0Overal. 11 februari Strategie in. 10 Leren met. 13 EeCee en. Magazine voor medewerkers van Quadraam

Transcriptie

1 0Overal 10 Leren met Magazine voor medewerkers van Quadraam 11 februari Strategie in 13 EeCee en uitvoering collega s Krachtwerk

2 Brand in scheikundelokaal Beekdal Beekdal Lyceum Eind vorig jaar ging het slow whoop -brandalarm van de school af na een brandje met een flinke rookontwikkeling. Brandweer en BHV ers kwamen adequaat in actie. Het bleek een oefening te zijn, met verve uitgevoerd. Plein foto s: guus madern Benefietdiner Stop Kindermisbruik Zoe Zinnemers uit havo 5 van Montessori College Arnhem organiseerde in december een benefietdiner op school als eindopdracht voor haar profielwerkstuk. De opbrengst was voor de stichting Stop Kindermisbruik. Zo n 40 gasten genoten van een uitstekend viergangendiner, terwijl Zoe vertelde over het project. De opbrengst was 800 euro en de school maakte daar 1000 van, genoeg om een opvanghuis voor meisjes te financieren. Leerlingen van Produs hadden vorig jaar een graffitidag in de hal van het nieuwe schoolgebouw. Produs en Phonq*, nieuw winterfestival in Arnhem Hannes van Soest heeft met zijn leerlingen van Produs een creatieve bijdrage geleverd aan het winterfestival Phonq (4 t/m 6 februari). Zij bouwden de door de Arnhemse kunstenaar Arno Arts (op de foto) ontworpen entree. Kickboxen op niveau In november gaven Krista Fleming en regerend Europees kampioen Jemyma Betrian samen een kickbocksclinic aan diverse klassen op het Candea College. Dit in het kader van sportclinics door (oud-)topsporters in november en december. Young Americans voor 5e keer naar Olympus Deze theatermakers uit Amerika gaven in november een driedaagse musicaltraining aan leerlingen, uitmondend in een geweldige show in de Rijnhal. Voor de pauze was er een optreden van de Young Americans zelf, daarna lieten de leerlingen van het Olympus College zien wat zij geleerd hadden. Zo langzamerhand een traditie, deze happening. De 49 Amerikaanse jongeren verbleven in gastgezinnen. Schilderkunstig Zeven SO-medewerkers leefden zich op een zaterdag artistiek uit in een workshop kunstschilderen. Leuk om samen zo bezig te zijn, met ook nog een oogstrelend resultaat. 2 Overal nummer 11 februari 2011 Meepraten? Iets opvallends gelezen, te delen of te melden? Mail naar redactie@quadraam.nl q

3 quadraam benut ICT optimaal in het onderwijsleerproces en in secundaire processen foto: guus madern Peter van Buuren Lid College van Bestuur léon lucas: kwaliteitszorg Primair proces Nu ik hier al weer bijna een halfjaar rondloop en alle scholen bezocht heb, lijkt het me leuk om in mijn eerste column wat waarnemingen met jullie te delen. Allereerst: Quadraam is in zijn grote verscheidenheid toch een eenheid, al kun je wel merken dat de fusie nog jong is. Maar door elkaars kracht te gebruiken bereiken we zeker de harmonie. Quadraam zindert van energie en ambitie. Het nieuwe beleidsplan is daar een uitdrukking van. Het is abstract geformuleerd, maar dat moet ook. Alleen dan geef je scholen en medewerkers de ruimte om het zelf te vertalen naar concrete plannen. quadraam voldoet aan de criteria voor vensters voor verantwoording Inhoud maarten delen: personeelsbeleid en aansluitingsvraagstukken met een zeer aantrekkelijk pakket aan arbeidsvoorwaarden neemt quadraam de eerste positie in harald wiggers: innovatie en ict 6 Van doelen naar resultaten corinne sebregts: leerlingenzorg, samenwerkingsverbanden, passend onderwijs en taal- en rekenonderwijs Hoe breng je iets abstracts als een strategisch beleidsplan en strategische doelen in de praktijk? Op die vraag hebben de voorzitters van de vijf strategische eenheden wel een antwoord. Elk talent telt kan op vele manieren worden ingevuld. De scholen weten waar hun leerlingen blijven en hoe ze presteren maarten van de louw: strategische communicatie en marketing quadraam biedt alle reguliere leerlingen in het voedingsgebied een passende plaats 10 VOC: halen, brengen en delen Niemand is ooit uitgeleerd. In het Virtueel Ontwikkelingscentrum leer je van en aan elkaar. Een nieuwe website zal dat straks vergemakkelijken. Leren is gewoon leuk!, vindt Maarten Delen (what s in a name ) 13 De Expertisegroep Alle deskundigheid van Quadraam op het gebied van passend onderwijs of arbeidstoeleiding is nu gebundeld in de Expertisegroep. In twee afdelingen : het Expertisecentrum (EeCee) en Krachtwerk. Maurits Cleuren legt het uit. Wat gaan we doen? Prioriteiten stellen en keuzes maken. In het plan staan 6 doelen en 19 subdoelen. Maar een schooljaar telt slechts 40 weken en als docent of medewerker heb je het al zo druk! Des te meer reden om goed af te spreken wat je per jaar kunt aanpakken. Het gaat om het primaire proces : nooit heb ik deze woorden zo vaak gehoord als in de afgelopen maanden, en ik kom uit de industrie! Maar wat is eigenlijk het primaire proces? Is dat onderwijs, versus de rest? Is die rest dan niet belangrijk? Ik stel voor om het over kernprocessen te hebben. En bij die kern hoort bijvoorbeeld ook op tijd nieuwe mensen aantrekken in een tijdperk van vergrijzing, of innovatie. Een uitdaging voor ons allemaal: de juiste keuzes maken en stap voor stap werken aan vooruitgang. q Omslagfoto Henk Stark en Aissa Etajiri zijn de bodes van Quadraam. Zij halen elke dag de post op bij het bureau in Duiven, zoeken de boel uit en rijden vervolgens de scholen in hun regio af. Henk neemt de Liemers voor zijn rekening en Aissa doet Arnhem en Elst. Aissa: Ik werk hier 1,5 jaar, Henk al wat langer. Ik vind het leuk, je leert allerlei mensen bij de scholen kennen. Colofon Overal is het personeelsblad van Quadraam. Het verschijnt driemaal per schooljaar. Reacties zijn welkom op redactie@quadraam.nl. Uitgave Quadraam, februari 2011 foto: guus madern 4 Kort! Berichten uit de wereld van Quadraam en de scholen 9 Behept met het schoolgen Neef en nicht Fons Ras en Lia van den Hatert 12 Hot issue Hoogbegaafdheid 15 Xtrakort! 16 Vrij aanplakken Hoog niveau in Elst Redactie Chris van der Burg (Het Westeraam), Maurits Cleuren (Expertisecentrum), Edwin Enzerink (Vmbo t Venster), Gemma van Gessel (Quadraam), Birgit Holla (Praktijkonderwijs en Expertisecentrum), Paul Kanters (Quadraam), Mirjam Konings (Candea College), Angélique Sanders (hoofdredacteur, Quadraam), Louise Söser (SO), Anita Verbaten (Liemers College), Hanny Werkhoven (Olympus College) Concept en realisatie Dieben & partners communicatie, Arnhem Tekst Vermelde auteurs en Dieben & partners communicatie Vormgeving Het Lab grafisch ontwerpers BNO, Arnhem Fotografie Job Boersma, Guus Madern; de scholen Druk Drukmotief, Apeldoorn Overal nummer 11 februari

