Studieaanbod in het Algemeen secundair onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Studieaanbod in het Algemeen secundair onderwijs"

Transcriptie

1 Studieaanbod in het Algemeen secundair onderwijs Screening van de studierichtingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015

2 Inhoudstafel Inleiding Beeld van het studiegebied Overzicht van het studiegebied Beschrijving van de studierichtingen Tweede graad Derde graad Voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Leerlingenaantal, evolutie en spreiding Leerlingenaantal en evolutie in het aso, bso, kso en tso Leerlingenaantal, evolutie en spreiding in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs Leerlingenaantal, evolutie en spreiding per studierichting Tweede graad Derde graad Voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Herkomst van de inschrijvingen per studierichting Tweede graad Eerste leerjaar Tweede leerjaar Derde graad Eerste leerjaar Tweede leerjaar Voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Pagina 2 van 222

3 4 Attestering Tweede graad Derde graad Voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Aansluiting met het hoger onderwijs Algemeen secundair onderwijs Deelnemingsgraad en slaagcijfers in het eerste jaar hoger onderwijs Informatie Onderwijskiezer Aansluiting met de arbeidsmarkt Tweede graad Derde graad Finaliteit Samenvatting screening Algemeen secundair onderwijs Beeld van het studiegebied Leerlingenaantal Evolutie van het leerlingenaantal Provinciale spreiding Herkomst Attestering Doorstroom naar het hoger onderwijs Doorstroom naar de arbeidsmarkt Aanbevelingen Bijlage: Methodologie Pagina 3 van 222

4 Inleiding De screening van de studiegebieden bestaat uit een analyse van het studieaanbod in het voltijds regulier secundair onderwijs tussen het schooljaar en het schooljaar Het cijfermateriaal wordt gepresenteerd per onderwijsvorm 1, graad en leerjaar. Om de lezer meteen een duidelijk beeld te geven van het studiegebied, wordt een overzichtstabel gepresenteerd van alle studierichtingen uit het studiegebied en een beknopte beschrijving van elke studierichting op basis van de informatie uit Onderwijskiezer. Vervolgens worden volgende thema s behandeld: de leerlingenaantallen, evolutie en spreiding, de herkomst van de inschrijvingen, de attestering, de doorstroom naar het hoger onderwijs en de doorstroom naar de arbeidsmarkt. Ten slotte wordt op basis van de screening van het studiegebied per studierichting aangegeven of de finaliteit doorstroom naar verdere opleidingen is, tewerkstelling, of beide. De cijfergegevens, analyses en vaststellingen fungeren als bron voor de modernisering van het secundair onderwijs en als voorbereiding voor de ontwikkeling van studieprofielen, onderwijskwalificaties en eventueel specifieke eindtermen. Tenzij anders aangegeven, werd voor het cijfermateriaal een beroep gedaan op het datawarehouse van het beleidsdomein Onderwijs en Vorming. De ruwe data werden verwerkt tot de tabellen in dit rapport. Berekeningen gebeurden in Excel aan de hand van volledige cijfers die werden afgerond. Door deze afronding lijken sommige totalen en percentages in de tabellen op het eerste gezicht niet overeen te komen. Technische uitleg over de methodologie is terug te vinden als bijlage. 1 In het geval van het studiegebied Algemeen Secundair Onderwijs situeren alle studierichtingen zich in de onderwijsvorm algemeen secundair onderwijs, die overigens niet volledig samenvalt met het studiegebied Algemeen Secundair Onderwijs (zie hoofdstuk Beeld van het studiegebied). Pagina 4 van 222

5 1 Beeld van het studiegebied 1.1 Overzicht van het studiegebied In dit hoofdstuk wordt het studiegebied gesitueerd aan de hand van een overzichtstabel, waarin alle studierichtingen in het studiegebied worden weergegeven. Vervolgens worden de studierichtingen beschreven aan de hand van het profiel, gebaseerd op de beschrijving van de studierichting in Onderwijskiezer 2. Een belangrijke opmerking bij deze screening is dat er zowel een studiegebied Algemeen secundair onderwijs bestaat als een onderwijsvorm algemeen secundair onderwijs (aso). Beide vallen grotendeels samen, maar niet helemaal. De onderwijsvorm algemeen secundair onderwijs (aso) is namelijk groter dan het studiegebied Algemeen secundair onderwijs. De tweede graad van de onderwijsvorm aso omvat naast onderstaande studierichtingen van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs namelijk ook de studierichtingen Sportwetenschappen en Wetenschappen-topsport uit het studiegebied Sport. De derde graad van de onderwijsvorm aso omvat naast onderstaande studierichtingen van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs namelijk ook de studierichtingen Moderne talen-topsport, Wetenschappen-topsport, Wiskunde-topsport en Sportwetenschappen uit datzelfde studiegebied Sport. Deze screening is er één van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs en niet van de onderwijsvorm aso. De analyse van de doorstroomgerichte sportstudierichtingen is terug te vinden in de screening van het studiegebied Sport. De afbakening van de screeningen van het studieaanbod gebeurde namelijk op basis van de 29 bestaande studiegebieden in het gewoon secundair onderwijs, en niet op basis van de 4 onderwijsvormen. 2 de graad Economie Grieks Grieks-Latijn Humane wetenschappen Latijn Rudolf Steinerpedagogie Wetenschappen Yeshiva 3 de graad Economie-moderne talen Economie-wetenschappen Economie-wiskunde 2 De volledige informatie is terug te vinden op Pagina 5 van 222

6 Voorbereidend jaar Grieks-Latijn Grieks-moderne talen Grieks-wetenschappen Grieks-wiskunde Humane wetenschappen Latijn-moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn-wiskunde Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Rudolf Steinerpedagogie Wetenschappen-wiskunde Yeshiva Bijzondere wetenschappelijke vorming Noot: De inmiddels afgeschafte proeftuinen staan niet in dit overzicht. Pagina 6 van 222

7 1.2 Beschrijving van de studierichtingen Tweede graad Studierichtingsprofiel Economie Economie is de studie van de 'huishoudingen'. Eén soort huishouden met zijn inkomsten en uitgaven kent de leerling al: het gezin. Andere huishoudingen vinden we bij bedrijven en bij de overheid. De nadruk ligt op economie. De verschillende huishoudingen van verschillende landen beïnvloeden elkaar voortdurend: dat is de economische kringloop. Verder bestudeert de leerling het gedrag van de verbruiker (consument) en de producent (voortbrenger van goederen). Studierichtingsprofiel Grieks In de studierichting Grieks bestudeert de leerling de klassieke samenleving en cultuur. De leerling leest de authentieke teksten van auteurs uit de oudheid. De opgedane kennis uit de eerste graad wordt verder uitgebreid. Het deel spraakkunst ruimt meer en meer plaats voor het bestuderen van teksten. De leerling leert schoonheid van een tekst ontdekken en het taalgevoel wordt aangescherpt. Grieks studeren stimuleert probleemoplossend denken. Daarnaast is het een goede oefening voor het aanleren van vreemde talen. Studierichtingsprofiel Grieks-Latijn In de studierichting Grieks-Latijn bestudeert de leerling de klassieke samenleving en cultuur. De leerling leest authentieke teksten van auteurs uit de oudheid. De opgedane kennis uit de eerste graad wordt verder uitgebreid. Het deel spraakkunst ruimt meer en meer plaats voor het bestuderen van teksten. De leerling leert de schoonheid van een tekst te leren ontdekken en het taalgevoel wordt aangescherpt. Grieks en Latijn studeren stimuleert probleemoplossend denken. Daarnaast is het een goede oefening voor het aanleren van vreemde talen. Studierichtingsprofiel Humane wetenschappen De leerling maakt kennis met de wetenschappelijke benadering van mens en maatschappij. Communicatieve en sociale vaardigheden worden geoefend. De leerling leert vanuit gedrags- en cultuurwetenschappelijke invalshoek te kijken naar individu en samenleving. Daarbij leert hij kritische vragen stellen en omgaan met informatie: verzamelen, verwerken en rapporteren. In de studierichting Humane wetenschappen krijgt de leerling een inleiding in gedrags- en cultuurwetenschappen, die in de derde graad verder worden uitgediept. Pagina 7 van 222

