Is Europa duurzaam? Is Aluminium duurzaam?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Is Europa duurzaam? Is Aluminium duurzaam?"

Transcriptie

1 Is Europa duurzaam? Is Aluminium duurzaam? Taco van den Broek Normalisatie consultant Materialen en bouwproducten duurzaam aluminium 1

2 introduction duurzaam aluminium 2

3 Inhoud Korte intro over NEN Normen en Normalisatie (aluminium) Europa (CPR, CE,..) CEN/TC 350 Bouwbesluit Tot slot.. Er zijn vele wegen die naar Rome leiden duurzaam aluminium 3

4 overheid wetenschap industrie NNI Opgericht in 1916 Eigen entiteit consultancy 163 leden 33 leden Platform Onpartijdig Onafhankelijk ACM (vh NMa) Transparant Faciliterend duurzaam aluminium 4

5 Normalisatie: wat is een norm? Een norm is: een vrijwillige afspraak tussen belanghebbende partijen over een product, dienst of proces Normalisatie is: het proces om tot een norm te komen (all-parties concerned, open en vrijwillig, gelijkwaardig, consensus) Normalisatie is veel meer dan alleen het proces en document duurzaam aluminium 5

6 Waarom normen? duurzaam aluminium 6

7 Waarover een afspraak? Wat wil ik hebben? Hoe wil ik het hebben? Wat moet ik leveren? Hoe moet ik het maken? Wat moet ik (nog) afspreken? Hoe kan ik het toetsen? Wat moeten we doen als..? Weet wat je wilt!. duurzaam aluminium 7

8 Waarom normalisatie? Normalisatie stroomlijnt processen, Draagt bij tot efficiëntie Zelfde taal/definities Level playing field Gevolg: Tijds- en kostenbesparing Vergroting afzetgebied duurzaam aluminium 8

9 Spreken we dezelfde taal? Hebben we het wel over het zelfde? Definities? Harmonisatie duurzaam aluminium 9

10 Wat is interessant voor u? Wat is uw markt? Waar ligt uw aandachtsgebied? Waar ligt uw toepassingsgebied? Heeft uw een probleem? Zo ja, welke? duurzaam aluminium 10

11 Heeft dit uw aandacht? EN 1999 Eurocode 9: Design of aluminium structures (herziening start 2015 met of zonder NL) EN 1090 Execution of steel structures and aluminium structures deel 1 Requirements for conformity assessment of structural components (CE-markering), deel 3 Technical requirements deel 5 Technical requirements for thin-gauge, cold-formed aluminium elements and structures EN Aluminium and aluminium alloys - Structural products for construction works - Technical conditions for inspection and delivery (CE-markering) EN Greenhouses: Design and Construction (herziening) duurzaam aluminium 11

12 Europa staat niet vóór de deur maar al met één voet over de drempel LET OP UW DEUR! Je moet er ook uit kunnen duurzaam aluminium 12

13 Duurzaamheid is hot in Europa maar met weinig samenhang en coördinatie Green-It EcoDesign for buildings DG ENVIRONMENT CPR BWR#7 DG ENTERPRISE DG ENERGY

14 Europees beleid, richtlijnen en regelgeving Milieu informatie Policies Energy roadmap 2050 Flagship initiative Resource Efficiency Directives (Richtlijn zelf omzetten naar nationale regelgeving) Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) Energy Efficiency directive (EED) EcoDesign Directive 2009/125/EC Waste Framework Directive Regulations (Moet verplicht en letterlijk worden overgenomen) Bouwprodukten Verordening - CPR: BWR3 en BWR7 Ecolabel: Regulation no. 66/2010 van 25 November 2009 Initiatieven / programma s Ecolabel for Buildings Green Public Procurement (June 2010) REACH duurzaam aluminium 14

15 CE-markering en DoP Eigenverklaring Van fabrikant of importeur CE = Conformité Européene Overeenkomstig de desbetreffende richtlijn Voor 33 landen EU (28) EFTA (3) Zwitserland & Turkije duurzaam aluminium 15

16 Construction Product Regulations, CPR Verhandelbaar Toepasbaar Vergelijkbaarheid Transparantie markt (ook data en testen) (Enig) wettig bewijs Handelsbelemmeringen wegnemen duurzaam aluminium 16

17 Fundamentele eisen voor bouwwerken Basic Works Requirements 1.Mechanical resistance and stability 2.Safety in case of fire 3.Hygiene, health and the environment (life cycle) 4.Safety in use 5.Protection against noise 6.Energy economy and heat retention (ook bouw en sloop) 7.Sustainable use of natural resources duurzaam aluminium 17

18 BWR7: Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen Het bouwwerk moet zodanig worden ontworpen, uitgevoerd en gesloopt dat duurzaam gebruik wordt gemaakt van natuurlijke hulpbronnen en het volgende wordt gewaarborgd: 1. de recycleerbaarheid van het bouwwerk en de materialen en delen ervan na de sloop; 2. de duurzaamheid van het bouwwerk;? 3. het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en secundaire materialen in het bouwwerk. duurzaam aluminium 18

