ENTER T AIN MENT BRANCHE. De NVPI is de branchevereniging. van de entertainmentindustrie en. vertegenwoordigt majors én. independents in de audio,

Transcriptie

1 De NVPI is de branchevereniging van de entertainmentindustrie en vertegenwoordigt majors én independents in de audio, video en interactief branche. DE ENTER T AIN De vereniging is gesprekspartner van politiek en pers, MENT doet op continue basis marktonderzoek en biedt exclusieve services aan leden. De NVPI is de Nederlandse contactpersoon voor Internationale organisaties als IFPI, Impala, IVF, MPA, RIAA en ISFE. BRANCHE IN Albertus Perkstraat NT Hilversum T F E info@nvpi.nl I UITGAVE NVPI VORMGEVING STUDIO METER MEI 2008

2 3 Voorwoord I N H O U D 4 De NVPI en haar leden 6 Nieuwe leden 8 Maatschappelijke verantwoordelijkheid 10 Campagnes: Vitamine G, Filmwereld, B.I.G. en O.C. 14 Waarde creëren in de digitale sector 15 De rol van Internet-serviceproviders 16 Explosie van kanalen, formaten en bedrijfsmodellen 18 Entertainmentmarkt volop in beweging 22 Goud en Platina in Edison

3 VOORWOORD De technologische veranderingen van de afgelopen jaren op het gebied van informatie en communicatie leidden tot veranderingen in het gebruik van entertainmentproducten en de wijze waarop die door de makers aangeboden worden. Het is evident dat het internet niet meer weg te denken is uit de moderne samenleving, net zo min als muziek, beeld, games en interactieve software. De makers van deze producten spannen zich voortdurend in om ervoor te zorgen dat hun producten de consument op de door hem gewenste manier bereiken. Om dat doel te bereiken, is het wel noodzakelijk dat er een kader bestaat waarbinnen productie, distributie en consumptie kunnen plaatsvinden. De wet- en regelgeving speelt daar uiteraard een belangrijke rol in. Gelukkig voorziet het auteursrecht de samenleving van een fundament voor creatie, waardoor het economisch interessant is om te creëren en te distribueren zodat de samenleving kan profiteren van een divers cultureel aanbod. Dat auteursrecht staat echter dag in, dag uit onder zware druk, waarbij (vermeende) problemen rond de uitvoering van de Auteurswet en geschillen over de manier waarop rechthebbenden met hun werk omgaan maar al te vaak worden aangewend om te illustreren dat het auteursrecht in zijn geheel maar afgeschaft moet worden. De NVPI werkt nauw samen met haar partners om deze tendens het hoofd te bieden. Enerzijds door nut en noodzaak van het auteursrecht permanent te benadrukken, anderzijds door voortdurend mee te denken over hoe er anders en innovatiever met het auteursrecht kan worden omgegaan. Maar niet alleen het auteursrecht is relevant voor de entertainmentbranche, zoals in 2007 overduidelijk bleek. Het gaat ook om regelgeving op het gebied van het beschermen van minderjarigen, waarbij zelfs een verbod op het openbaar maken en distribueren van bepaalde creaties door sommigen als serieuze optie gezien wordt. En dat in weerwil van het Europese succes van de zelfregulerende leeftijdsclassificatiesystemen van Nederlandse bodem : PEGI en Kijkwijzer. Er liggen voor de entertainmentbranche dan ook voldoende uitdagingen waar de NVPI, als vertegenwoordiger van die branche, graag mee aan de slag gaat. Dit jaarmagazine laat zien hoe wij met al die uitdagingen omgaan. Er ligt echter ook een belangrijke uitdaging bij de Nederlandse overheid. En die ligt hoe graag we ook over andere zaken spreken met name op het gebied van het bestrijden van illegaal aanbod. De massale inbreuken op het auteursrecht die dagelijks plaatsvinden via het internet, brengen niet alleen de entertainmentsector schade toe, maar vormen de belangrijkste hindernis in het ontwikkelen van een gezonde legale business. De NVPI vindt dat de overheid daar een duidelijke regie in moet voeren. Hoe bemoedigend het ook is dat de ministers van EZ, Justitie en OCW recent berichtten in 2008 met een plan van aanpak te komen, moet wel worden vastgesteld dat de ons omringende landen ons op dit punt keihard voorbijstreven. Er is Europees sprake van een immense omslag in het denken over internetpiraterij én de verantwoordelijkheid van internet-serviceproviders in de bestrijding daarvan. Als Nederland serieus werk wil maken van het auteursrecht, dient het zich niet langer te verliezen in discussies over incidenten maar te kiezen voor een duidelijke, integrale aanpak die past in de ontwikkelingen in Europa. Paul Solleveld directeur NVPI 3

4 De NVPI vertegenwoordigt bijna honderd kleine en grote Nederlandse platen-, video/dvd- en softwaremaatschappijen en behartigt voor hen de collectieve belangen bij politiek, pers en overheid. Veel zaken die de NVPI voor haar leden onderneemt, dragen bij tot een beter ondernemersklimaat voor de gehele branche (ook niet-leden profiteren hiervan mee). Het afgelopen jaar heeft de NVPI weer een flink aantal acties uitgewerkt, dat zich meer toespitst op deze verbetering van het ondernemersklimaat en de service voor leden. De NVPI en haar leden BEA De NVPI heeft veel contact met haar (internationale) collega-brancheverenigingen. (In België is na een jaar van gesprekken voeren een fusie ontstaan tussen de branchevertegenwoordigers van de muziek-, film- en game-industrie.) Naar het model van de NVPI is in België de BEA opgericht. Voluit: Belgian Entertainment Association. De goede samenwerking met België wordt uiteraard voortgezet in 2008 en waar mogelijk uitgebreid. De NVPI streeft ernaar zo veel mogelijk samen te werken met andere belangenverenigingen. Gezamenlijke projecten en diensten die ervoor zorgen dat we onze leden nog beter van dienst kunnen zijn, zullen in de toekomst als uitgangspunt dienen voor deze samenwerking. NIEUWE FORMATEN In 2007 hebben twee nieuwe dragers hun weg naar de consument definitief gevonden. Blu-ray en hd-dvd moeten op termijn de huidige dvd gaan vervangen. Deze (product)ontwikkelingen hebben er mede voor gezorgd dat de dvd-markt een positief jaar heeft gehad. Het voordeel van de blu-ray is de grote opslagcapaciteit. Deze disk heeft een capaciteit van ongeveer 25 gigabyte per laag. Het grootste voordeel van de hd-dvd is dat deze goedkoper is om te produceren ten opzichte van de blu-ray-disk. De strijd tussen de twee formats lijkt inmiddels te zijn beslecht in het voordeel van blu-ray. INDEPENDENTS/ONDERHANDELINGEN Het afgelopen jaar heeft de NVPI wederom onderhandelingen gevoerd met verschillende downloadplatforms. Dit om gunstige koepelovereenkomsten voor independent muziekmaatschappijen te sluiten. Deze overeenkomsten hebben als uitgangspunt dat de kleinere labels hun catalogus beter online kunnen exploiteren. Maar er is meer 4 gebeurd in Een belangrijke ontwikkeling was het sluiten van koepelovereenkomsten voor independents voor het populaire on-demand streaming. Voor zowel het spelen van muziek als het uitzenden van videoclips zijn er ten behoeve van de independents door de NVPI dergelijke overeenkomsten gesloten met onlinecontentaanbieders als Planet Music, Slam!TV en MTV. De NVPI is er uiteraard niet alleen voor haar independent leden. Ook voor de majors heeft de NVPI verschillende onderhandelingen gevoerd. Zo zijn er regelingen getroffen voor het uitzenden van videoclips op internet en is er een regeling voor het gebruik van muziekfragmenten in tv-series op dvd. PODCASTEN Podcasten wordt steeds populairder. Het op ieder gewenst moment beluisteren van radioprogramma s spreekt veel mensen aan. Om auteursrechtelijk werk te uploaden, zodat consumenten het kunnen beluisteren, moet de desbetreffende organisatie toestemming hebben van de rechthebbenden. De NVPI biedt in samenwerking met SENA collectieve overeenkomsten aan tussen haar volmacht gevende leden en de omroepen. Beide partijen kunnen daardoor optimaal profiteren van de mogelijkheden en voordelen van podcasting. De omroepen kunnen een extra service bieden en de auteurs, artiesten en producenten ontvangen hiervoor een vergoeding. 5

