ik deel daar wordt iedereen beter van eten
|
|
- Fenna Wauters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 daar wordt iedereen beter van eten
2 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor de inhoud van deze publicatie
3 1 Achtergrond Wereldwijd wordt, doorheen de keten, van op het veld tot in de keuken, 1/3 van het voedsel verspild. Nochtans zijn er 800 miljoen mensen met honger op de wereld. Bewust omgaan met je voedsel is daarom meer dan ooit belangrijk. Te meer omdat een stijgende wereldbevolking de vraag naar voedsel sowieso sterk doet toenemen.
4 1 Achtergrond Voedselproductie en verwerking (o.a. verpakking, transport) veroorzaakt een zeer hoge uitstoot van schadelijke gassen zoals CO 2. Vooral de productie van (rood) vlees speelt een vervuilende rol. Zo is het methaangas dat dieren uitstoten ( windjes ) twintig keer krachtiger dan de uitstoot van CO 2 bij wagens. De uitstoot van al deze schadelijke gassen ligt mee aan de basis van de opwarming van de aarde. De gevolgen hiervan zijn vooral voelbaar in Afrika en Latijns-Amerika. Daar krijgen boeren bijvoorbeeld steeds meer te maken met waterschaarste (o.a. door verminderde regenval, afsmelten gletsjers bv. in de Andes).
5 1 Achtergrond Achtergrond Grootschalige voedselproductie legt een enorme druk op het milieu: natuurgebied en bossen veranderen in landbouwzone, de bodem raakt uitgeput en er wordt een zeer grote hoeveelheid water verbruikt. Bovendien worden veelal pesticiden ingezet om ziektes en onkruid te bestrijden. Dat zorgt niet alleen voor toenemende bodem- en watervervuiling, maar houdt ook gezondheidsrisico s in. Heel wat fruit en groenten blijven namelijk resten van die pesticiden bevatten. Biologische producten zijn in dat geval een beter alternatief.
6 1 Achtergrond Heel wat van het voedsel dat wij consumeren, wordt in het Zuiden (Afrika, Latijns-Amerika, Azië) geproduceerd: boontjes in Kenia, palmolie in Indonesië, soja (waarvan een groot deel voor veevoer) in het Amazonegebied, e.d. Dat maakt dat heel wat producten een grote afstand afleggen, alvorens ze op ons bord verschijnen. Dat drijft de CO 2 -uitstoot erg op, met alle gevolgen van dien (zie hoger). Lokaal geteeld voedsel is in dat geval een beter alternatief.
7 1 Achtergrond De grootschalige productie van exportgewassen in landen in het Zuiden is bovendien erg nadelig voor de lokale gemeenschappen. Ze vergt immers input van heel wat lokale middelen (landbouwgrond, water, ) en mensen. Die kunnen aldus niet ingezet kunnen worden om voedsel te telen voor de lokale markten. Bovendien hebben de lokale boeren geen toegang meer tot grond (in handen van grote bedrijven). Dit maakt dat boeren in het Zuiden vaak zelf met een tekort aan (gevarieerd) voedsel (honger) blijven kampen en naar de steden worden gedreven om te overleven. Bovendien gaat slechts een fractie van het geld dat we betalen voor voeding naar de producenten; de lokale boeren. Er bestaan echter alternatieven. Verschillende keurmerken zien erop toe dat de producenten een eerlijke prijs krijgen voor de producten die zij produceren. Bekende keurmerken zijn Oxfam, Max Havelaar en UTZ.
8 1 Achtergrond Voedsel delen, kan in dit alles een verschil maken en daar stopt het niet: voedsel delen, brengt - net zoals andere vormen van delen - mensen dichter bij elkaar. Samen koken en eten verbindt mensen met elkaar. Bovendien is het ook leuk: wie wordt er nu niet graag verrast met een lekker gerechtje uit onverwachte hoek of confituur met aardbeien uit de tuin van de buurvrouw? Het is zeker tijd en moeite gespaard. Dat het daarnaast ook financieel voordelig is, is uiteraard mooi meegenomen. Bewust inkopen en eten bereiden, d.w.z. zo veel mogelijk verse en lokale producten als ook van biologische landbouw, verlaagt de voetafdruk en kan ook onnodige verspilling van voedsel voorkomen. Over ecologische en niet-ecologische voeding, gezonde en ongezonde voeding komt zoveel info op je af dat het moeilijk wordt om hier juiste keuzes te maken. helpt je hierbij.
