VAN VELD TOT VUILBAK CED1407. INFOBOEKJE BIJ DE fototentoonstelling
|
|
- Marcella Sanders
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VAN VELD TOT VUILBAK CED1407 INFOBOEKJE BIJ DE fototentoonstelling 1
2 1. Een derde Van iedere 4 miljard ton voedsel die de wereld jaarlijks produceert, wordt 1/3 niet door mensen gegeten. Dat is 1,3 miljard ton per jaar. Er gaat voedsel verloren in elke schakel van de voedselketen, van op het veld tot op ons bord. Maar dat gebeurt niet overal in dezelfde mate en om uiteenlopende redenen. En niet iedereen heeft er evenveel last van: voedselverlies heeft een rechtstreekse invloed op de inkomens van boeren. Foto cover: India selectie van droge en rotte ajuinen na hevige regen 2. VERLIES OP HET VELD Een groot deel van het voedsel dat in het Zuiden verloren gaat, is oogst die wordt beschadigd op het veld. Belangrijke oorzaken zijn armoede en een beleid dat niet (genoeg) investeert in onderwijs en landbouw. Om verlies op het veld te kunnen vermijden of er We delen de voedselproductieketen op in vijf schakels. Wat is wat? Verbind de cijfers met de letters. 1 Op het veld 2 Opslag en transport 3 Verwerking 4 Verkoop 5 Consumptie a hier wordt voedsel versneden, bereid, geperst, verpakt, ingevroren b wat er thuis op je bord ligt, maar ook op restaurant, op school c alle winkels, markten, bakkers, grootwarenhuizen d akkerbouw en veeteelt, maar ook fruitteelt en visserij e vervoer en bewaring van voedsel na de oogst tot de verkoop of de verwerking goed op te reageren, moeten boeren beschikken over voldoende (landbouwtechnische) kennis en kapitaal om duurzame oplossingen mogelijk te maken. China soldaten helpen bij het verwijderen van gewassen die door de aanhoudende hitte beschadigd zijn In het Noorden spreekt men vooral over voedselverspilling omdat het weggooien van voedsel vaak vermeden kan worden door betere afspraken en planning. In het Zuiden spreken we meer over v o e d s e l 3. KANSEN VOOR FAMILIALE LANDBOUW De kleinschalige familiale landbouw werd jarenlang verwaarloosd ten voordele van de winstgevende industriële landbouw. Maar deze geautomatiseerde vorm van massaproductie weegt zwaar op het welzijn van de lokale bevolking en onze planeet. Onderzoek wijst uit dat kleinschalige landbouw per vierkante meter en per eenheid energie juist meer opbrengt. Familiale landbouw kan voor veel mensen werk en inkomen betekenen en zo ontwikkeling op gang brengen op het platteland. Regeringen moeten dan wel zorgen voor stabielere en meer lonende prijzen en voor bescherming tegen goedkope invoer en andere externe druk zoals landroof. 4. ZONDER KOELKASTEN en SILO s Boeren investeren hun kapitaal, tijd en energie zodat de gewassen goed groeien. Maar na de oogst is het vaak moeilijk om alles te bewaren tot het verkocht wordt. Gebrekkige is het jaar van landbouw en voedselzekerheid het jaar van de familiale landbouw het jaar van het paard Mali opleiding en onderzoek maken duurzame landbouw mogelijk Wist je dat 70% van de 840 miljoen mensen die honger hebben, leven van de landbouw? FAO infrastructuur, extreme temperaturen en een hoge vochtigheidsgraad zorgen voor grote verliezen bij de opslag van voedsel. Het helpt als boeren zich lokaal verenigen in boerenorganisaties zodat ze zelf een degelijke opslag en een efficiënt transport van voedsel kunnen organiseren. Welke groenten en fruit zie je niet in deze fototentoonstelling? ajuinen rijst bananen mango s pompoenen aardappels tomaten India een man wandelt over zakken met rotte rijst