5 [ ] 8BALL MUSIC, Robin van Beek Nieuwe leden in 2007 Nintendo Benelux B.V. SEGA Benelux B.V. 8ball Music Dasoptical Warner Bros Interactive Wat waren in 2007 de grootste successen van 8ball Music? Vorig jaar was het eerste volledige jaar van 8ball Music. Wij zijn een label dat zich enkel bezighoudt met Nederlandse artiesten. We zijn daarom erg trots op de successen van Alain Clark en Leaf vorig jaar. Dat is een mooie basis om op voort te bouwen in Ook hebben we de tv-serie Voetbalvrouwen succesvol op dvd gereleased. Welke uitdagingen liggen er nog voor 2008? Voor 2008 hopen we nog minimaal twee nieuwe Nederlandse artiesten op de kaart te zetten en de successen van Alain Clark en Leaf verder uit te bouwen, zodat deze namen gaan behoren tot de gevestigde orde in Nederland. Ook hopen we wellicht op buitenlandse successen met deze artiesten. Verder willen we ons ook blijven mengen op de dvd-markt, zo zal het tweede seizoen van Voetbalvrouwen weer op 8ball worden gereleased en wellicht komen daar dit jaar nog andere titels bij. Waarom zou iemand lid moeten zijn van de NVPI? Voor een relatief kleine speler als 8ball Music is het van wezenlijk belang om lid te zijn van een overkoepelende organisatie als de NVPI. Dit omdat een kleine stem vaak niet gehoord wordt. Nog adviezen waar de NVPI zich in 2008 vooral op moet richten? Ik vind dat de NVPI zich nog meer moet gaan bezighouden met de politieke lobby dan momenteel het geval is. Er is te weinig aandacht en begrip bij de politiek voor de problemen waar de muziekindustrie mee te maken heeft. De oplossingen voor de huidige situatie zijn wellicht niet zo complex als iedereen nu denkt. Maar die oplossingen liggen niet noodzakelijkerwijs bij de rechterlijke macht, maar veel meer bij de politieke denk ik. 6 De NVPI kreeg er in 2007 een aantal nieuwe leden bij. We zijn daar natuurlijk erg blij mee, maar het geeft ons ook mede een sterkere basis om de entertainmentbranche te vertegenwoordigen. We hebben enkele nieuwe leden gevraagd zichzelf kort te presenteren. [ ] SEGA BENELUX, Jurgen Post Wat waren in 2007 de grootste successen van SEGA Benelux? Het grootste succes was de release van Mario & Sonic op de WII maar ook titels als Virtua Tennis 3, Medieval II Kingdoms en Football Manager 2008 hebben het goed gedaan. Welke uitdagingen liggen er nog voor 2008? Grootste uitdaging voor 2008 is om wederom verder te groeien was een fantastisch jaar voor SEGA en we hopen een gezonde groei te laten zien in Waarom zou iemand lid moeten zijn van de NVPI? Ik geloof in het belang van een branchevereniging om een duidelijk gezamenlijk standpunt uit te dragen richting overheid, pers en politiek. Nog adviezen waar de NVPI zich in 2008 vooral op moet richten? 2008 zal een belangrijk jaar worden voor de interactieve tak binnen de NVPI waarbij de verdediging van onze belangen op het gebied van zelfregulering voorop moet staan. Het is van het grootste belang dat PEGI blijft bestaan als symbool voor de leeftijdsindicatie en er geen censuur vanuit de overheid toegepast gaat worden. [ ] DASOPTICAL, George Dasrath Wat waren in 2007 de grootste successen van Dasoptical? Een van de successen is geweest dat wij met een van de grootste filmmaatschappijen uit India onze samenwerking hebben kunnen intensiveren als exclusieve licentie/ distributeur voor de Europese markt. Een ander succes is geweest dat wij als enige Bollywooduitgever het lidmaatschap van de NVPI hebben verworven waar wij trots op zijn. Welke uitdagingen liggen er nog voor 2008? De ingeslagen weg van 2007 met succes voort te zetten en ons stempel te kunnen drukken op en in de Bollywood-markt. Waarom zou iemand lid moeten zijn van de NVPI? Ieder bedrijf in de entertainmentindustrie dat zichzelf serieus neemt en zich dusdanig wil profileren, wordt lid van de NVPI. De NVPI biedt mogelijkheden en ondersteuning door professionals waar elk lid zijn vruchten van kan plukken, de actualiteiten worden goed weergegeven en de informatie is duidelijk en helder. Als nieuwkomer heb ik hierbij veel baat gehad en je beeld wordt breder omdat relevante informatie wordt verstrekt die je normaal niet krijgt. Nog adviezen waar de NVPI zich in 2008 vooral op moet richten? Om voor mijzelf te spreken, zou het wellicht een optie kunnen zijn nieuwe leden als groep of individu kennis te laten maken met de NVPI op haar kantoor en uiteen te zetten wat de NVPI betekent voor haar leden en op welk vlak zij van dienst kan zijn. Ik denk ook en weer voor mezelf sprekend dat het ook gewaardeerd zou worden als leden die in een ander marktsegment werkzaam zijn, worden geïnterviewd om hun doel, kennis, ervaring en problemen te mogen uiten. Hoe meer informatie des te beter inzicht in de markt en des te beter er kan worden ingespeeld op de problematiek. 7