9 1. Wat eet ik graag? ik deel 2 Onderzoek en Reflectie 2. Wat is gezond eten? 3. Waar komt ons eten vandaan? 4. Wie zijn allemaal betrokken (in de keten) bij dat eten?
10 2 Onderzoek en Reflectie 5. Waar kunnen we op letten om eerlijk en verantwoord eten te kopen (wat voor labels zijn er?)? 6. Eet je graag vlees? Eet de rest van de klas dat ook? 7. Wat doe je met eten dat over is? 8. Gooi je vaak eten weg? Waarom gooi je eten weg? Kan je dat voorkomen? Wat wordt er gegeten in de rest van de wereld?
11 restjes ik deel 3 Acties Ga voedselverspilling tegen op school. Ga voedselverspilling tegen op school. Wanneer er schoolfeesten en activiteiten georganiseerd worden, zorg er dan voor dat overschotten niet in de vuilbak belanden: kleinere borden kunnen wonderen doen! Zorg ook voor doosjes en potjes om het resterende voedsel te bewaren. Je kan ook je eigen potluck op school organiseren: Iedereen neemt iets mee en er wordt een rijkelijk buffet gemaakt. Eventueel kunnen etenswaren die over zijn (en niet bederfgevoelig zijn!) ook worden weggegeven, bv. aan een lokaal project voor mensen die het moeilijk hebben.
12 zelf voedsel ik deel produceren Praktijkkaart Eten produceren 3 Acties Je kan in groepjes moestuintjes op school beheren en gerechten maken met de geproduceerde groenten. Je kan als school ook een kleine kippentuin voorzien; zo produceer je zelf eieren en verklein je de groenafvalberg: dit eten de kippen immers al te graag op! Een veelvoorkomend probleem bij een groenten- en/of kippentuin is het onderhoud tijdens de vakantiemaanden. Dit hoeft echter helemaal geen probleem te zijn. Er zijn genoeg mensen in de buurt zeker in een stadsomgeving die maar al te graag een tuintje met groenten en kippen zouden onderhouden, maar er zelf geen plaats voor hebben. Maak afspraken met deze buurtbewoners: vb.: in ruil voor onderhoud krijgen ze een deel van de groenten of eieren. Vraag ook directe buren om hun groenafval aan de kippen te geven.
13 3 Acties ruilbeurs Praktijkkaar Ruilbeurs Organiseer een boerenmarkt: Wie heeft er groenten, fruit, eieren uit de eigen tuin? Ruil je voedingswaren met die van je klasgenoten. Uiteraard kunnen ook de leerlingen zonder moestuintje of kippen meedoen: iedereen heeft wel wat producten staan die thuis door niemand nog gegeten of gedronken worden. Let uiteraard wel even op de vervaldatum voordat je eten en drinken meeneemt naar de ruilbeurs!
14 3 Acties Geef je overschot weg Zet een systeem op poten om in school boterhammen te delen in de refter: kinderen die hun lunch niet op krijgen geven dit door aan kinderen die hun lunch vergeten zijn. Neem ook eens een kijkje op Thuis Afgehaald: Er zijn verschillende facebookgroepen (thuis afgehaald) per regio. Leren koken Praktijkkaart Workshop Veel kinderen weten niet meer waar ons eten vandaan komt. Kookworkshops om bv. samen confituur te maken zijn leuke manieren om die gebruiken terug over te brengen op de kinderen. Nodig hiervoor een (groot)ouder of buurtbewoner uit die maar al te graag in de keuken staat. Ook samen een gerecht koken is een leuke en leerrijke vorm van delen. Bovendien kunnen ook ouderen nog leren koken. Koken met restjes kan een leuke activiteit voor de ouderraad zijn. Of laat de kinderen daar een mooi kookboek van maken. Zie: of en Eerlijk voedsel Hou bij de aankoop van voedsel rekening met de oorsprong van het voedsel. Is het eerlijk voedsel? Hoe zien we dit? kan hier hulp bieden. Verder kan de school ook zijn best doen om eerlijke automaten te installeren.
