G E N D E R T E S T. Analyse van de impact van wetgevende en reglementaire handelingen op de respectieve situatie van vrouwen en mannen

Transcriptie

1 G E N D E R T E S T Analyse van de impact van wetgevende en reglementaire handelingen op de respectieve situatie van vrouwen en mannen Op 29 maart 2012 keurde het Brusselse Parlement de ordonnantie betreffende de integratie van het genderaspect in de politieke beleidslijnen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest goed. Deze ordonnantie, die de "gendermainstreamingordonnantie" wordt genoemd, beoogt meer gelijkheid voor vrouwen en mannen via de integratie van de genderdimensie in alle gewestelijke beleidslijnen. Gendermainstreaming is een preventieve aanpak die op internationaal vlak (VN, EU, Raad van Europa,...) aangemoedigd wordt en die onder meer als doel heeft te vermijden dat nieuwe regelgeving eventuele ongelijkheden tussen mannen en vrouwen creëert of versterkt. Beleidsinitiatieven die genderneutraal lijken kunnen immers een verschillende impact hebben op mannen en vrouwen zonder dat een dergelijk effect gewild of gepland was. Een voorafgaande analyse uitvoeren van de gevolgen van een nieuwe regelgeving moet het mogelijk maken die ongewenste effecten te vermijden en er tezelfdertijd voor te zorgen dat de beleidsinitiatieven die uitgevoerd worden kwaliteitsvoller zijn. Artikel 3 van de "gendermainstreamingordonnantie" van 29 maart 2012 voorziet in de evaluatie van de impact van wetgevende en reglementaire handelingen op de respectieve situatie van vrouwen en mannen. Om de impact van een reglementair ontwerp te evalueren, moeten we allereerst weten welke situatie het ontwerp wil wijzigen. In het kader van een evaluatie van de impact van een ontwerp op de respectieve situatie van vrouwen en mannen is het noodzakelijk om te beginnen met het in kaart brengen van de verschillen die bestaan tussen de respectieve situatie van vrouwen en mannen op wie het ontwerp rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking heeft. Als het reglementaire ontwerp rechtstreeks personen betreft, zal de maatregel een rechtstreekse impact hebben op vrouwen en mannen. Daarna moeten we de eventuele verschillende problemen die mannen en vrouwen ondervinden, dat wil zeggen de problemen die hun respectieve toegang beperken tot de middelen 1 of de uitoefening van hun fundamentele rechten op basis van hun geslacht en de rollen die daaraan verbonden zijn (gender). We vinden immers dat er ongelijkheid tussen mannen en vrouwen bestaat als de toegang tot middelen (geld, werk, verantwoordelijkheden, gezondheid/welzijn, veiligheid, kennis, mobiliteit,...) of de uitoefening van fundamentele rechten (burgerrechten, sociale en politieke rechten) van mannen of vrouwen beperkt wordt op basis van hun geslacht en de rollen die daaraan verbonden zijn (gender). Het is op basis van die kennis van de respectieve situatie van vrouwen en mannen op wie het ontwerp rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking zal hebben dat we de impact zullen kunnen evalueren van het reglementaire ontwerp (positief/neutraal/negatief). Bovendien moet alle communicatie respectvol zijn en stereotypes vermijden ten overstaan van mannen en vrouwen. De tekst van het reglementaire ontwerp moet zowel vrouwen als mannen kunnen aanspreken, en dus taal bevatten die genderneutraal is. Het is dus ook van belang zich vragen te stellen over de genderimpact van de taal die gehanteerd wordt in een reglementair ontwerp. 1 Onder middelen verstaan we alle middelen die de maatschappij benut en die noodzakelijk zijn om "behoorlijk" te leven in de maatschappij (inkomsten, werk, gezondheid/welzijn, verantwoordelijkheden, veiligheid, kennis, mobiliteit,...). 1

2 Deel 1. Algemene informatie A. Informatie over de auteur van het ontwerp van wettelijke bepaling Bevoegd regeringslid: De heer Didier Gosuin Contactpersoon bij het kabinet van het regeringslid: Naam Grégory Franck Tel Bevoegd bestuur: Brussel Economie en Werkgelegenheid Contactpersoon bij het bestuur: Naam Geneviève Druez Tel B. Informatie over het ontwerp van wettelijke bepaling Domein: Werkgelegenheid Titel van het ontwerp van wettelijke bepaling : Voorontwerp van ordonnantie tot wijziging van de wet van 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen Analyse van de invloed die al op een ander politiek niveau uitgevoerd werd (Belgisch of internationaal):. Gelieve een kopie bij te voegen of de referentie van het document te vermelden : X n 2

