Kadernota Factsheet 1. Sociaal domein

Transcriptie

1 Huidig beleid Algemeen Vanaf 2015 wordt er voor de uitvoering van de drie decentralisaties gewerkt in wijkteams en een Regionaal Administratie- en Kenniscentrum (RAKC). De uitwerking hiervan is nu in volle gang. Op dit moment is er nog onvoldoende zicht op het financiële effect van de uitwerking hiervan voor de begroting. Uitgangspunt is dat de kosten van de uitvoeringsorganisatie binnen het bestaande financiële kader vallen. Ten aanzien van de uitvoeringsbudgetten behorende bij de 3 Decentralisaties geldt dat de beschikbaar komende rijksbudgetten inclusief het bestaande begrotingskader leidend zijn. Wel kan worden gesteld dat 2015 een overgangsjaar is naar de nieuwe situatie, zowel ten aanzien van de uitvoering als het beleid. De verwachting is dat er, mede gegeven het overgangsrecht en de overgang van CJG-WMO (prestatieveld 2) naar de Jeugdwet, kosten zijn die niet binnen het financieel kader kunnen worden opgevangen. Naar verwachting zal dan ook het beoogde budgetneutrale effect pas na een aantal jaar worden bereikt. Deze inschattingen kunnen pas na het verschijnen van de meicirculaire definitief berekend worden. Ontwikkelingen Preventie De decentralisaties maken het noodzakelijk dat preventie en informele zorg een nieuwe impuls krijgen. Op deze manier krijgt de zelfredzaamheid en eigen regie vorm in het sociale domein en worden de uitgaven op de individuele zorgarrangementen teruggedrongen. Deze nieuwe beleidsontwikkeling brengt met zich mee dat andere afspraken met huidige subsidiepartners gemaakt moeten worden of dat andere partners in beeld komen. Om het nieuwe preventiebeleid handen en voeten te geven worden de bestaande subsidies niet gekort maar worden de gelden op een andere manier ingezet. Een manier die meer recht doet aan preventie, eigen regie en zelfredzaamheid. In 2015 zal hier beleid in ontwikkeld worden. PARTICIPATIE De Participatiewet is vanaf 1 januari 2015 van kracht. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor de uitvoering en er blijft een eigen risico voor de financiering. De Participatiewet gaat gepaard met een forse bezuiniging op het (macro) budget: 400 miljoen euro op het budget voor re-integratie (het W-deel) en 290 miljoen op het budget voor de sociale werkvoorziening, in de vorm van een korting op de rijksbijdrage per SW-plek. Op welke budgetten gemeenten kunnen rekenen in de toekomst, staat nog niet vast. Ook moet er nog duidelijkheid komen over de verdeling van het budget tussen de gemeenten. 1. Sociaal domein 1 van 7

2 Ontwikkeling doelgroepvolume Aantal bijstand Aantal Wsw se 139,61 142,89 134,32 126,26 118,68 111,56 Aantal WSW personen Totale doelgroep Deze prognose is gebaseerd op: Het aantal bijstandsuitkeringen (WWB, IOAW en IOAZ) in de gemeente op basis van de CBS cijfers in mei Een verdere toename van het aantal bijstandsuitkeringen als gevolg van de aanscherpingen in de Wajong en de WSW, alsmede herkeuring van de huidige Wajong in De nieuwe instroom die ontstaat als gevolg van het stoppen van instroom in de WSW en beperken van de instroom in de Wajong. De ramingen van het bijstandsvolume als gevolg van economische ontwikkelingen en de effecten van Rijksbeleid. realisatie van het aantal Sw-plekken conform de taakstelling 2013 en een gemiddeld natuurlijk verloop van 6% per jaar vanaf Prognose gebundelde re-integratiebudget in Gebundeld budget Deze prognose is gebaseerd op: De toekenning van het participatiebudget in Exclusief de middelen voor educatie Het vervallen van de component inburgering na De overheveling van de Rijksbijdrage Wsw, inclusief de bezuinigingen op deze overheveling als gevolg van het stoppen van de instroom en toepassing van de efficiencykorting. Prognose kosten afbouw WSW in Kosten wsw-oud Deze prognose is gebaseerd op: Gemiddelde kosten per Sw-plek die gelijk zijn aan de toekenning van de Rijkbijdrage Wsw in 2013 gedeeld door de minimumtaakstelling. Het ontbreken van een gemeentelijke bijdrage in de kosten of compensatie op andere wijze, zoals het onder gunstige voorwaarden geven van opdrachten aan het Sw-bedrijf. Gemiddelde afbouw van het aantal oude Sw-plekken met 6% per jaar. Afbouw van overheadkosten in gelijke mate met de afbouw van het aantal oude Sw-plekken. De prognose is optimistisch op dit punt. Prognose ontwikkeling reintegratiebudget in Restant Uit het bovenstaande volgt de prognose dat in de gemeente Hollands Kroon het budget voor re-integratie 1. Sociaal domein 2 van 7