8 Studierichtingsprofiel Latijn In de studierichting Latijn bestudeert de leerling de klassieke samenleving en cultuur. De leerling leest authentieke teksten van auteurs uit de oudheid. De opgedane kennis uit de eerste graad wordt verder uitgebreid. Het deel spraakkunst ruimt meer en meer plaats voor het bestuderen van teksten. De leerling leert de schoonheid van een tekst te leren ontdekken en het taalgevoel wordt aangescherpt. Latijn studeren stimuleert probleemoplossend denken. Daarnaast is het een goede oefening voor het aanleren van vreemde talen. Studierichtingsprofiel Rudolf Steinerpedagogie De studierichting Rudolf Steinerpedagogie beoogt een zo veelzijdig mogelijke ontwikkeling van vermogens. Daarom worden aan de basisvorming van aso kunstzinnige en praktisch-technische vakken toegevoegd. Het vakkenpakket omvat dus de algemene vakken van de basisvorming, kunstzinnige vakken (schilderen, tekenen, boetseren, toneel, muziek) en praktisch-technische vakken in modules of periodes (zoals weven, koperbewerking, houtbewerking e.d.). Studierichtingsprofiel Wetenschappen De studierichting Wetenschappen biedt een pakket positieve wetenschappen: biologie (studie van mens en natuur), chemie (scheikunde) en fysica (natuurkunde). De leerling bestudeert de levende en niet-levende materie in al haar aspecten, en leert het wetenschappelijk denkproces. Dit betekent: - vaardig zijn bij het experimenteren in een practicum; - nauwkeurigheid verwerven bij het maken van een verslag; - in staat zijn zelfstandig informatiebronnen te raadplegen i.v.m. wetenschappelijke thema s die aanleunen bij de behandelde leerstof en kritisch omgaan met deze verworven informatie; - een verband zoeken tussen behandelde leerstof en actualiteit. Studierichtingsprofiel Yeshiva Yeshiva is onderwijs volgens de tradities van de Joodse godsdienst en cultuur. Deze studierichting loopt ook parallel met een godsdienstige verdieping in de joods-orthodoxe leer als voorbereiding op (joodse) Talmoedische en rabbinale studies. Pagina 8 van 222

9 1.2.2 Derde graad Studierichtingsprofiel Economie-moderne talen Economie wordt abstract benaderd. De algemene economie of sociale economie krijgt de meeste aandacht. Ze bestudeert de menselijke relaties in een land en tussen de landen in de wereld onderling. Het deelvak bedrijfswetenschappen behandelt de problemen en relaties die kaderen in het bedrijfsbeleid: productie, kostenbeheersing, boekhouding en bedrijfsbeheer, internationale handel, personeelsbeleid. De boekhouding is een ondersteunend onderdeel. In het deelvak recht maken de leerlingen kennis met de juridische wetmatigheden waarbinnen de samenleving functioneert: het burgerlijk recht met de nadruk op de relaties binnen de familie en met andere burgers, begrippen uit het sociaal en fiscaal recht met relaties tot de overheid. In alle aso-studierichtingen neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal en de kennismaking met anderstalige literatuur. Accenten liggen op het ontwikkelen van: - communicatieve en creatieve competenties in het Nederlands en moderne vreemde talen (b.v. leesstrategieën toepassen, literaire smaak ontwikkelen, ); - competentie op vlak van taalbeschouwing (analyseren van en reflectie over taalstructuren, communicatie, taalfenomenen, ); - interculturele competenties (literair, filosofisch en historisch bestuderen van culturele achtergronden, culturele diversiteit onderkennen en respecteren). Studierichtingsprofiel Economie-wetenschappen Economie wordt abstract benaderd. De algemene economie of sociale economie krijgt de meeste aandacht. Ze bestudeert de menselijke relaties in een land en tussen de landen in de wereld onderling. Het deelvak bedrijfswetenschappen behandelt de problemen en relaties die kaderen in het bedrijfsbeleid: productie, kostenbeheersing, boekhouding en bedrijfsbeheer, internationale handel, personeelsbeleid. De boekhouding is een ondersteunend onderdeel. In het deelvak recht maken de leerlingen kennis met de juridische wetmatigheden waarbinnen de samenleving functioneert: het burgerlijk recht met de nadruk op de relaties binnen de familie en met andere burgers, begrippen uit het sociaal en fiscaal recht met relaties tot de overheid. De component Wetenschappen omvat de deelvakken biologie, chemie, fysica (in mindere mate wiskunde en aardrijkskunde). Hier wordt tijd en aandacht besteed aan het verzamelen van empirisch feitenmateriaal en aan de inzichtelijke verwerking ervan. Het verzamelen van feitenmateriaal gebeurt onder diverse vormen: experimentele waarneming in het schoollabo, veldwerk, audiovisueel materiaal, gegevens opzoeken in tabellenboeken en andere naslagwerken. De leerling wordt geoefend in het kritisch analyseren en evalueren van dit feitenmateriaal. Pagina 9 van 222

10 Studierichtingsprofiel Economie-wiskunde Economie wordt abstract benaderd. De algemene economie of sociale economie krijgt de meeste aandacht. Ze bestudeert de menselijke relaties in een land en tussen de landen in de wereld onderling. Het deelvak bedrijfswetenschappen behandelt de problemen en relaties die kaderen in het bedrijfsbeleid: productie, kostenbeheersing, boekhouding en bedrijfsbeheer, internationale handel, personeelsbeleid. De boekhouding is een ondersteunend onderdeel. In het deelvak recht maken de leerlingen kennis met de juridische wetmatigheden waarbinnen de samenleving functioneert: het burgerlijk recht met de nadruk op de relaties binnen de familie en met andere burgers, begrippen uit het sociaal en fiscaal recht met relaties tot de overheid. Voor de component wiskunde kan in de derde graad de 6u-cursus via het complementair gedeelte nog uitgebreid worden tot 8u. In deze studierichting klimt het onderwijs in de wiskunde naar een vrij hoog niveau van algemeenheid en abstractie. Dit gebeurt via de deelvakken algebra, meetkunde, analyse, statistiek en kansrekening. Studierichtingsprofiel Grieks-Latijn In de component Latijn bestudeert de leerling poëtische, historische, retorische en juridische teksten. Zo ontwikkelt de leerling inzicht in de literatuurgeschiedenis en literaire smaak. De lectuur van Latijnse auteurs brengt hem of haar tevens in contact met een beschaving die één van de pijlers is van de Westerse wereld. De component Grieks brengt de leerling in contact met meesterwerken van de Griekse literatuur. Inhoud en vormgeving worden onderzocht, alsook de invloed van de Griekse literatuur op de ontwikkeling van Westerse literaire genres. Studierichtingsprofiel Grieks-moderne talen De component Grieks brengt de leerling in contact met meesterwerken van de Griekse literatuur. Inhoud en vormgeving worden onderzocht, alsook de invloed van de Griekse literatuur op de ontwikkeling van Westerse literaire genres. Ook in deze richting neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal en de kennismaking met anderstalige literatuur. Accenten liggen op het ontwikkelen van: - communicatieve en creatieve competenties in het Nederlands en moderne vreemde talen (bv. leesstrategieën toepassen, literaire smaak ontwikkelen, ); - competentie op vlak van taalbeschouwing (analyseren van en reflectie over taalstructuren, communicatie, taalfenomenen, ); - interculturele competenties (literair, filosofisch en historisch bestuderen van culturele achtergronden, culturele diversiteit onderkennen en respecteren). Pagina 10 van 222

11 Studierichtingsprofiel Grieks-wetenschappen De component Grieks brengt de leerling in contact met meesterwerken van de Griekse literatuur. Inhoud en vormgeving worden onderzocht, alsook de invloed van de Griekse literatuur op de ontwikkeling van Westerse literaire genres. De component Wetenschappen omvat de deelvakken biologie, chemie, fysica (in mindere mate wiskunde en aardrijkskunde). Hier wordt tijd en aandacht besteed aan het verzamelen van empirisch feitenmateriaal en aan de inzichtelijke verwerking ervan. Het verzamelen van feitenmateriaal gebeurt onder diverse vormen: experimentele waarneming in het schoollabo, veldwerk, audiovisueel materiaal, gegevens opzoeken in tabellenboeken en andere naslagwerken. De leerling wordt geoefend in het kritisch analyseren en evalueren van dit feitenmateriaal. Studierichtingsprofiel Grieks-wiskunde De component Grieks brengt de leerling in contact met meesterwerken van de Griekse literatuur. Inhoud en vormgeving worden onderzocht, alsook de invloed van de Griekse literatuur op de ontwikkeling van Westerse literaire genres. Voor de component Wiskunde kan in de derde graad de 6u-cursus via het complementair gedeelte nog uitgebreid worden tot 8u. In deze studierichting klimt het onderwijs in de wiskunde naar een vrij hoog niveau van algemeenheid en abstractie. Dit gebeurt via de vakken algebra, meetkunde, analyse, statistiek en kansrekening. Studierichtingsprofiel Humane wetenschappen Cultuurwetenschappen bestudeert het functioneren en de rol van organisaties in de samenleving; de beïnvloedende factoren, structuren en functies van communicatie; opvattingen over identiteit, cultuur en beschaving in verschillende samenlevingen; verschillende mens- en wereldbeelden; de relatie tussen cultuur en wetenschap, techniek en samenleving; kunstvormen en hun rol bij veranderingen in de samenleving; de ontwikkeling, vormgeving, kenmerken en principes van waarden en normen. Gedragswetenschappen bestudeert verschillende organisatievormen waartoe de mens als individu behoort; de factoren die de communicatie tussen mensen mogelijk maken en beïnvloeden; de ontwikkeling van het individu en de dynamiek van sociale groepen en cultuursystemen; de samenhang tussen en de onderlinge beïnvloeding van individu, groepen en samenleving; het ontstaan, de aard, de functies en de expressie van emoties en het omgaan met lichamelijkheid; de wijze waarop waarden en normen in sociale gemeenschappen worden overgedragen. Pagina 11 van 222

