RAAD VA DE EUROPESE U IE. Brussel, 21 november 2011 (24.11) (OR. en) 17029/11 Interinstitutioneel dossier: 2008/0193 (COD) SOC 1002 SA 246 CODEC 2061

Transcriptie

1 RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 21 november 2011 (24.11) (OR. en) 17029/11 Interinstitutioneel dossier: 2008/0193 (COD) SOC 1002 SA 246 CODEC 2061 VERSLAG van: het voorzitterschap aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel) / de Raad (Epsco) nr. vorig doc.: 17041/11 SOC 1006 SAN 247 CODEC 2070 No. nr. Comv.: 13983/08 SOC 575 SAN 217 CODEC COM(2008) 637 definitief + COR 1 Betreft: Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 92/85/EEG van de Raad inzake de tenuitvoerlegging van maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid op het werk van werkneemsters tijdens de zwangerschap, na de bevalling en tijdens de lactatie - Voortgangsverslag I. IEIDI G De Commissie heeft op 3 oktober 2008 een voorstel ingediend voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 92/85/EEG van de Raad inzake de tenuitvoerlegging van maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid op het werk van werkneemsters tijdens de zwangerschap, na de bevalling en tijdens de lactatie. Het voorstel had voornamelijk als doel de bescherming van werkneemsters tijdens de zwangerschap, na de bevalling en tijdens de lactatie te verbeteren. Met name wordt voorgesteld de minimumduur van het zwangerschapsverlof te verlengen van 14 tot 18 weken /11 gys/mak/dm 1

2 Alle delegaties handhaafden een algemeen studievoorbehoud bij het voorstel. DK, FR, MT en UK hebben een voorbehoud voor parlementaire behandeling gemaakt. Daarnaast memoreerden verscheidene delegaties dat zij de verklaring ondersteunen die is opgenomen in de notulen van de Raad Epsco van 6 december Het Europees Parlement heeft op 20 oktober 2010 heeft zijn standpunt in eerste lezing aangenomen. Het Europees Economisch en Sociaal Comité heeft op 13 mei 2009 advies over het voorstel uitgebracht. Het Europees Parlement staat op het standpunt dat het zwangerschapsverlof minstens 20 weken moet bedragen, met doorbetaling van het volledige salaris, en herinnerde eraan dat de periode van 20 weken door de WHO wordt aanbevolen en moeders in staat stelt volledig van de bevalling te herstellen en een sterke band met de pasgeborene op te bouwen. Het standpunt van het Parlement in eerste lezing bevat meer dan 70 amendementen op het voorstel van de Commissie, onder meer wat betreft het recht op ten minste twee weken vaderschapsverlof met doorbetaling van het volledige salaris, voor degene wiens echtgenote of levenspartner pas bevallen is. Aangezien tijdens het debat in de Raad van 6 december 2010 is gebleken dat de duur van het zwangerschapsverlof en de bijbehorende uitkering de meest gevoelige thema's waren, heeft het Hongaarse voorzitterschap begin 2011 besloten die punten tijdens de besprekingen in de werkgroep niet in beschouwing te nemen, maar zich eerder te richten op een aantal thematische groepen van amendementen (bepalingen inzake terugkeer naar het werk, gezondheid en veiligheid en arbeidsomstandigheden van zwangere werknemers, de combinatie van werk en gezinsleven, gelijke behandeling en niet-discriminatie, en bijzonder verlof en verschillende vormen van verlof). Voor de meeste van de besproken EPamendementen kon geen steun van de meerderheid worden vastgesteld. Verscheidene amendementen werden als te gedetailleerd beschouwd; sommige delegaties herhaalden dat de richtlijn bedoeld is om minimumnormen vast te stellen. In het algemeen waren de delegaties van oordeel dat de richtlijn alleen betrekking mag hebben op moederschapsverlof, terwijl slechts enkele delegaties zich flexibel opstelden over adoptie en vaderschapsverlof. Veel delegaties benadrukten met name dat het voorstel in essentie moet gericht zijn op de gezondheid en veiligheid op het werk 2. De delegaties hadden bijvoorbeeld vragen bij de dubbele rechtgrondslag die de Commissie voorstelt, en bij de idee dat verscheidene soorten verlof door elkaar worden gehaald /10; Verklaring voor de notulen van CZ, DK, DE, EE, NL, SK, SE en UK. Voor nadere informatie, zie document 10541/11, bladzijde /11 gys/mak/dm 2

