Procesdocument Beleidskaders Sociaal Domein gemeente Heerde maart 2016

Transcriptie

1 Procesdocument Beleidskaders Sociaal Domein gemeente Heerde maart 2016

2 Inhoud Inleiding:... 3 Hoofdstuk 1: Proces... 3 Planning en fasering:... 3 Inventariseringsfase:... 3 Analysefase:... 4 Verdiepingsfase;... 4 Hoofdstuk 2: Vorm kaderdocument sociaal domein... 5 Hoofdstuk 3: Onderwerpen verdiepingsfase... 8

3 Inleiding: Deze nota is gemaakt in het kader van het proces tot het komen tot een integraal kaderdocument Sociale Domein voor de periode van 2017 tot Het komen tot een Integraal kaderdocument voor het gehele sociale domein is een gevolg van de integrale vormgeving van het sociaal domein en sluit aan bij de kaders welke zijn aangeven in de verschillende kaderdocumenten binnen het sociaal domein en de landelijke ontwikkelingen. Het uiteindelijke integraal kaderdocument voor het sociaal domein geeft aan wat bestaande kaders en respectievelijk strategische uitgangspunten daarbij zijn. In dat kaderdocument zullen de kaders voor de komen 4 jaar worden weergegeven voor het gehele sociale domein. Bij het opstellen van het kaderdocument zal rekening worden gehouden met de voorwaarden welke vanuit de Wmo worden gegeven voor het opstellen van een meerjarig periodiek plan. Deze zullen integraal mee worden genomen in het kaderdocument sociaal domein. Het beleidsplan zal een planning weergeven van de te verwachten uitvoeringsplannen voor de verschillende domeinen en relevante onderwerpen. Het beleidsplan en de planning zal het centrale sturingsdocument worden voor de beleidsontwikkelingen voor de komen vier jaren. Hoofdstuk 1: Proces Planning en fasering: Voor het komen tot een beleidsplan sociaal domein is in 2016 onderstaande proces ingericht: Fase Toelichting Resultaat Inventarisatie Inventariseren van de reeds bestaande kaders die reeds vastgesteld zijn in diverse beleidsplannen (Januari/februari 2016) Analysefase (maart-april 2016) Verdiepingsfase (mei- juni 2016) Besluitvormingsfase (juli-oktober 2016) Inventariseringsfase: Bespreken van kaders met gremia en verzamelen van gespreksonderwerpen voor verdiepingsfase. Bespreken van gesprekonderwerpen met diverse gremia over: 1. aanpassingen/ aanvullingen van bestaande kaders en/of 2. nieuwe kaders Concept gaat naar: 1. wmo adviesraad 2. college 3. Raad voor besluitvorming Nota Inventarisatie Beleidskaders sociaal domein Analyse beleidskaders sociaal domein. Concept integraal kaderdocument Sociale Domein Vaststellen integraal kaderdocument Sociale Domein In de eerste fase heeft er een inventarisering van de beleidskaders sociaal domein plaatsgevonden De kaders zijn in de nota inventarisering kaders sociaal domein samengebracht (zie bijlage).

4 Analysefase: De nota inventarisering kaders sociaal domein is besproken in brainstormsessies met diverse gremia zoals een werkgroep vanuit de Wmo adviesraad, de afdelingen uitvoering en beleid van de gemeente Heerde en de centrale toegang (vertegenwoordiging vanuit alle uitvoerende medewerkers zorg en participatie in Heerde), ook is geprobeerd het netwerk wonen zorg en welzijn te betrekken in deze fase, echter vanwege planning technische redenen is dit niet gelukt. Zij zullen wel deelnemen aan de verdiepingsfase. In de brainstormsessies is er vooral gekeken naar de bestaande kaders waarbij er een aantal vragen centraal zijn gesteld: - Zijn de benoemde kaders nog actueel? - Hebben de huidige aanpassing/aanvullingen nodig? - Zijn er nieuwe kaders nodig en zo ja waarom/in welke richting? Uit de brainstormsessie werden bij de kaders een aantal thema s benoemd waarover men in de verdiepingsfase door wil praten. Verdiepingsfase; In de verdiepingsfase zullen de gespreksonderwerpen welke uit de brainstormsessies naar voren komen worden besproken met een groot aantal partijen. Dit met als doel om vanuit verschillende blikvelden de kaders en uitgangspunten te bepalen welke in de verschillende thema s naar voren komen. uitvoering (raad) beleid thema's Ingezetene gemeente Heerde gremia

