In deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in:"

Transcriptie

1 Congo De Democratische Republiek Congo is nu vaak in het nieuws. Er is een verschrikkelijke burgeroorlog aan de gang. Verschillende groepen in het land vechten met elkaar. De Europese Unie wil misschien militairen sturen. Sommige landen zijn voor, andere zijn tegen. Lees het krantenartikel hiernaast maar. In deze les denk je na over dit probleem. Moet de EU wel of geen militairen sturen? Maar eerst moet je natuurlijk veel meer weten over het land en het conflict. Europese Unie twijfelt over missie Congo BRUSSEL - De lidstaten van de Europese Unie zijn het niet eens over een missie naar de Democratische Republiek Congo. Duitsland en Groot-Brittannië willen geen militairen naar Congo sturen. Frankrijk wil graag dat 1500 militairen van de EU de regering in Congo gaan helpen. De regering is machteloos tegen de opmars van de Tutsirebellen. België wil een EU-macht van 3000 militairen sturen. (Vrij naar ANP, ) In deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in: Je werkt in twee stappen. Stap 1: Regio in beeld Hierin maak je een aantal vragen over Democratische Republiek Congo. Je gebruikt het dossier Congo en de atlas. Na deze stap weet je al veel over het land. Stap 2: Waarderen Hierin onderzoek je wat er precies aan de hand is. Waarom vechten de verschillende groepen? Hoe denken deze groepen over ingrijpen van de EU? Daarna geef je je eigen mening. Bronnen op internet Generaal Cammaert uit Alkmaar was het hoofd van het VN-leger in Congo. De omroep IKON maakte daar een film over. Zoek in Google op cammaert ikon en kies de bovenste link. Het jeugdjournaal heeft veel goede informatie over Congo. Ga naar en zoek daar op Congo.

2 Stap 1: Regio in beeld Lees het dossier Congo goed door. Maak daarna de onderstaande vragen. Ze geven je een beeld van het gebied. Gebruik bij de vragen ook de atlas. Maak de opdrachten samen en overleg over de antwoorden. 1. Topografie a. Omcirkel: de Democratische Republiek Congo ligt op dezelfde breedtegraad als Argentinië / Australië / Indonesië / Mexico. b. Wat is de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo? c. Boma is een stad in het westen van de Democratische Republiek Congo. Goma ligt in het oosten. Hoe ver liggen deze steden uit elkaar? Km. d. Welke vier landen grenzen in het oosten aan de Democratische Republiek Congo? e. In het westen van het land loopt de rivier de Kongo. Deze rivier vormt een deel van de grens. Hoe heet het land aan de andere kant van de rivier? f. De Democratische Republiek Congo wordt vaak gewoon Congo genoemd. Dat kan verwarrend zijn omdat het buurland ook zo heet. Vul de tabel verder in. Gebruik het dossier Congo. Congo-Kinshasa Officiële naam Democratische Republiek Congo Congo-Brazzaville Hoofdstad Vroeger een kolonie van 2. Klimaat a. Wat is de gemiddelde temperatuur in Congo in zowel juli als januari? O tussen de 10 en de 15 graden O tussen de 20 en de 25 graden O tussen de 15 en de 20 graden O tussen de 25 en de 30 graden b. Wat is de beste beschrijving van de neerslag in Congo? O Regen in juli. Bijna droog in januari. O Regen in juli en januari. O Regen in januari. Bijna droog in juli. O Bijna droog in juli en januari. 3. Landschap Gebruik de atlas om de volgende vragen te beantwoorden. Overleg met elkaar. c. Welke natuurlijke plantengroei tref je het meest aan in Congo? d. Het grootste deel van Congo is vlak. Er is één gebergte. Hoe heet dit?

3 4. Bevolking Gebruik de tabel Congo in cijfers uit het dossier Congo om uit te rekenen. Overleg met elkaar. a. Congo is ongeveer keer zo groot als Nederland. b. In Congo wonen ongeveer zoveel mensen als in Nederland. c. Congo is dus veel dichter / dunner bevolkt dan Nederland. 5. Economie en ontwikkeling Gebruik de tabel Congo in cijfers uit het dossier Congo om uit te rekenen. a. Een Nederlander verdient gemiddeld keer zoveel als iemand in Congo. b. Mensen in Congo worden gemiddeld jaar oud. Dat is jaar minder dan mensen in Nederland. c. Bedenk twee redenen waarom mensen in Congo minder oud worden dan mensen in Nederland. Overleg in je groep Geschiedenis Om de burgeroorlog te begrijpen, moet je iets weten van de geschiedenis van Congo. Overleg met elkaar en zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde. Gebruik de informatie in het dossier Congo. a. Belgisch Congo is een kolonie van België. b. Congo wordt zelfstandig. c. Er zijn voor het eerst verkiezingen in Congo. d. Het volk komt in opstand. Kabila grijpt de macht. e. Het volk van Zaïre wordt uitgebuit. f. Kabila sterft. Zijn zoon, die ook Kabila heet, volgt hem op. g. Legerleider Mobutu grijpt de macht. Juiste volgorde:

4 Stap 2: Waarderen In deze stap denk je na over de vraag: Moet de EU militairen naar Congo sturen? Maak met elkaar de volgende opdrachten. 7. De partijen en het probleem In deze opdracht onderzoek je het conflict en de betrokken partijen. Er is niet één goed antwoord. Overleg met elkaar en maak een zo goed mogelijk web. Bij deze opdracht is niet één goed antwoord. Overleg met elkaar en maak en zo goed mogelijk web. a. Van je docent krijg je 15 woorden. Al deze begrippen hebben te maken met de burgeroorlog. Zoek op wat de woorden met het conflict te maken hebben. Dat vind je in het dossier Congo. Zorg dat iedereen in de groep weet wat het verband is tussen de woorden en de burgeroorlog. b. Knip de tekststrookjes uit en leg ze op een vel papier (A4 of groter). c. Verschuif de strookjes. Woorden die veel met elkaar te maken hebben, leg je dicht bij elkaar. Overleg hierover in de groep. Bijvoorbeeld: geld ligt vlak bij goudmijnen. Zorg er wel voor dat je er nog een lijn tussen kunt trekken. d. Trek nu lijnen tussen de strookjes die bij elkaar horen. Er komt bijvoorbeeld een lijn tussen Geld en Goudmijnen. Als je in de vorige stap goed hebt overlegd, dan weet je nu waar de lijnen moeten komen. e. Schrijf bij de lijnen waarom de strookjes bij elkaar horen. Bij de lijn tussen geld en goudmijnen schrijf je Goudmijnen leveren geld op. Probeer bij elke lijn een hele korte en duidelijke beschrijving te geven. Overleg weer met elkaar. Plak de strookjes vast. Laat het resultaat aan je docent zien.

5 8. Hoe denken groepen over het probleem? Hoe zouden de verschillende partijen over de komst van EU-militairen denken? Discussieer hierover in je groep. Vul daarna in: Partij Extreme hutu s Voor of tegen sturen van EU-militairen? Want: Laurent Nkundu en het tutsileger Congolese leger Bevolking van Congo VN-leger 9. Wat is jullie eigen mening? Moet de EU nu wel of geen militairen sturen? Leg aan elkaar uit wat je hiervan vindt. Probeer zo tot één standpunt te komen. Als dat echt niet gaat, kijk dan welke keuze de meeste stemmen heeft. Wij zijn voor/ tegen het sturen van EU-militairen naar Congo, want: Verder vinden wij dat dit moet gebeuren:

Afghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan

Afghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan Afghanistan NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan KABUL - In het zuiden van Afghanistan is dinsdag een militair van de internationale vredesmacht ISAF gedood. Dat maakte een woordvoerder van de troepen

Nadere informatie

Landengids voor: Landengids

Landengids voor: Landengids We gaan een reisgids maken voor een land dat je zelf mag uitkiezen. Dat is een boekje waarin allemaal dingen staan die met dat land te maken hebben en die je zou willen weten als je op vakantie zou gaan

Nadere informatie

Afghanistan docentenhandleiding

Afghanistan docentenhandleiding Afghanistan docentenhandleiding Docentenhandleiding Inhoud De situatie in Afghanistan wordt in het nieuws ondergesneeuwd door andere conflicten. Toch gaat daar de strijd voort. Bijna elke week zijn er

Nadere informatie

Lesidee: Oorlog en verzet

Lesidee: Oorlog en verzet Lesidee: Oorlog en verzet Tussen 1940 en 1945 was Nederland bezet door Duitse troepen. Die waren in de nacht van 9 op 10 mei 1940 in opdracht van Adolf Hitler het land binnengevallen. Het Nederlandse leger

Nadere informatie

Jouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!

Jouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!! Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in

Nadere informatie

200 JAAR STATEN-GENERAAL

200 JAAR STATEN-GENERAAL 200 JAAR STATEN-GENERAAL NOVEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #7 WAT HEB JE NODIG Knipblad met jaartallen (gekleurd papier) Knipblad met foto s/uitleg (wit papier) Magneetjes + magneetbord Uitgeknipte

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk?