3 van mensen in de bijstand in de periode met 3% zal afnemen, naar een niveau van Rekening houdend met de prognose van het aantal bijstandsuitkeringen daalt het gemiddelde budget per bijstandsuitkering voor re-integratie van in 2013 naar 877. in Een afname met 40%. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Hulp bij het huishouden De voorgenomen korting op het rijksbudget Hulp bij het huishouden heeft de afgelopen periode een wisselend financieel beeld opgeleverd. Aanvankelijk was sprake van een korting van 75 % op het rijksbudget. In de meicirulaire 2013 is deze korting verlaagd naar 40 %, wat zich vertaalde voor Hollands Kroon in een bedrag van ,-- Op grond van de actuele cijfers geeft de korting op de bestaande Hulp bij het huishouden (HH) voor HK het volgende beeld: Rijksbudget 2014: (dit bedrag komt groso modo overeen met de totale kosten HH inclusief overhead etc.): Rijksbudget 2015: , korting derhalve Aantal clienten voor 2015: ca. 3400, het aantal clienten 3400 bedraagt voor de Kop van Noord-Holland en voor Hollands Kroon: 1050 De nieuwe taak Begeleiding uit de Awbz geeft het volgende beeld: Bij de voorbereiding van de begroting 2014 werd nog uitgegaan van een totale uitgave begeleiding 18 + voor Hollands Kroon van ca ,--, waarop een korting zou worden toegepast van 25 %, ofwel ,--. Op grond van de meest recente informatie mag worden uitgegaan van ,-- aan uitgaven voor deze doelgroep, waarbij de korting op het rijksbudget recentelijk is verlaagd voor 2015 naar 6 %, ofwel ,--. Aantal cliënten voor 2015: ca Overige WMO producten Ten aanzien van de andere huidige Wmo voorzieningen ( woonvoorzieningen en vervoersvoorzieningen) verandert er met de invoering van de nieuwe Wmo niet veel. Wel is sprake van een risico t.a.v. de uitgaven voor de Woonvoorzieningen doordat het beleid van scheiden wonen en zorg steeds stringenter wordt doorgevoerd. Dit is effect is op voorhand niet te kwantificeren. Jeugd De uitgangspunten van de jeugdwet zijn: Inschakelen, herstellen en versterken van het probleemoplossend vermogen van kinderen en jongeren, hun ouders en sociale omgeving (eigen kracht) Opvoedondersteuning geven aan ouders en de sociale omgeving Het tijdig bieden van de juiste hulp op maat Effectieve en efficiënte samenwerking rond gezinnen Preventie en vroegsignalering 1. Sociaal domein 3 van 7