3 5. blutsen en builen Heel wat omgevingsfactoren in het Zuiden zorgen ervoor dat voedsel verloren gaat bij het transport. Werk maken van betere wegen en infrastructuur is vooral een taak voor de lokale overheid. Als boeren meer kunnen verkopen doordat hun producten vlot en onbeschadigd op de markt geraken, kunnen ze die inkomsten investeren in betere methodes, werktuigen, transport, infrastructuur Filipijnen bananen klaar voor transport naar de hoofdstad Bananen leggen een lange reisweg af. Uiteindelijk zal 1 op de 2 bananen in de vuilbak belanden. Wat is de gemiddelde afstand die een banaan aflegt voor ze in je fruitmand ligt? 5350 km 9050 km 7500 km 6. Schoonheidsidealen bij groenten en fruit Jaarlijks belandt heel wat perfect eetbaar voedsel in de vuilbak omdat het niet mooi is. Er bestaat een Europese regelgeving die nauwkeurig beschrijft hoe groot een kiwi en hoe rood een tomaat moet zijn om verkocht te mogen worden. De supermarkten hanteren meestal zelfs nog strengere normen. We zien in de winkel alleen groenten en fruit die voldoen aan een overdreven schoonheidsideaal. Maar boeren kunnen natuurlijk niet kiezen hoe recht of krom hun komkommers zijn. Zij blijven zitten met tonnen afgekeurd voedsel dat eigenlijk perfect eetbaar is. Groot-Brittannië alleen pompoenen met het juiste maatje Wie organiseert over de hele wereld acties Feeding the 5000, waarbij men gratis maaltijden aanbiedt, gemaakt van voedsel dat anders in de vuilbak zou belanden? Nic Balthazar Tristram Stuart Bono van U2 Vind je ook dat deze cosmetische voorschriften moeten afgeschaft worden? Ga naar en voer mee campagne! 7. STOP ONEERLIJKE CONTRACTEN Vaak wordt voedsel al verkocht voor het geoogst is. Dit is interessant voor de producenten, want dan kunnen ze vooruit plannen: beslissen hoeveel en wanneer te zaaien en inschatten welke investeringen haalbaar zijn. Maar de contracten tussen producent en opkoper zijn dikwijls erg oneerlijk. Zo krijgt de koper meestal het recht om pas op het laatste moment definitief te bevestigen welke hoeveelheid hij aankoopt. Daardoor blijft de producent soms met een overschot zitten en verdient hij stukken minder. In veel contracten staat ook dat afgekeurde producten niet Zimbabwe een boer blijft achter met massa s rotte mango s mogen verkocht worden aan andere voedselbedrijven (concurrentie). Zo dwingen ze de producent tot verspilling. Waar of niet waar? In Vlaanderen is het verboden om grote hoeveelheden voedselafval gewoon op de afvalberg te storten. Mogelijke alternatieven zijn: verwerking in andere voedingsmiddelen (confituur, sappen, puree ), gebruiken als veevoeder of als meststof, vergisten of verbranden zodat er energie uit gewonnen kan worden Waar Niet waar Het Waalse Parlement besliste dat supermarkten van meer dan 1000 m² verplicht zijn om het voedsel dat niet meer verkocht kan worden ter beschikking te stellen aan liefdadigheidsinstellingen. Waar Niet waar Bindende gedragscodes moeten deze oneerlijke contracten, die tot verspilling leiden, aan banden leggen. 8. meer dan alleen voedsel Samen met het voedsel dat we weggooien, verspillen we ook alle grondstoffen die nodig zijn om het voedsel te produceren en te vermarkten: het water, de grond, de energie voor transport, koeling en bereiding, de verpakking... Het industriële voedselsysteem veroorzaakt bijna 1/3 van de wereldwijde CO2-uitstoot en draagt dus in grote mate bij aan de klimaatverandering. Daarnaast is ook de afvalverwerking niet goed voor het milieu. China tijdens droge periodes wordt veel water verbruikt bij de rijstproductie 4 5
4 Welke consumenten verspillen hoeveel kg voedsel? Verbind ze met elkaar kg/persoon 2 6 kg/persoon 3 95 kg/persoon a Europeanen b Sub-Sahara-Afrika c Noord-Amerika Een stokbrood weggooien is als een bad vol water laten leeglopen.* 9. Een lange weg afgelegd... Om weggegooid te worden? In het Noorden is er veel verspilling aan het einde van de keten. Veel voedsel wordt weggegooid doordat we niet goed plannen wat we aankopen en omdat we de houdbaarheidsdatums op producten fout interpreteren. Door een groot keuzeaanbod te presenteren, verleiden de supermarkten ons tot de aankoop van producten die we niet echt nodig hebben. Lege rekken staan niet mooi, en daarom worden bijvoorbeeld de broodrekken in de winkel meestal goed gevuld tot aan sluitingstijd. Maar de volgende dag is dat brood niet vers meer, dus wordt het weggegooid. In de horeca komen vaak te grote porties op ons bord, waardoor er veel voedsel in de vuilbak belandt. Ken jij het