Balans «Werkgelegenheid» en Gelijke Kansen van het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie. I. Balans «Werkgelegenheid»

Transcriptie

1 Brussel, 20 december 2010 Balans «Werkgelegenheid» en Gelijke Kansen van het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie De belangrijkste resultaten van het Belgisch Voorzitterschap verkregen door Vice-Eerste minister, minister van Werk en van Gelijke Kansen, Joëlle Milquet, voorzitter van de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken (EPSCO) op vlak van werkgelegenheid en gelijke kansen, zijn terug te vinden in de versterking van de Europese Werkgelegenheidsstrategie en het bestuur hiervan (I.) en in het aannemen van belangrijke krachtlijnen van een beleid inzake gelijke kansen (II.). Het Belgisch Voorzitterschap was, ter herinnering, het eerste om de nieuwe socio-economische strategie over 10 jaar van de Europese Unie, de zogenaamde Europa strategie, in werking te stellen en heeft verschillende concrete conclusies kunnen bereiken. I. Balans «Werkgelegenheid» Het Belgisch Voorzitterschap had 3 hoofddoelstellingen: A. Het economisch bestuur inzake werkgelegenheid versterken: o In de EU2020-Strategie prioriteit geven aan het werkgelegenheidsbeleid en de nieuwe werkgelegenheidsrichtsnoeren laten aannemen o en de EPSCO-Raad betrekken in het nieuwe beleid voor economisch toezicht en het Europees Semester op basis van nieuwe doeltreffende instrumenten B. Een nieuw werkgelegenheidsbeleid ontwikkelen dat gericht is op de nieuwe uitdagingen van de economie van morgen o Gezien de klimatologische uitdaging, een strategie uitwerken voor de creatie van groene banen en het aanpassen van het werkgelegenheidsbeleid aan de noden van een CO2-arme economie o Gezien de uitdaging van een langere levensduur en de veranderende loopbaan die hieruit voortkomt, de veranderende loopbanen stimuleren alsook de creatie van witte jobs (gezondheidszorg en diensten aan personen). o De transities en kwalificaties versterken om de nieuwe economie het hoofd te bieden en te anticiperen op herstructureringen C. De internationale dimensie van het Europees werkgelegenheidsbeleid versterken Na 6 maanden Belgisch Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, kunnen we vaststellen dat deze doelstellingen inzake werkgelegenheid grotendeels werden bereikt

2 A. Een nieuwe rol voor de Europese Werkgelegenheidsstrategie binnen het economisch bestuur De EPSCO-Raad heeft belangrijke conclusies en principes goedgekeurd om de Europese Werkgelegenheidsstrategie binnen de Europa 2020-Strategie te versterken. Ook werden belangrijke conclusies aangenomen die de positie van het werkgelegenheidsbeleid en alle betrokken actoren in het kader van het nieuw Europees economisch bestuur en toezicht bekrachtigen. Door de goedkeuring van de werkgelegenheidsrichtsnoeren, het aannemen van de conclusies van de Raad over de rol van het werkgelegenheidsbeleid en de EPSCO-Raad in het kader van het economisch bestuur en het Europees Semester, en de goedkeuring van controle-instrumenten van het werkgelegenheidsbeleid, konden deze hoofdprioriteit van het Belgisch Voorzitterschap hard worden gemaakt. 1. Goedkeuring van de werkgelegenheidsrichtsnoeren en een nieuwe Europese Werkgelegenheidsstrategie Onder impuls van het Belgisch Voorzitterschap hebben de ministers de werkgelegenheidsrichtsnoeren goedgekeurd, rekening houdende met de adviezen en de amendementen die in september door het Europese Parlement werden gestemd. Deze werkgelegenheidsrichtsnoeren zijn het belangrijkste instrument van de Europese Werkgelegenheidsstrategie voor de komende jaren en moeten ervoor zorgen dat de doelstellingen van de Europa 2020-Strategie worden gehaald. Zo is de eerste doelstelling het bereiken van een Europese werkgelegenheidsgraad van 75% in Deze werkgelegenheidsrichtsnoeren moeten ook een belangrijke rol gaan spelen in het kader van het versterkt Europees economisch toezicht. Ze vormen de basis voor de structurele hervormingen die de lidstaten moeten doorvoeren en ze zullen ook als leidraad dienen voor het opstellen van hun nationaal Hervormingsprogramma. Ze vormt ook de basis van de aanbevelingen die, krachtens het Verdrag, aan de lidstaten kunnen worden gericht. De doelstellingen van de richtsnoeren die tijdens het Belgisch Voorzitterschap werden aangenomen zijn de volgende: de deelname aan de arbeidsmarkt vergroten en de structurele werkloosheid verminderen; zorgen voor gekwalificeerd personeel dat perfect inspeelt op de noden van de arbeidsmarkt en het kwaliteitsvolle jobs promoten; de doeltreffendheid van de opleidingssystemen verhogen. Bovendien bekrachtigt de beslissing over deze richtsnoeren tevens het parallelprincipe van de goedkeuringsprocedures van de aan de lidstaten gerichte aanbevelingen voor zowel het - - 2