15 3 Acties Verjaardagstraktratie Spreek met je klas op voorhand af dat iedereen dit jaar voor zijn verjaardag iets zelfgemaakt trakteert. Iedereen deelt zijn recept en op het einde van het jaar maak je hier een heus kookboek van. Zelfoogstboerderij Doe eens een uitstap naar een zelfoogstboerderij. Je kan zelfs een dagje gaan helpen en met de verdiende oogst maak je iets lekkers.
16 4 Activiteiten in het Schooljaar
ik deel daar wordt iedereen beter van een fiets
daar wordt iedereen beter van een fiets 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk
Nadere informatieVeel veld voor vlees, weinig veld voor groenten
Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig
Nadere informatieJong & Duurzaam. Klimaat Dieet
Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding
Nadere informatieik deel daar wordt iedereen beter van boeken
daar wordt iedereen beter van boeken 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk
Nadere informatieIn een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is
1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw
Nadere informatieik deel daar wordt iedereen beter van cadeaus
daar wordt iedereen beter van cadeaus 1 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk gesteld
Nadere informatieNederlanders en duurzaam voedsel: bijlage
Nederlanders en duurzaam voedsel: bijlage De vragenlijst De enquête is digitaal afgenomen. De rode tekst betreft programmeeraanwijzingen. Intro. De vragen gaan over voeding. Het gaat hierbij om producten
Nadere informatieOpdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst
Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst BEWAREN EN BEHOUDEN Wij vinden het heel normaal dat de supermarkt vol eten ligt. Vandaag, morgen, volgende week en daarna. Dat is mogelijk doordat
Nadere informatieINLEIDING: Waarom lokaal en seizoensgebonden eten?
INLEIDING: Waarom lokaal en seizoensgebonden eten? Ons voedsel legt gemiddeld 2000 km af voor het ons bord bereikt. Denk maar eens aan de groenten en het fruit dat we iedere dag eten. In de winkel vinden
Nadere informatieINTRODUCTIE. Deze pedagogische fiche ondersteunt jullie om de actie «Eet Lokaal» te bespreken in de klas.
INTRODUCTIE Ons voedsel legt gemiddeld 2000 km af voor het ons bord bereikt. Denk maar eens aan de groenten en het fruit dat we iedere dag eten. In de winkel vinden we het hele jaar door groenten en fruit
Nadere informatieVoedselverspilling op school. Anderlecht, 3 februari 2015
Voedselverspilling op school Anderlecht, 3 februari 2015 Agenda Resultaten enquête voedselverspilling in scholen Erfgoed Tetra Pak Educatief initiatief van GoodPlanet Belgium Voedselbeleid in basisschool
Nadere informatieTransition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel
Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter
Nadere informatieJullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden.
Gebeurteniskaarten positieve gebeurteniskaarten Jullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden. Jullie hebben samen betoogd tegen het kappen
Nadere informatieBeperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten
Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt
Nadere informatieInleiding Het spel Algemeen doel van het spel
Brochure Inleiding Boerenbusiness van grond tot mond, is ontwikkeld door jonge vrijwilligers van verschillende kinderboerderijen in Vlaanderen. Ze verdiepten zich in het thema Voedsel, ontwikkelden er
Nadere informatieSTELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE!
Werkvorm STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Wat is duurzame voeding? SPECIFICATIES Werkvorm voor leerlingen van het secundair onderwijs bij de aanbodposter Studio Globo secundair onderwijs. Doelgroep Alle leerlingen
Nadere informatieDe voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?
VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham
Nadere informatieDuurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?
Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie
Nadere informatieVegetarisch eten niet per se goed voor het klimaat
1 van 5 4-3-2017 08:55 standaard.be Vegetarisch eten niet per se goed voor het klimaat Van onze redactrice Inge Ghijs BrusselWat moeten we eten als we met ons eetpatroon geen aanslag willen plegen op het
Nadere informatieopdrachtkaart APPELS dumpert.nl
opdrachtkaart dumpert.nl Appels worden verspild bij de productie, tijdens bewaring en transport, in de winkels en door de mensen thuis. Veel appels worden niet eens verkocht omdat ze er niet goed genoeg
Nadere informatieVoedselverspilling in huis
Voedselverspilling in huis 13 november 2014 Karin Bemelmans Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze 1942 2014 Rapport Gezondheidsraad,
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatieEEN NETWERK VOOR DE RECHTSTREEKSE VERKOOP VAN LOKALE EN AMBACHTELIJKE PRODUCTEN
I WAT? Wat is Boeren & Buren? EEN NETWERK VOOR DE RECHTSTREEKSE VERKOOP VAN LOKALE EN AMBACHTELIJKE PRODUCTEN Groenten en fruit, vlees, brood, zuivelproducten, ambachtelijk bier geproduceerd op gemiddeld
Nadere informatieTHEMA VOEDING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo
Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo gezondheid groei De begrippen eten, drinken, snoep, honger, trek, dorst (correct) Uitleggen dat er eten om gezond van te groeien of om te snoepen
Nadere informatieF OR A U N IQUE BB Q E X PE R I E NC E SMOKEY GOODNESS AUTHENTIEKE BBQ CATERING
F OR A U N IQUE BB Q E X PE R I E NC E SMOKEY GOODNESS AUTHENTIEKE BBQ CATERING SMOKEY GOODNESS: Duurzaamheidsmanifest Catering heeft altijd iets feestelijks: lekker eten, drankje er bij en een hoop gezelligheid.
Nadere informatieOns eten en het milieu
SPREEKBEURT OF WERKSTUK Ons eten en het milieu Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over ons eten en het milieu. Het is handig om je spreekbeurt onder te verdelen in stappen. Dit zijn
Nadere informatieWat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*?
Samenvatting van de bevindingen van de Nationale DenkTank 2012 boer Consument Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? verwerker *De voorstellen van de denktank voor
Nadere informatieEen gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie
Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.
Nadere informatieDe kritische consument
De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als
Nadere informatieStudienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken
Studienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken Impact consumptiegedrag Hefbomen naar verandering Aankoopbeleid van voedingssector verduurzamen Actieve gedragsverandering van BE consument Verduurzamen
Nadere informatiePedagogische ACTIVITEITEN
Pedagogische ACTIVITEITEN WAAR KOMEN ONS FRUIT EN ONZE GROENTEN VANDAAN? REIS OM DE WERELD ONDER VRIENDEN Doe een onderzoek naar de herkomst van onze producten en stel uw ideale menu samen: het moet tegelijk
Nadere informatieDe beleving van Voedsel, Duurzame voedselproductie & Gezonde productsamenstelling
Agriculture Leerarrangement Onderwijsvernieuwingsprogramma Voedsel & Consument De beleving van Voedsel, Duurzame voedselproductie & Gezonde productsamenstelling Delft, Vera van Stokkom 1 Opdracht 1 Wie
Nadere informatieLESBRIEF LES 3 DE APPELTAARTLES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LEGENDA LESDOELEN. De impact van voedselverspilling
De impact van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les maken de leerlingen kennis met de andere verspilling die gepaard gaat met het weggooien van voedsel. Ze ontdekken dat alles wat nodig is om een
Nadere informatie1. De ecologische voetafdruk
1. De ecologische voetafdruk Alles wat je eet, koopt en gebruikt moet ergens gemaakt worden of moet ergens groeien. Daar heb je plaats voor nodig. En soms is dat meer plaats dan je denkt. Zo heb je voor
Nadere informatieik deel daar wordt iedereen beter van ict
daar wordt iedereen beter van ict 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk
Nadere informatieDe milieu-impact van al deze overbodige kilometers verschilt van voertuig tot voertuig. Dit komt omdat niet elk voertuig evenveel CO 2
