ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

Transcriptie

1 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL HAMLET: DE BEDOELING VAN HET TONEEL, DIE VAN OUDSHER WAS EN NOG ALTIJD IS: DE NATUUR ALS HET WARE EEN SPIEGEL VOOR TE HOUDEN, DE DEUGD HAAR EIGEN TREKKEN TE TONEN, DE LAAGHEID HAAR EIGEN BEELD, ELKE TIJD ZIJN EIGEN WEZEN EN STEMPEL. WILLIAM SHAKESPEARE

2 1. VOORWOORD MISSIE EN VISIE NOORD NEDERLANDS TONEEL 4 VISIE 4 MISSIE: VERBINDINGEN MAKEN 4 HOOFDDOELSTELLING POSITIONERING NOORD NEDERLANDS TONEEL 5 EEN DUIDELIJKE ARTISTIEKE SIGNATUUR 5 KLASSIEK REPERTOIRE 5 EEN BREED STADSGEZELSCHAP 6 ANDERE PARTNERS ACTIVITEITEN REPERTOIREKEUZE 7 THEATER DE MACHINEFABRIEK 7 ENSEMBLE EN VASTE GASTEN VISIE PUBLIEKSBEREIK 9 PUBLIEKSINDELING 10 PUBLIEKSBENADERING EDUCATIEVE ACTIVITEITEN 12 DOELSTELLING 12 TYPEN EDUCATIES 12 WIJZE VAN SAMENWERKING MET HET ONDERWIJS 12 WIJZE VAN SAMENWERKING MET ANDERE PARTNERS TALENTONTWIKKELING 14 OVERIGE ACTIVITEITEN ONDERNEMEN & VERDIENMODELLEN VOORSTELLINGSGERELATEERD 15 MEDIAPARTNER 15 CO-FINANCIERING 15 CROWDFUNDING 16 MERCHANDISE-PARTNER 16 ALGEMENE BELEIDSMAATREGELEN 16 OPBOUWEN BEDRIJVENPROGRAMMA 16 MECENAATSPROGRAMMA 16 VERHUUR 16 KOSTENBEHEERSING 16 KWALITEITSIMPULS MARKETING 16 RISICO S MARKETING 18 TYPE I, STRATEGIE 1 EN 2 18 TYPE II, STRATEGIE 3 EN 4 18 TYPE III, STRATEGIE 5 19 OVERIG MANAGEMENT, ORGANISATIE EN KWALITEITSBORGING 20 BIJLAGE 1 STADIA VAN CO-CREATIE VOORSTELLINGEN NNT 21 BIJLAGE 2 MARKETINGPIJLERS NNT 22 INFORMEREN 22 INTERACTEREN 22 BIJLAGE 3 CHECKLIST CODE CULTURAL GOVERNANCE 23 BIJLAGE 4 GRONINGER EENDRACHT 26 BIJLAGE 5 INTENTIEVERKLARING 32 BUSINESSCASES 1 T/M ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

3 VOORWOORD IK WIL U MEENEMEN. Meenemen naar een plan dat deze tijd omarmt. Trouw aan onze overtuigingen, en met dezelfde flexibiliteit en creativiteit die we gebruiken in onze voorstellingen, richten we ons op de eisen en dilemma s van deze tijd. Wij zijn er om te inspireren. Wij zijn een landelijk gezelschap dat een verschil wil maken. Wij putten kracht uit een kritische kijk op de samenleving én een kritische kijk op ons eigen kunstenaarschap en het omliggende veld. Door onze noodzaak en het heldere gebruik van verschillende disciplines als uitingsvorm zijn wij als geen ander in staat om verbindingen te leggen. Daarom gaan we verregaand samenwerken met Club Guy & Roni en jeugdtheater De Citadel en intensiveren we onze hechte band met de Stadsschouwburg Groningen. Daarom definiëren wij ons eigen Theater de Machinefabriek helder als laboratorium voor jong talent dat jong publiek trekt en als ontmoetingsplaats voor gezelschap en publiek. Daarom brengen we een spannende en zorgvuldige differentiatie aan in onze grote-zaalvoorstellingen. Daarom is één daarvan een unieke voorstelling op locatie die onze liefde voor sociale thema s, vernieuwing van de theatercodes en zichtbaarheid in de stad verbindt met ondernemerschap. Op dit moment werken NNT-ers als artist in residence in het armste deel van Oost-Groningen waar de inwoners samen met ons op locatie een theatervoorstelling bouwen, bedrijven en instellingen enthousiast diensten en materialen leveren en de buurt het ontstaan van de voorstelling elke dag meemaakt. Ik repeteer gefocust aan Shakespeare s tragedie Hamlet voor de schouwburgen. Tegelijkertijd werkt een gastregisseur aan de komedie Don Juan van Molière voor een uitgebreide tournee langs grote en kleine schouwburgen. Dat zijn de kleuren van het Noord Nederlands Toneel. Met deze helder gedefinieerde vernieuwingen geven wij de nieuwe taken en onze oude overtuiging met kracht vorm. Onze ambitie is reuring in de stad brengen en met die opwinding het land en de wereld in trekken. Ola Mafaalani Artistiek en algemeen directeur ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 3