3 werkgelegenheids- als het economisch beleid. Voor Joëlle Milquet is deze bepaling essentieel voor de uitwerking van een evenwichtig en duurzaam macro-economisch beleid met werkgelegenheid als prioriteit en voor de opvolging van al deze elementen. 2. Goedkeuring van de conclusies die de positie van het werkgelegenheidsbeleid en de EPSCO-Raad in het economisch toezicht versterken De Europese ministers van Werk hebben eveneens de conclusies van de Raad, voorbereid door het Belgisch Voorzitterschap, aangenomen ter versterking van de prioritaire aandacht die besteed moet worden aan het werkgelegenheidsbeleid en de EPSCO-Raad in het kader van de toezichtsmechanismes op het macro-economisch beleid. Deze beslissing is een grote stap voorwaarts in het herstellen van het evenwicht in het standpunt van het economisch beleid van de Unie en in dat tussen ECOFIN en EPSCO in het kader van het economisch bestuur en in de opvolging van het macro-economisch beleid, aangezien uitsluitend de EPSCO-Raad bevoegd is in het behandelen van arbeidsmarktgerelateerde kwesties. Het gaat ook om een betere efficiëntie van de opvolging van de doelstellingen inzake werkgelegenheid op Europees niveau en het opsporen van macro-economische onevenwichtigheden die hun basis vinden in de arbeidsmarkten. Tijdens de goedkeuring van deze conclusies, heeft Joëlle Milquet benadrukt dat het werkgelegenheids- en arbeidsmarktbeleid een belangrijk onderdeel uitmaken van de hervormingen die in het kader van het macro-economisch toezicht en het Europees Semester moeten worden doorgevoerd, alsook in het kader van de opvolging van de groeibevorderende hervormingen (thematische coördinatie) van de Europa 2020-Strategie. De conclusies die in oktober werden goedgekeurd, voorzien dat de EPSCO-Raad jaarlijks op drie belangrijke punten zal bijdragen tot de werkzaamheden van de Europese Raad: a. Voor elke Europees Semester de balans opmaken van de gemaakte vooruitgang wat de realisatie van de doelstellingen van de Europa 2020-Strategie betreft, alsook de nationale doelstellingen inzake werkgelegenheid. De EPSCO zal de eventuele gemeenschappelijke actielijnen van verschillende lidstaten in kaart brengen die aandachtiger bestudeerd mogen worden en zal de gevolgen van de tewerkstellingsmaatregelen op de macroeconomische situatie analyseren. De Raad zal bijdragen tot het hoofdstuk Werkgelegenheid van de annuel growth survey van de Commissie dat het Europees Semester op gang trapt. b. met het oog op de bijdrage aan de Europese Raad in de lente die de globale geïntegreerde economische richtsnoeren moet goedkeuren voor de lidstaten, het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid, voorzien in artikel 148 van het Verdrag, voorbereiden, alsook de key messages en de voornaamste perspectieven inzak werkgelegenheid die strategische richtsnoeren vragen van de Europese Raad. Het gaat in zekere zin om aanbevelingen inzake werkgelegenheid die de lidstaten moeten volgen met het oog op het indienen van hun nationaal hervormingsprogramma in april. c. Aan het einde van het Europees Semester, en met het oog op de Europese Raad, de aanbevelingen die individueel gericht waren tot de lidstaten inzake werkgelegenheid onderzoeken en aannemen, net zoals de aanbevelingen goedgekeurd per land, op basis - - 3