4 Nieuwe taken Zorg rond de Jeugd - Jeugdwet Per 1 januari 2015 is elke gemeente verantwoordelijk voor Alle Zorg Rond Jeugd (Jeugdwet): Alle ondersteuning, hulp en zorg bij opgroei-, opvoedings- en psychische problemen en stoornissen: preventie (o.a. Jeugdgezondheidszorg op basis van Wet Publieke Gezondheid); jeugdhulp; jeugdbescherming; jeugdreclassering; AMHK (Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling); Jeugd- GGZ. Ook is de gemeente verantwoordelijk voor het garanderen van de veiligheid van ieder kind. De omvang en verscheidenheid van de doelgroepen waar gemeenten verantwoordelijk voor zijn, neemt significant toe. Gemeenten krijgen een jeugdhulpplicht die in ieder geval bestaat uit: het opvoedkundig klimaat versterken in gezinnen, wijken, buurten, scholen en kinderopvang; in een voldoende passend (dus effectief) aanbod van jeugdhulp voorzien; adviseren over de aangewezen vorm van jeugdhulp, en op een laagdrempelige, herkenbare wijze met de vereiste expertise bepalen welke jeugdhulp wordt ingezet; professionals adviseren die zich zorgen maken over een jeugdige (consultatiefunctie); de Raad voor de Kinderbescherming verzoeken onderzoek te doen als een kinderbeschermingsmaatregel noodzakelijk lijkt; beperkingen in de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van een jeugdige compenseren (maatschappelijke begeleiding); jeugdigen die met vragen rondlopen adviseren; in een toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen voorzien, die de maatregelen van kinderbescherming en jeugdreclassering uitvoeren. een samenhangend jeugdhulpbeleid en afstemming en samenwerking met onderwijs, zorg, maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen en politie en justitie. Meerjarige geschatte rijkskorting Jeugdwet: 2015: 4%, 2016: 10%, 2017: 15% Geschat budget Jeugdwet Hollands Kroon en Kop van Noord-Holland in Gemeente/ Jaar Uitgangsjr Hollands Kroon Kop van Noord- Holland Dit geschatte budget is gebaseerd op de huidige verdeelsystematiek Jeugdzorg (bron SCP, dec2013). Eind mei 2014 verwachten we het nieuwe model en financiële kader Jeugdwet (meicirculaire). Daarbij moet worden opgeteld het geschatte budget voor cliëntondersteuning. 1. Sociaal domein 4 van 7

5 Aantal cliënten Jeugdzorg Hollands Kroon op basis van historische gegevens Aantal inwoners uitgesplitst naar leeftijden Aantal 0 t/m 17 jarigen Aantal 0 t/m 22 jarigen Totaal aantal inwoners Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek (bewerking Sociaal en Cultureel Planbureau) Indicatoren voor provinciaal gefinancierd jeugdzorg zorgaanbod Aantal 0- t/m 17 jarigen dat een nieuwe indicatie voor geïndiceerde, provinciaal gefinancierde jeugdzorg heeft ontvangen van bureau jeugdzorg Bron: Verwey Indicatoren voor Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Aantal 0- t/m 17-jarigen waarvoor een onderzoek bij het AMK is gestart Bron: Verwey Jonker Instituut Indicatoren voor Jeugdbescherming Aantal 0- t/m 17-jarigen met nieuwe Jeugdbeschermingsmaatregel Bron: Verwey Jonker Instituut Indicatoren voor Jeugd-GGZ (in de Zorgverzekeringswet) 2009 Het aantal kinderen van 0 t/m 22 jaar dat in een jaar gebruik heeft gemaakt van de GGZ. 659 Waarvan: - eerstelijnspsychologische zorg een Diagnose Behandeling Combinatie (DBC) zonder verblijf een DBC met verblijf 228 Bron: College voor Zorgverzekeringen en Vektis (bewerking door APE) Indicatoren voor extramurale Jeugd-Licht Verstandelijk Beperkt Het aantal kinderen van 0 t/m 22 jaar met een extramurale verblijfindicatie (dominante grondslag) en een IQ van 50 t/m 85 (afbakening CIZ) op peildatum Bron: CIZ (bewerking door het SCP) 1. Sociaal domein 5 van 7