6 Maatschappelijke verantwoordelijkheid De NVPI participeert voor haar videoleden in Kijkwijzer, het Nederlandse classificatiesysteem voor audiovisuele producties. Voor de gamesector is de NVPI betrokken bij PEGI, de Kijkwijzer voor games. Beide systemen werken volledig op basis van zelfregulering. De afkorting PEGI staat voor Pan European Game Information. Het is het eerste Pan-Europese classificatiesysteem voor computer- en videospelletjes, dat in 2004 is opgezet door de belangrijkste gameproducenten en -distributeurs. PEGI is gebaseerd op het Nederlandse Kijkwijzer-model en bedoeld om ouders te informeren over de mogelijke risico's van een spel voor kinderen. Evenals Kijkwijzer geeft PEGI niet alleen een leeftijd aan, maar laat het ook zien wat de reden voor het leeftijdsadvies is, zoals te veel geweld of te eng. Het leeftijdsadvies van PEGI zegt echter niets over de moeilijkheidsgraad van een spel. Met de ontwikkeling van PEGI komt de entertainmentindustrie tegemoet aan de wens voor betere voorlichting over de risico's van sommige games voor kinderen. Het is heel bijzonder dat met PEGI voor het eerst een internationaal uniform classificatiesysteem is ontwikkeld, dat voldoet aan de uiteenlopende maatschappelijke normen van de Europese landen. Het beheer en de uitvoering van PEGI wordt grotendeels gedaan door het NICAM, de organisatie achter Kijkwijzer. De invoering van PEGI heeft niet mogen verhinderen dat regelmatig de discussie oplaait over games en geweld. Vaak gaat het dan om opwinding over een game in het buitenland, die overwaait naar Nederland nog voordat men feitelijk kennis heeft kunnen nemen van het gewraakte product. Ophef was er in 2007 bijvoorbeeld over Manhunt 2, omdat het spel extreem gewelddadige beelden bevat en daardoor schadelijk is voor minderjarigen. Het zou daarom zelfs verboden moeten worden. Hieruit is de conclusie getrokken dat games volstrekt onterecht gezien worden als een product voor kinderen. Maar ook dat er blijkbaar onvoldoende vertrouwen is in de handhaving van de wettelijke regels op de verkoopvloer en in het verantwoordelijkheidsgevoel van ouders die de games kopen. Voor de NVPI, het NICAM en de gamesbedrijven is dat aanleiding om de bestaande communicatie richting ouders en verkopers van games te intensiveren. Daartoe werd onder andere samenwerking gezocht met Digibewust, dat begin 2008 de vernieuwde site lanceerde. De NVPI ziet hier in combinatie met handhaving van de bestaande regelgeving op het gebied van het beschermen van minderjarigen meer heil in dan in een verbod op welke content dan ook. Vrijheid van expressie is een van de fundamenten van onze samenleving. De vraag die beantwoord moet worden, is hoe we ervoor zorgen dat minderjarigen worden beschermd tegen ongeschikte of schadelijke content terwijl we het volwassenen mogelijk willen maken om te zien, lezen en spelen wat ze willen. Nu ook online PEGI is in 2007 uitgebreid met een onlinevariant. Deze keuring geeft ouders in één oogopslag informatie over de geschiktheid van een spel voor kinderen en jongeren. De gamesindustrie wil hiermee voorkomen dat gamers online voor nare verrassingen komen te staan. PEGI voorziet ouders en opvoeders in Europa van gedetailleerde, objectieve informatie over de leeftijdsgeschiktheid van games. Dat gebeurt door middel van leeftijds- en inhoudspictogrammen op de verpakkingen van spellen. Veel videospellen die op een cd of dvd staan, kunnen samen met anderen worden gespeeld op een pc of spelconsole met internetverbinding. Daarnaast zijn er talrijke websites waarop spellen kunnen worden gespeeld, alleen of met anderen. De spellen variëren van eenvoudige arcadespellen tot massaal online te spelen rollenspellen (MMORPG s) waarbij een enorm aantal spelers gelijktijdig aan één spel kan meedoen. Veel van dergelijke MMORPG s creëren virtuele gemeenschappen, waardoor spelers kunnen worden blootgesteld aan bepaalde risico s. In onlinegames kunnen gamers immers vaak zelf inhoud toevoegen in de vorm van game-elementen, links of taalgebruik die niet past bij de leeftijdsaanduiding die voor het spel is opgegeven. PEGI Online waarschuwt gamers en ouders voor deze risico s en bevordert een veilige gameomgeving voor minderjarigen. Uitgevers die aan de normen van PEGI Online voldoen, krijgen het recht om het PEGI Online-logo op hun producten af te beelden. De website geeft alle informatie. Via de site kunnen ook klachten worden ingediend. 8 Opvallend is dat in de discussies wordt genegeerd dat Manhunt 2 uiteindelijk bedoeld is voor volwassenen en naar verwachting de PEGI-classificatie 18 jaar of ouder zal krijgen en dus niet eens aan minderjarigen verkocht mag worden. 9

7 Vitamine G NVPI startte in mei 2007 met een collectieve campagne om de positieve effecten van gamen meer bekendheid te geven. De campagne wordt gevoerd onder de naam Vitamine G: Gamen is Goed! Centraal in de campagne staat het informeren van verschillende doelgroepen over de positieve aspecten van videogames. Het spelen van games wordt vaak gezien als iets wat hetzij alleen voor kinderen of alleen gewelddadig is. De realiteit is echter dat steeds meer volwassenen gamen ontdekken als sociaal en uitdagend tijdverdrijf en dat nog geen 5% van de op de markt gebrachte games dermate gewelddadig zijn dat ze niet voor minderjarigen geschikt zijn. Vitamine G bewijst dat games goed zijn voor je oog-handcoördinatie, ruimtelijk inzicht, wilskracht, reactievermogen en hersentraining. Dat gebeurt met actueel nieuws en voorlichting, bijvoorbeeld via de Gamewijzer en de website Het stimuleert je creativiteit. Er zijn in een videogame vele wegen die bijna naar Rome leiden, maar de meest creatieve brengt je verder. Het stimuleert je oog-handcoördinatie: de vaardigheid om dat wat je ogen zien ook onmiddellijk met je handen uit te voeren. Het nodigt je uit om meer te bewegen. Veel mensen leren een sport en de spelregels eerst op de spelcomputer. Veel sporters spelen games die over hun sport gaan om nieuwe trucs en spelstrategieën uit te proberen. Je wilskracht wordt sterker als je doorzettingsvermogen toont en verder wilt gaan in de game. Het reactievermogen neemt snel toe; in een game simuleer je dagelijkse omstandigheden zoals autorijden of tennissen die je leren te anticiperen en snel te reageren. Dat je met games je hersenen stimuleert en je mentale vermogen en langetermijngeheugen traint, demonstreert ook de Braintrainer van Nintendo. Door het spelen van hersenprikkelende spelletjes worden je hersenen al na een week een stuk actiever en je kunt ook weer gemakkelijk je pincode onthouden. Vitamine G was in 2007 op verschillende evenementen, zoals GamePlay en Games in Concert, aanwezig. Games in Concert Muziek van topgames Halo, Final Fantasy, Super Mario Bros en andere topgames, uitgevoerd door het Metropole Orkest. Dat is de formule voor het unieke muzikale evenement Games in Concert. Games in Concert is het eerste gameconcert in Nederland en werd voor de eerste keer op 26 november 2006 uitgevoerd, gevolgd in 2007 met een daverend optreden tijdens Lowlands en een tweede concert met een volledig nieuw programma in Vredenburg Leidsche Rijn te Utrecht. Het concert is een initiatief van NCRV Radio en Gamer.nl, de grootste gamesite van Nederland en onderdeel van Sanoma Men s Magazines en werd dus ondersteund door Vitamine G. GAMEPLAY TRADEDAG Gameplay is hét grootste gamesevent van de Benelux waar alles draait om games en digitaal entertainment. Een event waar enthousiaste gamers hands-on de nieuwste games, gear en gadgets kunnen ervaren. Gameplay is echter ook de plek waar retail, pers en andere relaties voor het eerst kennis kunnen maken met het nieuwe product. Vandaar dat de NVPI (in samenwerking met Gameplay en de NVGD) op 23 november 2007 een trademiddag organiseerde. Onderdeel van die middag was ook een uitvoerige presentatie van PEGI, Vitamine G en de marktontwikkelingen. 10 WAAROM IS GAMEN GOED? De mensen die al videogames spelen, weten dat het spelen van een videogame een prettig tijdverdrijf is; net als het lezen van een boek of het kijken naar een film. Maar in een game bepaal jij wat er gebeurt en dat maakt het extra uitdagend. Er bestaan verschillende soorten games; van quizgames tot sportgames en van avonturengames tot racegames. Ieder spel heeft zijn eigen positieve aspecten waarmee je specifieke eigenschappen traint als je ermee speelt. Zo vergroot het je kennis van nieuwe computertechniek wat in onze huidige maatschappij steeds noodzakelijker wordt. Het geeft je ruimtelijk inzicht en overzicht in complexe situaties. Je begrijpt beter hoe het grotere geheel in elkaar steekt van ogenschijnlijk simpele dingen. 11