4 2.1 MISSIE EN VISIE NOORD NEDERLANDS TONEEL VISIE Onze samenleving wordt gedicteerd door volle agenda s en tijdgebrek, die mensen het zicht op de hoofdzaken ontnemen. De mens moet zich verhouden tot een overweldigend aanbod aan informatie en ingrijpende veranderingen die plaatsvinden in een tempo dat in de geschiedenis niet eerder vertoond is. Ons theater wil de tijd twee uur stilzetten om tijd te nemen voor de wezenlijkste vragen van ons bestaan: wat doe je hier op deze planeet en wat heb je veranderd als je ervan afgaat. De functie van theater is: vertrouwen geven. Met vertrouwen in de kracht en flexibiliteit van je eigen cultuur kijken naar de schaduwkanten en absurde weeffouten ervan. Vertrouwen in de spankracht en onverwachte mogelijkheden van de mens, die laten zien dat onze bezoekers bestand zijn tegen veranderingen en onzekerheden. MISSIE: VERBINDINGEN MAKEN Het Noord Nederlands Toneel heeft de ambitie om te sleutelen aan het bewustzijn van zijn publiek. We gebruiken daarvoor Noam Chomsky s begrip social engineering: het in kleine stapjes veranderen van het bewustzijn. Een proces van zingeving dat, als het zuiver gevoerd wordt, nieuwe overtuigingen creëert. Het theater beschikt over 2500 jaar inzicht in menselijk handelen jaar ervaring in sociale, politieke en emotionele mechanismen. Ons theater combineert de liefde voor klassieke verhalen tragische en komische met een eigenzinnige en concrete bevlogenheid in het centrum van de samenleving. Dat drijft ons de schouwburgen in, maar ook de straat op om dezelfde creativiteit in te zetten. Zichtbaarheid op straat herinnert mensen aan de waarde van theater en de plek waar het tot bloei komt: de schouwburg. Daar waar zich maatschappelijke noodzaak op een ideale manier vervlecht met repertoiretheater. Wij verbinden maatschappelijke noodzaak met artistieke daadkracht. Lichte stukken krijgen daardoor een bite, zware stukken een twist. HOOFDDOELSTELLING Het NNT: produceert drie groot gemonteerde voorstellingen per jaar, waarvan twee in de landelijke schouwburgen spelen en één op een specifieke locatie in de noordelijke regio; presenteert zich blijvend als toonaangevend gezelschap; maakt ondernemerschap een integraal deel van de bedrijfsvoering; verhoogt het publieksbereik met ruim 10% over de hele Kunstenplanperiode en richt zich daarbij ook op nieuwe publieksgroepen; bereikt een grotere slagkracht door zich te verbinden aan collega-gezelschappen in stad en regio; biedt in Theater de Machinefabriek jonge regisseurs, en theatermakers structureel de mogelijkheid om een eigen theatertaal voor de grote zaal te ontwikkelen; introduceert op het gebied van educatie een doorlopende leerlijn voor jongeren; verhoogt het percentage eigen inkomsten met jaarlijks 1% oplopend tot 26% in ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

5 2.2 POSITIONERING NOORD NEDERLANDS TONEEL Als landelijk gezelschap zijn we er in geslaagd om voorstellingen met een duidelijke signatuur en (inter-) nationale allure neer te zetten. We meten ons met de Nederlandse top. Sinds het aantreden van het nieuwe artistieke team in 2009 is het gezelschap drie keer uitgenodigd voor het Nederlands Theaterfestival. Onze eigenzinnige theatertaal wordt gewaardeerd door publiek, pers en schouwburgen en is opgepikt door internationale partijen. Het is van belang een gezelschap te hebben dat de theatrale code in de schouwburgzalen vernieuwt, de grenzen verkent en daarmee jong en nieuw publiek trekt. Karakteristiek voor de stad Groningen is de combinatie van aardsheid en een hoog intellectueel en cultureel niveau. Groningen is de tweede cultuurstad in Nederland. 1 Een groot toneelgezelschap met het ambitieniveau van het Noord Nederlands Toneel is voor het culturele leven en het vestigingsklimaat van de stad onontbeerlijk. Boven de lijn Amsterdam, Utrecht, Arnhem kan geen gezelschap die positie overnemen. De Splendid isolation van Groningen is een meerwaarde voor de kwaliteit en de kleur van het werk dat hier gemaakt wordt. EEN DUIDELIJKE ARTISTIEKE SIGNATUUR Onze focus ligt op de grote zaal. De voorstellingen zijn gebaseerd op verhalen, maar hebben een sterk beeldend karakter. Beeld, beweging of muziek vertellen het verhaal waar woorden te kort schieten. Ons theater combineert de liefde voor klassieke verhalen met de gesprekken die we voeren in ziekenhuizen, op de markt, in kroegen of Blijf-van-mijn-Lijfhuizen, met miljonairs, ondernemers en voetbalcoaches. Voorstellingen die reflecteren op het nu, met klassieke teksten als uitgangspunt. De concrete details van verhalen uit de stad en research in de actuele werkelijkheid geven de universele klassieke thema s herkenbaarheid. Het Noord Nederlands Toneel maakt het publiek en de samenleving concreet partner in het hele creatieve proces. We betrokken politie en sociaal werkers bij de voorstelling Medea, prostituees bij Elf Minuten, blinden bij Teiresias, en voor Hamlet spraken we met psychiatrische patiënten, verplegend personeel en psychiaters. De directeuren van Lentis en GGZ Friesland openden hun deuren voor theater en wij ontvangen hun medewerkers gastvrij bij onze schouwburgvoorstelling. Zo wordt een project ook hún voorstelling. 2 Het stadsgezelschap is van de stad en wordt gevoed door de stad. Daarom maakt het NNT de derde grote voorstelling in co-creatie. Hierbij laat een organisatie waarde-creatie plaatsvinden door een samenwerking aan te gaan met een groep consumenten, eindgebruikers of andere belanghebbenden. We betrekken vanaf het eerste idee het publiek (maar ook de schouwburgen) als partner bij het maakproces. In de (locatie-) voorstellingen breiden we deze samenwerking met onze eindgebruikers en andere belanghebbenden verder uit. Hiermee maken wij ondernemerschap een integraal deel van onze bedrijfsvoering: een nieuwe vorm van theater waar publiek, financierder en theatermaker hun krachten bundelen. Twee van de vier producties die wij voorheen voor Theater de Machinefabriek maakten, vervangen we door één grote, co-creatieve voorstelling. KLASSIEK REPERTOIRE In het nieuwe bestel is het NNT als groot BIS-gezelschap verantwoordelijk voor het in stand houden en tonen van de grote stukken uit het toneelrepertoire. Men kent ons van tragedies met een twist, maar sinds 2012 maken we ook komedies met een bite. Deze lijn zetten we voort. De functie van theater is van oudsher de katharsis, het schoonhuilen van de ziel. Met de komedies willen we dat het publiek zijn ziel schoonlacht. Daar moeten de Grieken nog een term voor verzinnen. Theater de Machinefabriek wordt het laboratorium voor jong regietalent, waar zij hun eigen vorm voor repertoire kunnen ontwikkelen; een vingeroefening voor de grote zaal. 1 Met de Rijksuniversiteit Groningen, het UMCG, Eurosonic, Noorderzon, het Groninger Museum, Hanze Hogeschool Groningen en de Stadsschouwburg heeft Groningen een internationale uitstraling. 2 Ook de randprogrammering snijden we vanzelfsprekend toe op die specifieke doelgroep. ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 5