verschil tussen THT en TGT? Waarvoor staat de afkorting en welke definitie hoort erbij? Deze etenswaren kunnen gerust nog meerdere dagen (yoghurt) of zelfs maanden (conserven, snoep, frisdrank, koffie ) na de vermelde datum gebruikt worden. De algemene regel is: vertrouw op je zintuigen. Deze producten kunnen op korte tijd bederven en daarbij kan er een risico voor de gezondheid zijn. Het gaat bv. om vlees en vis. Duitsland in de supermarkt kan de consument kiezen uit een groot aanbod zuivelproducten Meer dan 65% van de restaurantbezoekers willen hun leftovers graag meenemen naar huis. Ze doen het meestal niet omdat ze het niet durven vragen of omdat ze er niet aan denken dat dit mogelijk is.* 10. Van veld tot vuilbak... Wat nu? Om voedselverspilling tegen te gaan, zijn krachtdadige maatregelen nodig schuift een aantal politieke eisen naar voren. Verder onderzoek naar voedselverspilling is nodig om het probleem efficiënt aan te pakken. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden met de betrokken spelers uit de voedselketen en de overheid moet toezien op de naleving ervan. Spanje een vrachtwagen vol afgedankte tomaten Welk soort voedsel vinden we terug in het restafval? Dit is de top 5 van producten die het meest worden weggegooid (in gewicht). In welke volgorde denk je dat ze moeten staan? Geef ze een cijfer van 1 (meest) tot 5 (minst) : Bereide gerechten Fruit Vlees, vis en gevogelte Groenten Brood en banket Bron: Lees het basisdossier en de politieke eisen op Download dit boekje via Je vindt er ook EXTRA TIPS om met de tentoonstelling aan de slag te gaan en interessante LINKS naar andere materialen en initiatieven. OPLOSSINGEN 1. 1-d / 2-e / 3-a / 4-c / 5-b 2. Voedselverlies 3. Alle antwoorden zijn correct. De Afrikaanse Unie riep 2014 uit tot het Jaar van de Landbouw en Voedselzekerheid. Tegelijk is het ook het Internationale Jaar van de Familiale Landbouw (FAO). En volgens de Chinese horoscoop is 2014 het jaar van het paard. 4. aardappels km 6. Tristram Stuart 7. Beide beweringen zijn waar. 8. Sub-Sahara-Afrika (6 kg/persoon) Europeanen (95 kg/persoon) Noord-Amerika (115 kg/persoon) 9. THT= tenminste houdbaar tot (1) en TGT = te gebruiken tot (2) Brood en banket 2. Groenten 3. Fruit 4. Bereide gerechten 5. Vlees, vis en gevogelte *Bronnen Basisdossier Voedselverspilling Recht op Voedsel, CREM, Iens en Milieu Centraal, Onderzoek Voedselverspilling
5 1/3 van het voedsel wordt verspild 670 miljoen ton noorden 31% 33% 16% 10% 10% we gooien VEEL voedsel weg noorden zuiden OP HET VELD OPSLAG & TRANSPORT VERWERKING VERKOOP CONSUMPTIE zuiden 625 miljoen ton 33% 30% 13% 15% 9% VEEL voedsel gaat verloren tijdens de productie Bron: [FAO SIK 2011] FAO-Swedish Institute for Food and Biotechnology (SIK). Global Food Losses and Food Waste. Rome, (
Factsheet voedselverspilling bij de consument
Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: MAART 2014 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid
Nadere informatieVoedselverlies en-verspilling in het Zuiden. FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes,
Voedselverlies en-verspilling in het Zuiden FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes, 11.11.11 1 805 miljoen mensen 1 op 9 hebben honger En toch is er voedsel genoeg 2 Er gaat zelfs massaal veel
Nadere informatieopdrachtkaart APPELS dumpert.nl
opdrachtkaart dumpert.nl Appels worden verspild bij de productie, tijdens bewaring en transport, in de winkels en door de mensen thuis. Veel appels worden niet eens verkocht omdat ze er niet goed genoeg
Nadere informatieDe voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?
VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham
Nadere informatieHoeveel gooit de consument weg, uitgedrukt in euro s?
Feiten en cijfers over verspillen van voedsel door consumenten in 2010 beknopte versie oktober 2012 Afzender van de informatie: Milieu Centraal en het Voedingscentrum, in samenwerking met het PBL Definitie
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.