4 Opvallende, actuele en interessante zaken uit de wereld van Quadraam en de scholen Kort! Natuur en Zorg in je buurt In Leerdorp Elst werkt Het Westeraam samen met Rijn IJssel en Helicon Opleidingen. Zij zien in Boerderij Lingezegen een uitstekende partij om praktisch onderwijs op het gebied van natuur en zorg voor hun leerlingen en studenten te realiseren. Daarom tekende Quadraam afgelopen najaar een intentieovereenkomst tot samen werking met de Stichting Boerderij Lingezegen, dat een Centrum voor Natuur en Zorg wil oprichten in Park Lingezegen. De samenwerking biedt alle partijen nieuwe kansen. Boerderij Lingezegen biedt mogelijkheden voor leerarrangementen, stageplaatsen en maatschappelijke stages. En de scholen kunnen door hun onderwijs bijdragen aan goede lokale voorzieningen in de buurt. q foto: stichting boerderij lingezegen Logistiek Expertise Centrum van start De logistieke sector is belangrijk voor de Liemers, en technologische innovaties in deze branche dragen bij aan de economische ontwikkeling van de regio. Een goede aansluiting tussen opleiding en praktijk is hiervoor cruciaal. Daarom hebben Quadraam, de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, de Liemerse gemeenten, het POA Liemers en Lindus het initiatief genomen om een Logistiek Expertise- en opleidings Centrum (LEC) in de Liemers te ontwikkelen. Gedeputeerde Staten stelden vorig jaar anderhalve ton beschikbaar. Dat bracht ook andere partijen ertoe te investeren. De realisatie is inmiddels van start gegaan. Het LEC wordt een kennis- en expertisecentrum voor de logistieke en transportsector, gelegen langs de A12 tussen Arnhem en de Duitse grens. In het LEC komen praktijkgerichte vmbo- en mbo-opleidingen in een aansprekende omgeving, met participatie van het bedrijfsleven. Ook zet het LEC in op kennisontwikkeling en innovatie en imagobuilding/netwerkontwikkeling in de regio. Voorzitter van het LEC is Harry KLein Koerkamp (Liemers College), en Marc Mittelmeijer zit in de stuurgroep. q Brugjaar Jan Ligthart naar Olympus Toen de MR van het Beekdal Lyceum de verplaatsing naar het Olympus College niet goedkeurde, is het besluit voorgelegd aan de landelijke geschillencommissie Wet Medezeggenschap Scholen. In januari kreeg Quadraam goedkeuring van deze commissie. Voor Jan Ligthartleerlingen is het belangrijk dat ze een overzichtelijke eigen schoolomgeving hebben. Het Olympus College in Arnhem- Zuid heeft een gebouw over dat (na renovatie) uitstekend geschikt is. Ook de afdeling voor hoogbegaafden van het Olympus College wordt gehuisvest in dit gebouw. Het Beekdal Lyceum krijgt er meer ruimte bij om aan de hoge vraag te voldoen. q Gelderlander/Quadraam-dictee Doe mee aan het dictee! Op 21 april is de eerste editie van het Gelderland Dictee, de opvolger van het Liemers Dictee, dat in samenwerking met de Gelderlander werd en wordt georganiseerd. Op de 13 Quadraamscholen worden voorrondes met prijzen! gehouden onder de leerlingen en personeel. Deelnemers van Quadraam kunnen een Quadraam Award winnen. Het dictee sluit aan bij de referentieniveaus taal en rekenen. Leerlingen kunnen op vier niveaus meedoen, zo dat iedereen binnen zijn eigen groep kans maakt. Ook andere burgers kunnen meedoen (op niveau 2 en 4). Ziehier wat voorbeeldzinnen: Per jaar kun je met een zonne boiler de helft van het warme water voor huishoudelijk gebruik produceren. Als de zon niet genoeg warmte geeft, zorgt het systeem ervoor dat de bijverwarming automatisch gebeurt met een gewone installatie. (niveau 1: praktijkonderwijs, vmbo-bbl) Een officier in militair uniform liet zich door zijn chauffeur naar het oefenterrein brengen. Plankgas, brulde de betweterige luitenant-kolonel. (niveau 2: vmbo kb/tl) De jongedame heeft uren aan haar opsmuk gewerkt: ze heeft haar zijige haren langdurig geshampood, een smeuïge crème op haar gezicht aangebracht. (niveau 3: havo) Waar ligt de gemiddelde 16- tot 18-jarige heden ten dage van wakker? Dat wilde ik wel eens weten. Daarom heb ik een kleine pseudowetenschappelijke enquête afgenomen bij enkele ravissante kerels en ultraschrandere jongedames. (niveau 4: vwo) Op kun je oefen dictees downloaden. q 4 Overal nummer 11 februari 2011

