EXECUTIVE TAX ASSURANCE PROGRAMMA

Transcriptie

1 NYENRODE TAX ASSURANCE ACADEMY EXECUTIVE TAX ASSURANCE PROGRAMMA LEADERSHIP, ENTREPRENEURSHIP, STEWARDSHIP NYENRODE. A REWARD FOR LIFE

2 VOORWOORD Fiscaliteit staat midden in de belangstelling van de politiek, maatschappij en de media. Bedrijven moeten inzicht verschaffen over hun belastingpositie. Ondernemingen veranderen in glazen huizen waar verantwoording van de fiscale positie essentieel is. Dit raakt alle betrokkenen bij de fiscaliteit: de bedrijfsfiscalist, de adviseur, maar ook de CFO, CEO, DGA en raad van commissarissen. Bovendien zullen in toenemende mate informatie-uitwisseling én internationale horizontalisering van toezicht deze ontwikkelingen versterken. Organisaties, groot en klein, publiek en privaat, moeten aantoonbaar fiscaal in control zijn. Hierbij is duidelijk dat innovatie, kennis en een brede blik cruciaal zijn. Maar hier houden de ontwikkelingen niet op. De OECD middels het Base Erosion and Profit Shifting project en de EU met zijn eigen agenda blijven nadrukkelijk de fiscaliteit beïnvloeden. Door een stortvloed van transparantieregels worden bedrijven nog nadrukkelijker geboden informatie over de belastingpositie, -betalingen en zelfs de belastingstrategie aan belastingautoriteiten te verstrekken of openbaar te maken. Ook de transfer pricing documentatie wordt ingrijpend op de schop genomen. De omgeving van de fiscalist digitaliseert in rap tempo. De fiscalist van de toekomst moet zich ontwikkelen tot een communicator die verstand heeft van fiscaliteit, processen, digitalisering en het managen van verandering. In 2005 zijn we gestart met de Nyenrode Tax Assurance Academy. Destijds naar aanleiding van de vraag naar kennis over fiscale procesinrichting en assurance. Als één van de pioniers op dit gebied hebben wij als Center for Tax Assurance een reputatie hoog te houden. Deze brochure met het geheel vernieuwde Executive Tax Assurance programma is daar een sprekend voorbeeld van. Maar niet alles is nieuw. Wat beproefd is en waardevol is gebleken, blijft. Namelijk de kwaliteit van het concept, dat mét en vóór deskundigen uit de praktijk ontwikkeld, uitgewerkt, beproefd, getest en aangepast is. Mede daarom komen vele oud-deelnemers na jaren graag terug omdat zij de kwaliteit en nieuwe inzichten waarderen en koesteren. Het mooiste compliment is dat deelnemers nu wederom deelnemen en bevestigen dat het niet alleen volledig nieuw, maar vooral de internationale standaard is. Prof. dr. mr. Robert N.J. Kamerling mr. Roy R. Kramer RA INHOUDSOPGAVE Voorwoord 2 Executive Tax Assurance Programma 3 Schematische weergave programmaopbouw 6 De aandachtsgebieden (Bouwblokken) 7 Aanmelding en inlichtingen 11 2

3 EXECUTIVE TAX ASSURANCE PROGRAMMA Nieuwe benadering De wereld is in transitie. We zien een versnelling van innovaties, digitale transformatie, exponentiële technologische ontwikkelingen, globale transparantie, nieuwe contexten, snel wijzigende bedrijfsmodellen, nieuwe toetreders en klanten die in staat zijn als collectief grote invloed uit te oefenen op korte termijn. Vooral de technologische driver draagt eraan bij dat het leven van de fiscalist drastisch verandert. Transformatie van de fiscale afdeling is daarmee een feit. De steeds nadrukkelijkere aanwezigheid van de digitale wereld dwingt fiscalisten om te bewegen. Net als met een zeilwedstrijd geldt: zij die zich het snelste aanpassen wendbaar zijn winnen de wedstrijd. Maar hoe doe je dat in tijden waarin het weer onherroepelijk onstuimig is en golven elkaar frequenter opvolgen dan ooit tevoren? Binnen de geschetste ontwikkelingen is het belangrijk stakeholders transparant te kunnen informeren. Dat vraagt om een wereldwijde taal. Een soort Esperanto om te kunnen communiceren over fiscaliteit. Mede daarom heeft het Center for Tax Assurance van Nyenrode Business Universiteit in nauw overleg met tal van praktijkdeskundigen het Nyenrode Maturity Model (N2M) ontwikkeld om de fiscale beheersing transparant te maken aan de hand van zes aandachtsgebieden. Het N2M gaat ervan uit dat beheersing van fiscaliteit niet gebaseerd kan zijn op incidentele oplossingen maar op een procesmatige benadering. We hebben het dan over een Tax Control Framework (TCF) dat geïntegreerd onderdeel is van een Business Control Framework (BCF). Integrale beheersing en wendbaarheid van een organisatie betekent immers dat we de fiscale processen structureel in de greep moeten hebben. 3