Nadere informatieVoedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012
Voedselverlies in ketenperspectief OVAM Dienst beleidsinnovatie Onderzoek Voedselverlies in ketenperspectief (1/20) gestart in april 2011 tot begin juli 2012 Uitgevoerd door Tritel Eerste deel = keten
Nadere informatieVerminderen van voedselverspilling
Verminderen van voedselverspilling Hilke Bos-Brouwers Velt studiedag (Brussel,B) 23 November 2013 Onze missie: Wetenschap met impact Verkennen van de mogelijkheden van de natuur,... Het verbeteren van
Nadere informatieFactsheet voedselverspilling bij de consument
Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: SEPTEMBER 2015 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid
Nadere informatieVoedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen
Voedselverspilling LEI Wageningen UR Anima Ruissen Inhoud - Deel I Introductie Maatschappelijke context Consumenten Omgeving, gedrag, eigen verantwoordelijkheid? De marktplaats Waar ketenpartijen en consumenten
Nadere informatieVoedselverspilling op school. Anderlecht, 3 februari 2015
Voedselverspilling op school Anderlecht, 3 februari 2015 Agenda Resultaten enquête voedselverspilling in scholen Erfgoed Tetra Pak Educatief initiatief van GoodPlanet Belgium Voedselbeleid in basisschool
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling
Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden
Nadere informatieKrachten bundelen. Verspilling in Nederland
Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren
Nadere informatieAgriculture Voedselverspilling
Agriculture Voedselverspilling Supermarkt van de toekomst Voedselverspilling? Wat is dat? Wanneer vind jij dat er (meer) sprake is van voedselverspilling 1. Het brood uit de supermarkt dat niet meer vers
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de
Nadere informatieLespakket VOEDSELVERSPILLING TE GEBRUIKEN VOOR GROEP 5 T/M 8 (INCLUSIEF VERDIEPINGS MODULE VOOR GROEP 7 EN 8) DUUR LES: 1,5 2 UUR
Lespakket VOEDSELVERSPILLING TE GEBRUIKEN VOOR GROEP 5 T/M 8 (INCLUSIEF VERDIEPINGS MODULE VOOR GROEP 7 EN 8) DUUR LES: 1,5 2 UUR 1 COLOFON Dit materiaal is samengesteld door Food Cabinet in opdracht van
Nadere informatieVOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID
VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Velt studiedag Te gebruiken vanaf, Vlaams Parlement, 23/11/2013 Inhoud Wat is voedselverlies en verspilling?
Nadere informatiebetreffende voedselverspilling en onnodige voedselverliezen
stuk ingediend op 163 (2014-2015) Nr. 1 10 november 2014 (2014-2015) Voorstel van resolutie van de heren Bart Caron, Bart Dochy, Wilfried Vandaele en Francesco Vanderjeugd en mevrouw Els Robeyns betreffende
Nadere informatieStudienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken
Studienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken Impact consumptiegedrag Hefbomen naar verandering Aankoopbeleid van voedingssector verduurzamen Actieve gedragsverandering van BE consument Verduurzamen
Nadere informatieCampagne Recht op Voedsel, 2013-2014 Dossier Voedselverspilling
Campagne Recht op Voedsel, 2013-2014 Dossier Voedselverspilling inhoudstafel Voorwoord 3 1. Voedselverspilling: de context 4 1.1 Duurzame familiale landbouw kan de wereld voeden 4 1.2 Het huidige industriële
Nadere informatieTEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR
SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid. van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Lieve Busschots Directeur Communicatie FAVV 23/11/2013 1 VEILIG VOEDSEL UW ZORG ONZE
Nadere informatieZA6647. Flash Eurobarometer 425 (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Netherlands
ZA667 Flash Eurobarometer (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Netherlands FL - Attitudes towards food waste NL D Wat is uw leeftijd? (SCHRIJF OP - INDIEN "GEWEIGERD" CODE '99') D (ENQ.:
Nadere informatieJong & Duurzaam. Klimaat Dieet
Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding
Nadere informatieVoedselverspilling in huis
Voedselverspilling in huis 13 november 2014 Karin Bemelmans Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze 1942 2014 Rapport Gezondheidsraad,
Nadere informatieLESBRIEF LES 3 DE APPELTAARTLES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LEGENDA LESDOELEN. De impact van voedselverspilling
De impact van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les maken de leerlingen kennis met de andere verspilling die gepaard gaat met het weggooien van voedsel. Ze ontdekken dat alles wat nodig is om een
Nadere informatieVan in de wei tot op je bord
Vlees Van in de wei tot op je bord Hallo daar! Ik ben Maud Kippenbout. Welk vlees eet jij graag tussen je boterham? 1 e graad Welk vlees lust jij het liefst bij de warme maaltijd? lager onderwijs DD6493/304111
Nadere informatieOVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES
OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Flanders FOOD, Kick-off Platform Duurzaamheid, sessie voedselverlies 19/06/2014, De Montil, Affligem
Nadere informatieNieuwsgierig over voedselverspilling en wat je er zelf aan kan doen?