4 van artikel 121, en dus de globale richtsnoeren voor het economisch beleid, voorbereid door ECOFIN. 3. Goedkeuring van de conclusies die de efficiënte instrumenten voor het economisch toezicht op het werkgelegenheidsbeleid instellen, aangenomen tijdens de EPSCO- Raad van 6 december - Goedkeuring van een nieuw instrument voor de evaluatie en opvolging van het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten Opdat de EPSCO-Raad kan beschikken over controle-instrumenten en duidelijke en efficiënte indicatoren waardoor ze haar toekomstige missie in het kader van het economisch bestuur kan vervullen, heeft het Belgisch Voorzitterschap het Comité voor de Werkgelegenheid (EMCO) gevraagd een Joint Assesment Framework voor te bereiden waarin een duidelijk scoreboard is opgenomen, alsook de modaliteiten voor de opvolging van het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten. De Raad van 6 december heeft de werkzaamheden die in oktober van start gingen verder gezet door deze twee nieuwe bestuursinstrumenten aan te nemen. Het Comité voor de Werkgelegenheid heeft, in samenwerking met het Comité van de Sociale Bescherming, een «Joint Assesment Framework» (JAF) en een «Employment Monitor» uitgewerkt. Hiermee kunnen de grote uitdagingen inzake werkgelegenheid waarmee de lidstaten worden geconfronteerd, worden geïdentificeerd. Deze twee instrumenten moeten, voor elk van de domeinen, een efficiënt opvolgingstool vormen zonder een onnodige administratieve last. Dankzij deze instrumenten kan de uitvoering van de werkgelegenheidsrichtsnoeren door de lidstaten worden geëvalueerd, alsook de vooruitgang die werd gemaakt voor de doelstellingen inzake werkgelegenheid die ze zich hebben opgelegd. Deze instrumenten dragen ook bij tot de stabiliteit van de eurozone door, dankzij een waarschuwingsfunctie, de eventuele risico s op macro-economische onevenwichtigheden te identificeren en deze dan ook te verhelpen. Het JAF is een vernieuwend instrument in het vergemakkelijken van het multilateraal toezicht in het kader van het werkgelegenheidsbeleid. Het is ook een instrument dat de werkzaamheden van de Commissie zal vergemakkelijken in het kader van de voorbereiding van de aanbevelingen per land die ze voorlegt aan de Raad. Het zorgt voor een diagnose die gebaseerd is op een kwantitatieve en kwalitatieve aanpak en laat toe de belangrijkste uitdagingen inzake werkgelegenheid te bepalen, alsook de potentiële risico s die bijzondere aandacht vergen. Dit JAF bevat een «Employment Monitor». Dit is een duidelijk en beknopt instrument dat zorgt voor een overzicht van de belangrijkste uitdagingen en kan regelmatig worden voorgelegd aan de EPSCO- Raad. Dit document vat op één pagina de evaluatie, geleverd door het JAF, samen. Deze twee instrumenten moeten, voor elk van deze domeinen, een efficiënte opvolgingstool vormen zonder een onnodige administratieve last. Dankzij deze instrumenten kan de uitvoering van de werkgelegenheidsrichtsnoeren door de lidstaten worden geëvalueerd, alsook de vooruitgang die werd gemaakt voor de doelstellingen inzake werkgelegenheid die ze zich hebben opgelegd. Deze instrumenten moeten worden ingezet in de preventieve fase van het macroeconomisch toezicht om de ontwikkeling tegen te gaan van macro-economische - - 4

5 onevenwichtigheden op de arbeidsmarkt die de Economische en Monetaire Unie (EMU) kunnen verzwakken. De Raad van deze 6 e december heeft bovendien ook het advies van het Comité voor de Werkgelegenheid (EMCO) goedgekeurd over multilateraal onderzoek op 23 en 24 november van de nationale hervormingsprogramma s ingediend door de lidstaten. Deze strenge technische analyse van de uitdagingen van de arbeidsmarkten in de verschillende lidstaten werd op 6 december ter bespreking van de ministers van Werk voorgelegd. Het advies van de EMCO vermeld de voornaamste actiedomeinen en domeinen voor hervorming, waaronder bijvoorbeeld het optrekken van de werkgelegenheidsgraad van doelgroepen, alsook het belang van kwalificaties, anticiperende instrumenten, en het stimuleren van de vraag naar werk. Op basis van al deze nieuwe instrumenten, beschikt de Raad voortaan dus niet alleen over de mogelijkheid om te beslissen over een nieuwe werkwijze van de EPSCO, maar ook over de mogelijkheid om een efficiënt instrument aan te nemen dat gebaseerd is op kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren waardoor enerzijds de uitvoering van de werkgelegenheidsrichtsnoeren door de lidstaten kan worden opgevolgd, en anderzijds de vooruitgang voor de doelstellingen inzake de werkgelegenheidsgraad die elke lidstaat zichzelf heeft opgelegd tegen Dit instrument vormt ook een leidraad voor de lidstaten naar hervormingen die zorgen voor een groei die veel nieuwe banen creëert en voor de aanpassing van onze sociale modellen

6 B. Versterking van het luik Werkgelegenheid in de Europa Strategie De Europese ministers van Werk hebben zich tijdens het Belgisch Voorzitterschap, op initiatief van Joëlle Milquet, ook gebogen over de grote lijnen van de nieuwe strategieën die moeten worden ingevoerd om de nieuwe uitdagingen in het werkgelegenheidbeleid te kunnen aangaan. a. de creatie van groene jobs en de overgang naar een CO2-arme economie. b. Veranderende loopbanen en de creatie van witte jobs (gezondheidszorg en diensten aan personen). c. Transities en kwalificaties versterken om de nieuwe economie het hoofd te bieden. d. Diversiteit bevorderen op de arbeidsmarkt. e. de aanpassingen inzake herstructureringen doorvoeren om de werkgelegenheid te vrijwaren. Veel van deze uitdagingen vormden het thema van interministeriële bijeenkomsten en van de conclusies die deze 6 e december aan de EPSCO-Raad worden voorgelegd. 1. Conclusies over het beleid met het oog op klimatologische veranderingen: groene banen, een onmisbare factor in de overgang naar een CO2-arme, concurrerende economie Wat de klimatologische uitdaging betreft, houdt de overgang naar een CO2-arme economie grote economische en industriële veranderingen in die gevolgen zullen hebben voor de arbeidsmarkten. De creatie van groene jobs en de vergroening van de economie vormen voor Joëlle Milquet dan ook twee uitdagingen die dringend moeten worden aangegaan. Daarom heeft ze ervoor gekozen om er een van haar prioriteiten van te maken tijdens het Belgisch Voorzitterschap. Zo kan de Europese Unie de grote lijnen opstellen van een toekomstig actiekader voor de creatie van groene jobs dat de principes, de manier en de evaluatie-instrumenten zal bevatten om de arbeidsmarkten te vergroenen en groene jobs te creëren. In het kader van het Belgisch Voorzitterschap, heeft Joëlle Milquet ervoor gezorgd dat de werkgelegenheidsrichtsnoeren uitdrukkelijk de creatie van groene jobs vermelden. De miniister van Werk heeft dit onderwerp dan ook op de agenda geplaatst van de informele raad in juli en ze heeft in september een grote ministeriële conferentie gewijd aan dit thema. Ze heeft het Comité voor de Werkgelegenheid ook gevraagd rond dit thema te werken en een advies te formuleren over De werkgelegenheidsdimensie in de aanpak van milieuproblemen. Bovendien heeft ze het Europees Economisch en Sociaal Comité gevraagd een advies te formuleren over groene jobs. Op het eind van het Voorzitterschap, is de minister zeer tevreden dat, voor de allereerste keer, de 27 lidstaten van de Europese Unie politieke conclusies hebben aangenomen over het thema - - 6