19 CPR verwijst naar EPD s (55) De fundamentele eis voor bouwwerken inzake duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen dient met name rekening te houden met de recycleerbaarheid van bouwwerken en van de materialen en delen ervan na de sloop, de duurzaamheid van bouwwerken en het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en secundaire materialen in het bouwwerk. (56) Voor de evaluatie van het duurzaam gebruik van hulpbronnen en voor de milieueffectbeoordeling van bouwwerken moeten, indien voorhanden, milieuproductverklaringen worden gebruikt. duurzaam aluminium 19

20 Duurzaamheid van bouwwerken Korte intro over NEN Normen en Normalisatie (aluminium) Europa (CPR, CE,..) CEN/TC 350 Bouwbesluit Tot slot.. Kennis is macht duurzaam aluminium 20

21 Sustainability of construction works: 3 pijlers ENV sustainability SOC ECON milieu sociaal economisch Technical design Functional design duurzaam aluminium 21

22 Europese normen komen in Nederlandse documenten Framework Building assessment EN generic EN milieu EN social EN economic EN GWW environmental EN15978 SBK Bepalingsmethode 2.0 social EN16309 (deels in instrumenten) economic FprEN (deels in instrumenten) Environmental Product Declarations TR alg. data EN15804 EPD EN15942 comm.b2b SBK milieudatabase (NMD) NEN 8006 / MRPI MRPI format

23 Methodiek vlgs EN Bepaling, doel beoogd gebruik Specificatie te onderzoeken bouwwerk Scenarios van levenscyclus bouwwerk (fases) Kwantitatieve data van het gebouw en haar levenscyclus Selectie EPD en overige informatie (PCR s, EN 15804) Berekening milieu-indicatoren Rapportage en communicatie Verificatie duurzaam aluminium 23

24 Modules/fases A1-A3 A4-A5 B1-B7 C1-C4 productiefase bouwfase gebruiksfase eindfase D the day after (hergebruik/recycling) duurzaam aluminium 24

25 A1 Raw material supply A2 Transport A3 Manufacturing A4 Transport A5 On site processes C1 Deconstruction C2 Transport C3 Recycling / re-use C4 Disposal Sustainability of construction works Meetmethode milieuprestatie BEFORE USE USE AFTER USE Product stage Construction Process stage Use stage End of Life stage B1 Use; installed product B2 Maintenance B3 Repair B4 Replacement B5 Refurbishment B6 Operational Energy Use B6.1 Operational Energy Use - heating B6.2 Operational Energy Use - cooling B6.3 Operational Energy Use - ventilation EPBD B6.4 Operational Energy Use - hot water B6.5 Operational Energy Use - lighting Loads and benefits of recycling B6.6 Operational Energy Use - building automation and control B7 Operational Water Use CPD CPR ECODESIGN for products ECOLABEL for buildings

26 EN EPD Geeft: Een basis PCR (Type III environmental declarations). Een geharmoniseerde structuur voor het declareren, verifieren en presenteren van EPD s. Een EPD zorgt voor een eenduidige communicatie = 24 indicatoren: Milieu-effecten uit de LCA (7) Resourse use (8) Waste (3) Output flows (4) duurzaam aluminium 26

27 6 nieuwe indicatoren? Ter uitwerking voorgedragen: Human toxicity (cancer and non-cancer effects) Ecotoxicity (terrestrial, freshwater and marine) Particulate matter formation (or respiratory inorganics) Ionising radiation (human health and ecosystem health) Land use (occupation and transformation) Water scarcity Nu nut en noodzaak aantonen! duurzaam aluminium 27

28 Sustainablity of construction works werkterrein van CEN/TC 350 en NEN/NC Gebouw/bouwwerk EN CEN/TC 350 NEN/NC EPD EN duurzaam aluminium 28

29 Sustainablity of construction works werkterrein van CEN/TC 350 en NEN/NC CEN Product TC s Gebouw/bouwwerk EN indicatoren uit EPD & door de markt CEN/TC 350 NEN/NC EPD EN duurzaam aluminium 29

30 Situatie in Nederland Bepalings-methode (NEN 8006) Labels Kunnen een rol spelen bij communicatie NMD (7+3) indicatoren Bouwbesluit 2012 Art. 5.9

31 Nationaal en Europees? Labels Bepalingsmethode NMD (7+3) indicatoren NEN 8006 oud CEN Product TC s Gebouw/bouwwerk EN indicatoren uit EPD & door de markt CEN/TC 350 NEN/NC Communication on Resource efficiency opportunities in the building sector Product-TC s: hen met milieuindicatoren op basis van EN EPD EN DG-ENTR. CPR met BWR 7 DG-ENV. PEF Alle producten Mandaat 2-5 indicatoren in DoP Bouwbesluit 2012 duurzaam aluminium 31