3 Beschrijf kort het ontwerp van wettelijke bepaling door volgende elementen te vermelden: afkomst nagestreefd doel en de uitvoeringsmodaliteiten Het ontwerp van ordonnantie wijzigt de wet van 20 juli 2001 tot bevordering van buurtdiensten en banen en houdt daarbij rekening met de zesde staatshervorming en met de opgebouwde ervaring van het bevoegde bestuur door de concrete uitoefening van de bevoegdheid sinds 1 januari Vanaf die datum beheert het gewest op autonome wijze de overheidsopdracht m.b.t. de uitgifte van de dienstencheques. In overeenstemming met het akkoord bereikt door de regering in oktober 2015 blijft de stabiliteit van het systeem het streefdoel, met het oog op een zo vlot mogelijke overgang voor die sector. Het ontwerp past dan ook in hoofdzaak de werking van het systeem aan, en gaat mutatis mutandis te rade bij de door het Waalse Gewest gemaakte keuzes. C. Niet-toepassing door ontheffing De gendertest betreft alle wetgevende en reglementaire akten die aan de Ministerraad voorgelegd zijn Zijn ontheven: De wettelijke bepaling ter goedkeuring van akkoorden en internationale verdragen De wettelijke bepaling met een puur formeel karakter (opheffing, consolidatie, bevestiging, coördinatie van wetgevende teksten) Een uitzonderlijke, goed beargumenteerde situatie (zie kader hieronder): - De wettelijke bepaling moet dringend genomen worden, - De wettelijke bepaling is gebaseerd op overwegingen betreffende het staatsbelang, de orde en de nationale veiligheid of overwegingen die niet openbaar gemaakt mogen worden, - Als het ontwerp van wettelijke bepaling ontheven wordt, houdt de Gendertest hier op D. Niet-toepassing door irrelevantie D.1 Heeft het voorstel direct of indirect betrekking op personen? ja nee 3

4 D.2 Bestaat er in het toepassingsgebied van het voorstel een onevenwicht tussen mannen en vrouwen (wat betreft middelen, rechten, deelname, waarden, )? ja nee Als een van de antwoorden op die vragen positief is, is de Gendertest relevant Deel II. Vragenlijst 1. Informatie over het ontwerp van wettelijke bepaling 1.1 Beschrijving Cf. supra, B, de beschrijving van het ordonnantieontwerp. 1.2 Relatie tot de doelstellingen inzake gelijkheid in de toepassingssector van de tekst: Heeft het ontwerp als specifiek doel om meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de betrokken sector te bekomen? Indien ja, wat zijn de acties die in het ontwerp voorzien zijn wat betreft de gelijkheid van mannen en vrouwen? 2. Analyse van de situatie van vrouwen en mannen 2.1. Wie zijn de personen die (direct en/of indirect) bij het ontwerp van wettelijke bepaling betrokken zijn en wat is de naar geslacht opgesplitste samenstelling van die groep personen? Het toepassingsgebied van de door het ordonnantieontwerp gewijzigde wet betreft alle dienstenchequebedrijven en alle werknemers van de betrokken sector. Over de dienstenchequebedrijven zelf bestaan er geen cijfers in verband met de gendersamenstelling, maar van het personeelsbestand weten we dat meer dan 95% vrouw is. Gebruik indien mogelijk de naar geslacht opgesplitste statistieken om de verschillen tussen mannen en vrouwen te bepalen. Idem supra, meer dan 95% van het personeel in de sector is werkneemster Beperken bepaalde verschillen de toegang tot bestaansmiddelen of de uitoefening van de fundamentele rechten van vrouwen of mannen (problematische verschillen)? 4

5 Niet van toepassing, idem supra. 3. Evaluatie van de invloed van het ontwerp van wettelijke bepaling Zal het ontwerp van wettelijke bepaling, rekening houdend met de antwoorden op de voorafgaande vragen, een invloed hebben op de volgende domeinen: 3.1 Zal het ontwerp van wettelijke bepaling een directe of indirecte invloed hebben op de deelname van mannen en vrouwen bij de besluitvorming? Cf. supra, de uitleg over de wijziging. 3.2 Zal het ontwerp van wettelijke bepaling een directe of indirecte invloed hebben op de socio-economische toestand van mannen en vrouwen bij de besluitvorming? Cf. supra, de uitleg over de wijziging. 3.3 Zal het ontwerp van wettelijke bepaling een directe of indirecte invloed hebben op mannen of vrouwen (in het bijzonder in volgende sectoren: toegang tot werk, tot gezondheidszorg, kwaliteit van het onderwijs, toegang tot openbare ruimten, toegang tot informatie) 4. Conclusies Zal de invloed van het ontwerp van wettelijke bepaling op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen positief/neutraal/negatief zijn, rekening houdend met de antwoorden op de voorafgaande vragen (cf. toegang tot bestaansmiddelen en uitoefening van de fundamentele rechten)? 5

6 Volgens ons neutraal, gelet op alle elementen van de uiteenzetting hierboven Als het ontwerp van wettelijke bepaling een negatieve invloed op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen kan hebben, hoe heeft u dan geprobeerd die invloed te beperken of compenserende maatregelen in te stellen bij de opmaak van het ontwerp van wettelijke bepaling? 5. Wat zijn de indicatoren die gebruikt worden om de impact van de reglementering op vrouwen en mannen te meten? Wordt er rekening gehouden met een verandering/creatie van indicatoren in het kader van de evaluatie? Er bestaan geen dergelijke indicatoren. n. 6. Bronnen Wat zijn de bronnen die u heeft gebruikt om te antwoorden op de voorafgaande vragen? De wetgeving. Uitgevoerd op 27 oktober