8 De overheid moet beter haar best doen Met die boodschap presenteerde het Platform Filmwereld, waarin NVPI participeert, in december 2007 een door de Hogeschool INHOLLAND uitgevoerd onderzoek naar het economische belang van film in Nederland. Het eerste exemplaar van het rapport werd in Den Haag door Filmwereldvoorzitter Ruud Lamers en filmmaker Burny Bos overhandigd aan Boris van der Ham, lid van de Tweede Kamer voor D66 en zélf filmmaker. De filmsector is een creatieve industrie die drijft op de kurk van het intellectueel eigendom. Door het toenemende illegale aanbod in combinatie met het feit dat je dat in Nederland zonder pardon tot je mag nemen, wordt het moeilijker om die kurk drijvende te houden. Filmwereld is daarom blij dat de ministers van Economische Zaken, Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen hebben gezegd dat zij de zorgen van de filmsector met betrekking tot piraterij volledig delen. Het onderzoek toont onomstotelijk aan dat de sector ook economisch onder druk staat. In de drie jaar die onderzocht zijn, is de toegevoegde waarde van de filmwereld gedaald met ruim 13%. Er is dus werk aan de winkel. De filmsector is drukdoende om film te beschermen om dingen beter te doen dan vroeger. Om dit ook tot culturele en economische groei te laten leiden, is er echter een belangrijke steun in de rug nodig. En die steun kan alleen bij de overheid vandaan komen. OVER FILMWERELD Filmwereld is het samenwerkingsverband van filmmakers, bioscopen, videotheken, entertainmentwinkels en film- en videomaatschappijen in Nederland. Filmwereld brengt nut en noodzaak van het bestrijden van de verspreiding van illegale kopieën van films onder de aandacht en zet zich in voor het verbeteren van de bescherming van de (auteurs)rechten van de filmwereld. Filmwereld is vooral bekend van de commercials die filmkijkers op een luchtige wijze uitleggen waarom het verspreiden van illegale kopieën van films op dvd of het internet wordt tegengegaan en wat de voordelen zijn van het kijken van het origineel. De commercial waarschuwt ook voor de risico's van het kopiëren van films. Copies never beat the original Na het succes van de grootschalige campagne B.I.G. (Ban Illegale Games en Software) werd in 2007 een nieuwe weg ingeslagen in de communicatie richting jongeren en hun opvoeders/ouders. Onder het motto Copies never beat the original werden door middel van nieuwe spraakmakende en innovatieve communicatiemiddelen de voordelen van het origineel en de nadelen van kopieën en downloads onder de aandacht gebracht. Nederland maakte kennis met de Original Characters. Een actiegroep van fanatieke gamers die niet van nep houdt. Zij kwamen op verschillende manieren op voor hun zaak. De Original Characters worden gesteund door B.I.G. en de NVPI. Het resultaat van bijna drie jaar campagne voeren is zeer positief. Het percentage jongeren dat kopiëren en downloaden doodnormaal vindt, is gedaald van 67 naar 54. Daarnaast zijn steeds minder jongeren het eens met de stelling dat een kopietje oké is omdat commerciële partijen toch al genoeg verdienen (van 47% naar 32%). Het percentage jongeren dat absoluut geen gekopieerde games en/of software wil hebben, is bovendien gestegen van 11 naar

