Eerste jaar van de eerste graad. Leren leren

Transcriptie

1 Eerste jaar van de eerste graad Bij de start van het secundair onderwijs wordt er getracht de leerling een zo breed mogelijke vorming te geven en hem/haar te laten proeven van verschillende vakken. Dit betekent dat men tracht ze zo weinig mogelijk in een bepaalde, nu reeds beperkende, richting te sturen. De gemeenschappelijke vorming bedraagt dan ook 28u op een totaal van 32u. Voor de 4 resterende uren bestaat de keuze uit Latijn, Moderne-Sport, Moderne-Kunst en Moderne-Techniek. De optievakken zoals wetenschappelijk werk, techniek, de extra uren lichamelijke, plastische en muzikale opvoeding geven probleemloos toegang tot alle studierichtingen zonder Latijn in het tweede jaar. Indien men in het eerste jaar geen Latijn kiest, wordt het in de praktijk heel moeilijk in het tweede jaar toch de richting Latijn te volgen. Wel kan de leerling na één jaar beslissen geen Latijn meer te volgen en aan te sluiten bij een andere studierichting, zonder enige achterstand voor andere vakken. 1 Leren leren Welke richting ook gekozen wordt, als school leveren wij veel inspanningen om de leerling te begeleiden in het leerproces. In het eerste jaar worden op regelmatige tijdstippen leermomenten ingepland met betrekking tot leermethodes, planning, synthese- en analysetechnieken. Er worden tevens, op een gestructureerde manier inhaallessen voorzien zodat mogelijke tekorten tijdig worden gedetecteerd en bijgewerkt.

2 Lessentabel Gemeenschappelijke vorming 28uur Aardrijkskunde 2 Engels 2 Frans 4 Geschiedenis 1 Godsdienst of Niet-confessionele zedenleer 2 Lichamelijke opvoeding 2 Muzikale opvoeding 1 Natuurwetenschappen 1 Nederlands 5 Plastische opvoeding 1 Techniek 2 Wiskunde 5 Taalondersteuning Nederlands (1) 1 Ondersteuning wiskunde (1) 1 Aanvullend keuzegedeelte 4 uur 2 > Latijn Latijn 4 > Moderne-kunst Plastische opvoeding 1 Muzikale opvoeding 1 > Moderne-sport Lichamelijke opvoeding 2 > Moderne-techniek Techniek 4 (1) Taalondersteuning Nederlands en de ondersteuning wiskunde bieden aan de leerlingen de mogelijkheid om de in de klas geziene leerstof onder begeleiding te hernemen. Dit gebeurt in overleg met de vakleerkrachten.

3 Latijn (4u) Eigenheid van de studierichting Studies klassieke talen dragen bij tot de algemene vorming van de leerlingen. Ze hebben tot doel inzicht te verwerven in taal en letterkunde, de kunst en cultuur, de maatschappij en de mentaliteit van de Grieken en de Romeinen. Zo krijgen de leerlingen een beter inzicht in de eigen cultuur en kunnen ze onder andere ook de westerse cultuur met niet-westerse culturen vergelijken. De studie van de klassieke oudheid gebeurt vanuit twee invalshoeken: taal en cultuur. Taalstudie is eigen aan klassieke studies. Door de studie van Latijn krijgen de leerlingen toegang tot de letterkunde in de oorspronkelijke taal. Door het bestuderen van taalfenomenen uit de klassieke oudheid wordt ook een grondige taalkennis verworven. Die laat zien hoe het Latijn is opgebouwd en welke verschillen en gelijkenissen er met de huidige moderne talen zijn. De studie van cultuuruitingen als uitdrukking van mens en maatschappij (d.w.z. literaire genres, maar ook andere cultuuruitingen zoals wetenschappen, beeldende kunsten, architectuur) hoort bij de culturele invalshoek. Door analyse en reflectie worden culturele uitingen op basis van gelijkenissen en verschillen verduidelijkt. De literatuur neemt in dit geheel een bijzondere plaats in. Het is een vorm van culturele dialoog : de taal in literaire teksten wordt gebruikt als middel om ervaringen uit te drukken, te ordenen en te bewaren en ook als middel om na te denken over mens en wereld. Klassiekestudies maken duidelijk dat mensen zich in de oudheid dezelfde vragen stelden als wij. 3 Leerlingenprofiel De studierichting Latijn richt zich tot leerlingen met een belangrijke interesse voor taal, cultuur en literatuur. De brede algemene vorming die het Latijn hen biedt, spreekt hen aan. Ze zijn geïnteresseerd in cultuuruitingen in het algemeen, waardoor zij zicht krijgen op de westerse beschaving en op de identiteit van de Europese cultuur. De studie van antieke cultuuruitingen in de moderne wereld, waarbij literatuur een belangrijke plaats inneemt, wekt hun belangstelling. Oog hebben voor de klassieke cultuur draagt bij tot openheid voor andere culturen, waardoor de leerlingen de eigen tijdsgeest leren relativeren. Door de studie van het Latijn wensen de leerlingen hun taaltheoretische kennis te vergroten. De lectuur van antieke teksten boeit hen. Zij zijn geïnteresseerd in gestructureerde taalpatronen in het besef dat daardoor hun inzicht in communicatie wordt verruimd. Bovendien verwachten ze een aanzienlijke uitbreiding van hun leer- en studievaardigheden. Zij leren zelfstandig alle aspecten van een literaire tekst te onderzoeken en te verwerken tot een zinvol geheel.

