les VOOR secundair OndeRwijs
|
|
- Ferdinand de Veer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 les VOOR SEcundair onderwijs
2 Potverdorie, eet normaal! Inhoud les over duurzame voeding, de klimaatproblematiek en oplossingen de basis is een interactief leergesprek van ca. 2 lesuren Deze en andere lesmappen vind je hier: Alle andere informatie: Waarom biedt Vredeseilanden deze lessen aan? Boeren verdienen meer. Boeren zorgen voor onze voeding. Een boer moet hard werken. En hij heeft geluk of tegenslag met het weer met de prijs die hij krijgt voor zijn producten En toch lijden vele boeren honger. Zeker in het Zuiden, maar ook hier. Kan jij daar mee leven? Kan jij daar iets aan doen? Vredeseilanden gelooft van wel. Zo help je door te kiezen voor duurzame voeding het klimaat te sparen. Samengevat: Potverdorie, eet normaal! potverdorie-affiche Bij deze lessen hoort de Potverdorie-affiche. Bestel affiches bij bert.wallyn@vredeseilanden.be. Of download de affiche Maak iedereen warm met de Potverdorie-affiche. Hang de affiche op in je refter, lokaal, het bureau van de directeur, het toilet of op een nog betere plaats :)
3 Materiaal lesmap Potverdorie-affiche flap en stift per groepje fototoestel kaft voor het kookboek Maak foto s om beter te communiceren over de activiteit en het resultaat ervan. Klasopstelling Denk even na over de klasopstelling. Doorbreek de gewone opstelling om het creatieve proces te bevorderen.
4 Inleiding: Minarso, biorijstboer in Indonesië Iemand leest de tekst voor en toont de foto van Minarso Minarso is een biorijstboer in het dorpje Dlingo op het dichtbevolkte Indonesische eiland Java. Daar woont hij samen met zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen. Trots vertelt hij ons over de voordelen van biologische landbouw voor hem en zijn familie: We hebben een hoger loon, een grotere oogst en bovendien zijn er minder kosten. We moeten geen chemische pesticiden en kunstmeststoffen meer kopen. Ook vertelt hij ons hoe de klimaatsverandering het leven van de boeren in Dlingo heeft veranderd: Vroeger waren er twee duidelijke seizoenen, een droog en een nat. Het was gemakkelijk om te voorspellen hoelang het droog zou zijn en wanneer het zou regenen. Dat is veranderd. De droge periode bijvoorbeeld kan veel langer duren. Dan verdrogen de rijstplanten op het veld. En als het te veel regent groeit er te weinig rijst en zal deze ook van mindere kwaliteit zijn. Tot slot vertelt hij ons dat boer worden niet bovenaan het verlanglijstje van veel jongeren staat: In de fabriek krijg je loon op regelmatige basis. In de landbouw weet je nooit vooraf wanneer je je geld zal zien. Er is in Indonesië ook te weinig respect voor de boeren. Je kan bij wijze van spreken niet lager zakken dan de landbouw. Gelukkig tracht de overheid om de boerenstiel aantrekkelijker te maken voor jongeren: het loon wordt meer en meer op een vast tijdstip gegeven en ook de mechanisering moet de jongeren terug naar het veld lokken. Nog een leuk weetje: Minarso houdt in de badkamer goudvissen in zijn waterbassin. Het zijn niet alleen huisdieren maar ook malariabestrijders! Als de malariamuggen eitjes leggen in het bassin, eten de vissen ze op en is de malaria (hopelijk) weg.
5 Minarso, biorijstboer in indonesië
6 Wat doen boeren in het Zuiden om het klimaat te sparen? Het is de taak van iedereen om het klimaat te sparen. Ook boeren in het Zuiden doen alles wat ze kunnen om het klimaat te sparen. Je kan dit aan de leerlingen duidelijk maken met onderstaande voorbeelden. Ze planten bomen op de velden. Bomen zorgen voor zuivere lucht, humus en meer schaduw tegen het uitdrogen van de gewassen. Bovendien gaan ze erosie bij overstromingen tegen. Ze bouwen houtbesparende kleifornuizen. Deze kleinfornuizen houden de warmte beter vast waardoor je minder hout nodig hebt om te koken. Minder hout verbranden is beter voor het milieu. Je vermindert de CO2-uitstoot.