5 Verbetering voorlichting aan basisscholen Ieder jaar op 1 april moeten leerlingen van groep 8 aangemeld zijn bij een school voor voortgezet onderwijs. Het keuzeproces dat daaraan voorafgaat is ingewikkeld. Het gaat natuurlijk om het diploma aan het einde van de rit, maar de weg naar dat diploma toe is per school verschillend. De vraag is op welke school een kind het best in staat zal zijn haar of zijn talenten te ontwikkelen. Wij vinden het daarom onze taak ervoor te zorgen dat leerlingen, hun ouders, maar ook de basisscholen weten welke mogelijkheden er zijn. Binnen Quadraam zijn dat er veel! Eigen schoolkeuzegids Vorig jaar hebben we daarom het initiatief genomen om in eigen beheer de Schoolkeuzegids uit te geven. Deze gids, waarin algemene informatie staat over het voortgezet onderwijs en waarin alle VO-scholen in Arnhem en omgeving zich presenteren, gaat naar alle leerlingen van groep 8 uit de regio Arnhem. Uit onderzoek blijkt dat zowel ouders als basisscholen veel gebruik maken van deze gids en de bijgevoegde poster waar alle open dagen op staan. Daarnaast hebben we de directeuren van de scholen die meewerken aan de schoolkeuzegids uitgenodigd om samen te bekijken hoe we de voorlichting verder kunnen verbeteren. Dat heeft geresulteerd in een dvd voor de basisscholen met algemene informatie over de overstap naar het voortgezet onderwijs. Verder zijn we aan het proberen het grote aantal scholenmarkten waar scholen voor voortgezet onderwijs worden uitgenodigd hun school te vertegenwoordigen, te clusteren en in aantal terug te brengen. In overleg met de Arnhemse stuurgroep PO-VO zijn de CITO-bandbreedtes aangescherpt. Daardoor is het duidelijker dan voorheen waar een leerling met een bepaalde CITO-score terecht kan. We gaan met de betrokkenen de activiteiten van dit jaar evalueren om voor komend jaar weer betere afspraken te kunnen maken. q Angélique Sanders, beleidsmedewerker communicatie Meer geld in het laatje door centrale inkoop Sinds januari 2010 is John Schreijer actief op het gebied van inkoop voor Quadraam. Voorheen zorgde iedere school zelf voor zijn inkoop en werd er nauwelijks gebruikgemaakt van schaalvoordelen waardoor veel geld bespaard kan worden. De Europese regelgeving verplicht ons om tal van diensten en leveringen, zoals energie, telefonie, meubilair, schoonmaakdiensten, en ICT, Europees aan te besteden. Onze accountant let goed op of we deze aanbestedingen ook daadwerkelijk uitvoeren. En gelukkig levert dat veel voordelen op. Het is gebleken dat 10-15% structureel bezuinigen haalbaar is! Om een indruk te geven van de bedragen waarover we spreken: Quadraam-breed wordt jaarlijks een slordige 30 miljoen euro aan inkoop uitgegeven. Een voorbeeld is de centrale inkoop van kantoorartikelen. Dit levert ons nu een voordeel op van per jaar. Hetzelfde geldt voor de tijdelijke huisvesting, waarvan drie scholen gebruikmaken. Hier is één contract van gemaakt, wat voor de scholen een voordeel oplevert van In totaal besparen we 3 tot 4 miljoen euro per jaar en dat geld komt ten goede aan het onderwijs zelf. En dat is ook ons doel. Wij zijn al aardig op de goede weg! q SMZ-Art-in-Concert Op het Candea College was er eind vorig jaar weer een editie van SMZ-Art-in-Concert. Dit is een combinatie van een concert van de Stedelijke Muziekvereniging Zevenaar met een tentoonstelling van leerlingen uit havo 5. Leerlingen moesten muziekstukken verbeelden. Tijdens de uitvoering werden kunstwerken geprojecteerd op een groot scherm. q Overal nummer 11 februari

6 Strategisch beleidsplan Elk talent telt Van ambitie n In het strategisch beleidsplan van Quadraam staan tal van ambitieuze doelstellingen. De redactie plukte er vijf uit. Aan de hand daarvan vertellen de mensen die het beleidsplan handen en voeten moeten geven over hun ideeën en aanpak. Op alle mogelijke manieren geven we invulling aan het motto Elk talent telt. Tekst: Petra van Heijningen Foto s: Guus Madern Beeldbewerking: Het Lab Wat betekent het strategisch beleidsplan van Quadraam voor de dagelijkse gang van zaken in de klas? De ambitieuze doelen met als motto Elk talent telt zijn soms wat abstract, maar de uitwerking zal uiteindelijk zichtbaar worden door de hele organisatie heen. Misschien niet meteen, maar wel in de komende jaren. In de directieraad zitten onder andere de directeuren van de vijf strategische eenheden : Arnhem- Noord (Maarten Delen), Arnhem-Zuid en Elst (Maarten van de Louw), Liemers College (Harald Wiggers), Candea College (Léon Lucas) en Praktijkonderwijs en Expertisegroep (Corinne Sebregts). Zij zijn verantwoordelijk voor een aantal strategische portefeuilles. Bij die portefeuilles horen weer beleidscommissies, werkgroepen en projectgroepen, die zorgen voor de uitvoering van het strategisch beleidsplan. Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit die je behaalt in de klas Dé VO-werkgever in de regio Doel: Met een zeer aantrekkelijk pakket aan arbeidsvoorwaarden neemt Quadraam de eerste positie in als dé VO-werkgever in Midden- en Oost-Gelderland. onderwijs: van basisdocent tot seniordocent tot docent op excellent niveau die andere docenten kan coachen en in staat is hele onderwijsconcepten door te voeren. Dit zal veel gestructureerder gaan verlopen dan nu. Een leraar kan niet meer aan zijn lot worden overgelaten, dat is voorbij. Aan de andere kant verwachten wij dat mensen zelf aangeven hoe ze zich willen ontwikkelen; het is niet meer vrijblijvend. Leidinggevende en de medewerker maken afspraken over de aanpak van de ontwikkeling en leggen dat vast. Het VOC (Virtueel Ontwikkelingscentrum) zal een grote rol gaan spelen bij de ontwikkeling van medewerkers. In het VOC vind je een breed aanbod, variërend van een module over hoe je je kunt voorbereiden op een ouderavond tot een masterclass over academische onderzoeksvaardigheden. Ik verwacht dat werken aan de eigen ontwikkeling mensen echt wat oplevert. Als je je werk beter kunt doen, geeft dat meer plezier en voldoening. léon lucas: kwaliteitszorg quadraam voldoet aan de criteria voor vensters voor verantwoording met een zeer aantrekkelijk pakket aan arbeid We willen dat elke medewerker binnen Quadraam de mogelijkheid krijgt om zich te ontwikkelen, vertelt Maarten Delen. Hij is houder van de strategische portefeuilles personeelsbeleid en aansluitingsvraagstukken. Het moet bijvoorbeeld mogelijk worden dat docenten carrière maken in het 6 Overal nummer 11 februari 2011

