Niveau: klas 3 h/a, ook te gebruiken in bovenbouw h/a

Transcriptie

1 Domino - Verandering en continuïteit in Rusland, De Russische geschiedenis in de periode kenmerkte zich onder meer door Opstand in 1905, twee revoluties in 1917 en een burgeroorlog vanaf In deze werkvorm onderzoeken de leerlingen de verandering en continuïteit in deze roerig periode uit de Russische geschiedenis. De les in een oogopslag Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit: Tijdsduur: Leerlingen bestuderen dominostenen en leggen deze vervolgens in de juiste volgorde zodat er een chronologie ontstaat. Vervolgens plaatsen ze de juiste gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis tussen 1894 en 1921 bij de juiste tekst- en beeldbronnen. Met een opdrachtenblad beantwoorden leerlingen vragen over de continuïteit en de verandering in de Russische geschiedenis minuten Doelen: Leerlingen kunnen combinaties maken tussen tekst- en beeldbronnen door middel van abstraheren van informatie Leerlingen krijgen zicht op de chronologie van de Russische geschiedenis in de periode 1894 en Leerlingen kunnen gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis koppelen aan tekst- en beeldbronnen. Leerlingen kunnen continuïteit en discontinuïteit benoemen waarbij de jaren 1905 en 1917 als keerpunt worden gezien. Leerlingen kunnen in groepsverband samenwerken Beginsituatie: Niveau: klas 3 h/a, ook te gebruiken in bovenbouw h/a Voorbereiden: Voor iedere groep een enveloppe met daarin de dominostenen Voor iedere groep een enveloppe met daarin de kaartjes met gebeurtenissen Voor iedere groep het vragenblad De klas wordt verdeeld in groepjes van drie leerlingen Instrueren: Wat: 12 dominostenen bestuderen en in de juiste volgorde leggen Hoe: in groepjes van drie de dominostenen bestuderen waarbij een foto en een tekst aan elkaar gekoppeld dienen te worden. Aansluitend worden gebeurtenissen gekoppeld en kijken we naar continuïteit en verandering. Waarom: hierdoor krijg je zicht op belangrijke gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis in de periode en kan je aangeven in hoeverre er sprake is van continuïteit en verandering. Uitvoeren: Leerlingen verdelen in groepjes van drie Deel de eerste enveloppe uit. Leerlingen gaan de domino leggen. Tussenbespreking Leerlingen gaan verder met het leggen van de dominostenen Leerlingen leggen de gebeurtenissen bij de dominostenen Nabespreking van de opdracht Groepsverwerking dmv. het vragenblad Nabespreken: Hoe: welke werkwijze hebben jullie gebruikt? Zijn jullie na de tussenbespreking van aanpak veranderd? Wat ging er daarna beter of minder goed? Waarom: helpt deze werkwijze je om zicht te krijgen op de verandering en continuiteit in de Russische geschiedenis ? Wat: vertelt deze werkvorm je over de keerpunten 1905 en 1917 in de Russische geschiedenis

2 Doelen Leerlingen kunnen combinaties maken tussen tekst- en beeldbronnen door middel van abstraheren van informatie Leerlingen krijgen zicht op de chronologie van de Russische geschiedenis in de periode 1894 en Leerlingen kunnen gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis koppelen aan tekst- en beeldbronnen. Leerlingen kunnen continuïteit en discontinuïteit benoemen waarbij de jaren 1905 en 1917 als keerpunt worden gezien. Leerlingen kunnen in groepsverband samenwerken Beginsituatie De les dient te worden gegeven tijdens een lessenserie over de geschiedenis van Rusland / de Sovjet-Unie. De les past het beste aan het einde van een lessenreeks over de geschiedenis van Rusland in de periode waarbij de volgende onderwerpen aan bod zijn gekomen: Regime tsaar Nicolaas II, Japans-Russische Oorlog, Bloedige Zondag, instelling Doema, begin Eerste Wereldoorlog, tegenvallende resultaten eind 1916, Februarirevolutie, voorlopige regering, Oktoberrevolutie, Vrede van Brest-Litovsk en de Burgeroorlog. Tijdsduur - Uitleg opdracht (05 minuten) - Leggen van de domino (10 minuten) - Tussenbespreking (05 minuten) - Leggen van de domino (15 minuten) - Nabespreking (05 minuten) - Verwerking werkblad (10 minuten) Voorbereiden - Voor iedere groep een enveloppe met daarin de dominostenen - Voor iedere groep een enveloppe met daarin de kaartjes met gebeurtenissen - Voor iedere groep het vragenblad - De klas wordt verdeeld in groepjes van drie leerlingen Instrueren en uitvoeren - Verdeel de klas in groepjes van drie leerlingen - De docent geeft de instructie van de opdracht Wat: Twaalf dominostenen in de juiste volgorde leggen zodat er een chronologie ontstaat. Vervolgens de juiste gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis tussen bij de juiste tekst -en beeldbronnen plaatsen. Aansluitend een vragenblad maken over verandering en continuïteit. Hoe: Bekijk eerst alle domino stenen goed. De eerste en laatste steen hebben een leeg vlak. Bij iedere beeldbron (foto) hoort steeds een tekstbron. Koppel deze aan elkaar en maak zo een chronologische volgorde. Pak de envelop met gebeurtenissen en leg de gebeurtenissen bij de juiste tekst- en beeldbronnen. Na de nabespreking vullen jullie samen een vragenblad in. Waarom: Hierdoor krijgen jullie zicht op de belangrijkste gebeurtenissen uit de Russische geschiedenis in de periode en kunnen jullie aangeven in hoeverre er sprake was van verandering of continuïteit. - Opmerking voor de docent: de foto s en bronnen sluiten niet een op een op elkaar aan. Leerlingen moeten steeds abstraheren en kunnen dan pas goed koppelen. Als docent kan je dat hier benadrukken. Ook kan besloten worden dit in een later stadium pas aan te geven. Eerste ronde Deel de groep de enveloppe uit. Laat de leerlingen de dominostenen uit de enveloppe halen. Indien ze zich er niet zozeer van bewust zijn, kan de docent aangeven dat er een start- en eindkaart zijn. Die als eerste neerleggen kan de groep helpen. Vervolgens laat de docent de groepen een kleine tien minuten de kaartjes bestuderen, samen overleggen en waar mogelijk reeds de eerste stappen te zetten in het leggen van de domino-reeks.

