellingen een vrijwillige bewonersbijdrage voor de administratiekosten over de verleende diensten. Verschil tussen de sectoren Tussen de sectoren zijn er verschillen in het aandeel instellingen dat een bepaalde dienst of product aanbiedt. Zo wordt door een kwart van V&V instellingen een vrijwillige bewonersbijdrage gevraagd voor extra inrichting van de eigen kamer tegenover één op de tien GZ instellingen en geen van de GGZ instellingen. De top 3 van diensten en producten waarvoor een vrijwillige bewonersbijdrage wordt gevraagd is voor de sectoren wel nagenoeg hetzelfde. Tabel 1 Top 3 diensten/producten waarvoor een vrijwillige bewonersbijdrage wordt gevraagd V&V GZ GGZ 1 Recreatie/ontspanning Recreatie/ontspanning Waskosten 2 Waskosten Waskosten Recreatie/ontspanning 3 Persoonlijke verzorging Persoonlijke verzorging Gedeelde derde plaats voor de overige diensten/producten Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage Hoogte van de vaste vrijwillige bewonersbijdrage per maand Instellingen die een vaste vrijwillige bewonersbijdrage per maand vragen (dus niet differentiëren naar dienst/product), vragen gemiddeld ruim 21,- per maand. Het hoogste door een instelling genoemde bedrag per maand is 82,50. Voor de sector V&V is de gemiddelde vaste bewonersbijdrage per maand 21,- en voor de sector GZ bijna 25,-. Voor de sector GGZ is dit bedrag ruim 13,- per maand. 8

10 Tabel 2 Hoogte van de vaste vrijwillige bewonersbijdrage in Euro's per maand. Gemiddeld 21,1 24,9 13,3 21,3 Minimum 1 4,5 5 1 Maximum 70 82, ,5 Aantal Hoogte van de variabele vrijwillige bewonersbijdrage per maand Bij instellingen waar de vrijwillige bewonersbijdrage afhangt van de diensten en/of producten die de cliënt afneemt is gevraagd een schatting te maken van de totale vrijwillige bewonersbijdrage die cliënten gemiddeld per maand betalen. De hoogte van dit bedrag hangt af van de hoeveelheid diensten/producten die de cliënt afneemt. De minimale vrijwillige bewonersbijdrage die cliënten per maand betalen wordt door de instellingen geschat op gemiddeld ruim 10,-. De maximale bewonersbijdrage die cliënten per maand betalen wordt door de instellingen geschat op gemiddeld ruim 57,-. Door slechts een beperkt aantal cliëntenraden is de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage per maand genoemd. Hierdoor is het niet mogelijk om uitspraken te doen over de correlatie tussen de totale bedragen genoemd door de directies en door de cliëntenraden. Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage per dienst of product Per dienst/product die een instelling aan bewoners biedt, is gevraagd wat de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage per maand is. De gemiddelde vrijwillige bewonersbijdrage per maand voor veelgeboden diensten/producten is: waskosten: bijna 30,- persoonlijke verzorging: ruim 16,- extra inrichting van de eigen kamer: ruim 11,- recreatie/ontspanning: 10,- Tabel 3 Vrijwillige bewonersbijdrage per dienst/product in euro s per maand V&V GZ GGZ Dienst/product Gem. Min. Max. Gem. Min. Max. Gem. Min. Max. Waskosten 33, , ,33 19, Persoonlijke verzorging 17, , Voeding 14,80 2,15 53, Begeleiding/vervoer 7,50 7,50 7, ,50 11,50 11,50 Extra inrichting eigen kamer 11,30 3, Alarmering 7,10 4,50 12, Recreatie/ontspanning 8,20 1, ,50 2, , ,50 Administratiekosten 3, , ,50 2,50 2,50 Hulpmiddelen

11 Verschillen tussen instellingen in het heffen van een vrijwillige bewonersbijdrage Samenvattend laten de antwoorden uit de telefonische enquête zien dat er verschillen zijn tussen de sectoren in het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt voor een bepaald(e) dienst/product, evenals in de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage die per maand wordt gevraagd. Ook binnen de sectoren zijn er (behoorlijke) verschillen zichtbaar tussen de laagste en de hoogste vrijwillige bewonersbijdrage die door instellingen voor een bepaalde dienst of product wordt gevraagd. Bij de bedragen die in deze quick scan genoemd zijn dient betrokken te worden dat de telefonische enquête geen inzicht geeft in de inhoud van een dienst/product zoals die door een instelling aan haar bewoners wordt geleverd. Gezien het grote aantal items waarvoor een vrijwillige bijdrage kan worden gevraagd, en de enorme diversiteit per product of dienst die mogelijk is, is een telefonische enquête ook niet het meest geëigende onderzoeksinstrument om hier zicht op te krijgen. Het tijdsbestek van het onderzoek stelde echter grenzen aan het onderzoeksdesign. 10