32 Bouwbesluit 2012 Milieuparagraaf Artikel 5.9: Van de samenstelling van constructie-onderdelen van een woonfunctie is de uitstoot van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen gekwantificeerd volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWWwerken, 1 juli Ook voor kantoren > 100 m 2

33 Eis? Geen prestatie-eis Welke prestatie zouden te eisen zijn? Welke wegingsfactoren aan indicatoren? Eis is alleen aanleveren berekening Alternatief? Europees (EN en EN 15978) gelijkwaardig? duurzaam aluminium 33

34 Bepaling Milieuprestatie gebouwen in Europa LEED NEPD BREEAM / Green Guide DGNB / IBU HQE/FDES EPD MRPI / Nat.dbase / GPR-Greencalc-Dubocalc-BREEAM-NL

35 Voordelen van participatie Alleen actieve deelname in Europa en internationaal leidt tot aanpassing van normen Of vertrouwt u dat anderen toe? (uw belang vertegenwoordigen) Afwegingen: Prioriteiten Afbreukrisico Kansen duurzaam aluminium 35

36 Tot slot. Diverse losse milieu-initiatieven (ecodesign, ecolabels, GPP) slecht onderling afgestemd en nauwelijks in lijn risico op dubbel werk De CPR ( Bouwbesluit) gaat een rol spelen in de duurzaamheidsagenda Europese normering draagt bij aan duurzaam omgaan met bouwwerken, bouwdelen en materialen Afval, grondstoffen en recycling worden steeds belangrijker. duurzaam aluminium 36

37 Tot slot.. Duitsland, Frankrijk, Spanje, Scandinavië en België bepalen de agenda voor milieuprestatie voor bouwwerken (gebouwen en GWW) Nederland is met afvalbeleid (recycling) bezig. Nederlandse instrumenten zijn weinig/niet Europees georiënteerd. Nederlandse beleid sluit beperkt aan bij EU regelgeving en policies LET OP UW DEUR! als Nederlandse industrie moet u er ook uit kunnen! duurzaam aluminium 37

38 Tot slot Duurzaamheidsberekeningen gebouwen worden net zo gewoon als andere gebouwberekeningen zoals EPC. Levenscyclus gebouw wordt leidend Grondstoffen en recycling krijgen meer aandacht Een bron van grondstoffen Echte duurzaamheid gaan we bereiken in de praktijk: integraal denken en doen! duurzaam aluminium 38

39 Duurzaamheid begint bij jezelf duurzaam aluminium 39

40 Normalisatie is een teamsport! Voor en door de markt tel.: duurzaam aluminium 40

41 duurzaam aluminium 41

42 EN calculation method Is based on Life Cycle Assessment (LCA) Assess the environmental performance of a building, Gives the means for the reporting and communication The approach to the assessment covers all stages of the building life cycle Based on data obtained from Environmental Product Declarations (EPD), their "information modules", (EN 15804) The assessment includes all building-related construction products, processes and services, used over the life cycle of the building. Duurzaamheid volgens

43 EN EPD provides core product category rules for Type III environmental declarations of any construction products and services. provides a structure to ensure that all Environmental product declarations EPD of construction products, construction services and construction processes are derived, verified and presented in a harmonised way. An EPD communicates verifiable, accurate, non-misleading environmental information for products and their applications, thereby supporting scientifically based, fair choices and stimulating the potential for market driven continuous environmental improvement. duurzaam aluminium 43

44 22+2 milieu indicatoren (EN 15804) voor elke fase v.d. levenscyclus Milieueffecten uit de LCA Resource use Waste Broeikaseffect (GWP) Ozonlaagaantasting (ODP) Verzuring 7 (AP) Vermesting (NP) Zomersmog (POCP) Uitputting grondstoffen niet fossiel (ADP) fossiel (MJ) Renewable primary energy (MJ) Renewable primary energy resources as raw material (MJ) Total renewable (MJ) Non renewable primary energy (MJ) 8 Non renewable primary energy resources as raw material (MJ) Total non renewable (MJ) Secondary material (kg) Renewable secondary fuels (MJ) Non renewable secondary fuels (MJ) Net fresh water (m3) Hazardous waste (kg) 3 Non hazardous waste (kg) Radioactive waste (kg) Output flows Components for re-use (kg) 4 Materials for recycling (kg) Materials for energy recovery (kg) Exported energy (MJ) duurzaam aluminium 44

45 Wat wordt bedoeld? Milieueffectcategorie Uitputting abiotische grondstoffen (exclusief fossiele energiedragers) - ADP Uitputting fossiele energiedragers - ADP Klimaatsverandering Aantasting ozonlaag Fotochemische oxidantvorming Verzuring Vermesting Humane toxiciteit Zoetwater aquatische ecotoxiciteit Mariene aquatische ecotoxiciteit Terrestrische ecotoxiciteit Milieuprestatiekengetallen Grondstoffen Emissies Eengetalsaanduiding 1-puntsscore (schaduwprijs) Wegingsfactoren? duurzaam aluminium 45

