Rome: niet enkel een verhaal van winnaars
|
|
- Janne Simons
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Rome: niet enkel een verhaal van winnaars Werkbundel Naam:... Klas:...
2 2 Vooraf - Er zijn vier rollen in jullie groepje: o consul: ziet er op toe dat de opdrachten volledig worden uitgevoerd o censor: ziet er op toe dat de opdrachten volledig en zorgvuldig worden genoteerd o quaestor: ziet er op toe dat de opdrachten tijdig af zijn o slaven: de andere leerlingen zijn medewerkers en helpen bij het vervullen van de opdrachten - Bij elke hoek staat op het instructieblad wat je nodig hebt om de opdrachten uit te voeren. - Elk groepje krijgt 3 vraagkaarten. Je kan deze inzetten om een vraag te stellen aan de leerkracht. Als je kaartjes op zijn kan je geen vragen meer stellen. Probeer vragen dus eerst binnen jullie groepje op te lossen.
3 3 Hoek 1: drijfveren Situering in tijd en ruimte Opdracht 1: kaartopdracht Jullie krijgen vier verschillende kaarten van het Romeinse Rijk. Het is nu aan jullie om de kaartjes op de juiste plaats onder de tijdbalk te plaatsen. Opdracht 2: Wie is het? Jullie krijgen drie afbeeldingen: een afbeelding van Romulus en Remus, een van Julius Caesar en een van Augustus. Het is nu aan jullie om deze drie afbeeldingen op de juiste plaats in de tijdbalk te plaatsen. Opdracht 3: atlasoefening Op de laatste kaart op de tijdbalk zien jullie het Romeinse Rijk in zijn grootste omvang. Duid acht huidige Europese landen die terug te vinden waren in het Romeinse Rijk aan op de blinde kaart. Tip: gebruik hiervoor jullie aardrijkskunde-atlas pagina
4 4 In welke twee andere werelddelen strekte het Romeinse Rijk zich uit? Politiek motief Wat maakt een Romeins burger, tot een bijzonder eerzame burger? De onderstaande grafschriften zijn van twee vooraanstaande politici. Zij waren consul in de 3 e eeuw voor Christus. Cornelius Lucius Scipio Barbatus, zoon van zijn vader Gnaeus, een man even intelligent als dapper, wiens uiterlijk geheel beantwoordde aan zijn deugdzaamheid. Hij was consul, censor en aediel (drie hoge ambten) voor u, veroverde drie belangrijke gebieden, onderwierp heel Luciania aan zijn macht en voerde gijzelaars mee. Lucius Cornelius Scipio, zoon van Lucius. Deze man, Lucius Scipio, was, zoals de meesten erkennen, de beste van alle voorname mannen. Hij was de zoon van Barbatus en was consul, censor en aediel voor u. Hij veroverde Corsica en de stad Aleria en wijdde een tempel aan de stormgoden, die dat verdienen. Deze grafschriften tonen dat twee elementen belangrijk waren om een voornaam man te worden. De mannen wilden herinnerd worden voor hun politieke ambten en hun overwinningen. Die politieke ambten en de overwinningen waren met elkaar verbonden. Een senator moest eerst tot consul zijn gekozen om een leger ten oorlog te leiden en zo eer te behalen. Het was zelfs zo dat de consul soms oorlogen uitlokte om zo in de schijnwerpers te kunnen staan. Zo zien we dat het streven naar aanzien de motor vormde van de Romeinse expansie. (Naar: Lendering,J. (2002). Stad in marmer. Gids voor het antieke Rome aan de hand van tijdgenoten. Amsterdam: Athenaeum Polak & Van Gennep p.33) Opdracht 4: grafschriften 1. In welke eeuw waren deze twee vooraanstaande politici consul? In welke periode van het Romeins Rijk speelde dit zich af? Welke twee elementen waren belangrijk om als Romein een belangrijk burger te kunnen worden? Omcirkel de twee juiste elementen. politieke ambten diploma s fysieke kracht militaire overwinningen
5 5 3. Kunnen deze elementen los van elkaar gezien worden? Leg uit in eigen woorden Waarom lokte een consul soms een oorlog uit? Leg uit in eigen woorden Fragment over Julius Caesar: Nadat Caesar zijn consulaat had volbracht, zorgde hij ervoor dat het Romeinse volk Gallia Cisalpina en Illyricum als provincie aan hem gaf. Ook Gallia Transalpina werd toegevoegd. Hij overwoog al om oorlog te voeren in Gallië. Hij wilde over twee troeven beschikken om de Romeinse staat aan zich te onderwerpen, namelijk immense rijkdom en een onoverwinnelijk leger. (Naar: Decombel, G. e.a. (1999). Tablinum. Mechelen: Wolters Plantyn.) Opdracht 5: Julius Caesar 1.Wanneer kreeg Caesar de macht over Gallia Cisalpina, Illyricum, Gallia Transalpina? 2.Wat wilde Julius Caesar toen al? 3. Welke twee troeven had Caesar nodig om de Romeinse staat aan hem te onderwerpen?
6 6 Overbevolking Inwoners van Rome Inwoners van Rome v. C. 300 v.c 200 v.c. 100 v. C. 20 v.c 100 Opdracht 6: grafiekoefening Een grafiek bestaat uit twee assen: de horizontale as en de verticale as. 1.Wat stelt de horizontale as voor? 2.Wat stelt de verticale as voor? 3. a) Hoeveel inwoners telt de stad Rome rond 400 v.c.?... b) Hoeveel inwoners telt de stad Rome rond 20 v.c.? Wat stel je vast als je de inwoners van 400 v.c. met de inwoners van 20 v.c. vergelijkt? 5. a) Welk gevolg zal dit gehad hebben op de voedselvoorraad van de stad Rome? b) Welk gevolg zal dit gehad hebben voor de levensruimte in de stad Rome? 6. Op welke manier kon het imperialisme hier voor een oplossing zorgen?