12 1 Inleiding 1.1 Achtergrond Intramurale en semi-murale instellingen in de sectoren Verpleging & Verzorging (V&V), Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) en Gehandicaptenzorg (GZ) worden vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) gefinancierd voor de zorg en begeleiding voor hun cliënten. De bewoners van deze instellingen betalen zelf een inkomensafhankelijke bijdrage AWBZ. De hoogte van deze verplichte eigen bijdrage wordt vastgesteld door de zorgkantoren. De diensten en producten die onder de verstrekking van de AWBZ vallen zijn opgenomen in de Groene Lijst, die is opgesteld door het College voor zorgverzekeringen (CVZ) 1 (bijlage V). Voor diensten en producten die niet in de Groene Lijst zijn opgenomen, maar die zij wel leveren, mogen instellingen extra kosten in rekening brengen. De cliënt, of diens (wettelijk) vertegenwoordiger, bepaalt zelf van welke diensten en producten hij/zij gebruik wenst te maken. Hiervoor betaalt hij/zij een vrijwillige bewonersbijdrage aan de instelling. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan extra aankleding van de eigen kamer (eigen telefoon, eigen televisie), recreatieactiviteiten en uitstapjes. Voor de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de cliënten zijn zorginstellingen verplicht te beschikken over een cliëntenraad. Op grond van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) beschikken cliëntenraden over verzwaard adviesrecht met betrekking tot collectieve bijdragen voor bewoners. In januari 2002 heeft het WOI, het werkverband van ouder- en familieorganisaties betrokken bij instellingen voor mensen met een verstandelijke handicap, een enquête gehouden onder haar lidverenigingen. Het ging hierbij om de eigen bewonersbijdragen die door instellingen wordt gevraagd voor wassen van boven- en onderkleding, administratiekosten, recreatie en vakantie. Op basis van deze enquête lijken de bedragen die gevraagd worden behoorlijk te verschillen per zorgaanbieder Doel- en vraagstelling van het onderzoek Signalen uit het veld lijken erop te wijzen dat er behoorlijke verschillen bestaan tussen de vrijwillige bewonersbijdragen die door AWBZ-instellingen worden gevraagd. Representatieve landelijke gegevens hierover ontbreken echter. Het doel van deze quick scan is inzicht te geven in de aard en omvang van de vrijwillige bewonersbijdrage in de AWBZ-sectoren Verpleging & Verzorging, Geestelijke Gezondheidszorg en Gehandicaptenzorg. 1 Daar kunt u op rekenen in een AWBZ-instelling: informatie over verstrekkingen en bijdragen in de AWBZinstellingen. College voor zorgverzekeringen. Diemen, juni

13 Deze quick scan dient daarvoor antwoord te geven op de volgende onderzoeksvragen: 1) Wat is voor deze AWBZ-sectoren het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt? zijn er verschillen tussen de sectoren in het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt? zijn er binnen de sectoren verschillen tussen typen instellingen in het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt? wordt de vrijwillige bijdrage per dienst of product of als vast bedrag aan bewoners berekend? 2) Voor welke diensten en producten wordt door de instellingen een vrijwillige bewonersbijdrage gevraagd? zijn er verschillen tussen de sectoren in de diensten en producten waarvoor een vrijwillige bewonersbijdrage wordt gevraagd? 3) Wat is de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage die instellingen vragen per maand? zijn er verschillen tussen de sectoren in de hoogte van de totale vrijwillige bewonersbijdrage die per maand wordt gevraagd? wat is de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage per maand per dienst of product? zijn er verschillen tussen de sectoren in de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage per maand per dienst of product? 1.3 Opzet van het onderzoek Om de onderzoeksvragen te beantwoorden zijn door het projectteam van Research voor Beleid de volgende activiteiten uitgevoerd: Voorbereiding In de voorbereidende fase heeft een beknopte deskresearch plaatsgevonden en zijn twee vragenlijsten opgesteld voor een telefonische enquête: één voor de directies van instellingen uit de drie sectoren en één voor de cliëntenraden van deze instellingen. De vragenlijst voor de directies richt zich op de vraag of de instelling een vrijwillige bewonersbijdrage heft, en zo ja, voor welke diensten en producten zij dit doet en hoe hoog deze bijdrage is. Tevens wordt de directies van de instellingen gevraagd naar een contactpersoon van de cliëntenraad van de instelling. De cliëntenraden wordt vervolgens gevraagd of de instelling een vrijwillige bewonersbijdrage heft en zo ja, hoe hoog deze bijdrage is per maand. De vragenlijsten zijn ter goedkeuring voorgelegd aan de opdrachtgever. De vragenlijst voor de telefonische enquête onder de directies van de instellingen is opgenomen in bijlage III. De vragenlijst voor de telefonische enquête onder de cliëntenraden van de instellingen is opgenomen in bijlage IV. Voorafgaand aan de telefonische enquête is er een aankondigingsbrief voor het onderzoek uit naam van (en op briefpapier van) het Ministerie van VWS verzonden naar de directies van de instellingen. Deze aankondigingsbrief is opgenomen in bijlage II. 12

14 Telefonische enquête Om de onderzoeksvragen te beantwoorden is een telefonische enquête afgenomen bij de directies van AWBZ-instellingen in de sectoren Verpleging & Verzorging, Gehandicaptenzorg en Geestelijke Gezondheidszorg en de cliëntenraden van deze instellingen. 1.4 Respons Voor de telefonische enquête onder de instellingen heeft Research voor Beleid voor de sectoren Gehandicaptenzorg (GZ) en Geestelijk Gezondheidszorg (GGZ) adresbestanden gekregen van Ministerie van VWS en voor de sector Verpleging en Verzorging (V&V) van het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG). De telefonische enquête heeft plaatsgevonden van 28 november tot en met 9 december. Tabel 1.1 Respons per sector V&V GZ GGZ Directies 36% 43% 61% Cliëntenraden 4 69% 80% 67% Respons voor de directies Voor de sector Verpleging & Verzorging (V&V) bevatte het databestand 684 instellingen. Gestreefd werd en behaald is een netto respons van 246 instellingen, zodat er een betrouwbaarheid van 95% is bereikt bij een betrouwbaarheidsinterval van 5%. Dit wil zeggen dat de resultaten met 95% zekerheid niet meer dan 5% afwijken van de werkelijke waarde. Gezien het kleine aantal intramurale en semi-murale instellingen in de sectoren Gehandicaptenzorg (GZ) en Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) is ervoor gekozen deze instellingen integraal te benaderen. De respons voor de sector Gehandicaptenzorg bedraagt 43,5% en voor de sector Geestelijke Gezondheidszorg ruim 61%. Van de instellingen die hebben deelgenomen aan het onderzoek gaf ruim 81% van de directies een contactpersoon van de cliëntenraad op. De meest gegeven reden om geen contactpersoon of adresgegevens van de cliëntenraad te noemen was dat de respondent deze niet beschikbaar had. In een aantal gevallen beschikte de instellingen (op dit moment) niet over een cliëntenraad. Enkele respondenten gaven geen contactpersoon van de cliëntenraad, omdat zij meenden dat deze niet in staat zou zijn antwoord te geven op de vragen. Respons voor de cliëntenraden De cliëntenraden waarvan de directies een contactpersoon en adresgegevens hebben opgegeven, zijn telefonisch benaderd met een korte vragenlijst (bijlage III). Voor de sector Verpleging & Verzorging (V&V) is de respons van de benaderde cliëntenraden 69%, voor de sector Gehandicaptenzorg (GZ) 80% en voor de sector Geestelijke gezondheidzorg (GGZ) 67%. Deze respons is hoog, zeker gezien het feit dat bij eerder onderzoek onder cliëntenraden is gebleken dat deze lastig te bereiken zijn. 4 Percentage van responderende cliëntenraden op het aantal responderende instellingen in de sector. 13