46 Naast Europa ook mondiaal (ISO) O.a. (en nog veel meer): Life cycle assessment (LCA) ISO Principles and framework Environmental labels and declarations ISO Type III environmental declarations Social Responsibility (MVO) ISO Guidance on social responsibility Buildings and constructed assets (LCC) ISO Part 5: Life-cycle costing Sustainability in building construction (EPD) ISO Environmental declaration of building products duurzaam aluminium 46

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel

Nadere informatie

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Piet Vitse (PCE-FOAMGLAS) voorzitter BMP-WG Duurzaam Bouwen 1 1 1. Uitgangspunt 2. Maatschappelijk & wettelijk kader CPR

Nadere informatie

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Pieter Van Laere - Sustainable Development Manager Saint-Gobain Construction Products - ISOVER De kers

Nadere informatie

Aluminium, LCA en EPD

Aluminium, LCA en EPD Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15

Nadere informatie

Duurzaam bouwen, betere toekomst

Duurzaam bouwen, betere toekomst Duurzaam bouwen, betere toekomst Welke keuzes kunt u vandaag maken Jeannette Levels Directeur Stichting MRPI, www.mrpi.nl Vennoot LBP SIGHT Duurzaam bouwen in 30 minuten Waarom? Wat? Hoe? Wie? Waarom?

Nadere informatie

WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN EVOLUTIE OP EUROPEES NIVEAU

WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN EVOLUTIE OP EUROPEES NIVEAU WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN EVOLUTIE OP EUROPEES NIVEAU LAETITIA DELEM & LISA WASTIELS WTCB DUURZAME ONTWIKKELING CSTC DEVELOPPEMENT DURABLE 1

Nadere informatie

Sustainable Constructions Duurzaam stapelen

Sustainable Constructions Duurzaam stapelen 1 Sustainable Constructions Duurzaam stapelen Ir. Chris Hamans Rockwool International A.S. - DK 2 Duurzaam en Sustainable UK: Sustainability and Durability D: Nachhaltig und Dauerhaft NL: Duurzaam en Duurzaam??

Nadere informatie

Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek. Normontwikkeling uw belang. introduction. Normontwikkeling uw belang 2

Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek. Normontwikkeling uw belang. introduction. Normontwikkeling uw belang 2 Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek NEN Normontwikkeling uw belang 1 introduction Normontwikkeling uw belang 2 1 Normen: uw belang? Korte intro over NEN Normontwikkelen Normtoepassing

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid

dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Seminar duurzaam bouwen met staal dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Inhoud Inleiding ontwikkelingen duurzaam

Nadere informatie

CE-markering: wat houdt dat in en wat is de waarde ervan?

CE-markering: wat houdt dat in en wat is de waarde ervan? CE-markering: wat houdt dat in en wat is de waarde ervan? Jacques Mertens Csilla Csoke Bent u het bevoegd gezag? CE-Markering regelgeving Csilla Csoke Regelgeving 1. Bouwbesluit: veiligheidsniveau bepalen

Nadere informatie

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een

Nadere informatie

Produceren in China Goed voor de carbon footprint? Arnold de Vries Robbé

Produceren in China Goed voor de carbon footprint? Arnold de Vries Robbé Produceren in China Goed voor de carbon footprint? Arnold de Vries Robbé Project Analyse & Consultancy PAC How to present to Millennials? Opbouw presentatie Splits de vraag: 1) Staal productie in China

Nadere informatie

Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint

Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com Principes circulaire economie 2 NGO: algemene introductie 1 De Life Cycle

Nadere informatie

BEDRIJFSINFORMATIE. VOOR PLUS groen beton. MRPI-code DATUM AFGIFTE 20 september 2012

BEDRIJFSINFORMATIE. VOOR PLUS groen beton. MRPI-code DATUM AFGIFTE 20 september 2012 BEDRIJFSINFORMATIE VOOR PLUS groen beton MRPI-code 20.1.00026.004 Van Nieuwpoort Betonmortel B.V. Postbus 167 2800 DA Gouda Tel.: +31 (0)182 597 400 Fax: +31 (0)182 597 410 E-mail: betonmortel@van-nieuwpoort.nl

Nadere informatie

Workshop 6 Technische betrouwbaarheid

Workshop 6 Technische betrouwbaarheid Workshop 6 Technische betrouwbaarheid Standaardisatie bij Wind op Zee (1) 13 Juni 2014 Frank Kortstee & Martijn Geertzen (NEN) Winddag 2014 Windenergie: een betrouwbare techniek 1 Programma Tijdstip Onderwerp

Nadere informatie

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk AGENDA Houtcafé 25 september 2014 16.00 uur Inleiding Milieuaspecten van hout Eric D. de Munck, projectleider en secretaris Centrum Hout/VVNH

Nadere informatie

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN 50600 normering de nieuwe norm is compleet Niek van der Pas Voorzitter NEN commissie: Computerruimten en datacenters Nederland NEN 'Computerruimtes en

Nadere informatie

Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf

Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Vergelijkende milieustudie bruggen Onderzoek Brede studie met meerdere sectoren Specificatie, berekeningsmethode, data Niet-materiaal gebonden specificaties

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0005 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Inslag anker EA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten) Beoogd

Nadere informatie

Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen!

Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen! Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen!! Onderwerpen! Wat is duurzaam bouwen?! Kunnen we dit meten?! Bouwbesluit per 1-1-2013! Staaldata! MilieuRelevante ProductInformatie (MRPI)! Nationale MilieuDatabase

Nadere informatie

WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM!

WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM! WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies 1 april 2015, TKI KIEM WP4 - Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden Projectpartners IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam

Nadere informatie

CE-markering op bouwproducten: Richtlijn wordt Wet

CE-markering op bouwproducten: Richtlijn wordt Wet CE-markering op bouwproducten: Richtlijn wordt Wet CE-markering: Wat is het, wat wordt het en wat moeten we ermee in de dakenbranche? Inderdaad, wat moeten we ermee want op dit moment is de bouwsector

Nadere informatie

Milieu-impact van groene wandsystemen

Milieu-impact van groene wandsystemen Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR NL-EPD CERTIFICAAT VOOR ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATIONS (EPD) VAN BOUWPRODUCTEN

NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR NL-EPD CERTIFICAAT VOOR ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATIONS (EPD) VAN BOUWPRODUCTEN NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR NL-EPD CERTIFICAAT VOOR ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATIONS (EPD) VAN BOUWPRODUCTEN Vastgesteld door het CvD Duurzaamheid bouwproducten, d.d. 2014-xx-xx Uitgave: IKOB-BKB,

Nadere informatie

BIM 4.2. (VLAIO) BIM e-commerce

BIM 4.2. (VLAIO) BIM e-commerce BIM 4.2. (VLAIO) AANBOD VRAAG BIM e-commerce Nieuwe marketingmogelijkheden (feedback info, ) Nieuwe internationale mogelijkheden (maar: niet aanwezig = niet geselecteerd en geen verkoop) Sneller doorbreken

Nadere informatie

Who s afraid of.cpr? Co Molenaar. Senior adviseur water en bodem.

Who s afraid of.cpr? Co Molenaar. Senior adviseur water en bodem. Who s afraid of.cpr? Co Molenaar Senior adviseur water en bodem co.molenaar@rws.nl Wat komt aan de orde? 1. Doel van de presentatie 2. Achtergronden CPR 3. BWR 3 Hygiëne, gezondheid en milieu 4. Actuele

Nadere informatie

Normen voor de kunststofsector. Relatie met CE-markering en wetgeving?

Normen voor de kunststofsector. Relatie met CE-markering en wetgeving? Infosessie normalisatie kunststoffen Normen voor de kunststofsector. Relatie met CE-markering en wetgeving? Anne Marie Dalle Deceuninck NV 03-10-2013 1 CE markering en wetgeving Construction Products Directive

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+ PRESTATIEVERKLARING Nr. 0048 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer constructieplug SXR / SXRL 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk

Nadere informatie

Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman

Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman 1 Inhoud : Wat is en doet de NMD Herstructurering Harmonisatie Onderzoek Toekomst 2 Doelstellingen NMD: Landelijke geharmoniseerde

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+ PRESTATIEVERKLARING Nr. 0031 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer nail anchor FNA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (lichte lasten) Beoogd

Nadere informatie

Fysieke belasting. Stephanie Jansen 22 november 2017

Fysieke belasting. Stephanie Jansen 22 november 2017 Fysieke belasting Stephanie Jansen 22 november 2017 NEN Nederlands Normalisatie-instituut Opgericht in 1916 Onafhankelijke stichting Non-profit Netwerk van ca. 800 commissies & ca. 5000 leden Ontwikkelt,

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 3

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 3 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0015 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Anchor bolt FBN II, FBN II A4 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Momentgecontroleerd spreidanker Beoogd gebruik Bevestiging

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL PRESTATIEVERKLARING DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: DoP: 0058 2. Beoogd(e) gebruik(en):

Nadere informatie

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort

Nadere informatie

Energieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving

Energieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving Energieprestatie De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving 1 Even voorstellen: Ron van der Aa (projectmanager bij NEN) Wie bent u? Context 2 Inhoud van deze presentatie Algemeen:

Nadere informatie

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE Suzanne de Vos-Effting OPZET PRESENTATIE Motivatie RWS milieuprofielen scheepsbrandstof Aanpak berekening Resultaten Gebruik milieuprofielen

Nadere informatie

Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa

Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa 19 april 2018 Trust Quality Progress Voorstellen Wet kwaliteitsborging voor het bouwen 2 statement Hedendaags ondernemen is jongleren