7 Leontine, boerin in Benin
8 Zoek op de affiche vier voorbeelden van wat we zelf kunnen doen om het klimaat te sparen Praktisch Deel de leerlingen op in groepjes. Noteer per groep vier voorbeelden op een flap Zoek vier voorbeelden klimaat sparen : de trein nemen in plaats van de auto de fiets nemen in plaats van de auto te voet gaan in plaats van met de auto met de trein op reis gaan in plaats van met het vliegtuig afval recycleren geen plastic zakken gebruiken in de supermarkt kiezen voor groene energie: windmolens, zonnepanelen geen pesticiden gebruiken Het klimaat kan je ook sparen door te kiezen voor duurzame voeding Zoek vier voorbeelden duurzame voeding : zelf groenten kweken in de tuin meedoen aan Donderdag Veggiedag vegetarisch eten kiezen voor streekgerechten: streekbieren, ijs van bij de boer, melk van bij de boer kiezen voor fairtradeproducten kiezen voor biologische producten fruit eten als tussendoortje in plaats van snoep... Klasgesprek: bespreking van de mogelijkheden Elke groep stelt haar vier voorbeelden voor. Bespreek nadien de voorbeelden. Wat stond er op de affiche? Wat doen jullie zelf? Zijn er nog andere mogelijkheden dan degene die op de affiche staan?
9 Midden: introductie in duurzame voeding Verdeel de klas in groepen. Geef elke groep een blad met vragen. Elke groep krijgt een thema met bijhorende vragen. Elke groep zoekt antwoorden op internet. Zoek ook naar de handleiding voor FairTrade- Gemeenten criterium 6. Voorstelling voor de klas. Een groep stelt het thema voor en overloopt de vragen en antwoorden. Na elke vraag en het antwoord van de groep, kan je iemand anders uit de klas laten reageren. Waarom ben je wel of niet akkoord? Is er volgens jou een betere oplossing? Heb jij het al eens geprobeerd? Waarom? Viel het mee? Waarom hield je vol of niet? Thema's en bijhorende vragen Seizoensproducten Wat is een seizoensproduct? Wat zou je deze maand best kunnen klaarmaken in een duurzame maaltijd? Waarom is het goed om voor seizoensproducten te kiezen? Waar kan je deze producten kopen? Streekproducten Wat is een streekproduct? Ken je een streekproduct van deze streek? Vb. Hasseltse speculaas. Waarom is het goed om voor streekproducten te kiezen? Waar kan je deze producten kopen? Biologische producten Wanneer is een product een biologisch product? Hoe kan je biologische producten herkennen in de winkel? Wat is een label? Waarom is het goed om voor biologische producten te kiezen? Waar kan je deze producten kopen? Vegetarisch eten Wat eet je niet als je vegetariër bent? Is er iemand vegetariër? Wat eten jullie dan thuis? Waarom is het goed om minder vlees te eten? Bij wie moet je zijn om Donderdag Veggiedag te lanceren op school? Wat zou je vertellen om die persoon te overtuigen om op school één dag per week geen vlees te eten? Fairtradeproducten Wanneer is een product een fairtradeproduct? Hoe kan je fairtradeproducten herkennen in de winkel? Wat is een label? Waarom is het goed om voor fairtradeproducten te kiezen? Waar kan je deze producten kopen?
10 Slot: Duurzame recepten De leerlingen zitten nog altijd in hun groepje Ontwerp je eigen duurzaam recept Elk groepje stelt een duurzaam recept op. Neem een klassiek recept en vervang waar mogelijk de ingrediënten door een duurzame variant en kies voor een duurzame bereidingswijze. Ieder groepje stelt zijn recept voor Waarom is het volgens jou nu duurzamer? Met welke duurzaamheidsaspecten heb je het meest rekening gehouden? Bundel de recepten in een map en maak je eigen Potverdoriekookboek. Proeverij Bereid en proef tijdens een volgend lesuur een duurzaam tussendoortje. Of presenteer met een aantal vrijwilligers duurzame tussendoortjes aan andere leerlingen en leg uit waarom dit belangrijk is. Maak bijvoorbeeld fruitlollys door stukjes seizoensfruit op een stokje in fairtradechocolade te dippen. Tips voor de leerkracht Waar kan je duurzame producten kopen? bij Voedselteams (wekelijkse groentenen fruitpakketten) in de Wereldwinkel (fair trade) in de gewone supermarkt in de biowinkel of de natuurvoedingswinkel (lokale, biologische producten) rechtstreeks bij de boer (lokaal) op een boerenmarkt Wanneer is een product duurzaam? als er weinig voedselkilometers in zitten als het gezond is voor de consument als de productie de grond niet uitput als het seizoensgebonden is als de boer er een eerlijke prijs voor krijgt...
