Voorwoord. HARTELIJK WELKOM op de studiedag die een stand van zaken geeft van de standaard gehoor.

Transcriptie

1 Voorwoord HARTELIJK WELKOM op de studiedag die een stand van zaken geeft van de standaard gehoor. Geen enkele standaard heeft zo n lange embyogenese gekend dan wat nu voor ligt. En nog zijn we niet meteen aan de implementatie toe. Toch leek het hoog tijd om de CLB-medewerkers te informeren over hoe de kaarten actueel liggen. Daarom EEN KLEINE GESCHIEDENIS VAN DE TOTSTANDKOMING. In het schooljaar startten Cécile Guérin en Karen Van Doorslaer, als medewerker van de VWVJ met een eerste duik in de literatuur, met als doel wetenschappelijke onderbouw te vinden voor de doelstellingen van een gehooronderzoek in de CLB. Een werkgroep werd samengesteld, bestaande uit artsen en verpleegkundigen die werkzaam waren in de CLB (zie verder voor de namen van de leden). Het was hun opdracht om in discussie te gaan over de doelstellingen en de mogelijke methodieken om deze doelstellingen te bereiken, geïnspireerd door het leeswerk van de medewerkers van de VWVJ. De opeenvolgende leesopdrachten en overlegmomenten leverden de eerste ontwerpteksten op. Ondertussen startte ook volgend wetenschappelijk onderzoek onder het promotorschap van Prof. Dr. Karel Hoppenbrouwers, in het kader van het eindwerk voor de ManaMa Jeugdgezondheidszorg: 1. Vermeire Liesbeth. Audiometrie in het kader van de gehoorscreening in het CLB: mate van uniformiteit van huidige werkwijze en knelpunten. Een vooronderzoek Een kwalitatief onderzoek gebaseerd op observaties. Hieraan namen 6 PMW werkzaam in het basisonderwijs deel. Resultaat: een oplijsting van knelpunten betreffende het materiaal, de onderzoeksruimte, de instructie aan het kind, de testafname, de registratie en de verwijscriteria. 2. Deleeck An. Audiometrie in het kader van gehoorscreening in het CLB: een onderzoek als aanzet tot het creëren van leeftijdsspecifieke audiometrische referentieprofielen Audiometrie-onderzoek bij 1038 leerlingen verspreid over de 2 de KK, 5 de lj, 1 ste SO en 3 de SO. Resultaat: een aanzet tot referentieprofielen. 3. Van Doorslaer Karen. Gehoorscreening van kleuters in het CLB: een onderzoek naar doelstellingen en knelpunten Uitbreiding van het kwalitatief onderzoek van Deelname door 16 PMW. Het opstellen van een vragenlijst voor kwantitatief onderzoek.