6 Zowel nieuw en jong publiek als doorgewinterde theaterbezoekers komen naar het NNT. Onze missie om verschillende doelgroepen tegelijkertijd in de zaal te krijgen leidde soms tot verwarring en versnippering. In de volgende kunstenplanperiode passen we de repertoirekeuze scherp aan specifieke doelgroepen aan. EEN BREED STADSGEZELSCHAP We hebben een hechte band met de Stadsschouwburg Groningen. Vóór 2009 speelde het NNT per voorstelling drie keer in de Stadsschouwburg. De huidige artistieke leiding heeft de bespeling met succes opgevoerd naar jaarlijks twee series van drie weken. Het NNT heeft zich inmiddels bewezen als huisgezelschap. We verbinden ons aan mentaliteitsgelijke instellingen, zodat we artistiek, educatief en productioneel onze slagkracht kunnen verhogen en ons publiek in de stad kunnen verbreden. Om het NNT-aanbod compleet te maken werken we samen met dansgezelschap Club Guy & Roni en jeugdtheater De Citadel. Dit om de artistieke meerwaarde van een toekomstig innovatief, multi- en interdisciplinair stadsgezelschap te onderzoeken. We verwachten dat dit leidt tot een onderscheidend artistiek-inhoudelijk profiel van het stadsgezelschap. 3 NNT en De Citadel beginnen in 2012 al met een samenwerkingsproject. Er zal van één repertoirestuk een jongeren- én een volwassenenversie gemaakt worden om zo de gekozen thema s aan invloed en aandacht te laten winnen en om het publieksbereik te vergroten. Club Guy & Roni en het NNT zullen eens in de twee jaar een coproductie maken voor de Stadsschouwburg. 4 ANDERE PARTNERS Het NNT investeert veel in een vruchtbare relatie met de kernpodia en andere schouwburgen. In de Stadsschouwburg Amsterdam spelen we in serie en is er intensief overleg over uitgebreide randprogrammering (zoals een concert in een stikdonkere zaal van Paradiso). Veertig landelijke schouwburgen zijn al jarenlang trouwe partners. Met Noorderzon hebben we een afspraak voor een continue aanwezigheid op het festival en met het cluster Oerol, Over t IJ festival en Theaterfestival Boulevard gaan we een structurele samenwerking aan om twee grote locatie-voorstellingen te maken. Het eigenzinnige karakter van wat in Groningen gemaakt wordt is internationaal opgevallen. We gaan verbindingen aan met Ariane 6, een samenwerkings- en uitwisselingsproject tussen een aantal toonaangevende Europese presentatiepodia en gezelschappen. 5 En we zijn uitgenodigd door het Fisher Center for the Performing Arts en het Crossing the Line Festival in New York. 3 In Heelhuids&Halsoverkop is al met succes samengewerkt. Club Guy & Roni zoeken binnen de dans naar theatrale elementen. Het NNT ontleent veel van haar beeldtaal aan beweging en choreografie. 4 De drie partners gaan nauw samenwerken op het gebied van educatie en talentontwikkeling. Zie ook paragraaf De partnerlanden zijn: Frankrijk (theater l Apostrophe in Cergy Pontoise), Slowakije (Slovenske Komorne Divadlo in Martin), Tsjechië (Divadlo Husa na provázku in Brnö), Italië (Teatro Stabile di Bologna) en Roemenië (Téâtre Toma Caragin in Ploiesti). Financiering voor dit project is bij de EU aangevraagd. 6 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

7 2.3 ACTIVITEITEN REPERTOIREKEUZE We willen een groter publiek bedienen door te differentiëren in ons aanbod. Per jaar maken we twee voorstellingen op basis van repertoire, groot gemonteerd voor seriebespeling in eigen stad en tournee langs de nationale schouwburgen. De eerste is innovatief ons artistieke speerpunt, de tweede is toegankelijk voor een groot publiek. Een derde groot gemonteerde voorstelling zal buiten het reguliere schouwburgcircuit spelen. In die derde voorstelling zoeken we naar nieuwe vormen van theater die inspelen op interactie tussen publiek en makers. Absurd genoeg keren we daarmee terug naar de grote stadsfestivals van de Grieken. In ons repertoire zoeken we naar het menselijke in de bad guy, de grootsheid van de tragische liefde en de standvastigheid van de twijfelaar. Voor het NNT is het gezichtsbepalend dat repertoire zuiver vanuit artistieke noodzaak wordt gekozen, trouw aan de missie. We differentiëren ons grote-zaal-aanbod als volgt: De Type I-voorstelling is ons artistieke speerpunt, zoals de afgelopen periode Medea, La Divina Commedia en Hamlet. We presenteren ons op kernpodia in het kwalitatief hoogste segment; we ambiëren een Theaterfestival-selectie en/of presentatie op buitenlandse podia. Hoofddoel is de actualisering van klassiek materiaal: tragedies van Shakespeare (Richard III of Othello), Griekse tragedies, Lof der Zotheid van Erasmus en Ulysses van James Joyce. Potentiële regisseurs zijn Ola Mafaalani, Gerardjan Rijnders en (op termijn) Jeroen De Man. De Type II-voorstelling maken wij voor kernpodia en schouwburgen in kleinere steden. De gekozen stukken zijn toegankelijker, zoals Alice in Wonderland, Don Juan en Elf Minuten. We denken aan klassieke komedies zoals Een Knecht van Twee Meesters van Goldoni, familievoorstellingen en bewerkingen van Nederlands literair werk, bijvoorbeeld De Donkere Kamer van Damocles van W.F. Hermans, en filmscenario s als De Twaalf Gezworenen van Reginald Rose. Potentiële regisseurs zijn bijvoorbeeld Dana Nechushtan, Ko van den Bosch, Frank Lammers en Paul Eenens. De Type III-voorstelling is een co-creatie en wordt gemaakt op locaties in de Noordelijke provincies en voor festivals (zoals Oerol). Het zoekt de grenzen van het theater op en betrekt de toeschouwers, media en bedrijfsleven bij het maakproces. Meedoen, meebouwen meespelen: co-creëren. Kortom: laagdrempelige kunst met een grote K. Totaaltheater waar je het niet verwacht, bedoeld voor een nieuw, groot publiek dat niet automatisch in theaters komt. Regisseurs voor deze voorstellingen zijn: Lotte van den Berg, Tom de Ket, Ko van den Bosch en Ola Mafaalani. Het eerste plan is een feuilleton over de familie van de Groningse grootindustrieel Scholten op locatie in de basketbalzaal van Martiniplaza, waar het publiek in het huis van de familie Scholten zit. Bovenstaande indeling staat centraal in de visie van het NNT en komt in dit plan op diverse plekken terug. 6 THEATER DE MACHINEFABRIEK Theater de Machinefabriek krijgt het karakter van laboratorium en broedplaats: jong talent voor een jong publiek. 7 Huisregisseurs zijn: Laura van Dolron (onderzoeksgerichte projecten), Sarah Moeremans en Jef van Gestel. 8 Daarnaast is ons huistheater dé plek voor ontmoetingen met ons publiek. In Behind-the-Scenes-avonden maken we het werkproces vanaf de eerste ideeën inzichtelijk en houden we openbare repetities om fans en scholen meer te betrekken bij het gezelschap. In Theater de Machinefabriek laten we zien wat ons drijft, hoe je theater maakt en wat we volgend seizoen gaan doen. 6 Zie ook bijlage 1. 7 Zie ook paragraaf De producties die in Theater de Machinefabriek gemaakt worden, worden in de rest van dit document MF producties genoemd. ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 7