7 groene jobs en over de rol van het werkgelegenheidsbeleid in de overgang naar een groene economie. Naast de goedkeuring door het Comité voor de Werkgelegenheid (EMCO) van een volledige reeks van indicatoren die een gepaste opvolging verzekeren van de hervormingsmaatregelen die de aspecten van de klimaatsverandering behandelen die betrekking hebben op het werkgelegenheids- en arbeidsbeleid in het kader van de Europa 2020-Strategie, heeft de Raad belangrijke conclusies goedgekeurd. De belangrijkste elementen van deze conclusies draaien rond de ontwikkeling van groene jobs als nieuwe bron van werkgelegenheid en rond de vergroening van alle jobs. Deze conclusies nodigen de lidstaten en de Commissie uit om: Te anticiperen op de veranderingen op de arbeidsmarkt die te maken hebben met de overgang naar een groenere economie, met name wat betreft de vaardigheden en kwalificaties die nodig zijn voor een groene groei en voor herstructureringen; Via een heel deel nieuwe indicatoren de hervormingsmaatregelen van de lidstaten om groene jobs te ontwikkelen en de arbeidsmarkten te vergroenen, opvolgen en evalueren. Op vraag van het Voorzitterschap werd binnen het Comité voor de Werkgelegenheid een hele reeks indicatoren ontwikkeld om 6 aspecten te kunnen meten: groene jobs, groene vaardigheden, een groene werkvloer, een groene overgang, groene arbeidsmarkten en een groene groei; De kwaliteit van jobs die gelinkt zijn een de groene economie verzekeren en vooral zorgen voor gezondheid en veiligheid in die nieuwe groene beroepen; Erop toe te zien dat alle spelers op de arbeidsmarkt deze uitdaging ter harte nemen, en dan vooral de sociale partners, de diensten voor arbeidsvoorziening en de vormingsinstellingen; De Kleine en Middelgrote ondernemingen (KMO s) bijstaan tijdens deze uitdaging, vooral door de toolkit voor milieubeheer van de Europese Commissie te versterken; Toe te zien op de vergroening van alle werkplekken en van de vormen van arbeidsorganisatie, met name via het verkleinen van de ecologische voetafdruk van ondernemingen en werknemers, pendelen, De partnerschappen, zoals de sectorale comités met Europese bevoegdheid (platform met alle sociale partners, vormingsoperatoren, publieke tewerkstellingsdiensten, ) bevorderen en verder ontwikkelen. Het doel is om de evolutie in de nood aan vaardigheden en in de beroepen te identificeren zodat gepaste maatregelen genomen kunnen worden; De mogelijkheden na te gaan om de fiscale regimes arbeidsvriendelijker en milieuvriendelijker te maken alsook gunstiger voor de groei. De conclusies goedgekeurd door de ministers van Werk nodigen de Europese Commissie ook uit om: De rol van het werkgelegenheidsbeleid in de strijd tegen de klimatologische uitdaging grondiger te onderzoeken en om vanaf 2011 nieuwe maatregelen voor te stellen; Na te gaan hoe de Europese fondsen een antwoord kunnen bieden op de overgang naar een groene economie