15 In totaal hebben van de 356 geïnterviewde instellingen, 206 cliëntenraden deelgenomen aan de telefonische enquête. Van bijna 60% van de deelnemende instellingen is dus tevens gesproken met de cliëntenraad. 1.5 Non-respons Directies van de instellingen De belangrijkste reden voor non-respons bij de directies van de instellingen ligt in het feit dat men niet behoort tot de doelgroep van het onderzoek (intra- en semimurale AWBZ instellingen). Deze instellingen leveren extramurale zorg of helemaal geen AWBZ-zorg. Een aantal instellingen is gefuseerd en zit als gevolg daarvan dubbel in het bestand. Ook zijn voor meerdere instellingen meerdere locaties opgenomen in het bestand. Slechts een klein gedeelte van de instellingen die wel tot de doelgroep behoren heeft geweigerd deel te nemen aan de telefonische enquête. De meest genoemde reden van weigering is geen zin of tijd om mee te doen. Slechts enkele instellingen wensten geen gegevens over de vrijwillige bewonersbijdrage te verstrekken of vonden het onduidelijk wat met de resultaten van het onderzoek gedaan zou worden. Cliëntenraden van de instellingen De non-respons voor de cliëntenraden is bijna geheel toe te schrijven aan het niet bereikbaar zijn van de contactpersoon. Slechts enkele respondenten wilden niet deelnemen aan het onderzoek. Wel gaven een aantal respondenten aan niet met zekerheid iets te kunnen zeggen over dit onderwerp (zie paragraaf 2.1). 14

16 2 Vrijwillige bewonersbijdrage in AWBZ instellingen 2.1 Aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt Algemeen Van de AWBZ-instellingen in de sectoren Verpleging & Verzorging (V&V), Gehandicaptenzorg (GZ) en Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) heft 40% een vrijwillige bewonersbijdrage voor diensten en/of producten die zij aan bewoners leveren. Tabel 2.1 Heft uw stelling een vrijwillige bewonersbijdrage? Aantal % Ja % Nee % % Verschil tussen sectoren De sector Verpleging & Verzorging heeft het hoogste aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt (44%). Voor de sector Gehandicaptenzorg is dit ruim één op de drie instellingen (36%) en voor de sector Geestelijke Gezondheidszorg één op de vijf instellingen (19%). Tabel 2.2 Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage? Ja 44% 36% 19% 40% Nee 56% 64% 81% 60% 100% 100% 100% 100% N Verschil tussen typen Binnen de sectoren is er onderscheid gemaakt tussen verschillende typen instellingen: voor de sector V&V tussen Verzorgingshuizen, verpleeghuizen en een combinatie hiervan voor de sector GZ tussen intramurale en semi-murale instellingen en een combinatie hiervan voor de sector GGZ tussen Algemeen Psychiatrische Ziekenhuizen (APZ) en Regionale Instellingen Beschermd Wonen (RIBW s) en een combinatie hiervan. Binnen de sector Verpleging & Verzorging heft éénderde van de Verzorgingshuizen (35%) een vrijwillige bewonersbijdrage. Voor de verpleeghuizen is dit tweederde van de instellingen (65%). De organisaties die een combinatie zijn van verzorgingshuis en een verpleeghuis hebben op deze vraag antwoord gegeven voor het verpleeghuis 5. Hierbij geeft de helft van de instellingen (51%) aan een vrijwillige bewonersbijdrage te vragen. 5 Hiervoor is gekozen uit pragmatische overwegingen. Ook binnen deze instellingen is er een verschil tussen de aard en omvang van de vrijwillige bewonersbijdrage tussen het verzorgingshuis en het verpleeghuis. Gezien de achterblijvende respons van de verpleeghuizen is de combinatie-instellingen gevraagd de vragen te beantwoorden voor hun verpleeghuis. Voor 17 van de 100 combinatie-instellingen is niet duidelijk voor welk type instelling zij antwoord hebben gegeven. 15

17 Tabel 2.3 Sector Verpleging & Verzorging (Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage?) Verzorgingstehuis Verpleegtehuis Combinatie verzorgingstehuis en verpleegtehuis Ja 35% 67% 51% 44% Nee 65% 33% 49% 56% 100% 100% 100% 100% N Binnen de sector Gehandicaptenzorg vraagt de helft van de intramurale instellingen een vrijwillige bijdrage van haar bewoners, tegenover geen van de semi-murale instellingen. Van de instellingen die een combinatie zijn van intramurale en semi-murale instelling heft 44% een vrijwillige bewonersbijdrage. Tabel 2.4 Sector Gehandicaptenzorg 6 (Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage?) Intramuraal Semi-muraal Combinatie intramuraal en semi-muraal Ja 50% 44% 36% Nee 50% 100% 56% 64% 100% 100% 100% 100% N Binnen de sector Geestelijke Gezondheidszorg is een verschil te zien tussen de APZ en de RIBW s. De helft van de APZ vraagt een vrijwillige bewonersbijdrage tegenover slechts 8% van de RIBW s. Voor de instellingen met een combinatie van beide typen heft 7% een vrijwillige bewonersbijdrage. Tabel 2.5 Sector Geestelijke gezondheid (Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage?) APZ (Algemeen psychiatrisch Ziekenhuis) RIBW (Regionale Instelling Beschermende Woonvormen) Combinatie APZ en RIBW Ja 50% 8% 7% 19% Nee 50% 92% 93% 81% 100% 100% 100% 100% N Voor de percentages in tabel 4 en 5 wordt het voorbehoud gemaakt dat, door de kleine omvang van beide sectoren, een beperkt aantal instellingen voor iedere sector heeft deelgenomen aan het onderzoek. Hierdoor zijn de uitsplitsingen naar typen lastig te maken. 16

