Evaluatie Duurzaam wonen en huurdersbetrokkenheid 15 Mei 2014/ aangepast na MT 20 mei 2014
|
|
- Bert van der Wolf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Evaluatie Duurzaam wonen en huurdersbetrokkenheid 15 Mei 2014/ aangepast na MT 20 mei 2014 Ingrid Aaldijk, tot stand gekomen in samenwerking met: Klankbordgroep duurzaamheid Hans Riemens Ben Mels Hanneke Brinkman Jaap Saus John v.d. Vlugt Lex Neervoort Leo v.d. Lubben Val Klein Els van Dijk Duurzaamheid coaches Ruud van Gerven Cisca van t Hof Astrid Peroti Mirjam van Elscacker Hans Gerritse Nel Gerritse Cecilia Yajanbahadoer Kernteam duurzaamheid Gerdine van der Stok Atmane Hamdi Wilfred Gerritse Esther Langendoen 1
2 Inleiding Een van de ambities van Waterweg Wonen is onze duurzaamheid te vergroten. In 2012 is Waterweg Wonen hier concreet mee aan de slag gegaan en heeft haar beleid rond het ruime duurzaamheidsbegrip People, Planet, Profit uitwerkt in een beleidsvisie. Verduurzaming van de woningportefeuille is één van de belangrijkste uitdagingen voor Waterweg Wonen. Doelstellingen vanuit ons bedrijfsplan zijn: 1. het verlagen van de co2 uitstoot van ons woningbezit 2. onze huurders van dienst zijn bij het beperken van energiekosten en waterverbruik 3. onze huurders bewust maken van en enthousiasmeren voor duurzaamheid ad 2 en 3) Met de Huurdersraad is afgesproken dat wij huurders vroegtijdig betrekken bij duurzaamheid. Waterweg Wonen heeft daarom samen met de Huurdersraad in 2013 een bestuurlijke opdracht geformuleerd en een werkgroep duurzaamheid samengesteld. In samenwerking met de werkgroep is in mei 2013 het plan van aanpak Duurzaam wonen en huurdersbetrokkenheid vastgesteld. In deze notitie zijn drie pilots benoemd; LED verlichting; Zonnepanelen; Duurzaamheidscoaches. Naast de drie pilots heeft de werkgroep geadviseerd om duurzame initiatieven in de wijk te omarmen en te faciliteren. Hiervoor was in 2013 een klein budget beschikbaar gesteld. In 2013 is het educatieve programma afval the game in gang gezet. Dit programma stimuleert kinderen bewuster om te gaan met afval. Vanaf 1 januari 2014 maakt duurzaamheid onderdeel uit van de leefbaarheidsplannen en verlopen de aanvragen via de afdeling Klant. Samen met de enthousiaste werkgroep duurzaamheid hebben we, samen met het kernteam duurzaamheid en de inzet van de duurzaamheidcoaches, gewerkt aan de realisatie van de pilots. Communicatie en Beleid. Met deze notitie ronden wij de pilots af. Met het afronden van de pilots wordt ook de klankbordgroep duurzaamheid opgeheven. In deze notitie worden per pilot de resultaten en aanbevelingen beschreven. De notitie wordt afgerond met een advies en een gevraagd besluit. 15 mei 2014 Kernteam duurzaamheid 2
3 1. Pilot LED verlichting Doelstelling Milieubesparing (CO2 uitstoot verminderen, minder gebruik van fossiele brandstoffen) en omlaag brengen van collectieve energielasten door het toepassen van LED verlichting op complexen. Verloop van de pilot In 2012 is een analyse gemaakt van complexen met een hoge collectieve energierekening. Van een hoge energierekening voor collectieve zaken is sprake als er meer dan 10 per maand per huurder aan kosten worden gemaakt. De kosten worden vooral veroorzaakt door verlichting. Een voor de hand liggende manier om de collectieve lasten te verlagen is het toepassen van LED verlichting. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat de technologie en de levensduur nog te onzeker is om LED grootschalig toe te passen en het is nog niet geheel duidelijk hoe de kosten van LED kunnen worden verrekend in de servicekosten. Vanwege deze onzekerheid is deze pilot niet verder uitgewerkt. Deelname project Flat op LED Woningcorporaties beheren hun huurwoningen zo duurzaam en energiezuinig mogelijk. Huurders betalen naast hun individuele stroomrekening, samen ook de collectieve stroomrekening van appartementen. De kosten voor gang-verlichting in de corporatiesector worden geschat op 20 miljoen euro per jaar. Duidelijk is dat grote besparingen mogelijk zijn. In het veld is geconstateerd dat meerdere corporaties met hetzelfde vraagstuk rond energiezuinige verlichting, bezig zijn. Zowel verhuurders als huurders hebben behoefte aan betere duurzame oplossingen (zowel technisch als in de afrekening servicekosten). Flat op led is een nieuw initiatief, waarbij veertien woningcorporaties hun krachten hebben gebundeld en het vraagstuk rond energiezuinigere verlichting in flats, wordt opgepakt. Waterweg Wonen heeft zich, samen met woningstichting Samenwerking, als één partij voor dit project aangemeld om, samen met twaalf corporaties kennis te delen en op te halen om zo te komen tot goede beleidsmatige keuzes ten aanzien van de toepassing van het op grote schaal toepassen van energiezuinigere verlichting. De uitkomsten van het project Flat op Led zullen te zijner tijd (naar verwachting voor de zomer) worden voorgelegd aan de Huurdersraad. 3
4 2. Pilot Zonnepanelen Doelstelling Milieubesparing (CO2 uitstoot verminderen, minder gebruik van fossiele brandstoffen) door het individueel opwekken van stroom door het toepassen van zonnepanelen in eengezinswoningen, is de doelstelling van dit project. Door middel van het aanbieden van zonnepanelen aan onze huurders kun je deels eigen energie opwekken (People) waardoor er minder fossiele energie wordt verbruikt en het milieu minder wordt belast (Planet). Omdat deze stroom verrekend wordt met het energieverbruik, wordt de energierekening lager (Profit). Huurders die duurzaamheid al belangrijk vinden, zullen wellicht graag gebruik maken van dit aanbod. Planning Na een periode van voorbereiding is in oktober 2013 het project van start gegaan. In de Vogelbuurt is een leegstaande woning als modelwoning ingericht zodat huurders daadwerkelijk konden zien wat het plaatsen van zonnepanelen voor hen betekent en wat het oplevert. Tijdens de pilot kunnen honderd eengezinswoningen voorzien worden van (zes) zonnepanelen. Verloop van de pilot Leverancier Voor de leverancier van de zonnepanelen (levering, plaatsing en service) is gekozen voor Eneco. In de onderhandelingen met Eneco is gebruik gemaakt van de diensten van Atrivé, het adviesbureau dat in onze branche bekend staat om de kennis op het gebied van zonnepanelen en het rapport Zonnig Huren in opdracht van Aedes heeft gemaakt. Waterweg Wonen had de keuze uit zelf inkopen of leasen. Zelf inkopen is in eerste instantie goedkoper dan leasen, maar door middel van een leasecontract heeft Waterweg Wonen geen technische risico s en veel minder beheerskosten. Uiteindelijk heeft een leasecontract daardoor bijna dezelfde kosten als het zelf inkopen. Bijkomend voordeel is dat met deze constructie snelle actie mogelijk was en in 2013 nog gestart kon worden met de pilot. De zonnepanelen worden geleased voor een periode van 15 jaar. Op basis hiervan wordt een huurprijs berekend voor de verwachte economische levensduur van 20 jaar. Hierdoor zijn vanaf de start de kosten voor de huurder lager dan de opbrengsten. Wij garanderen dat de huurder geen verlies heeft. Een installatie van zonnepanelen wordt verhuurd voor een bedrag van 22,50 per maand en jaarlijks met een vast percentage van 2% verhoogd. N.b. De zonnepanelen worden geleverd door Eneco. Er zijn geen afspraken gemaakt over energielevering. De huurder is vrij om zijn eigen energieleverancier te kiezen. 4