8 De minister van Werk, Joëlle Milquet, is zeer tevreden dat aan het eind van de EPSCO-Raad die het Belgisch Voorzitterschap afsluit, de Europese Commissie heeft meegedeeld dat het een werkdocument over groene jobs zal uitgeven begin Dit toont aan dat het werk van het Belgisch Voorzitterschap vruchten afwerpt en dat het binnen de Europese Unie een nieuwe dynamiek heeft kunnen in gang zetten om de rol van het werkgelegenheidsbeleid in de overgang naar een groene economie te bevorderen. 2. Conclusies over de gevolgen van de demografische verandering op het werkgelegenheidsbeleid: arbeidsdeelname verhogen en reorganiseren en anticiperen op de creatie van witte jobs Wat de demografische uitdaging betreft, was het de prioriteit van het Voorzitterschap om binnen de EPSCO-Raad een eerste debat van formaat te houden over het feit dat er dringend meer rekening moet worden gehouden met de demografische uitdaging en hoe het werkgelegenheidsen arbeidsbeleid hiertoe kan bijdragen, door in te gaan op de nieuwe manier om de arbeidsduur en de loopbaan te organiseren, alsook de diensten aan personen en de witte jobs. Deze twee onderdelen van de demografische uitdaging vormden elk het thema van een conferentie en de conclusies die de Raad op deze 6 e december heeft aangenomen, bevatten volgende elementen: De deelname van oudere werknemers aan de arbeidsmarkt; gezien de vergrijzing, de dienstensector verder ontwikkelen, met andere woorden de creatie van witte jobs. Het is de eerste keer dat deze twee dimensies worden hernomen in het kader van de conclusies van de Raad van de ministers van Werk, die de lidstaten en de Europese Commissie uitnodigen om meerdere sterke elementen te concretiseren. Wat de nieuwe manier betreft om de arbeidsduur en de loopbaan te organiseren, volgen hier de sterke elementen van de conclusies: de deelname van oudere werknemers aan de arbeidsmarkt is essentieel om te komen tot een werkgelegenheidsgraad van 75% en vraagt om een geïntegreerde en multidimensionale aanpak; de bestrijding van discriminatie en stereotypes is een absolute voorwaarde voor het verbeteren van de situatie van oudere werknemers op de arbeidsmarkt; een geïntegreerd beheer van de loopbaan en investeren in levenslange vorming heeft een impact op het verlaten van de arbeidsmarkt door oudere werknemers. Zij vragen dus om een specifieke aanpak, maar ook een goed human ressources management is belangrijk; tijdens de hele carrière moet er worden toegezien op de arbeidsomstandigheden en de kwaliteit van het werk. Er moet ook rekening gehouden worden met en geanticipeerd worden op de nodige aanpassingen die verbonden zijn met de leeftijd. Wat de diensten aan personen betreft, zijn dit de sterke punten van de conclusies: - - 8

9 bijzondere aandacht besteden aan de kwaliteit van de jobs in de zorg- en dienstensector (arbeidsomgeving, loon, werkuren, werkzekerheid, loopbaanontwikkeling, verzoening tussen privé en beroepsleven); gezien de grote vervrouwelijking van de sector (meer dan 78%), toezien op een mannelijke aanwezigheid, de strijd tegen de loonkloof, de combinatie van privé en beroepsleven van die werknemers; Anticiperen op de nodige vaardigheden, of ze nu specifiek of generiek zijn, en voornamelijk op de «soft skills» en de ontwikkeling van de erkenning van formele en informele verworven vaardigheden; De lidstaten moeten actieplannen aannemen inzake vorming, arbeids- en attractiviteitsvoorwaarden die moeten steunen op goede praktijken; De rol van het Europees Sociaal Fonds versterken om vorming en werkgelegenheid in de zorgen dienstensector te stimuleren. 3. Kwalificaties en herstructureringen: In elke conclusie, hebben verschillende aanbevelingen betrekking op kwalificaties en herstructureringen. Tijdens het Voorzitterschap werd er bijzondere aandacht besteed aan deze twee elementen. Ter gelegenheid van de ministeriële conferentie over herstructureringen, georganiseerd door het Belgisch Voorzitterschap in oktober, heeft de minister van Werk, Joëlle Milquet, een Europees kader voorgesteld voor het anticiperen op en het sociaal verantwoord beheren van herstructureringen. Het gaat hier immers om een element dat bijdraagt tot een intelligente, duurzame en inclusieve groei. Het anticiperen op en het sociaal verantwoord beheren van herstructureringen vormen een uitdaging voor zowel het industrieel beleid als het werkgelegenheidsbeleid. Joëlle Milquet heeft naast de rol van de sociale dialoog en die van de sectorale dialoog in het bijzonder, de nadruk gelegd op twee belangrijke elementen voor een efficiënt anticiperen op herstructureringen. a) Een economische monitoring van de sectoren door de sociale partners Deze monitoring moet voortdurend worden uitgevoerd. Dit laat toe om vroegtijdig over informatie te beschikken en alle actoren tijdig op de hoogte te brengen van economische tendensen in de sectoren. Zo kan er ook tijdig worden gehandeld en kan worden bekeken welke ondernemingen de algemene tendens van de sector niet volgen, welke niet rendabel zijn of dat op termijn niet langer zullen zijn, en welke ondernemingen dus riskeren geconfronteerd te worden met een herstructurering. De monitoring moet gebeuren op basis van systematische en betrouwbare kwaliteitsindicatoren. Volgens Joëlle Milquet moet er worden nagedacht over een soort van alarmbel die waarschuwt voor het economisch «afhaken» of voor een gebrek aan vaardigheden. b) De sectoren als toekomstgerichte observatoren van vaardigheden en kwalificaties Via het anticiperen op veranderingen, kan er ook geanticipeerd worden op de toekomstige nood aan kwalificaties en vaardigheden op de arbeidsmarkt. Dit moet de openbare diensten voor - - 9