18 Verschil antwoorden directies en cliëntenraden De vraag of een instelling een vrijwillige bewonersbijdrage heft is eveneens voorgelegd aan de cliëntenraad van de betreffende instelling. Voor 59% van de instellingen geven de directie en de cliëntenraad op deze vraag hetzelfde antwoord. Voor 14% van de instelling zegt de directies ja en de cliëntenraad nee, voor 15% van de instellingen is dit andersom. Voor ruim één op de tien instellingen (13%) weet de cliëntenraad op deze vraag geen antwoord. Tabel 2.6 Vergelijking (Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage?) Aantal % inst ja cr ja 39 19% inst ja cr nee 28 14% inst ja cr weet niet 10 5% inst nee cr ja 30 15% inst nee cr nee 83 40% inst nee cr weet niet 16 8% % Vrijwillige bewonersbijdrage per dienst/product of als vast bedrag De berekeningswijze die instellingen hanteren voor de vrijwillige bewonersbijdrage die zij aan hun bewoners vragen verschilt. Voor 34% van de V&V instellingen, 44% van de GZ instellingen en 57% van de GGZ instellingen is dit één vast bedrag voor alle producten samen (ongeacht hoeveel diensten/producten de cliënt afneemt). In 59% van de V&V instellingen, 52% van de GZ instellingen en 43% van de GGZ instellingen is de vrijwillige bewonersbijdrage afhankelijk van welke diensten en producten een cliënt afneemt. In een klein gedeelte van de V&V instellingen (6%) en de GZ instellingen (4%) is de vrijwillige bijdrage voor cliënten afhankelijk van hun aandoening. De vergoeding die instellingen vanuit de AWBZ ontvangen hangt in een aantal gevallen af van de aandoening van de cliënt. Zo krijgt een instelling meer waskosten vanuit de AWBZ vergoed wanneer een cliënt door zijn of haar aandoening meer was vuil maakt. Bij uitsplitsingen per sector moet worden aangetekend dat, als gevolg van de beperkte omvang van de sectoren GZ en GGZ het aantal instellingen vaak klein is. Tabel 2.7 Is dit 1 vast bedrag of kan dit bedrag per cliënt verschillen? Dat is 1 vast bedrag voor alle cliënten 34% 44% 57% 37% Dat is verschillend per cliënt en hangt af van het product of dienst 59% 52% 43% 57% Dat is verschillend per cliënt en hangt af van hun aandoening 6% 4% 6% 100% 100% 100% 100% N

19 2.2 Diensten waarvoor een vrijwillige bewonersbijdrage wordt gevraagd Algemeen De instellingen die een vrijwillige bijdrage aan hun bewoners vragen (hetzij in één vast bedrag, hetzij afhankelijk van de diensten/producten die de cliënt afneemt), doen dit voor uiteenlopende diensten en producten. Tweederde van de instellingen (65%) vraagt een vrijwillige bewonersbijdrage voor recreatie en ontspanning, zoals activiteiten en uitstapjes. De helft van de instellingen heft een vrijwillige bewonersbijdrage voor waskosten en éénderde (32%) doet dit voor persoonlijke verzorging, bijvoorbeeld de kapper en de pedicure. Eén op de vijf instellingen (20%) vraagt een vrijwillige bijdrage van bewoners voor extra inrichting van de eigen kamer, waaronder een eigen televisie of telefoon. Eén op de tien vraagt dit voor voeding -onder andere tussendoortjes, snacks en frisdrank- die bewoners bij de instelling kunnen bestellen, bijvoorbeeld voor bezoek op een verjaardag. Een aantal instellingen (14%) vraagt een vrijwillige bijdrage voor administratiekosten voor verleende diensten. Een klein gedeelte van de instellingen vraagt een vrijwillige bijdrage voor alarmering (7%) en de begeleiding van ofwel ziekenhuisbezoek, en/ofwel mortuariumbezoek, en/ofwel voor de kosten van vervoer naar tandarts en huisarts buiten de instelling (9%) Enkele instellingen (1%) heffen een vrijwillige bijdrage voor hulpmiddelen, zoals het opladen van elektrische apparaten en kleine reparaties. Tabel 2.8 Diensten met vrijwillige bewonersbijdrage bij instellingen met vrijwillige bewonersbijdrage Aantal % persoonlijke verzorging 45 32% Waskosten 71 50% Extra inrichting van de eigen kamer 29 20% Alarmering 13 9% recreatie/ontspanning 92 65% begeleiding van bezoek aan 10 7% voeding met bijdrage 14 10% hulpmiddelen met bijdrage 2 1% administratiekosten met bijdrage 20 14% overig met bijdrage 38 27% % Gepercenteerd op aantal respondenten Een uitsplitsing van deze tabel naar instellingen die een vast tarief heffen, en instellingen die een tarief heffen afhankelijk van de afgenomen diensten/producten of afhankelijk van de aandoening van de cliënt, is opgenomen in bijlage I. Een gedeelte van de instellingen vraagt geen eigen bijdrage voor een bepaald(e) dienst of product omdat zij die dienst of dat product niet aanbiedt aan haar bewoners. Bewoners betalen hun kappersbezoek bijvoorbeeld rechtstreeks aan de kapper. Vervoer en begeleiding naar een ziekenhuis of arts buiten de instelling wordt in sommige instellingen verzorgd door familie van de bewoners of door vrijwilligers. Een ander deel van de instellingen biedt een dienst of product wel aan, maar vraagt hier geen vrijwillige bewonersbijdrage voor. Mogelijk worden deze kosten op een andere wijze naar bewoners doorberekend Zo geeft één instelling aan alle bewoners een vaste (niet-vrijwillige) bijdrage per jaar te vragen voor waskosten. 18