3 Tussenbespreking Na ongeveer tien minuten geeft de docent aan dat de werkzaamheden stil gelegd mogen worden. Vervolgens bevraagt de docent de leerlingen over de manier waarop ze aan het werk zijn. Hoe hebben de verschillende groepen het aangepakt? Welke strategie hebben ze gehanteerd om uit te vinden welke dominostenen (afbeelding en tekst) met elkaar matchen? Het is in deze fase van belang verschillende groepen te bevragen zodat de leerlingen verschillende strategieën voorbij horen komen. Mogelijk vraagt deze fase ook nog iets nadere specificering van de opdracht. Geef dan aan dat de voorafgaande afbeelding iets beeldends zegt over de tekst die gaat volgen, oftewel die moeten matchen. Indien gewenst zou de docent er voor kunnen kiezen bijvoorbeeld de eerste twee, drie dominostenen met de leerlingen te leggen, waarbij er dus ook aandacht is voor het product. Ronde 2 Na de tussenbespreking gaan de leerlingen verder met het plaatsen van de dominostenen. Na verloop van tijd deelt de docent de tweede enveloppe uit met daarin de gebeurtenissen. De bedoeling is dat de leerlingen de gebeurtenissen plaatsen boven de dominostenen, op de scheidslijn tussen de twee dominostenen. De afbeelding en tekst moeten hen helpen de gebeurtenissen te leggen. Nabespreking De nabespreking is van groot belang. Bij de procesgerichte nabespreking kunnen vragen centraal staan als hoe hebben jullie de opdracht aangepakt? Welke strategie hebben jullie gevolgd? Wat werkte wel en wat werkte niet? Wat kan je er van leren? Bij de productgerichte nabespreking zal het vooral gaan over de volgorde van de dominostenen en het plaatsen van de juiste gebeurtenissen Verwerking De leerlingen gaan nu in het groepje het vragenblad maken dat door u wordt uitgedeeld. De nabespreking hiervan kan het startpunt zijn van de volgende les.

4 Domino opdrachtenblad Van de Russische geschiedenis wordt gezegd dat de jaartallen 1905 en 1917 keerpunten zijn. Welke gebeurtenissen hebben er plaatsgevonden in deze jaartallen? Welke veranderingen worden er tijdens deze gebeurtenissen beloofd? We verdelen de tijdbalk in drie stukken, , en Schrijf op post-its de jaartallen 1905 en 1917 en plaats ze bij de juiste gebeurtenis op de dominolijn. Geef per periode (voor 1905, tussen 1905 en 1917 en na 1917) aan wie de macht in handen heeft (waar de macht ligt). Wederom maken we de verdeling in de bovengenoemde perioden. Geef per periode aan hoe de sociale verhoudingen zijn (welke standen/rangen/klassen). Geef ook per periode aan hoe de economische omstandigheden zijn.

5 Gebeurtenissen druk dit af op wit papier Kroning Nicolaas II Kroning Nicolaas II Japans-Russische oorlog Japans-Russische oorlog Bloedige zondag Bloedige zondag Instelling Doema Instelling Doema Uitbreken Eerste Wereldoorlog Uitbreken Eerste Wereldoorlog Tegenvallend resultaten WO I Tegenvallend resultaten WO I Februari revolutie Februari revolutie Instellen voorlopige regering Instellen voorlopige regering Oktober revolutie Oktober revolutie Einde WOI Einde WOI Burgeroorlog Burgeroorlog