Nieuwsbrief van het Nationaal Hepatitis Centrum

Transcriptie

1 Nieuwsbrief van het Nationaal Hepatitis Centrum Jaargang 4, nummer 13, juli 2008 INHOUDSOPGAVE Informatie over de NHC nieuwsbrief World Hepatitis Day Actie voor hepatitisdag Opening hepatitispoli Albert Schweitzer ziekenhuis Nieuw hepatitis B vaccin beschikbaar VHPB ELPA meeting GGD onderzoek naar hepatitis B onder Turkse Rotterdammers Nederlandse kinderen goed gevaccineerd Landelijke Vereniging van Entadministraties onderdeel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Patiënten mogelijk besmet met hiv en hepatitis Duizenden patiënten onderzocht na prikincident in Las Vegas Brief tegemoetkoming kosten vaccinatie hepatitis B Goedkeuring Viread door Europese Commissie Nieuwe studie met Protease remmer TMC voor chronische hepatitis C patiënten met genotype 1 Overzicht nieuwe en lopende studies Informatie over de NHC nieuwsbrief De nieuwsbrief van het Nationaal Hepatitis Centrum verschijnt per kwartaal en geeft een overzicht van de recente ontwikkelingen omtrent hepatitis. Uitgebreide informatie kunt u verkrijgen via onze website of door telefonisch contact op te nemen met de Hepatitis Infolijn: (033) Al onze materialen zijn te bestellen via de NHC-website en via de Hepatitis Infolijn. Onze publicaties zijn gratis online in te zien en te downloaden. Als u opmerkingen of suggesties heeft, of als u deze nieuwsbrief niet meer wenst te ontvangen, kunt u een sturen naar: nieuwsbrief@hepatitis.nl. Printversie Nieuwsbrief NHC juli /6

2 World Hepatitis Day World Hepatitis Day is succesvol verlopen! Het congres Opsporing hepatitis B en C is goed bezocht. De eerste reacties van deelnemers en sprekers zijn positief en het NHC kijkt terug op een geslaagde dag. De gegeven presentaties zijn op de website geplaatst ( Ook wereldwijd is er volop aandacht besteed aan World Hepatitis Day. Voor meer informatie kunt u kijken op GGDen houden actie op World Hepatitis Day De GGDen Amsterdam en Zuid Limburg zijn actief in de opsporing van hepatitis C. Nog te veel mensen weten niet dat zij in het verleden risico hebben gelopen op een hepatitis C besmetting. Om die reden hebben de GGD Zuid-Limburg en de GGD Amsterdam op Wold Hepatitis Day een actie ondernomen om bewustwording van hepatitis C te stimuleren. Op het Amstelstation in Amsterdam en op het treinstation van Sittard zijn die dag de aanwezige fietsen voorzien van een knalrood zadelhoesje. De boodschap op het hoesje luidde: weten of je risico op hepatitis C hebt gelopen? Doe de test op Deze test werd een jaar geleden door de GGD's Amsterdam en Zuid-Limburg ontwikkeld. Aan de hand van de vragenlijst kan iedereen zien of hij of zij besmet is. Vervolgens kunnen inwoners van Amsterdam en Zuid-Limburg, zo nodig, een gratis en anonieme bloedtest laten doen. Van de ruim 4000 mensen die afgelopen jaar van de zelftest gebruik maakten, bleek ruim een kwart risico op hepatitis C te hebben gelopen. Ruim 200 mensen deden vervolgens een bloedtest en van hen had 4,1 procent hepatitis C. Opening hepatitispoli Albert Schweitzer ziekenhuis Op 19 mei, in het kader van World Hepatitis Day, heeft het Albert Schweitzer ziekenhuis een hepatitispoli geopend. De nieuwe poli is gevestigd op locatie Dordwijk en biedt voordelen voor patiënten én behandelaars. Vanaf 19 mei kunnen de GGD en de huisarts een patiënt met chronische hepatitis B of C direct doorsturen naar het Albert Schweitzer ziekenhuis. Dezelfde week kan de patiënt dan nog terecht bij de MDL-verpleegkundige. De verpleegkundige geeft uitgebreid informatie over de ziekte en vraagt meteen een aantal noodzakelijke onderzoeken aan. Ook maakt zij voor de patiënt een afspraak bij de MDL-arts. Bij deze afspraak beschikt de MDL-arts dan over alle benodigde informatie over de patiënt en kan de arts in het eerste gesprek met de