De Wegg oitest HBO Welkom, Leuk dat je meedoet aan deze weggooitest! Met deze weggooitest willen we je meer inzicht geven in wat jij aan voedsel weggooit. De resultaten zullen in de les besproken worden.
Nadere informatieMedewerker groothandel KB
Medewerker groothandel KB Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact
Nadere informatieLESBRIEF LES 3 DE APPELTAARTLES SAMENVATTING LES 3 BENODIGDHEDEN DUUR WERKVORMEN LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les maken de leerlingen kennis met de andere verspilling die gepaard gaat met het weggooien van voedsel. Ze ontdekken dat alles wat nodig is om een voedselproduct in de winkel te krijgen,
Nadere informatieWaste food. Thema maaltijd. Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart pg. 1
Waste food Thema maaltijd Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart 2012 pg. 1 Voorwoord Als PVB bij de CAH Dronten organiseren wij, Lilian Kamphof, Marlon Lamertink en Marjon Sluis verschillende
Nadere informatieVerspilling: De houdbaarheidsdatum nabij
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Agrarische Jongeren Friesland is een organisatie die zich ten doel stelt de bedrijfsvoering van boerenbedrijven zo efficient mogelijk te maken.
Nadere informatieVoedselverspilling. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Saskia Kamps ; 28 August 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52795 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieVoor de leerlingen. Halt aan honger en overgewicht! werkblad kijkopdracht groepswerk
Halt aan honger en overgewicht! Voor de leerlingen Halt aan honger en overgewicht! LESINHOUD werkblad kijkopdracht groepswerk Werkblad honger en overgewicht in de wereld 2,5 miljard 2 miljard 1,9 miljard
Nadere informatieBeperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten
Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt
Nadere informatieCONSUMENT. Bederf je kamp niet! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
CONSUMENT Bederf je kamp niet! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks Federaal Agentschap
Nadere informatieCHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER. Over de datum?
VOEDSELVERSPILLING CHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER Over de datum? Jaarlijks belandt er per Nederlander meer dan 40 kilo voedsel in de vuilnisbak. Een groot deel daarvan is nog prima te eten. Ook door slimmer
Nadere informatieDuurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014
Duurzaamheidk mpas Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van een milieu-,
Nadere informatieEnkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
BEDERF JE KAMP NIET! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! HONGER... HONGER... Een vaak gehoord woord wanneer
Nadere informatieDe Wegg oitest (V)MBO
De Wegg oitest (V)MBO Welkom, Leuk dat je meedoet aan deze weggooitest! Met deze test kom jij erachter hoeveel eten jij weggooit. De test bestaat uit 2 delen: Deel 1: een vragenlijst die je maar 1 keer
Nadere informatieBijlage 02: Kwaliteitsnormen voedingsmiddelen en kruidenierswaren
Bijlage 02: Kwaliteitsnormen voedingsmiddelen en kruidenierswaren Vers Groente Versheid / uiterlijk: niet beschadigd, vrij van zand, ongedierte, schimmels en Temperatuur: gelijk aan of lager dan 18 C.
Nadere informatieEnkele citaten uit de documentaire ('Taste the waste' V. Turn, Bron: www.vilt.be):
Voedselverspilling Voedsel verspillen betekent voedsel weggooien. Het gaat zowel om voeding die nog geconsumeerd kan worden als om voedsel dat geconsumeerd had kunnen worden. Er is niet alleen sprake van
Nadere informatieRoundtable voedselverspilling
Roundtable voedselverspilling Op maandag 4 april heeft de roundtable: Beperken van voedselverspilling, waarden van voedsel in de keten plaatsgevonden te Ede. Dit in het kader van het programma ketens en
Nadere informatieAdviezen voor het meebrengen van eten en drinken
Adviezen voor het meebrengen van eten en drinken Adviezen voor het meebrengen van eten en drinken Veilige en gezonde voeding vinden we belangrijk. Daarom besteden we hier veel aandacht aan. In deze brochure
Nadere informatiePedagogische ACTIVITEITEN
Pedagogische ACTIVITEITEN WAAR KOMEN ONS FRUIT EN ONZE GROENTEN VANDAAN? REIS OM DE WERELD ONDER VRIENDEN Doe een onderzoek naar de herkomst van onze producten en stel uw ideale menu samen: het moet tegelijk
Nadere informatieLESBRIEF LES 4 DE KOELKASTLES SAMENVATTING LES 4 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat kan je zelf doen?