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0036 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Zykon-Hammerset anchor FZEA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten)

Nadere informatie

Ecodesign. Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV

Ecodesign. Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV Ecodesign Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV Roadmap : -80% by2050 2 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/pdf/?uri=celex:52014dc0015&from=en Ecodesign

Nadere informatie

Daadwerkelijk duurzaam

Daadwerkelijk duurzaam Daadwerkelijk duurzaam Wie we zijn De ROCKWOOL Group is wereldwijd marktleider in steenwol isolatieproducten en -systemen. Verdeeld over 27 productielocaties en meer dan 30 verkooplocaties heeft de ROCKWOOL

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 6

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 6 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0020 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer High-Prestatie Anchor FH II, FH II-I 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Momentgecontroleerd spreidanker Beoogd gebruik

Nadere informatie

DGBC Materialentool v2.12 Nationale Milieudatabase v1.2 Mat 1 berekening BREEAM-NL

DGBC Materialentool v2.12 Nationale Milieudatabase v1.2 Mat 1 berekening BREEAM-NL Bijlage 2: MPG berekening DGBC Materialentool v2.12 Nationale Milieudatabase v1.2 Mat 1 berekening BREEAMNL Algemene gegevens BREEAMNL registratienummer: Dossiernummer: 2014021 Projectnaam: Eekhoornstraat

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. bijlages B 1 tot en met B 4

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. bijlages B 1 tot en met B 4 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0069 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Inslag anker EA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten) Beoogd

Nadere informatie

Wie de norm heeft, heeft de hub

Wie de norm heeft, heeft de hub Wie de norm heeft, heeft de hub Ing. Emiel Verhoeff Consultant Business Development NEN Nederlands Normalisatie-instituut, Delft Emiel.verhoeff@nen.nl, (015) 26 90 334, http://www.nen.nl Dr.ir. Henk J.

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 4

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 4 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0081 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Doorsteek anker FAZ II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Momentgecontroleerd spreidanker Beoogd gebruik Bevestiging

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+ PRESTATIEVERKLARING Nr. 0016 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer betonschroef FBS 5 en FBS 6 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (lichte lasten)

Nadere informatie

PROCEDURE GELIJKWAARDIGHEID VASTSTELLEN EN TOETSEN DATA VOOR NMD. Bijlage C: SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase

PROCEDURE GELIJKWAARDIGHEID VASTSTELLEN EN TOETSEN DATA VOOR NMD. Bijlage C: SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase PROCEDURE GELIJKWAARDIGHEID VASTSTELLEN EN TOETSEN DATA VOOR NMD Bijlage C: SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase Concept, versie 2.0, 23 juni 2014 SBK Stichting Bouwkwaliteit

Nadere informatie

Milieu Impact van Composieten

Milieu Impact van Composieten Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel MILIEU-IMPACTEVALUATIES IN DE GEBOUWDE OMGEVING Het gebruik van Life Cycle Assessment Deel 1 Damien TRIGAUX KU LEUVEN MILIEU-IMPACTEVALUATIES

Nadere informatie

Bouwkundig Ontwerp- en Adviesburo Heijnen

Bouwkundig Ontwerp- en Adviesburo Heijnen Bouwkundig Ontwerp- en Adviesburo Heijnen Kleine Veld 37 7751 BG Dalen Tel: 0524-553000 info@boaheijnen.nl www.boaheijnen.nl Project : Nieuwbouw woning aan de Buitenakker te Hooghalen (kavel 1), fam. Horst

Nadere informatie

Normen voor energie efficiency in organisaties

Normen voor energie efficiency in organisaties Normen voor energie efficiency in organisaties Industrial Processing - FEDEC Energietheater Regelgeving - Compliance op energiegebied, 4 oktober 2016 Bert Dijkstra NEN Energie bert.dijkstra@nen.nl 1 Inhoud

Nadere informatie

Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen

Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Inleiding De complexiteit van ons afvalwatersysteem is, naast de lange levensduur,

Nadere informatie

Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)?

Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)? Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)? In een Environmental Product Declaration of EPD wordt in een 11-tal impactcategoriën de milieu-impact van een product uitgedrukt in getallen. Het is een

Nadere informatie

Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs

Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs DUURZAAMGEBOUWD CONGRES Workshop 2E Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs Inhoud Materialen worden belangrijker Life Cycle Assessment (LCA) DUBOkeur prof.dr.ir. Michiel Haas Faculty CiTG

Nadere informatie

MPG-berekening stolpwoning aan de Stierop 3 te Uitgeest

MPG-berekening stolpwoning aan de Stierop 3 te Uitgeest 2Advise bouwadvies Camphuysenlaan 5 Postbus 298 4700 AG Roosendaal T 0165-529729 F 084-8701840 www.2advisebouwadvies.nl info@2advisebouwadvies.nl MPG-berekening stolpwoning aan de Stierop 3 te Uitgeest