12 Studierichtingsprofiel Latijn-moderne talen In de component Latijn bestudeert de leerling poëtische, historische, retorische en juridische teksten. Zo ontwikkelt de leerling inzicht in de literatuurgeschiedenis en literaire smaak. De lectuur van Latijnse auteurs brengt hem of haar tevens in contact met een beschaving die één van de pijlers is van de Westerse wereld. Ook in deze richting neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal en de kennismaking met anderstalige literatuur. Accenten liggen op het ontwikkelen van: - communicatieve en creatieve competenties in het Nederlands en moderne vreemde talen (bv. leesstrategieën toepassen, literaire smaak ontwikkelen, ); - competentie op vlak van taalbeschouwing (analyseren van en reflectie over taalstructuren, communicatie, taalfenomenen, ); - interculturele competenties (literair, filosofisch en historisch bestuderen van culturele achtergronden, culturele diversiteit onderkennen en respecteren). Studierichtingsprofiel Latijn-wetenschappen In de component Latijn bestudeert de leerling poëtische, historische, retorische en juridische teksten. Zo ontwikkelt de leerling inzicht in de literatuurgeschiedenis en literaire smaak. De lectuur van Latijnse auteurs brengt hem of haar tevens in contact met een beschaving die één van de pijlers is van de Westerse wereld. De component Wetenschappen omvat de vakken biologie, chemie, fysica (in mindere mate wiskunde en aardrijkskunde). Hier wordt tijd en aandacht besteed aan het verzamelen van empirisch feitenmateriaal en aan de inzichtelijke verwerking ervan. Het verzamelen van feitenmateriaal gebeurt onder diverse vormen: experimentele waarneming in het schoollabo, veldwerk, audiovisueel materiaal, gegevens opzoeken in tabellenboeken en andere naslagwerken. De leerling wordt geoefend in het kritisch analyseren en evalueren van dit feitenmateriaal. Studierichtingsprofiel Latijn-Wiskunde In de component Latijn bestudeert de leerling poëtische, historische, retorische en juridische teksten. Zo ontwikkelt de leerling inzicht in de literatuurgeschiedenis en literaire smaak. De lectuur van Latijnse auteurs brengt hem of haar tevens in contact met een beschaving die één van de pijlers is van de Westerse wereld. Voor de component Wiskunde kan in de derde graad de 6u-cursus via het complementair gedeelte nog uitgebreid worden tot 8u. In deze studierichting klimt het onderwijs in de wiskunde naar een vrij hoog niveau van algemeenheid en abstractie. Dit gebeurt via de deelvakken algebra, meetkunde, analyse, statistiek en kansrekening. Studierichtingsprofiel Moderne talen-wetenschappen De component Wetenschappen omvat de vakken biologie, chemie, fysica (in mindere mate wiskunde en aardrijkskunde). Hier wordt tijd en aandacht besteed aan het verzamelen van empirisch feitenmateriaal en aan de inzichtelijke verwerking ervan. Het verzamelen van feitenmateriaal gebeurt onder Pagina 12 van 222

13 diverse vormen: experimentele waarneming in het schoollabo, veldwerk, audiovisueel materiaal, gegevens opzoeken in tabellenboeken en andere naslagwerken. De leerling wordt geoefend in het kritisch analyseren en evalueren van dit feitenmateriaal. Ook in deze richting neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal en de kennismaking met anderstalige literatuur. Accenten liggen op het ontwikkelen van: - communicatieve en creatieve competenties in het Nederlands en moderne vreemde talen (bv. leesstrategieën toepassen, literaire smaak ontwikkelen, ); - competentie op vlak van taalbeschouwing (analyseren van en reflectie over taalstructuren, communicatie, taalfenomenen, ); - interculturele competenties (literair, filosofisch en historisch bestuderen van culturele achtergronden, culturele diversiteit onderkennen en respecteren). Studierichtingsprofiel Moderne talen-wiskunde In deze studierichting neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal en de kennismaking met anderstalige literatuur. Accenten liggen op het ontwikkelen van: - communicatieve en creatieve competenties in het Nederlands en moderne vreemde talen (bv. leesstrategieën toepassen, literaire smaak ontwikkelen, ); - competentie op vlak van taalbeschouwing (analyseren van en reflectie over taalstructuren, communicatie, taalfenomenen, ); - interculturele competenties (literair, filosofisch en historisch bestuderen van culturele achtergronden, culturele diversiteit onderkennen en respecteren). Voor de component Wiskunde kan in de derde graad de 6u-cursus via het complementair gedeelte nog uitgebreid worden tot 8u. In deze studierichting klimt het onderwijs in de wiskunde naar een vrij hoog niveau van algemeenheid en abstractie. Dit gebeurt via de vakken algebra, meetkunde, analyse, statistiek en kansrekening. Studierichtingsprofiel Rudolf Steinerpedagogie De Steinerpedagogie beoogt een zo veelzijdig mogelijke ontwikkeling van vermogens. Daarom worden aan de algemene basisvorming van aso kunstzinnige en praktisch-technische vakken toegevoegd. Het vakkenpakket omvat dus de algemene vakken van de basisvorming, kunstzinnige vakken (schilderen, tekenen, boetseren, steenkappen, toneel, muziek) en praktisch-technische vakken in modules of periodes (zoals kartonnage en boekbinden, houtbewerking e.d.). Pagina 13 van 222

14 Studierichtingsprofiel Wetenschappen-wiskunde De component Wetenschappen omvat de vakken biologie, chemie, fysica (in mindere mate wiskunde en aardrijkskunde). Hier wordt tijd en aandacht besteed aan het verzamelen van empirisch feitenmateriaal en aan de inzichtelijke verwerking ervan. Het verzamelen van feitenmateriaal gebeurt onder diverse vormen: experimentele waarneming in het schoollabo, veldwerk, audiovisueel materiaal, gegevens opzoeken in tabellenboeken en andere naslagwerken. De leerling wordt geoefend in het kritisch analyseren en evalueren van dit feitenmateriaal. Voor de component Wiskunde kan in de derde graad de 6u-cursus via het complementair gedeelte nog uitgebreid worden tot 8u. In deze studierichting klimt het onderwijs in de wiskunde naar een vrij hoog niveau van algemeenheid en abstractie. Dit gebeurt via de deelvakken algebra, meetkunde, analyse, statistiek en kansrekening. Studierichtingsprofiel Yeshiva De studierichting Yeshiva koppelt het algemeen vormend aspect van het onderwijs aan een religieuze invalshoek Voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Bijzondere wetenschappelijke vorming Dit is een voorbereidend jaar op het hoger onderwijs, meer specifiek op de wiskundig-wetenschappelijke opleidingen hoger onderwijs. Het is bedoeld voor leerlingen die uit studierichtingen komen met minder wiskunde en wetenschappen op het programma, maar die toch in dergelijke opleiding willen gaan studeren in het hoger onderwijs. Pagina 14 van 222

15 2 Leerlingenaantal, evolutie en spreiding Dit hoofdstuk schetst de evolutie van de leerlingenpopulatie vanaf het schooljaar tot en met het schooljaar Eerst wordt een overzicht geboden van de leerlingenaantallen in de vier onderwijsvormen van het voltijds secundair onderwijs, zodat het aandeel van het studiegebied ook gekaderd wordt binnen het geheel van de leerlingenpopulatie. De volgende tabellen geven de evolutie van de leerlingenaantallen weer, zowel op het niveau van het gehele studiegebied als voor de verschillende studierichtingen per graad. Daarbij wordt besproken in welke mate het studiegebied verspreid is over de vijf Vlaamse provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Om die spreiding weer te geven worden enkel gegevens van het schooljaar gebruikt. Om zinvolle vergelijkingen te kunnen maken worden er naast cijfergegevens op het niveau van het studiegebied telkens ook data opgenomen op het niveau van de onderwijsvorm. Pagina 15 van 222

16 2.1 Leerlingenaantal en evolutie in het aso, bso, kso en tso Tabel 1 Aantal inschrijvingen en evolutie in aso, bso, kso en tso 2 de graad Schooljaar aso Gemiddelde bso Gemiddelde 1 ste leerjaar de leerjaar subtotaal (N) ste leerjaar de graad 2 de leerjaar subtotaal (N) de leerjaar/specialisatiejaar Totaal (N) de graad Schooljaar kso Gemiddelde tso Gemiddelde 1 ste leerjaar de leerjaar Subtotaal (N) ste leerjaar de graad 2 de leerjaar Subtotaal (N) de leerjaar/se-n-se Totaal (N) Pagina 16 van 222