patiënt al meer informatie geven over de mogelijkheden qua behandeling. De hepatitispoli werkt prettig voor patiënten en artsen. Huisartsen en GGD-artsen kunnen hun patiënten snel doorverwijzen, de patiënt krijgt alle informatie over zijn ziekte en hoeft niet vaker naar het ziekenhuis dan noodzakelijk. De MDL-arts kan bovendien bij zijn eerste consult met de patiënt direct mogelijke behandelingen bespreken. Een snelle doeltreffende aanpak dus, die in het voordeel werkt van artsen én patiënten. De hepatitispoli is één middag per week geopend. Voor meer informatie kunt u kijken op of contact opnemen met mevr. T. Korpershoek, MDL-verpleegkundige, telefoonnummer: Nieuw hepatitis B vaccin beschikbaar Er is een tweede vaccin tegen hepatitis B beschikbaar voor hemodialysepatiënten: Fendrix van GlaxoSmithKline. Tot voor kort was voor deze doelgroep slechts één vaccin beschikbaar, het HBVAX pro 40 ug/ml van Sanofi Pasteur MSD. Fendrix is een nieuw hepatitis B vaccin met een innovatief hulpsysteem ASO4. Het hulpsysteem zorgt voor een hoge en langdurige antilichaamrespons. Het vaccin wordt intramusculair toegediend op 0, 1, 2 en 6 maanden en is geïndiceerd voor actieve immunisatie tegen infectie met HBV bij patiënten (vanaf 15 jaar) met onvoldoende werking van de nieren (inclusief pre-hemodialyse en hemodialyse patiënten). Voor meer informatie over Fendrix kunt u kijken op Printversie Nieuwsbrief NHC juli /6

3 VHPB ELPA meeting Op 13 en 14 maart 2008 vond in Lucca (Italië) een bijeenkomst plaats van de Viral Hepatitis Prevention Board (VHPB) en de European Liver Patients Association (ELPA): Prevention and control of viral hepatitis: the role and impact of patient and advocacy groups in and outside Europe. Voor iedereen die geïnteresseerd is in meer informatie over deze bijeenkomst kan kijken op Zo zijn o.a. alle presentaties, waaronder ook de presentatie van het Nationaal hepatitis Centrum, terug te vinden die tijdens deze bijeenkomst gehouden zijn. GGD-onderzoek naar hepatitis B onder Turkse Rotterdammers GGD Rotterdam - Rijnmond wil de kennis over hepatitis B onder eerste en tweede generatie Rotterdammers van Turkse afkomst meten. Van de Rotterdamse patiënten met chronische hepatitis B bleek ongeveer 18% van Turkse afkomst te zijn. Daarom ontvangt deze doelgroep een vragenlijst over hepatitis B om de kennis hierover te meten. De GGD wil met het onderzoek o.a. meer inzicht krijgen in de redenen waarom Turkse Rotterdammers wel of niet (zullen) deelnemen Aan screening. De resultaten van het onderzoek worden gebruikt voor een gericht voorlichtingsprogramma. Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met GGD Rotterdam Rijnmond, cluster infectieziektebestrijding. Nederlandse kinderen goed gevaccineerd Uit de registratiegegevens van het RIVM, die onlangs gepubliceerd zijn, blijkt dat de vaccinatiegraad van Nederlandse kinderen onverminderd hoog is. Nederland behoort tot de Europese landen met de hoogste vaccinatiegraad. De vaccinatiegraad in Nederland kan over het geheel genomen al jaren als goed worden gekwalificeerd, schrijven de rapporteurs. Er is in elk geval sprake van landelijke inentpercentages die voldoen aan zowel de bestaande normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) (minimaal 80 procent tegen polio en minimaal 90 procent tegen mazelen), als aan de voor Nederland geformuleerde en deels aangescherpte normen (minimaal 90 procent voor alle vaccinaties). Voor het eerst zijn ook de vaccinatiepercentages voor de tweede vaccinatie tegen bof, mazelen en rode hond (BMR vaccinatie) op basisschoolleeftijd en hepatitis B vaccinatie voor risicogroepen (zuigelingen) meegenomen in de rapportage. Opvallend is dat landelijk gezien ongeveer 5 procent van de schoolkinderen wel de eerste maar niet de tweede BMR vaccinatie krijgt. Gezien de hoge besmettelijkheid