SAMENVATTING In deze les ligt de nadruk op de acties die de kinderen zelf kunnen doen in hun omgeving om minder of geen voedsel meer te verspillen. Ze leren voedsel op de juiste plek te bewaren in de keuken,
Nadere informatieik deel daar wordt iedereen beter van eten
daar wordt iedereen beter van eten 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk
Nadere informatieVoedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie
Voedselverspilling Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh, Sustainable Food Chains Wageningen UR Food & Biobased Research Korte introductie Bart van Gogh Opleiding agrarische economie Professionele
Nadere informatieInnovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling
Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt Overzicht workshop Innovatie & ondernemerschap
Nadere informatieEen bestemming voor elke partij
Een bestemming voor elke partij Initiatief tegen voedselverspilling en vóór creatieve afzetmogelijkheden van restpartijen en reststromen. 5 februari 2014, Urk Waar een wil is, is een weg Voedsel wordt
Nadere informatieWORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten
WORKSHOP CIRCLE SCAN Door Wouter-Jan Schouten WOUTER-JAN SCHOUTEN Doctoraal Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit 21 jaar bij the Boston Consulting Group - Partner & Managing Director - Leider van NL Consumer
Nadere informatieResultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE
Resultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE 2015 September 2016 1 Wat is voedselfraude volgens consumenten? Bij verkoop van voedsel onjuiste informatie vermelden Dat er opzettelijk met ons voedsel gerommeld
Nadere informatie2020 dan in 2013 (Alliantie Verduurzaming Voedsel, 2013). In de werkgroep Optimalisatie Reststromen en Voedselverspilling van de Alliantie werken
Voedselverspilling Wereldwijd gaat een geschat aandeel van ruim 30% van al het voedsel dat geproduceerd wordt voor menselijke consumptie verloren, wat neerkomt op ongeveer 1,3 miljard ton per jaar (Gustavsson
Nadere informatieVeilig eten voorkom een voedselinfectie
Veilig eten voorkom een voedselinfectie Elke dag lopen 2.000 Nederlanders een voedselinfectie op. Slechte hygiëne is meestal de oorzaak. Je kunt er flink ziek van worden: denk aan diarree, braken en koorts.
Nadere informatieVegetarisch eten niet per se goed voor het klimaat
1 van 5 4-3-2017 08:55 standaard.be Vegetarisch eten niet per se goed voor het klimaat Van onze redactrice Inge Ghijs BrusselWat moeten we eten als we met ons eetpatroon geen aanslag willen plegen op het
Nadere informatieBruine bananen. Doelstellingen
Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld
Nadere informatieNulmeting van voedselverspilling bij Vlaamse gezinnen via sorteeranalyse van het restafval
Nulmeting van voedselverspilling bij Vlaamse gezinnen via sorteeranalyse van het restafval Nulmeting van voedselverspilling bij Vlaamse gezinnen via sorteeranalyse van het restafval Documentbeschrijving
Nadere informatieVoedselverliezen & Landbouw
Voedselverliezen & Landbouw Producent Consument & 1 Enkele vaststellingen Verschil Noord Zuid Voedselverlies beperkt t.o.v. andere schakels in de keten Niet-eetbare onderdelen strikt genomen geen voedselverlies
Nadere informatieINLEIDING: Waarom lokaal en seizoensgebonden eten?
INLEIDING: Waarom lokaal en seizoensgebonden eten? Ons voedsel legt gemiddeld 2000 km af voor het ons bord bereikt. Denk maar eens aan de groenten en het fruit dat we iedere dag eten. In de winkel vinden
Nadere informatieBeperken Voedselverspilling
Beperken Voedselverspilling 1 Docent Events Ketens & Agrologistiek 02 april 2012, Joost Snels Inhoud 2 Introductie Definitie Voedselverspilling Hoeveelheid voedselverspilling en waar? Oorzaken Hoe te voorkomen
Nadere informatieIn Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken.
DE ZUIVELSECTOR > Inleiding In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken. De zuivelsector is belangrijk voor de Nederlandse
Nadere informatieBewust en gezond winkelen. Doelstellingen. De leerlingen kunnen een gezonde keuze maken op basis van het etiket.