7 aar uitvoering Breed aanbod Doel: Quadraam biedt alle reguliere leerlingen in het voedingsgebied een passende plaats. In het kader van Elk talent telt moeten wij ervoor zorgen dat we voor iedere leerling een passende plek hebben. We zijn begonnen met het actualiseren van het opleidingenaanbod en de profielen van de scholen. Hieruit volgend kan gekeken worden naar de vraag vanuit de markt, het bedrijfsleven en de doorstroom, zegt Maarten van de Louw (portefeuillehouder strategische communicatie en marketing). Zijn commissie houdt zich bezig met marketing in de breedste zin van het woord. We bekijken ook hoe we producten in de markt kunnen zetten die laten zien dat we meer in huis hebben dan het reguliere onderwijs. Binnen private marketing onderscheiden we vier marktsegmenten: Arbeidstoeleiding, Private svoorwaarden neemt quadraam de eerste positie in maarten delen: personeelsbeleid en aansluitingsvraagstukken harald wiggers: innovatie en ict School, Facility Business en Adviesdiensten. Bij Private School kun je denken aan het geven van huiswerkbegeleiding. Dat wordt op sommige scholen al door een externe partij gedaan, maar dat zouden we ook zelf kunnen doen. Ook kun je denken aan het geven van trainingen aan ouders. Bij Facility Business kun je denken aan het verhuren van lokalen en sportaccommodaties en bij Adviesdiensten aan het benutten van de kennis die we in huis hebben door het adviseren van andere scholen. Dit soort activiteiten bevordert de openheid je haalt de omgeving naar binnen en het levert extra middelen op. Die kunnen scholen bijvoorbeeld gebruiken om extra investeringen te doen voor het onderwijs. Nieuwe activiteiten passen ook bij het doel om een excellent werkgever te zijn: een docent die goed is in huiswerkbegeleiding, kan zich in die richting ontwikkelen. Het palet aan werk dat we als werkgever aanbieden, wordt breder. corinne sebregts: leerlingenzorg, samenwerkingsverbanden, passend onderwijs en taalen rekenonderwijs maarten van de louw: strategische communicatie en marketing quadraam benut ICT optimaal in het onderwijsleerproces en in secundaire processen De scholen weten waar hun leerlingen blijven en hoe ze presteren quadraam biedt alle reguliere leerlingen in het voedingsgebied een passende plaats Overal nummer 11 februari

8 Léon Lucas Maarten van de Louw & Maarten Delen Harald Wiggers Corinne Sebregts Technologische ontwikkeling Doel: Quadraam benut ICT optimaal in het onderwijsleerproces en in secundaire processen. Wat is onze ICT-visie? Wat willen we met ICT op onze scholen? Met die vragen zijn we begonnen, vertelt Harald Wiggers, portefeuillehouder innovatie en ICT. Wij richten ons op innovatie, waarbij ICT een grote rol speelt. Als de visie duidelijk is, willen we gaan kijken hoe je het leerproces van leerlingen kunt bevorderen en het onderwijs slimmer kan organiseren door het inzetten van ICT. Enthousiast vervolgt hij: Wij willen als commissie concepten aanleveren waarmee scholen aan de slag kunnen. Het moet geen eenheidsworst worden. De scholen zijn heel verschillend en zullen niet allemaal op dezelfde manier met ICT omgaan. Scholen moeten helder krijgen hoe ze ICT willen inzetten. Daarbij is een stabiele infrastructuur noodzakelijk, zodat we afkomen van de klacht: hij doet het niet. Binnen Quadraam wordt al veel aandacht besteed aan de professionalisering van medewerkers op het gebied van ICT. Dat is ook nodig; de technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en we willen de boot niet missen. De expertise hebben we in huis. Het Virtueel Ontwikkelingscentrum kan mensen bij elkaar brengen zodat ze kennis kunnen delen. Uiteindelijk hoop ik dat docenten dankzij ICT leerlingen meer maatwerk kunnen leveren en dat leerlingen door de inzet van ICT zo gemotiveerd zijn dat ze meer uit zichzelf halen. Verantwoording Doel: Quadraam voldoet aan de criteria voor Vensters voor verantwoording. Vensters voor verantwoording is een belangrijk instrument voor de scholen, zegt Léon Lucas, portefeuillehouder kwaliteitszorg binnen Quadraam. VO-scholen presenteren met Vensters voor verantwoording hun schoolprestaties op een uniforme wijze via hun website, zodat die zijn te vergelijken met andere scholen. De scores laten zien hoe wij het doen ten opzichte van andere scholen. Die gegevens kunnen we gebruiken voor het verbeteren van de kwaliteit, want we willen dat de scholen van Quadraam bovengemiddeld presteren en dat onze leerlingen het bovengemiddeld doen op de vervolgopleiding. Visitaties zijn een ander aandachtspunt van de commissie kwaliteitszorg. Daarbij bezoeken medewerkers een andere school binnen Quadraam. Dat kan mensen helpen om blinde vlekken binnen de school in beeld te brengen en met elkaar mee te denken over hoe het beter zou kunnen. Visitaties kunnen er ook voor zorgen dat je niet vergeet je successen te vieren. Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit die je behaalt in de klas. Wij maken als commissie de verbinding naar de schoolleiders, die weer vertakkingen maken tot in de POP s en PAP s van de medewerkers aan toe. Wij kunnen van alles bedenken, maar als dat niet leidt tot adequaat gedrag van docenten, heeft het geen zin. Dus beraden we ons nu op resultaten van kwaliteitsbeleid in de klas en bij de leerlingen. Dat is onze lakmoesproef. Onderwijsbeleid Doel: De scholen weten waar hun leerlingen blijven en hoe ze presteren. We willen leerlingen beter gaan volgen in hun ontwikkeling. Leerlingen zullen merken dat docenten geïnteresseerd zijn in hun manier van leren en hun leerwensen. We blijven de leerlingen ook volgen; we willen weten of ze succesvol zijn binnen hun vervolgopleiding of op hun werkplek. Die informatie gebruiken we weer in onze schoolkeuzebegeleiding, vertelt Corinne Sebregts, portefeuillehouder leerlingenzorg, samenwerkingsverbanden, passend onderwijs en taal- en rekenonderwijs. Taal en rekenen staan bij ons hoog op de agenda, omdat het basisvaardigheden zijn die bepalend zijn voor schoolsucces. Bovendien zijn scholen wettelijk verplicht om hiervoor beleid te ontwikkelen. We zijn aan het inventariseren hoe scholen er voor staan, welke middelen ze nodig hebben om het taal- en rekenbeleid vorm te geven en hoe ze kennis kunnen delen. Wij laten ook zien dat binnen Quadraam talent op elk niveau gewaardeerd wordt. We stimuleren scholen bijvoorbeeld om mee te doen aan olympiades, maar willen ook dat vmbo-leerlingen meedoen aan vak-kanjerwedstrijden. Ook aan het Gelderlander/ Quadraam-dictee, dat laat zien dat spelling hartstikke leuk is, kunnen leerlingen van alle niveaus meedoen. Op alle mogelijke manieren willen we invulling geven aan het motto Elk talent telt. q Meer lezen? Het strategisch beleidsplan kun je downloaden van 8 Overal nummer 11 februari 2011