11 Wat kunnen we met de school doen? Smakelijke snacks Wat eten de leerlingen als tussendoortje? Wat zit er in de automaten? Hebben jullie een fruitabonnement? Hoe zorgen we voor duurzame tussendoortjes (minder verpakking, fairtrade-automaat, drinkwaterfontein, hervulbare flessen)? Feestelijke recepties Als je mensen ontvangt, serveer dan duurzame producten. Wacht niet tot de rapportuitreiking, het kan ook op het jaarlijkse eetfestijn of zelfs in de leraarskamer (koffie, wijn, frisdrank, chips, kaas, belegde broodjes). De kortste keten Voeding legt vaak een hele weg af van het veld tot op je bord. Verkort de keten en koop bij de boer. Misschien kan de school een afhaalpunt worden voor Voedselteams waar ouders wekelijks hun voedselpakket kunnen afhalen? Met een boederijbezoek maak je dat de leerlingen echt begrijpen waar het om draait. Donderdag Veggiedag 1/3 van de ecologische voetafdruk wordt veroorzaakt door voeding: hoe de mens het produceert, transporteert, bewaart en consumeert. Geen vlees op het bord geeft een vermindering van 40%. Wat houdt ons tegen om soms geen vlees te eten? Groene boterhammen Hoe groener de inhoud van de brooddoos, hoe gezonder en hoe beter voor de planeet. Eet ook s middags groenten en fruit van bij de boer. Wat doen we met onze school? Laat je inspireren door bovenstaande tips. Bereken de impact van je acties op Word lid van potverdorie eet normaal! op facebook Doe mee aan fairtradegemeenten.be Verdien dit plakkaat: download de verklaring op eer, vul ze in en stuur ze op. Met steun van
Twee lessen basisonderwijs,
Twee lessen basisonderwijs, laatste graad 11-12 JARIGEN Potverdorie, eet normaal! twee lessen van ongeveer 2 uren over duurzame voeding, de klimaatproblematiek en oplossingen de basis is een interactief
Nadere informatieFAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade
Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben
Nadere informatieEERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT?
EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? We staan niet stil bij wat er elke dag op ons bord ligt. En toch dragen vele ingrediënten een heel verhaal met zich mee. Sommige producten hebben de halve wereld afgereisd.
Nadere informatieFairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:
FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen
Nadere informatie1. Je woont in... persoonlijke voetafdruk. Ruimte. een appartement of een klein huis met 1 à 2 slaapkamers? (+/- 80m²) 2
1. Je woont in... een appartement of een klein huis met 1 à 2 slaapkamers? (+/- 80m²) 2 een groot appartement of een huis met 3 à 4 slaapkamers? (+/- 120m²) 3 een groot huis met meer dan 4 slaapkamers?
Nadere informatieVoldoende warm kleden zodat de verwarming een graadje lager kan
Voldoende warm kleden zodat de verwarming een graadje lager kan Het is natuurlijk ook niet de bedoeling om kou te lijden in de klas. Een ideale temperatuur voor een klaslokaal is 19 à 20 C. Is het in jullie
Nadere informatieGemiddelde score ecologische voetafdruk Toermalijn
Gemiddelde score ecologische voetafdruk Ruimte! Je woont in. een appartement of een klein huis met 1 à 2 slaapkamers? 2 punten 34 punten een groot appartement of een huis met 3 à 4 slaapkamers? 3 punten
Nadere informatieLesbrief: Variëren met eten Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?