20 Verschil tussen sectoren Tussen de sectoren zijn er verschillen in het aandeel instellingen dat een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt voor bepaalde diensten en producten. Zo wordt voor extra inrichting van de eigen kamer in een kwart van de V&V instellingen (24%) een vrijwillige bewonersbijdrage gevraagd, tegenover één op de tien GZ instellingen (11%) en geen van de GGZ instellingen. Een vrijwillige bewonersbijdrage voor alarmering wordt alleen in V&V instellingen gevraagd. Wel staan bij alle sectoren de diensten recreatie/ontspanning en waskosten op de eerste of tweede plaats. De dienst persoonlijke verzorging staat voor de sectoren V&V en GZ op de derde plaats. Tabel 2.9 Diensten met een vrijwillige bewonersbijdrage bij instellingen die een vrijwillige bewonersbijdrage vragen persoonlijke verzorging 34% 26% 14% 32% Waskosten 49% 48% 71% 50% extra inrichting van de eigen kamer 24% 11% 20% Alarmering 12% 9% recreatie/ontspanning 64% 70% 57% 65% begeleiding van bezoek aan 5% 15% 14% 7% voeding met bijdrage 12% 14% 10% Hulpmiddelen met bijdrage 1% 4% 1% administratiekosten met bijdrage 13% 19% 14% 14% overig met bijdrage 25% 37% 14% 27% 100% 100% 100% 100% N Gepercenteerd op aantal respondenten 2.3 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage Instellingen die een vaste vrijwillige bewonersbijdrage vragen Aan de instellingen die één vaste vrijwillige bewonersbijdrage voor alle diensten/producten heffen (en niet differentiëren naar de diensten/producten die de cliënt afneemt), is gevraagd wat de hoogte van dit bedrag per maand is. De vaste vrijwillige bewonersbijdrage is gemiddeld ruim 21. Het hoogste bedrag is dat door een instelling is genoemd is 82,50 per maand. Tabel 2.10 Wat is de hoogte van de vaste vrijwillige bewonersbijdrage in Euro's per maand? Gemiddeld 21,3 Minimum 1 Maximum 82,5 Aantal 47 19

21 Grafiek 2.1 Spreiding vaste vrijwillige bewonersbijdrage per maand In de helft van de instellingen betalen bewoners een vrijwillige bijdrage van 14,- per maand of minder. In 15% van de instellingen betalen bewoners een vrijwillige bijdrage van 50,- of meer per maand, met als hoogst genoemde bedrag 82,50. Er zijn dus behoorlijke verschillen tussen instellingen in de vaste vrijwillige bewonersbijdrage die zij vragen. Instellingen waar de vrijwillige bewonersbijdrage afhangt van de afgenomen diensten/producten Aan de instellingen is gevraagd een schatting te maken van de hoogte van de totale vrijwillige bewonersbijdrage voor een cliënt per maand. De hoogte van deze totale bijdrage hangt af van de diensten en producten die de cliënt afneemt. Gemiddeld is de minimale vrijwillige bijdrage die bewoners per maand betalen ruim 10,- en de maximale vrijwillige bijdrage per maand ruim 57,-. De cliëntenraden die aangeven dat hun instelling een vrijwillige bewonersbijdrage heft is vervolgens gevraagd hoe hoog deze vrijwillige bewonersbijdrage gemiddeld per maand is. Het aantal cliëntenraden (40) dat op deze vraag een antwoord wist te geven is echter te klein om een vergelijking met de antwoorden van de directies van de instellingen mogelijk te maken. Verschil tussen sectoren Tussen de sectoren bestaan verschillen in de vaste vrijwillige bewonersbijdrage die per maand worden geheven. De gemiddelde vrijwillige bewonersbijdrage die per maand aan cliënten wordt gevraagd is in de GGZ sector lager dan in de sectoren V&V en GZ. 20

22 Tabel 2.11 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? Gemiddeld 21,1 24,9 13,3 21,3 Minimum 1 4,5 5 1 Maximum 70 82, ,5 Aantal Ook voor instellingen bij wie de hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage per maand afhangt van de diensten en producten die de cliënt afneemt of van de aandoening van de cliënt, kan een vergelijking worden gemaakt tussen de sectoren. Voor de sector V&V varieert de vrijwillige bewonersbijdrage voor individuele cliënten tussen 0,- en 200,-. Voor de sector GZ varieert deze tussen 0,- en 157,-. Voor de sector GGZ varieert deze tussen 12 en 25,-. Bij deze vergelijking dient de kanttekening te worden gemaakt dat een klein aantal respondenten antwoord heeft gegeven op deze vraag. Een uitsplitsing naar type instelling binnen de sectoren is op basis van deze data om deze reden niet zinvol. Bedrag per geleverde dienst of product Voor de diensten en producten die de instellingen aanbieden is gevraagd hoe hoog de vrijwillige bewonersbijdrage in euro s per maand is. Een uitsplitsing van de vrijwillige bewonersbijdragen per dienst/product per maand naar klassen is opgenomen in bijlage I. Tabel 2.12 Gemiddelde vrijwillige bewonersbijdrage per dienst/product per maand Dienst/product Gemiddeld bedrag in euro s per maand Waskosten 29,80 Persoonlijke verzorging 16,40 Voeding 14,80 Begeleiding ziekenhuisbezoek/mortuariumbezoek en/of 12,70 vervoer naar tandarts en huisarts buiten de instelling Extra inrichting eigen kamer 11,30 Recreatie/ontspanning 10,20 Alarmering 7,10 Administratiekosten 4,80 Hulpmiddelen - Tussen de sectoren zijn er verschillen tussen de gemiddelde bewonersbijdrage die aan bewoners wordt gevraagd. Zo bedraagt de gemiddelde vrijwillige bewonersbijdrage per maand voor waskosten in V&V instellingen 33,50 tegenover 20,30 in GZ instellingen en 19,70 in GGZ instellingen. Niet alle instellingen wisten het bedrag dat zij voor een dienst of product vragen te noemen. Ook is er binnen de sectoren voor een aantal diensten een (behoorlijk) verschil tussen de laagste en de hoogste vrijwillige bewonersbijdrage die per maand wordt gevraagd. Bijvoorbeeld, binnen de sector V&V loopt de vrijwillige bewonersbijdrage die per maand wordt gevraagd voor waskosten uiteen van 5,- tot 65,-. 21