9 Fons Ras & Lia van den Hatert Fons Ras (55) is docent wiskunde en Algemeen Begeleider School op het Candea Collega. Zijn nicht Lia van den Hatert (53) werkte enige tijd op dezelfde school. Ze is nu directeur van Symbion, school voor Praktijkonderwijs in Didam. De Rassen vinden humor belangrijk in het leven. Gesprekken gaan altijd gepaard met grappen, maar we kunnen ook goed relativeren, zegt Lia van den Hatert over haar familie van vaders kant. Net als haar neef Fons Ras werkt ze al ruim dertig jaar in het onderwijs. Fons: Relativeringsvermogen en humor komen goed van pas in het onderwijs. Door de prestatiecultuur zijn kinderen snel teleurgesteld over hun resultaten. Het is waardevol als je dat kunt relativeren door duidelijk te maken wat ze wel goed kunnen. Ik heb ook veel lol met de leerlingen. Als je humor in je les kunt toelaten én duidelijk kunt maken wat niet kan, krijg BEHEPT MET HET SCHOOLGEN: NEEF EN NICHT je ze allemaal mee. Fons komt uit een echte onderwijsfamilie: vijf broers en zussen werken ook in het onderwijs. Mijn moeder was graag het onderwijs in gegaan; daar komt het schoolgen denk ik vandaan. Lia komt uit een gezin van zes kinderen; zij koos als enige voor het onderwijs. Ze verloren elkaar uit het oog toen ze het dorp verlieten waar ze zijn opgegroeid. Totdat we elkaar in 2005 weer tegenkwamen op het Candea College, waar ik afdelingsdirecteur werd, vertelt Lia. Collega s hebben lang niet geweten dat we familie waren, omdat ik mijn mans naam gebruik. Ze kwamen erachter toen Fons en ik het over tante Toos hadden. Hart voor kinderen Lia: Fons is wat terughoudender dan ik, maar ik herken in hem gedrevenheid. We voeren niet de boventoon, maar we nemen wel onze verantwoordelijkheid. Fons herkent hart voor het onderwijs en kinderen in Lia s manier van doen. We verschillen in ambitie. Ik wil graag les blijven geven, omdat ik het contact met de leerlingen ontzettend leuk vind. Ik heb er wel altijd iets naast gedaan, zoals nu mijn functie als Algemeen Begeleider School. Daardoor blijft mijn werk interessant. Lia mag dan geen les meer geven, de leerlingen zijn haar lust en leven. Ik ben naar Symbion gekomen, omdat ik de leerlingen zo leuk vind. Het is mooi dat je een tijdje mee mag lopen op hun levenspad. Daarnaast houd ik me hier bezig Dwars door Quadraam lopen familiebanden. Onder de 1650 medewerkers lopen er aardig wat rond die verwanten van elkaar zijn: broers en zussen, tantes en neven, vaders en dochters. In Behept met het schoolgen vertellen twee verwante collega s over hun werk en hun band. Tekst: Petra van Heijningen Foto: Job Boersma met de zakelijke kant van de school. Die combinatie vind ik prettig. Rake opmerkingen Nu Lia niet meer op het Candea College werkt, komen Fons en Lia elkaar alleen nog tegen bij familiebijeenkomsten. Gesprekken gaan dan al snel over het onderwijs. Dat geeft bevlogenheid en betrokkenheid weer, maar je moet oppassen dat het daar niet alleen over gaat, zegt Fons. Als de familie bij elkaar is, wordt er ook altijd heel veel gelachen. Zo ook bij de fotoshoot voor dit artikel, waarvoor hij iets te laat was. Daar maakt Lia dan meteen een rake opmerking over. Ik maak dan ook weer een opmerking waar we samen om kunnen lachen. Zelfs de fotograaf werd door onze vrolijkheid aangestoken. q Met humor krijg je de leerlingen mee Overal nummer 11 februari

10 (Virtueel) Ontwikkelings Centrum Beter in je vak? Doe het samen met Hoe krijg je mensen aan het leren? Stimuleer en activeer. Leg niets dwingend op, maar laat ze samen aan het werk gaan en geef ze daarvoor tijd. Deze uitgangspunten vormen de basis van het (Virtueel) Ontwikkelingscentrum dat Quadraam in het leven heeft geroepen. Zichtbare uiting van het VOC is Q-time oftewel tijd voor kwaliteit. Medewerkers ontmoeten en ondersteunen elkaar in hun professionele ontwikkeling. Tekst: Jozefien Haagen Illustratie: Anka Kresse Een speciale website wordt een permanente bron van informatie en kennisuitwisseling voor alle medewerkers die zich verder willen bekwamen, op welk gebied dan ook. Het VOC is als het ware een energiecentrale waar alle kennis en ervaring van het personeel samenkomt en weer verder stroomt. Onlangs hoorde ik op een congres dat veertig procent van het talent van medewerkers binnen het onderwijs niet wordt benut. Dat is gewoon zonde. Wij willen het aanwezige talent binnen de Quadraam-scholen zichtbaar maken. Anderen kunnen dat gebruiken om verder te komen, zegt José Janssen, programmamanager van het VOC. Katalysator Het VOC waarvoor het ministerie subsidie heeft verstrekt in het kader van Krachtig Meesterschap is de katalysator die het uitwisselingsproces tussen alle medewerkers op gang brengt. Her en der bestaan al initiatieven binnen en tussen de scholen, maar we willen de uitwisseling gestructureerd en planmatig gaan aanpakken, legt directievoorzitter Maarten Delen van strategische eenheid Arnhem- Noord uit. We willen niets dwingend opleggen, maar de medewerkers verleiden en stimuleren om zich verder te scholen. De meeste mensen willen zich zeker verder ontwikkelen, maar niet iedereen is gewend om dat actief aan te pakken. We verwachten vooral van de managers een actieve houding. Zij voeren de plannings- en voortgangsgesprekken en kunnen mensen de vraag voorleggen hoe ze zich verder wil len ontwikkelen. Scholing is niet vrijblijvend. De leidinggevende geeft leiding aan het leren. Directeuren en afdelingsleiders weten soms niet goed hoe ze de medewerkers verder kunnen helpen bij hun professionele ontwikkeling, gaat José Janssen verder. Door gebruik te maken van eigen expertise, is er minder geld nodig voor scholing en training. De medewerkers krijgen door het aanbieden van Q-time tijd waarmee ze hun ontwikkelingsmogelijkheden aanzienlijk kunnen verruimen. Verrassing De website voor het nieuwe ontwikkelingscentrum is volop in ontwikkeling. Hoe die er concreet gaat uitzien, is nog een verrassing, reageert Ilse Blokland, die in november 2010 als programma-assistent voor het VOC is aangetrokken. Het gaat erom dat medewerkers in beeld brengen welke vaardigheden ze al in huis hebben en welke ze verder willen ontwikkelen. Iedereen kan elkaar helpen om een betere docent of beter personeelslid te worden. Alle medewerkers kunnen straks op de site een persoonlijk profiel aanmaken en door middel van teksten, filmpjes en/of een eigen blog hun kwaliteiten tentoonspreiden. Per mail kunnen collega s met hen in contact komen. Zo kan een match tussen collega s ontstaan. Ook komt er een link met Twitter. Ons ideaal is dat medewerkers zelf ontmoetingen organiseren, waarop ze kennis met elkaar uitwisselen. Via de site weten ze wie ze op hun feestje uitnodigen. Het is de bedoeling dat alle medewerkers ongeveer tien keer per jaar zo n bijeenkomst bezoeken. Ze krijgen daar vrij voor, zegt Ilse Blokland. De bijeenkomsten in de vorm van workshops, colleges, intervisie en dergelijke vinden in principe plaats bij de school van de medewerker die het initiatief neemt. Aangezien nog niet iedereen uit de voeten kan met de virtuele werkelijkheid, heeft Ilse ook gewone posters en ander papieren informatiemateriaal in voorbereiding. 10 Overal nummer 11 februari 2011