10 opleiding en tewerkstelling en de sociale partners toelaten om, op termijn, aangepaste vormingsprogramma s uit te werken. Vorming is immers essentieel om bij economische transities de werkgelegenheid te vrijwaren. Het is daarom essentieel om de vaardigheden en kwalificaties op te volgen. C. Conclusies over de externe dimensie van het sociaal en werkgelegenheidsbeleid Uit de economische en financiële crisis hebben we geleerd dat er een gebrek is aan een internationaal economisch bestuur. Dit onderlijnt meteen het belang om de sociale dimensie van de globalisering te concretiseren. In het kader van het Voorzitterschap heeft Joëlle Milquet de sociale dimensie van de globalisering centraal willen stellen, wat ook aansluit bij de werkzaamheden van het Europees Parlement. De aangenomen conclusies over de externe dimensie bevatten volgende punten: de gecoördineerde Europese standpunten over het sociaal en werkgelegenheidsbeleid bevorderen op internationaal vlak, binnen de G20 en binnen economische en financiële samenwerkingsorganisaties; net zoals voor het versterken van de universele rol van de IAO inzake werkgelegenheid, die garant staat voor de arbeidsnormen en normen voor sociale bescherming; alsook voor het bevorderen van waardig werk op internationaal niveau. Vragen dat er systematisch/regelmatig een bijeenkomst van de ministers van Werk van de G20 wordt georganiseerd in het licht van elke G20 en G8-Top. De regionale dialogen en strategische partnerschappen betreffende het sociaal en werkgelegenheidsbeleid ondersteunen. Een high level Group oprichten voor kwesties rond het internationaal sociaal beleid of een gespecialiseerde werkgroep van de Raad van de Europese Unie

11 II. Balans Gelijke Kansen Voor gelijke kansen lag de prioriteit van het Voorzitterschap: - voor wat betreft gender: - bij het steunen van de nieuwe routemap van de Commissie - bij de strijd tegen de loonkloof - bij de strijd tegen geweld op vrouwen. Op basis van verschillende raden en conferenties werden twee conclusies goedgekeurd en heeft de ondertekening van een verklaring van de vrouwelijke ministers van de Europese Unie ervoor gezorgd een oproep te doen voor een voluntaristisch actiekader ter zake. - voor wat gelijke kansen betreft: - bij de strijd tegen discriminatie op de werkvloer A. Conclusies over de versterking van het engagement om de loonkloof tussen vrouwen en mannen te dichten en het herzien van de uitvoering van het Actieplatform van Peking De strijd tegen de loonkloof symptoom van de professionele ongelijkheid waarmee vrouwen op de arbeidsmarkt worden geconfronteerd was een andere prioriteit van Joëlle Milquet. De conclusies die op deze 6e december werden goedgekeurd, bevatten volgende elementen: Actualiseren en herzien van de indicatoren die in 2001 in het kader van het vorige Belgische Voorzitterschap werden vastgelegd; De lidstaten werd gevraagd een reeks maatregelen te voorzien die gericht zijn op de verschillende oorzaken van de loonkloof, door de acties van de belangrijkste actoren te coördineren (vooral die van de sociale partners); De lidstaten werd gevraagd om in hun Nationale hervormingsprogramma s maatregelen op te nemen die, onder andere, de werkgelegenheidsgraad van vrouwen moeten optrekken en de loonkloof moeten dichten; De sociale partners aanmoedigen en steunen in het uitwerken van een actieplan dat gericht is op professionele gelijkheid

12 B. Conclusies ter ondersteuning van de Strategie van de Commissie voor gendergelijkheid ( ) Ter gelegenheid van de goedkeuring van de nieuwe meerjarenstrategie van de Commissie, heeft Joëlle Milquet alle 27 ministers van de Europese Unie belast met de gelijkheid tussen vrouwen en mannen samengebracht om de samenwerkingsmodaliteiten en -strategieën te bespreken die het nieuwe werkprogramma van de Commissie moeten ondersteunen. Deze steun kreeg vorm in de conclusies die tijdens de EPSCO-Raad van vandaag werden goedgekeurd. De lidstaten: steunen de invoering van een jaarlijkse dialoog op hoog niveau (Raad, Europees Parlement, Europese Commissie) over de gelijkheid tussen vrouwen en mannen; leggen de nadruk op de noodzaak om het principe van gender mainstreaming toe te passen bij alle werkzaamheden van de Raad; moedigen de Europese Raad aan om tegen 2015 het thema gendergelijkheid op de agenda te plaatsen; vragen dat, in het licht van de nieuwe Strategie van de Commissie en van de Europa Strategie, het Europees Pact voor gendergelijkheid wordt goedgekeurd en verbeterd. C. Vooruitgang op vlak van de wetgeving De twee wetgevingsdossier die tijdens het Belgisch Voorzitterschap voorlagen, zijn de richtlijn over het moederschapsverlof en de richtlijn inzake gelijkheid (art. 19). 1. De richtlijn moederschapsverlof De Commissie heeft op 3 oktober 2008 een voorstel ingediend dat zwangere werkneemsters, werkneemsters die net bevallen zijn of borstvoeding geven, beter moet beschermen. De belangrijkste bepaling van het voorstel van de Commissie betreft de minimale duur van het moederschapsverlof, die wordt opgetrokken van 14 tot 18 maanden. Het voorstel versterkt de rechten van de vrouw op de werkvloer, en voorziet een (niet-verplichte) aanbeveling waarbij de werkneemster tijdens het moederschapsverlof een vergoeding krijgt die ongeveer gelijk is aan het laatste maandloon, of gelijk aan een plafond dat niet lager mag liggen dan de vergoeding tijdens ziekteverlof. Tijdens de plenaire zitting van 20 oktober 2010 heeft het Europese parlement zich gunstig uitgesproken over een verlenging van het moederschapsverlof tot 20 weken dat volledig wordt uitbetaald. Het Parlement heeft ook gestemd over het invoegen van vaderschapsverlof van 2 weken, ook volledig uitbetaald, in deze Richtlijn. Tot slot ging het Parlement akkoord met een