3 Ofschoon het Hongaarse voorzitterschap enige vooruitgang heeft geboekt bij de behandeling van bepaalde amendementen van het EP, is het duidelijk dat een en ander verdere bespreking behoeft om tot een standpunt van de Raad over het voorstel te komen en naar overeenstemming tussen de twee medewetgevers te streven. II. WERKZAAMHEDE TIJDE S HET POOLSE VOORZITTERSCHAP a) Aanpak van het voorzitterschap Het voorzitterschap heeft het voorstel uitdrukkelijk als prioriteit in zijn werkprogramma opgenomen onder het thema: "Solidariteit tussen generaties: de demografische toekomst van Europa". Om te bepalen hoe dit dossier verder moet worden aangepakt, heeft het voorzitterschap informele contacten gehad met verscheidende delegaties, het Parlement en de Commissie; zolang er geen mandaat was, kon het voorzitterschap naar de verschillende partijen luisteren, maar kon het geen standpunt innemen. Tijdens de informele bijeenkomst van de ministers bevoegd voor gezinsleven en gendergelijkheid op 21 oktober in Krakau, heeft het voorzitterschap de ministers verzocht om de combinatie van werk, privé- en gezinsleven te bespreken, en bijzondere aandacht te schenken aan de rechten van werkende ouders, ervan uitgaand dat de richtlijn inzake moederschap in dit verband een cruciale rol zou spelen. Voortbouwend op deze besprekingen heeft het voorzitterschap zich tijdens het plenaire debat op 25 oktober zich tot het Parlement gericht, op basis van mondelinge vraag 184/11 van rapporteur mevrouw Estrela. In haar vraag aan de Raad had mevrouw Estrela aangegeven dat het Parlement zich ervan bewust is dat verscheidene lidstaten bezwaren hadden bij de amendementen die het Europees Parlement heeft aangenomen en dat het Europees Parlement bereid was zich flexibel op te stellen 1. De ministers benadrukten met name dat de Raad de voorgestelde 20 weken zwangerschapsverlof met behoud van het volledige salaris niet kon aanvaarden, en bespraken verder nog aspecten zoals de brede diversiteit van de zwangerschapsbescherming en de socialezekerheidsstelsel van de lidstaten, de verschillen in benadering van het subsidiëren van de betrokkenen, het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel en de kosten / /11 gys/mak/dm 3

4 Het voorzitterschap bedankte de leden van het EP voor de constructieve toon van het debat en was ingenomen met hun voorstellen om uit de impasse te geraken. b) Overwegingen voor de toekomstige werkzaamheden Nadat aan het Parlement de boodschap was gebracht dat er voor de Raad geen sprake kon zijn van 20 weken zwangerschapsverlof met doorbetaling van het volledige salaris, gaf het voorzitterschap te kennen dat er vooruitgang kan worden geboekt door te beginnen nadenken over mogelijke opties die verder kunnen worden verkend. De voorbereidende instanties van de Raad hebben derhalve de draad in dit dossier opnieuw opgepakt, en zich gebogen over de elementen van het voorstel die niet tijdens het Hongaarse voorzitterschap zijn behandeld, zoals de duur van zwangerschapsverlof en de moederschapsuitkering, en over de volgende stappen in dit dossier. Het voorzitterschap was zich bewust van de fundamentele voorbehouden van een aanzienlijk aantal lidstaten bij het standpunt van de Parlement in eerste lezing, en schetste als basis voor een verkennend debat een aantal opties die de kernpunten van het dossier bestrijken (duur van het zwangerschapsverlof tussen 16 en 18 weken, de hoogte van de moederschapsuitkering en het eventueel opnemen van een "overbruggingsclausule" in de richtlijn. Het voorzitterschap verzocht de delegaties om hun standpunt over de vraag of deze opties een basis voor verdere besprekingen in de Raad kunnen zijn, en onderstreepte daarbij dat de vier opties in de nota van het voorzitterschap nog geen voldragen voorstellen maar eerder mogelijke elementen voor verdere besprekingen zijn. De delegaties waren van oordeel dat besprekingen hierover voorbarig en in sommige gevallen, gezien de huidige economische toestand, niet haalbaar zijn; het voorzitterschap kon over de gepresenteerde opties evenwel de volgende eerste conclusies trekken: - moederschapsverlof (zelfs minder dan 20 weken), met doorbetaling van het volledige salaris, kon op geen steun rekenen; 17029/11 gys/mak/dm 4