7 7 Opdracht 7: actualisering 734 gedetineerden in Vorst voor 402 plaatsen Belga VRT di 27/03/ :45 De advocaten en magistraten van de balie van Brussel klagen de leefsituatie in de gevangenis van Vorst aan. Er zitten momenteel 734 gedetineerden in de gevangenis maar er is theoretisch maar plaats voor 402 mensen. "Ronduit schokkend", vindt de balie. De advocaten en magistraten zeggen dat "het leven van de gevangenen en het personeel continu in gevaar is". "De detentieomstandigheden zijn onmenselijk: vuile keukens, drie gevangenen opgesloten in cellen voor één of twee personen, gebrek aan hygiëne, plafonds storten in, vloeren brokkelen af", zeggen ze. "Nieuwe gevangenis vereist" "Men moet een nieuwe gevangenis bouwen, dat is een vereiste", zegt Dirk Van Gerven. "Dat gaat natuurlijk tijd kosten." Er komt een nieuwe gevangenis in Haren die de gevangenis in Vorst en Sint- Gillis moet vervangen, maar die zou pas in 2016 opengaan. "Gevangenen overbrengen naar Sint-Gillis" Het overbrengen van gevangenen van Vorst naar Sint-Gillis kan een oplossing zijn voor de onleefbaarheid van de gevangenis in Vorst. Binnenkort heropent de B-vleugel in de gevangenis van Sint-Gillis. Daar zijn 100 cellen beschikbaar.. "We kunnen de situatie in Vorst verbeteren en de druk van de overbevolking verlichten." Zegt Laurent Sempot. Naar: 1. Welk probleem wordt in dit artikel besproken? 2. Welke twee oplossingen worden hier voorgesteld?
8 8 3. Vergelijk deze oplossingen met de oplossing die in Rome gezocht werd.
9 9 Hoek 2: redenen voor succes Moeder Natuur & technologische vooruitgang Opdracht 1: mindmap-oefening Jullie krijgen vier bundels met afbeeldingen. In deze bundels kiezen jullie telkens drie afbeeldingen die jullie met elkaar vergelijken. Het is de bedoeling dat jullie telkens vier verschillen uit de afbeeldingen halen, dit kan gaan over het materiaal van het voorwerp, het uitzicht, de plaats Deze verschillen vullen jullie aan in de mindmap die jullie hieronder kunnen vinden. Er is steeds één woord al ingevuld als richtlijn. Na iedere bundel met afbeeldingen maken jullie een korte conclusie, bijvoorbeeld: welk huis verkiezen jullie om in te wonen en waarom? Waarom is dit leger het beste? Welk wapen is het effectiefste en waarom? Welke wegen zijn het beste berijdbaar? Er zijn telkens twee lijntjes voorzien om kort te kiezen en te motiveren. De bedoeling van deze opdracht bestaat erin enkele inzichten te verwerven die jullie straks goed zullen kunnen gebruiken bij opdracht 2. Heel belangrijk is dat jullie telkens het beste eruit haalt, en dat jullie goed motiveren waarom. Opdracht 2: fotokaarten: Rome Gallië Jullie krijgen vier afbeeldingskaarten met telkens een afbeelding van een Romeins voorwerp en een Gallisch voorwerp. Met de inzichten die jullie in opdracht 1 verworven hebben kunnen jullie nu deze opdracht maken. Het is aan jullie om de juiste afbeelding aan de juiste eigenaar (Rome of Gallië) te koppelen. Als laatste argumenteren jullie waarom nu net die afbeelding Romeins is en waarom die afbeelding Gallisch is. Denk aan de titel van de hoek: redenen voor succes! Vul daarna onderaan de tabel de conclusie in. Foto 1 Foto 2 Argumenteer Huisvesting Leger Wapens Wegen
10 10 Conclusie (link met opdracht 1). is sterker georganiseerd dan de. en is daardoor meer/minder (schrap wat niet past) succesvol. Ze hebben betere/slechtere (schrap wat niet past) huizen,., wapens en betere. Dit verklaart veel van hun succes! Opdracht 3: natuurlijke grenzen In dit werkblad krijgen jullie een kaart met drie landen er op aangeduid. Jullie gaan in jullie atlas op zoek naar de natuurlijke grenzen van de landen, deze kunnen jullie vinden een atlaskaart in jullie aardrijkskunde-atlas pagina Als je deze gevonden hebt, discussiëren jullie samen over welk land volgens jullie het beste beveiligd is. Kijk ook eens naar de buurlanden die het land heeft. Als je deze gevonden hebt, discussiëren jullie samen over welk land het beste beveiligd is volgens jullie. 1 Wolters. (1996). Wolters' algemene wereldatlas. Leuven: Wolters Plantyn.
11 Woonplaats 1 Woonplaats 2 Woonplaats 3 Baksteen Zeer luxueus Leger 1 Leger 2 x Ultramoderne wapens Vliegdekschepen x x 11 Geen deuren Woonwijk Ongeregeld Gewone kleren/vodden x x Conclusie Conclusie Conclusie Conclusie Wapen 1 Wapen 2 Wapen 3 Katapult Kinderachtig Splinterkogels Kan veel schade aanrichten Weg 1 Weg 2 Weg 3 Aardeweg / Landbouwweg Traag Kasseistenen, verharde aarde Effen
12 12 De lijst: Alpen Atlantische Oceaan Oeralgebergte - Noordzee - Middellandse Zee Indische Oceaan - Het Kanaal Adriatische Zee De Rijn - Donau Vul in dit schema de natuurlijke grenzen van Groot-Brittannië, België en Frankrijk aan. Jullie kunnen kiezen uit de lijst hierboven. Pas op! Er zijn meer mogelijkheden gegeven dan er nodig zijn om het rooster aan te vullen. Groot Brittannië België Frankrijk Aantal aangrenzende buurlanden: Aantal aangrenzende buurlanden: Aantal aangrenzende buurlanden:
13 13 1. Motiveer welk land volgens jullie het best is beveiligd tegen vijandelijke invallen.