van de bof, mazelen en rode hond wil het RVP actie zodat schoolkinderen toch een tweede BMR-vaccinatie krijgen. Bron: Medisch Contact Landelijke Vereniging van Entadministraties onderdeel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Per 1 januari 2008 zijn de entadministraties en hun koepelorganisatie de Landelijke Vereniging van Entadministraties (LVE) onderdeel geworden van het RIVM. De entadministraties voeren de vaccinaties in het kader van het RVP uit. De entadministraties zijn nu bij het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM ondergebracht. De voormalig entadministraties blijven regionaal actief. Alleen de LVE is fysiek naar Bilthoven verhuisd. Voor meer informatie kunt u kijken op of Patiënten mogelijk besmet met hiv en hepatitis Door een vieze naaldgeleider zijn mogelijk ruim 300 patiënten van het Rijnland ziekenhuis in Leiderdorp besmet met hiv of hepatitis. De patiënten zijn opgeroepen om hun bloed te laten controleren. Een zogeheten naaldgeleider die wordt gebruikt bij prostaatonderzoek zou niet goed zijn schoongemaakt en ontsmet. Chirurgen op de polikliniek urologie in het Rijnland ziekenhuis gebruikten het hulpmiddel sinds 2005 om via de endeldarm stukjes weefsel uit de prostaat te halen Printversie Nieuwsbrief NHC juli /6

4 (punctie). De patiënten die in de tussentijd behandeld zijn met het hulpmiddel zijn dan ook opgeroepen voor nader onderzoek. Duizenden patiënten onderzocht na prikincident in Las Vegas Ongeveer mensen die in Las Vegas in The Endoscopy Center zijn geïnjecteerd, moeten onderzocht worden op besmetting met hiv en hepatitis B en C. Medisch personeel van de kliniek zijn jarenlang onzorgvuldig te werk gegaan, meldden Amerikaanse media. Patiënten die tussen maart 2004 en januari 2008 in de kliniek een verdoving hebben gekregen lopen risico doordat verschillende mensen met dezelfde naald zijn geprikt. De zaak kwam aan het licht door een plotselinge stijging van het aantal gevallen van hepatitis C in Las Vegas en omgeving en toen bleek dat vijf besmette personen op dezelfde dag waren geprikt in de kliniek. Bron: MMWR Weekly report Brief tegemoetkoming kosten vaccinatie hepatitis B Op vrijdag 23 mei jongstleden heeft het ministerie van VWS een brief verzonden aan de hogescholen en ROC s met daarin informatie over de tegemoetkoming van de kosten van de hepatitis B vaccinatie voor studenten van zorgopleidingen in zowel het MBO- als het HBO onderwijs. In de brief wordt ingegaan op deze problematiek, het initiatief van VWS, de inhoud van de subsidieregeling zoals deze nu wordt voorbereid en het vervolgtraject. Om de aantrekkingskracht van het werken in de zorgsector te vergroten neemt VWS het initiatief om voor bepaalde zorgopleidingen te voorzien in een tegemoetkoming in de kosten voor vaccinatie tegen hepatitis B. Voor deze opleidingen zijn vaak organisatorische knelpunten aanwezig waardoor studenten veelal zelf voor de kosten op draaien. Uiteindelijk is er voor gekozen een regeling te maken waarbij de onderwijsinstellingen subsidie kunnen aanvragen bij VWS voor het aanbieden van vaccinatie tegen hepatitis B aan hun studenten. De regeling sluit zo aan bij een bestaande structuur en kan administratief zeer eenvoudig worden vormgegeven. Bovendien kunnen nieuwe studenten direct bij aanvang van het schooljaar gevaccineerd worden waardoor bescherming tegen hepatitis B tijdig wordt aangeboden. De definitieve lijst met zorgopleidingen waarvan studenten voor vergoeding in aanmerking komen is momenteel nog een punt van overleg. De definitieve regeling zal naar verwachting in juli 2008 in de Staatscourant worden geplaatst. Goedkeuring Viread door Europese Commissie Gilead Sciences heeft bekend gemaakt dat de Europese Commissie een marketingautorisatie heeft afgegeven voor Viread (tenofovir disoproxil fumaraat) in alle 