5 Opbrengsten en kosten De jaarlijkse kosten voor de lease van 100 installaties bedraagt De leaseconstructie heeft geen investering tot gevolg en een klein negatief effect op de bedrijfswaarde (verschil tussen opgelegde discontering van 5,25% en gerekende 5% plus niet ingerekende kosten van leegstand en oninbare uren.) De installatie bestaat uit zes zonnepanelen met een opbrengst -bij 850 zonuren per jaar en een ligging op het zuiden- van circa kwh. De besparing voor de klant kan dan 25 per jaar zijn. De zonnepanelen gaan technisch circa 25 jaar mee. WaWo kan panelen aanbieden tegen een huurverhoging die lager is dan de energiebesparing. De installatie en het onderhoud zijn voor Eneco. Voor de klant is Waterweg Wonen het contactadres. Een kostenbesparing op korte termijn van circa 2,50 tot 5 per maand is marginaal te noemen. Toch kan op de langere termijn, wanneer de energieprijzen stijgen, de kostenbesparing toch oplopen. De kosten voor de zonnepanelen blijven immers gelijk. De eerste zonnepanelen (op lege woningen na) zijn in oktober 2013 geplaatst. In de periode van oktober t/m februari is de opbrengst van de panelen veel lager dan de maandelijkse huur die de klant gaat betalen. Daarom is gekozen om de huurprijs pas vanaf mei 2014 in te laten gaan. Geschikte woningen Na een quick scan van de woningvoorraad bleken 300 (van de in totaal 1760) eengezinswoningen geschikt voor zonnepanelen. Geschiktheid van complexen hangt af van ligging (op het zuiden en geen schaduw) en onderhoudsstaat van het dak. Nadat de verkoopstop werd bekrachtigd zijn er nog eens 150 eengezinswoningen toegevoegd die 'omgelabeld' zijn (van verkoop naar verhuur). Deze woningen staan ook op de lijst (als bijlage). N.B. We verwachten dat, naast de 450 geschikte woningen, op termijn meer woningen geschikt zijn, bijvoorbeeld na vervangen van dakbedekking. Momenteel onderzoeken we of we op bepaalde complexen zoals Geuzelande (sedum dak) panelen kunnen plaatsen. Communicatie In september 2013 ging het project van start in de Vogelbuurt. Een leegstaande woning werd als modelwoning gebruikt. Hier werd samen met Eneco een inloop georganiseerd op de dag van de duurzaamheid, 10 oktober Een communicatiebureau zorgde voor een slagzin, beeldmerk, onderscheidend projectbord en leaflets. Facebook Leaflet 5
6 Twitter Huurders Eind september 2013 werden 300 huurders, met een woning welke geschikt bleek voor zonnepanelen, aangeschreven. Zij zijn uitgenodigd om de modelwoning te bezoeken aan de Kraanvogellaan 106 op 10 oktober, dag van de duurzaamheid. Twintig huurders hebben de modelwoning bezocht, tien daarvan gaf direct toestemming voor het plaatsen van zonnepanelen. In december heeft er een grote nabel-actie plaatsgevonden. Alle huurders die in september aangeschreven zijn maar van wie nog geen reactie (wel/niet of al panelen geplaatst) ontvangen was, is gevraagd of zij alsnog belangstelling hadden. In januari 2014 zijn nog eens 150 huurders aangeschreven van wie de woning niet meer gelabeld was als koop maar als door te exploiteren huur. Binnenkort (april 2014) komt hiervoor ook een nabelactie. Dit levert doorgaans meer respons (aanmeldingen) op dan bij schriftelijke communicatie. Helaas hebben we nagelaten de bewonerscommissies te informeren. Hierdoor ontstonden veel vragen. De bewonerscommissies zijn via de leden van de klankbordgroep nader geïnformeerd over de pilot. Het informeren van bewonerscommissies blijft een aandachtpunt. Resultaten tot nu toe In totaal zijn er 450 huurders aangeschreven, waarvan er, in de periode 1 oktober 2013 tot 1 april 2014 in totaal 51 sets (van de honderd) zijn geplaatst; vijftig bij eengezinswoningen en eentje op de Servicedienst van Waterweg Wonen. Wanneer er een woning leeg komt (bij mutatie) worden er zonnepanelen op het dak geplaatst. Deze woningen worden mét zonnepanelen geadverteerd en verhuurd. Op dit moment zijn er 7 woningen mét zonnepanelen geadverteerd en verhuurd. Enquête In de eerste week van april is een korte digitale enquête uitgezet onder de huurders met zonnepanelen. Er zijn 34 huurders (digitaal) aangeschreven. Twintig hebben de enquête ingevuld. Eerste resultaten laten zien dat de informatie vanuit WaWo als voldoende wordt beschouwd, de meeste respondenten zijn tevreden over de informatieverstrekking. Ook het traject van aanvraag tot plaatsing en de informatie hierover vanuit Eneco wordt beoordeeld als voldoende. Wel geven een aantal huurders aan dat zij niet of onvoldoende geïnformeerd zijn over (het gebruik van) Sunny Web, het programma wat de opbrengst van de panelen uitleest. De meeste (75%) respondenten geven aan voor panelen gekozen te hebben vanwege het duurzaamheidsaspect (ik vind het milieu belangrijk). Als opmerking wordt een aantal maal ingevuld dat de twee procent huurverhoging voor de panelen per 1 juli (ieder jaar) vooraf niet helder was, maar pas op het moment van het ondertekenen van de akkoordverklaring. 6
7 Conclusies Aan de hand van de resultaten kunnen de volgende conclusies worden getrokken: People + huurders kiezen voor zonnepanelen vanwege het duurzaamheidsaspect (ik vind het milieu belangrijk) + huurders zelf invloed hebben op de het energieverbruik en de energiekosten Planet + een bijdrage levert aan de ambitie van Waterweg Wonen, namelijk het verlagen van de CO2 uitstoot en verminderen gebruik van fossiele brandstoffen. (++) Profit + Een kostenbesparing op korte termijn van circa 2,50 tot 5 per maand oplevert. Toch kan op de langere termijn, wanneer de energieprijzen stijgen, de kostenbesparing toch oplopen, de kosten voor de zonnepanelen blijven immers gelijk (++) Aandachtspunten Communicatie t.a.v. huurprijs per maand en jaarlijkse verhoging verbeteren - Informeren bewonerscommissies, ook als een complex niet geschikt is. - Nazorg bij plaatsing 7