Groenten en fruit van het seizoen Wie door de groenten- en fruitafdeling van de lokale supermarkt loopt, krijgt vaak het gevoel dat de wereld aan zijn voeten ligt. Je vindt er boontjes uit Kenia, tomaten
Nadere informatieBedrijven stimuleren om te vergroenen door voordelen van een groene omgeving voor het imago en het welbevinden van medewerkers in de kijker te
voorgestelde actie haalbaarheid impact Bedrijven stimuleren om te vergroenen door voordelen van een groene omgeving voor het imago en het welbevinden van medewerkers in de kijker te zetten. 83% 78% Vierkante
Nadere informatieKENNISMAKEN MET EEN KIND
In het kader van het project 'Correspondenten in het Zuiden' zal je in deze stap verschillende foto's aanreiken uit het land van correspondentie, meer specifiek over een kind uit de klas van de correspondent,
Nadere informatieEerste Earth friendly menu voor stedelijke onderwijsinstellingen en kinderopvanginitiatieven
Eerste Earth friendly menu voor stedelijke onderwijsinstellingen en kinderopvanginitiatieven Op 11 mei 2017 serveert de Stad Gent zijn eerste 'Earth friendly schoolmaaltijd'. Zo zet het stadsbestuur weer
Nadere informatieBio. (s)maakt het verschil
Bio (s)maakt het verschil Weet u niet precies hoe kwalitatieve voeding te kiezen? Of hoe u ervan te verzekeren dat u en uw kinderen gezond én lekker eten? Vraagt u zich soms ook af of het bio-label wel
Nadere informatieOver Smaak. Willen we datgene veranderen wat we willen veranderen, dan moet het hele systeem van producent tot consument op de schop.
Over Smaak Willen we datgene veranderen wat we willen veranderen, dan moet het hele systeem van producent tot consument op de schop. Frank van Oirschot Oprichter online supermarkt Smaak Wat is het? Smaak
Nadere informatieLESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 7 + 8 +
LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 7 + 8 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te
Nadere informatieKrachten bundelen. Verspilling in Nederland
Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren
Nadere informatieAUGURKEN MET SLAGROOM. Een evenwichtig menu samenstellen. Inhoud
Een evenwichtig menu samenstellen Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen De leerlingen brengen hun eigen eetgewoontes in kaart en bespreken deze met elkaar. Daarna toetsen ze hun bevindingen
Nadere informatieLESBRIEF LES 3 DE APPELTAARTLES SAMENVATTING LES 3 BENODIGDHEDEN DUUR WERKVORMEN LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les maken de leerlingen kennis met de andere verspilling die gepaard gaat met het weggooien van voedsel. Ze ontdekken dat alles wat nodig is om een voedselproduct in de winkel te krijgen,
Nadere informatieFairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:
FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen
Nadere informatieVerspilling: De houdbaarheidsdatum nabij
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Agrarische Jongeren Friesland is een organisatie die zich ten doel stelt de bedrijfsvoering van boerenbedrijven zo efficient mogelijk te maken.
Nadere informatieDuurzaamheid op School Aanbod 2013-3014. Basisscholen
Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014 Basisscholen Milieuzorg op School 2013-2014 Vanaf dit schooljaar worden duurzame ondersteund door de stad. projecten op school gerichter Alle basisscholen kunnen
Nadere informatieInfofiche 1. Eten: vroeger en nu. Doelstellingen
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen zien in dat het voedingsaanbod en de voedingsgewoonten sterk zijn veranderd in de loop van de geschiedenis. De leerlingen kunnen een verband leggen tussen de toenemende
Nadere informatieDuurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014
Duurzaamheidk mpas Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van een milieu-,
Nadere informatieVoedselhygiëne. Doelgroep: bovenbouw. Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne.
Voedselhygiëne Doelgroep: bovenbouw Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne. Activiteit : zoek de fouten (groepswerk) De leerlingen zetten zich in groepjes van vier personen.