5 Hoofdstuk 2: Vorm kaderdocument sociaal domein Bij het vraagstuk hoe het kaderdocument vorm moet krijgen is geconstateerd dat er integrale kaders zijn voor het sociaal domein, daarnaast zijn er actuele kaders die specifiek zijn voor een beleidsdomein. Te denken valt hierbij aan de beleidsdomeinen werk, inkomen, veiligheid, gezondheid, leefbaarheid, Beschermd wonen en wonen. Er zijn ook domeinonderdelen die worden gezien als manier of middel om iets te bereiken. In het kaderdocument zullen eerst de integrale kaders en strategische doelen worden beschreven (bestaande kaders en nieuwe kaders), daarna zullen de specifieke kaders voor de beleidsdomeinen (werk, inkomen, veiligheid, gezondheid, leefbaarheid en (beschermd) wonen) worden beschreven. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen Jeugd en Volwassenen. Het gaat om de kaders die nodig zijn i.r.t. het sociaal domein. Er zijn ook onderwerpen die als middel worden gezien om de strategische doelen te bereiken, echter die wel een plaats moeten krijgen in het kaderdocument. Deze zullen integraal bij elke beleidsdomein worden beschreven. Te denken valt hierbij aan bijvoorbeeld: - Vrijwilligers - Sport/verenigingsleven - Mantelzorg - Educatie en Training/Scholing. - Verplaatsen/mobiliteit - Kunst/cultuur Dit zijn allemaal middelen die nodig zijn om de strategische doelen te behalen. Er zal bij deze middel per beleidsdomein aangegeven worden wat hun rol daarin zal zijn. Kaderdocument en uitvoeringsplannen Het kaderdocument worden voorzien met een planning waarin aangegeven zal worden welke uitvoeringsplannen de komen vier jaar zullen worden aangebonden aan het college (en daarna via raadinfo aan de raad),. Hierbij wordt ook aangegeven wanneer deze aangeboden zullen worden, en hoelang deze uitvoeringsplannen gelden. De uitvoeringsplannen zullen aangeven hoe de strategische doelen behaald zullen worden. Ze zullen de kaders en uitgangspunten hanteren die in het kaderdocument sociaal domein staan. kaderdocument Sociaal domein (Raad) Uitvoeringsplannen vragen vanuit de raad in commissie financiele afwijkingen tov begroting College (+actieve raadsinfo) antwoord vanuit college Raad De raad zal verantwoordelijk zijn voor het kaderdocument, het college is verantwoordelijk voor de uitvoeringsplannen. De raad kan via een discussienota geraadpleegd kunnen worden voordat de uitvoeringsplannen definitief voor besluitvorming naar het college gaan. Na besluitvorming door het college zal de raad via een raadsinfo worden geïnformeerd. De raadsleden kunnen in de commissievergadering vragen stellen aan het college. Indien de uitvoeringsplannen tot financiële

6 overschrijdingen van de begroting zullen leiden zal de raad in de besluitvorming besluit meegenomen worden. Wmo: Het kaderdocument sociaal domein zal ook gelden als periodieke plan in het kader van de Wmo. Er zal dus geen aparte beleidsplan Wmo meer worden aangeboden. Wel kan er een uitvoeringsplan worden opgezet. De Wet maatschappelijk ondersteuning werd hierboven niet genoemd als specifieke beleidsdomein. Dat komt aangezien de Wmo voornamelijk gebruik maakt van de onderdelen die in de integrale gedeelte van de kader document staat. In de Wmo wordt gevraagd om een periodiek plan waarin beleidsvoornemens duidelijk moeten worden gemaakt op de volgende onderdelen: 1. sociale samenhang 2. toegankelijkheid voorzieningen 3. bevorderen van diensten en ruimten voor mensen met een beperking 4. bevorderen veiligheid en leefbaarheid in de gemeente 5. huiselijk geweld voorkomen en bestrijden 6. mantelzorg en vrijwilligers; kaders voor hoe ze in staat kunnen worden gesteld om hun taken uit te kunnen voeren 7. maatwerkvoorziening t.b.v. zelfredzaamheid en participatie. 8. maatwerkvoorziening bieden voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen Bovengenoemde beleidsvoornemens zullen in het kaderdocument naar verwachting voldoende naar voren komen. Collegeprogramma: De Toekomstvisie is het kader, de kapstok waaraan het toekomstige gemeentelijke beleid gekoppeld wordt en de basis vormt voor de ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen. De Toekomstvisie is verder uitgewerkt in de structuurvisie 2025, vastgesteld door de raad op 17 september Deze structuurvisie geeft richting aan de ruimtelijke, economische en maatschappelijke ontwikkeling van de gemeente Heerde naar de toekomst. Met het collegeprogramma geeft het college richting aan de periode De richting die is aangegeven in het collegeprogramma zal gebruikt worden als uitgangspunt van de gemeente in de discussies die plaatsvinden in de verdiepingsfase van het traject tot het komen tot een kaderdocument sociale domein. Schematische opbouw kaderdocument: Kaderdocument Sociaal Domein 1. Integrale kaders Middelen o.a.: 2. Jeugd 3. Volwassen 4. Planning uitvoeringsplannen - Vrijwilligers - Sport/verenigingsleven - Mantelzorg - Educatie en Training/Scholing. - Verplaatsen/mobiliteit - Kunst/cultuur