8 Pilot Duurzaamheidscoaches Doelstelling Bij renovatie wordt steeds meer rekening gehouden met milieu en duurzaamheid. Woningen worden daarbij vaak voorzien van duurzame technieken en installaties. Bewoners zijn echter vaak niet op de hoogte van het hoe en waarom en het juiste gebruik hiervan. Het creëren van bewustwording bij onze levert milieubesparing op met als effect vermindering van de energielasten (inzicht in gebruik en opbrengst). Verloop van de pilot/uitvoering SME Advies Voor het opleiden en begeleiden van de coaches is gekozen voor SME Advies. Dit bureau heeft in juni een presentatie gegeven voor de klankbordgroep duurzaamheid. Na een informatiebijeenkomst is in oktober gestart met de opleiding van de coaches. Dit gebeurde in drie bijeenkomsten. Werving en motivatie van de coaches Het is erg lastig gebleken om gemotiveerde en geschikte vrijwilligers te vinden die als duurzaamheidscoach aan de slag willen en zich voor langere tijd willen binden. Niet alle bewoners zijn geschikt om duurzaamheidcoach te worden. Coaches moeten in staat zijn na de training zelfstandig duurzaamheidadviezen te geven. Dat vraagt enige basis competenties waar niet alle bewoners over beschikken. Ook is motivatie van belang. De werving van de duurzaamheidscoaches heeft veel tijd gekost. Werving via internet en social media hebben in eerste instantie geen succes gehad. De persoonlijke benadering op de Dag van de Duurzaamheid op 10 oktober 2013 in de modelwoning in de Vogelbuurt en via bekende bewoners in de wijk heeft uiteindelijk geleid tot twaalf coaches. De vergoeding die de coaches krijgen (tien euro per huisbezoek/advies) is niet meer dan een lokkertje om enthousiaste bewoners te vinden die bereid zijn om als duurzaamheidscoach aan de slag te gaan. De vergoeding weegt in de praktijk niet op tegen de tijd die bewoners investeren aan de bezoeken. De duurzaamheidscoaches hebben aangegeven al snel anderhalf tot twee uur over een bezoek te doen. Er zit een groot verschil tussen de coaches. Drie van de coaches hebben een gezin met jonge kinderen en een baan en doen het coach schap erbij. Het spreekt voor zich dat zij minder tijd hebben dan de wat oudere coaches. Training Er zijn twaalf deelnemers gestart met de training duurzaamheidcoach. Tien deelnemers hebben de training in november 2013 met een certificaat afgerond. Vier coaches zijn uiteindelijk voortijdig gestopt door persoonlijke omstandigheden en het verkeerd inschatten van de tijdsinvestering. Naast theoretische en praktische kennis hebben de coaches tijdens de training ook geleerd hoe ze om moeten gaan met de klant. Tijdens de training hebben ze hier handvatten voor gekregen. De deelnemers zijn in staat om huis-aan-huisadviezen te geven op het gebied van duurzaamheid. Ze begrijpen wat ze adviseren en zijn goed in staat bewoners goed in te lichten over hun gedrag en de consequenties hiervan voor het milieu en hun portemonnee. De duurzaamheidscoaches hebben na de training kennis van: Energie, water, afval (achtergrondkennis); Energiebesparende tips ( om mensen te bewegen tot gedragsverandering); 8
9 Energierekening: opbouw energietarief, dag- en nachtstroom, groene stroom, en verschillende energieleveranciers; Sluipstroom en grootverbruikers; Afvalscheiding en drinkwater in Vlaardingen; Gespreksvaardigheden (voor de huis-aan-huisadviezen). De duurzaamheidscoach gaat op pad met een zorgvuldig samengestelde informatiemap over de thema s energie, afval, water en groen en een duurzaamheidsdoos. In de doos zitten verschillende spaar- en ledlampen en allerlei duurzaamheidsmaterialen die het verhaal van de coach ondersteunen. Pilotcomplexen Om het pilotgebied af te bakenen zijn er in overleg met de klankbordgroep duurzaamheid pilotcomplexen aangewezen. De geselecteerde complexen voor de pilot zijn complexen waar Waterweg Wonen recentelijk groot onderhoud heeft gepleegd. De duurzaamheidscoaches zijn werkzaam geweest in de volgende pilotcomplexen: 1104: Madridweg (150) 1106: Londenweg (150) 1109: Wenenweg (107 woningen) 1111: Bonnweg (91 woningen) 1115: Renessehoeve (52 woningen senioco) 1125: Huurflat Albertine Agneslaan (60 woningen) 1128 :Vogelbuurt (188 woningen) 1129: Fazantlaan (176 woningen) 2106: Rotterdamseweg blauwe flat (42 woningen) 4101: Indische buurt (41 woningen) 4102: Indische buurt (146 woningen) Eén van de medewerkers van de afdeling Vastgoed heeft, als aanvulling op de training, informatie gegeven over de energiebesparende maatregelen en (gebruik van) installaties in de pilotcomplexen. Hierdoor waren de coaches goed in staat eenvoudige vragen te beantwoorden. Complexe technische vragen, verwezen zij door naar Waterweg Wonen. Aanvraag voor een duurzaamheidadvies Het streven was, gedurende de pilot 250 duurzaamheidsadviezen af te geven. Alle bewoners in de pilotcomplexen zijn op 19 november schriftelijk uitgenodigd om deel te nemen aan het project. Bewoners konden zich zowel schriftelijk, per als telefonisch aanmelden. De eerste maand liep het storm met de aanmeldingen en zijn er bijna honderd aanmeldingen binnengekomen. Na de eerste maand stagneerde de aanmeldingen. Een tweede schriftelijke oproep heeft niet geleid tot meer aanmeldingen. In maart hebben we in samenwerking met de coaches een actie gehouden voor de supermarkt de Lidl in de Holiërhoek. Er is een informatiestand geplaatst en duurzaamheidscoaches hebben geflyerd en voorbijgangers enthousiast gemaakt voor een advies. Dit heeft geleid tot acht nieuwe adviezen. In totaal zijn er 107 aanmeldingen voor een advies ontvangen en inmiddels zijn alle bewoners bezocht door een coach. Contact met de coaches Tijdens de pilot zijn de coaches begeleid door een medewerker van Waterweg Wonen. Een actief betrokken, klantgerichte, dienstbare corporatiemedewerker is cruciaal voor het slagen van de pilot 9
10 gebleken. Deze medewerker was contactpersoon bij vragen en problemen en heeft een belangrijke rol gespeeld in het onderling contact tussen de coaches. Op 21 januari 2014 is er een terugkombijeenkomst georganiseerd met de duurzaamheidscoaches. Tijdens deze bijeenkomst zijn ervaringen uitgewisseld. Opbrengsten en kosten Voor de pilot is een bedrag van uit het budget duurzaamheid (2013) geïnvesteerd. Gemiddelde besparing per huurder is ongeveer 10%. Communicatie Werving van duurzaamheidscoaches Door het plaatsen van een wervende vacature -tekst op ons internet, Facebook en Twitter, hebben we ruchtbaarheid gegeven aan de twaalf vacatures. Ook zochten we contact met de afdeling sociale zaken van de gemeente zodat zij ook konden werven. Als beeldmerk gebruikten we het huisje uit het bedrijfsplan. De pay-off/slogan is: Duurzaamheid loont! Communicatiemiddelen - Wervende vacature -tekst met werkzaamheden, wat levert het op en wat vragen wij - Internet - Facebook, Twitter - Contact sociale zaken (sociaal beheer) - Advertentie in Groot Vlaardingen - Flyer in mededelingenkastjes in betreffende complexen - Persbericht 10 oktober, nationale dag van de duurzaamheid - Werving op in de modelwoning Dag van de Duurzaamheid Facebook Advertentie Groot Vlaardingen Leaflet 10