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in

Nadere informatie

Tekst lezen en moeilijke woorden

Tekst lezen en moeilijke woorden Tekst lezen en moeilijke woorden 1. Lees de tekst met het stappenplan. Zet tijdens het lezen een lijn onder de woorden die jij moeilijk vindt. 2. Lees de uitleg. In een tekst staan soms woorden die je

Nadere informatie

Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen.

Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Aarde Opgave 3 Klimaat in Siberië Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik de bronnen 1 en 2 en de atlas. In zowel Chatanga als Ojmjakon valt weinig neerslag

Nadere informatie

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk?

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een

Nadere informatie

2 Landschapszones op aarde SO 1

2 Landschapszones op aarde SO 1 Aardrijkskunde 1 havo/vwo 2 Landschapszones op aarde SO 1 Deze toets bestaat uit tien vragen: open vragen en meerkeuzevragen. Ook zijn er vragen waarbij de atlas (Grote Bosatlas, editie 54) nodig is. Bij

Nadere informatie

Voorspellen en tekst lezen

Voorspellen en tekst lezen Voorspellen en tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je gaat lezen, doe je eerst een voorspelling. Waar zou de tekst over gaan? Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de

Nadere informatie

Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt.

Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt. Grote klus van : Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt. Laat de opdrachten aftekenen door een juf. Je mag natuurlijk

Nadere informatie

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD HET KLIMAAT Het klimaat is, zo luidt de officiële definitie, het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Dat wil zeggen dat het klimaat in een bepaald

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

Welkom in Nederland 1

Welkom in Nederland 1 Welkom in Nederland 1 Inhoudsopgave : 1. Eisen voor de presentatie Blz. 2 2. Eisen voor het verslag 3 3. Wat geografen willen weten over een land? 4 4. De geschiedenis van een land 5 5. We zetten nu de

Nadere informatie

Koude Oorlog-2 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62180

Koude Oorlog-2 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62180 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62180 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie

Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Jullie zijn nu de Raad van de Europese Unie. De Raad van de Europese Unie stemt voor of tegen regels die de Europese Commissie heeft bedacht. Samen met

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

De Mexicaanse griep. Als je de verspreiding van de Mexicaanse griep wilt onderzoeken, moet je er eerst iets over de griep weten.

De Mexicaanse griep. Als je de verspreiding van de Mexicaanse griep wilt onderzoeken, moet je er eerst iets over de griep weten. De Mexicaanse griep - Laat leerlingen het werkblad in groepen van twee invullen. - Indien u één groep van 3 leerlingen heeft, kunnen twee leerlingen hun naam in één teksveld plaatsen. - U kunt de werkbladen

Nadere informatie

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5)

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Web van begrippen Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Inleiding In thema 1 begin je de wereld te verkennen aan de hand van de

Nadere informatie

Wat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet.

Wat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet. TAAK Wat heb je aan de overheid? In de taak van hoofdstuk 12 ga je ontdekken wat je aan de overheid hebt. Dat doe je in vier deeltaken: 1 Mijn sofi-nummer is 2 Moet de overheid voor werk zorgen? 3 Geen

Nadere informatie

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u? Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen

Nadere informatie

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van: ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

Winterspelen in Vancouver, Canada

Winterspelen in Vancouver, Canada Winterspelen in Vancouver, Canada Van 12 tot en met 28 februari vinden de 21 e Olympische Winterspelen in Canada plaats. Nederland doet met verschillende sporten mee en maakt vooral kans op medailles bij

Nadere informatie

Droogte en honger in Afrika

Droogte en honger in Afrika Droogte en honger in Afrika Ik ben bang. Als het de komende week niet regent, mislukt de oogst. Dan verlies ik mijn boerderij, zegt boer Pieter Uys in Zuid-Afrika. Mijn drie broers, mijn twee zussen, mijn

Nadere informatie

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de Studieplanner leerlingen NAAM: Opgegev Benodigde Datum Weekopdracht Doel en in: materialen klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de ministers. Opdrachtenboekje 5 Markeer

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2008-I

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2008-I LET OP: De cursieve regel achter de vraagzin kan afhankelijk van de feitelijke vraag bijvoorbeeld vermelden: dat een verklaring een situatiebeschrijving en een algemene regel (= verklarend principe) moet

Nadere informatie

Wassen en de wasmachine bedienen.