6 Herpositionering CJG CJG WMO prestatieveld 2 gaat over naar de Jeugdzorg. De landelijke budgetafspraken zijn onzeker. De CJG-taken krijgen een nieuwe plek in het preventieve veld en/of de nieuwe organisatie Sociaal Domein (wijkteams & RAKC). Vanwege de overgangsperiode wordt een tekort verwacht in 2015 en Regeling subsidies AWBZ MEE Eind april 2014 hebben de gemeenten KopNH en MEE verplichte bovenregionale afspraken gemaakt voor continuering huidige diensten cliëntondersteuning 2015 met 10% innovatieopdracht. MEE valt niet onder het Regionaal Transitie Arrangement (RTA). Per 1/1/2015 wordt het huidige budget MEE vanuit de huidige Regeling subsidies-awbz (VWS) ongelabeld overgeheveld naar het Gemeentefonds. Het betreft de volgende niet gelabelde bedragen: en Dit betekent dat het voor cliëntondersteuning (MEE) te ontvangen bedrag Regeling subsidies AWBZ moet worden opgeteld bij het geschatte Rijksbudget jeugdwet. Jeugdwet is nl exclusief regeling subsidies-awbz (MEE) Uitvoeringsorganisatie Sociaal Domein Op basis van de uitgangspunten zoals genoemd in het uitvoeringsdocument Met kop en schouders wordt op dit moment door de gemeente Schagen gewerkt aan de opbouw van het Regionaal Advies en Kennis Centrum. (RAKC) Daarnaast zijn de wijkteams in ontwikkeling, zo ook die voor Hollands Kroon. Het is nog te vroeg om het totale financiële effect van de nieuwe uitvoeringsorganisatie voor de (meerjaren) begroting 2015 te vertalen. Op basis van de ramingen, zoals gepresenteerd door de gemeente Schagen mag voor het RAKC een bijdrage worden verwacht van ruim ,-- voor 2015, als gevolg van een efficiencyslag dalend naar ruim ,-- voor De kosten van de wijkteams voor Hollands Kroon zijn nog echter nog niet aan te geven, omdat nog geen uitspraak is gedaan over omvang en functionaliteiten. De totale kosten van RAKC en wijkteams dienen afgezet te worden tegenover de huidige kosten van uitvoering om het financiële effect te kunnen bepalen. Alhoewel het streven erop is gericht om de uitvoeringskosten binnen de huidige begrotingsbudgetten te kunnen dekken, gaan wij er van uit dat, als gevolg van de met de 3 decentralisatie samenhangende extra taken, zeker in de eerste jaren na 2015 er sprake zal zijn van hogere uitgaven. Bij de begroting 2015 zal het financiële effect concreet worden aangegeven. 1. Sociaal domein 6 van 7

7 Kansen en bedreigingen Participatie Indien het huidige beleid en uitvoering niet worden gewijzigd hebben bovenstaande veranderingen het volgende effect: Het totale volume van de bijstand neemt toe. De samenstelling van de doelgroep wordt complexer. Het vervallen van de Wsw en de aanscherping van de Wajong zorgen voor een toename van het aantal bijstandsgerechtigden die behoefte hebben aan langdurige ondersteuning bij arbeidsinschakeling. Het budget dat bestemd is voor re-integratie neemt af. De kosten van de Wsw-oud leggen op termijn volledig beslag op het re-integratiebudget waardoor geen middelen overblijven voor nieuwe re-integratie trajecten Jeugdzorg Bovenregionale Declaraties in het kader van het woonplaatsbeginsel (voetnoot: woonplaatsbeginsel= in de jeugdwet wordt er vanuit gegaan dat de gemeente van herkomst inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is voor de zorg van haar jeugdigen). Hogere kortingen Rijk op de budgetten (nu gecalculeerd met 4%, 10% en 15% voor 2015,2016 en 2017) Aanpassing wegingsfactor CJG WMO prestatieveld 2 gaat over naar de Jeugdwet. Budgetafspraken zijn onzeker. Gedwongen kader, crisisdienst en pleegzorg: kans op hogere declaraties dan het uitgangsjaar Ook zijn gemeenten verplicht direct zorg te leveren na gerechtelijke uitspraak. Overige zorg, idem Declaraties regionale instellingen die (om wat voor reden dan ook) geen uitvraag hebben ingediend. Regeling subsidies AWBZ wordt ongelabeld toegevoegd aan gemeentefonds. Echter, voor 2015 zijn verplichte afspraken gemeenten Kop NH MEE gemaakt over continueren dienst cliëntenondersteuning. Budget MEE moeten worden opgeteld bij te verwachten rijksbudget Jeugdzorg. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Met de groep begeleiding wordt de doelgroep complexer. Dit vraagt om meer deskundigheid en scholing van de consulenten. De kosten hiervan zijn niet vertaald in het deel uitvoeringskosten die wij van het rijk krijgen. De korting op het budget begeleiding was aanvankelijk ca. 25 procent. Op grond van de onderhandelingsresultaten in de Tweede Kamer is dit percentage omgezet in ca. 6 procent voor 2015 en ca 11 procent voor 2016.het jaar 2015 blijft een overgangsjaar waarin bestaande cliënten hun rechten behouden. Het risico is fors verminderd. De korting op het budget Hulp bij het huishouden bedraagt 40 procent in Regionaal zijn maatregelen geïnventariseerd op welke manier de bezuiniging ingevuld kan worden. De kans is groot dat de bezuiniging in 2015 nog niet voor 100 procent ingevuld kan worden. Dus voor 2015 is sprake van een fors risico. 1. Sociaal domein 7 van 7