23 Tabel 2.13 Vrijwillige bewonersbijdrage per dienst/product in euro s per maand V&V GZ GGZ Dienst/product Gem. Min. Max. Gem. Min. Max. Gem. Min. Max. Waskosten 33, , ,33 19, Persoonlijke verzorging 17, , Voeding 14,80 2,15 53, Begeleiding/vervoer 7,50 7,50 7, ,50 11,50 11,50 Extra inrichting eigen kamer 11,30 3, Alarmering 7,10 4,50 12, Recreatie/ontspanning 8,20 1, ,50 2, , ,50 Administratiekosten 3, , ,50 2,50 2,50 Hulpmiddelen

24 Bijlage I Tabellen Tabel B1.1 Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage? Ja 44% 36% 19% 40% Nee 56% 64% 81% 60% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.2 Is dit 1 vast bedrag of kan dit bedrag per cliënt verschillen? Dat is 1 vast bedrag voor alle cliënten 34% 44% 57% 37% Dat is verschillend per cliënt en hangt af van het product of dienst 59% 52% 43% 57% Dat is verschillend per cliënt en hangt af van hun aandoening 6% 4% 6% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.3 Wat is het minimum van de totale vrijwillige bewonersbijdrage in euro s per maand? Gemiddeld 9,6 13, ,6 Minimum Maximum 50 64, ,5 Aantal Tabel B1.4 Wat is het maximum van de totale vrijwillige bewonersbijdrage euro s per maand? Gemiddeld 60,8 49, ,6 Minimum Maximum Aantal Tabel B1.5 Wat is de hoogte van dit bedrag in euro's per maand? Gemiddeld 21,1 24,9 13,3 21,3 Minimum 1 4,5 5 1 Maximum 70 82, ,5 Aantal

25 Tabel B1.6 Diensten met vrijwillige bewonersbijdrage bij instellingen die een vrijwillige bewonersbijdrage vragen persoonlijke verzorging 34% 26% 14% 32% Waskosten 49% 48% 71% 50% extra inrichting van de eigen kamer 24% 11% 20% Alarmering 12% 9% recreatie/ontspanning 64% 70% 57% 65% begeleiding van bezoek aan 5% 15% 14% 7% Voeding met bijdrage 12% 14% 10% hulpmiddelen met bijdrage 1% 4% 1% administratiekosten met bijdrage 13% 19% 14% 14% overig met bijdrage 25% 37% 14% 27% 100% 100% 100% 100% N Gepercenteerd op aantal respondenten Tabel B1.7 Diensten met vrijwillige bewonersbijdrage bij instellingen met vrijwillige bewonersbijdrage Dat is 1 vast bedrag voor alle cliënten Dat is verschillend per cliënt en hangt af van het product o Dat is verschillend per cliënt en hangt af van hun aandoening persoonlijke verzorging 26% 33% 14% waskosten 45% 51% 43% extra inrichting van de eigen kamer 10% 33% alarmering 13% recreatie/ontspanning 55% 72% 86% begeleiding van bezoek aan 6% 10% Voeding met bijdrage 6% 8% 29% administratiekosten met bijdrage 16% 21% 29% overig met bijdrage 29% 23% 29% 100% 100% 100% N Tabel B1.8 Vraagt uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage voor persoonlijke verzorging (onder andere de kapper, toiletartikelen, incontinentiemateriaal, het verstellen van kleding)? Ja 34% 26% 14% 32% Nee 61% 56% 86% 61% Niet van toepassing: onze instelling biedt niet (een van) de 3% 15% 5% weet niet/geen mening 2% 4% 2% 100% 100% 100% 100% N

26 Tabel B1.9 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? euro's per maand 38% 29% 36% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 43% 29% 40% weet niet/geen mening 19% 43% 100% 24% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.10 Vul het bedrag in Gemiddeld 17,6 8,5. 16,4 Minimum Maximum Aantal Tabel B1.11 Vraagt uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage voor waskosten (onder andere wassen van ondergoed en overige kleding, stomen van kleding, wassen van het dekbed)? Ja 49% 48% 71% 50% Nee 50% 48% 29% 49% weet niet/geen mening 1% 4% 1% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.12 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? euro's per maand 67% 79% 60% 68% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 17% 12% weet niet/geen mening 17% 21% 40% 19% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.13 Vul het bedrag in Gemiddeld 33,5 20,3 19,7 29,8 Minimum Maximum 65 42, Aantal