8 We zetten specialisten uit de universitaire gemeenschap in voor research en een uitdagende randprogrammering. Het publiek maakt er tenslotte ook kennis met aan ons verbonden (inter-)nationale gezelschappen. ENSEMBLE EN VASTE GASTEN Het NNT werkt met een compact ensemble, Malou Gorter, Maartje van de Wetering, Klára Alexová, Peter Vandemeulebroecke en Ko van den Bosch, dat wordt uitgebreid met vier à vijf acteurs. Daarnaast spelen vaste gezichtsbepalende gasten: Frank Lammers, Joris Smit, Joke Tjalsma, Waldemar Torenstra, Jochem Stavenuiter, Albert Secuur en anderen. André Joosten is onze vaste vormgever. 8 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

9 2.4 VISIE PUBLIEKSBEREIK Sinds 2009 heeft het NNT een bijzondere prestatie geleverd. De series in de Stadsschouwburg Groningen leverden nieuwe bezoekers op. Een belangrijk deel van hen - blijkt uit de cijfers van de Stadsschouwburg - beleefde bij het NNT zijn eerste serieuze theaterervaring. Dit succes is mede te danken aan een brede, aansprekende randprogrammering waarmee we veel bekendheid opbouwden. In de komende periode wordt met een aangescherpte, doelgroepgerichte aanpak ingezet op het realiseren van hogere bezoekersaantallen, ook door het herhalingsbezoek te vergroten. Daarnaast richt het NNT zich nog beter op haar bestaande doelgroepen in het kader van educatie (scholen en volwassenen), festivals en talentontwikkeling. Het NNT ziet verder schouwburgen en bedrijven in Noord Nederland als onderdeel van zijn publiek. Directe publiekscontacten zoals het NNT klankbord, tweet-ups en bezoekersonderzoeken (i.s.m. de Stadsschouwburg) blijven van grote waarde voor het NNT en zullen geïntensiveerd worden. 9 Het NNT stelt zich tot doel het (potentiële) publiek beter te leren kennen door in samenwerking met de RUG meer klant- en marktonderzoek te doen. Het geïmplementeerde CRM-systeem met koppelingen naar o.a. sociale media zorgt voor efficiëntere, voordeliger en doelgroepgerichte campagnes. PUBLIEKSINDELING Het NNT onderscheidt drie hoofdcategorieën in haar publieksbenadering; 10 Cultuurliefhebbers: frequente bezoekers van beroepstoneel: 2% van Nederland (inclusief bezoek aan niet-gesubsidieerd theater). Ze komen óf voor het theater óf voor het gezelschap. Recensies zijn van invloed. Ze kennen het NNT en volgen de voorstellingen. Cultuurgeïnteresseerden: incidentele bezoekers beroepstoneel: 12% van Nederland (inclusief bezoek aan niet-gesubsidieerd theater). Ze komen naar het theater voor iets bijzonders en verwachten een perfecte avond uit. Cultuurnieuwkomers: overige mensen die toneel niet mijden: 23% van Nederland (inclusief bezoek aan niet-gesubsidieerd theater). Ze komen voor spektakel en omdat anderen ook gaan. Ze kennen het NNT niet of slechts in zeer beperkte mate. 9 Zie bijlage 5 10 Bronnen: Cultuurbewonderaars en beoefenaars (Sociaal Plan Bureau, 2009, pagina 42 en verder); Kunst en cultuur in het dagelijks leven (Motivaction 2010, pagina 31); Onderzoeksrapport Actieplan Cultuurbereik Gemeente Groningen 2002). ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 9

10 De doelgroepen worden verder gesegmenteerd in een geografische vierdeling stad, regio, kernsteden en rest van Nederland. Hiermee heeft het NNT 10 doelgroepen met een totaal marktpotentieel van: CULTUUR GEÏNTERESSEERDEN NIEUWKOMERS LIEFHEBBERS STAD EN GEMEENTE GRONINGEN HET NOORDEN EXCLUSIEF GEMEENTE GRONINGEN STEDEN MET GROTE THEATERS 11 EXCLUSIEF GEMEENTE GRONINGEN EN LEEUWARDEN, INCLUSIEF BRUGGE EN HASSELT X 12 REST VAN NEDERLAND X 13 PUBLIEKSBENADERING Het NNT volgt voor haar kernproducten een publieksbenaderingsstrategie die zich laat omschrijven als informeren (1), interacteren (2) en participeren (3). Informeren gaat over het juist inlichten en op de hoogte houden van haar publiek van NNT s activiteiten. Interacteren gaat over de inspanningen vanuit het NNT om het publiek actief te betrekken. Participeren behelst het compleet (dus ook inhoudelijk) betrekken van het publiek en het daadwerkelijk onderdeel laten zijn van de voorstelling. De cultuurliefhebber bepaalt bijvoorbeeld zijn keuze op basis van informatie, recensies en publiciteit, terwijl bij de cultuurnieuwkomers een stapelstrategie nodig is van informeren, interacteren en vooral participeren. Bij de cultuurgeïnteresseerde ligt de nadruk op informeren en het actief betrekken van de doelgroepen bij activiteiten rond voorstellingen. 11 Exclusief Groningen en Leeuwarden, deze hebben in bovenstaande rijen al hun plaats. 12 Geen marktpotentieel waar op wordt ingezet. 13 Geen marktpotentieel waar op wordt ingezet. 10 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