9 W aarde creëren in de digitale sector De digitale revolutie heeft gezorgd voor veel veranderingen binnen tal van industrieën. Niet alleen de entertainmentindustrie heeft te maken met internettrends en digitale ontwikkelingen, ook het medialandschap is dankzij internet drastisch veranderd. Mediabedrijven zijn zoekende naar passende antwoorden op de ongrijpbaarheid van het steeds machtig wordende internet. De gedrukte nieuwsmedia hebben met de komst van internet veel concurrentie gekregen. Er is een groot aanbod van gratis nieuwsbronnen ontstaan. Reclame-inkomsten daalden en het aantal abonnees liep terug. Anderzijds zijn de nieuwssites op internet razend populair. Met als gevolg dat de adverteerders switchen van gedrukte media naar de digitale media, al dan niet van dezelfde organisatie. De waarde van de digitale content neemt toe terwijl het fysieke product steeds minder waard lijkt te worden. Ook de omroepen zien hun kijkers steeds vaker kiezen voor internet als vrijetijdsbesteding. Om te voorkomen dat ze deze groep helemaal kwijtraken, proberen de omroepen, en dan met name de publieke, kijkers te lokken naar hun internetkanaal. Een van de vele pogingen om mensen aan een omroep of zender te binden. Maar ook sociale netwerken als Bebo worden ingezet om kijkers te binden en (reclame)inkomsten te genereren. Maar wat zijn deze digitale diensten nu eigenlijk waard? Niets is zo hypegevoelig als internet. Wat nu hot is, is morgen not. Bezoekers creëren trends en deze zijn steeds moeilijker te voorspellen door het gigantische aanbod van producten en diensten op internet. Overnamebedragen van honderden miljoenen euro s voor sites als Skype en MySpace worden nauwelijks terugverdiend. Uitgezonderd die van de entertainmentindustrie groeiden de onlinebestedingen van consumenten minder hard dan gehoopt. Slechts 12 procent van alle creditcardbestedingen van Visa zijn onlineaankopen. Dit geeft aan dat er nog veel moet gebeuren om consumenten te overtuigen van het gemak en de veiligheid van internetwinkels. De belangrijkste bedreiging voor digitale content blijft piraterij. Vooral de muziek- en filmindustrie hebben te lijden onder ongeautoriseerde verspreiding van digitale content. Al jaren probeert de entertainmentindustrie met allerlei middelen meer grip te krijgen op deze vorm van diefstal. Maar piraterij beperkt zich niet langer alleen tot films en muziek. Ook uitgeverijen krijgen met dit probleem te maken. Afgelopen jaar verschenen op internet al voor de officiële release fragmenten uit het nieuwe Harry Potter-boek. De rol van internet serviceproviders Hosting providers in Europa werken doorgaans prima mee als het gaat om het verwijderen van illegale content op hun servers. De Richtlijn Elektronische Handel stimuleert hen daar immers ook toe middels het safe harbor -principe dat de hosting provider slechts onder uitdrukkelijke voorwaarden vrijwaart van aansprakelijkheid voor schade die ontstaat door auteursrechtinbreuken. Access providers daarentegen beroepen zich op hun status als doorgeefluik van informatie als het gaat om hun rol bij de verspreiding van illegale content. Deze regelgeving is echter gemaakt in een tijdperk dat er nog nauwelijks sprake was van internetpiraterij en niemand kon voorzien hoe explosief het illegale aanbod en de consumptie ervan! zou groeien. Anno 2008 zijn de kaarten anders geschud en Access providers blijken uitgegroeid tot de poortwachters die kunnen optreden tegen de verspreiding van illegale content via het Internet. Schattingen van de IFPI laten zien dat 80% van de internetpiraterij plaatsvindt via p2p-netwerken. Access providers verkeren in de unieke positie dat zij zowel kunnen optreden tegen misbruik van peer-to-peer, als ook tegen de toegang tot illegaal aanbod vanuit landen waar handhaving onmogelijk is: zij leveren immers de toegang tot al dit aanbod en deze services. Het enige wat nodig is, is dat de ISP s hun verantwoordelijkheid nemen. Wetgeving is dan niet eens nodig. Enkel het inzicht dat het creatieve werk van een ander in de vorm van een auteursrechtelijk beschermde film- of geluidsopname iets anders is dan informatie, volstaat. Op het moment dat Acces providers de verantwoordelijkheid voor het bestrijden van auteursrechtinbreuken op hun netwerken nemen, staat hun een aantal mogelijkheden ter beschikking. Het meest voor de hand liggend is een systeem van graduate response : waarschuwen, opschorten en afsluiten van abonnees die op grote schaal of herhaaldelijk inbreuk op het recht van een ander plegen door middel van p2p-systemen. Maar ook technische voorzieningen, zoals filtering, behoren tot de mogelijkheden. De ontwikkelingen op dit gebied in Frankrijk, Groot-Brittannië, Denemarken en Zweden stemmen de entertainmentbranche bijzonder hoopvol. In Frankrijk werd onder regie van de overheid een baanbrekend akkoord bereikt, terwijl de Britse regering ISP s dreigt met wetgeving als zij niet zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Tegelijkertijd is het duidelijk dat in veel andere Europese landen, zoals Denemarken en Zweden, de overheden bereid zijn om ISP s op hun verantwoordelijkheden te wijzen en desnoods met wetgeving te komen. 14 Internet is en blijft een medium met een dagelijks groeiend aanbod van informatie, muziek, games en films waarin het steeds moeilijker wordt trends te voorspellen en aangeboden content waarde toe te kennen. 15