4 Met een integraal BCF kunnen organisaties belanghebbenden toezichthouders, beleidsbepalers en -uitvoerders, commissarissen, aandeelhouders, publiek én fiscus transparantie geven in de (fiscale) beheersing van de organisatie en de mate waarin de (fiscale) strategie uitgevoerd kan worden. Uiteraard verschillen TCF s per organisatie. Maar met het N2M is het mogelijk gestructureerd en eenduidig te werken aan een blijvende, en dynamische fiscale beheersing van een zich ontwikkelende organisatie. Met een TCF kan de organisatie een fiscale MRI-scan van de fiscaalgerelateerde aandachtsgebieden, risico s en beheersingsmaatregelen laten zien. Het programma De vraag is nu hoe we kunnen vertrouwen op een solide fiscale beheersingssysteem van een organisatie. Deelnemers aan het Executive Tax Assurance Programma worden opgeleid om een TCF in samenwerking en in overleg met de desbetreffende organisatie te ontwikkelen, te toetsen en aan te passen. Zo n integrale aanpak stelt organisaties in staat op transparante en aantoonbare wijze inzicht te bieden in de status van de fiscale beheersing. Ons opleidingsprogramma innoveert NYENRODE MATURITY MODEL (N2M) 1 Zeker nu de Nederlandse belastingdienst en het ziet ernaar uit dat belastingdiensten uit andere staten die aanpak ook willen kiezen in het concept van horizontaal toezicht willen steunen op het beheersingsinstrumentarium van convenantpartners, wordt het belang onderstreept van dit N2M. Uit het schema wordt duidelijk dat organisaties continu werken aan fiscale beheersing (linker helft schema). De Nederlandse belastingdienst wil op basis van zijn controleaanpak steunen op de kwaliteit van de fiscale beheersing (rechter helft schema). In de praktijk moet dit leiden tot aangepast toezicht gebaseerd op de reductietabel die de Nederlandse belastingdienst aanhoudt (midden onder). 4

5 elk jaar en wordt wat actualiteit betreft aangepast aan de eerdergenoemde aandachtsgebieden en ontwikkelingen. Zo wordt in het nieuwe programma ingegaan op organisatie-ecologie, feed forward controls, tax data science en hoe dit toe te passen is in een TCF. Omdat de deelnemers aan onze opleiding mensen uit de praktijk zijn, bieden wij een praktisch programma. Heel concreet, no-nonsense en stapsgewijs, gaan we aan de slag. Kortom, een volledige integratie van fiscaliteit met managementkundige disciplines. Denk aan strategie, governance, risicomanagement, compliance (regelnaleving), verandermanagement, leiderschap, cultuur, ethiek en business process management. We staan stil bij soft controls, verandermanagement en fiscaliteit, het sturen op (fiscaal) gedrag en cultuur, fiscaal risicomanagement, niet-lineaire fiscale processen, fiscaal reputatiemanagement, fiscale ethiek en procesmanagement. Communicatie met medewerkers en publiek is zeker in een tijd van sociale media van groot belang. Reputaties worden pas in jaren opgebouwd, maar in luttele seconden vernietigd. Al die vaardigheden en eigenschappen die een soepel werkende organisatie draaiend houden, komen niet alleen in theorie maar ook in praktische case-studie s, zowel klein als groot, aan bod. Praktisch en concreet Ons programma bestaat uit zes modules van vijf dagdelen waarin de modules betreffende de benoemde aandachtsgebieden vorm krijgen. Het uitwerken, implementeren, beoordelen en bewaken van het TCF staat centraal in het programma. Wij geven daarvoor niet alleen de theoretische fundering maar ook instructies, kaders, best practices en een uitgebalanceerde rodedraad-casus waarmee deelnemers zelf aan de slag gaan. Ook managementkundige modules, als risicomanagement, business process management, strategie en (organisatorisch) verandermanagement, zijn opgenomen in deze praktijkgerichte casus. Daarnaast presenteren vijf vooraanstaande organisaties hun eigen TCF als illustratie. Alle belastingmiddelen (waaronder BTW, VpB, en accijnzen) komen aan bod. 5