5 - verdere betaling op het niveau van het ziekengeld was de opties die de meeste steun van de delegaties kreeg. Verscheidene delegaties plaatsen vraagtekens bij "ziekengeld", omdat zij het een onduidelijke term vinden (ziekengeld wordt op verschillende niveaus uitgekeerd, onder meer via wettelijke en bijdragenstelsels, en de hoogte ervan kan afhangen van de duur van de ziekte); - er was enige steun voor een optie die aan een moederschapsuitkering een plafond stelt, en die de basis voor verdere besprekingen kan zijn; - sommige delegaties vinden de overbruggingsbepaling een interessante optie, terwijl andere deze aanpak niet kunnen aanvaarden. III. CO CLUSIE Gelet op de besprekingen die hebben plaatsgevonden en aansluitend op de gedachtewisseling tijdens de informele bijeenkomst van de ministers in Krakau van 21 oktober, is overduidelijk geworden dat een periode van 20 weken zwangerschapsverlof met doorbetaling van het volledige salaris voor de Raad onaanvaardbaar is. Rekening houdend met het brede scala van zwangerschapsbescherming en socialezekerheidsstelsel in de verschillende lidstaten, alsook met de financiële gevolgen in met name tijden van crisis, zou de invoering van deze oplossing contraproductieve gevolgen kunnen hebben. Zelfs een korter zwangerschapsverlof met doorbetaling van het volledige salaris kan door de lidstaten niet worden gesteund. Het voorzitterschap is tevreden over de tekenen van openheid en flexibiliteit die sommige Parlementsleden al hebben getoond (onder meer tijdens het plenaire debat van 25 oktober) en over de bereidheid van een meerderheid van lidstaten om, mits passende waarborgen, aan dit dossier te blijven doorwerken. Het voorzitterschap is van oordeel dat een constructieve dialoog tussen het Parlement en de Raad van groot belang is om verder vooruitgang te boeken, zoals de Commissie en een aantal lidstaten hebben onderstreept /11 gys/mak/dm 5

6 Om dat doel te bereiken worden informele contacten en overleg met het Europees Parlement aanbevolen. Die contacten moeten helpen bepalen welke mogelijke concessies het Parlement tijdens de onderhandelingen met de Raad zou kunnen doen. Het voorzitterschap hoopt dat een soepeler benadering van het Parlement een kans kan bieden voor een verdere constructieve dialoog tussen de medewetgevers en in de toekomst tot een mogelijk compromis kan leiden. Benadrukt moet worden dat de openheid van de Raad om te onderhandelen afhangt van de mate van soepelheid die het Europees Parlement bereid is aan de dag te leggen tijdens de toekomstige dialoog, en van duidelijke en concrete aanwijzingen over hoe het Parlement rekening zal houden met de standpunten van de lidstaten. Het voorzitterschap neemt nota van de verklaring van de Commissie dat zij het voorstel niet zal intrekken en is verheugd over haar constructieve benadering om de werkzaamheden voort te zetten en haar bereidwilligheid om op een positieve manier bij te dragen aan de volgende stappen die moeten worden gezet. Gelet op de cruciale rol van moederschapswetgeving voor de ontwikkeling van het sociaal beleid in de Europese Unie, verklaart het voorzitterschap dat het bereid is om komende voorzitterschappen bij te staan in hun inspanningen om verdere vooruitgang te boeken /11 gys/mak/dm 6