Lesbrief: Variëren met eten Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Eten is in alle culturen belangrijk. Gezellig samen eten
Nadere informatieLES 2: Klimaatverandering
LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met
Nadere informatieKENNISMAKEN MET DE KLAS
De foto's in deze handleiding komen uit verschillende landen in het Zuiden. In het kader van het project 'Correspondenten in het Zuiden' zal je in deze stap foto's aanreiken uit hetzelfde land (het land
Nadere informatieik deel daar wordt iedereen beter van eten
daar wordt iedereen beter van eten 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk
Nadere informatieLESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES
LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen
Nadere informatieInfofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De leerlingen begrijpen het principe van de actieve voedingsdriehoek.
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen begrijpen het principe van de actieve voedingsdriehoek. De leerlingen kennen de verschillende voedselgroepen van de actieve voedingsdriehoek. De leerlingen kunnen
Nadere informatieJullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden.
Gebeurteniskaarten positieve gebeurteniskaarten Jullie hebben met jullie groep één dag geen vlees gegeten. Hierdoor moet er minder vlees geproduceerd worden. Jullie hebben samen betoogd tegen het kappen
Nadere informatieEen gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie
Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.
Nadere informatieLes 4. Eten en drinken, boodschappen doen
www.edusom.nl Opstartlessen Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets lekker vindt of ergens van houdt. Praten over eten en drinken. Praten over boodschappen
Nadere informatieSugar Addiction Test
Sugar Addiction Test Hoe is het gesteld met jouw suikerverslaving? Ontdek het met deze test. SUGARCHALLENGE Is een initiatief van Food & Lifestylecoach Carola van Bemmelen Doe de Sugar Addiction test Ben
Nadere informatieBruine bananen. Doelstellingen
Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld
Nadere informatieDe milieu-impact van al deze overbodige kilometers verschilt van voertuig tot voertuig. Dit komt omdat niet elk voertuig evenveel CO 2
Groenten en fruit van het seizoen Wie door de groenten- en fruitafdeling van de lokale supermarkt loopt, krijgt vaak het gevoel dat de wereld aan zijn voeten ligt. Je vindt er boontjes uit Kenia, tomaten
Nadere informatieOpdracht 1 Deze week ga je precies bijhouden wat je allemaal eet en drinkt. Dat kun je noteren in je weekmenu, dat je van je juf of meester krijgt.
Opdracht 1 Deze week ga je precies bijhouden wat je allemaal eet en drinkt. Dat kun je noteren in je weekmenu, dat je van je juf of meester krijgt. Opdracht 2 Aten de mensen vroeger hetzelfde als wij nu?
Nadere informatieJong & Duurzaam. Klimaat Dieet
Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding
Nadere informatieOpdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst
Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst BEWAREN EN BEHOUDEN Wij vinden het heel normaal dat de supermarkt vol eten ligt. Vandaag, morgen, volgende week en daarna. Dat is mogelijk doordat
Nadere informatieStreekproducten en eten uit de buurt
Spreekbeurt of werkstuk Streekproducten en eten uit de buurt Inhoud Stap 1. Ga zelf op onderzoek uit Stap 2. Streekproducten of gewoon producten uit de buurt Stap 3. Waarom zijn streekproducten zo bijzonder?
Nadere informatie1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar.
Lees de uitleg over het regenwoud. Ik ga op bezoek in het Amazone gebied, dat is een groot tropisch regenwoud. Zie je de rode lijn? Dat is de evenaar. Zie je de donker-groene kleur? Dat zijn tropische
Nadere informatieLespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8
Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8 kunnen de definitie van voeding benoemen. weten wat de vier hoofdbestanddelen van voeding zijn en wat de functie
Nadere informatieWERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN
BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 2 LESUREN WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN AAN TAFEL! OPDRACHT Tafelindeling Trek een etiketje met daarop de naam van een artikel en de prijs. Zoek het juiste
Nadere informatieVeel veld voor vlees, weinig veld voor groenten
Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig
Nadere informatieOntwikkel je eigen ijsje!