2 Enquête verstuurd naar alle CLB. Er werden 484 vragenlijsten teruggestuurd. Resultaat: vollediger zicht op bestaande knelpunten ervaren bij het gehooronderzoek in de CLB. 4. Neyrinck Marion. Audiometrie in de CLB-praktijk: een aanzet tot het opstellen van referentieprofielen in vergelijking met bestaande databanken. Grafische voorstelling voor praktisch gebruik Uitbreiding van het databestand van 2004 met de audiometrieresultaten van 3121 leerlingen. Resultaat: referentieprofielen. 5. Desmidt Hilde. Een nieuwe aanbeveling voor audiometrisch onderzoek in de 2 de kleuterklas Audiometrie bij 2035 tweede kleuters. Doel: ontwikkelen van een audiometrieprotocol. In samenwerking met het VCLB Regio Gent en Prof. Bart Vinck van de dienst audiologie UZGent werd een screeningsprotocol voor het CLB uitgewerkt en uitgetest naar haalbaarheid en getoetst aan een gouden standaard. 6. Vandenbergh Amalia. Onderzoek van de tijdsduur en de uitvoerbaarheid van het korte audiometrie-protocol bij eerste kleuters Audiometrie bij 60 1e kleuters. 7. Van Doorslaer Karen. Vergelijkend onderzoek van het korte en het lange audiometrieprotocol bij 2e kleuters Audiometrie bij 63 2e kleuters De resultaten van dit wetenschappelijk onderzoek leverde inspiratie en noodzakelijke informatie voor de uitwerking van de aanbevelingen. Er werden universitaire experts betrokken. De s contacteerden met vaste regelmaat Prof. Bart Vinck (UZ Gent), Prof. Jan Wouters en Sofie Jansen (KU Leuven). Deze laatsten namen in overleg met de VWJ initiatief om de Spraak-in-Ruis-Test te valideren voor kinderen van het 5 e leerjaar en het 1 e secundair. Hierbij werkten intensief mee: het Vrij CLB Zoersel en het CLB-GO!-Leuven-Landen-Tienen, in het bijzonder Liesbeth Brasseur, Marie- Jeanne Vallons, Irma Kemper, Karen Van Doorslaer, Sofie Marynen, Ingrid De Donder en Sofie Claes. Bijzonder praktisch advies werd geboden door Melina Willems, Griet De Smet en Sabine Sinnaeve, audiologen en docenten aan de Arteveldehogeschool. Einde 2011 werd een Resonatiegroep samengesteld. Hierin zetelen vertegenwoordigers van de stakeholders van de VWVJ, men name de Vlaamse overheden Onderwijs en Welzijn en vertegenwoordigers van de CLB-centrumnetten. De opdracht van de resonantiegroep was in de eerste plaats te waken over de goede balans tussen wenselijkheid en haalbaarheid van de aanbevelingen. Een belangrijke komende opdracht voor deze vergadering zal zijn

3 om de implementatie van de nieuwe standaard voor te bereiden. Wat staat en nog te gebeuren? In april wordt een adviesraad gepland. In deze vergadering zetelen wetenschappelijke experts en vertegenwoordigers uit de curatieve sector zoals, huisartsen, specialisten in de otorinolaryngologie, pediaters, audiologen, Kind en Gezin, CLB-inspectie, de Vlaamse Overheid en de CLB-centrumnetten. De resonatiegroep zal zich buigen over een haalbaar implementatieplan van de standaard. Op het einde van de rit wordt de standaard (deel gehooronderzoek voor kleuters) opgeleverd aan het Agentschap Zorg en Gezondheid. In een volgende cyclus zal het deel detectie van lawaaischade worden afgewerkt. EEN WAARSCHUWING BIJ HET NUTTIGEN VAN DE STUDIEDAG! De presentaties over de doelstellingen van de standaard (Cécile Guérin) en het protocol voor audiometrie-afname (Karen Van Doorslaer) vertellen u hoe de aanbeveling er actueel uitziet. Het is geenzins de bedoeling dat CLB hiermee op eigen kracht aan de slag gaan! Hoe en onder welke vorm (proefcentra, gefaseerd, de timing, de evaluatie,?...) de implementatie concreet wordt aangepakt, zal onderwerp zijn van de komende vergaderingen van de resonantiegroep. In het besef dat elke verandering pijn doet weten we ook dat verandering van spijs doet eten! Met respect voor ieders draagkracht in verandering engageert de VWVJ zich voor een haalbaar implementatieplan! TRAININGEN SPELAUDIOMETRIE In de aanloop van een concreet implementatieplan biedt de VWVJ met hulp van de Arteveldehogeschool trainingen in de spelaudiometrie aan. Het aanleren van een correcte onderzoekstechniek is erg belangrijk en gaat de implementatie van de standaard vooraf. Ongeacht het gebruikte protocol (nu of later) worden hier nuttige adviezen gegeven voor het afnemen van een audiometrie bij kinderen. Deze trainingen worden volgend schooljaar hernomen. Dit geeft grotere centra de kans om verschillende medewerkers te laten opleiden. We houden u op de hoogte!