14 Opdracht 4: natuurlijke grenzen doorheen de tijd Het Romeinse Rijk groeide uit van een koninkrijk tot een groot keizerrijk. We hebben in de voorbije oefeningen al gezien dat de Romeinen voor de verdediging van hun rijk de natuurlijke grenzen opzochten. Het is nu aan jullie om de kaarten te rangschikken van het slechtst verdedigbare grondgebied naar het makkelijkst verdedigbare grondgebied. 14
15 15 Hoek 3: negatieve gevolgen Verdeel en heers Opdracht 1: verdeel en heers Neem het mapje verdeel en heers en volg daarin de instructies. Opdracht 2: burgerrechten Plaats de situaties uit het mapje bij het bijhorende burgerrecht. Situaties.... Burgerrechten Volledig burgerrecht Je mag: - trouwen - eigendom bezitten - stemmen Je moet - legerdienst vervullen - belastingen betalen Gedeeltelijk burgerrecht Je moet - legerdienst vervullen - belastingen betalen Je kan promoveren door correct je belastingen te betalen. Geen burgerrecht (kolonie) Je moet - legerdienst vervullen - belastingen betalen Je gebied wordt uitgebuit als wingewest Je kan promoveren door correct je belastingen te betalen. Opdracht 3: kaartopdracht 1. Wat valt je op als je naar de verspreiding van de verschillende statussen kijkt? Zijn de verschillende statussen verspreid of liggen bepaalde statussen samen? 2. Wat zou hiervoor de verklaring kunnen zijn?
16 16 Romeinse burgers Opdracht 4: aardbeien Koop je de aardbeien bij winkel 1 of eerder de aardbeien van winkel 2? Waarom? - Herkomst aardbeienwinkel 1:... - Herkomst aardbeienwinkel 2:... "Toenemende concurrentie doet aardbeitelers pijn" Alleen de allerbeste kwaliteit van Hoogstraatse aardbeien wordt nog verkocht, voor veel te weinig geld. De Europese markt wordt overspoeld door buitenlandse aardbeien. "Zeventig cent kreeg ik donderdag voor een kilogram aardbeien. Daar kunnen we de aardbeien niet voor plukken", vertelt Swa Elst, een ongeruste teler, in de Gazet van Antwerpen. "Het voorjaar was goed, maar nu vrees ik dat we zware maanden tegemoet gaan". Naar: (Vlaams infocentrum land- en tuinbouw) 2. Wat is het probleem van de Belgische aardbeitelers? 3. Ga naar je historische atlas op pagina 22. Daar vinden jullie een kaart met producten die in het Romeinse Rijk te vinden waren. - Neem het magneetbord dat in jullie hoek te vinden is. - Leg in jullie groepje de magneten op de plaatsen waar volgens de kaart in jullie historische atlas graan te vinden is. - Neem deze plaatsen over op onderstaande kaart: zet kruisjes in de gebieden waar graan te vinden was.
17 4. Door de Romeinse veroveringen was er goedkoop graan binnen handbereik in de nieuwe provincies. Vergelijk de situatie voor de Romeinse boeren met die van de Belgische aardbeitelers. 17
18 18 Slavernij Opdracht 5: slavernij 1. Seneca over slavernij In een brief aan zijn vriend Lucilius brengt Seneca zijn opvattingen over slavernij onder woorden: Ik ben blij te horen dat jij op een vriendelijke manier met je slaven omgaat. Dat past een verstandig en goed opgevoed man als jij. Ik zal maar niet praten over die andere mensen die hun slaven wreed en onmenselijk behandelen. Sommige behandelen hen niet als mensen maar als lastdieren. Dit is mijn advies in een notendop: ga met je mindere om zoals je met je meerdere wil omgaan. Naar Seneca, een vooraanstaand politiek denker en filosoof uit de eerste eeuw na Christus. 2. Artikel II-5 van de Europese grondwet: het verbod van slavernij en dwangarbeid - Niemand mag in slavernij of dienstbaarheid worden gehouden. - Niemand mag gedwongen worden dwangarbeid of verplichte arbeid te verrichten. - Mensenhandel is verboden. 3. Vrijlating De normale procedure bij een vrijlating was dat in het testament van een slavenbezitter was bepaald dat een slaaf de vrijheid kreeg. Hij was dan vrij vanaf de dag dat zijn meester stierf. Soms ging de meester met de slaaf die hij wilde vrijlaten naar een bevoegde magistraat en liet hij een officieel document van de vrijlating opmaken. Dan gaf de meester hem en klap, waarmee hij de overgang van onwaardige onderworpenheid naar vrijheid symboliseerde. Slaven konden zich na jarenlang sparen ook vrijkopen. Uit Memo, een Nederlands schoolboek 4. Halsband voor slaven Ik ben gevlucht. Houd me bij. Als je me terugbrengt naar mijn meester Zoninus, ontvang je een geldsom.
19 19 5. Vormen van slavernij Kinderen van slavinnen waren vanaf de geboorte slaaf. Maar niet iedereen was slaaf vanaf zijn geboorte. Zo waren er de krijgsgevangenen. Zij werden in oorlogen gevangen genomen en op slavenmarkten verhandeld. Een Romein die zijn schulden niet kon afbetalen, belandde soms ook in de slavernij. Dit noemde men de schuldslavernij. R. Duthoy (oudheidkundige, Slavernij in de Romeinse wereld.) 6. Slaven, de motor van de economie Wanneer de slaven ziek zijn, moeten hun geen te grote rantsoenen worden toebedeeld. Een oude slaaf, een ziekelijke slaaf moet verkocht worden zoals andere zaken die overbodig zijn, zoals uitgeputte ossen, besmet rundvee en schapen, wol, huiden, een oude wagen, versleten gereedschap. Cato ( ) schrijft in: Over het landelijke leven. Memo. 7. Universele Verklaring van de Rechten van de Mens Art.1: Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij hebben een verstand en een geweten, en behoren zich steeds in een geest van broederschap te gedragen. Art.3:Iedereen heeft het recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon Art. 4: Niemand zal in slavernij of horigheid gehouden worden. Slavernij en slavenhandel in iedere vorm zijn verboden. 8. Slavernij in de 21 ste eeuw: Ook al is de slavernij in de meeste landen afgeschaft toch worden er nog dagelijks honderdduizenden kinderen als slaven verkocht. Ouders verkopen hun kinderen soms zonder het te weten. Zo belooft men in ontwikkelingslanden aan arme ouders een goede opleiding voor hun kinderen. Ze krijgen hun kinderen nooit meer te zien. In plaats van een goede opleiding te krijgen moeten deze kinderen hard werken. Hun werk is meestal erg zwaar. Ze moeten tapijten knopen, kleren maken, voetballen maken ( Uit: Een inleiding tot het Romeins recht, Johan Halsberghe) 9. Gladiator Ga naar de laptop en bekijk het fragment uit de film Gladiator. Het fragment start op 48min30sec en eindigt op 49min30sec.