v Ontwikkel je eigen ijsje! In dit stappenplan lees je precies wat je hiervoor moet doen! Het beste ijsje wint! Werkblad 2, 3 en 4 1 Werkblad 2 Eisen aan ijs Welke ijsjes ken je? Schrijf er zoveel mogelijk
Nadere informatieHet gedicht Kampioen
Het gedicht Kampioen Bibliografie: Robben, J. (2009). Zullen we een bos beginnen? Breda: De Geus. Thema: gekke talenten Korte inhoud: Gekke talenten zoals het maken van de lekkerste spaghettipindakaaskoffie,
Nadere informatieAUGURKEN MET SLAGROOM. Een evenwichtig menu samenstellen. Inhoud
Een evenwichtig menu samenstellen Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen De leerlingen brengen hun eigen eetgewoontes in kaart en bespreken deze met elkaar. Daarna toetsen ze hun bevindingen
Nadere informatieLES 4: Potverdorie, eet normaal
LES 4: Potverdorie, eet normaal 1 Les 4: Potverdorie, eet normaal Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend,
Nadere informatieBrood, tafel, maaltijd houden
Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje
Nadere informatieWerkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna
Werkboekje Natuur en milieu educatie Naam: Groep 7 Fruit in de mix Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkblad 1 Waar komt ons fruit vandaan? Vul 1. Teken het klassikale woordenweb die
Nadere informatiePedagogische ACTIVITEITEN
Pedagogische ACTIVITEITEN WAAR KOMEN ONS FRUIT EN ONZE GROENTEN VANDAAN? REIS OM DE WERELD ONDER VRIENDEN Doe een onderzoek naar de herkomst van onze producten en stel uw ideale menu samen: het moet tegelijk
Nadere informatieInfofiche 1. Ik ontbijt. Jij toch ook? Doelstellingen
Doelstellingen De leerlingen kennen het belang van een goed ontbijt. De leerlingen kunnen hun kennis en ervaringen over het ontbijt delen met de andere leerlingen en hieruit ook iets leren. Is het s morgens
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieSchoolafspraken. voor. leerlingen 1-2-3
Schoolafspraken voor leerlingen 1-2-3 Wanneer kan ik in de school binnen? s Morgens om 8.00u. s Middags om 13.00u. Wanneer beginnen en eindigen de lessen? s Morgens starten we om 8.30u. s Middags stoppen
Nadere informatieVoedsel onder de loep
Voeding graad 2 Lesvoorbereiding Voedsel onder de loep Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les Print het krantenartikel 'Voeding kan de aarde redden' 1
Nadere informatieMobiliteit Naam: Klas: Nummer:
Mobiliteit Naam: Klas: Nummer: Bundel: Mobiliteit Inleiding: 1) Hoe kom jij naar school? Kleur het juiste bolletje. o Te voet o Met de auto o Met de trein o Met de fiets o Met de bus o Andere: 2) Waarom
Nadere informatieHoe werk je met het projectenboek?
Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met agrarische producten in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een
Nadere informatieWaar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les
Waar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les Uitgave: Amsterdams NME Centrum Waar groeit mijn eten? handleiding - afsluitende les Ontwikkeld in opdracht van Vereniging Boerenstadswens www.boerenstadswens.nl
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieSTELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE!
Werkvorm STELLINGEN-ORIGAMI FOODWISE! Wat is duurzame voeding? SPECIFICATIES Werkvorm voor leerlingen van het secundair onderwijs bij de aanbodposter Studio Globo secundair onderwijs. Doelgroep Alle leerlingen
Nadere informatieActiviteit 3: aan de slag met de waterfoodprint
Activiteit 3: aan de slag met de waterfoodprint Doelstellingen De leerlingen kunnen voor een menu berekenen wat de water- en ecologische voetafdruk is van de ingrediënten. De leerlingen kunnen voor een
Nadere informatieDag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012
Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor
Nadere informatieSTELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS
STELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS Doelstelling de deelnemers geven informatie aan elkaar Duur 30 min. Materiaal de vragen en stellingen 1x afgedrukt 1 Werkvorm De deelnemers trekken om de beurt blind een
Nadere informatieDE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST
DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST Gebruik deze checklist om te beslissen welke kanalen je zal gebruiken op je school om zowel leerlingen als collega s te informeren en motiveren over Zuiddag. Deze checklist bestaat
Nadere informatieBIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE
BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 2 LESUREN GIDS VOOR DE LEERKRACHT 2 BIO ETEN & WETEN - GIDS VOOR DE LEERKRACHT BIO: ETEN & WETEN DOELEN AANSLUITING BIJ (DETAILS ZIE BIJLAGE EINDTERMEN) WAT
Nadere informatieHET GOEDE VOORBEELD GEVEN
HET GOEDE VOORBEELD GEVEN 11 adviezen voor een gezonde opvoeding Aan ouders van kinderen tussen de 4-12 jaar ter preventie van overgewicht en obesitas WAAROM Je kind leert door jou na te doen. Geef daarom
Nadere informatieHet voedingsdagboek, hoe werkt het...