4

5 Tabel 1: Samenstelling werkgroep Gehoor Naam Net Werkplaats Dr. Boelaert Kristel GO! CLB Aalst Coppens Anne Vrije CLB NW Brabant - Vestiging Vilvoorde Dr. Deleeck An Vrije Voor- en Noorderkempen; vestiging WIJNEGEM Dr. De Maere Els Vrije CLB AMI1 - Antwerpen Dr. Dezeure Els Vrije CLB HASSELT Dries Christel OVSG CLB Stad Antwerpen - Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN Dr. Guérin Cecile Haegemans Kaat GO! CLB van het GO!-Ridderstraat VILVOORDE Dr. Hoppenbrouwers Karel VWVJ-voorzitter Kinoo Mia Vrije VCLB 3 Antwerpen Lavens Nele Vrije CLB Groeninge - Kasteelstraat KORTRIJK Dr. Nys Maria GO! CLB 14 Dr. Rogie Chris Vrije CLB Groeninge - Kasteelstraat KORTRIJK Dr. Van Alsenoy Maria- Vrije VCLB 4 - Antwerpen Elisabeth Van Bogaert Nicole Vrije VCLB Voor-en Noorderkempen - De Zwaan BRASSCHAAT Dr. Van Doorslaer Karen Vangrieken Eva GO! Zuid-Limburg Scholengroep 13 Dr. Van Hoye Katrien K & G Dr. Vanlimbergen Caroline Vrije CLB - Mgr. Donchelei VORSELAAR Van Rijsselberghe Peggy Vrije VCLB Waas en Dender - Kaaiplein HAMME Dr. Vanvooren Karina Vrije CLB Noord-West Brabant - Spiegelstraat ASSE Verhauwen Hilde Vrije VCLB Deinze Verhulst Ellen Vrije VCLB Aarschot Bekaflaan AARSCHOT Dr. Vermeire Elisabeth Vrije Dr. Vermoere Marijke Vrije CLB Brugge Dr. Wylin Tom / Data van de bijeenkomsten: 02/06/ /01/ /10/2006

6 Tabel 2: Samenstelling Resonantiegroep Naam Monica Bulcke Belkacem Aggoune Dries vandermeersch Evi Verduyckt (enkel kennisgeving) Inge Van Trimpont Marijke Vermoere Marleen Dobbels M-Elisabeth Van Alsenoy Hedwig Hellemans Moniek De Keyser Reinhilde Van Eeckhoudt Ruth Dufromont Sofie Tollet An Wirix Trees Ameloot Stefan Grielens (enkel kennisgeving) Karen Van Doorslaer Cécile Guérin Katelijne Van Hoeck Organisatie Permanente Ondersteuningscel GO! Permanente Ondersteuningscel OVSG Directeur RADI GO! Kabinet Onderwijs Directeur Permanente Ondersteuningscel GO! Arts VCLB Brugge(n) Inspectie CLB Arts VCLB Antwerpen Directeur VCLB Groeninge Voorzitter VWVJ Agentschap Zorg en Gezondheid Departement Onderwijs Arts Provinciaal CLB Limburg Arts Provinciaal CLB Limburg VCLB-koepel VCLB-koepel Data van de bijeenkomsten: 25/01/ /03/ /05/ /10/2012 Tabel 3: Genodigden voor de adviesraad Naam Evi Verduyckt Ruth Dufromont Marleen Dobbels Belkacem Aggoune Stefaan Grielens Maaike Van Overloop Hilde Van Hauthem Erwin Van Kerschaver Sabine Sinnaeve Paul Van de Heyning Jan Wouters Organisatie Kabinet Onderwijs Departement Onderwijs CLB-inspectie Internetten samenwerkingscel (ISC) Internetten samenwerkingscel (ISC) Domus Medica Vlaamse Vereniging voor kinderartsen Kind en Gezin Vlaamse Beroepsvereniging Audiologen Koninklijke Belgische Vereniging voor ORL, gelaat- en halschirurgie Onderzoeksgroep experimentele oto-rino-laryngologie KU Leuven