10 Explosie van kanalen, formaten en bedrijfsmodellen in de muziek 16 In het digitale tijdperk werken entertainmentbedrijven samen met een groot aantal verschillende partners. Dit om hun product in verschillende formaten via tal van platformen aan de man te brengen. Sociale netwerken, direct-to-consumer sites en brand partnership zijn slechts enkele van de veel gebruikte kreten in Op het gebied van muziekdistributie zijn deze nieuwe distributievormen het meest zichtbaar. À-LA-CARTEDOWNLOADSERVICES Het meest populaire bedrijfsmodel is het à-la-cartemodel. Hiermee kan de consument op elk gewenst tijdstip een lied of album downloaden. De consument betaalt per download. Toonaangevend in deze markt is nog steeds itunes. Grote aanbieders hebben al aangekondigd zich in 2008 op deze markt te gaan richten. Binnenkort zal Amazon de Europese markt betreden. Ook Nokia gaat zich in de strijd mengen met zijn Comes With Music -service. ABONNEMENTVORM Hoewel de markt voor de abonnementvorm groeiende is, is er toch een aantal remmende factoren. De belangrijkste is dat een groot deel van de gekochte muziek bij deze aanbieders niet af te spelen is op de populaire ipod. Daarnaast is de marketing en promotie voor deze nieuwe services vaak nog ondermaats. Wanneer deze problemen zijn verholpen, zal deze markt snel kunnen groeien. Ook op de mobiele downloadmarkt zal er het komende jaar een aantal aanbieders bij komen. Nokia komt zoals eerdergenoemd met Comes With Music en Omnifone heeft in een aantal landen reeds de markt betreden met MusicStation. Hoewel het animo voor mobiel downloaden in Nederland nog laag is, zal deze een impuls krijgen door deze nieuwe initiatieven. DIGITAL RIGHTS MANAGEMENT Digital Rights Management (DRM) heeft een essentiële rol gespeeld in de ontwikkeling van de digitale distributie van muziek en films. De meeste consumenten die legaal aangeboden muziek op het internet verkrijgen doen dat via een kanaal dat gebruik maakt van DRM-technieken. Deze technieken maken het de consument mogelijk om te kiezen (kopen, huren of lenen) en de aanbieder om de prijs daarop af te stemmen. Als managementinstrument van digitale rechten zijn ze daarnaast voor een groot aantal digitale muziekdiensten net zo noodzakelijk als voor kabel- en satelliettelevisie en andere online diensten. DRM technieken worden ook grootschalig toegepast op mobiele telefoons. DRM heeft tot veel verhitte discussies en misplaatste kritiek geleid. De problemen die consumenten met DRM ervaren content die bij een bepaalde service is gekocht kan niet op alle apparatuur worden afgespeeld - hebben echter feitelijk niets met DRM te maken maar met de keuze van technologiebedrijven om te investeren in diensten en technieken die niet onderling uitwisselbaar zijn. De entertainmentsector is net zo n voorstander van die uitwisselbaarheid als de consument. Contentleveranciers, zoals platen- en filmmaatschappijen, hebben zich echter sterk gecommitteerd aan het ontwikkelen van de online distributie.platenmaatschappijen hebben er daarom voor gekozen om de mogelijkheden voor online winkels die muziek zonder DRM verkopen te vergroten en op die manier het probleem van de onuitwisselbaarheid op te lossen. ADVERTISING-SUPPORTEDSERVICES Veel sites bieden inmiddels gratis muziek aan. Vaak in streamingvorm (alleen luisteren) maar soms is het mogelijk om muziek te downloaden. Platenmaatschappijen sluiten hierover overeenkomsten met sociale netwerken als LastFM en YouTube. Deze sites krijgen toestemming om muziek van deze maatschappijen te gebruiken. Daar staat tegenover dat zij weer een deel van de reclameopbrengsten krijgen. Deze reclames worden vaak voor een nummer of een videoclip uitgezonden. DIRECT COMMUNICEREN MET DE FANS Om fans te bereiken, zijn er steeds meer labels die direct met fans willen communiceren. Door het openen van websites kunnen consumenten op één adres alles van hun favoriete artiest vinden. Naast muziek bieden deze sites ook merchandise, exclusieve opnames en concertkaartjes aan en worden er speciale acties georganiseerd waarmee fans onder andere backstagekaartjes kunnen winnen. Dit om de fans aan een artiest, en daardoor ook aan een label, te binden. BRAND PARTNERSHIP Zoals eerder vermeld werken platenmaatschappijen samen met veel verschillende partners. Artiesten worden steeds vaker gekoppeld aan een bekend merk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Rihanna die de nieuwe lipgloss van CoverGirl promoot. Maar ook maatschappijen sluiten deals met een merk. Zo heeft EMI een campagne gedaan met Burger King. Ook itunes heeft in 2007 een partner gevonden in Coca-Cola. 360-GRADENMODEL Waar convergentie de kreet van 2007 was, lijkt 2008 het jaar van het 360-gradenmodel te worden. In ieder geval voor de audiomarkt. Platenmaatschappijen creëren een groter speelveld en richten zich niet langer alleen nog op het opnemen, uitbrengen en promoten van muziek. De dalende muziekverkopen, in fysieke vorm, zorgen ervoor dat maatschappijen hun heil (winst) in andere segmenten van de entertainmentmarkt gaan zoeken. Denk hierbij aan management, merchandise, boekingen enzovoort. Van de andere kant zijn het de entertainmentbedrijven die zich meer in het oorspronkelijke speelveld van de platenmaatschappijen gaan bevinden. Het bekendste voorbeeld is hier Madonna. Zij tekende in 2007 een contract voor tien jaar ter waarde van 120 miljoen dollar bij concertorganisator Live Nation. In ruil daarvoor krijgt Live Nation de distributierechten van drie nieuwe Madonna-albums, de opbrengsten van haar concerten en merchandising. Het all-in contract is geboren. VIDEO Op het gebied van video zijn er twee verdienmodellen ontwikkeld. Enerzijds is er het 'Electronic Sell-Thru'-systeem, waarbij de consument de beschikking krijgt over een permanente kopie. Anderzijds is er 'video-on-demand', waarbij de download slechts een paar keer en/of tijdelijk afgespeeld kan worden. On-demand -services bestaan in twee varianten. Via het internet en via de settopbox van de kabelmaatschappij. 17

11 De entertainmentmarkt volop in beweging Nederlandse consumenten besteedden in 2007 ruim 915 miljoen euro aan de aanschaf van muziek, dvd s en games. Dat is 5% meer dan in Opvallend daarbij is dat de entertainmenteuro structureel anders besteed wordt dan voorheen. Er wordt meer geld besteed aan computergames, dvd-boxen en muziekdownloads. De entertainmentbedrijven reageren daarop door nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. TELEVISIESERIES OP DVD ONGEKEND POPULAIR Een gemiddeld Nederlands huishouden kocht in 2007 vier nieuwe dvd s. Het totaalaantal verkochte dvd s in 2007 komt daarmee uit op 32,4 miljoen stuks, goed voor een omzet van 346 miljoen euro. Daarmee is 2007 definitief een nieuw recordjaar voor de videobranche. De groei komt vooral voort uit de enorme populariteit van televisieseries op dvd. Het aandeel van deze productgroep is inmiddels meer dan 25%. De muziekindustrie is druk bezig met het ontwikkelen van innovatieve producten en diensten en de daarbij behorende verdienmodellen. Het zal echter nog wel even duren voordat deze verdienmodellen genoeg opbrengen om de omzetdalingen die het gevolg zijn van de combinatie van oneerlijke concurrentie van gratis illegaal aanbod, de moeilijke omstandigheden voor de detailhandel én het veranderende consumentengedrag te compenseren of zelfs te overtreffen. NIEUWE CONSOLES STIMULEREN GAMESMARKT Er werden in 2007 bijna meer gameconsoles verkocht dan in Deze groei heeft een onmiddellijk effect op de afzet van de software voor deze consoles. Die steeg met 1,4 miljoen stuks een groei van 26%. De markt voor games voor de pc bleef voor het eerst in jaren stabiel. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het succes van enkele zeer sterke titels. Het is duidelijk dat games niet meer weg te denken zijn uit de Nederlandse huishoudens. Steeds meer consumenten, oud en jong, mannen en vrouwen, kiezen ervoor om hun vrije tijd deels interactief door te brengen en ervaren daarbij de vele positieve aspecten van gaming zoals die op te vinden zijn. De entertainmentmarkt in 2007 x miljoenen euro s x miljoenen stuks % % Albums 238,2 247,9-4 19,0 19,5-2 Singles 4,2 6,4-35 1,0 1,7-37 Muziekvideo (dvd/vhs) 39,3 52,5-25 2,8 3,5-19 Downloads 12 10, ,1 19 Totaal Audio 293,6 316,9-7,3 34,9 34,8 0,5 Vhs verkoop 0,2 0,7-74 0,05 0,2-78 Dvd verkoop 346,4 332,5 4 32,4 30,1 8 Umd 0,8 1,1-29 0,09 0,09 0 Blu-ray 1,8 0,0 0,06 0 Hd-dvd 0,4 0,0 0,01 0 Totaal Video 349,5 334,3 4,6 33,2 30,4 9,3 Pc-games 57,1 57,2 0 3,7 3,8-3 Consolegames 227,1 170,8 33 6,9 5,5 26 Totaal Games 284, ,6 10,6 9,3 14 Totaal Entertainmentsoftware 915,3 869,1 5,3 66,7 64,4 3,6 Games hardwareconsoles 212,2 112,5 89 0,99 0,62 60 Totaal Entertainmentmarkt 1139,5 991,7 14,9 Inmiddels zijn ook de eerste verkopen van de nieuwe formaten hd-dvd en blu-ray zichtbaar. In totaal werden ongeveer high definition-producten verkocht, goed voor een omzet van 2,2 miljoen euro. Blu-ray trekt vooralsnog de meeste belangstelling. 81% van de high definition-dragers is een blu-ray-disk. Cijfers afkomstig van GfK Benelux Marketing Services en NVPI. De tabel geeft de consumentenbestedingen (inclusief btw) aan aanschaf van de genoemde entertainmentproducten weer. Directe of indirecte bestedingen aan het huren, lenen, kopiëren, luisteren, bekijken of op een MUZIEKCONSUMPTIE andere manier consumeren van entertainmentproducten worden hier niet gerapporteerd. VERANDERT INGRIJPEND De grootste bewegingen ten aanzien van de consumentenbestedingen doen zich voor op de muziekmarkt. Door een goed vierde kwartaal is de markt voor muziekalbums voor het eerst in jaren nagenoeg stabiel. In die periode werd in Door een significante uitbreiding van het aantal verkooppunten dat verkopen van games rapporteert, is het marktbeeld van 2007 nauwkeuriger dan ooit. Om een goede vergelijking met 2006 te kunnen maken, zijn de hierboven getoonde cijfers over 2006 gecorrigeerd. Ze kunnen daardoor afwijken van eerder gepubliceerde cijfers. 18 totaal voor 81,8 miljoen euro aan muziekproducten verkocht. De downloads lieten in 2007 een stijging van bijna 20% zien. Desondanks kromp de totale muziekmarkt voor het zoveelste jaar op rij. Deze daling wordt veroorzaakt door de afnemende verkopen van cd-singles en muziek-dvd s. 19