Het voedingsdagboek, hoe werkt het... Met een voedingsdagboek krijg je een beeld wat je dagelijks aan voeding binnen krijgt. Vaak ben je er zelf niet van bewust wat je precies eet en dringt op één dag.
Nadere informatieActiviteit 2: de ecologische voetafdruk uitgelegd
Activiteit 2: de ecologische voetafdruk uitgelegd Doelstellingen De leerlingen weten dat er naast een watervoetafdruk ook een ecologische voetafdruk bestaat en begrijpen welke factoren in grote lijnen
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en
Nadere informatie'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil!
Kijkje in de keuken 'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil! Tussen de productie van voeding en het opeten
Nadere informatieJaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk
Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk Maak je eigen duurzame boerderij Doelgroep + 16 Locatie Het KLJ-lokaal Doel van het spel Maak je eigen duurzame boerderij De leden komen naar de activiteit met de fiets
Nadere informatieInstructies bij de voor- en nameting van de gezonde sportkantine
Instructies bij de voor- en nameting van de gezonde sportkantine Beste combinatiefunctionaris/buurtsportcoach, Je bent waarschijnlijk actief binnen een sportvereniging. Door te sporten werken we aan onze
Nadere informatie4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?
4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik
Nadere informatieHandleiding Groente- en fruitles
Groep 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 Handleiding Groente- en fruitles Groente- en fruitles voor groep 3 t/m 8 In de Groente- en fruitles leren kinderen spelenderwijs dat groente en fruit eten belangrijk is om te
Nadere informatieMet het hele gezin gezond het nieuwe jaar in
Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.
Nadere informatieDagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?
Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je
Nadere informatieTeam 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen
Zonnepanelen op school Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken wat de invloed is van wolken op de opbrengst van zonnepanelen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM
Nadere informatieLeesboekje eten en drinken
Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is
Nadere informatiePerspectief 3 e editie 3 hv Project duurzaamheid
Perspectief 3 e editie 3 hv Project duurzaamheid 1. Start Duurzaam leven is belangrijk. Als we dat niet doen, is de aarde in de toekomst niet meer leefbaar. De gevolgen van onze leefstijl zijn nu al te
Nadere informatieZuivel is belangrijk. Melk is goed voor... ELK!
tweede leerjaar 2 Zuivel is belangrijk Melk is goed voor... ELK! Plaats de passende leeftijd bij elke tekening. Kies uit: 6 tot 12 jaar, 1 tot 3 jaar, 0 jaar, meer dan 60 jaar, 12 tot 18 jaar, 6 maanden
Nadere informatieSpreekopdrachten thema 2 Boodschappen
Spreekopdrachten thema 2 Boodschappen Opdracht 1 bij 2.1 ** Cursist A: vertel wat je eet of drinkt. Vraag wat cursist B eet of drinkt. Cursist B: geef antwoord. Voorbeeld Cursist A: Ik eet een tomaat.
Nadere informatieDe spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.
De spreekbeurt mei 2011. Wat is een spreekbeurt? Onder een spreekbeurt verstaan we een vertelbeurt voor de klas. De leerling leert in het openbaar voor een groep te durven spreken over een bepaald onderwerp.