11 FIGUUR 1 Met deze publieksbenadering ontwikkelt de stijging van het publieksbereik zich als volgt: ACTIVITEITEN TYPE I-VOORSTELLING TYPE II-VOORSTELLING TYPE III-VOORSTELLING MF PRODUCTIES RANDPROGRAMMERING EDUCATIE OVERIG TOTAAL n.b. Het totale bezoekersaantal in 2009 en 2010 was gemiddeld Stijgingspercentage in 2013 is 15% en grotendeels toe te schrijven aan het uitbrengen van drie i.p.v. twee grote producties. Over de jaren 2013 t/m 2016 is het stijgingspercentage ruim 10%. 14 Jongerenproject Dichterbij én workshops & inleidingen. 15 Voorstellingen in Theater de Machinefabriek i.h.k.v. Jonge Harten, Noorderzon, Eurosonic, etcetera. ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 11

12 2.5 EDUCATIEVE ACTIVITEITEN Het NNT betrekt jongeren om ze op te voeden tot kritische wereldburgers, geeft inzicht in het klassieke repertoire en in het maken van theater. Kunst is belangrijk omdat het jongeren expressiemogelijkheden aanbiedt om hun wereld te vormen. Onderzoek wijst uit dat wanneer opgroeiende kinderen in de leeftijd van tien tot zestien jaar niet in aanraking komen met kunst, het in hun leven daarna waarschijnlijk ook niet gebeurt. Bij het gezelschap is educatie traditioneel een speerpunt. De aanpak van het NNT op het gebied van educatie is toonaangevend. Educatie gaat hier samen met voor jongeren aansprekende en prikkelende voorstellingen. Het nieuwe educatiebeleid van het NNT is vraag- én aanbodgericht voor zowel jeugd én jongeren en de kleine én grotere podia. 16 DOELSTELLING het verhogen van het aantal jongeren bij voorstellingen van het NNT met ruim 10%. Zowel in de standplaats als in overige steden. het maken van voorstellingen met en door jongeren; het bedienen van alle jongeren, waarvoor met de collega-instellingen in de stad, binnen een gezamenlijk educatief aanbod een consistente, doorlopende leerlijn wordt ontwikkeld. De Citadel basisonderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs De Steeg onderbouw voortgezet onderwijs, met name VMBO NNT bovenbouw voortgezet onderwijs, VMBO, HAVO, VWO, Gymnasium, MBO TYPEN EDUCATIE Voor het onderwijs: De contacten van het NNT met het onderwijs zijn van oudsher sterk. We beschikken over een uitgebreid landelijk netwerk van onderwijsinstellingen en vakdocenten. Voor de individuele jongere: Het NNT vindt het inspirerend om te werken met jongeren. Dit doen we met projecten zoals Dichterbij, het Oost-Groningen-project en de producties met de USVA. Ook is er een nauwe samenwerking met het Jonge Harten Festival. 17 We creëren hiermee theaterliefhebbers die later als ambassadeurs voor het gezelschap fungeren. Voor volwassenen: In de Behind-the-scenes-avonden en de voor- en nagesprekken informeren we volwassenen over de voorstellingen. We geven inhoudelijke context en inzicht in hoe voorstellingen tot stand komen. We vragen specialisten (classici, vertalers, verpleegkundigen, prostituees, e.a.) om over specifieke thema s rond de voorstellingen te spreken. Tijdens de Vrund n-dag maken we met volwassenen in één dag een voorstelling, die we s avonds presenteren. WIJZE VAN SAMENWERKING MET HET ONDERWIJS Inhoudelijke verwerking van de voorstellingen: Het NNT ontwikkelt voor elke nieuwe productie een educatief aanbod, bestaande uit informatie- en beeldmateriaal, landelijke workshops en inleidingen. We organiseren in samenwerking met theaters en schouwburgen nagesprekken tussen jongeren en theatermakers over de inhoud, de gehanteerde codes en het maakproces. Dit aanbod heeft zijn waarde bewezen en blijft gehandhaafd. In samenspraak met het onderwijs en de theaters wordt ons aanbod adequaat bijgesteld en aangepast. Integratie van thema s: De Citadel gaat vanaf 2013 gelijk met onze grote zaalproducties een jongerenversie van hetzelfde stuk maken. Zodoende kunnen ouders en kinderen met elkaar over de voorstellingen en de thematiek spreken. 16 Zie bijlage Jonge Harten als theaterfestival voor en door jongeren, het Dichterbij-project als breed en professioneel ondersteund theaterproject voor een jonge groep enthousiastelingen, het Oost-Groningen project om schoolverlaters en drop-outs een nieuw perspectief te bieden door middel van het maken van een theatervoorstelling en de USVA-projecten om RUG-studenten aan het NNT te binden. 12 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