27 lidstaten van de Europese Unie voor de behandeling van het hepatitis B virus. Viread is een eenmaal daags tablet. De werking van Viread bestaat uit het blokkeren van HBV DNA polymerase, het enzym dat het virus nodig heeft om zich te kunnen voortplanten in levercellen. Bron: Business Wire, Gilead Sciences inc. Nieuwe studie met Protease remmer TMC voor chronische hepatitis C patiënten met genotype 1 In het Academisch Medisch Centrum (AMC) wordt onderzoek gedaan naar het nieuwe studiemedicijn TMC voor de behandeling van patiënten met chronische hepatitis C genotype 1, die nooit eerder zijn behandeld. TMC is een krachtige remmer van het hepatitis C virus, zoals uit een recente studie is gebleken op het Europese levercongres (EASL) in Milaan ( TMC (of placebo) wordt gedurende 1 maand in combinatie met Peg-interferon (Peg-IFN) en Ribavirine (RBV) aan patiënten gegeven, waarna patiënten 24 of 48 weken doorgaan met de standaard behandeling Peg-IFN/RBV. Printversie Nieuwsbrief NHC juli /6

5 TMC behoeft slechts een maal per dag als tablet ingenomen te worden (in tegenstelling tot andere HCV-Proteaseremmers) en werd bij proefpersonen met en zonder hepatitis C goed verdragen, zonder dat er belangrijke bijwerkingen werden waargenomen. Patiënten die belangstelling hebben om aan deze studie deel te nemen kunnen nadere informatie ontvangen bij studie arts J. de Bruijne (telefoon of per j.debruijne@amc.nl). Nieuwe en lopende studies: Hepatitis C: 1. VIRID-studie bij hepatitis C patiënten met genotype 1 of 4 (Erasmus en UMC Radboud) Het Erasmus MC en UMC Radboud starten in 2008 een studie waarin een dubbele dosis ribavirine wordt vergeleken met de standaarddosering bij de behandeling van hepatitis C. Daarnaast wordt behandeld met PEG-interferon. Om bloedarmoede te voorkomen wordt EPO (erythropoietine) gegeven. De studie wordt uitgevoerd in patiënten met HCV genotype 1 of 4 met een virusload > IU/mL, omdat bij deze patiënten de standaardbehandeling minder vaak slaagt. De ribavirine-dosering wordt onderzocht in deze studie omdat er aanwijzingen zijn dat met een hogere dosis ribavirine het succespercentage van de behandeling vergroot kan worden. Op de website staat alle informatie, zowel voor behandelaars als patiënten. Patiënten kunnen zich aanmelden via een van de twee arts-onderzoekers, via of telefonisch. 2. Receptor Entry Remmer (Fase 1) (AMC) Dit nieuwe medicijn verhinderd het binnendringen van hepatitis C virus (HCV) in niet besmette levercellen. De studie staat open voor hepatitis C patiënten met genotype 1. De duur van de behandeling met het studiemedicijn is 4 weken (waarvan 2 weken opname in een ziekenhuis), waarna een standaard behandeling met Peg-Interferon (Peg-IFN) en Ribavirine (RBV) kan volgen. De studie staat open voor 20 patiënten, waarvan er inmiddels 10 aan de studie deelnemen. 3. Protease Remmer gecombineerd met Peg-IFN en RBV (Fase 2 en 3) (AMC) In 2008 worden in het AMC 4 studies met 4 verschillende protease remmers (van 4 verschillende firma s) gecombineerd met Peg-IFN en RBV onderzocht. De studies staan open voor hepatitis C patiënten met genotype 1 die nooit eerder met (Peg)-IFN/RBV behandeld zijn geweest. 4. Levercel Enzym Remmer (Fase1) (AMC) Dit nieuwe medicijn blokkeert een enzym van de levercel dat betrokken is bij de vermenigvuldiging van HCV. Het studiemedicijn wordt als intraveneuze (in de ader) injectie toegediend. De studie staat open voor mannen met hepatitis C waarbij alle genotypen (1,2,3, en 4) kunnen meedoen. Voor deze studie is opname in een ziekenhuis gedurende 2 weken noodzakelijk. 