27 Tabel B1.14 Vraagt uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage voor extra inrichting van de eigen kamer (onder andere eigen televisie en/of eigen telefoon)? Ja 24% 11% 20% Nee 66% 67% 86% 67% Niet van toepassing: onze instelling biedt (niet een van) de 6% 19% 14% 9% weet niet/geen mening 4% 4% 4% 100% 100% 100% 100% N Tabel1.15 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? V&V GZ euro s per maand 69% 62% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 15% 33% 17% weet niet/geen mening 15% 67% 21% 100% 100% 100% N Tabel B1.16 Vul het bedrag in Gemiddeld 11,3.. 11,3 Minimum 3,88.. 3,88 Maximum Aantal Tabel B1.17 Vraagt uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage voor alarmering? Ja 12% 9% Nee 81% 96% 86% 85% Niet van toepassing: onze instelling biedt (niet een van) de 3% 4% 14% 4% weet niet/geen mening 4% 3% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.18 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? V&V euro's per maand 62% 62% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 15% 15% weet niet/geen mening 23% 23% N 100% % 13 26

28 Tabel B1.19 Vul het bedrag in Gemiddeld 7,1.. 7,1 Minimum 4,5.. 4,5 Maximum 12,5.. 12,5 Aantal Tabel B1.20 Vraagt uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage voor Recreatie/Ontspanning (onder andere uitstapjes, vervoer bij uitstapjes, extra personele inzet bij recreatie en ontspanning)? Ja 64% 70% 57% 65% Nee 33% 26% 43% 32% Niet van toepassing: onze instelling biedt (niet een van ) d 4% 1% weet niet/geen mening 3% 2% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.21 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? euro's per maand 62% 53% 75% 61% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 25% 21% 23% weet niet/geen mening 13% 26% 25% 16% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.22 Vul het bedrag in Gemiddeld 8,2 19,5 7,8 10,2 Minimum 1,5 2,83 5 1,5 Maximum ,5 63 Aantal Tabel B1.23 Vraagt uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage voor de begeleiding van ofwel ziekenhuisbezoek, en/ofwel mortuariumbezoek, en/ofwel voor de kosten van vervoer naar tandarts en huisarts buiten de instelling? Ja 5% 15% 14% 7% Nee 89% 78% 86% 87% Niet van toepassing: onze instelling biedt dit product/deze 5% 7% 5% weet niet/geen mening 2% 1% 100% 100% 100% 100% N

29 Tabel B1.24 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand? euro's per maand 20% 25% 100% 30% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 20% 25% 20% weet niet/geen mening 60% 50% 50% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.25 Vul het bedrag in Gemiddeld 7, ,5 12,7 Minimum 7, ,5 7,5 Maximum 7, ,5 19 Aantal Tabel B1.26 Zijn er nog niet genoemde producten en/of diensten waarvoor uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage vraagt? Ja 40% 52% 43% 42% Nee 58% 48% 57% 56% weet niet/geen mening 2% 1% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.27 Onder welke categorieën valt/vallen deze dienst(en) of product(en)? Meerdere antwoorden mogelijk. Voeding (onder andere tussendoortjes, snacks en frisdrank) 30% 33% 23% Hulpmiddelen (onder andere opladen elektrische hulpmiddelen, 2% 7% 3% Administratiekosten voor verleende diensten 33% 36% 33% 33% Overige diensten/producten 63% 71% 33% 63% 100% 100% 100% 100% N Gepercenteerd op aantal respondenten Tabel B1.28 Wat is de hoogte van het bedrag in Euro's per maand voor voeding? V&V GGZ euro's per maand 46% 43% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 23% 21% weet niet/geen mening 31% 100% 36% 100% 100% 100% N

30 Tabel B1.29 Vul het bedrag in Gemiddeld 14,8.. 14,8 Minimum 2,15.. 2,15 Maximum 53,1.. 53,12 Aantal Tabel B1.30 Wat is de hoogte van dit bedrag in Euro's per maand voor hulpmiddelen? V&V GZ Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 100% 50% weet niet/geen mening 100% 50% 100% 100% 100% N Tabel B1.31 Vul het bedrag in Gemiddeld.... Minimum.... Maximum.... Aantal Tabel B1.32 Wat is de hoogte van het bedrag in Euro's per maand voor administratiekosten voor verleende diensten? euro's per maand 64% 80% 100% 70% Bedrag hangt af van de aandoening van de cliënt 29% 20% weet niet/geen mening 7% 20% 10% 100% 100% 100% 100% N Tabel B1.33 Vul het bedrag in Gemiddeld 3,7 8 2,5 4,8 Minimum 1 5,2 2,5 1 Maximum ,5 13 Aantal

31 Tabel B1.34 Vergelijking: 3. Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage? inst ja cr ja 19% 24% 5% 19% inst ja cr nee 16% 7% 10% 14% inst ja cr weet niet 6% 5% 5% inst nee cr ja 15% 11% 19% 15% inst nee cr nee 36% 51% 48% 40% inst nee cr weet niet 7% 7% 14% 8% 100% 100% 100% 100% N Uitsplitsing naar klassen Tabel B1.35 Hoogte van de vaste vrijwillige bewonersbijdrage in Euro's per maand Aantal % 0, geen eigen bijdrage % verschilt per cliënt 89 25% tot 5 euro 4 1% 5 tot 10 euro 15 4% 10 tot 30 euro 18 5% 30 tot 50 euro 3 1% 50 tot 100 euro 7 2% hoogte onbekend 5 1% % Tabel B1.36 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor persoonlijke verzorging in Euro's per maand Aantal % 0, geen eigen bijdrage 87 66% verschilt per cliënt 18 14% tot 5 euro 5 4% 5 tot 10 euro 3 2% 10 tot 30 euro 5 4% 50 tot 100 euro 3 2% hoogte onbekend 11 8% % 30