Nadere informatieLes 1 Van koffieboon tot pakje koffie
Les 1 Van koffieboon tot pakje koffie VAKKEN PAV, Humane Wetenschappen, Aardrijkskunde DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN Gemeenschappelijke stam De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief
Nadere informatieBijlage 2 Technische bepalingen over de voedingsgerelateerde inhoud van de concessie van RESTO BEL
1 Bijlage 2 Technische bepalingen over de voedingsgerelateerde inhoud van de concessie van RESTO BEL Via de concessie van RESTO BEL wenst Leefmilieu Brussel een smakelijke, gezonde en gevarieerde voeding
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Bewerkte voeding is ongezond, we worden bewuster Ik roep al een tijdje dat we op een punt van ommekeer staan, de mensen worden bewuster. En zien dat onbewerkte voeding gewoon het gezondst is. Je ziet het
Nadere informatieBruine bananen. Doelstellingen
Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld
Nadere informatieLES 4: Potverdorie, eet normaal
LES 4: Potverdorie, eet normaal 1 Les 4: Potverdorie, eet normaal Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend,
Nadere informatieKENNISMAKEN MET DE KLAS
De foto's in deze handleiding komen uit verschillende landen in het Zuiden. In het kader van het project 'Correspondenten in het Zuiden' zal je in deze stap foto's aanreiken uit hetzelfde land (het land
Nadere informatieEnkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
BEDERF JE KAMP NIET! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! HONGER... HONGER... Een vaak gehoord woord wanneer
Nadere informatieFAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade
Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben
Nadere informatieWE FEED THE WORLD. Achtergronden bij. Een film van Erwin Wagenhofer, Oostenrijk, 2005 www.wefeedtheworld.nl
Achtergronden bij WE FEED THE WORLD Een film van Erwin Wagenhofer, Oostenrijk, 2005 www.wefeedtheworld.nl Meer weten over We feed the world? Zelf bijdragen aan een mens-, dier- en milieuvriendelijke landbouw?
Nadere informatiespeelkaart productie
speelkaart productie productie Voor de geluidsinstallatie en andere technische installaties gebruiken jullie enkel groene stroom. Jullie hebben wel nog een probleem: de geluidsinstallatie is verouderd
Nadere informatieNieuwsbrief uit de schatkist van de Taborschool. 1 september 17 oktober 2008
Nieuwsbrief uit de schatkist van de Taborschool. 1 september 17 oktober 2008 WELKOM ALLEMAAL! Blind Vertrouwen Evenwaardig Op maandag 1 september begonnen we er weer aan. Van harte welkom aan alle kinderen,
Nadere informatieECHT ETEN JONATHAN KARPATHIOS
ECHT ETEN JONATHAN KARPATHIOS kok boer vader ondernemer IK BEN VADER, KOK, BOER EN ONDERNEMER. Het verhaal dat ik vandaag ga vertellen: Ik ben, kok, boer en ondernemer. JEUGD KEUZES, KEUZES, KEUZES. ACHTERGROND:
Nadere informatieSTELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS
STELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS Doelstelling de deelnemers geven informatie aan elkaar Duur 30 min. Materiaal de vragen en stellingen 1x afgedrukt 1 Werkvorm De deelnemers trekken om de beurt blind een
Nadere informatieVoedingsbeleid ASKA. Inhoudsopgave: 1 Inleiding blz 2. 2 Doel blz 2. 3 Uitgangspunten: Wat vinden we belangrijk? blz 3
Voedingsbeleid ASKA Inhoudsopgave: 1 Inleiding blz 2 2 Doel blz 2 3 Uitgangspunten: Wat vinden we belangrijk? blz 3 4 Pedagogische basisdoelen en onze uitgangspunten blz 5 A018 Voedingsbeleid 030812 1/5
Nadere informatieWERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN
BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 2 LESUREN WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN AAN TAFEL! OPDRACHT Tafelindeling Trek een etiketje met daarop de naam van een artikel en de prijs. Zoek het juiste
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Bekijk aandachtig de menu s van Jana en Stef. Wie heeft volgens jou het lekkerste menu? Waarom?