11 Twitter De start van het project heeft veel media-aandacht gekregen, vooral de unieke aanpak (huurders die huurders advies geven) sprak aan. Resultaten Deelnemers Tijdens de pilot zijn verschillende doelgroepen bezocht. De bewoners die zich aanmelden voor een advies zijn veelal mensen die zelf al duurzaam leven of ouderen. Tijdens de huisbezoeken waren er ook ouderen die niet zozeer behoefte hebben aan een duurzaamheidadvies maar vooral aan sociaal contact ik ben blij dat ik iemand gesproken heb. Ongeveer 90 % van de deelnemers was tussen de 55 en 80 jaar, 10% waren gezinnen. Het advies De duurzaamheidscoaches deelden allen de conclusie dat de meerderheid van de bezochte bewoners ouder was en al erg zuinig of duurzaam bezig was. De huisbezoeken zijn intensief duurt al gauw twee uur. In woningen waar geen dak-, vloer- of andersoortige isolatie aanwezig is, vinden de coaches het lastig om bewoners echt te overtuigen. Woningen in de Renessehoeve, Vogelbuurt, Rotterdamseweg en Indische buurt worden genoemd. Energie De tot nu toe ingeleverde schaduwformulieren wijzen op gemiddelde besparing uit van 100 per jaar, per huishouden. Het gemiddelde is gebaseerd op besparingen die uiteen lopen van minimaal 6 euro tot maximaal 600 euro per jaar dat bezochte huishoudens kunnen besparen. Het is lastig om na te gaan in welke mate de afgegeven adviezen/ bezoeken effect hebben op het gedrag van bewoners. Een meterstandenwedstrijd is opgezet om te trachten hier een conclusie aan te verbinden. Twintig mensen hebben zich voor de energiewedstrijd aangemeld. Eind mei zijn de resultaten van de energiewedstrijd bekend. Water Tijdens het duurzaamheidadvies is naast energie ook aandacht besteed aan water. Het advies over water was gericht op bewustwording. In een aantal complexen kwam naar voren dat het erg lang duurt voordat het water warm wordt. Sommige huurders vangen het (nog koude) water op en gebruiken het bijvoorbeeld voor het toilet of plantjes waardoor ze bewust omgaan met water. Deze tip hebben de coaches weer gebruikt bij de volgende adviezen. Afval Uit de duurzaamheidadviezen kwam naar voren dat mensen best afval willen scheiden maar dat de bakken om afval te scheiden relatief ver van het complex af liggen. Men lijkt meer afval te willen scheiden als deze bakken dichterbij gelegen zijn. De stortkoker in hoogbouw nodigt niet uit om afval te scheiden. 11
12 Conclusies Geconcludeerd kan worden dat het duurzaamheidadvies de volgende resultaten heeft opgeleverd: People + + Huurders meer bewust zijn van eigen mogelijkheden om bewuster duurzaam te leven en te Wonen. _ De doelgroepen die het meeste baat hebben een advies, bv door een hoge energierekening of betaalbaarheidsproblemen, worden niet of onvoldoende bereikt ++ Doordat de coaches zelf huurder zijn van Waterweg Wonen wordt het advies positief ervaren door huurders. Huurders ervaren het als zeer positief dat huurders bereid zijn zich vrijwillig in te zetten voor andere huurders. Ze hebben op een informele wijze, contact met de klant van Waterweg Wonen ++ Coaches voelen zich zeer betrokken en voelen en presenteren zich als het visite kaartje van Waterweg Wonen. Ze dragen bij aan een positief imago van Waterweg Wonen. ++ De opgeleide duurzaamheidcoaches vervullen een bredere taak dan alleen duurzaamheidcoach. Het sociale, persoonlijke contact wordt door met name oudere huurders, zeer op prijs gesteld. ++ Door het opleiden van duurzaamheidcoaches kan geconcludeerd worden dat het maatschappelijk effect van de pilot, groter is als verwacht. Door deze pilot zijn andere huurders bereikt dan gebruikelijk. Door deze nieuwe manier van samenwerken, het contact met Waterweg Wonen en de inzet en nauwe betrokkenheid vanuit de afdeling Klant (voorheen accountbeheerder Sociaal Beheer) heeft er toe geleid dat een zeer hechte groep is ontstaan die bereid zijn om zich (gezamenlijk) belangeloos in te zetten voor (huurders van) Waterweg Wonen. De coaches helpen elkaar, informeren elkaar en werken samen met als doel andere huurders te helpen. Een mooi voorbeeld van een nieuwe vorm van burgerparticipatie. Planet ++ Het duurzaamheid advies leidt tot bewustwording levert indirect een bijdrage levert aan het verlagen van de CO2 uitstoot en verminderen gebruik van fossiele brandstoffen + Hoewel niet echt aantoonbaar, lijken mensen meer afval te scheiden waardoor afval wordt recyclet. Profit + Door het aanbieden van een duurzaamheid advies, leveren we indirect een bijdrage aan het in de hand houden van de woonlasten _ De financiële- en tijdsinvestering (begeleiding) zijn hoog ten opzichte van het rendement; 107 adviezen, acht overgebleven duurzaamheidscoaches en veel uren voor het begeleiden van de coaches + Vanuit de adviezen is ligt de gemiddelde besparing tussen de 6 en 500 per huishouden. ++ De duurzaamheidcoach is in staat huurders te wijzen op het gebruik van energiebesparende maatregelen zoals mechanische ventilatie, gebruik van verwarmingsketel e.d. waardoor meer rendement van de investeringen kan worden behaald. De huidige groep coaches is zo betrokken en enthousiast dat ze alle zeven hebben aangegeven (ook zonder vergoeding) door te willen gaan als duurzaamheidscoach. 12
13 3. Gevraagd besluit Aan de directeur bestuurder wordt gevraagd akkoord te gaan met: Pilot zonnepanelen - Het voortzetten van de pilot zonnepanelen tot alle 100 zonnepanelen zijn geplaatst op daarvoor geschikte complexen (eengezinswoningen). De zonnepanelen worden bij mutatie en op verzoek van de huurder geplaatst. Pilot duurzaamheidcoaches - De pilot duurzaamheidcoaches te verlengen (tot eind 2015) om een groter rendement te behalen. - De pilot te verbreden waarbij alle huurders de mogelijkheid krijgen zich aan te melden voor een duurzaamheidadvies. - Zoveel mogelijk aan te sluiten bij wijkactiviteiten zoals voorjaarsmarkt, kerstborrel, activiteiten op scholen etc. Op deze manier worden ook (kwetsbare) huishoudens met kinderen, op natuurlijke momenten, bereikt. - De duurzaamheidcoach te betrekken bij voorlichting na renovatie of planmatig onderhoud, bij complexen waar gedrag en gebruik van installaties invloed heeft op energiebesparing zoals de uitleg van een (duurzame) CV ketel of (mechanische) ventilatie. - Maatschappelijke organisaties te wijzen op de mogelijkheid van een duurzaamheidadvies zodat zij klanten met betalingsproblemen kunnen adviseren gebruik te maken van een duurzaamheidadvies (alle beetjes helpen). - De duurzaamheidcoach in te zetten bij huishoudens met een proportioneel hoge energierekening, bijvoorbeeld door hen te wijzen op de mogelijkheid van een duurzaamheidsadvies bij afrekening van de stookkosten. - Beschikbaar stellen van de benodigde capaciteit (ca. 8 uur per maand tot eind 2015) en budget (ca ten behoeve van vergoedingen ( max. 250 per coach x 7) terugkombijeenkomsten, bijscholing etc.) voor vrij te maken. Afvalscheiding - Het starten met een pilot afvalscheiding in de hoogbouw. Afval kan dienen als grondstof voor een ander product en is daarmee een waardevol product. Gemeente en Irado willen graag met ons samenwerken en zijn bereid proeven (pilots) te doen met gescheiden afval bij hoogbouw. - Beschikbaar stellen van de benodigde capaciteit van ca. 30 uur voor het opstellen van een plan van aanpak en het begeleiden van de pilot. 4. Vervolg 13