Nadere informatieINTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN
INTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN Waarom minder afval maken? Wisten jullie dat elk van ons gemiddeld 500 kg huishoudelijk afval per jaar produceert? Op school, in de klas en in onze boekentas blijft erg veel
Nadere informatieIn Vragen en Antwoorden vindt u de antwoorden op alle vragen die de kinderen kunnen hebben
Ouders, leerkrachten, animatoren, opvoeders Deze handleiding werd ontwikkeld om u te helpen om van Spring in het rond, eet gezond! uw eigen spel te maken. De handleiding is er om u te begeleiden, maar
Nadere informatieWelkom 23/10/2014. Open WiFi netwerk: t Godshuis
Welkom 23/10/2014 Open WiFi netwerk: t Godshuis Steven Vromman Low Impact Man: goed leven binnen de grenzen van 1 planeet De uitdaging Hoe kun je goed leven met een ecologische impact die 75% kleiner is
Nadere informatieHet koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.
Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14
Nadere informatieInleiding Het spel Algemeen doel van het spel
Brochure Inleiding Boerenbusiness van grond tot mond, is ontwikkeld door jonge vrijwilligers van verschillende kinderboerderijen in Vlaanderen. Ze verdiepten zich in het thema Voedsel, ontwikkelden er
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatieWerkblad. LES 5: Spijsvertering (2) www.gavoorgezond.nl GROEP 3-4
LES 5: Spijsvertering (2) Quiz: gezond eten en drinken Vraag 1: wat zijn vezels? A: Kleine deeltjes van planten en vruchten die belangrijk zijn om je darmen te laten bewegen. B: Ongezond eten zoals snoep
Nadere informatieOpening van het thema op vrijdag 5 november.
Grote Klus Thema : Lekker Fit Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met een leuke en gezonde activiteit in het restaurant. Als je de grote klus met een groepje maakt, moet je meer
Nadere informatieI LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK?
I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? Hoi, ik ben Maarten Milieu. Ik werk voor Cyclus en haal bij jou thuis het afval op. De ene dag leeg ik groene minicontainers met een zijlader. De andere dag zie je me zakken
Nadere informatieLesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw
Lesbrief voor het basisonderwijs INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Deze lesbrief hoort bij de Dorcas Voedselactie. Tijdens de Dorcas Voedselactie zamelt Dorcas in heel Nederland producten in voor de allerarmsten
Nadere informatieMoeilijke eters 800398 / augustus 2012 Ikazia Ziekenhuis
1 Eetproblemen bij kinderen Sommige kinderen zijn zeer moeilijke eters. Voor ouders en kind kan dit heel lastig zijn. Ouders proberen van alles. Ouders zijn angstig dat hun kind niet genoeg binnen krijgt
Nadere informatieLESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 7 + 8 +
LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 7 + 8 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te
Nadere informatieDe eerste stappen naar een gezond gewicht
De eerste stappen naar een gezond gewicht Sylvia van Willigen Online Gewichtsconsulente en Life Coach Als je dit leest, heb je de eerste stap al gezet. Gefeliciteerd! Nu gaan we verder elke week een stapje.
Nadere informatieAfval als voedsel - voedsel maken zónder olie
Landbouw graad 2 Afval als voedsel - voedsel maken zónder olie Lesvoorbereiding Toon de foto's industriële landbouw op het smartboard Print en knip de boomkaarten en de tuinbouwkaarten zoveel keer uit
Nadere informatieInfofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen leren de actieve voedingsdriehoek kennen en begrijpen de indeling ervan. De leerlingen kunnen zelf voedingsmiddelen indelen bij de passende voedselgroep. geeft
Nadere informatieDOE de FOODTEST op SCHOOL
DOE de FOODTEST op SCHOOL Mee de strijd aangaan tegen honger in de wereld betekent ook in eigen bord kijken: hoe gaan wij zelf om met voedsel? De foodtest geeft je de kans om op basis van een nulmeting
Nadere informatieVerwijswoorden begrijpen
1. Lees de uitleg. Verwijswoorden begrijpen Een verwijswoord wijst naar een ander woord. In veel zinnen in de tekst staan verwijswoorden. Bijvoorbeeld: het, hij, daar, die, dat, ze, haar, er, deze, daarmee.