17 Globaal leerlingenaantal In de periode van tot en met zitten gemiddeld leerlingen in de tweede graad, de derde graad en het specialisatiejaar, Se-n- Se of het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs. Het totaal aantal leerlingen neemt gedurende de geanalyseerde periode af van naar leerlingen. Dat is een daling van 2,7% (7.770 leerlingen). De daling manifesteert zich in alle onderwijsvormen behalve kso, waar er een stijging is van 2,1% (127 leerlingen). De sterkste daling doet zich voor in tso met 4,8% (4.461 leerlingen), gevolgd door aso met 2,2% (2.571 leerlingen) en bso met 1,2% (865 leerlingen). Leerlingenaantal tweede graad In de geanalyseerde vijf schooljaren zitten gemiddeld leerlingen in de tweede graad. Het totale leerlingenaantal neemt gedurende deze periode af met 2,6% (3.759 leerlingen). De daling van het leerlingenaantal doet zich voor in alle onderwijsvormen, behalve in het kso. Daar stijgt het leerlingenaantal met 0,9% (26 leerlingen). In het eerste leerjaar is er een stijging van 6,3% (85 leerlingen), in het tweede leerjaar een daling van 3,7% (59 leerlingen). De daling in de tweede graad is het sterkst in het tso. Het leerlingenaantal neemt er af met 6,1% (2.706 leerlingen). De daling in het eerste leerjaar is met 4,3% (940 leerlingen) minder sterk dan die in het tweede leerjaar met 7,7% (1.766 leerlingen). In bso is er een daling van 2,8% (899 leerlingen). De daling is het sterkst in het eerste leerjaar met 3,4% (543 leerlingen), maar manifesteert zich ook in het tweede leerjaar met 2,2% (356 leerlingen). In aso ten slotte neemt het leerlingenaantal af met 0,3% (180 leerlingen). In het eerste leerjaar is er nog een stijging van 1,8% (570 leerlingen), maar de daling in het tweede jaar is met 2,5% (750 leerlingen) net iets sterker. Leerlingenaantal derde graad In de geanalyseerde vijf schooljaren zitten gemiddeld leerlingen in de derde graad. Ook in de derde graad neemt het totale leerlingenaantal gedurende deze periode af. Deze daling bedraagt 4,5% (6.037 leerlingen). Het leerlingenaantal daalt in alle onderwijsvormen, behalve in kso. Daar stijgt het leerlingenaantal met 3,4% (105 leerlingen). De stijging is in het eerste leerjaar met 0,9% (15 leerlingen) minder sterk dan in het tweede leerjaar met 6,2% (90 leerlingen). De daling is net zoals in de tweede graad het sterkst in het tso, gevolgd door aso en bso. In tso is er een daling van 5,6% (2.609 leerlingen). De daling in het eerste leerjaar is met 7,5% (1.908 leerlingen) sterker dan in het tweede leerjaar met 3,3% (701 leerlingen)

18 In aso neemt het leerlingenaantal af met 4,4% (2.420 leerlingen). De daling is in het eerste leerjaar (4,5% leerlingen) en tweede leerjaar (4,4% leerlingen) ongeveer even groot. In bso is er een daling van 3,6% (1.113 leerlingen). De daling is in het eerste leerjaar met 3,8% (627 leerlingen) net iets sterker dan in het tweede leerjaar met 3,3% (486 leerlingen) Leerlingenaantal voorbereidend jaar op het hoger onderwijs, specialisatiejaar, naamloos leerjaar en Se-n-se Gemiddeld leerlingen volgen gedurende de geanalyseerde periode een voorbereidend jaar op het hoger onderwijs (aso en kso), een specialisatiejaar (bso) of Se-n-Se (tso en kso). Het leerlingenaantal neemt gedurende deze periode toe met 15,9% (2.026 leerlingen). In het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs in aso, het specialisatiejaar in bso en de Se-n-se tso stijgt het aantal leerlingen. Enkel Se-n-Se en vooral het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs in kso kennen een daling. In aso is er een stijging van 61,7% (29 leerlingen), in tso van 47,9% (854 leerlingen) en in bso van 10,7% (1.147 leerlingen). In kso ten slotte is er een daling van 3,3% (4 leerlingen). Verhouding aso bso kso tso In zat de grootste groep leerlingen in aso (40,4%), gevolgd door tso (32,1%) en bso (25,4%). Het minst aantal leerlingen zat in kso (2,1%). In zijn de verhoudingen tussen de onderwijsvormen nauwelijks gewijzigd. Het aso (40,6%) is nog steeds het grootst, gevolgd door tso (31,4%) en bso (25,8%). Het kso is het kleinst (2,2%). Het aandeel van het aso ten opzichte van het hele secundair onderwijs is op vijf schooljaren tijd gestegen met 0,2%, het bso is gestegen met 0,4% en het kso is gestegen met 0,1%. Het aandeel van het tso is gedaald met 0,7%. Indien rekening gehouden wordt met de grootte van de onderwijsvorm kent het aso een relatieve stijging van 0,5%, het bso een stijging van 1,6% en het kso een stijging van 4,8%. Het tso kent een relatieve daling van 2,2%. Pagina 18 van 222

19 2.2 Leerlingenaantal, evolutie en spreiding in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs Tabel 2 Evolutie van het aantal inschrijvingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs Schooljaar 2 de graad 3 de graad (1e + 2e lrj) aso Voorbereidend jaar op het HO Totaal (N) Aandeel (%) studiegebied aso t.o.v. de onderwijsvorm aso ,6% ,7% ,6% ,5% ,5% Gemiddelde ,6% Tabel 3 Provinciale spreiding van de inschrijvingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs voor het schooljaar Provincie aso Totaal ANT BHG LIM OVL VBR WVL Aantal (N) 2 de graad de graad (1e + 2e lrj) Voorbereidend jaar op het HO Totaal (N) Totaal (%) 26,0% 4,2% 12,0% 24,2% 16,6% 17,0% 100,0% Pagina 19 van 222

20 Globaal leerlingenaantal in het studiegebied In de geanalyseerde periode zitten gemiddeld leerlingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs. Het totaal aantal leerlingen in dit studiegebied neemt tussen het schooljaar en het schooljaar af met 2,3% (2.649 leerlingen). Leerlingenaantal tweede graad In de tweede graad bedraagt de (lichte) daling van het leerlingenaantal 0,3% (211 leerlingen) over de geanalyseerde periode. Leerlingenaantal derde graad In de derde graad is de daling van het leerlingenaantal groter dan in de tweede graad. De daling bedraagt er 4,6% (2.467 leerlingen) over de geanalyseerde periode. Leerlingenaantal voorbereidend jaar op het hoger onderwijs In tegenstelling tot de tweede en derde graad neemt het leerlingenaantal in het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs toe. Omdat slechts een beperkt aantal leerlingen dit voorbereidend jaar volgen, geven kleine veranderingen in het leerlingenaantal een groot stijgings- of dalingspercentage. Ten opzichte van het schooljaar stijgt het leerlingenaantal in het schooljaar met 61,7% (29 leerlingen). Aandeel studiegebied Algemeen secundair onderwijs ten opzichte van het totale aso Het studiegebied Algemeen secundair onderwijs vertegenwoordigt gemiddeld 97,6% van het totaal aantal leerlingen in de onderwijsvorm aso. Dit aandeel nam gedurende de geanalyseerde periode een heel klein beetje af met 0,1%, namelijk van 97,6% in het schooljaar naar 97,5% in het schooljaar Wanneer het leerlingenaantal in rekening gebracht wordt, is er sprake van een zeer lichte daling met 0,1% (relatief aandeel). Provinciale spreiding In elke provincie zijn er leerlingen ingeschreven in de tweede en derde graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs. Het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs wordt enkel ingericht in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen. Iets meer dan de helft van de leerlingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs loopt school in de provincies Antwerpen (26,0%) en Oost- Vlaanderen (24,2%), in afnemende volgorde gevolgd door West-Vlaanderen (17,0%), Vlaams-Brabant (16,6%), Limburg (12,0%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (4,2%). Pagina 20 van 222

21 2.3 Leerlingenaantal, evolutie en spreiding per studierichting Tweede graad Tabel 4 Provinciale spreiding van de instellingen met een studierichting in de tweede graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs voor het schooljaar Onderwijsvorm Studierichting Provincie Totaal aso ANT BHG LIM OVL VBR WVL Aantal (N) Economie Grieks Grieks-Latijn Humane wetenschappen Latijn Rudolf Steinerpedagogie Wetenschappen Yeshiva Pagina 21 van 222