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen zien in dat het zinvol is om een boodschappenlijstje op te stellen vooraleer boodschappen te doen. De leerlingen kunnen het etiket lezen en verschillende etiketten
Nadere informatieDrankenbord. Opdracht 6A. Opdracht
Opdracht 6A Drankenbord Opdracht Doel: Introductie: 15 min. Aan de hand van het drankenbord leren kinderen: Hoeveel suiker er in hun favoriete drankje zit; Hoelang je moet wandelen of fietsen om de drankjes
Nadere informatieDRAAG BIJ AAN DE VERMINDERING VAN VOEDSELVERSPILLING IN BEDRIJFSRESTAURANTS
DRAAG BIJ AAN DE VERMINDERING VAN VOEDSELVERSPILLING IN BEDRIJFSRESTAURANTS INLEIDING Het doel van deze uitgave van Hutten en Wastewatchers is om met praktische tips duidelijk te maken hoe op de werkvloer
Nadere informatieINTRODUCTIE. Deze pedagogische fiche ondersteunt jullie om de actie «Eet Lokaal» te bespreken in de klas.
INTRODUCTIE Ons voedsel legt gemiddeld 2000 km af voor het ons bord bereikt. Denk maar eens aan de groenten en het fruit dat we iedere dag eten. In de winkel vinden we het hele jaar door groenten en fruit
Nadere informatieCHECKLIST. Download de checklist ook op. www.nofoodtowaste.be
Download de checklist ook op www.nofoodtowaste.be TIPS & TRICKS OM VOEDSELVERLIES TE BEPERKEN In deze checklist draaien we deze volgorde om en beginnen we met de supertip : Besef dat elk product dat u
Nadere informatieVoedselverspilling. Uitleg over houdbaarheidsdatum voor bedrijven
Voedselverspilling Uitleg over houdbaarheidsdatum voor bedrijven Voedselverspilling is geen ver-van-mijnbed-show. In de dagelijkse praktijk kunt u zelf de dingen anders doen. Ook in uw bedrijf. Door slim
Nadere informatieLESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?
SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:
Nadere informatieHOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN?
HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN? Ellen Dessart Sodexo Belgium INHOUD o Wat is een duurzaam voedingsaanbod? o Hoe omschakelen van een gewoon naar een duurzaam
Nadere informatieTHEMA VOEDING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo
Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo gezondheid groei De begrippen eten, drinken, snoep, honger, trek, dorst (correct) Uitleggen dat er eten om gezond van te groeien of om te snoepen
Nadere informatieIn een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is
1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw
Nadere informatieLeesboekje eten en drinken
Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is
Nadere informatieMAATREGELEN KIEMARME VOEDING
MAATREGELEN KIEMARME VOEDING Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99
Nadere informatieSTELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE!
Werkvorm STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Wat is duurzame voeding? SPECIFICATIES Werkvorm voor leerlingen van het secundair onderwijs bij de aanbodposter Studio Globo secundair onderwijs. Doelgroep Alle leerlingen
Nadere informatieFoto s. People. Welke groente wordt gebruikt voor frietjes? Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus?
Foto s Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus Welke groente wordt gebruikt voor frietjes People Welke groente gebruik je als basis voor dit kopje gazpacho tomaat radijs pompoen Is deze bloem
Nadere informatieEINDRAPPORT VOEDSELVERLIEZEN BIJ 4 BRUSSELSE BEDRIJVEN
EINDRAPPORT VOEDSELVERLIEZEN BIJ 4 BRUSSELSE BEDRIJVEN Voedselverliezen voedingsbedrijven in 2012 INLEIDING Voedselverspilling heeft een groot aandeel in de totale milieu-impact van voedingsproducten.
Nadere informatieDocentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016
Agri, Food & Life Sciences Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Delft Gerry Kouwenhoven Datum 21-01-2016 1 Voedselverspilling is een internationaal
Nadere informatieHoofdstuk 1: Vraag en aanbod
Hoofdstuk 1: Vraag en aanbod 1. Voorbeeld We bevinden ons op een markt van groenten en fruit (aardbeien, sla, bloemkolen, champignons, asperges, tomaten, ). De prijzen van deze goederen variëren sterk
Nadere informatieBio. (s)maakt het verschil
Bio (s)maakt het verschil Weet u niet precies hoe kwalitatieve voeding te kiezen? Of hoe u ervan te verzekeren dat u en uw kinderen gezond én lekker eten? Vraagt u zich soms ook af of het bio-label wel
Nadere informatieNigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria
Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria
Nadere informatieVOEDSELVERSPILLING 1-METING
VOEDSELVERSPILLING -METING Marcel Temminghoff en Niek Damen November GfK Voedselverspilling -meting November Inhoudsopgave. Achtergrond en doelstelling. Resultaten. Samenvatting en conclusies. Onderzoeksverantwoording.