6 schematische weergave programmaopbouw aandachtsgebied TA MT TRM TO BO BTE Business (& Tax) Environment Bedrijfsstrategie Belastingstrategie Fiscaal bewustzijn Soft controls Business Operations Bedrijfsprocessen IT (inclusief informatie en communicatie) Transfer Pricing Gegevensverzameling Tax Operations Structuur Fiscale planning Tax Accounting Tax compliance (Tax) Risk Management Doelstellingen Identificatie van gebeurtenissen Risk assessment Opvolging risico s en beheersactiviteiten Belangrijkste bedreigingen en kansen Monitoring/Testing Intern Extern Rapportage (Tax) Assurance Intern Extern Rapportage Toezicht Belastingdienst Het ambitieniveau is zeer hoog. U wordt als het ware niet alleen als architect van een TCF opgeleid, maar tevens als aannemer en uitvoerder. Na afloop van het programma bent u in staat een TCF te ontwerpen, te bouwen, te implementeren en te monitoren. 6

7 DE AANDACHTSGEBIEDEN DE AANDACHTSGEBIEDEN (BOUWBLOKKEN) (BOUWBLOKKEN) 1. business (& tax) environment In dit aandachtsgebied staat het belang van de (fiscale) strategie centraal. Bij fiscale beheersing gaat het om het succesvol realiseren van de strategie. U wordt ingewijd in de wereld van risicomanagement, compliance, deugdelijk ondernemingsbestuur ( corporate governance ) en het belang van aantoonbare beheersing van de fiscaliteit. Wat is de rol van fiscaliteit voor de organisatie? Waar past de fiscaliteit in de strategie? En omgekeerd: welke gevolgen heeft de gekozen strategie voor de fiscaliteit? Hoe past fiscaliteit in de operationele en financiële doelstellingen van de organisatie? Zo ja, wat zijn de fiscale doelstellingen? Voor welke periode gelden zij? En hoe weet de organisatie of de doelstellingen inderdaad worden of zijn bereikt? Binnen welke sociaalmaatschappelijke en ethische kaders dient de fiscaliteit zich te begeven? Hier komen onderwerpen als reputatie- en relatiemanagement uitgebreid aan bod. Ook gaan wij nader in op de al eerder genoemde zachte kant van beheersing en nieuwe internationale wet- en regelgeving ter zake. Financiële schandalen in binnen- en buitenland laten zien dat traditionele audits, gericht op de harde aspecten van de bedrijfsvoering, niet meer volstaan om organisaties fiscaal goed in de greep te houden. Zo blijkt uit onderzoek dat mensen zich bij echte dilemma s niet vaak laten leiden door regelgeving of procedures. Het eigen morele oordeel, de inschatting van wat anderen verwachten, het gedrag van naaste collega s en vooral het voorbeeldgedrag van de leiding hebben veel meer invloed. Kortom, soft controls zijn onmisbaar voor de beoordeling van de mate waarin een organisatie fiscaal in control is. We gaan ook in op dynamische aspecten van de fiscaliteit: scenario analyse, wendbaarheid van de fiscalist, de benodigde strategische diversiteit, de kracht van tax en vooral organisatie ecologie (groeien verandervermogen). 2. business operations In dit bouwblok worden de bedrijfsactiviteiten centraal gesteld. Zonder inzicht in de activiteiten valt er niets te beheersen. U krijgt inzage in de waardenkringloop en de bijbehorende risico s en risicobeheersing. Bijzondere aandacht ook voor het grote belang van IT. Onderwerpen als general IT and application controls zullen worden behandeld en met praktische voorbeelden en kleine cases worden uitgewerkt. Voor tax assurance gaat het in essentie om de beheersing, inrichting en beoordeling van processen. Daarom moet u een proces kunnen inrichten en werkend zien te krijgen. Daarbij staan we ook stil bij verandermanagement en conflicten die optreden in dit soort implementatietrajecten. Uiteindelijk gaat het er om de fiscaliteit te borgen in de reguliere bedrijfsprocessen Het proces van gegevensverzameling (data gathering), ofwel het proces van transactie tot rapportering, komt aan bod met praktijkvoorbeelden. Externe gastsprekers leggen aan de hand van best practices uit hoe zij in de praktijk hier invulling aan geven. Business process management (BPM) komt in dit bouwblok aan bod en het helpt organisaties doelmatiger om te gaan met de beschikbare middelen en de kwaliteit voortdurend te bewaken en waar mogelijk te optimaliseren. 7