22 Tabel 5 Provinciale verdeling van de inschrijvingen per studierichting in de tweede graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs voor het schooljaar Onderwijsvorm Studierichting Provincie ANT BHG LIM OVL VBR WVL Totaal N % N % N % N % N % N % N Economie ,6% 894 5,4% ,4% ,5% ,5% ,7% Grieks ,0% ,7% 9 2,6% 45 13,2% 25 7,4% 41 12,1% 340 Grieks-Latijn ,3% 35 2,0% 154 8,8% ,2% ,5% ,2% Humane wetenschappen ,7% 361 4,2% ,9% ,0% ,9% ,3% aso Latijn ,4% 604 4,2% ,3% ,6% ,7% ,9% Rudolf Steinerpedagogie 43 12,5% 0 0,0% 0 0,0% ,5% 0 0,0% 0 0,0% 343 Wetenschappen ,4% 616 3,3% ,7% ,0% ,1% ,5% Yeshiva ,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 94 Totaal ,2% ,3% ,1% ,0% ,6% ,7% Tabel 6 Evolutie van het aantal inschrijvingen per studierichting in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs in de tweede graad Onderwijsvorm Studierichting Gemiddeld (N) Gemiddeld (%) Economie ,7% aso Grieks ,5% Grieks-Latijn ,0% Humane wetenschappen ,2% Latijn ,2% Rudolf Steinerpedagogie ,6% Wetenschappen ,6% Yeshiva ,1% Totaal (N) ,0% Pagina 22 van 222

23 Leerlingenaantal In de geanalyseerde periode zitten gemiddeld leerlingen in de tweede graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs. Het leerlingenaantal daalt gedurende deze schooljaren licht met 0,3% (211 leerlingen). In Wetenschappen, de studierichting met de meeste leerlingen in de tweede graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs, neemt het leerlingenaantal tussen de schooljaren en toe met 8,4% (1.459 leerlingen). In de tweede grootste studierichting Economie daalt het leerlingenaantal met 5,7% (992 leerlingen). Een daling doet zich ook voor in de studierichtingen Latijn en Latijn-Grieks. Het leerlingenaantal neemt er af met respectievelijk 4,7% (720 leerlingen) en 0,3% (6 leerlingen). In Grieks daarentegen stijgt het leerlingenaantal met 10,4% (32 leerlingen). In Humane wetenschappen schommelt het leerlingenaantal gedurende de vijf geanalyseerde schooljaren. Vergeleken met het schooljaar stijgt het leerlingenaantal in het schooljaar met 0,2% (21 leerlingen). Rudolf Steinerpedagogie en Yeshiva zijn, net zoals Grieks, eerder kleine studierichtingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs. Het aantal leerlingen in Rudolf Steinerpedagogie daalt met 4,5% (16 leerlingen), terwijl er in Yeshiva een stijging merkbaar is van 14,6% (12 leerlingen). Verdeling van het leerlingenaantal over de studierichtingen Wetenschappen is de grootste studierichting in de tweede graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs met gemiddeld 29,6% ( leerlingen) van de inschrijvingen. Daarna volgen Economie (27,7% leerlingen), Latijn (24,2% leerlingen), Humane wetenschappen (14,2% leerlingen) en Grieks-Latijn (3,0% ). Rudolf Steinerpedagogie (0,6% leerlingen), Grieks (0,5% leerlingen) en Yeshiva (0,1% - 86 leerlingen) zijn relatief kleine studierichtingen in dit studiegebied. Provinciale spreiding In elke provincie zijn er instellingen die de studierichtingen Economie, Grieks, Grieks-Latijn, Humane wetenschappen, Latijn en Wetenschappen aanbieden. Rudolf Steinerpedagogie kan enkel in Antwerpen en Oost-Vlaanderen gevolgd worden, Yeshiva enkel in Antwerpen. Iets meer dan de helft van de leerlingen in de tweede graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs zijn ingeschreven in de provincies Antwerpen (26,2%) en Oost-Vlaanderen (24,0%), gevolgd door West-Vlaanderen (16,7%) en Vlaams-Brabant (16,6%) die een vergelijkbaar aandeel leerlingen hebben. In de provincie Limburg (12,1%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (4,3%) lopen het kleinste aantal leerlingen school. Pagina 23 van 222

24 2.3.2 Derde graad Tabel 7 Provinciale spreiding van de instellingen in de derde graad een studierichting van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs voor het schooljaar Onderwijsvorm Studierichting Provincie Totaal aso ANT BHG LIM OVL VBR WVL Aantal (N) Economie-moderne talen Economie-wetenschappen Economie-wiskunde Grieks-Latijn Grieks-moderne talen Grieks-wetenschappen Grieks-wiskunde Humane wetenschappen Latijn-moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn-wiskunde Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Rudolf Steinerpedagogie Wetenschappen-wiskunde Yeshiva Pagina 24 van 222

25 Tabel 8 Provinciale verdeling van de inschrijvingen per studierichting van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs in de derde graad voor het schooljaar Onderwijsvorm Studierichting Provincie aso ANT BHG LIM OVL VBR WVL Totaal N % N % N % N % N % N % N Economie-moderne talen ,8% 484 4,8% ,9% ,9% ,1% ,4% Economie-wetenschappen ,7% ,2% 42 5,1% ,9% ,2% ,8% 820 Economie-wiskunde ,0% 89 3,5% ,3% ,1% ,0% ,1% Grieks-Latijn ,6% 30 5,1% 37 6,3% ,2% 96 16,4% ,5% 587 Grieks-moderne talen 2 9,1% 14 63,6% 0 0,0% 4 18,2% 2 9,1% 0 0,0% 22 Grieks-wetenschappen 19 20,9% 4 4,4% 19 20,9% 26 28,6% 4 4,4% 19 20,9% 91 Grieks-wiskunde ,8% 61 12,3% 33 6,7% ,8% 91 18,3% 45 9,1% 496 Humane wetenschappen ,1% 408 4,3% ,7% ,0% ,6% ,2% Latijn-moderne talen ,4% 133 4,2% ,3% ,7% ,4% ,9% Latijn-wetenschappen ,4% 74 3,1% 186 7,8% ,0% ,4% ,2% Latijn-wiskunde ,7% 146 3,6% ,3% ,4% ,5% ,4% Moderne talen-wetenschappen ,3% 145 3,8% ,3% ,9% ,4% ,4% Moderne talen-wiskunde ,3% 10 1,8% 25 4,6% ,5% 67 12,4% 94 17,4% 541 Rudolf Steinerpedagogie 34 10,9% 0 0,0% 0 0,0% ,1% 0 0,0% 0 0,0% 311 Wetenschappen-wiskunde ,5% 340 2,7% ,1% ,7% ,3% ,7% Yeshiva ,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 87 Totaal ,6% ,0% ,9% ,5% ,5% ,5% Pagina 25 van 222

26 Tabel 9 Evolutie van het aantal inschrijvingen per studierichting van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs in de derde raad Onderwijsvorm Studierichting Gemiddelde Gemiddelde (%) Economie-moderne talen (N) ,1% aso Economie-sport (*) ,0% Economie-wetenschappen ,1% Economie-wiskunde ,3% Grieks-Latijn ,3% Grieks-moderne talen ,0% Grieks-wetenschappen ,2% Grieks-wiskunde ,9% Humane wetenschappen ,4% Latijn-moderne talen ,8% Latijn-wetenschappen ,8% Latijn-wiskunde ,1% Moderne talen-sport (*) ,0% Moderne talen-wetenschappen ,5% Moderne talen-wiskunde ,2% Rudolf Steinerpedagogie ,6% Wetenschappen-wiskunde ,3% Yeshiva ,2% Totaal (N) ,0% (*) De studierichtingen Economie-sport en Moderne talen-sport maakten deel uit van de proeftuinen. Deze proeftuinen werden inmiddels opgeheven. Leerlingenaantal In de geanalyseerde periode zitten gemiddeld leerlingen in de derde graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs. Het leerlingenaantal daalt gedurende deze schooljaren met 4,6% (2.467 leerlingen). In Wetenschappen-wiskunde, de studierichting met de meeste leerlingen in de derde graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs, neemt het leerlingenaantal tussen de schooljaren en toe met 4,9% (581 leerlingen). Ook in de eerder kleine studierichtingen Economie- Pagina 26 van 222