11 collega s Stappen Een medewerker kan via de site ook bijhouden welke expertise hij of zij binnen het VOC heeft opgebouwd. Dat geeft inzicht in de stappen op weg naar verdere professionalisering. Quadraam biedt daarnaast zelf scholing en training aan. En over een tijdje kunnen medewerkers een assessment laten afnemen of een gericht loopbaanadvies krijgen bij het VOC. Stap voor stap kan het VOC uitgroeien tot een huisacademie, zoals die ook elders al bestaan. Het mbo is daar veel verder mee. Daar bestaat zelfs al een landelijk kader, licht Maarten Delen toe. Ook andere beroepsgroepen hebben het begrip lerende organisatie omarmd. Artsen en psychologen moeten zich zelfs verplicht bijscholen en jaarlijks punten verzamelen, maar zo ver wil het Quadraam-bestuur niet gaan. Halen, brengen en delen: dit is het principe van actieve kennisuitwisseling tussen collega s Succesvol Het principe van halen, brengen en delen waar het VOC voor staat, is al een paar keer succesvol toegepast binnen verschillende scholen. Een leerkracht van het Beekdal Lyceum heeft een systeem ontwikkeld met twintig onderwerpen die een docent moet beheersen op ICT-gebied. In vier tot vijf bijeenkomsten kunnen medewerkers zich verder bekwamen. Andere scholen maken daar dankbaar gebruik van, zegt Maarten Delen. En ook binnen de Academische Opleidingsschool Quadraam zijn al netwerken actief die regelmatig samenkomen om kennis te delen op het gebied van onderzoek of opleiding. José Janssen: Dit soort initiatieven vanuit medewerkers willen we bevorderen. Zij kunnen bijvoorbeeld samenkomen om te praten over de pedagogische omgang met bepaalde leerlingen. Of de docenten Nederlands wisselen informatie uit over leesstrategieën. Waar het om gaat is dat je bereid bent om anderen te helpen en zelf op zoek gaat naar wie jou nog iets kan leren. Met een positieve blik in de toekomst kijkend voegt ze daaraan toe: Het VOC is pas een succes als medewerkers het gevoel krijgen dat ze iets mógen in plaats van móeten. Dat is precies wat Maarten Delen bedoelt: We willen uitdragen dat je nooit bent uitgeleerd. Leren is gewoon leuk!" q Meer informatie José Janssen, j.janssen@quadraam.nl Overal nummer 11 februari

12 Hot issue: Hoogbegaafdheid Wat hebben wij te bieden aan kinderen die meer kunnen, excellente of hoogbegaafde leerlingen? De eigen profielen van Quadraam-scholen komen ook tot uitdrukking in verschillen in aanpak van hoogbegaafdheid. Een aparte afdeling of juist geïntegreerd? Accent op cognitieve of op sociale ontwikkeling? Wel een label of juist niet? Hoogbegaafde kinderen kun je niet over één kam scheren, een juiste aanpak vereist daarom maatwerk, daarover zijn de scholen het in ieder geval eens. Anita O Connor, rector Olympus College Zelfbeeld Het Olympus College heeft een hoogbegaafdenafdeling, OPUS, met nu ruim 80 kinderen, die soms van ver buiten de regio komen. OPUS biedt een voor Nederland unieke vorm van onderwijs, gebaseerd op de visie van de Roeper School in Detroit. Het gaat vaak om kinderen met een beschadigd zelfbeeld, die thuis of op de basisschool zijn vastgelopen. Daarom steken we in de eerste twee jaar veel tijd en energie in individuele begeleiding en sociale ontwikkeling. Het gaat echt niet alleen om cognitieve extra s. Kinderen moeten zichzelf leren respecteren. Dat is nodig omdat het vaak om onderpresteerders gaat, bij wie hun aanleg niet is erkend of herkend. Wij bieden ze een beschermde omgeving, waarin het oké is om anders te zijn en waar ze uitstekend kunnen samenwerken. Excellente leerlingen zijn een politiek item: Nederland laat het afweten op dit gebied. Ook daarom bepleiten wij speciaal onderwijs voor deze kinderen. Het kost extra geld en extra organisatie, waarin wij met vallen en opstaan creatief zijn geworden. Steun van betrokken ouders en onze eigen passie brengen ons steeds verder. Brigitta Hoeve, teamleider Tweetalig onderwijs Lorentz Lyceum T-time Ons tweetalig onderwijs, waarin 60% van de vakken in het Engels wordt gegeven, is aantrekkelijk voor hoogbegaafde leerlingen. Drie jaar geleden lieten we onderzoek doen om te bepalen wat we met hoogbegaafdheid willen. Op grond daarvan hebben we gekozen voor een integrale aanpak: regulier onderwijs in gewone klassen die een vertegenwoordiging van de samenleving zijn. Ook de ouders kiezen er bewust voor dat hun kinderen in een zo normaal mogelijke situatie verkeren. Binnen het tweetalig onderwijs bieden we ook extra s in T-time : time and energy available. Daarin kunnen leerlingen bijvoorbeeld Chinees gaan leren. En we houden rekening met de wensen van de leerlingen: zo kunnen bijvoorbeeld kinderen met een wiskundeknobbel een extra wiskundeprogramma volgen. Maatwerk dus Wieteke Meessen, afdelingsdirecteur vwo onderbouw Candea College Samenwerking met basisschool Voor basisschoolleerlingen van groep 8 die meer uitdaging aankunnen we gebruiken niet de term hoogbegaafden zijn wij vorig jaar gestart met het programma MIK (meer intelligente kinderen). Ongeveer 22 kinderen komen één middag per week naar het Candea, onder begeleiding van een docent van de basisschool en een docent van ons. Ze volgen modulair onderwijs rondom thema s. Dat hoeft niet cognitief te zijn, we hebben ook modules als kijken naar jezelf, anderen en kunst. Kenmerkend is de verdieping. MIK is voortgekomen uit de samenwerking met de basisscholen in het kader van BO-VO. Wij bieden de kinderen iets extra s, wat ze in groep 8 niet krijgen. Daarna gaan ze gewoon naar een eerste klas, bij ons of op een andere VO-school. Luuk Dopper, afdelingsleider havo-vwo, locatie Zonegge Liemers College Zorgkinderen Wij zoeken in de MacLiemers Class naar andere wegen om in te spelen op hoogbegaafdheid. Meerbegaafde kinderen hebben soms leerproblemen eenvoudig rekenwerk of rijtjes woorden leren lukt niet, en plannen en ordenen is moeilijk voor ze. Het gaat nu nog maar om een groepje van zes in de eerste en tweede klas, maar de belangstelling van ouders groeit, zo blijkt op voorlichtingsavonden. Vier dagdelen per week volgen de kinderen in de Mac Liemers Class verdiepend en verbredend onderwijs onder leiding van een tutor die hen begeleidt. Het zijn zorgkinderen, die op leergebied en soms gedragsmatig extra aandacht en begeleiding vragen, maar die bij ons wel sociaal geïntegreerd willen zijn. Geen aparte klas, geen stempel hoogbegaafd, wel een eigen programma. Dilemma s. Het vak kent er vele. In Hot issue laten we collega s aan het woord over een brandende kwestie. Wil je ook iets kwijt over een lastig thema? Mail naar redactie@quadraam.nl 12 Overal nummer 11 februari 2011