14 Pilot zonnepanelen - Na afronding van de pilot (als alle 100 panelen zijn geplaatst) zal door de afdeling Vastgoed een beleidsnotitie zonnepanelen worden opgesteld. Vervolgens zal deze notitie voor een gekwalificeerd advies worden voorgelegd aan de huurderraad. - Naast plaatsing op eengezinswoningen onderzoeken we de mogelijkheden om zonnepanelen op collectieve daken nader uit te werken. Appartementen zijn in principe uitgesloten voor het plaatsen van zonnepanelen omdat officieel energiebelasting moet worden betaald over het opgewekte op een dak van een appartement. Als de stroom wordt geleverd aan een individuele woning (bijvoorbeeld op de bovenste woonlaag van een complex) zijn er inmiddels wel mogelijkheden. Complexen zoals Toekomst Zuid, Nagelkruid, Renessehoeve kunnen dan voorzien worden van zonnepanelen. De uitkomsten van dit onderzoek zullen worden meegenomen in de hiervoor genoemde beleidsnotitie. Pilot duurzaamheidcoaches - De pilot duurzaamheidcoach behoudt de pilot status waarbij we ons in het bijzonder richten op het bereiken van onbereikbare doelgroepen en zoveel mogelijk aansluiten bij natuurlijke momenten. De pilot wordt voortgezet onder leiding van de afdeling Klant. Toepassing van LED verlichting - De uitkomsten van het project Flat op LED zullen worden te zijner tijd worden voorgelegd aan de Huurdersraad middels een GA traject. Pilot afvalscheiding - Voor de pilot afvalscheiding zal een plan van aanpak worden opgesteld. 14
Aanbiedingsbrief en akkoordverklaring zonnepanelen
Aanbiedingsbrief en akkoordverklaring zonnepanelen Ten geleide Bij deze vindt u een voorbeeld-aanbiedingsbrief en akkoordverklaring voor het aanbieden van zonnepanelen aan huurders. Mijn ervaring is dat
Nadere informatieDuurzaamheid - enquête Bo-Ex Panel
Duurzaamheid - enquête Bo-Ex Panel Duurzaamheid speelt een steeds belangrijkere rol in onze maatschappij. Vaak vanuit het besef dat het verstandig is om anders om te gaan met onze aarde. Op het gebied
Nadere informatieLekker wonen, lagere lasten
Lekker wonen, lagere lasten Lees hoe u energie kunt besparen met het energiepakket van Woonservice. Het energiepakket Een huishouden is gemiddeld 150,- per maand kwijt aan energie. Dat is een kwart van
Nadere informatieProfiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning
Profiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning n Besparing op uw energiekosten n Geen aanschafkosten en verplichting als u verhuist n Minder last van vocht en betere
Nadere informatieECO Oostermoer in oprichting
Samen sterk voor een leefbaar en duurzaam platteland ECO Oostermoer in oprichting Nieuwsbrief 18 juni 2012 Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van ECO Oostermoer, waarin wij u nader informeren over de stand
Nadere informatieStappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam
Context Klimaatprobleem Er is sprake van een wereldwijd klimaatprobleem, waarbij de temperatuur over de afgelopen decennia structureel is opgelopen. Deze trend wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgas,
Nadere informatieNaar een klimaatneutrale sportvereniging
Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie
Nadere informatie26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld.
Resultaat Vragenlijst: Waarom doe je mee met de lokale energiecoöperatie? 26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld. 1. Ik ben op de volgende manier betrokken bij de lokale
Nadere informatieWanneer zijn zonnepanelen voor huurders interessant en hoe moet Acantus zonnepanelen inzetten, zodat het voor huurders en Acantus aantrekkelijk is?.
Onderwerp: reactie op advies HAG Zonnepanelen Bijlage: reactie op deelvragen Geachte heer, mevrouw, In september is de eerste huurdersadviesgroep (HAG) van Acantus gestart. U heeft deelgenomen aan deze
Nadere informatieVERDIEN AAN DE ZON. Zonnepanelen op het dak van uw huurwoning Goed voor uw portemonnee en voor het voor milieu!
VERDIEN AAN DE ZON Zonnepanelen op het dak van uw huurwoning Goed voor uw portemonnee en voor het voor milieu! Duurzame energiebron Zonlicht is er overdag altijd. Zelfs op een bewolkte dag vangen zonnepanelen
Nadere informatieDuurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready
Duurzaamheidsagenda 2015-2018 Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Welkom Programma Inleiding gemeente Capelle aan den IJssel Toelichting programma naar een duurzame VvE Vragen
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatieStappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam
Plan van Aanpak Huurderskoepels Het grote voordeel van collectieve opwek door huurders is dat het laagdrempelig, schaalbaar, betaalbaar en snel uit te voeren is. De aanpak bestaat uit de volgende stappen:
Nadere informatieWie heeft u voor u? Iris Uittien manager Wonen UWOON. Raymond Bouman bedrijfsleider Van der Sluis. Marco van der Meiden algemeen manager Sunforce
Aanbod zonnepanelen Wie heeft u voor u? Iris Uittien manager Wonen UWOON Raymond Bouman bedrijfsleider Van der Sluis Marco van der Meiden algemeen manager Sunforce Wat bespreken we? Waarom zonnepanelen?
Nadere informatieLekker wonen, lagere lasten
Lekker wonen, lagere lasten Lees hoe u energie kunt besparen met het energiepakket van Woonservice. Lekker wonen, lagere lasten Het energiepakket van Woonservice Energiekosten bepalen voor een groot deel
Nadere informatieDe Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk
De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,
Nadere informatieVERDIEN AAN DE ZON. Zonnepanelen op het dak van uw huurwoning Goed voor uw portemonnee en voor het voor milieu!
VERDIEN AAN DE ZON Zonnepanelen op het dak van uw huurwoning Goed voor uw portemonnee en voor het voor milieu! Duurzame energiebron Zonlicht is er overdag altijd. Zelfs op een bewolkte dag vangen zonnepanelen
Nadere informatieVeel gestelde vragen Over zonnepanelen
A. Opbrengsten zonnepanelen Hoeveel brengen de zonnepanelen op en kunnen jullie dat garanderen? De te verwachten opbrengst van een installatie is een indicatie. De werkelijke opbrengst kan iets hoger of
Nadere informatieDuurzaamheid. Complex Duinstate
Duurzaamheid Complex Duinstate Kaatsheuvel Maart 2010 Leerling Hans van Ierland Casade Woondiensten 09-03-2010 Docent Ellen Venhuizen Wijkwerk niveau 3 fase 3 helicon opleidingen 1 Inhoud Bladzijde: Inleiding
Nadere informatieBewonersinformatieboekje. Energiesprong 32 woningen Kerkrade
Bewonersinformatieboekje Energiesprong 32 woningen Kerkrade Inhoud 1. Inleiding 2. Contactpersonen 3. Toelichting op de woningverbetering en planning 4. Uitleg van de werkzaamheden 5. Besparing op uw woonlasten
Nadere informatieu kunt er niet omheen
EPA-W Advies Het energielabel: u kunt er niet omheen Eigenaren van woningen zijn bij de verkoop of verhuur verplicht om een Energielabel te overhandigen aan de koper of huurder. Als erkend EPA-W Adviseur
Nadere informatieBernhezer EnergieCoöperatie BECO
Bernhezer EnergieCoöperatie BECO Ontstaan BECO Initiatiefgroep: lokaal en duurzaam Gesteund door lokale RABO en gemeente Najaar 2012 publieksavond Tweede avond voor belangstellenden werkgroepen Januari
Nadere informatieHoe kan ik energie besparen? De Woningstichting helpt u!