20 Slavenarbeid De grote Romeinse landgoederen waren eigendom van de rijken en werden vooral door slavenarbeid in stand gehouden. Slaven waren goedkope werkkrachten. Het gevolg was dat er veel vrije boeren geen werk meer hadden. Ze trokken naar Rome op zoek naar werk en werden er één van de vele arme stadsbewoners. (Naar: Pionier 2) 1. Vul het raster in aan de hand van de documenten. Omcirkel bij Gebruikte bronnen telkens de nummers van de primaire bronnen. 1. Op welke drie manieren kan je in de slavernij terechtkomen? Gebruikte bronnen: Bronnen over moderne slavernij: Bronnen over slavernij in de oudheid: o... o... o Hoe dachten de Romeinen over slavernij? Dachten alle Romeinen er zo over? Gebruikte bronnen: Bronnen over moderne slavernij: Bronnen over slavernij in de oudheid: 3. Hoe denken wij vandaag over slavernij? Gebruikte bronnen: Bronnen over moderne slavernij: Bronnen over slavernij in de oudheid:
21 21 4. Op welke manieren kon men uit de slavernij ontsnappen? Gebruikte bronnen: Bronnen over moderne slavernij: Bronnen over slavernij in de oudheid: o... o In het fragment worden slaven verkocht. a) Waar komen de slaven vandaan? (werelddeel / nationaliteit?) b) Waarvoor zullen ze worden gebruikt? Gebruikte bronnen: Bronnen over moderne slavernij: Bronnen over slavernij in de oudheid: a)... b) Wat was het gevolg van de slavernij voor de kleine vrije Romeinse boeren? Gebruikte bronnen: Bronnen over moderne slavernij: Bronnen over slavernij in de oudheid: Opdracht 6: schema Vul dit schema aan nadat je opdracht 4 en 5 doorgenomen hebt. Aanvoer van: Aanvoer van: Verarming van de kleine Romeinse boeren
22 22 Hoek 4: positieve gevolgen Het leven van de rijke Romein Opdracht 1: brief van een rijke Romein - duid alle luxegrondstoffenaan in het roze - duid alle luxeactiviteitenaan in het groen Geachte Marcus Tullius Cicero Rome, nonae Ianuarius LXIII V.C. Het is alweer een hele tijd geleden dat ik nog eens iets van u gehoord heb. Hoe gaat het nog met u? Welk beroep oefen je nu uit? Nadat ik de opleidingen wiskunde, spraakkunst en redenaarskunst volgde, werd ik een quaestor. Hiermee trad ik in de voetsporen van mijn vader. Ik ben dus uw publieke vertegenwoordiger, degene die toezicht houdt op de schatkist en de financiën van onze belangrijke stad Rome. Elke ochtend voor ik naar het werk trek, ga ik eerst langs bij mijn barbier, zo zorg ik er voor dat ik steeds verzorgd voor de dag kom. Daarna ga ik naar de tempel van Saturnus waar ik dan een hele dag de controle houd over de schatkist van Rome. Eenmaal mijn lange dag erop zit, kan ik snel naar de thermen. In de thermen kan ik pas echt ontspannen door uitgebreid te baden, te praten met andere mensen en door af en toe eens een spelletje te spelen. Ik kan na mijn drukke werkdag onmiddellijk naar de thermen gaan in tegenstelling tot mannelijke burgers die onder mijn stand leven. Deze mannen moeten na hun lange werkdag nog boodschappen doen. Deze boodschappen worden bij mij gedaan door mijn huisslaven. Zij zijn overgekomen uit Carthago. Nadat ik uitgebreid gebaad heb, ga ik naar mijn domus of huis waar ik verwacht wordt voor een heel uitgebreide maaltijd van maar liefst zeven gangen. Ik neem geen genoegen met gewone ingrediënten. Ik eis dat mijn huisslaven werken met de beste producten. Ik laat bijvoorbeeld mijn specerijen overkomen uit India. Deze luxe vind je niet alleen in mijn maaltijden terug, maar trekt zich door in heel mijn leven. Zo draag ik bij mooi weer enkel kleren die uit zijde gemaakt zijn. Deze zijde laat ik speciaal overkomen uit China. Mijn winterkleren worden gemaakt van bont dat afkomstig is uit Noord-Europa. De kledij die ik draag is voorzien van een purperen rand, hiermee onderscheid ik mij van het plebs. De purperen streep wordt gemaakt van de purperslak, die te vinden is in Fenicië. Om mijn kledij op te smukken draag ik ook sierraden, deze sierraden worden gemaakt van barnsteen, die afkomstig is uit de Baltische gebieden en goud of zilver uit Hispania. Tot slot kan je mijn welvaart ook zien aan het marmer dat in mijn domus te vinden is. Dit marmer is afkomstig uit Marmara, een klein eilandje naast Byzantium en laat ik per boot overbrengen. Het marmer is terug te vinden in de beeldhouwwerken en in de zuilengalerij van mijn domus. Op vrije dagen ga ik naar het amfitheater, waar ik op een van de hogere rijen mag plaatsnemen en waar ik dan geniet van het spektakel.
23 23 Zo, mijn beste vriend ik hoop dat je nu wat meer te weten bent gekomen over hoe mijn leven er nu uitziet. Ik hoop snel iets van u te mogen horen. Hoogachtend Caelius Rufus
24 24 Opdracht 2: luxeproducten Luxeproducten: Zilver en goud Huisslaven Bont Purperslak Barnsteen - Marmer Plaats het woord van de luxueuze producten bij hun land van herkomst op de kaart.