13 Een vorm van leren voor elke leerling Expertisegroep Van sommige leerlingen is leren of studeren binnen de reguliere schoolomgeving te veel gevraagd. Bij tijdelijke of soms ook structurele leerbelemmeringen blijft de school verantwoordelijk voor een passende vorm van onderwijs of arbeidstoeleiding. Quadraam heeft veel deskundigheid op dit gebied. Waar de expertise eerder verweven zat in verschillende scholen, is deze nu samengebracht en ontsloten in één organisatie: de Expertisegroep. Wilco Meijer: leerlingen worden beloond voor wat ze wél kunnen Tekst: Renske van den Berg Foto s: Job Boersma (p.13) en Liesbeth Wattimury De Expertisegroep bestaat sinds 1 augustus 2010 en omvat inmiddels een uitgebreid aanbod voor overbelaste leerlingen van scholen binnen Quadraam, maar soms óók voor instellingen daarbuiten, vertelt Maurits Cleuren, directeur van de Expertisegroep. Hij legt uit hoe de Expertisegroep verschillende diensten en speciale trajecten uit de scholen nu als één dienstenpakket aanbiedt, onder de naam EeCee (Expertisecentrum). Passend onderwijs De activiteiten die gericht zijn op passend onderwijs waren voorheen onderdeel van de vmbo-school Maarten van Rossem in Arnhem, aldus Maurits Cleuren. Ze bieden uitkomst voor leerlingen die wel kunnen leren, maar die door overbelasting iets extra s nodig hebben om hun diploma te halen en eventueel naar het mbo door te stromen. Deze activiteiten zijn nu samengebracht in het EeCee in Arnhem. In Didam zijn de afgelopen jaren activiteiten ontwikkeld met een accent op arbeidstoeleiding. Cleuren: Dit als onderdeel van de school voor praktijkonderwijs Symbion in Didam. Hier gaat het om leerlingen voor wie leren sowieso minder gemakkelijk gaat, en die na de praktijkschool veelal een plek op de arbeids markt willen zoeken. Het aanbod voor arbeidstoeleiding is samengebracht in Krachtwerk. Het EeCee in Arnhem en het Didamse Krachtwerk sámen vormen de Expertisegroep. Aanbod EeCee EeCee biedt een spectrum van diensten aan scholen, leerlingen en externe partijen. Sommige ontwikkelde Quadraam zelf, andere biedt het EeCee in samenwerking met andere partijen aan. De bovenschoolse voorzieningen bijvoorbeeld. Cleuren: Hieronder vallen de SOS-groep, die langdurige spijbelaars terugbegeleidt, en het TimeOut-rebound traject. Jongeren die even niet op school kunnen blijven vanwege een conflict of probleemgedrag, kunnen acht tot twaalf weken dit traject volgen. Intussen kan bijvoorbeeld het conflict worden opgelost, een andere school of klas worden gezocht of kunnen afspraken met de leerling en ouders worden gemaakt. Leerlingen van 14 tot 18 jaar die vanwege hun gedrag of motivatie niet gedijen in een schoolse omgeving, kunnen in de PasKlaar-groep toch hun vmbo-diploma halen. Met een uitgebreide oriëntatie met veel stage- en praktijkmogelijkheden kunnen Overal nummer 11 februari