energie besparen = woonlasten verlagen VRAGEN? Bent u geïnteresseerd in één van de mogelijkheden die in deze brochure zijn beschreven, heeft u nog vragen of wilt u meer weten over de kosten? Vul dan het
Nadere informatiePROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF
PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per
Nadere informatieDigitaal Panel Energiebesparing en betaalbaarheid
Digitaal Panel Energiebesparing en betaalbaarheid Huurdersplatform Palladion Gerard Jager Jurriën Schuurman Oktober 2014 1 Inhoudsopgave Achtergrond en doel onderzoek (3) Conclusies en aanbevelingen (4)
Nadere informatieZONNEPANELEN. Goed voor uw portemonnee. en het milieu!
ZONNEPANELEN Goed voor uw portemonnee en het milieu! Thuis in de buurt Zonnepanelen... Tiwos wil de woonlasten van haar huurders nu en in de toekomst betaalbaar houden. Besparen op energiekosten draagt
Nadere informatieExperiment toepassen zonne-energie Castellum in Oudheusden
College Onderwerp Experiment toepassen zonne-energie Castellum in Oudheusden OORJV004 Collegevoorstel Inleiding In Oudheusden ontwikkelt Woonveste samen met de gemeente Heusden het plan Castellum. Er worden
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden
Energie Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik
Nadere informatieStroom van de zon. Wek zelf energie op en bespaar kosten
Stroom van de zon Wek zelf energie op en bespaar kosten Blij met energie van de zon! Een mooie kans om kosten te besparen en zuinig om te gaan met het milieu is het plaatsen van zonnepanelen. Daarmee
Nadere informatieEnErgiE zuiniger van jouw woning
EnErgiE zuiniger maken van jouw woning 2016 EnErgiE zuiniger maken van jouw woning, 2016 Inhoud 02 Waarom dit boekje? 04 Waarom jouw woning energiezuiniger? 04 Wat komen we bij jou doen: 1. Reeds geïsoleerde
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is
Nadere informatieRev maart 2018
Rev. 05 22 maart 2018 Doel van vanavond: Informeren zonnepark Lutten Levert Aftrap ledenwerving Algemeen: Presentatie wordt geplaatst op www.luttenleeft.nl Stel gerust vragen tijdens de presentatie Achtergrond
Nadere informatieRapportage Energiezuinige Woningen
Rapportage Energiezuinige Woningen Start peiling : 21 mei 2013 Einde peiling : 3 juni 2013 Aantal uitnodigingen tot deelname : circa 150 Aantal deelnemers peiling : 58 Respons : circa 30% Amersfoort, juli
Nadere informatieProfiteer nu van de voordelen van zonnepanelen op uw huurwoning ZONNEPANELEN
ZONNEPANELEN Profiteer nu van de voordelen van zonnepanelen op uw huurwoning Wilt u goedkoper wonen en bijdragen aan een beter milieu? Maak gebruik van de zon! Intermaris biedt u de mogelijkheid om te
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieInformatiebrochure. Besparen met zonnepanelen. Quality solar solutions
Informatiebrochure Besparen met zonnepanelen Quality solar solutions Er is steeds meer vraag naar zonnepanelen. Zonnepanelen hebben veel voordelen. Een zonnepanelen-installatie levert duurzame elektrische
Nadere informatieZon-PV bij warmtelevering businesscases met win-win voor iedereen. Maarten Corpeleijn
Zon-PV bij warmtelevering businesscases met win-win voor iedereen Maarten Corpeleijn maarten@huurenergie.nl 24-11-2016 1 Maarten Corpeleijn Wie ben ik? I m a big believer in global warming (mag dat nog?)
Nadere informatiePure magie. Zon op uw huis. U krijgt zonnepanelen van De Bouwvereniging. Wat betekent dit voor u
Pure magie Zon op uw huis U krijgt zonnepanelen van De Bouwvereniging Wat betekent dit voor u Prijs huurwoning het belangrijkst Wij willen dat u niet te veel huur hoeft te betalen. Een lage huurprijs kan
Nadere informatieEven voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter.
Even voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter. Stap voor stap gaan we er doorheen. 1 We beginnen bij de woonlasten.
Nadere informatieKwaliteit bezit. kwaliteit woningen. Uitgaven onderhoud. 28,8 mln 26,8 mln. Niet planmatig. 55,6 mln. Nieuwbouw huur 18,5 mln
5 Kwaliteit bezit Visie en doelstellingen kwaliteit bezit De kwaliteit van de woning is cruciaal voor het thuisgevoel van de bewoners. We zetten in op verduurzaming van het bezit onder de voorwaarde dat
Nadere informatieZon op VVE. Wormerveer Eric de Lange 19 mei 2016
Zon op VVE Wormerveer Eric de Lange 19 mei 2016 Waarom doen we dit? Wereldwijde klimaatcrisis Klimaat top Parijs Energie Akkoord Nederland Klimaatzaak Urgenda Maar er gebeurt nog steeds te weinig en te
Nadere informatieEffecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal
Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni 2018 - rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal Jurriaan Kooij Inhoud presentatie Introductie van de
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam
Energie Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van
Nadere informatieZon op Zwijndrecht daar krijg ik energie van Wij Buurtbewoners Wat/Wie Op het zijn dak een van burgerinitiatief kopen een samen in een coöperatie -zonnepanelen is openbaar Zon op gebouw Zwijndrecht Eerste
Nadere informatie1.405 (doel 1.450) 7,2. 3,0 mln. 7,5 mln. 29,6 mln 25,0 mln. 54,6 mln. kwaliteit woningen. visie en doelstellingen kwaliteit bezit
5 Kwaliteit bezit visie en doelstellingen kwaliteit bezit De kwaliteit van de woning is cruciaal voor het thuisgevoel van de bewoners. We zetten in op verduurzaming van het bezit onder de voorwaarde dat
Nadere informatieEnergiebesparing! Waarom Energielabel en WWS Woonlastenwaarborg Pilot Noord
18 mei 2010, Stichting Huurdersraad Spijkenisse Energiebesparing! Waarom Energielabel en WWS Woonlastenwaarborg Pilot Noord Jaap van Leeuwen Energieconsulent Nederlandse Woonbond Waarom energie besparen?