7 Integrale kaders: Herin komen o.a. kaders vanuit wetten, onderdelen uit het kaderdocument sociale infrastructuur, (signalering, zelfredzaamheid Maatwerk ondersteuning, eigenkracht, eigen verantwoordelijkheid, samenredzaamheid, cliëntondersteuning.), enz. Jeugd en Volwassen: Hierin komen specifieke kaders rondom: leefbaarheid, gezondheid, veiligheid, (beschermd) wonen, werk en inkomen. Planning: Hierin wordt aangegeven welke uitvoeringsplannen er de komende vier jaar worden gemaakt en wanneer deze verwacht kunnen worden.

8 Hoofdstuk 3: Onderwerpen verdiepingsfase In de brainstormfase in de inventarisatiefase is besproken welke kaders nog actueel zijn en welke kaders toegevoegd of aangevuld dienen te worden. Veel kaders werden nog als actueel beschouwd. Uit de brainstormsessie werden thema s gehaald. Deze thema s zullen in de vervolgbijeenkomsten/ brainstormsessie in de verdiepingsfase gebruikt worden om met elkaar in gesprek te gaan. De uitkomsten van de vervolgbijeenkomsten zullen gebruikt worden voor het komen tot nieuwe kaders en/of het aanvullen van de bestaande kaders c.q. strategische uitgangspunten. De thema s die genoemd werden zijn: - Rol gemeente o Verbinden vertrouwen loslaten: wat is de rol van de gemeente hierin? De overheidsparticipatietrap (Raad van openbaar bestuur 2012) o Voor de overheid bestaat niet één ideale of beste rol. Per situatie en per onderwerp zullen politiek en bestuur moeten bepalen én expliciteren welke rol zij voor de overheid zien weggelegd. Hoe ziet men opdrachtgeverschap in de komende vier jaar? - Burgerparticipatie o Burgerkracht wat verstaan wij hieronder? o Welke rol speelt buurtbemiddeling hierin? o Wat is de rol van de gemeente bij burgerkracht? o Wat willen we bereiken? - Leefbaarheid: Cultuuromslag samenleving Een reeds bestaande kader is dat we een naar een inclusief samenleving willen: o Hoe bereiden we onze samenleving voor op de samenleving alwaar we naar toe bewegen. Wat hebben we nodig. waarom hebben we dat nodig?