27 wetenschappen (594,9% leerlingen), Grieks-moderne talen (15,8% - 3 leerlingen) en Yeshiva (13,0% - 10 leerlingen) stijgt het aantal leerlingen gedurende deze periode. Voor Economie-wetenschappen kan deze stijging verklaard worden door het toenemend aantal scholen die deze studierichting aanbieden. In alle andere studierichtingen neemt het leerlingenaantal af. Procentueel zijn de dalingen het grootst in volgende studierichtingen: Grieks- Latijn (26,8% leerlingen), Moderne talen-wiskunde (25,4% leerlingen), Grieks-wetenschappen (20,9% - 24 leerlingen), Latijn-moderne talen (20,4% leerlingen) en Economie-wiskunde (18,9% leerlingen). De evolutie van het leerlingenaantal per pool kan eveneens in kaart gebracht worden. o Wetenschappen is de enige pool waar het leerlingenaantal in de geanalyseerde periode toeneemt. In de vijf studierichtingen met wetenschappen als pool stijgt het totale leerlingenaantal met 3,8% (717 leerlingen). o De vier studierichtingen met de pool Grieks zijn eerder kleine studierichtingen. De daling van het leerlingenaantal is verhoudingsgewijs het grootst in deze pool en bedraagt 16,7% (239 leerlingen). o Ook in de vier studierichtingen met Latijn als pool en in de zes studierichtingen met Moderne talen als pool is de daling van het totale leerlingenaantal groter dan 10,0%. Deze daling bedraagt respectievelijk 13,4% (1.564 leerlingen) en 10,3% (2.017 leerlingen). o In de vier studierichtingen met de pool Economie, in Humane Wetenschappen en in de vijf studierichtingen met de pool Wiskunde bedraagt de daling van het leerlingenaantal minder dan 5,0%. Het leerlingenaantal neemt respectievelijk af met 4,1% (580 leerlingen), 3,1% (301 leerlingen) en 2,7% (548 leerlingen). In Rudolf Steinerpedagogie daalt het aantal leerlingen met 11,6% (41 leerlingen) in de derde graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs in de geanalyseerde periode. In Yeshiva ten slotte stijgt het aantal leerlingen in de derde graad met 13,0% (10 leerlingen) in de geanalyseerde periode. Verdeling van het leerlingenaantal over de studierichtingen Meer dan 60% van de leerlingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs volgt de studierichting Wetenschappen-wiskunde (23,3% leerlingen), Economie-moderne talen (20,1% leerlingen) of Humane wetenschappen (18,4% leerlingen). Nadien volgen volgens afnemende grootte Latijn-wiskunde (8,1% leerlingen), Moderne talen-wetenschappen (7,5% leerlingen), Latijn-moderne talen (6,8% leerlingen), Economie-wiskunde (5,3% leerlingen), Latijn-wetenschappen (4,8% leerlingen), Grieks-Latijn (1,3% leerlingen), Moderne talenwiskunde, (1,2% leerlingen) en Economie-wetenschappen (1,1% leerlingen). In de overige studierichtingen, namelijk Grieks-wiskunde (0,9% leerlingen), Rudolf Steinerpedagogie (0,6% leerlingen), Grieks-wetenschappen (0,2% - 96 leerlingen), Yeshiva (0,2% - 79 leerlingen), Economie-sport (0,0% - 23 leerlingen), Grieks-moderne talen (0,0% - 20 leerlingen) en de proeftuin Moderne talen-sport (0,0% - 8 leerlingen) is minder dan 1% van de leerlingen ingeschreven. Met uitzondering van Humane wetenschappen, Rudolf Steinerpedagogie en Yeshiva zijn alle studierichtingen in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs tweepolig. Gemiddeld 38,8% van de leerlingen volgt een studierichting met de pool Wiskunde, 36,9% met de pool Wetenschappen, 35,6% met de pool Moderne Talen, 26,5% met de pool Economie en 21,0% met de pool Latijn. De pool Grieks wordt slechts door 2,4% van de leerlingen gevolgd. Pagina 27 van 222

28 Provinciale spreiding Met uitzondering van Grieks-moderne talen, Rudolf Steinerpedagogie en Yeshiva worden de verschillende studierichtingen van de derde graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs in alle provincie aangeboden. De grootte van het aanbod verschilt naargelang van de studierichting. Grieks-moderne talen wordt niet ingericht in Limburg en West-Vlaanderen. Rudolf Steinerpedagogie kan enkel in Antwerpen en Oost-Vlaanderen gevolgd worden, Yeshiva in Antwerpen. De helft van de leerlingen in de derde graad van het studiegebied Algemeen secundair onderwijs is ingeschreven in de provincies Antwerpen (25,6%) en Oost-Vlaanderen (24,5%), gevolgd door West-Vlaanderen (17,5%) en Vlaams-Brabant (16,5%) die een vergelijkbaar aandeel leerlingen hebben. In de provincie Limburg (11,9%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (4,0%) lopen het kleinste aantal leerlingen school Voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Tabel 10 Provinciale spreiding van de instellingen die een voorbereidend jaar op het HO aanbieden in het studiegebied Algemeen secundair onderwijs voor het schooljaar Onderwijsvorm Studierichting Provincie Totaal ANT BHG LIM OVL VBR WVL Aantal (N) aso Bijzondere wetenschappelijke vorming Tabel 11 Provinciale verdeling van de inschrijvingen in het voorbereidend jaar op het HO voor het schooljaar Onderwijsvorm Studierichting Provincie Totaal ANT BHG LIM OVL VBR WVL Aantal (N) N % N % N % N % N % N % aso Bijzondere wetenschappelijke vorming 51 67,1% 0 0,0% 0 0,0% 25 32,9% 0 0,0% 0 0,0% 76 Tabel 12 Evolutie van het aantal inschrijvingen in het voorbereidend jaar op het HO Onderwijsvorm Studierichting Gemiddelde (N) Gemiddelde (%) Bijzondere wetenschappelijke vorming ,0% aso Totaal (N) ,0% Pagina 28 van 222

Studieaanbod binnen het studiegebied Sport

Studieaanbod binnen het studiegebied Sport Studieaanbod binnen het studiegebied Sport Screening van de studierichtingen in het studiegebied Sport in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het studiegebied...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Fotografie

Studieaanbod binnen het studiegebied Fotografie Studieaanbod binnen het studiegebied Fotografie Screening van de studierichtingen in het studiegebied Fotografie in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 4 1 Beeld van

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Decoratieve technieken

Studieaanbod binnen het studiegebied Decoratieve technieken Studieaanbod binnen het studiegebied Decoratieve technieken Screening van de studierichtingen in het studiegebied Decoratieve technieken in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Juwelen

Studieaanbod binnen het studiegebied Juwelen Studieaanbod binnen het studiegebied Juwelen Screening van de studierichtingen in het studiegebied Juwelen in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 4 1 Beeld van het

Nadere informatie

Studieaanbod in de eerste graad A-stroom. Screening van de basisopties in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs

Studieaanbod in de eerste graad A-stroom. Screening van de basisopties in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs Studieaanbod in de eerste graad A-stroom Screening van de basisopties in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs juli 2015 Inhoud Inhoud... 2 1 Inleiding... 6 2 Situering... 7 3 Leerlingenaantallen

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid

Studieaanbod binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid Studieaanbod binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid Screening van de studierichtingen in het studiegebied Maatschappelijke veiligheid in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Koeling en warmte

Studieaanbod binnen het studiegebied Koeling en warmte Studieaanbod binnen het studiegebied Koeling en warmte Screening van de studierichtingen in het studiegebied Koeling en warmte in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Ballet

Studieaanbod binnen het studiegebied Ballet Studieaanbod binnen het studiegebied Ballet Screening van de studierichtingen in het studiegebied Ballet in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 4 1 Beeld van het studiegebied...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Muziekinstrumentenbouw

Studieaanbod binnen het studiegebied Muziekinstrumentenbouw Studieaanbod binnen het studiegebied Muziekinstrumentenbouw Screening van de studierichtingen in het studiegebied Muziekinstrumentenbouw in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Tandtechnieken

Studieaanbod binnen het studiegebied Tandtechnieken Studieaanbod binnen het studiegebied Tandtechnieken Screening van de studierichtingen in het studiegebied Tandtechnieken in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 4 1

Nadere informatie

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Orthopedische technieken

Studieaanbod binnen het studiegebied Orthopedische technieken Studieaanbod binnen het studiegebied Orthopedische technieken Screening van de studierichtingen in het studiegebied Orthopedische technieken in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Pagina 1 van

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Toerisme

Studieaanbod binnen het studiegebied Toerisme Studieaanbod binnen het studiegebied Toerisme Screening van de studierichtingen in het studiegebied Toerisme in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Optiek

Studieaanbod binnen het studiegebied Optiek Studieaanbod binnen het studiegebied Optiek Screening van de studierichtingen in het studiegebied Optiek in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 4 1 Beeld van het studiegebied...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Textiel

Studieaanbod binnen het studiegebied Textiel Studieaanbod binnen het studiegebied Textiel Screening van de studierichtingen in het studiegebied Textiel in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Mode

Studieaanbod binnen het studiegebied Mode Studieaanbod binnen het studiegebied Mode Screening van de studierichtingen in het studiegebied Mode in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het studiegebied...