32 Tabel B1.37 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor waskosten in Euro's per maand Aantal % 0, geen eigen bijdrage 69 49% verschilt per cliënt 9 6% 5 tot 10 euro 3 2% 10 tot 30 euro 21 15% 30 tot 50 euro 23 16% 50 tot 100 euro 3 2% hoogte onbekend 12 9% % Tabel B1.38 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor extra inrichting van de eigen kamer in Euro per maand. Aantal % 0, geen eigen bijdrage 95 77% verschilt per cliënt 5 4% tot 5 euro 5 4% 5 tot 10 euro 3 2% 10 tot 30 euro 10 8% hoogte onbekend 6 5% % Tabel B1.39 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor alarmering in Euro's per maand. Aantal % 0, geen eigen bijdrage % verschilt per cliënt 2 2% tot 5 euro 2 2% 5 tot 10 euro 4 3% 10 tot 30 euro 2 2% hoogte onbekend 3 2% % Tabel B1.40 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor recreatie/ontspanning in Euro's per maand Aantal % 0, geen eigen bijdrage 87 74% verschilt per cliënt 8 7% tot 5 euro 6 5% 5 tot 10 euro 5 4% 10 tot 30 euro 4 3% 30 tot 50 euro 1 1% 50 tot 100 euro 1 1% hoogte onbekend 6 5% % 31

33 Tabel B1.41 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor begeleiding en/of kosten van vervoer in Euro's per maand. Aantal % 0, geen eigen bijdrage % verschilt per cliënt 2 2% 5 tot 10 euro 1 1% 10 tot 30 euro 2 2% hoogte onbekend 5 4% % Tabel B1.42 Hoogte van de vrijwillige bewonersbedrage voor voeding in Euro's per maand. Aantal % verschilt per cliënt 3 33% tot 5 euro 2 22% 5 tot 10 euro 2 22% 10 tot 30 euro 1 11% 50 tot 100 euro 1 11% 9 100% Tabel B1.43 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor hulpmiddelen in Euro's per maand. Aantal % verschilt per cliënt 1 100% 1 100% Tabel B1.44 Hoogte van de vrijwillige bewonersbijdrage voor administratiekosten voor verleende diensten in Euro's per maand voor administratiekosten. Aantal % verschilt per cliënt 4 22% tot 5 euro 6 33% 5 tot 10 euro 7 39% 10 tot 30 euro 1 6% % 32

34 Bijlage II Aankondigingsbrief aan instellingen <Naam> <Tav> <Adres> <Postcode> <Plaats> Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag DGB/FIG Onderwerp Bijlage(n) Uw brief Aankondiging onderzoek vrijwillige bewonersbijdrage In opdracht van het Ministerie van VWS onderzoekt onderzoeksbureau Research voor Beleid momenteel de omvang en aard van de vrijwillige bijdrage die de intramurale instellingen kunnen vragen voor hun aanvullende diensten en producten die buiten de AWBZ zorg om wordt geleverd. Aanleiding hiertoe is dat er al langer signalen zijn uit het veld dat er grote verschillen bestaan tussen instellingen in de aard en de omvang van de vrijwillige bewonersbijdrage. Omdat echter tot op heden landelijk representatieve gegevens hierover ontbreken is ervoor gekozen een representatieve steekproef te trekken van instellingen binnen de drie AWBZ sectoren waar een dergelijke bijdrage kan worden geheven (Verpleging en Verzorging, Gehandicaptenzorg en Geestelijke Gezondheidszorg). U bent een van de instellingen die in de steekproef is opgenomen en u zult daarom in week 48 en in week 49 benaderd worden door Research voor Beleid met een zeer korte telefonische enquête. De enquête duurt niet langer dan 5 minuten en betreft de vraag welk bedrag wordt geheven voor welke aanvullende diensten. De gegevens van deze enquête worden volstrekt anoniem verwerkt. Ook zal de cliëntenraad van uw instelling worden benaderd met dezelfde vraag om daarmee een check op de gegevens mogelijk te maken. Hartelijk dank voor uw medewerking! De Directeur-Generaal Maatschappelijke Zorg, drs. M.P. van Gastel 33

35 34

36 Bijlage III Vragenlijst telefonische enquête onder instellingen We benaderen een lid van de raad van bestuur de instellingen. Goedendag, u spreekt met van Research voor Beleid. Wij voeren in opdracht van het ministerie van VWS een onderzoek uit naar de omvang en aard van de vrijwillige bijdrage die de intramurale instellingen kunnen vragen voor hun aanvullende diensten en producten die buiten de AWBZ zorg om wordt geleverd. Als het goed is heeft u van ons een aankondigingsbrief over dit onderzoek ontvangen. Ik zou u enkele vragen willen stellen over de vrijwillige eigen bijdrage die in uw instelling wordt gevraagd. Het duurt niet langer dan een paar minuten. Uw antwoorden worden volledig anoniem verwerkt. Mag ik u enkele vragen stellen? 1. ENQUÊTEUR: check of de naam van de instelling overeenkomt met gegevens op scherm: klopt het dat uw heet? 2. ENQUETEUR : vraag de sector en het type van de instelling. Is uw Verpleging en Verzorging (V&V) Verzorgingshuis Verpleeghuis Combinatie Verzorgingshuis en verpleeghuis Gehandicaptenzorg (GZ) Intramuraal Semi-muraal Combinatie intramuraal en semi-muraal Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) APZ (Algemeen psychiatrisch Ziekenhuis) RIBW (Regionale Instelling Beschermende Woonvormen)? Combinatie APZ en RIBW 3. Heft uw instelling een vrijwillige bewonersbijdrage? (ENQUÊTEUR: dit is een bijdrage die instellingen kunnen vragen voor aanvullende diensten die zij zelf leveren en die buiten de geleverde AWBZ zorg om gaat) Ja Nee vraag Is dit 1 vast bedrag of kan dit bedrag per cliënt verschillen? Dat is 1 vast bedrag voor alle cliënten naar vraag 6 Dat is verschillend per cliënt en hangt af van het product of de dienst die zij afnemen Dat is verschillend per cliënt en hangt af van hun aandoening 35