Nadere informatieDe energieprestatievergoeding
De energieprestatievergoeding Radewijkbrink 9-15, Enschede Striepebrink 10-16, Enschede Inhoudsopgave Inleiding 2 Waarom energie opwekkende woningen? 3 Wat is gebouw- en gebruik gebonden gebruik? 4 Wat
Nadere informatieOvereenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen
Overeenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen Stichting Woningbouw Slochteren, Stichting Bewonersraad Slochteren 1. Doelstelling, aanpak en reikwijdte 1.1 De overeenkomst richt zich op het bereiken
Nadere informatieAanleiding. Mix van huurprijzen in Stadhouderslaan Meer comfort Duurzaamheid verbeteren Mix in woningtypen in Stadhouderslaan
Agenda 17:00 17:10 17:20 17:30 17:55 18:15 18:20 18:35 Inloop Opening door Arianne van Geel, manager Wonen bij Woonvisie Uitleg stemkastje en de 1 e vragen door Atmane Hamdi (Sociaal projectleider ) Toelichting
Nadere informatieVragen en antwoorden over WoonEnergie
Vragen en antwoorden over WoonEnergie Hier vindt u vragen en antwoorden over de volgende thema s: - Vragen over WoonEnergie en hun aanbod - Vragen over klant worden, het contract en contactgegevens - Vragen
Nadere informatieBuurtenergie Boekelo, 29 januari 2013
Buurtenergie Boekelo, 29 januari 2013 Programma > 20.00 U. Welkom namens de dorpsraad door Joost Brunink > 20.10 U. Welkom namens de gemeente door Rienk van der Werff, en toelichting op duurzaamheidsbeleid
Nadere informatieEnergie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht
Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van
Nadere informatieResultaten Enquête Duurzame Energie Metslawier
Inleiding: Begin mei 23 is door Dorpsbelang Metslawier/DOM Metslawier een enquête huis aan huis verspreid. Doel van deze enquête is het inzichtelijk maken van de vraag van dorpsbewoners naar middelen om
Nadere informatieVERDIEN AAN DE ZON. Zonnepanelen op het dak van uw huurwoning Goed voor uw portemonnee en voor het milieu!
VERDIEN AAN DE ZON Zonnepanelen op het dak van uw huurwoning Goed voor uw portemonnee en voor het milieu! Duurzame energiebron Zonlicht is er overdag altijd. Zelfs op een bewolkte dag vangen zonnepanelen
Nadere informatieHartelijk Welkom! Gemeentehuis Capelle aan den IJssel 26 november 2013
Hartelijk Welkom! Gemeentehuis Capelle aan den IJssel 26 november 2013 Agenda 20.00 uur Opening door wethouder (introductie zonatlas) Jouke van Winden 20.20 uur Introductie Energie Collectief Capelle (ECC)
Nadere informatieAdvies zonnepanelen. John van Veen senior adviseur Woonbond Kennis- en Adviescentrum oktober 2013
John van Veen senior adviseur Woonbond Kennis- en Adviescentrum oktober 2013 Advies zonnepanelen Inleiding p 3 september 2013 is de eerste Huurders Advies Groep (HAG) van Acantus in Winschoten van start
Nadere informatieBetaalbaarheid en duurzaamheid
Bijlage 1 Advies Bewoners Advies Groep Betaalbaarheid en duurzaamheid Juli 2009 John van Veen Senioradviseur WKA Inleiding In de maanden mei en juni is een groep betrokken huurders van Nijestee in een
Nadere informatieWOONLASTENAGENDA 2015. BrabantWonen
WOONLASTENAGENDA 2015 BrabantWonen ALGEMENE INLEIDING BrabantWonen, Kleine Meierij, Zayaz, gemeente s-hertogenbosch en het Stedelijk Huurdersplatform (SHP) hebben in 2014 het Woonlastenakkoord gesloten.
Nadere informatieZayaz Huurderspanel Resultaten vervolgonderzoek Duurzaamheid. Oktober 2017
Zayaz Huurderspanel Resultaten vervolgonderzoek Duurzaamheid Oktober 2017 Goed om te weten De eerste sheets geven de uitkomsten per vraag weer. Deze zijn weergegeven in percentages. Vanaf sheet nummer
Nadere informatieCuravie woning Nieuwbouw
Curavie woning Nieuwbouw energiezuinige woningen OP NUL DE METER GROSFELD VAN DER VELDE ARCHITECTEN Curavie woning Nieuwbouw energiezuinige woningen Levensloopbestendigheid De Curavie woning heeft een
Nadere informatieWelkom VvE s uit Gemeente Emmen EEN INITIATIEF VAN
Welkom VvE s uit Gemeente Emmen EEN INITIATIEF VAN Informatiebijeenkomst Zonnepanelen voor VvE s 27 november 2018 Even voorstellen Jan Cullens, VvE Zonnecoach De VvE Zonnecoach geeft uw VvE energie Nut
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieEnergiebesparing. Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties
Energiebesparing Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Eerste druk, november 2007 ENERGIEBESPARING Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Eerste druk, november 2007 2007, Nederlandse
Nadere informatieBestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM. 22 maart 2010 stookkosten Eneco. Geachte bestuursleden,
Bestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM Datum Onderwerp 22 maart 2010 stookkosten Eneco Geachte bestuursleden, In het informatieboekje dat u aan alle bewoners
Nadere informatieRapport Wat vinden Nederlanders van de Nul op de Meter woningen? PR-onderzoek in opdracht van Eneco
Rapport Wat vinden Nederlanders van de Nul op de Meter woningen? PR-onderzoek in opdracht van Eneco Project: 15083773 Datum: 22 december 2015 Inhoudsopgave 2 Onderzoeksopzet 4 Conclusies 6 Belangrijkste
Nadere informatieENERGIEBESPARING? WEK UW EIGEN ENERGIE OP MET ZONNEPANELEN
ENERGIEBESPARING? WEK UW EIGEN ENERGIE OP MET ZONNEPANELEN Wonion vindt energiebesparing heel belangrijk. Zowel voor u als voor onszelf. Eén van de manieren om energiekosten te besparen is door zelf energie
Nadere informatieSUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS
SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;
Nadere informatieStadjers over energie en energiebesparing. Een Stadspanelonderzoek
B A S I S V O O R B E L E I D Stadjers over energie en energiebesparing Een Stadspanelonderzoek Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering van
Nadere informatiePluswoning Nieuwbouw. energiezuinige woningen OP METER
Pluswoning Nieuwbouw energiezuinige woningen OP NUL DE METER Pluswoning Nieuwbouw energiezuinige woningen Levensloopbestendigheid De Pluswoning heeft een volledig woonprogramma op de begane grond inclusief
Nadere informatieBenut alle kansen van zonnepanelen
1 Benut alle kansen van zonnepanelen 2 5 voorbeelden: Pitch 1 3 Vabi Assets dag 2015 Klik om een thema te maken Vabi Assets dag 2015 Goed Wonen Joris Wismans 2650 woningen Toekomst Duurzaam woningbezit
Nadere informatieWierden Europaring 7 woningen nul-op-de-meter groot onderhoud. 12 februari 2019
Wierden Europaring 7 woningen nul-op-de-meter groot onderhoud 12 februari 2019 2 EVEN VOORSTELLEN Johan Kleinjan Ter Steege Bouw Vastgoed Hardenberg Berto Boeve Loohuis Installatietechnieken Wouter Ribberink
Nadere informatieNieuwsbrief Resultaten evaluatie
Nieuwsbrief Resultaten evaluatie Toen het project 2030 werd gestart, is aan de gemeenteraad toegezegd dat na vier afgeronde en het project geëvalueerd zou worden. In april heeft het projectteam 2030 een
Nadere informatieSUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS
SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;
Nadere informatieEnergie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter
Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:
Nadere informatieZonnestroom opwekken met de daken van Viveste
Zonnestroom opwekken met de daken van Viveste Welkom Waarom zonnestroom opwekken? Koppeling met visie trias energetica 1e stap: beperk verbruik door bv. isolatie, renovaties 2e stap: duurzaam opwekken
Nadere informatieEnergie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie
Energie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie Brabantse Milieufederatie Stichting, non-profit maatschappelijke belangenorganisatie Natuur, milieu, landschap
Nadere informatieJA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN
JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN Foto: Jeroen Mul/Flickr, Creative Commons JA: STEVIG INZETTEN OP BETAALBAAR EN GOED WONEN VOOR IEDEREEN! De afgelopen jaren is er dankzij
Nadere informatieZonnepanelen voor VvE Guirlande
Zonnepanelen voor VvE Guirlande EEN INITIATIEF VAN Jan Cullens 8 september 2018 Even voorstellen Jan Cullens, VvE Zonnecoach 1,5 minuut introductie Zonnecoaches Wat is de VvE Zonnecoach? Een initiatief
Nadere informatieDeventer Digipanel Energiebesparend gedrag Juni 2013
Deventer Digipanel Energiebesparend gedrag Juni 2013 Uitgave : Team Kennis en Verkenning Naam : Jaap Barink Telefoonnummer : (0570) 693369 Mail : j.barink@deventer.nl 2 Introductie Team Kennis en Verkenning
Nadere informatieEnquête Bijeenkomsten Achterhoek Maakt Meters
Amsterdam Enquête Bijeenkomsten Achterhoek Maakt Meters Doetinchem, Hengelo en Terborg 2016 Benutting van het slimme meter aanbod voor energiebesparing Rapportage door Gerard Jager, Jurriën Schuurman en
Nadere informatieEnergie besparen met uw huurders
Energie besparen met uw huurders Mijn e-loket helpt u: uw energiebeleid te communiceren energielabels inzichtelijk te maken CO2 uitstoot met uw huurder te verminderen Mijn e-loket helpt uw huurders: bewust
Nadere informatieZonnig huren Boxtel In 10 weken op 100 woningen 1000 zonnepanelen! Woonstichting St. Joseph Energie coöperatie Boxtel
Zonnig huren Boxtel In 10 weken op 100 woningen 1000 zonnepanelen! Woonstichting St. Joseph Energie coöperatie Boxtel U bespaart samen al energie! 4000 3500 3520 3614 3604 3420 3316 Bijna 10% besparing
Nadere informatieVERENIGING BEWONERS HANZELAND ZWOLLE
Nieuwe samenstelling bestuur Nieuwsbrief juli 2012 Vanaf juni 2012 heeft het bestuur van de vereniging een andere samenstelling. Graag willen wij ons aan u voorstellen. Van links naar rechts: Albert Brouwer
Nadere informatieFactsheet CO2-Prestatieladder 2018
Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van Voskamp Groep B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid
Nadere informatieOosterhout Nieuwe Energie Voorbereiding oprichting coöperatie
1 Oosterhout Nieuwe Energie Voorbereiding oprichting coöperatie Wij willen Betaalbare, Duurzame, Eigen Energie in Oosterhout 3 Waarom ONE Betaalbaar Duurzaam Eigen Samen Goedkoper dan de markt Winsten
Nadere informatieZonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap
Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Foto: Willem Mes In dit plan kun je stap voor stap lezen hoe je via een Zon-Privé actie eenvoudig zonne - panelen kunt aanbieden aan je medewerkers.
Nadere informatieHUURDERSRAAD WATERWEG WONEN JAARVERSLAG Hoeveel houden we deze maand over?
HUURDERSRAAD WATERWEG WONEN JAARVERSLAG 2015 Hoeveel houden we deze maand over? Alle huurders van Waterweg Wonen zijn automatisch lid van de Huurdersraad 1 van de 7 Voor u ligt het Jaarverslag 2015 van
Nadere informatieZonnecoöperatie West-Friesland Burgerinitiatief. 1 september 2014
Zonnecoöperatie West-Friesland Burgerinitiatief 1 september 2014 Programma: Welkom! Wethouders Wijnne en Nootebos aan het woord Werkgroepleden Presentatie plannen Vragen? Afsluiting: circa 21.30 uur Wethouder
Nadere informatieVerduurzaming en Zonnepanelen van de Albertshoven
3 e Bijeenkomst Verduurzaming en Zonnepanelen van de Albertshoven 27 oktober 2015 Werkgroep leden: André de Groot Peter Pfeijffer Jaap Hoefsloot Paul Bakker 1 Agenda 19.30: 1. Welkom, Toelichting en korte
Nadere informatieHoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285
Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285 Inhoudsopgave 1 De bekendheid met en het belang van het klimaat- en energieakkoord 5 2 Drijfveren
Nadere informatieHoe energiebesparende maatregelen realiseren? De procesaanpak vanuit bewonersperspectief Onno van Rijsbergen
Hoe energiebesparende realiseren? De procesaanpak vanuit bewonersperspectief Onno van Rijsbergen Adviseur woningkwaliteit Woonbond Kennis en Adviescentrum Nederlandse Woonbond De Woonbond bespaart Energiebus
Nadere informatieDe Energiezuinige Wijk - De opdracht
De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien
Nadere informatieZuinig met energie. waar je thuis bent...
Zuinig met energie waar je thuis bent... Goed voor het milieu en voor uw portemonnee HEEMwonen investeert fors in energiebesparende maatregelen. Dit doen we heel bewust. Zo verlagen we de energielasten
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieBinnen het rooster van aftreden heeft Joke Bergwerf, na 19 jaar, aangegeven zich niet meer herkiesbaar te stellen.
Sliedrecht, 17 april 2018 JAARPLAN SLIMWONEN 2018 BESTUUR Binnen het rooster van aftreden heeft Joke Bergwerf, na 19 jaar, aangegeven zich niet meer herkiesbaar te stellen. We zijn opzoek naar iemand die
Nadere informatieKlanttevredenheids onderzoek 2012
Klanttevredenheids onderzoek 2012 Ook dit jaar heeft TMCDAS weer een klanttevredenheidsonderzoek gedaan. In dit document vindt u de uitkomsten hiervan, de feedback, de bevindingen en de daarop gestelde
Nadere informatieKLANTPEILING: ENERGIEZUINIG WONEN SAMENVATTING
KLANTPEILING: ENERGIEZUINIG WONEN Datum klantpeiling 10 november tot 23 november 2015 Onderwerp Energiezuinig wonen Aantal leden 103 Respons 60 SAMENVATTING In november 2015 gaven 60 huurders hun mening
Nadere informatieBespaar met zonnepanelen
EENMA LIG AA NB OD ONT VAN 7 G ME LD 5,- U AAN MEL DBO OP UW NUS REK N E N VO ING AA Bespaar met zonnepanelen 1 SE P T E M B ER 2018! ALI G Speciaal aanbod voor de huurders van EENM OR Zorgeloze zonnestroom
Nadere informatieInformatiebijeenkomst: 7 Bildtse Zonnedaken
Informatiebijeenkomst: 7 Bildtse Zonnedaken Woensdag 29 juni 2016 Wat gaan we bespreken? Waarom duurzame energie? Wat is Mienskips Energie? Zonnecollectief 7 Bildtse Zonnedaken Vragen? Waarom duurzame
Nadere informatie2013, peiling 2 juli 2013
resultaten 2013, peiling 2 juli 2013 Van 14 mei tot en met 26 mei 2013 is een peiling onder het HengeloPanel gehouden. Van de 2.715 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.615 leden de vragenlijst ingevuld.
Nadere informatie