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Handel

Studieaanbod binnen het studiegebied Handel Studieaanbod binnen het studiegebied Handel Screening van de studierichtingen in het studiegebied Handel in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het studiegebied...

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Personenzorg

Studieaanbod binnen het studiegebied Personenzorg Studieaanbod binnen het studiegebied Personenzorg Screening van de studierichtingen in het studiegebied Personenzorg in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld

Nadere informatie

Algemene structuur. 2 de graad BSO

Algemene structuur. 2 de graad BSO Algemene structuur ASO 2 de graad TSO Economie Latijn Wetenschappen Handel Soc. en Techn. Wetenschappen BSO Kantoor Voeding-Verzorging ASO 3 de graad TSO Economie-Wiskunde Latijn-Wiskunde Wetenschappen-Wiskunde

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Ter voorbereiding van het academiejaar waren de resultaten als volgt:

Ter voorbereiding van het academiejaar waren de resultaten als volgt: VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Vraag nr. 26 van 10 september 2014 van ANN BRUSSEEL Toelatingsexamen arts

Nadere informatie

Studieaanbod in de eerste graad B-stroom. Screening van de beroepenvelden in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs

Studieaanbod in de eerste graad B-stroom. Screening van de beroepenvelden in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs Studieaanbod in de eerste graad B-stroom Screening van de beroepenvelden in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs juli 2015 Inhoud Inhoud... 2 1 Inleiding... 4 2 Situering... 5 3 Leerlingenaantallen

Nadere informatie

Studiegids derde graad

Studiegids derde graad Studiegids derde graad Algemene structuur tweede graad ASO TSO Economie wiskunde 4 u wiskunde 5 u Latijn wiskunde 4 u wiskunde 5 u Wetenschappen wiskunde 5 u Handel Sociale en Technische Wetenschappen

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

MOTIVERINGSBLAD. Bij besluit van de delibererende klassenraad werd een B-attest toegekend.

MOTIVERINGSBLAD. Bij besluit van de delibererende klassenraad werd een B-attest toegekend. Anthony Naam Het globale resultaat is onvoldoende om de studieloopbaan in het ASO verder te zetten. Aurelie Naam Geclausuleerd voor: Grieks-Latijn ASO, Grieks-Wetenschappen ASO, Grieks-Wiskunde ASO, Latijn-Moderne

Nadere informatie

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.wico.be www.shn.wico.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Podiumkunsten

Studieaanbod binnen het studiegebied Podiumkunsten Studieaanbod binnen het studiegebied Podiumkunsten Screening van de studierichtingen in het studiegebied Podiumkunsten in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld

Nadere informatie

Hoger onderwijs, lager onderwijs, schoolloopbaan, schoolse vertraging, secundair onderwijs, universitair onderwijs, watervalsysteem, zittenblijven

Hoger onderwijs, lager onderwijs, schoolloopbaan, schoolse vertraging, secundair onderwijs, universitair onderwijs, watervalsysteem, zittenblijven 1. Referentie Referentie Duqué, H. (1998). Zittenblijven en schoolse vertraging in het Vlaams onderwijs. Een kwantitatieve analyse 1996-1997. Onuitgegeven onderzoeksrapport, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,

Nadere informatie

Studieaanbod. tweede graad. Studiekeuze voor het schooljaar KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora

Studieaanbod. tweede graad. Studiekeuze voor het schooljaar KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora Studieaanbod tweede graad Studiekeuze voor het schooljaar 2014-2015 KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora adres Zuidstraat 27 8800 Roeselare telefoon 051 26 47 26 fax 051 26 47 27 webadres www.kleinseminarie.be

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar. Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2013-2014

Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar. Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2013-2014 Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2013-2014 (lessenroosters 2014-201) Scholengemeenschap Sint-Quintinus Vrij CLB Regio Hasselt Deze handleiding

Nadere informatie

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico.

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico. STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD 0-0 WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.be www.shn.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel van het

Nadere informatie

Studieaanbod SGKSO Vlaamse Ardennen *

Studieaanbod SGKSO Vlaamse Ardennen * Studieaanbod SGKSO Vlaamse Ardennen * Eerste graad / Eerste jaar Eerste graad / Tweede jaar Tweede graad Derde graad Derde graad / Derde leerjaar 1A 1A Gezinstechnieken 1A Industriële Wetenschappen 1A

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Hout

Studieaanbod binnen het studiegebied Hout Studieaanbod binnen het studiegebied Hout Screening van de studierichtingen in het studiegebied Hout in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het studiegebied...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Maritieme opleidingen

Studieaanbod binnen het studiegebied Maritieme opleidingen Studieaanbod binnen het studiegebied Maritieme opleidingen Screening van de studierichtingen in het studiegebied Maritieme opleidingen in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding...

Nadere informatie

WIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde.

WIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. WIE? WAT? WAAROM? HUMANE wetenschappen Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. HUM WET IS HET IETS VOOR MIJ? HUMANE WETENSCHAPPEN VISIE Van leerlingen Humane wetenschappen

Nadere informatie

Studieaanbod. tweede graad. Studiekeuze voor het schooljaar KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora

Studieaanbod. tweede graad. Studiekeuze voor het schooljaar KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora Studieaanbod tweede graad Studiekeuze voor het schooljaar 2012-2013 KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora adres Zuidstraat 27 8800 Roeselare telefoon 051 26 47 26 fax 051 26 47 27 webadres www.kleinseminarie.be

Nadere informatie

Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar. Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2012-2013

Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar. Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2012-2013 Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2012-2013 (lessenroosters 2013-2014) Scholengemeenschap Sint-Quintinus Vrij CLB Regio Hasselt Deze handleiding

Nadere informatie

Sportwetenschappen Zeesport & WaterSportwetenschappen. 1 ste en 2 de leerjaar

Sportwetenschappen Zeesport & WaterSportwetenschappen. 1 ste en 2 de leerjaar 13 Tweede Graad ASO Lessentabel: 32 uur Latijn Wetenschappen Sportwetenschappen Latijn wiskunde Latijn moderne talen Wetenschappen wiskunde economie Moderne talen wiskunde Sportwetenschappen Zeesport &

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

INFOBROCHURE GIB. Gemeentelijk Instituut Brasschaat

INFOBROCHURE GIB. Gemeentelijk Instituut Brasschaat INFOBROCHURE GIB Gemeentelijk Instituut Brasschaat Hoe vind je ons? Op internet: www.gibbrasschaat.be Gewoon bellen naar 03/650.00.70 Via mail: secretariaat@gibbrasschaat.be Aan het onthaal tussen 8u en

Nadere informatie

5. Anthony Naam. Oriënteringsattest: B

5. Anthony Naam. Oriënteringsattest: B 5. Anthony Naam * 2 Godsdienst 75 60 5 Latijn 37 39 84 4 Nederlands 54 4 Frans 68 70 3 Engels 57 1 Duits 69 2 Geschiedenis 52 4 Wiskunde 41 43 1 Fysica 60 1 Chemie 49 1 Biologie 45 1 Aardrijkskunde 46

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Talen en wetenschappen

Talen en wetenschappen Talen en Grieks- Industriële Latijn-moderne talen Latijn- Moderne talen-wiskunde Wetenschappen-wiskunde Techniek- Studieaanbod derde graad 1 Grieks Aardrijkskunde 1 2 Esthetica 1 0 Grieks 4 4 Biologie 2 1

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Auto

Studieaanbod binnen het studiegebied Auto Studieaanbod binnen het studiegebied Auto Screening van de studierichtingen in het studiegebied Auto in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Pagina 1 van 90 Inhoudstafel Inleiding... 4 1 Beeld

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Beeldende kunsten

Studieaanbod binnen het studiegebied Beeldende kunsten Studieaanbod binnen het studiegebied Beeldende kunsten Screening van de studierichtingen in het studiegebied Beeldende kunsten in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding...

Nadere informatie

Profilering 3 de graad ASO

Profilering 3 de graad ASO Profilering 3 de graad ASO Bij de overgang naar de tweede graad wordt er door de leerling, in tegenstelling tot de 28 gemeenschappelijke uren die ze hadden in de eerste graad, een duidelijke studierichting

Nadere informatie

Infomoment van eerste naar tweede graad

Infomoment van eerste naar tweede graad Infomoment van eerste naar tweede graad Een school kiezen O Ik kan me ten volle ontplooien! O Ik voel me goed! O SIVIBU = LEREN LEVEN INSPIREREN Een richting kiezen = antwoord zoeken op de volgende vragen:

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte

Nadere informatie

Op stap naar. Het secundair onderwijs. Vrij CLB Roeselare Kattenstraat Roeselare

Op stap naar. Het secundair onderwijs. Vrij CLB Roeselare Kattenstraat Roeselare Op stap naar Het secundair onderwijs Onderwijsloopbaanbegeleiding een opdracht van het CLB Proces begeleiding Aanvullend aan de school Op vraag Kiezen roept veel vragen op 1. Vragen naar informatie 2.