14 Overbelaste jongeren zijn jongeren die gebukt gaan onder meerdere leerbelemmeringen tegelijkertijd. Bij de leerling zelf, zoals motivatie- of aandachtsproblemen als ADHD. Op school, zoals conflicten met docenten of pesten. Of thuis (gebroken gezinnen). Als jongeren uitvallen, gebeurt dat vaak door opeenstapeling van problemen, terwijl er tegelijk onvoldoende beschermende factoren aanwezig zijn (in de vorm van behoorlijke intelligentie of betrokken ouders). leerlingen uitvinden wat ze willen en kunnen. Cleuren: Vervolgens werken ze in kleinere groepen aan een individueel traject om hun doel te bereiken, bijvoorbeeld alles wat er nodig is om op de kapperschool te komen. Het Centrum voor Ambulante Dienstverlening (CAD) huisvest orthopedagogen, psychologen, schoolmaatschappelijk werkers en andere deskundigen. Zij werken op aanvraag ten behoeve van scholen, docenten en leerlingen. Een school kan zo bijvoorbeeld een faalangsttraining of sociale vaardigheidstraining aanbieden aan een groepje leerlingen, of docenten trainen om te gaan met leerproblemen, licht Cleuren toe. Maar het kan ook gaan om een individuele intelligentietest of persoonlijkheidsonderzoek bij een basisschoolleerling, ten behoeve van advies over de vervolgschool. Een orthopedagoog van het CAD neemt bovendien zitting in een aantal Quadraam-zorgadviesteams, zodat niet elke Quadraam-school zelf een orthopedagoog in dienst hoeft te nemen. Aanbod Krachtwerk Is de praktijkschool of het vmbo afgerond, dan is het vinden en behouden van een baan nog niet altijd voor elke leerling even gemakkelijk. Overbelasting speelt de jongeren dan immers nog steeds parten. Krachtwerk (voorheen Projectbureau) in Didam biedt arbeidsmarktgerichte trajecten voor jongeren van 18 jaar en ouder die graag met hun handen werken. En voor speciale doelgroepen zoals jongeren met autisme. Het Arbeidstrainingscentrum (ATC) in Didam biedt verschillende mogelijkheden ter voorbereiding op eenvoudig werk. Op deze werklocatie vindt productie van halffabricaten en soms eindproducten plaats onder leiding van een werkmeester. Cleuren: Leerlingen wennen aan een goede werkmentaliteit: arbeidsritme, afspraken nakomen en omgaan met baas en collega s. Daarnaast kunnen ze er bijvoorbeeld een certificaat voor heftruck of trekker behalen, of een VCA-certificaat voor de bouw. Voor jongeren die meteen de arbeidsmarkt op gaan biedt een jobcoach van Krachtwerk soms uitkomst. Die helpt een baan zoeken en behouden. De coach houdt contact met de jongere, maar ook met het thuisfront en de baas als het nodig is. Jongeren in een uitkeringssituatie die nog niet de juiste competenties hebben voor hun gewenste werk, kunnen een individuele re-integratie-overeenkomst (IRO) aanvragen bij het UWV. Deze IRO-trajecten verzorgt Krachtwerk ook. Organisatie met eigen gezicht Cleuren gelooft dat overbelaste jongeren en het specifieke Quadraam-aanbod elkaar beter kunnen vinden, nu de diensten zijn ondergebracht in Krachtwerk en EeCee. Wij zijn nu zichtbaarder en makkelijker toegankelijk voor de jongeren die ons nodig hebben. En voor de onderwijsinstellingen en hun medewerkers die voor hun leerlingen een beroep op dit aanbod willen doen. q Leerlingen wennen aan goede werkmentaliteit Wilco Meijer, docent van Pasklaar: We zijn nu anderhalf jaar bezig met de eerste groep van elf jongeren en de meesten gaan vmbo-examen doen en naar het mbo. Leerlingen krijgen maatwerk, we gaan met hun talent aan de slag. Ze worden niet afgerekend op zwakke kanten, maar beloond voor wat ze wél kunnen. Dat werkt goed, ze krijgen zelfvertrouwen. Gaat het even niet, dan zit de orthopedagoog een verdieping lager voor advies. 14 Overal nummer 11 februari 2011

15 Xtrakort! Lorentz verdient keurmerk EP In 2002 ontving het Lorentz Lyceum het keurmerk Tweetalen School. Afgelopen november was er een her-visitatie. En ja, de school voldoet nog steeds aan de gestelde criteria (voorgeschreven door het Europees Platform, EP). With flying colours oftewel Met vlag en wimpel geslaagd, vond de commissie. q Montessori zingt voor War Child Het is al februari, maar een terugblik op de jaarlijkse kerstzang van het Montessori College Arnhem is toch de moeite waard. Internetveiling Al voor de vijfde keer stond het koor (35 leerlingen, 4 collega s en nog een paar extra zangers) te zingen bij Urban Chef in de Koningstraat en haalde daarmee in totaal ongeveer 700 op voor War Child. q Edukans Het Lorentz Lyceum zamelt jaarlijks geld in voor de stichting Edukans. Dit jaar was er voor het eerst ook een internetveiling van door leerlingen 150 gemaakte schilderijen: een Van Gogh, een Mondriaan, een Warhol etc. q Combinatie sport en onderwijs Het Liemers College heeft in samenwerking met de gemeente Zevenaar een combinatiefunctionaris aangesteld voor onderwijs en sport. Deze gaat ondersteuning bieden aan sportverenigingen en leerkrachten van twee basisscholen. Zo kunnen er op school gezamenlijke activiteiten met de sportclubs worden georganiseerd. q Xtra veilig Twintig collega's van diverse scholen zijn in november geslaagd voor de basisopleiding BHV. Quadraam is weer een stuk veiliger! Arbo-coördinator Henk Schoonderwaldt (SO) verzorgde de opleiding. q Inspiratieboek voor de Liemers Een nieuwe wind, inspiratieboek voor de Liemers is de titel van een toekomstgericht publieksboek, geïnspireerd op het rapport Liemers Uitgeverij DWZ/MAW gaat het uitbrengen. Aan dit boek werken het Liemers College, Symbion en het Candea College mee. q vogelhuisjes Produs-leerlingen maakten onder leiding van docent Hannes van Soest ongeveer 150 vogelhuisjes van geplatoniseerd hout. (Het Arnhemse bedrijf Plato verduurzaamt hout op een milieuvriendelijke manier.) Ze zijn voor 5 per stuk te koop op school. Leuk voor het vroege voorjaar! Info: H.vanSoest@produsarnhem.nl q Overal nummer 11 februari

16 +Vrij aanplakken+ Sport en Bewegen op niveau op te klimmen. Het gaat niet om kracht, maar om techniek en balans. Vertrouwen in de partner is hierbij natuurlijk ook heel belangrijk. Van de wand wordt niet dagelijks gebruikgemaakt, maar de lessen roepen altijd enthousiaste reacties van leerlingen op. Het zal duidelijk zijn dat de klimwand ook tijdens de open dag een flinke rij wachtenden oplevert. foto: job boersma Op Het Westeraam en Lyceum Elst wordt regel matig op hoog niveau bewogen. Letterlijk wel teverstaan. Op gezette tijden blijven de ballen in de kast en de toestellen in de berging. Dan worden de touwen tevoorschijn gehaald en komen de harnassen tevoorschijn om onder strak toezicht en met veel veiligheidsmaatregelen zo hoog mogelijk tegen de wand ad Hier h EE UW IsDtaan! kunnen Wil je ook iets aanplakken? Stuur dan je suggestie naar redactie@quadraam.nl + + +