13 NNT en De Citadel gaan naast aanbodgericht, ook vraaggericht werken. Vanuit het onderwijs bestaat de behoefte om theater voor specifieke leeftijdsgroepen naar school te halen. Samen met De Citadel gaat het NNT werken aan voorstellingen in de klas. WIJZE VAN SAMENWERKING MET ANDERE PARTNERS Het Jonge Harten Festival is nauw aan het NNT verbonden: het hoofd Educatie van het NNT is tevens festivalcoördinator van Jonge Harten. Binnen de programmering van dit festival biedt het NNT twee podia en toont het NNT geschikte voorstellingen. 18 In 1999 startte het NNT als eerste landelijke gezelschap met een project waarbij jongeren zelf een eigen versie van de grote zaalvoorstelling van het NNT kunnen maken. Dit zogenaamde Dichterbij-project, geprezen door beleidsmakers, nagevolgd door collega s en geliefd door jongeren, wordt samen met Club Guy & Roni in Theater de Machinefabriek georganiseerd. De oud-deelnemers worden ambassadeurs voor het NNT en blijven onze voorstellingen bezoeken en weten ook anderen uit hun omgeving voor theater te interesseren. In de toekomst zal ook De Citadel een rol in ons Dichterbij-project 19 spelen. Samen met een aantal welzijnsinstellingen en woningbouwcoöperaties werken we aan een theatervoorstelling met kansarme jongeren uit Oost-Groningen om hen (sociale) vaardigheden bij te brengen en een nieuw perspectief te bieden. In samenwerking met de USVA (cultureel centrum van de RUG) bieden we een professionele setting aan waarin studenten uit verschillende richtingen een voorstelling maken die thematisch verbonden is aan een grote-zaalvoorstelling van het NNT. Zo betrekken we de universitaire gemeenschap bij het gezelschap. 18 Zowel Alice in Wonderland in 2010 als Salomé en Low Yo Yo Stuff in 2011 waren opgenomen in de Jonge Harten programmering en waren alle uitverkocht. 19 Dichterbij is een formule waarbij 60 jongeren uit Noord-Nederland in een vakantieweek hun eigen voorstelling maken. Onder professionele begeleiding komen ze in aanraking met alle facetten van het vak. De begeleiding is in handen van professionals van het NNT en studenten van vakopleidingen (Regieopleiding Maastricht, Dansacademie Rotterdam, Kunstacademie Minerva en Conservatorium Groningen). ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 13

14 2.6 TALENTONTWIKKELING Het belangrijkste voor theatertalent is het ontwikkelen van een eigen theatertaal zonder zich te moeten voegen naar het format van een gezelschap. Met het opheffen van de productiehuizen is de belangeloze partner voor jonge theatermakers verdwenen. Het NNT waarborgt de autonome ontwikkeling van de maker. Station Noord is een goed voorbeeld van die brede talentontwikkeling. Structureel casten wij, samen met de PeerGroup, Tryater, Grand Theatre, Oerol, de Noorderlingen en De Citadel twee net afgestudeerde acteurs/ theatermakers, die beide een jaarcontract krijgen. 20 De artistieke leiding van het NNT neemt de verantwoordelijkheid om authenticiteit en vakmanschap van nieuwe regisseurs voor de grote zaal te ontwikkelen. Theater de Machinefabriek is daarmee het laboratorium voor jong talent. Het gebouw heeft een technisch goed uitgeruste grote zaal met de proporties van een schouwburgpodium en een aparte studio. Naast talentontwikkeling voor acteurs en regisseurs, leiden wij in de volle breedte van de organisatie talenten op. Het gezelschap gaat samenwerken met een aantal jonge regisseurs. Sarah Moeremans maakt één productie per jaar in een traject van vier jaar. Haar theatrale taal en artistieke noodzaak sluiten naadloos aan bij het NNT. Jef van Gestel maakt één productie per jaar in Theater de Machinefabriek om zijn theatrale stijl voor de grote zaal te ontwikkelen. Bij succes worden de producties naar de grote zaal overgezet. Dit reprisesysteem is in het verleden succesvol gebleken. In de Speedprojecten vragen we jongere regisseurs om kleine voorstellingen te maken voor Theater de Machinefabriek of festivals waar ze verzekerd zijn van speelbeurten, publiek en inkomsten. 21 Het levert in korte tijd verrassende voorstellingen op en het is een praktische manier om jong talent te scouten. Ilmer Rozendaal, winnaar van de Ton Lutzprijs 2011 en een van de regisseurs van Dichterbij, laten we in dergelijke kleinere projecten warmlopen. OVERIGE ACTIVITEITEN Decorontwerper André Joosten en schrijver/regisseur/vormgever Ko van den Bosch coachen schrijvers en theatermakers en geven workshops aan studenten van vakopleidingen. 22 Op alle afdelingen van het NNT werken structureel stagiaires die bij artistieke, productionele en technische vergaderingen en de praktische uitvoering van voorstellingen worden betrokken. Structureel casten wij in de grote zaal stagiaires van toneelscholen. 20 Zie bijlage We hebben hiermee ervaring opgedaan met de voorstelling Keefman van Peter Vandemeulebroecke, die eerst als speedproject gemaakt was in de kelder van het NNT en in eerste instantie gespeeld werd als toegift bij een andere voorstelling in Theater de Machinefabriek. De voorstelling is wegens succes hernomen in de eigen zaal van Theater de Machinefabriek. 22 Met name met de Hanze Hogeschool Groningen (Academie Minerva, het Conservatorium Groningen, het Frank Mohr Instituut) de NHL, het Noorderpoortcollege, de Toneelacademie Maastricht, de HKU, Schrijversvakschool t Colofon en de AHK, zijn er contacten voor het geven van workshops, lezingen en begeleidingen van studenten. De postacademische opleiding van het Conservatorium den Haag en de Veenfabriek hebben eindexamenwerk in de Theater de Machinefabriek gepresenteerd en willen dat ook in de toekomst blijven doen. Voorstellingen die door artistieke medewerkers van het NNT begeleid zijn, worden in de grote zaal of de studio van Theater de Machinefabriek getoond. 14 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