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie - Wiskunde AO AV 007 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1: Opleiding...

Nadere informatie

Profilering tweede graad

Profilering tweede graad Bij de overgang naar de tweede graad wordt er door de leerling, in tegenstelling tot de 28 gemeenschappelijke uren die ze hadden in de eerste graad, een duidelijke studierichting gekozen. Deze keuze is

Nadere informatie

Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS

Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS met accent op het secundair onderwijs? 1A? Structuur van het Secundair Onderwijs 3 2 6 5 4 3 Oriëntatie naar Doorstroming (ASO/TSO/KSO) Oriëntatie naar Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Tweede en derde graad ASO

Tweede en derde graad ASO Tweede en derde graad ASO Economie Eigenheid: wordt in twee paketten aangeboden: met meer moderne talen of met meer wiskunde het vak economie bestaat uit algemene economie en bedrijfswetenschappen (daar

Nadere informatie

EERSTE GRAAD HET TWEEDE LEERJAAR: LATIJN-GRIEKS

EERSTE GRAAD HET TWEEDE LEERJAAR: LATIJN-GRIEKS EERSTE GRAAD HET TWEEDE LEERJAAR: LATIJN-GRIEKS Je wil extra uitdaging op theoretisch vlak. Je hebt doorzettingsvermogen, je werkt nauwkeurig en kunt een stevig studieritme aan. Door de 7 uren Latijn en

Nadere informatie

Conclusies screening van de 29 studiegebieden in het voltijds secundair onderwijs. 23 april 2015

Conclusies screening van de 29 studiegebieden in het voltijds secundair onderwijs. 23 april 2015 Conclusies screening van de 29 studiegebieden in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inleiding Voor elk studiegebied in het voltijds secundair onderwijs maakten we een uitgebreide analyse van

Nadere informatie

Op stap met het werkboekje!?

Op stap met het werkboekje!? Werking CLB Op stap met het werkboekje!? 6 studiekeuzetaken Wat betekent kiezen? Ik leer mezelf kennen Ik verken de beroepenwereld Ik leer het Secundair Onderwijs kennen Ik maak een keuze Ik ben zeker

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie AO AV 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules... 5 1.2 Plaats

Nadere informatie

nr. 510 van ANN BRUSSEEL datum: 16 juli 2015 aan HILDE CREVITS Toelatingsexamen arts en tandarts - Slaagpercentages

nr. 510 van ANN BRUSSEEL datum: 16 juli 2015 aan HILDE CREVITS Toelatingsexamen arts en tandarts - Slaagpercentages SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 510 van ANN BRUSSEEL datum: 16 juli 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Toelatingsexamen arts en tandarts - Slaagpercentages

Nadere informatie

Starten in het secundair onderwijs

Starten in het secundair onderwijs Starten in het secundair onderwijs Een overzicht Inleiding Structuur van het secundair onderwijs Wat verandert er in de toekomst? PAUZE Verhalen van kinderen Een goede schoolkeuze Waarmee rekening houden?

Nadere informatie

Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde @ KORTRIJK Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) REDOX Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde UGent Campus Kortrijk Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wiskunde AO AV 010 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5

Nadere informatie

Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar. Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO

Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar. Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO Studiekeuzebegeleiding 4 de jaar Lessenroosters en profielen Studierichtingen 3 de graad SO 2006-2007 (lessenroosters 2007-2008) Scholengemeenschap Sint-Quintinus Vrij CLB Regio Hasselt Deze handleiding

Nadere informatie

Op stap naar de tweede graad

Op stap naar de tweede graad Op stap naar de tweede graad Inhoud van deze avond 1. 2. Structuur gewoon secundair onderwijs Goed kiezen 1. Structuur secundair onderwijs Structuur Secundair onderwijs VHO Se-n-Se Se-n-Se VHO 7 de spec.

Nadere informatie

Studierichtingen derde graad

Studierichtingen derde graad Studierichtingen derde graad www.inspirocollege.be 2 WELKOM Beste leerling Je bent 16-17 jaar. Je hebt stilaan een betere kijk op je mogelijkheden en interesses gekregen. Het Inspirocollege biedt een waaier

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een

Nadere informatie

Studierichtingen voor de derde graad

Studierichtingen voor de derde graad Studierichtingen voor de derde graad In de derde graad bestaan alle richtingen, behalve humane wetenschappen uit twee hoofddomeinen. Er wordt naast de algemene basis gekozen voor een pakket vakken dat

Nadere informatie

Talen en wetenschappen

Talen en wetenschappen Talen en Grieks Humane Industriële Latijn moderne talen Latijn Moderne talen wiskunde Wetenschappen wiskunde Techniek Studieaanbod derde graad 7 Studierichtingen volgens belangstellingsgebieden Doel van

Nadere informatie

Studierichtingen tweede graad

Studierichtingen tweede graad Studierichtingen tweede graad 2 WELKOM Beste ouders Beste leerling De eerste twee jaren van het secundair onderwijs heb je zo goed als achter de rug. Je hebt momenteel al een nieuwe studiekeuze in gedachte

Nadere informatie

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico.

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico. STUDIERICHTINGEN TWEEDE GRAAD 2011-2012 WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46 info@shn.be www.shn.be www.wico.be STUDEREN IN DE TWEEDE GRAAD

Nadere informatie

Waarom modernisering?

Waarom modernisering? Waarom modernisering? Diploma secundair onderwijs Te veel studierichtingen Zittenblijven Sociale afkomst Eindtermen (wiskunde, Frans, PAV) Onderzoek: Leerlingen presteren minder sterk Inhoud van deze avond

Nadere informatie

Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas

Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas Na één jaar in de kaz-klas heb je al iets meer de kans gehad om je een beeld te vormen van de aanpak en de vakken in het secundair onderwijs. De overstap naar het

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Grafische communicatie en media

Studieaanbod binnen het studiegebied Grafische communicatie en media Studieaanbod binnen het studiegebied Grafische communicatie en media Screening van de studierichtingen in het studiegebied Grafische communicatie en media in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...

Nadere informatie

Inhoud info-avond. 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen

Inhoud info-avond. 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen 1 2 Inhoud info-avond 1. Hervorming secundair onderwijs 2. Huidige structuur secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere informatie?

Nadere informatie

De grote stap naar het secundair onderwijs 2014-2015

De grote stap naar het secundair onderwijs 2014-2015 De grote stap naar het secundair onderwijs 2014-2015 DE GROTE STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS http://www.klasse.be/tvklasse/ 12751-Naar-het-secundair DE GROTE STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Hoe kiezen?

Nadere informatie

Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS

Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen Patricia De Grande AHOVOKS Resultaten per studierichting aso ET reële functies exponentiële functies goniometrische functies afgeleiden

Nadere informatie

K.A. 2de graad! 1 SCHOOL 2 CAMPUSSEN PARKLAAN 89 TEREKEN

K.A. 2de graad! 1 SCHOOL 2 CAMPUSSEN PARKLAAN 89 TEREKEN K.A. SINT-NIKL A AS de graad! PARKLAAN 89 TEREKEN SCHOOL CAMPUSSEN Nuttige gegevens Koninklijk Atheneum Sint-Niklaas School van de Vlaamse Gemeenschap Parklaan 89 900 Sint-Niklaas Tel: 0 780 79 00 Fax:

Nadere informatie

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere

Nadere informatie

Naam en adres: De Bron Tielt Hulstplein 32 8700 TIELT. Tel: 051 42 49 04 Fax: 051 40 60 79. 2012-2013 Boekenlijst: 6 economie-moderne talen

Naam en adres: De Bron Tielt Hulstplein 32 8700 TIELT. Tel: 051 42 49 04 Fax: 051 40 60 79. 2012-2013 Boekenlijst: 6 economie-moderne talen De Bron Tielt Hulstplein 32 8700 TIELT Tel: 051 42 49 04 Fax: 051 40 60 79 Naam en adres: DUITS 2012-2013 Boekenlijst: 6 economie-moderne talen Vak/uitgever Titel Borg Huur Kopen AARDRIJKSKUNDE PLANTYN

Nadere informatie

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school De middenschool is ten einde Iedereen vertrekt naar een andere school Een stapsgewijs proces Een gezamenlijk proces Leerling Ouders School CLB STAP 1: werken aan keuzerijpheid Wie ben ik? Rapportonderzoek

Nadere informatie

Eerste jaar van de eerste graad. Leren leren

Eerste jaar van de eerste graad. Leren leren Eerste jaar van de eerste graad Bij de start van het secundair onderwijs wordt er getracht de leerling een zo breed mogelijke vorming te geven en hem/haar te laten proeven van verschillende vakken. Dit

Nadere informatie