25 25 Overblijfselen van de romanisering Opdracht 3: Romeinse domino Dominospel: op de rechterzijde van elk kaartje staat een term. Ga op zoek naar het kaartje waarbij de uitleg op de linkerzijde staat. Opdracht 4: Romeinse memory Bij het spel memory gaan jullie op zoek naar twee plaatjes die bij elkaar passen. Hier stellen de paren Romeinse bouwwerken voor. Wanneer een speler aan de beurt is mag die maximum twee kaartjes omdraaien. Wanneer hij de kaartjes die bij elkaar passen omdraait, dan heeft hij een paar en mag hij deze bijhouden. Wie aan het eind van het spel het hoogste aantal paren heeft, is gewonnen. Speel nu de memory 1. Liggen de vindplaatsen dicht bij elkaar? 2. Waar in Europa liggen de vindplaatsen? Omcirkel het juiste antwoord. in de laars van Italië West-Europa verspreid over heel Europa verspreid over het Romeinse Rijk 3. In welke werelddelen liggen de vindplaatsen?...
26 26 Hoek 5: Julius Caesar Opdracht 1: identiteitskaart Caesar In 100 v.c. werd Gaius Julius Caesar, als patriciër (rijke Romein) geboren. In 69 v.c. begon hij met zijn politieke loopbaan. Hij beoefende tal van politiek ambten ( zoals deze van quaestor, propraeter, pontifex maximus...) Caesar was geliefd bij het volk. In 60 v.c. werd Caesar consul. Na zijn consulaat werd Caesar proconsul van Gallië en Illyrium. In deze periode voerde Caesar de Gallische oorlog. Nadat de oorlog in Gallië was voltooid, keerde hij terug naar Rome. Hij streed tegen Pompeius in 2 de burgeroorlog. Caesar kwam als overwinnaar uit de strijd. Daarna werd Caesar door de Senaat aangesteld tot dictator. Door deze macht, kreeg hij veel vijanden. In 44 v.c. werd Caesar in het senaatsgebouw vermoord. 1. Vul aan de hand van de tekst de facebookpagina van Caesar in.
27 27
28 28 Opdracht 2: Caesar de EERSTE Romein. Galius Julius Caesar, de EERSTE Romein... De volgende lijst geeft een opsomming weer van Caesars ondernemingen. Hieruit blijkt dat Caesar wel degelijk een initiatiefnemer was. Caesar was de EERSTE Romein die bewust en strategisch op grote schaal gladiatorenspelen gebruikte om politiek populair te zijn. Caesar was de EERSTE die zijn naam naar een maand leende: in 44 v.c. werd de mensis quintilis vervangen door de mensis Iulius. Caesar kocht massaal gronden op rond het Forum Romanum en bepaalde de plaats waar het Forum Iulium moest komen. Als EERSTE Romein kreeg hij van de senaat de toestemming om nog tijdens zijn leven een standbeeld te zetten. Dit deed hij om zijn persoonlijk successen in de verf te zetten. Hij was de EERSTE Romeinse bevelhebber die zoveel triomftochten heeft gevierd. Hij was de EERSTE Romein om met een leger de Rijn en het Kanaal over te trekken. Caesar was de EERSTE Romein die onze streken grondig doorkruiste en meteen veroverde. De eerste geschreven bron (de Bello Gallico) in verband met de geschiedenis van de Lage Landen is van zijn hand. Hij was de EERSTE Romein die na zijn dood, vergoddelijkt werd. Bron: Steyaert, E. & Vandendriessche, K. (1997). Claviculae 4.1, handboek. Deurne: Plantyn. (p ) 1.Hoe zorgde Caesar ervoor dat zijn naam na zijn dood niet in de vergeetput zou belanden? Geef drie voorbeelden. 2. Was Caesar populair na zijn dood? Verklaar. 3. Door welke maand werd de maand mensis quintilis vervangen? Welke huidige maand is dit? 4. Wie veroverde onze streken? o o Hoe heet de eerste geschreven bron over de Lage Landen?... Wie schreef er over de geschiedenis van de Lage Landen?...
29 29 Opdracht 3: De Bello Gallico Caesar bevond zich in Gallië, de Nerviërs (Galliërs) kwamen hiertegen in opstand. Dit mondde uit in vele veldslagen. Allen overtreffen zichzelf Met de komst van het tiende legioen als versterking ontstond zo n grote verandering: - dat onze soldaten, zelfs zij die uitgeput door verwondingen neergevallen waren, het gevecht hernieuwden. - dat onze soldaten, die de woeste vijanden bemerkt hadden, zelfs onbewapend de vijanden tegemoet liepen. - dat onze ruiters, op alle plaatsen van het gevecht heel dapper vochten. Maar de vijanden toonden zelfs in hun hopeloze situatie een grote dapperheid. Want, toen de eerste vijanden gesneuveld waren, gingen andere Nerviërs op hen staan en begonnen ze vanop hun lijken te strijden. Nadat deze laatsten gedood waren, wierpen zij die overbleven speren naar onze manschappen. Mannen van zo n grote dapperheid hebben gedurfd, zonder kans op slagen, zich te begeven op een zeer ongunstig terrein. Naar: Julius Caesar, De Bello Gallico II, Markeer de onderstreepte delen: duid de Romeinen aan in het geel en de Galliërs in het groen. 2. Wat veranderde met de komst van het tiende legioen? 4. Waaruit blijkt dat de vijanden een grote dapperheid toonden?
30 30 Opdracht 4: historische kritiek Neem het mapje en maak de juiste keuze. 1.Beschrijf je conclusie. 2. Mannen van zo n grote dapperheid hebben gedurfd, zonder kans op slagen, zich te begeven op een zeer ongunstig terrein. Is Caesar hier positief of negatief over zijn vijanden? Waarom zou hij dit doen?
Situering in tijd en ruimte
Situering in tijd en ruimte Rome groeide tussen 753 v.c. en 476 uit tot een echt wereldrijk. Binnen deze tijdspanne kunnen we drie periodes onderscheiden: Rome als koninkrijk, als republiek en tenslotte
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatieRome: niet enkel een verhaal van winnaars. Handleiding
Rome: niet enkel een verhaal van winnaars Handleiding 2 Inleiding... 3 Richtlijnen... 4 Hoeken... 4 Instructie... 4 Groepswerk hoekenwerk... 4 Timing... 5 Werkbundel... 6 Lestekstbundel... 6 Groepsverdeling...