13 overhevelingsclausule waardoor de lidstaten waar het ouderschapsverlof langer duurt dan het vereiste minimum, een aantal weken kunnen overhevelen naar het moederschapsverlof. Het Belgisch Voorzitterschap wou, met de steun van de delegaties, dat de EPSCO-Raad een algemeen oriëntatiedebat zou houden over het standpunt van het Europees Parlement, alsook over de manier waarop verder gewerkt moet worden aan het voorstel van de richtlijn zodat de Raad in eerste lezing tot een standpunt kan komen. Het is in dat opzicht dat het Voorzitterschap een vragenlijst heeft opgesteld om het debat te plaatsen. Op basis van de besprekingen van de ministers, kon het Voorzitterschap conclusies trekken over de manier om met dit belangrijke dossier verder te gaan. De belangrijkste conclusies van het debat zijn de volgende: - een zeer grote meerderheid van de ministers vond dat het standpunt van het Parlement over de verlenging van het moederschapsverlof tot 20 weken te ver ging en op dit moment niet als basis voor een compromis kon dienen; - een grote meerderheid van de delegaties vond het oorspronkelijk voorstel van de Commissie wel een aanvaardbare basis voor compromis en gaf aan achter de doelstellingen te staan ter bescherming van de veiligheid en de gezondheid van werkneemster tijdens de zwangerschap, na de bevalling en tijdens de lactatie en voor de verzoening van privé- en beroepsleven. De discussie heeft aangetoond dat de Raad verder wil werken op basis van het voorstel van de Commissie om het standpunt van de Raad in eerste lezing te bepalen, maar geeft zichzelf wel de tijd om tot een evenwichtig akkoord te komen; - een groot aantal delegaties staat bovendien open voor de overhevelingsclausule en is voorstander van een gefaseerde invoering over een zekere periode; - bepaalde lidstaten zien het daarentegen niet zitten om het vaderschapsverlof in de richtlijn inzake moederschapsverlof op te nemen. Het Belgisch Voorzitterschap heeft aangekondigd om zo snel mogelijk een document van het Voorzitterschap rond te sturen dat, op zijn vraag, gecoördineerd zal zijn met het Hongaarse en Tsjechische Voorzitterschap. Dit document zal de routemap van de werkzaamheden voor de volgende maanden uitwerken en zo snel mogelijk worden overgemaakt aan de delegaties. Het geeft een overzicht van de bijkomende initiatieven die de lidstaten moeten ondernemen om het besluitvormingsproces verder te zetten en kan als informatie dienen voor de werkzaamheden van de Raad in het bepalen van een gezamenlijk standpunt. Het Voorzitterschap is zeer tevreden dat de toekomstige Hongaarse en Poolse Voorzitterschappen willen verder werken aan dit voorstel. 2. De richtlijn inzake het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid Het communautair wettelijk kader dat momenteel van kracht is, biedt momenteel meer bescherming tegen discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische oorsprong dat tegen discriminatie ingegeven door godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Dit voorstel van richtlijn van de Raad wil de bescherming tegen verschillende vormen van