4 Moderne kunst en moderne-sport > Moderne-kunst Plastische opvoeding 1 Muzikale opvoeding 1 > Moderne-sport Lichamelijke opvoeding 2 Eigenheid van deze studierichtingen Wat is wetenschappelijk werk? Tijdens deze lessen wordt de theorie die in het vak natuurwetenschappen gezien wordt in de praktijk omgezet. Het betreft hier dus praktische toepassingen en geen extra theoretische lessen. Enkele voorbeelden ter illustratie. 4 leerstof natuurwetenschappen 1 ste graad Het menselijk skelet Bouw en werking van het ademhalingsstelsel Aanleren van de 6 stappen van de wetenschappelijke werkwijze Het leven in een bijenstaat wetenschappelijk werk Vergelijking menselijk skelet met skelet van dieren en studie van de voortbewegingspatronen Invloed van roken op gezondheid Proef uitvoeren volgens de 6 stappen van de wetenschappelijke werkwijze Microscopisch onderzoek van de bij Het verschil tussen de richtingen Moderne-Kunst en Moderne-Sport is minimaal en de leerling kiest hier best in functie van eigen interesse: eerder een sportieve aanleg of een grotere interesse voor muzikale en plastische opvoeding. Naar volgend jaar is dit ook geen bepalende keuze en de leerling kan dan nog kiezen voor eender welke studierichting. Uitbreiding lichamelijke opvoeding De leerlingen maken kennis met andere sporten zoals bijvoorbeeld muurklimmen, fitness, squash, spinning, Daarnaast worden de klassieke disciplines technisch verder uitgediept. Enige sportieve inzet is gewenst.

5 Uitbreiding PO en MO Het basisuur Muziek wordt uitgebreid met extra liedjes, meer praktijk en effectieve muziekbeoefening. Er is geen specifieke voorkennis vereist. Het basisuur Plastische Opvoeding wordt aangevuld met een optie-uur waarin via afzonderlijke lessen en opdrachten dieper op de leerstof (elementen van de beeldtaal) wordt ingegaan. Leerlingenprofiel De studierichtingen Moderne-Kunst en Moderne-Sport richten zich tot leerlingen die niet kiezen voor de optie Latijn en die iets uitgebreider in contact willen komen met kunst of sport. Daarnaast biedt het vak wetenschappelijk werk hen ook de mogelijkheid van het praktische deel van de wetenschappen te proeven via het uitvoeren van proeven, microscopisch onderzoek, enz. Er is geen enkele voorkennis vereist en in het tweede jaar kunnen deze leerlingen vrij kiezen voor elke studierichting. 5

6 Moderne techniek (4u) Eigenheid van deze studierichting Ter info vooraf: het vak techniek (2uur, in alle richtingen) Wetenschappelijke en technische vooruitgang is bepalend in onze complexe moderne maatschappij. Om die reden wordt het vak Techniek dan ook in alle studierichtingen van het 1ste jaar aangeboden. Dit vak heeft aandacht voor de kerncomponenten van techniek enerzijds en bekijkt daarnaast techniek als menselijke activiteit en techniek in de samenleving. Tijdens de lessen Techniek worden de verschillende onderdelen (biochemie, constructie, energie, informatie en communicatie, transport) op een zo praktisch mogelijke manier behandeld. De gehanteerde methodologie is zeer vaak projectwerk omdat techniek in de eerste plaats moet begrepen worden. Begrijpen, duiden en hanteren zijn kernwoorden voor dit vak. Tijdens zo n doe-projecten wordt een probleem vooropgesteld waar leerlingen een antwoord moeten voor vinden. Daarna volgt een uitvoering van het project en tenslotte een evaluatiemoment. Enkele voorbeelden: maken van een pictogram 6 een kaarsenhouder voorbereiden van een gezond tussendoortje, Het vak Techniek onderhoudt nauwe samenwerkingsbanden met andere vakken zoals natuurwetenschappen en informatica maar evenzeer met aardrijkskunde en geschiedenis, taal en wetenschappen of wiskunde. Bij ontwerpactiviteiten komen ook creatieve vaardigheden ruimschoots aan bod. Wat is techniek in 4u Deze lessen zijn een uitbreiding van het vak Techniek. We gaan dieper in op de thema s (biochemie, constructie, energie, informatie en communicatie, transport) die de leerlingen in het basisgedeelte van het vak Techniek krijgen. Daarnaast kunnen domeinen aan bod komen die buiten het gebied van de basisvorming vallen (bvb. gezondheid, meteorologie, natuur, ) In het keuzegedeelte wordt ruimte gemaakt om projecten uitgebreider aan te pakken. Meer dan ooit ligt in het keuzegedeelte de nadruk op doe-activiteiten. Enkele voorbeelden: maken van een minihuisje project nestkastje maken van lippenbalsem, zeep,

7 Leerlingenprofiel De leerling die voor de richting Moderne-Techniek kiest heeft een gezonde interesse voor technische aspecten, maar mag hier geen zuivere technische opleiding verwachten. Wel proeven de leerlingen uitgebreider van de technologische wereld en kunnen ze zo, in het tweede jaar, eventueel kiezen voor twee technische richtingen in onze school Sociaal-technische vorming of Handel. Uiteraard staat het hen ook vrij voor een andere studierichting (aso en pre-tso) te kiezen. 7