8 3. tax operations Tijdens de behandeling van dit aandachtsgebied gaan wij nader in op de fiscale vertaalslag van de bedrijfsactiviteiten. Traditioneel is dit het aandachtsgebied van fiscalisten, maar naarmate de fiscaliteit haar grenzen overschrijdt en door maatschappelijke en bedrijfsmatige ontwikkelingen wordt beïnvloed, zullen ook andere deskundigen een rol spelen. De vraag hoe een hedendaagse tax manager vanuit een min of meer traditionele positie kan werken aan een brede, fiscale in control verklaring komt aan bod, zoals ook de fiscale planning (onder andere in relatie tot de fair share-discussie ) en de fiscale positie in de jaarrekening niet onbesproken blijft. 4. (tax) risk management Bij dit bouwblok gaan we uitgebreid in op de selectie, weging en analyse van (fiscale) risico s. Hier gaat het niet alleen om gevoel voor de elementen van het risicobeheersingsmodel van COSO (ERM), de vraag of de organisatie de onderkende fiscale bedrijfs- en procesrisico s wel of niet kan of wil mitigeren met concrete beheersingsmaatregelen is minstens zo belangrijk. Vooral het concreet toetsbaar en aantoonbaar maken van de beheersingsmaatregelen wordt behandeld. Hier zijn doelen stellen, risico-inschatting, prestatiemeting en prestatiebeoordeling relevante onderwerpen. Een aantal risk managers deelt zijn ervaringen met u en laat u zelf een risk assessment uitvoeren. 5. monitoring en testing Beheersing draait om continue verbetering van bedrijfsprocessen. Daarvoor is monitoring noodzakelijk: aantoonbare beheersing met prestatie-indicatoren en overzichten in de vorm van zogeheten dashboards. In dit bouwblok behandelen wij uitgebreid de meest actuele vormen van monitoring (data-analyse en statistical sampling ). Hoe kunnen deze vormen van monitoring en testing worden ingezet in aanvulling op of gemengd worden met meer traditionele vormen: key control testing. We dagen u uit na te denken over de invloed hiervan op uw eigen organisatie en na te denken over een gestructureerde, allesomvattende monitoring & testing calender. Ook bespreken wij het (tijdig) onderkennen van niet reguliere fiscale transacties ( events ) en de rapportering en beheersing daarvan. In de rodedraad-casus komen dergelijke elementen ruimschoots aan bod. 6. (tax) assurance Met horizontaal toezicht zoekt de Belastingdienst in toenemende mate aansluiting bij de auditwerkzaamheden die zijn verricht door de interne en externe accountant. U krijgt een beeld van het nieuwe risicogerichte denken van de accountant en de toezichthouders. Onderwerpen als materieel belang, axiomatisch voorbehoud, 8

9 zekerheid ( assurance ), het risico analyse model, metatoezicht en de rapportage van bevindingen komen uitgebreid aan de orde. In dit bouwblok worden de meest actuele inzichten en benaderingen van het horizontale toezicht uitvoerig belicht. Actueel is de rapportage van de commissie Stevens en met name de opvolging daarvan. De module wordt (mede) verzorgd aan de hand van de uitgangspunten van de Belastingdienst. Aan de hand van gerichte opdrachten en praktijkcasussen neemt u kennis van de visie van de dienst op toezicht, op fiscaal in control-zijn, op de beoordeling en werking van een TCF. U weet na afloop wat de Belastingdienst goed genoeg vindt, welke beoordelingscriteria de Belastingdienst hanteert, welke eisen hij stelt aan een TCF en hoe de Belastingdienst het metatoezicht concreet vorm geeft. We beperken ons daarbij overigens zeker niet tot de praktijk in Nederland. Ook kunt u de Belastingdienst inhoudelijk en aantoonbaar overtuigen aan de hand van de resultaten van een TCF waarom u vindt dat u fiscaal in-control bent. Er ontstaat een gefundeerde discussie en u bent minder afhankelijk van individuele beslissingen van inspecteurs. best practices tcf In aanvulling op de rodedraad-casus komen tijdens het programma talrijke best practices aan bod betreffende het TCF voor zeer grote ondernemingen, publieke organisaties en middelgrote ondernemingen. Ook een mkb-convenant situatie wordt aan de hand van een casus behandeld. U zult de desbetreffende best practices van commentaar voorzien en beoordelen vanuit de perspectieven van een commissaris, een bestuurder en de Belastingdienst/Douane. rodedraad-casus Al langer bestaat er in de praktijk een behoefte aan een eenduidig stelsel van objectieve (en toetsbare) criteria voor fiscale transparantie en beheersing. In ons programma heeft dat alles vorm gekregen door de relevante onderdelen te behandelen aan de hand van een casus die als een rode draad door de opleiding loopt en zich ontwikkelt tijdens de colleges. De rodedraadcasus hebben wij de afgelopen jaren ontwikkeld in samenwerking met vooraanstaande advieskantoren en gerenommeerde experts, zoals hoogleraren, risk managers, IT-specialisten, alsmede deskundigen van de Belastingdienst en internationaal opererende (beurs)ondernemingen. De casus is op zich een best practice en geeft de deelnemers een helder (COSOgebaseerd) raamwerk. Hier kunt u in de praktijk direct mee aan de slag. 9