15 2.7 ONDERNEMEN & VERDIENMODELLEN Het NNT heeft een herijking ingezet die leidt tot een meer ondernemend gezelschap. Het NNT werkt aan nieuwe en doelgroep-gerichte product-markt combinaties, zowel binnen als buiten de markten die we al bedienden. Dit alles leidt tot een structurele inkomstengroei en kostenbesparing, zonder dat de (artistieke) kwaliteit in gevaar komt. Het doel: financieel sterker en ondernemender worden. Vanuit onze integrale bedrijfsvoering worden onze kernactiviteiten in business cases 23 toegelicht. Per activiteit zijn de kosten en baten, de risico s en de weerslag op het publiek en organisatie in kaart gebracht. Dit om een goed beeld te krijgen van de haalbaarheid van alle activiteiten. De bedrijfsvoering komt voor de periode neer op: Voorstellingsgerelateerd Hogere zaalbezetting Minder reizen Hogere inkomsten door het beter bedienen van een bredere doelgroep Hogere inkomsten door betaalde randprogrammering Voorstellingsgerichte co-financiering (publieke en private fondsen, alternatieve subsidies e.d.) Voorstellingsgerichte co-financiering (bedrijven) Crowdfunding Algemene beleidsmaatregelen Opbouwen bedrijfssponsoring Mecenaatsprogramma Verhuur Kostenbeheersing VOORSTELLINGSGERELATEERD Hogere zaalbezetting, minder reizen, breder publiek, betaalde randprogrammering De Type I-voorstellingen gaan we gerichter dan voorheen aanbieden aan schouwburgen in kernsteden. Hierdoor is meer zekerheid over een goede zaalbezetting te verkrijgen. We gaan minder spelen en voor vollere zalen. Tevens zal hier, door het verminderde aantal speelbeurten, een kostenbesparing optreden. De Type II-voorstellingen zullen door de hogere toegankelijkheid een grotere publieksopkomst genereren. Hier is sprake van hogere opbrengst per tournee. Zoals beschreven in paragraaf 2.4 en 2.8 wordt per specifieke voorstelling doelgroepgerichte (betaalde) randprogrammering aangeboden. Dit zal een stimulerend effect hebben op de primaire kaartverkoop. MEDIAPARTNER Het NNT gaat relaties aan met niet-cultuur redacties van media, zoals het Dagblad van het Noorden, RTV Noord of een landelijke partner. In ruil voor bijvoorbeeld exclusieve content afkomstig uit onze research of onze columneske kijk op de wereld helpt een mediapartner ons een groot en breed publiek te bereiken en een aanzienlijke mediawaarde te genereren. Juist door buiten de cultuurpagina te treden zijn we interessant voor onze bedrijfspartners. Zij liften mee op onze media-aandacht en zijn bereid juist daarvoor te betalen. Door ons kunnen ze adverteren in redactionele bijdragen. CO-FINANCIERING Daar waar mogelijk wordt pro-actief (direct vanaf de ideefase) co-financiering van een publieke of private partij gezocht. Het NNT heeft de nodige ervaring met het aantrekken van externe sociaal-maatschappelijke en 23 Zie bijlage Business Cases. Een business case is de artistieke en zakelijke rechtvaardiging van een project/activiteit. Het is een bedrijfseconomische onderbouwing van de haalbaarheid, wenselijkheid en risico s van een project/activiteit. ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 15

16 commerciële partijen. 24 De Type III-voorstelling is zeer geschikt voor diverse Noord Nederlandse organisaties en bedrijven om zich (financieel) aan te verbinden. We denken aan private en publieke fondsen, alternatieve subsidies en sponsoring. CROWDFUNDING Het NNT is voornemens om voor de voorstellingen die tot stand komen door co-creatie en voor MF producties op zoek naar microfinancieringsmogelijkheden om privébijdragen te verzamelen. We werken bijvoorbeeld aan gebruik van crowdfunding-platforms zoals voordekunst.nl. MERCHANDISE-PARTNER Het NNT gaat een relatie aan met een partner op gebied merchandise met name voor de type III-voorstelling. Via een licentieovereenkomst krijgt deze partner het alleenrecht op het verspreiden van het merk en beelduitingen. Voor het initiëren en uitvoeren van bovenstaande activiteiten en daarmee het optimaliseren van onze financiële positie verbinden we ons met een fundraiser. De ervaringen met een dergelijke medewerker in 2011 zijn positief. In de periode zal nog nadrukkelijker op (deel)activiteiten het financiële kader worden bewaakt. ALGEMENE BELEIDSMAATREGELEN OPBOUWEN BEDRIJFSSPONSORING Het NNT zoekt niet alleen voorstellingsgerichte sponsoring, maar betrekt het bedrijfsleven structureel bij haar activiteiten via informele en informatieve bedrijfsbijeenkomsten. Het is voor het NNT niet realistisch om in te zetten op één hoofdsponsor, maar op basis van onze ervaringen verwachten we dat het verkrijgen van een groot aantal kleinere bijdragen uit het bedrijfsleven in Noord Nederland kansrijk is. We denken aan 100 bijdragen van 500,- en 10 bijdragen van 5000,-. MECENAATSPROGRAMMA Het NNT wil de loyaliteit en betrokkenheid van particuliere fans verstevigen en kapitaliseren. Met de juiste uitleg en communicatie willen we het gevoel van betrokkenheid omzetten in een structurele financiële bijdrage. We rekenen op bedragen oplopend van ,- in 2013 oplopend naar ,- in VERHUUR Het NNT beschikt met het eigen theater over een bekende plek in Groningen met een zaal, restaurant en bar die allemaal apart kunnen worden verhuurd. KOSTENBEHEERSING We verwachten in de backoffice efficiënter te kunnen werken door enerzijds kritisch naar onszelf te kijken en anderzijds door de aangekondigde samenwerking met De Citadel, Club Guy & Roni en de Stadsschouwburg Groningen. KWALITEITSIMPULS MARKETING Het NNT zet de reeds ingezette kwaliteitsverbeteringen op marketinggebied voort door te investeren in kennis van eigen medewerkers, door voortdurend gebruik te maken van nieuwe systemen en middelen en door expertise van externen in te zetten. We streven naar een marketingapparaat dat zich kan meten met de commerciële sector. Het publieksonderzoek en CRM-systeem zorgt, in combinatie met de ontwikkelde strategie enerzijds voor een beter, meer met het publiek verbonden artistiek product, en levert anderzijds een beter klantinzicht op dat we kunnen gebruiken om meer geld te genereren. 24 Bijvoorbeeld bij de producties Dennendal en Hamlet, waarbij verschillende zorginstellingen betrokken waren en zijn. 16 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

17 RISICO S Binnen de business cases wordt op deelactiviteitenniveau een doorberekening gemaakt, de risico s en mogelijke vervangscenario s beoordeeld en vormgegeven. Bij de integrale beoordeling worden alle risico s tegen elkaar afgewogen. De belangrijkste succesfactor voor het NNT wordt de introductie van de Type III-voorstelling. Deze voorstelling is tevens onze meest risicovolle. Hij vraagt voorinvesteringen in o.a. script, sponsorwerving en marketing. De kosten gaan voor de baten. Bij uiteindelijk tegenvallende opbrengsten moet het daarvoor aanwezige weerstandsvermogen kunnen worden aangesproken. Het NNT zal de volgende inkomstengroei realiseren op het gebied van nieuwe verdienmodellen: NIEUWE VERDIENMODELLEN TOTAAL BATEN LASTEN SALDO CUMULATIEF ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 17