Het werkblad sluit aan bij de infofiches waarin je ook meer informatie vindt bij de verschillende opdrachten. Gebruik de infofiches en het werkblad naast elkaar. Opdracht 1 (aansluitend bij infofiche 1)
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.
Nadere informatieFactsheet voedselverspilling bij de consument
Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: MAART 2014 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid
Nadere informatie2014 PROTOS en Solidagro met de medewerking van Dwagulu Dekkente Lay-out door MadebyHanna.com - ontwikkeld door Mediaraven vzw
2014 PROTOS en Solidagro met de medewerking van Dwagulu Dekkente Lay-out door MadebyHanna.com - ontwikkeld door Mediaraven vzw 1. ALLES IS WATER Alles is water. We zijn letterlijk omringd door water. Water
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieHet koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.
Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14
Nadere informatieTexels restaurant. De leerlingen: passen de opgedane kennis uit de voorgaande lessen toe.
Tim eet op Texel 3 en 4 7 Texels restaurant Echt restaurant maken Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: passen de opgedane kennis uit de voorgaande lessen toe. het restaurant, het diner, het menu,
Nadere informatieLES 2: Klimaatverandering
LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met
Nadere informatieEnkele citaten uit de documentaire ('Taste the waste' V. Turn, Bron: www.vilt.be):
Voedselverspilling Voedsel verspillen betekent voedsel weggooien. Het gaat zowel om voeding die nog geconsumeerd kan worden als om voedsel dat geconsumeerd had kunnen worden. Er is niet alleen sprake van
Nadere informatieBOSATLAS VRAGENSET ANTWOORDMODEL VAN HET VOEDSEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES
DE BOSATLAS VAN HET VOEDSEL VRAGENSET ANTWOORDMODEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES I. Voeding en welvaart 1. De Human Development Index (HDI) geeft aan hoe welvarend een land is. Vergelijk de HDI met de andere
Nadere informatieDenk mee: lokaal, ecologisch en fair eten van de boer naar je bord
Denk mee: lokaal, ecologisch en fair eten van de boer naar je bord De zaak van de grond Groeiende beweging voor toegang tot grond voor bioboeren Publieke gronden voor lokale voedselstrategieen Wijnegem
Nadere informatie15. eten moet je toch
GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.
Nadere informatieYVESTOWN IN DE KEUKEN. Yvonne Eijkenduijn
YVESTOWN IN DE KEUKEN Een boek over eten en leven in de keuken Yvonne Eijkenduijn www.yvestown.com INHOUDS OPGAVE introductie 9 mijn voorraadkast 11 KEUKENS EN RECEPTEN 13 bronnen 260 recepten index 263
Nadere informatie7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken
7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken Denk na bij wat je eet Alles begint bij nadenken, veel mensen eten om te eten en dat is uiteraard niet de bedoeling. Denk dus goed na waarom
Nadere informatieHOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN?