12 Top 10 CD albums 1 MELUA, KATIE - PICTURES ROUGH TRADE 2 HAZES, ANDRE - SAMEN MET DRE EMI MUSIC 3 BUBLE, MICHAEL - CALL ME IRRESPONSIBLE WARNER MUSIC 4 ANOUK - WHO'S YOUR MOMMA EMI MUSIC 5 LEEUW, PAUL DE - SYMPHONICA IN ROSSO 2007 UNIVERSAL MUSIC 6 NICK & SIMON - VANDAAG ARTIST & COMPANY 7 MIKA - LIFE IN CARTOON MOTION UNIVERSAL MUSIC 8 VARIOUS - AANGENAAM KLASSIEK EDITIE 2007 OTHER AUDIO 9 LEGEND, JOHN - ONCE AGAIN SONY BMG 10 OOSTERHUIS, TRIJNTJE - LOOK OF LOVE/BURT BACHARACH EMI MUSIC Top 10 Console games 1 BRAIN TRAINING NINT. DS NINTENDO 2 MORE BRAINTRAINING 3+ NINT. DS NINTENDO 3 WII PLAY + REMOTE CONTROLLER 3+ NINT. WII NINTENDO 4 FIFA PS2 ELECTRONIC ARTS 5 POKEMON DIAMOND 3+ NINT. DS NINTENDO 6 NEW SUPER MARIO BROS 3+ NINT. DS NINTENDO 7 FIFA PS2 ELECTRONIC ARTS 8 GRAND THEFT AUTO SAN ANDREAS 18+ PS2 ROCKSTAR GAMES 9 MARIO PARTY 8 3+ NINT. WII NINTENDO 10 SUPER MARIO GALAXY 3+ NINT. WII NINTENDO Top 10 Single downloads 1 MIKA - RELAX, TAKE IT EASY UNIVERSAL 2 ANDRE HAZES & GERARD JOLING - BLIJF BIJ MIJ NRGY MUSIC 3 MICHAEL BUBLE - EVERYTHING WARNER MUSIC 4 JEROEN VAN DER BOOM - JIJ BENT ZO RED BULLET 5 MIKA - GRACE KELLY UNIVERSAL 6 JECKYLL & HYDE - FREEFALL DIGIDANCE 7 NELLY FURTADO - ALL GOOD THINGS (COME TO AN END) UNIVERSAL 8 GUUS MEEUWIS - TRANEN GELACHEN EMI MUSIC 9 RIHANNA & JAY-Z - UMBRELLA UNIVERSAL 10 NELLY FURTADO - SAY IT RIGHT UNIVERSAL Top 10 DVD films 1 HARRY POTTER 5/ORDER OF THE PHOENIX SPECIAL EDITION 12+ WARNER 2 HAPPY FEET 6+ WARNER 3 CASINO ROYALE (2006) 12+ SONY PICTURES 4 ZWARTBOEK 16+ A-FILM 5 SHREK THE THIRD 6+ PARAMOUNT 6 PIRATES OF THE CARIBBEAN 3/AT WORLD'S END 12+ WALT DISNEY 7 JUNGLE BOOK SPECIAL EDITION AL WALT DISNEY 8 DA VINCI CODE 12+ SONY PICTURES 9 STEP-UP 6+ WARNER 10 RATATOUILLE AL WALT DISNEY Top 10 PC games 1 WORLD OF WARCRAFT/THE BURNING CRUSADE 12+ VIVENDI GAMES 2 COMMAND & CONQUER 3 TIBERIUM WARS 16+ ELECTRONIC ARTS 3 WORLD OF WARCRAFT 12+ VIVENDI GAMES 4 BEST OF ROLLERCOASTER TYCOON 3 3+ ATARI 5 CALL OF DUTY 4/MODERN WARFARE 16+ ACTIVISION 6 ROLLERCOASTER TYCOON 2 3+ ATARI 7 THE SIMS 2/SEASONS 12+ ELECTRONIC ARTS 8 THE SIMS DELUXE 12+ ELECTRONIC ARTS 9 COMMAND & CONQUER GENERAL 12+ ELECTRONIC ARTS 10 GRAND THEFT AUTO SAN ANDREAS 18+ ROCKSTAR GAMES 20 21