Nadere informatie

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+ PRESTATIEVERKLARING Nr. 0003 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Inslag anker EA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (lichte lasten) Beoogd

Nadere informatie

LCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden

LCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden LCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden Management samenvatting Inleiding Damwanden zijn een belangrijke markt voor duurzaam geproduceerd tropisch hout,

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0017 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Concrete screw FBS, FBS A4 en FBS C 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0007 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: injectiesysteem fischer FIS V 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten) Beoogd

Nadere informatie

Duurzaamheidsmetingen

Duurzaamheidsmetingen Duurzaamheidsmetingen 21 april SUSPRO³ werkgroep eco-innovatie Saskia Walraedt Projectleider Eco²Chem en Vlarip Agenda Inleiding Waarom duurzaamheid meten Types meetmethodes Wat meten Hoe meten Voorstelling

Nadere informatie

ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star

ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star Inspiratiemiddag ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star Vrijdag 10 oktober Mijn boodschap voor u 1. Respecting

Nadere informatie

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich

Nadere informatie

Valkruid WG Klazienaveen

Valkruid WG Klazienaveen Valkruid 10 7891 WG Klazienaveen www.gertpost.nl RAPPORTAGE MILIEU PRESTATIEBEREKENINGEN Project: 16 woningen aan de Verlengde Havenstraat te Beilen Datum: 17 maart 2016 Wijziging: - Algemene gegevens

Nadere informatie

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Wim Maassen Fellow Life Cycle Performance Design CV Wim Maassen Fellow Technische Universiteit

Nadere informatie

EN :2012 ETAG 026 part 3:2011. Sikacryl -620 Fire

EN :2012 ETAG 026 part 3:2011. Sikacryl -620 Fire EN 15651-1:2012 ETAG 026 part 3:2011 14 1104 PRESTATIEVERKLARING Sikacryl -620 Fire 02 05 14 04 0000 0000 49 1213 1. Producttype: Unieke identificatiecode van het producttype: 2. Type-, partij- of serienummer,

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN A1 (en)

Nederlandse norm. NEN-EN A1 (en) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0078 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer betonschroef ULTRACUT FBS II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten)

Nadere informatie

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum Samenvatting uit rapport: Life Cycle Analysis Granova Heros Sluiskil B.V Datum 10-10-2014 Opdrachtgever Heros Sluiskil B.V. Oostkade 5 4541 HH Sluiskil Opdrachtnemer EcoChain Technologies B.V. Oostenburgermiddenstraat

Nadere informatie

NVLB, VBW-Asfalt, NEVUL Eurobitume

NVLB, VBW-Asfalt, NEVUL Eurobitume Netwerkbijeenkomst grondstoffen 12 november 2008 NVLB, VBW-Asfalt, NEVUL Eurobitume CPD Revisie Verordening voor bouwproducten 2e consultatieronde Caspar van den Thillart NL delegatieleider Richtlijn Bouwproducten

Nadere informatie

Rapport Milieuprestatie 2Amsterdam

Rapport Milieuprestatie 2Amsterdam Rapport Milieuprestatie 2Amsterdam Project 2Amsterdam Onderwerp Bouwaanvraag Onderbouw (parkeergarage) MPG Datum 20-02-2017 Paginas 5 Toelichting Dit rapport bevat de uitkomst van de berekende milieuprestatie

Nadere informatie

Noodzaak van informatie

Noodzaak van informatie Noodzaak van informatie BIM koppeling met BREEAM TJJ Huijsmans Contents Inleiding Reageren op veranderingen Dynamiek in gebouwde omgeving Materialen in circulaire economie Shearing layers principe Noodzaak

Nadere informatie

DGBC Materialentool v2.13 Nationale Milieudatabase v1.5 Mat 1 berekening BREEAM-NL

DGBC Materialentool v2.13 Nationale Milieudatabase v1.5 Mat 1 berekening BREEAM-NL Algemene gegevens BREEAM-NL registratienummer: - besl u i t : Dossiernummer: - Projectnaam: Tilburg, Distlerstraat, 41 woningen Status berekening: Definitief Aanmaakdatum: 21-05-2014 Laatst gewijzigd:

Nadere informatie

Verantwoorde keuze van bestratingsproducten

Verantwoorde keuze van bestratingsproducten Verantwoorde keuze van bestratingsproducten Bij de keuze van producten voor bestratingen gelden verschillende afwegingsfactoren. De impact van een bepaalde keuze op het milieu is daar één van, een factor

Nadere informatie

24 & 30 november 2012. Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Impact van de Bouwproductenverordening Jules De Windt FOD Economie

24 & 30 november 2012. Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Impact van de Bouwproductenverordening Jules De Windt FOD Economie 24 & 30 november 2012 Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Impact van de Bouwproductenverordening Jules De Windt FOD Economie Inhoud Van de Richtlijn naar de Verordening De Verordening