10 Persoonlijke intake Het hoge niveau van ons programma brengt mee dat aan de deelnemers van deze opleidingen dezelfde eisen worden gesteld. Een persoonlijk gesprek maakt deel uit van de selectie- en aanmeldprocedure. Daarin bespreken wij uw persoonlijke ambities en leerdoelen, opdat wij optimaal maatwerk kunnen leveren. Niet voor niets besteden wij in ons programma aandacht aan uw persoonlijke business case. Zichtbare resultaten Zichtbare resultaten motiveren. Vandaar dat de deelnemers aan ons programma regelmatig opdrachten inleveren, presentaties houden en de mogelijkheid hebben om een thesis te schrijven die wordt opgenomen in een bundel van de reeks Tax Assurance Essays. (Gast)docenten De modules worden verzorgd door vooraanstaande praktijkprofessionals en gerenommeerde hoogleraren. Alle docenten zijn kerndocent aan de Nyenrode Tax Assurance Academy. Daarnaast leveren ook vooraanstaande gastsprekers hun bijdragen, zoals commissarissen en CFO s van beursfondsen, analisten, andere toezichthouders (AFM/DNB), medewerkers van de Belastingdienst, risk managers, controllers en hoofden Internal Audit. Doelgroep Het Tax Assurance Programma is bedoeld voor professionals die in de praktijk geconfronteerd worden met (fiscaal) risicomanagement, compliance, tax audits, fiscale procesbeheersing, het ontwerpen, implementeren en/of beoordelen van een TCF, fiscale transparantie, handhavingsconvenanten, bieden van tax assurance, een fiscaal in control statement, en voor hen die hun eigen perspectief aanmerkelijk willen verbreden. Wij denken in dit verband aan belastingadviseurs, (interne) auditors, controllers, interne accountants, bedrijfsfiscalisten, adviseurs, risk managers, tax assurance providers, belastingdienstmedewerkers en mensen uit de financiële kolom. Wij streven naar een groep van maximaal twintig deelnemers, afkomstig uit verschillende sectoren. 10

11 Dagindeling Ons programma bestaat uit zes modules van vijf dagdelen. Elk dagdeel bestaat uit een blok van circa 3 uur, onderbroken door een pauze. Het volledige programma heeft een looptijd van ongeveer 6 maanden. De eerste collegedag begint om 12:45 uur en eindigt om 21:00 uur. De tweede dag vangt aan om uur en eindigt om 17:30 uur. Investering en locatie Het programma wordt gegeven op de Nyenrode Business Universiteit. De prijs voor het programma bedraagt euro (geen btw). Dit is inclusief literatuur en alle accommodatiekosten, zoals: overnachtingen, ontbijt, lunches, diners en dergelijke. PE-uren Voor het bijwonen van het programma ontvangt u PE-uren (NOB, NBA en RB). AANMELDING EN INLICHTINGEN Voor inlichtingen, opmerkingen en reacties staan wij u graag te woord. Als uw interesse gewekt is, nodigen wij u van harte uit om u in te schrijven. Ellen Stevers (programmamanagement) Straatweg 25, 3621 BG Breukelen e.stevers@nyenrode.nl Ingrid Biemans (programmamanagement) Straatweg 25, 3621 BG Breukelen i.biemans@nyenrode.nl Programmadirecteur: mr. Roy. R. Kramer RA 11

12 Nyenrode Business Universiteit Straatweg 25, 3621 BG Breukelen Postbus 130, 3620 AC Breukelen NYENRODE. A REWARD FOR LIFE