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door Sophie 1766 woorden 27 februari 2013 6,2 24 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Romeinse Koninkrijk 753-509 (500) voor Chr.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting door Anisha 1170 woorden 23 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks
Nadere informatieGeschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners
Nadere informatie- Buste van Gaius Julius Caesar, - midden 1 e eeuw v.chr. 100 n.c. - Groen Egyptisch steen. - 41cm hoog. - Staatliche Museen (museum), East Berlin.
- Buste van Gaius Julius Caesar, - midden 1 e eeuw v.chr. 100 n.c. - Groen Egyptisch steen - 41cm hoog - Staatliche Museen (museum), East Berlin. ijdele machthebber met de markante neus. Komt keizerlijk
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis De Romeinen Samenvatting door Esmee 1641 woorden 18 februari 217 6,5 68 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 2 De verovering van
Nadere informatieIn het oude Rome De stad Rome
In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,
Nadere informatie5,8. Samenvatting door een scholier 933 woorden 28 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Begrippen:
Samenvatting door een scholier 933 woorden 28 november 2012 5,8 118 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Begrippen: Atheense democratie: een vorm waarbij het bestuur het volk (demos) via stemming
Nadere informatieVraag 3) U bent op de hoogte van de inhoud van Grondwet Art. 94?
Besluit Algemene Rechtspositie Politie (BARP) Art. 9 Politie belooft trouw in de volgende volgorde aan Kroon, Grondwet en de wetten van ons land (i.e. Nederland) Vraag 1) Bent u hier als vertegenwoordiger
Nadere informatieLESPAKKET ROMEINSE INVAL IN DE LAGE LANDEN
@ LESPAKKET ROMEINSE INVAL IN DE LAGE LANDEN pagina 2 en 3! inleiding HET ROMEINSE RIJK Het Romeinse Rijk bestond van 753 voor Christus tot 476 na Christus. Het viel in 285 na Christus uit elkaar in het
Nadere informatieGRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4
GRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4 1. Leg uit wat een sofist was. score: 2. Welke rol speelden de sofisten in de Atheense democratie? 3. Waarom is het niet juist te spreken van Griekenland in de tijd
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk Romeinen par 1,2,3,4,5,6,7 + begrippen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk Romeinen par 1,2,3,4,5,6,7 + begrippen Samenvatting door een scholier 2171 woorden 14 juni 2016 7,9 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Tussen
Nadere informatieeen zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in
Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.
Nadere informatieHet geheim van Cleopatra
Marian Hoefnagel Het geheim van Cleopatra VEERTIEN De tijd van je leven Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Voorwoord Dit verhaal speelt meer dan 2000 jaar geleden, in Egypte. De wereld zag er
Nadere informatieTERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION
HET TERRACOTTALEGER & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO 23.12.16 23.04.17 PEDAGOGISCH DOSSIER 11-14 JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION + 3 2 4 2 2 4 WWW. T E R R A C O T 4 9 3 8 TA - L I E
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieInhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14
Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?
Nadere informatieinhoud 1. Slavernij 2. Slavernij in de oudheid 3. Europa in de middeleeuwen 4. Afrikaanse slavenhandel 5. Nederland en slavernij
Slavernij inhoud. Slavernij 3 2. Slavernij in de oudheid 4 3. Europa in de middeleeuwen 7 4. Afrikaanse slavenhandel 8 5. Nederland en slavernij 6. Moderne slavernij 3 7. Filmpjes 5 Pluskaarten 6 Bronnen
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieRomeinen. Romeinen. Germanen
Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Grieks-Romeinse wereld
Samenvatting Geschiedenis De Grieks-Romeinse wereld Samenvatting door een scholier 2160 woorden 7 januari 2010 6,8 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 2, De Grieks-Romeinse
Nadere informatieProject Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC
Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.
Nadere informatieGeschiedenis 2 de jaar: Pasen Proefwerk voorbereiden
ORIËNTEREN Geschiedenis 2 de jaar: Pasen Proefwerk voorbereiden Bekijk het leerstofoverzicht. Bekijk je toetsen en lees de reflectiecommentaren van de leerkracht. Op basis hiervan markeer je nu in het
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Romeinen, Het Romeinse Rijk
Samenvatting Geschiedenis Romeinen, Het Romeinse Rijk Samenvatting door een scholier 1951 woorden 29 januari 2006 6,3 340 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Het Romeinse Rijk. 1)
Nadere informatieOntstaan van Rome: 1 * Aeneas en de Trojaanse oorlog sticht Alba Longa * Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus * moeder is dochter van Numitor koning
DE ROMEINEN Ontstaan van Rome: 1 * Aeneas en de Trojaanse oorlog sticht Alba Longa * Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus * moeder is dochter van Numitor koning van Alba Longa * Numitor afgezet door zijn
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode De Romeinen en de Grieken zijn in hun tijd twee machtige volkeren. Ze hebben beiden zaken bedacht en uitgevoerd die ook nu voor ons eigen, hedendaagse leven belangrijk zijn.
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen (3000 v.c. 500 na C.) / Oudheid * ontwikkeling van wetenschappelijk denken en denken over burgerschap en politiek in de
Tijdvakken Tijd van Grieken en Romeinen (3000 v.c. 500 na C.) / Oudheid K.A. * ontwikkeling van wetenschappelijk denken en denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat * klassieke vormentaal
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieDeel 5: Romeinse Rijk Project: Bij de Gallo- Romeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141
Deel 5: Romeinse Rijk Project: Bij de Gallo- Romeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141 I. Inleiding Schrijf bij elke afbeelding welke functie/doel het zou hebben gehad in de Gallo- Romeinse periode. Functie:
Nadere informatieExtra: Limes hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 03 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/79557 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieVraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving?
Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? In Griekenland bestond de eerste grote beschaving van Europa. Vul het juiste antwoord in. Plaats waar de Griekse beschaving begon: Tijdstip
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieSamenvatting door O woorden 29 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. De Romeinen
Samenvatting door O. 1213 woorden 29 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Romeinen Haroon Inhoud Inleiding Het ontstaan van Rome Het Romeinse Rijk Het Romeinse Leven Wapens & Kleding Religie
Nadere informatie(Het einde van) de republiek HOOFDSTUK 1: DE VEROVERING VAN ITALIË 1) De veroveringen In de 5 e 4 e eeuw v.c. Verschillende fasen Etrusken Tegenslag in 390: Galliërs plunderen Rome Volsci Latini Samnieten
Nadere informatieVoorwoord. Rome en de Romeinen
Voorwoord Rome en de Romeinen Dit verhaal speelt in Rome, ongeveer 2000 jaar geleden. Rome was toen een rijke stad, met prachtige gebouwen. Zoals paleizen voor de keizers, voor de Senaat en voor de grote
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 593 woorden 10 november 2017 5,9 22 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedeniswerkplaats 1hv 3.1 De Griekse wereld
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieTrimestertaak STRIPVERHAAL ASTERIX
Trimestertaak STRIPVERHAAL ASTERIX Namen groepsleden Rol Voorzitter Secretaris Tijdsbewaker Aanmoediger / coach Gelezen stripverhaal = Stap 1: Ga naar de website en lees wat je rol inhoudt. Stap 2: Lees
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieMachtsuitbreiding en de Punische oorlogen.
Machtsuitbreiding en de Punische oorlogen. In de eeuw nadat de Galliërs vertrokken waren, begonnen de Romeinen hun macht in Italië uit te breiden. Ze kwamen in botsing met de hun naburige volken. Hun machtigste
Nadere informatieGRIEKEN EN ROMEINEN ORIENTATIEKENNISVRAGEN...
GRIEKEN EN ROMEINEN ORIENTATIEKENNISVRAGEN... score: 1. a Waarom konden er in Griekenland zoveel verschillende staatsvormen naast elkaar bestaan? Gebruik in je antwoord het begrip poleis. b Sparta en Athene
Nadere informatieAnalyseschema Tacitus Jaarboeken. Bron: Tacitus, P.C., Jaarboeken, vert. J.W. Meijer (Baarn 1990)
Analyseschema Tacitus Jaarboeken Bron: Tacitus, P.C., Jaarboeken, vert. J.W. Meijer (Baarn 1990) Inhoudsopgave Religie blz. 3 Priesters blz. 3 Offeren blz. 3 Goden blz. 3 Overige blz. 3 Oorlog blz. 4-5
Nadere informatieGeschiedenis hoofdstuk 3
Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.
Nadere informatieHandelingen 9 en 20. 'Blijf praten.' de power text op een steen om jou er aan te herinneren hoe zwaar Paulus het had.
LES Blijf praten Sabbat Lees Handelingen 9 en 20. Sta op en strek je zo hoog en wijd als je kunt uit. Hoe voelt dat aan? Stel je eens voor dat je geketend was en dat je je dus niet zou kunnen strekken
Nadere informatieIn deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in:
Congo De Democratische Republiek Congo is nu vaak in het nieuws. Er is een verschrikkelijke burgeroorlog aan de gang. Verschillende groepen in het land vechten met elkaar. De Europese Unie wil misschien
Nadere informatieDE ROMEINEN. Professor Kleinbrein. intelligent konijn
DE ROMEINEN Professor Kleinbrein intelligent konijn PROFESSOR KLEINBREIN legionair geen doetjes borstplaat gladius Wonderlijke weetjes en fascinerende feiten over de ROMEINEN SARAH DEVOS met illustraties
Nadere informatieAnalyseschema Tacitus Het leven van Agricola
Analyseschema Tacitus Het leven van Agricola Bron: Tacitus, P.C., Het leven van Agricola en de Germanen, vert. Vincent Hunink (Amsterdam 2000) (Voor online versie, zie: http://www.let.ru.nl/v.hunink/documents/tac_agr_germ_nl.pdf
Nadere informatieArigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten
Arigato opdrachtenblad Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Lesuurpakket Arigato Thema s: oorlogsverleden; mensenrechten; vergeven; herdenken. Verdiepingsopdrachten:
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieParagraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1
Auteur Floris Sieffers Laatst gewijzigd 28 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65939 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieSamenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk
Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht
Nadere informatieAntwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk
Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk Antwoorden door een scholier 927 woorden 22 april 2005 5,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Gechiedenis, par. 1 Vraag 1: Wat voor samenleving
Nadere informatieWie was keizer Nero? Wat zijn de successen die Nero heeft geboekt tijdens zijn regeerperiode als keizer van het Romeinse Rijk?
Keizer Nero Inleiding Deze PO gaat over keizer Nero, een zoon van Gnaeus Domitius Ahenobarbus en opvolger van Claudius als keizer van het Romeinse Rijk. Maar dit is lang niet alles wat er te zeggen valt
Nadere informatieSLAVERNIJ IN HET ROMEINSE RIJK
SLAVERNIJ IN HET ROMEINSE RIJK Lees de onderstaande vragen aandachtig door. Zorg ervoor dat je de vraag goed begrijpt. De antwoorden schrijf je in de kaders. Je werkt samen met je team aan de vragen maar
Nadere informatieHitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?
Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties
Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties Samenvatting door E. 675 woorden 3 jaar geleden 5,4 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak 7 : Pruiken en Revoluties Rationalisme
Nadere informatieGeschiedenis Tijdvak CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/101047
Geschiedenis Tijdvak 02 01 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 10 mei 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/101047 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieHANDBOEKENVERGELIJKING
HANDBOEKENVERGELIJKING 10 Handboeken zijn meestal het eerste medium waar leerkrachten naar grijpen bij het maken en ook het geven van een les. Wij gingen in deze handboeken ook te rade om de hiaten in
Nadere informatieSpreekopdrachten thema 3 Kinderen
Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieSchoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015
Schoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 33 vragen. In totaal kun je hiervoor 54 punten halen. Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieLES6. De wegloper belonen. Sabbat. Zondag Lees Lees 'De wegloper. Teken Teken een gympie en. Leer Begin met het uit je hoofd
De wegloper belonen Sabbat Lees Lees Filemon 1 alvast door. Heb je er ooit over nagedacht van huis weg te lopen? Hoe zou dat zijn? Waar zou je naar toe gaan? Wat zou je kunnen doen? Onesimus bevond zich
Nadere informatieGELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK
GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.