9 Exclusion: kwetsbare burgers worden uitgesloten/uitgestoten Seperation: kwetsbare burgers worden apart gezet in een groep buiten de maatschappij. Integration: Kwetsbare burgers werden als apart gezette groep in de samenleving geplaatst. Inclusion: geïntegreerd, inclusief wonen, waarbij cliënten als burgers deel uitmaken van het maatschappelijke verkeer - Clientervaring o De Wmo 2015 is ingevoerd. De bestaande kaders geven aan dat we resultaatgericht willen gaan werken. Er zijn landelijke indicatoren (commissie-depla) aangedragen. In de brainstormsessie kwamen een aantal vragen: Hoe meet je het resultaat? Hoe gaan we de komen 4 jaar om met het monitoren van de cliëntervaring: wat moet de klant ervaren in dienstverlening? Wat gaan we monitoren bovenop de landelijke indicatoren? Waar stel je regels en hoe staat dit in relatie tot ethische aspecten? Wat voor rol speelt nazorg hierin? Hoe staat cliëntervaring in relatie tot kwaliteit? - Preventie o Preventie speelt in het sociaal domein een steeds grotere rol en voorkomt duurdere maatwerk en versterkt het maatschappelijke voorveld. Het is een grote bron van (vroeg)signalering en het is het werkveld van vrijwilligers en mantelzorgers Wat is de rol van de gemeente? Wat moeten we regelen/willen we bereiken met de preventie in de komende vier jaar? (bewustwording of meer?) Wat willen we of willen we wat betekenen voor netwerkversterking? Meer laagdrempelige punten of centrale grotere punten voor preventie? Wat is de positie van onze vrijwilligers binnen vier jaar? Hoe om te gaan met nazorg? - Integraal werken (sociaal domein) o Wat willen we bereiken in relatie tot participatie in het sociaal domein? Zijn er aanvullende kaders nodig? o Met het kaderdocument over de sociale infrastructuur is al een start gemaakt met kaders die gelden voor het gehele sociale domein. Er zijn nog een aantal onderwerpen die het gehele sociale domein aangaan: Vrijwilligers (zie ook preventie) mantelzorg (zie ook preventie) sport (zie ook sport of verenigingsleven) maatschappelijke ondersteuning subsidie verplaatsen (mobiliteit in en buiten de woning) wonen educatie

10 o o o o cliëntondersteuning wat voor rol spelen deze onderdelen in relatie tot participatie? Informatieverstrekking/communicatie: o wat willen we bereiken met de informatieverstrekking/communicatie? o Informatieverstrekking bij Centrale toegang waar? wat? hoe? Wat is de vindbaarheid van de centrale toegang binnen vier jaar? De centrale toegang van de gemeente waar begint deze en waar eindigt deze? Wat voor rol heeft de gemeente hierin (zie ook rol van de gemeente) Loket van 0 tot 100? Er is gesproken over een sluitende keten van 0 tot 100, is er ook behoefte aan een loket van 0 tot 100? Wat is de rol van media (telefoon/facebook) in de centrale toegang? - GGZ doelgroep o Steeds meer GGZ klanten nemen deel aan de maatschappij van Heerde. Wat willen we voor deze klanten betekenen? (Opvang in Heerde/ voorzieningen in Heerde/regio functie hoe ver gaat deze? Cultuuromslag ingezetene? Vrijwilligers voor GGZ?) o Wat voor rol speelt de regio? - Volwassenen en eenzaamheid o Wat willen we bereiken? - Volwassenen en wonen o Wat willen we dat Heerde regelt voor de woningmarkt met de toenemende vergrijzing en toenamen van de GGZ/LVG doelgroep. Hierbij wordt ook de relatie gezocht met de woonvisie. - Volwassen en taalachterstand o Taalachterstand speelt een grote rol in de wijze waarop men maatschappelijk participeert. Wat willen we bereiken in relatie tot participatie in de samenleving? - Zelfredzaamheid/samenredzaamheid o Wat verstaan we hieronder, hebben we genoeg kaders? o Wat willen we bereiken in de komende vier jaar? o Gezondheidsbeleid: meer aandacht aan bevorderen zelfredzaamheid in gezondheid? o Idee eigen kracht- eigen netwerk-algemeen-collectief werkt niet voor zorgmijders hoe hiermee omgaan? - Sport of verenigingsleven o Sport is dat een doel of een manier om iets te bereiken? o Wat willen we bereiken i.r.t. participatie? o Wat moet het verenigingsleven (en dus sport) bijdragen aan participatie de komen vier jaar? - Toegankelijkheid voorzieningen voor beperkten o Wat moet bereikbaar zijn en wat is nog niet bereikbaar in Heerde? o Welke vormen van toegankelijkheid moeten gerealiseerd zijn in vier jaar zodat iedereen met een beperking kan participeren? o Gemeenschapsvoorzieningen wat verwachten we daarvan i.r.t. toegankelijkheid? Ook bij deze vraagstelling zal er de relatie worden gelegd met de woonvisie.

11 Tijdens de bijeenkomsten is ook het onderwerp privacy naar voren gekomen. Privacy speelt een grote rol in het gehele gemeentelijk orgaan alsook in de communicatie naar externe partners. Aan het onderwerp privacy wordt separaat aandacht besteed.