HOE KAN DUURZAME CATERING DE DUURZAME POLITIEK VAN EEN ONDERNEMING ONDERSTEUNEN? Ellen Dessart Sodexo Belgium INHOUD o Wat is een duurzaam voedingsaanbod? o Hoe omschakelen van een gewoon naar een duurzaam
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling
Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden
Nadere informatieKennistest 5 Gezondheid
Kennistest 5 Gezondheid Invultest Hebben we tijdens het winkelen ook gedacht aan onze gezondheid? Een kleine quiz... Yoghurtdrank en fruitkaasjes zijn even gezond als gewone melk. Wie veel sport, kiest
Nadere informatieBNR MINI-ENERGIEBESPARINGSWEDSTRIJD SPEELKAART VAN:
BNR MINI-ENERGIEBESPARINGSWEDSTRIJD SPEELKAART VAN: HANDLEIDING Bij BNR gaan jullie allemaal aan de slag met een mini-energiebesparingswedstrijd. Goed bezig! Maar hoe werkt het precies? Hierbij de handleiding:
Nadere informatieOok getest op kinderen
Lesvoorbereiding Ook getest op kinderen Reclame graad 1 Print 1 keer het verhaal 'Het papieren kamertje'. Toon de logo's op het smartboard. Kies een recept uit het document kinderrecepten en zorg voor
Nadere informatieStel je gezond weekmenu samen
Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl
Nadere informatieJaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk
Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk Maak je eigen duurzame boerderij Doelgroep + 16 Locatie Het KLJ-lokaal Doel van het spel Maak je eigen duurzame boerderij De leden komen naar de activiteit met de fiets
Nadere informatieActiviteit 3: aan de slag met de waterfoodprint
Activiteit 3: aan de slag met de waterfoodprint Doelstellingen De leerlingen kunnen voor een menu berekenen wat de water- en ecologische voetafdruk is van de ingrediënten. De leerlingen kunnen voor een
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Een collage maken 6
Inhoud Voorwoord 5 Een collage maken 6 1 Gezond en veilig voedsel maken en bewaren 11 1.1 Eten koken en bewaren 11 1.2 Schoon en veilig werken in de keuken 16 1.3 Machines in de keuken 21 1.4 Langer houdbaar
Nadere informatieGezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 07 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62382 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieAQUAPAS. Mijn gids voor de watervoetafdruk
AQUAPAS www.aquapath-project.eu Mijn gids voor de watervoetafdruk Dit project is gefinancierd met steun van de Europese Commissie. Deze publicatie geeft alleen de visie van de auteur weer en de Commissie
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en
Nadere informatie25 Geheimen om KILO'S A F T E V A L L E N!
25 Geheimen om KILO'S A F T E V A L L E N! welkom! Wat enorm goed dat je bezig bent met je gezondheid! Een goede gezondheid kent veel voordelen. Je hebt meer energie, zit beter in je vel en je hebt minder
Nadere informatieDORPSTÚN MAKKUM. OCHTENDRUMOER wolkom
DORPSTÚN MAKKUM OCHTENDRUMOER wolkom Wat presenteer ik jullie over Ontstaan van MAD Ontstaan van de voedsel-dorpstuin Woord over Permacultuur Tips Makkum? Makkum Aantrekkelijk & Ontstaan van MAD Wat willen
Nadere informatieNieuwsgierig over voedselverspilling en wat je er zelf aan kan doen?
De Wegg oitest HBO Welkom, Leuk dat je meedoet aan deze weggooitest! Met deze weggooitest willen we je meer inzicht geven in wat jij aan voedsel weggooit. De resultaten zullen in de les besproken worden.
Nadere informatieSmaaklessen. Smaak en eten in het basisonderwijs. Hante Meester Marlies Regelink. 17 oktober 2007
Smaaklessen Smaak en eten in het basisonderwijs Hante Meester Marlies Regelink 17 oktober 2007 Inhoud presentatie Deel 1: Waarom Smaaklessen? Wat is Smaaklessen? Hoe werkt Smaaklessen? Wie zijn betrokken?
Nadere informatieeel multifunctionele bedrijven verkopen hun
Vers voedsel Als je tussenhandel kunt voorkomen, blijft er meer voor de boer over. Dat is een argument voor korte ketens. Die vormen ook een antwoord op de toenemende vraag naar vers en ambachtelijke
Nadere informatieles VOOR secundair OndeRwijs
les VOOR SEcundair onderwijs Potverdorie, eet normaal! Inhoud les over duurzame voeding, de klimaatproblematiek en oplossingen de basis is een interactief leergesprek van ca. 2 lesuren Deze en andere lesmappen
Nadere informatieLESBRIEF LES 4 DE KOELKASTLES SAMENVATTING LES 4 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat kan je zelf doen?
SAMENVATTING In deze les ligt de nadruk op de acties die de kinderen zelf kunnen doen in hun omgeving om minder of geen voedsel meer te verspillen. Ze leren voedsel op de juiste plek te bewaren in de keuken,
Nadere informatie