Nadere informatieWERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN
BIO? DA S LOGISCH! INTROLES VOOR DE 2 e GRAAD 1 LESUUR WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN 2 BIO? DA S LOGISCH? - WERKBLADEN VIDEO: GEERT HOSTE Wat is biologische voeding? Schrijf zoveel mogelijk termen op die
Nadere informatieBetaalbaar bio in 6 stappen
Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen
Nadere informatieTransition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel
Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen aan de hand van prenten. De leerlingen kennen de verschillende onderdelen van de actieve voedingsdriehoek. De leerlingen
Nadere informatieWie weet wat Avri doet?
Opdracht 1 Welkom Wie weet wat Avri doet? Opdracht 1 antwoord Welkom Wie weet wat Avri doet? In Rivierenland zamelt Avri afval in. Opdracht 2 Woordweb Als je het woord afval hoort, waar denk je dan aan?
Nadere informatieHelp kinderen die geen eten hebben
GIRO LESPAKKET Help kinderen die geen eten hebben In veel landen in Afrika hebben veel kinderen niet genoeg te eten. Ze eten de hele dag niks of maar een heel klein beetje. Dat is een ramp. Want eten is
Nadere informatieAANWIJZEND VOORNAAMWOORD. A) Welk woord past in de zin? Kies uit die of dat. 1. Heb je het huiswerk gemaakt? 7. Ga je naar één van onze feestjes?
A) Welk woord past in de zin? Kies uit die of dat. 1. Heb je het huiswerk gemaakt? Ja, heb ik gedaan. 2. Komt Willem dit weekend? Nee, moet helaas werken. 3. Ga je met het vliegtuig naar Hamburg? Nee,
Nadere informatieINLEIDING FOCUS tweede graad
INLEIDING De natuur is zó mooi, ze ruikt lekker, ze is aangenaam en ze doet ons leven! Nochtans besteden we niet altijd aandacht aan de natuur. Vaak is een plekje natuur verwoest of vervuild. Gelukkig
Nadere informatieAan tafel. Peuters, kleuters en lagere schoolkinderen
Aan tafel! Aan tafel Als ouder heb je een grote invloed op de eetgewoonten van je kind. Kinderen leren in de eerste plaats eten wat ze hun ouders zien eten en doen jouw eetgedrag na. En dat start al bij
Nadere informatieKennistest 5 Gezondheid
Kennistest 5 Gezondheid Invultest Hebben we tijdens het winkelen ook gedacht aan onze gezondheid? Een kleine quiz... Yoghurtdrank en fruitkaasjes zijn even gezond als gewone melk. Wie veel sport, kiest
Nadere informatieTeam 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel
Zonnepanelen op school Team 5: Natuur Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Jullie gaan onderzoeken of de plant een zonnecel is en wie daar gebruik van maken 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken
Nadere informatie5 manieren om Samsam te gebruiken
Vraag de leerlingen waarom dit zeepje de vorm van een waterdruppel heeft.* Vertel dat handen wassen de makkelijkste manier is om te voorkomen dat bacteriën en ziektes zich verspreiden. Kinderen die regelmatig
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX.
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX. Omschrijving van de activiteit De leerlingen lezen tips over correct handelen als je het uitmaakt met je lief. Ze bespreken
Nadere informatieEcologische voetafdruk. Met de volgende opdracht gaan we ontdekken hoe bewust ons eigen gedrag is.
Ecologische voetafdruk De millenniumdoelen gaan over de hele wereld, over een wereld die schoner, rechtvaardiger en welvarender moet worden voor alle wereldburgers. Bewust leven is een veelbesproken onderwerp
Nadere informatieLESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?
SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:
Nadere informatieDuurzaamheid op School Aanbod 2013-3014. Basisscholen
Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014 Basisscholen Milieuzorg op School 2013-2014 Vanaf dit schooljaar worden duurzame ondersteund door de stad. projecten op school gerichter Alle basisscholen kunnen
Nadere informatieECOWIJZER. Gids voor duurzaam en (h)eerlijk consumeren in Kruibeke. Bioproducten. Fairtrade. Lokale producten. Duurzame materialen
ECOWIJZER Bioproducten Fairtrade Lokale producten Duurzame materialen Gids voor duurzaam en (h)eerlijk consumeren in Kruibeke Beste lezer Deze Ecowijzer is een initiatief van de Gemeentelijke Raad voor
Nadere informatie3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document.
versie 10-12-18 Beste leerkracht, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor basisschool groepen
Nadere informatie