Wassen en de wasmachine bedienen. Dit document is onderdeel van de site www.huishoudeninhokjes.nl Wassen en de wasmachine bedienen. Stap 1. Leg wat er gewassen moet worden bij elkaar. Dat wil zeggen: zoek het wasgoed uit. Daarvoor moet

Nadere informatie

columbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen

columbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen columbus brengt het beste uit twee werelden samen lesbrief HAVO/V leerjaa WO r3 Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika columbus Inleiding Deze zomer vindt het WK voetbal plaats in Zuid-Afrika. Allerlei

Nadere informatie

Crisis in Centraal-Afrika

Crisis in Centraal-Afrika Crisis in Centraal-Afrika Door Pieter-Jan Hamels Vrijwilligersdag van Artsen Zonder Vakantie 24 maart 2018 1. Inleiding Democratische Republiek Congo HDI: 176 ( op 188) BNP per capita: 173 (van 175) 70

Nadere informatie

Hoogteverschillen in Europa

Hoogteverschillen in Europa Hoogteverschillen in Europa 1 1 2 3 4 Europa kent veel verschillende landschappen. Dat komt door: a. Grote verschillen in reliëf b. Verschil in afstand tot zee c. Verschil in afstand tot evenaar Benoem

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de

Nadere informatie

T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6

T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 1. Bekijk bron 1. De titel van de onderstaande Russische cartoon is: De Amerikaanse stemmachine. De Verenigde Staten drukken op het knopje voor, dat naast het knopje

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4. 4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test

Nadere informatie

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië?

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten zich inleven in een permanent lid van de Veiligheidsraad van de VN. Ze gaan aan de slag met het vraagstuk of de

Nadere informatie

Toeristen in Nederland

Toeristen in Nederland Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?

Nadere informatie

De hereniging van Duitsland

De hereniging van Duitsland De hereniging van Duitsland 9 november is voor onze oosterburen een bijzondere dag. Op die dag in 1989 viel namelijk de Berlijnse muur en die ingrijpende gebeurtenis wordt nog steeds elk jaar in het hele

Nadere informatie

Mysterie De vluchtende keizer

Mysterie De vluchtende keizer Mysterie De vluchtende keizer De les in een oogopslag Onderwerp: Activiteit: Tijdsduur: Doelen: Beginsituatie: Voorbereiding: Vlucht Keizer Wilhelm naar Nederland Deze mysterie- activiteit is een goede

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.

Nadere informatie

Belangen: Rusland versus de EU

Belangen: Rusland versus de EU Belangen: Rusland versus de EU Korte omschrijving werkvorm Leerlingen denken na over de redenen waarom Rusland en de EU zich met het conflict in Oekraïne bemoeien. Dit doen zij door eerst een tekst te

Nadere informatie

Van de regen in de drup

Van de regen in de drup Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. De leerlingen leren de waterkringloop. Kerndoel 47: De leerlingen leren de

Nadere informatie

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Meie Kiel, Dianne Manders, Jacques van der Pijl

Nadere informatie

Documentaire. Voorbereiding op het documentaire project

Documentaire. Voorbereiding op het documentaire project Documentaire Voorbereiding op het documentaire project Inhoud 1. Wat is een documentaire? 2. Interview techniek 3. Documentaire maken in 3 stappen 3.1. Ontwerpen 3.2. Opnemen 3.3. Monteren 4. Werkdocument

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen VWO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 woensdag 30 mei 9.00-11.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 woensdag 30 mei 9.00-11.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HAVO 2007 tijdvak 1 woensdag 30 mei 9.00-11.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 33 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

{OPDR 01} langs de foto s. amsterdam. anne frank. van. het. Kies een foto van de homepage en plak deze hier op! PLAK

{OPDR 01} langs de foto s. amsterdam. anne frank. van. het. Kies een foto van de homepage en plak deze hier op! PLAK 01} namen langs de foto s (www.annefrank.org/amsterdam) 01.01 Start bij de hompage. Je ziet steeds een andere foto. Bekijk ze alle negen. Wat valt je op aan al deze foto s?......... 01.03 Kies een foto

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2006

Examen VMBO-GL en TL 2006 Examen VMBO-GL en TL 2006 tijdvak 1 woensdag 31 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Naam: Groep: Willem Teellinckschool 15 juni 2016

Naam: Groep: Willem Teellinckschool 15 juni 2016 AMSTERDAM Naam: Groep: Willem Teellinckschool 15 juni 2016 1 Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken op school en thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het

Nadere informatie

Nederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?

Nederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij? Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert

Nadere informatie

H2: Europa, verenigd of versnipperd?

H2: Europa, verenigd of versnipperd? H2: Europa, verenigd of versnipperd? Klas 2 Geo Vragen 5 1. Europa is te herkennen aan een aantal natuurkenmerken. Noem er drie. 6 2. Het aantal inwoners verandert door natuurlijk bevolkingsgroei (geboorte

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam:

een zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz Inhoudsopgave 1. Democratie blz. 3 2. De staatsinrichting van Nederland blz. 4 2.1. Het kabinet en het parlement 3. De Grondwet blz. 6 3.1. De Grondrechten 4. Europa blz. 7 Afsluitende opdracht De Klassengrondwet

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2005

Examen VMBO-GL en TL 2005 Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

5. Hoe komt het dat de brulkikker niet meer in Nederland voorkomt?

5. Hoe komt het dat de brulkikker niet meer in Nederland voorkomt? Lesbrief Help, een brulkikker! Wat weet je al? 1. Welke namen zijn genoemd voor deze kikker? 2. Wat eet deze kikker? 3. Waar komt deze kikker van oorsprong vandaan? 4. Hoe is deze kikker in Nederland gekomen?

Nadere informatie

Koopkracht: de waarde van geld

Koopkracht: de waarde van geld Koopkracht: de waarde van geld 1. Leerlingenblad Inleiding Wat is het doel? Wat is het onderwerp? Wat is het middel? Inzicht krijgen in de waarde van geld Koopkracht: de waarde van geld Een presentatie

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

DE STATEN VAN HOLLAND

DE STATEN VAN HOLLAND DE STATEN VAN HOLLAND Jullie zijn de bestuurders van Holland. Zorgen dat er geen stadhouder meer komt in de Republiek. Holland is het belangrijkste en rijkste gewest van de Republiek. Handel is de belangrijkste

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

Kijktip: Waar gáát dit over?

Kijktip: Waar gáát dit over? Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven

Nadere informatie

Opdracht Tentoonstelling

Opdracht Tentoonstelling Opdracht Tentoonstelling Provincie Utrecht tijdens de Eerste Wereldoorlog Opdrachtblad Inleiding Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Nederland neutraal. Hoewel het grote oorlogsgeweld gelukkig Nederland

Nadere informatie

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?)

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Toelichting op de opdracht Tijdens deze opdracht gaan jullie in kleine groepjes in onderhandeling met elkaar over een pakket

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens Werkblad Meander Thema 5: Over de grens 5.1 Inpakken en wegwezen Trek een lijn naar het goede plaatje. Vragen: 1. Waarom gaat de vrouw in Zuid-Afrika werken? In Afrika is veel werk voor een kinder dokter..

Nadere informatie

Titel Nederlandse troepen in Srebrenica

Titel Nederlandse troepen in Srebrenica Nederlandse troepen in Srebrenica Hoe zorg je voor vrede in moeilijke tijden? Korte lesomschrijving Leerlingen verwerven in deze les informatie over de burgeroorlog in Joegoslavië. Ook onderzoeken ze de

Nadere informatie

De les in een oogopslag. Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit:

De les in een oogopslag. Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit: Foto s vergelijken - Verandering en continuïteit in Rusland, 1894-1921 De Russische geschiedenis in de periode 1894-1921 kenmerkte zich onder meer door Opstand in 1905, twee revoluties in 1917 en een burgeroorlog

Nadere informatie

Aantal groepjes 2 3 3 3 Leerlingen per groepje 9 8 9 10. Werkgevers: 3 Werknemers: 3 Kabinet: 2

Aantal groepjes 2 3 3 3 Leerlingen per groepje 9 8 9 10. Werkgevers: 3 Werknemers: 3 Kabinet: 2 Belangen: Polderspel Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen spelen in groepen een onderhandelingsspel. De onderhandelingen rondom een nieuw sociaal akkoord nemen vaak veel tijd in beslag. Er ontstaat

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

geschiedenis en staatsinrichting CSE KB

geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Examen VMBO-KB 2008 1 tijdvak 1 donderdag 22 mei 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 39 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 55 punten

Nadere informatie

Eindexamen Arabisch havo 2002-II

Eindexamen Arabisch havo 2002-II Eindexamen rabisch havo 2002-II Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nederlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het rabisch antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 1 2 3 4

Nadere informatie

Rollenspel Dag van de Verpleging

Rollenspel Dag van de Verpleging Opdracht 17 Groep Rollenspel Dag van de Verpleging Hoe belangrijk is de Dag van de Verpleging? MBO 1-2 lesuren Opdracht 17 Inleiding Al een halve eeuw viert Nederland op 12 mei de Dag van de Verpleging.