14 discriminatie op grond van leeftijd, seksuele geaardheid, godsdienst en handicap uitbreiden naar activiteiten buiten het arbeidsmilieu. Om zoveel mogelijk vooruitgang te boeken in dit belangrijk en gevoelig dossier, heeft het Belgisch Voorzitterschap gekozen voor een projectmatige aanpak door zich te focussen op twee onderwerpen, namelijk de financiële diensten en huisvesting. Het doel is om: de bepalingen betreffende het gewettigd verschil in behandeling op grond van leeftijd en handicap in het kader van het aanbod van financiële diensten, zoals verzekeringen (autoverzekering, levensverzekering) en bankdiensten (hypothecaire kredieten en leningen, kredietkaarten) beter verduidelijken; de bepalingen inzake huisvesting nauwkeuriger formuleren, bijvoorbeeld wat betreft het toepassingsgebied en het begrip redelijke aanpassingen (de rechten van huurders met een handicap verzoenen met die van de eigenaars). Deze twee elementen moeten grondiger worden onderzocht zodat de betrokken personen de betekenis beter leren begrijpen en de ondernemingen de concrete consequenties. Het is immers belangrijk exact te weten wat deze nieuwe richtlijn eist van bijvoorbeeld verzekeringsagentschappen, beroepsmatige verhuurders en verhuurders van sociale woningen. Daarom heeft het Belgisch Voorzitterschap twee vragenlijsten opgesteld die werden overgemaakt aan de delegaties om de groepsdiscussie beter te kunnen organiseren. Deze transparante en grondige werkwijze leidde tot enkele verduidelijkingen waardoor de werkzaamheden rond de richtlijn voortaan gemakkelijker kunnen verlopen

15 D. De vooruitgang inzake de strijd tegen geweld op vrouwen Het Belgisch Voorzitterschap heeft het initiatief van het Spaanse Voorzitterschap om in het kader van een «women in power» top alle vrouwelijke ministers van de Unie samen te brengen, kracht bijgezet. Deze laatste hebben een belangrijke verklaring de Verklaring van Brussel van 24 november 2010 ondertekend die zowel op Europees als op nationaal niveau vraagt om een voluntaristisch actiekader inzake de strijd tegen geweld op vrouwen. De Verklaring van Brussel raadt een Europees beleid aan dat gericht is op de principes van reglementering, preventie, bescherming, gerechtelijke vervolging en bijstand aan vrouwen en jonge meisjes. Zulk beleid moet op zo n manier worden opgesteld zodat het beantwoordt aan de behoeftes van alle vrouwen en meisjes en het kan dienen als referentiekader voor het nationale beleid dat de factoren van geweld wil wegwerken en het gedrag en houdingen die tot dat geweld leiden, wil beïnvloeden

16 Bijlage: Een agenda vol vernieuwende evenementen en nieuwe thema s van 7 tot 9 juli in Brussel : Informele Raad van de ministers van Werk, met op 7 juli een bijeenkomst van de Troïka-ministers (België, Hongarije, Polen) met de Europese sociale partners en het Europees sociaal Platform, en op 8 juli een werklunch met de Voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy. De Raad was gewijd aan de positie van het werkgelegenheidsbeleid en de EPSCO-Raad binnen het nieuwe economisch bestuur; 7 september in Brussel: bijeenkomst van de topambtenaren en deskundigen van de Europese Unie inzake gendergelijkheid ; 28 en 29 september in La Hulpe : eerste ministeriële conferentie over «groene jobs» en de «vergroening» van de economie, georganiseerd in het kader van de Europese Unie ; 4 en 5 oktober in Gent: Europese conferentie over «flexicurity» ten dienste van de verknemers en ter versterking van de positieve transities ; 18 en 19 oktober in Brussel: Europese ministeriële conferentie over het anticiperen op en het sociaal verantwoord beheren van herstructureringen; 21 oktober in Luxemburg : Europese Raad van de ministers van Werk over de goedkeuring van de nieuwe Europese Werkgelgenheidsstrategie voor de komende jaren en over een sterkere positie van de werkgelegenheid en de EPSCO-Raad in het toekomstig economisch bestuur en toezicht van de Europese Unie ; 25 en 26 oktober in Brussel: informele bijeenkomst van de ministers van Gelijke Kansen en Europese conferentie over de loonkloof; 16 en 17 november in Brussel: Europese conferentie over de nieuwe methodes van arbeidsorganisatie en de mutaties van de arbeidsomstandigheden tegenover de demografische uitdaging; 21 en 22 november in Brussel: tweede conferentie van de ministers van Arbeid en Werkgelegenheid van de Unie voor het Middellands Zeegebied; van 22 tot 26 november in Brussel: week gewijd aan gezondheid en veiligheid op het werk met bijzondere aandacht voor stressbestrijding en pesten op het werk (waaronder een conferentie tijdens dewelke de arbeidsinspecteurs van de 27 lidstaten zijn samengekomen om in te gaan op de nieuwe thema s rond veiligheid op het werk. Bovendien werd een volledige dag besteed aan de nieuwe veiligheidsmaatregelen die in bepaalde soorten sectoren genomen moeten worden.); van 24 tot 26 november in Brussel: unieke top met alle vrouwelijke ministers van de Europese Unie op 24 november om de krachten te bundelen in de strijd tegen geweld op vrouwen, met de ondertekening van de Verklaring van Brussel en op 25 en 26 november een conferentie over de strijd tegen geweld op vrouwen; 6 december in Brussel: Europese Raad van de ministers van Werk over een sterkere positie van de werkgelegenheid en de EPSCO-Raad in het toekomstig economisch bestuur en toezicht van de Europese Unie; 13, 14 en 15 december in Leiden (Nederland): derde ASEM-conferentie van de ministers van werkgelegenheid en arbeid (Azië en Europese Unie)