Nadere informatieBronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden
Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum
Nadere informatie❶ Het centrale deel. De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument
De vorm en samenstelling van het monument De omgeving van het monument 1. Kijk goed om je heen en duid aan wat het beste past voor dit monument. We kunnen het van ver zien. Het is gelegen aan een drukke
Nadere informatieRome. Rome. Via Appia Antica
Via Appia Antica De Via Appia Antica was een van de meest belangrijke wegen ter wereld en een van de bekendste van alle wegen die vanuit naar zowat alle uiteinden van het inse Rijk uitzwermden. Langs de
Nadere informatieWelke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?
Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste
Nadere informatieDe Bijbel open (07-12)
1 De Bijbel open 2013 48 (07-12) Stel je voor, bovenop een kerktoren zie je een zwaard, geen haan of een kruis, maar een zwaard. Dat zouden we wel vreemd vinden. Want wat heeft de kerk en het christelijk
Nadere informatieDe Romeinen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/40999
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Wassink 16 January 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40999 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatie40 jaar Vlaams parlement
Hugo Vanderstraeten 40 kaarsjes eenheidsstaat of een unitaire staat: één land met één parlement en één regering. De wetten van dat parlement golden voor alle Belgen. In de loop van de 20ste eeuw hadden
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Tijd van Grieken en Romeinen: kern, perspectief en kenmerkende aspecten
Samenvatting Geschiedenis Tijd van Grieken en Romeinen: kern, perspectief en kenmerkende aspecten Samenvatting door Lotte 2036 woorden 19 juni 2017 5,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks
Nadere informatieLeren als een expert!
Leren als een expert! Welk vak vind jij lastig? Wiskunde, of juist Frans? Ken je iemand die heel goed is in dat vak? En heb je wel eens aan diegene gevraagd hoe hij/zij voor dat vak leert? Als je dat weet,
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Afrika
Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid
Nadere informatieAntonia minor: 31 januari 36 v.chr., Rome 1 mei 37 n. Chr., Rome
Antonia minor: 31 januari 36 v.chr., Rome 1 mei 37 n. Chr., Rome Antonia, ook bekend als Antonia minor of Antonia de Jongere, was een van de meest prominente vrouwen van de Julisch-Claudische dynastie
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatieLonden 2012! Meer dan 2000 jaar geleden. Gerwin De Decker. Grieken hun goden vereerden. De enige. bewoners waren priesters, die de
Gerwin De Decker Sportievelingen zullen zich tijdens de zomervakantie niet vervelen. Want de Olympische Spelen komen er weer aan! Van 27 juli tot en met 12 augustus 2012 zullen alle topatleten van de hele
Nadere informatieBal, W. (2000). Rome in the east - The transformation of an empire.london: New Fetter Lane.
57 BIBLIOGRAFIE Non fictie Ackerman, J. e.a. (2006). Phoenix 2. Kapellen: Pelckmans. Ackerman, J. e.a. (2007). Phoenix 3. Kapellen: Pelckmans. Ackerman, J. e.a. (2008). Phoenix 4. Kapellen: Pelckmans.
Nadere informatieHoofdstuk 7 Samenwerking in Europa
Hoofdstuk 7 Samenwerking in Europa Vroeger voerden Europese landen vaak oorlog met elkaar. De laatste keer was dat met de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Er zijn in die oorlog veel mensen gedood en er
Nadere informatieVERBANDENVIERKANT PAG 01 RONDE 1
VERBANDENVIERKANT PAG 01 RONDE 1 WERKBLAD Elke pijl in het verbandenvierkant heeft een nummer. Schrijf in onderstaand schema bij het goede nummer de begrippen of beelden op die aan beide kanten van de
Nadere informatieA. Jouw rechten! Kinderrechten
Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat
Nadere informatieOver land en over zee. Veroveraars
De Romeinen hadden een heel groot rijk van Azië, Noord- Afrika en ook nog Europa. Ze hadden sterke legers en hele slimme generaals met stevige wegen en snelle boten. Over land en over zee In Nederland
Nadere informatieSorteer netjes! 1. Knip de kaartjes van bijlage 1 uit. Sorteer
Sorteer netjes! 1 Knip de kaartjes van bijlage 1 uit. Sorteer a de rozen (*1) b de kleine bloemen (*2) c de bloemen zonder bladeren (*3) d de bloemen, niet tulpen (*4) Omcirkel de dieren. Omcirkel de dieren
Nadere informatieBegrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers
ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.
Nadere informatieDINGEN DIE JE MOET WETEN
50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978
Nadere informatieLees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)
Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen
Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A
Nadere informatieBarbaars of beschaafd?
Bronnenblad havo Werkwijze Hieronder staan bronteksten van Romeinse schrijvers. Ze gaan over het contact tussen Romeinen en Germaanse stammen. Wat moet je doen? Lees de bronteksten goed door en vraag je
Nadere informatieVerdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam.
Je ziet het niet, toch gebeurt het Leeftijd: 9-12 Thema: avondmaal, Jezus, kerk, lichaam Verdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam. Doelen
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieWeek les 2. Keizer en Kerst
Week les 2. Keizer en Kerst Je ouders kennen het begin van het kerstevangelie misschien nog wel uit het hoofd: En het geschiedde.... Dit lijkt heel veel op het woord geschiedenis eschiedenis. Er is ook
Nadere informatieSTRIJD OM JE IDENTITEIT
STRIJD OM JE IDENTITEIT BIJBELSTUDIE VGSU BLOK 4 2010-2011 INHOUD Inleiding... 5 Avond 1... 6 Avond 2... 8 Avond 3... 10 Avond 4... 11 3 4 INLEIDING We zijn snel geneigd om onze identiteit te halen uit
Nadere informatie