18 2.8 MARKETING In paragraaf 2.3 zijn drie hoofdproducten beschreven: resp. Type I, II en III. Met elk van deze producten bedienen we tien doelgroepen. Elk van deze product-markt-combinaties kent een eigen invulling van de marketingmix. FIGUUR 2 LIEFHEBBERS GEÏNTERESSEERDEN NIEUWKOMERS STAD KERNSTEDEN (17) REGIO NEDERLAND 2 4 TYPE I, STRATEGIE 1 EN 2 Type I-voorstellingen richten zich primair op cultuurliefhebber. De voorstellingen spelen in Groningen en in de kernsteden. De promotie in Groningen doen we met de Stadsschouwburg Groningen. De promotie in andere kernsteden gebeurt in samenwerking met de marketingmedewerker van de lokale schouwburg en is een variant van de strategie in Groningen. Om zo efficiënt mogelijk te werk te gaan, nodigen we marketingmedewerkers regelmatig uit om gezamenlijk campagnes en strategieën te bespreken. TYPE II, STRATEGIE 3 EN 4 De voorstellingen voor een groter publiek richten zich op cultuurgeïnteresseerden. Ze komen alleen naar onze voorstelling als we hen vooraf gepast verleiden en informeren en op hun wenken bedienen. Een aansprekende titel is cruciaal. De voorstellingen spelen in Groningen en in zo n 40 schouwburgen in Nederland. De promotie verschilt per voorstelling en per deeldoelgroep en gaat verder dan sec informeren. Naast conventionele en onconventionele marketingmiddelen wordt samen met de deeldoelgroep randprogrammering rondom het kernproduct georganiseerd. Zo nodig passen we de voorstelling (op niet-inhoudelijke vlakken, zoals de aanvangstijd) aan, aan de wensen van het publiek aan (groupwise customization). Free publicity op andere plekken dan de cultuurpagina in kranten en tijdschriften is een belangrijk middel om de doelgroep te informeren. We zetten sociale media in om met ze te interacteren. Voor free publicity en sociale media maken we per voorstelling één medewerker vrij. Voor type II voorstellingen passen we een prijsdifferentiatiestrategie toe en bieden we gericht aanbiedingsacties aan. Met het CRM-pakket en een loyaliteitsprogramma willen we de cultuurgeïnteresseerden verleiden om cultuurliefhebber te worden. 18 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL

19 TYPE III, STRATEGIE 5 Type III-voorstellingen (de locatievoorstellingen) zijn een wezenlijk ander kernproduct. De cultuurnieuwkomers zijn de primaire doelgroep. 25 De voorstellingen worden gemaakt in co-creatie met de doelgroep en in co-productie met partners die de doelgroep goed kennen. Dat zijn ook meteen de belangrijkste marketingpijlers. Het gevoel van mede-eigenaarschap is een goede voedingsbodem om de achterban van deze co-creators binnen te halen. We verwachten hiermee in korte tijd een grote groep mensen in beweging te brengen. De voorstellingen zijn zakelijk gezien van experimentele aard en daar passen de pricing models bij. OVERIG Met de talentvoorstellingen en overige activiteiten in ons huistheater richten we ons primair op onze trouwe fans, cultuurliefhebbers en jong publiek. De promotie in Groningen gebeurt via mond-tot-mond-reclame, sociale media en stadsreclame. Theater de Machinefabriek is tevens een podium voor een aantal Groningse cultuurevenementen die bijdragen aan de bekendheid van Theater de Machinefabriek, maar hun eigen marketing verzorgen. 25 De voorstellingen, die er mogelijk uitzien als theatrale happenings, worden ontwikkeld op een specifieke locatie. Bijvoorbeeld in Martiniplaza, het Groninger Stadspark, de Oost-Groninger Carel Coenraadpolder of op een festival. ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL 19

20 2.9 MANAGEMENT, ORGANISATIE EN KWALITEITSBORGING Het management van het NNT bestaat uit een algemeen- en een zakelijk directeur. De eerste is tevens artistiek directeur, het gezicht van het gezelschap en regisseert minimaal één voorstelling per jaar. Zij kiest de voorstellingsthema s/titels en cast gastregisseurs. Ze is nauw betrokken bij de verdere artistieke invulling. De zakelijk directeur leidt de ondersteunende afdelingen: financiën, techniek/productie, marketing en educatie en is belast met de verkoop van de voorstellingen aan schouwburgen. De komende jaren zal het organiseren van de derde geldstroom extra aandacht vragen. Indien onze aanvraag voor een groot gezelschap gehonoreerd wordt, kan de bestaande organisatie nagenoeg intact blijven. Uitbreiding is nodig op het gebied van fondswerving en marketing. Samenwerking met andere gezelschappen en de Stadsschouwburg Groningen kan mogelijk leiden tot efficiency. In verband met optimalisering van de werkprocessen en functiescheiding zal het Handboek Administratieve Organisatie verder worden geïmplementeerd. Omdat we ondernemender en daarmee risicovoller gaan werken, voeren we een halfjaarlijkse financiële rapportage in. De kwantitatieve eisen behorende bij onze aanvraag kunnen niet met de huidige omvang van ons ensemble gerealiseerd worden en behoeft daarom stevige uitbreiding. Dit is mede de reden waarom wij voor het eerst in ons bestaan subsidie bij de Gemeente Groningen ( ,-) hebben aangevraagd. Een matching van 20%. GOVERNANCE Het NNT hanteert sinds 2010 het zgn. Raad van Toezicht-model. De Raad vergadert circa vijf keer per jaar en is nauw betrokken bij: organisatie, personeel, financiën, strategie en artistieke inhoud. De Raad heeft actieve bemoeienis bij de werving en uiteraard benoeming van de directie. Dit gebeurt na consult van medewerkers en overleg met het Ministerie van OCW. Een aantal leden heeft kennis van of maken deel uit van het bedrijfsleven en dat komt uitermate van pas bij het zoeken naar externe middelen. In bijlage 4 zijn vragen op basis van de Code Cultural Governance door het bestuur van antwoord voorzien. De antwoorden bevestigen dat het NNT de Code als uitgangspunt voor haar functioneren hanteert. 20 ACTIVITEITENPLAN NOORD NEDERLANDS TONEEL