13 Verkoopaantallen GOUD/PLATINA R E G L E M E N T Voor het behalen van de Goud/Platinastatus en het verkrijgen van de penning geldt een aantal spelregels. De officiële status van Goud of Platina is te verkrijgen door een penning op te vragen bij het secretariaat van de NVPI. Zonder de NVPI-penning heeft een gouden of platina product geen internationaal erkende status en geen waarde. De NVPI-penning, bestaande uit een gouden of platina munt, dient zichtbaar op de uit te reiken onderscheiding aangebracht te worden. De penning wordt verkregen na schriftelijke verificatie van het verkoopcijfer. Per 1 januari 2006 is het aantal voor cd-albums Populair gewijzigd. Voor meer informatie over Goud/Platina en het archief vanaf 1978 zie ook Goud/Platina kan alleen aangevraagd worden door leden van de NVPI. GOUD EN PLATINA IN 2007 AUDIO In 2007 werden er 132 titels bekroond, één minder dan een jaar eerder. In totaal kregen 87 producties een Gouden plaat, 33 een Platina en wonnen 11 albums Meervoudig Platina. Onder de laureaten waren ook dit jaar weer veel Nederlandse producties. Zo wonnen Jan Smit (Op Weg Naar Geluk), Bløf (Umoja), Ilse Delange (The Great Escape), Trijntje Oosterhuis (The Look Of Love) en André Hazes (Samen met Dré, Live in de ArenA) Meervoudig Platina. André Hazes wist samen met Gerard Joling de Gouden status te bereiken met de single Blijf Bij Mij. De meest succesvolle artiest van 2007 was Norah Jones. Zij scoorde met haar album Come Away With Me zesmaal Platina. De dvd s van de Lama s waren in 2007 wederom populair. Cabaret valt binnen het Goud/Platina reglement onder muziek-dvd en moet dus voor goud minimaal exemplaren verkopen. Twee titels van deze cabaretgroep behaalden de Gouden status (De Allerslechtste Aller Tijden, Verboden te Lachen) en eenmaal haalden zij Platina met Spugen Erop Los. Andere populaire dvd-producties waren onder meer K3 (K3 in Ahoy'), BZN (Adieu BZN - The Last Concert), André Rieu (Aus Meinem Herzen) en de Toppers. Wederom weer veel succesvolle Nederlandse producties. VIDEO Ten opzichte van 2006 daalde het aantal bekroonde producties in de videomarkt. In 2006 werden in de verkoopmarkt 57 titels bekroond maar in 2007 daalde dat aantal naar 49. De verhuurmarkt blijft echter sterk dalen. Werden in 2005 nog 25 titels bekroond, in 2006 slechts 19, in 2007 blijft het aantal bekroningen echter steken op 6. Het aantal Platina titels binnen de verkoopmarkt daalde van 19 titels in 2006 naar 10 titels in Ook het aantal Gouden titels is gedaald. Van 39 titels in 2006 naar 31 in Er werden afgelopen jaar 8 titels met Meervoudig Platina bekroond. Dit zijn onder meer het derde deel van Shrek, Shrek The Third (3x Platina), Pirates of the Caribbean 3: At World s End (2x Platina), Happy Feet (2x Platina), Casino Royale (2x Platina) en Harry Potter And The Order Of The Phoenix (4x Platina). Succesvolste Nederlandse productie van 2007 is Zwartboek (2x Platina). In het verhuursegment werden 6 titels met Goud bekroond, ten opzichte van 15 in In 2007 zijn er geen films met Platina of Meervoudig Platina bekroond in het verhuur segment. De enige succesvolle Nederlandse productie in dit segment is Zwartboek. INTERACTIEF Sinds 2004 wordt aan games de Goud/Platinastatus verleend. In totaal kregen het afgelopen jaar 24 titels het edelmetaal toebedeeld (ten opzichte van 20 in 2006). 19 titels behaalden Goud. God Of War, Eye Toy Play 2, MotorStorm (PS3), Brain Training en More Brain Training kregen alle Platina. Succesvolle games die met Goud zijn bekroond, zijn onder andere Buzz Junior: Jungle, Assassin s Creed, Mario & Sonic en Halo 3. De status voor entertainmentsoftware geldt voor alle verkochte aantallen van één titel binnen één drager (Playstation/Xbox/Gamecube/Nintendo/cd-rom) AUDIO Goud Singles exemplaren Album Populair exemplaren Album Klassiek/Jazz exemplaren Platina Singles exemplaren Album Populair exemplaren Album Klassiek/Jazz exemplaren MUZIEK-DVD Goud exemplaren Platina exemplaren VIDEO Verkoopvideo Goud exemplaren Platina exemplaren Verhuurvideo Goud gerealiseerde omzet van , - Platina gerealiseerde omzet van ,- GAMES Goud exemplaren Platina exemplaren NON-GAMES Goud: 7500 units Platina: units Per 2008 zijn de aantallen van AUDIO en MUZIEK DVD gewijzigd: Goud Singles exemplaren Albums/muziek dvd exemplaren Albums Klassiek/Jazz/world exemplaren Platina Singles exemplaren Albums/muziek dvd exemplaren Albums Klassiek/Jazz/world exemplaren 23

14 EDISON MUSIC AWARDS 2007 FOTO S TON KASTERMANS. De Edison is de oudste muziekprijs in Nederland. Sinds 1960 wordt deze onderscheiding voor geluidsdragers van bijzondere kwaliteit uitgereikt. De onderscheiding is te vergelijken met de Amerikaanse Grammy Award, de Duitse Echo of de Britse Brit Award. De Edison bestaat uit een bronzen beeld vervaardigd door KLASSIEK Edison Klassiek was dit jaar de officiële openingsavond van het Festival Classique, een nieuw driedaagsfestival dat plaatsvond in de binnenstad van Den Haag. De fameuze Ridderzaal was het decor voor een avond met prachtige muziek. Hoofdgast John Williams nam een Edison voor de oeuvreprijs in ontvangst. Als speciale verrassing reikte zijn dochter de Edison uit en nam daarna zelf plaats achter de piano. John Williams speelde samen met vriend en collega John Etherridge Sangara een prachtig duet op de gitaar. Andere winnaars die hun opwachting maakten waren het Venice Baroque Orchestra en Ton Koopman. Het Nederlands Blazers Ensemble nam de Edison Publieksprijs in ontvangst. Hun album Gran Partita was publieksfavoriet. De AVRO zond de avond live uit op televisie. Het programma werd gepresenteerd door Renate Schutte en Hans van den Boom. beeldhouwer Pieter d'hont. De Edison Stichting kent drie evenementen, Klassiek, Jazz/World en Pop. Klassiek verhuisde in 2007 van het Concertgebouw in Amsterdam naar de Ridderzaal in Den Haag om aan te sluiten bij het Festival Classique. Jazz/World was in 2007 voor het eerst in Eindhoven. Er was geen Pop-evenement in 2007: JAZZ/WORLD Dit jaar liet Eindhoven zijn licht schijnen op de Edison Jazz/World winnaars. De Edison Stichting is een samenwerking aangegaan met BCM, uitgever van Jazzism Magazine, om een jaarlijks terugkerend evenement te realiseren. Een stijlvolle en goedgeorganiseerde avond was het resultaat. Het Muziekcentrum Frits Philips opende zijn deuren voor publiek en genodigden. Als primeur speelde het Metropole Orkest de Edison Jazz/World tune die speciaal is gearrangeerd door Vince Mendoza. Eric Vloeimans speelde samen met zijn trio twee nummers van het met een Edison bekroonde album Gatecrashin. De winnaars Silje Nergaard, Boris en Randy Bracker, die de prijs voor zijn dit jaar overleden broer Michael Brecker in ontvangst nam, traden op onder begeleiding van het Metropole Orkest. Als extra voor het publiek was er deze avond een kleine voorpremière van Peter en de Wolf met Hans Dagelet als verhaalverteller. Het tweede deel van het programma bestond uit een optreden van oeuvreprijswinnaars Joe Sample & Randy Crawford. De presentatie was in handen van Jack van Gelder en de liefhebbers konden live luisteren naar Radio 6. gewerkt wordt aan vernieuwing per 2008/2009 om zo de komende 24 jaren de populaire muziekmarkt optimaal te kunnen bedienen. Voor actuele informatie: 25