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-05-25 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-05-25 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184 kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-05-25 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184 6 NORMCOMMISSIE NEN Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX

Nadere informatie

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1 CFD in normalisatie Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011 Presentatie NEN 1 Even voorstellen: Ruud Nouwen (Clustermanager Integraal Bouwen bij NEN-Bouw) Wie bent u? Presentatie NEN 2 Inhoud

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Duurzaam inkopen bij Duurzaamheid bij aanleg en onderhoud van wegen, vaarwegen en waterwerken Edwin van der Wel, Sr. Adviseur Duurzaamheid en Energie, GPO Inhoud Programma duurzaam inkopen GWW Doelstellingen

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer Doorsteek anker FAZ II (Momentgecontroleerd spreidanker) NL

PRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer Doorsteek anker FAZ II (Momentgecontroleerd spreidanker) NL PRESTATIEVERKLARING DoP: 00121 voor fischer Doorsteek anker FAZ II (Momentgecontroleerd spreidanker) NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: DoP: 00121 2. Beoogd(e) gebruik(en): Bevestiging

Nadere informatie

INHOUD. Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper. Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA?

INHOUD. Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper. Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA? INHOUD Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA? Welke informatie heb ik nodig? Wat is een EPD? Hoe kom ik aan een EPD? 4 7

Nadere informatie

Een tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze

Een tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze Een tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze Seminaries Duurzaam Bouwen, Leefmilieu Brussel 29 januari 2016 Evi Rossi, AMB, dienst Databeheer & Statistiek Roos Servaes, AMB, dienst Beleidsinnovatie

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184 6 NORMCOMMISSIE NEN Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015

Nadere informatie

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia Water op Mars Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia A diverse, global business Mars objective is to manufacture and distribute food products a manner that promotes

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van grassportvelden. 22 november Jasper Scholten

Levenscyclusanalyse van grassportvelden. 22 november Jasper Scholten Levenscyclusanalyse van grassportvelden 22 november 2012 Jasper Scholten Inhoud 1. Introductie Blonk Consultants 2. De levenscyclusanalyse (LCA) in 4 stappen 3. Resultaten 4. Advisering over duurzaam sportveldonderhoud

Nadere informatie

Blue Growth Blue Growth in de Noordzee

Blue Growth Blue Growth in de Noordzee Blue Growth Blue Growth in de Noordzee Potentie van de Noordzee nu en in 2050 Manfred Wienhoven en Johan Gille 26 februari 2014 Visafslag, Scheveningen Een paar elementen I. Het Blue Growth concept op

Nadere informatie

INHOUD. Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper. Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA?

INHOUD. Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper. Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA? INHOUD Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA? Welke informatie heb ik nodig? Wat is een EPD? Hoe kom ik aan een EPD? 4 7

Nadere informatie

presentatie voor de contactgroep KAM-Infra, de KAM-dag Donderdag 8 november 2012, Bouw- en Infra Park te Harderwijk

presentatie voor de contactgroep KAM-Infra, de KAM-dag Donderdag 8 november 2012, Bouw- en Infra Park te Harderwijk CPD CPR presentatie voor de contactgroep KAM-Infra, de KAM-dag Donderdag 8 november 2012, Bouw- en Infra Park te Harderwijk voorstellen Coördinator CE markerings activiteiten van Kiwa Nederland B.V. als

Nadere informatie

Synthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten

Synthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten Synthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten Frank De Troyer Prof. Dr. Ir. Arch. Departement Architectuur Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening (ASRO) KULeuven Frank.DeTroyer@asro.kuleuven.be BREEAM + meten FDT

Nadere informatie

REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen)

REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen) REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen) Van: 16-maart- 2016 Betreft: Referentie betonmortels 1. Inleiding In opdracht van het Netwerk Betonketen zijn er referentiebetonmengsels voor het

Nadere informatie

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 OVAM: ambities circulair bouwen in Vlaanderen Beleidsprogramma Bouw (2014-2020): Materiaalbewust bouwen in kringlopen 5 thema s TOTEM

Nadere informatie

Beheer en onderhoud van de bepalingsmethode Milieuprestatie gebouwen en GWW-werken en de daarbij aangesloten de Nationale Milieudatabase (NMD)

Beheer en onderhoud van de bepalingsmethode Milieuprestatie gebouwen en GWW-werken en de daarbij aangesloten de Nationale Milieudatabase (NMD) 1 Beheer en onderhoud van de bepalingsmethode Milieuprestatie gebouwen en GWW-werken en de daarbij aangesloten de Nationale Milieudatabase (NMD) Jaarplan 2018 Rijswijk: maart 2018 1. Speelveld Bepalingsmethode

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL

PRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL PRESTATIEVERKLARING DoP: 0090 1. Unieke identificatiecode van het producttype: DoP: 0090 voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL 2. Beoogd(e) gebruik(en): Bevestiging achteraf in gescheurd

Nadere informatie