Nadere informatieEducatie voor Duurzame Ontwikkeling. Systeemdenken in de klaspraktijk
Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Systeemdenken in de klaspraktijk Ecocampus LNE 1 Wereldburgerschap en duurzame ontwikkeling Van kleuter tot hoger onderwijs Aanbod gericht op leerlingen, schoolteams,
Nadere informatieJan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education
Netherlands Rotary Foundation 20 april 2017 UNESCO-IHE Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education j.luijendijk@unesco-ihe.org INHOUD PRESENTATIE Uw kennis over Water: Gebruik
Nadere informatieHoe start je met het meten van voedselverlies?
Hoe start je met het meten van voedselverlies? Meten, waarom zou ik? Meten, waarom zou ik? Startpunt voor beginners ijkpunt voor anciens Bron van informatie Overtuigingsmiddel - bewustwording Proces Initiatief
Nadere informatieNaam: GEZOND ETEN. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf van Vijf.In het midden staan de 5 regels hoe je gezond kan eten:
Naam: GEZOND ETEN Gezonde voeding zorgt voor een gezond lichaam. Als je daarbij genoeg beweegt blijf je op een gezond gewicht. Daardoor word je minder snel ziek. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatieAls we over het hele assortiment naar de gemiddelde scores kijken per groentesoort zijn de:
Factsheet Groentenonderzoek Questionmark Samenvatting van het onderzoek naar groente en fruit in de schappen van de supermarkten, april 2015. Questionmark heeft tussen november 2014 en april 2015 de elf
Nadere informatieMeer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012
Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale
Nadere informatieIk ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia
Ik ben minister van landbouw in Kenia Steeds meer bedrijven uit Europa en Azië willen in ons land hun bedrijf zetten. Hier is immers veel grond, er zijn minder regels dan in hun land en de lonen van onze
Nadere informatieDe opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen?
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de opslag van producten die horecabedrijven in voorraad hebben. We vertellen waar je op moet letten bij de levering van producten en hoe je ze opslaat. Wat
Nadere informatieVoedselverspilling in de groente- en fruitsector
Voedselverspilling in de groente- en fruitsector Groenten en fruit passen in een duurzaam voedingspatroon en in een gezonde leefstijl. Daarmee zijn groenten en fruit goed voor mens en maatschappij. We
Nadere informatieAfval om op te eten. /wereld/afval-om-op-te-eten Door: Rebecca van de Kar. Bron: OneWorld
Afval om op te eten www.oneworld.nl /wereld/afval-om-op-te-eten 19-12-2012 Door: Rebecca van de Kar Bron: OneWorld Met een tas vol verse groenten en fruit, zit ik in de trein. Ik heb net mijn vuurdoop
Nadere informatiePubliekssamenvatting nota Duurzaam voedsel, 25 september 2009, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel 25 september 2009 Populaire versie van de nota Duurzaam voedsel van het ministerie van LNV. Het verduurzamen van consumptie en productie van voedsel lukt alleen
Nadere informatievruchtbare bodem the soil initiative
vruchtbare bodem the soil initiative Frank Brinkman - Bakker Barendrecht Werken aan bodemkwaliteit is essentieel voor de smaak en vooral de houdbaarheid van onze mango s uit Mali Maria Oliveira - Van Oers
Nadere informatieHoofdstuk 2: Wat produceert een onderneming?
Hoofdstuk 2: Wat produceert een onderneming? 2.1. Wat je produceert moet je kunnen verkopen. Zie boek: p. 22 25 (+ nota s) Senseo en stadstweewieler van BMW 2.2./2.3./2.4. Vraag en aanbod 1. Voorbeeld
Nadere informatie'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil!
Kijkje in de keuken 'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil! Tussen de productie van voeding en het opeten
Nadere informatiePak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage.
Mensen in de ruimte GROEP 5-6 58 50 minuten 1 en 23 Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet
Nadere informatieIK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER
IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER Op het coöperatief boslandbouwbedrijf Pomona zorgen Wase consumenten samen met boeren voor 80% van hun eigen lokale, gezonde en duurzame voeding. Coöperanten investeren
Nadere informatieZA6647. Flash Eurobarometer 425 (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Belgium (Flemish)
ZA667 Flash Eurobarometer (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Belgium (Flemish) FL - Attitudes towards food wasteben D Hoe oud bent u? (SCHRIJF OP - INDIEN "GEWEIGERD" CODE '99') D Geslacht
Nadere informatie