5. SCIN-studie (Erasmus MC) Voor hepatitis C patiënten met genotype 1 of 4 die eerder niet hebben gereageerd op antivirale behandeling met (peg)interferon en ribavirine. In deze studie zal interferon continu worden toegediend met een klein pompje. Op deze manier zal worden getracht het virus continu te onderdrukken waardoor er mogelijk wèl een blijvende virologische respons optreedt. Daarnaast verwachten wij minder hevige bijwerkingen door continue toediening. Er zal ook worden behandeld met ribavirine. U kunt tot juli 2008 deelnemen aan deze studie. 6. CIRES-studie (Erasmus MC) Voor hepatitis C patiënten met genotype 1, 2 of 3 die niet eerder behandeld zijn met (peg)interferon en ribavirine. In deze studie zal behandeld worden met een standaard dosis peginterferon in combinatie met ribavirine. Om meer te weten te komen over de exacte werking van deze behandeling en de werking van het immuunsysteem in de lever, zal op verschillende tijdstippen met een dun naaldje een cytologische punctie van de lever worden genomen. Het betreft een zogenaamde fine needle aspiration biopsy (FNAB), hetgeen niet verward moet worden met een standaard leverbiopt waarbij een relatief veel groter hapje van de lever genomen wordt. Deze FNAB is dan ook veel minder belastend voor de patiënt. Printversie Nieuwsbrief NHC juli /6

6 7. ENABLE-studie (Erasmus MC) Voor hepatitis C patiënten met alle genotypen die niet eerder behandeld zijn met peginterferon en ribavine en waarbij sprake is van een laag aantal bloedplaatjes. Een laag aantal bloedplaatjes ontstaat vaak als er sprake is van ernstige leverschade (cirrose) waardoor het vaak niet meer mogelijk is de behandeling met peginterferon en ribavirine te starten. In deze studie zal in eerste instantie een nieuw middel (eltrombopag) gegeven worden om de bloedplaatjes te verhogen. Indien dat lukt zal vervolgens de behandeling met de standaard dosering peginterferon en ribavirine gestart worden. Patiënten die eerder zonder succes behandeld zijn met peginterferon en ribavirine maar waarbij een verlaging in dosering noodzakelijk was door een verlaagd aantal bloedplaatjes mogen ook deelnemen aan deze studie. 8. Nieuwe studie met Protease remmer TMC voor chronische hepatitis C patiënten met genotype 1 (AMC). Zie ook boven. In het Academisch Medisch Centrum (AMC) wordt onderzoek gedaan naar het nieuwe studiemedicijn TMC voor de behandeling van patiënten met chronische hepatitis C genotype 1, die nooit eerder zijn behandeld. TMC is een krachtige remmer van het hepatitis C virus, zoals uit een recente studie is gebleken op het Europese levercongres (EASL) in Milaan ( TMC (of placebo) wordt gedurende 1 maand in combinatie met Peg-interferon (Peg-IFN) en Ribavirine (RBV) aan patiënten gegeven, waarna patiënten 24 of 48 weken doorgaan met de standaard behandeling Peg-IFN/RBV. TMC behoeft slechts een maal per dag als tablet ingenomen te worden (in tegenstelling tot andere HCV-Proteaseremmers) en werd bij proefpersonen met en zonder hepatitis C goed verdragen, zonder dat er belangrijke bijwerkingen werden waargenomen. Patiënten die belangstelling hebben om aan deze studie deel te nemen kunnen nadere informatie ontvangen bij studie arts J. de Bruijne (telefoon of per j.debruijne@amc.nl). Hepatitis B: 1. Behandeling van chronische hepatitis B patiënten met Adefovir en Peg-IFN (AMC) Patiënten met chronische hepatitis B en een virale load van meer dan cop/ml ( IU/mL) kunnen meedoen met een studie waarbij Adefovir en Peg-IFN in combinatie gegeven worden gedurende 1 jaar. De studie is open tot eind Van de 100 patiënten zijn er inmiddels 65 geïncludeerd. Informatie AMC studies: Informatie over alle AMC-studies kunnen ingewonnen worden per (leverziekten@amc.nl) of per telefoon ( ) op het secretariaat, waarna U terug gebeld wordt door een van onze leverspecialisten. Informatie Erasmus MC-studies: Voor algemene informatie of vragen over één van de Erasmus-studies kunt u contact opnemen met drs. R. Roomer, drs. M. Claassen, drs. J.F. Bergmann of dr. R.J. de Knegt via of Printversie Nieuwsbrief NHC juli /6