Nadere informatie

KOUDE OORLOG. Opgavenblad

KOUDE OORLOG. Opgavenblad ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit

Nadere informatie

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni Leerlingen: 1.) 2.) 3.) 4.) 5.) Coach: Groepsnaam: 1 LOGBOEK WERKWEEK Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Planning... 3 De opdrachten... 4 Reisplan... 5 Stap

Nadere informatie

Schoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015

Schoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015 Schoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 33 vragen. In totaal kun je hiervoor 54 punten halen. Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

DE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT

DE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT DE EUROPESE UNIE JANUARI 2016 - POLITIEK IN PRAKTIJK #1 EERSTE EN WAT HEB JE NODIG Grote letters A, B en C Aftelklok (op digibord) 50 sterren, uitgeprint op geel papier Circa 4 grote enveloppen Een prijsje

Nadere informatie

Niveau: klas 3 h/a, ook te gebruiken in bovenbouw h/a

Niveau: klas 3 h/a, ook te gebruiken in bovenbouw h/a Domino - Verandering en continuïteit in Rusland, 1894-1921 De Russische geschiedenis in de periode 1894-1921 kenmerkte zich onder meer door Opstand in 1905, twee revoluties in 1917 en een burgeroorlog

Nadere informatie

Arabisch 1,2 (nieuwe stijl)

Arabisch 1,2 (nieuwe stijl) 20 01 Tijdvak 2 Vrijdag 22 juni 10.00 12.30 uur Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs rabisch 1,2 (nieuwe stijl) Vragenboekje Geef niet meer antwoorden (zinnen, redenen, voorbeelden e.d.) dan er

Nadere informatie

Een deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B.

Een deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B. In jouw stad of dorp zijn er vast wel wijken waar mensen met wat hogere inkomens wonen en wijken waar mensen met wat lagere inkomens wonen. Er wordt beweerd dat mensen met een hoger inkomen meer en verder

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

Opdracht 1: Gebruik kaart 1: Europa; Landen en hoofdsteden. Opdracht 2: Gebruik kaart 2: Europa; Wateren en gebergten.

Opdracht 1: Gebruik kaart 1: Europa; Landen en hoofdsteden. Opdracht 2: Gebruik kaart 2: Europa; Wateren en gebergten. 0 1 Werkblad: Geografie van Europa. Opdracht 1: Gebruik kaart 1: Europa; Landen en hoofdsteden. -a-geef de landen van Europa allemaal een eigen kleurtje. (je mag dezelfde kleur vaker gebruiken) -b-zet

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

Tijd. 10 min. 55 minuten

Tijd. 10 min. 55 minuten Tijd GROEP 5-6 50 55 minuten 1, 23, 32, 44, 45 en 51 De leerling: weet hoe dag en nacht ontstaan weet dat de tijd niet overal op de wereld hetzelfde is weet met welke instrumenten je tijd kunt meten kent

Nadere informatie

Eén Korea, twee landen

Eén Korea, twee landen 1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen

Nadere informatie

Instructie: Wat weet je van de landen van de EU?

Instructie: Wat weet je van de landen van de EU? Instructie: Wat weet je van de landen van de EU? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen gaan in tweetallen aan de slag en krijgen een werkblad. Welk land hoort bij de omschrijving? Elke lidstaat van

Nadere informatie

IJsbreker 1 Congo ontrafeld

IJsbreker 1 Congo ontrafeld IJsbreker 1 Congo ontrafeld Stap1. Conflicten in de wereld Welke voorbeelden van conflicten in de wereld ken je? Noteer ze in de tabel. Vermeld ook hoe het conflict zich afspeelt: - tussen 2 landen.. -

Nadere informatie

Interview Stellingen over de Europese Unie

Interview Stellingen over de Europese Unie Interview Stellingen over de Europese Unie Opdracht Je gaat op excursie naar een Duitse stad. In deze stad ga je twee Duitsers interviewen: een jongere en iemand van de generatie van je ouders. Je vraagt

Nadere informatie

lesmateriaal Taalkrant

lesmateriaal Taalkrant lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek Gebruik bron 1. Twee uitspraken: Met deze bevolkingsgegevens van het gewest Holland in het westen en het gewest Overijssel in het oosten van de Republiek kun je laten

Nadere informatie