Zich verantwoordelijk voelen voor de toekomst

Transcriptie

1 b a l a n s & v o o r u i t z i c h t e n

2

3 Zich verantwoordelijk voelen voor de toekomst Elke dag zijn verantwoordelijkheid moeten dus meer dan ooit adequate weren en beter beschermd te zijn tegen opnemen, de toekomst niet aan het diensten aanbieden en een voorzichtig kleine en grote rampen. Aan de over- toeval overlaten. Voor de verzekeraar, financieel beleid voeren. Precies dank- heid om een en ander te concretiseren net als voor de publieke mandataris, zij hun behoedzaamheid op dat vlak in een aangepast wettelijk kader. Net betekent dit dat hij moet instaan voor slagen ze erin zelfs in turbulente tijden als op het vlak van de pensioenen gaat aangegane verbintenissen. Zowel goed te presteren. In overleg met de het overigens niet om een keuze tussen de ene als de andere moet moeilijke overheid hebben de verzekeraars de publieke en private sector, maar wel om omstandigheden trotseren die vaak verzekerden de middelen verschaft om de doeltreffendheid van een samen- niet aan hem liggen. We leven in een hun contracten beter te begrijpen en te werking waarin iedereen zijn troeven veranderlijke, soms radeloze en vaak vergelijken, onder andere via de finan- inzet in het belang van de burger. Dat er de toegenomen aandacht voor effi- onvolmaakte wereld. Het is dan ook ciële-informatiefiche die de essentiële principe moet het richtsnoer zijn bij ciëntie en professionalisme. Ook de van groot belang om zowel op korte punten van de individuele levensverze- het ontwikkelen van duurzame oplos- verscheidenheid van de strategieën van als op lange termijn weldoordacht te keringspolissen beschrijft. Ook al laten singen. verzekeraars na de crisis, die een garan- handelen. in het buitenland toegepaste verkoop- tie zijn voor een blijvende concurrentie methodes de Europese regelgever en De uitdagingen zijn enorm en we in het voordeel van de consument. Ik De burger beseft dat maar al te goed. zelfs de Belgische toezichthouder niet beperken ons tot enkele voorbeel- ben er dan ook van overtuigd dat de Het publiek komt steeds meer tot het onberoerd, toch bouwt Assuralia liever den: een betere risicobeheersing door verzekeringssector in 2011 zal kunnen besef dat wie stilstaat en niets onder- voort op wat hier al bereikt is in plaats nieuwe solvabiliteitsnormen, de aan- aantonen dat hij de samenleving een neemt zijn toekomst op het spel zet. van blindelings wetgeving te volgen passing van de institutionele beleg- bron van mogelijkheden en oplossin- Het succes van de pensioenspaarver- die eigenlijk voor andere activiteiten gingsactiviteit van de verzekeraars in gen biedt. zekering, de ontwikkeling van de pen- bedacht is. het licht van de marktvolatiliteit - en sioenplannen voor zelfstandigen en last hoe de verzekeraars er zelfs toe kunnen but not least het groeiende belang dat In 2010 hebben de verzekeraars heel bijdragen die volatiliteit te matigen -, de werknemers hechten aan de voor- wat gelegenheden gehad om de ver- het aanscherpen van de preventie gelet B a r t D e S m e t bereiding van hun toekomstige koop- zekerden terzijde te staan: stormen, op de stijgende schadelast in verschil- V o o r z i t t e r kracht via een aanvullend pensioen, koudegolven, overstromingen en tal lende takken. getuigen van dat besef en bevestigen van ongevallen in het dagelijkse leven. dat voorzorg noch een overbodige luxe Assuralia wil zich blijven inspannen om Maar we willen ook wijzen op een noch een voorrecht is. De verzekeraars iedereen in staat te stellen zich beter te aantal bemoedigende factoren. Zo is 2-3 I n l e i d i n g

4

5 Met optimisme en enthousiasme onze toekomst aanpakken De uitslag van de verkiezingen is bekend. Nu moeten de politieke partijen die voor regeringsdeelname in aanmerking komen bouwstenen uit hun programma s omsmeden tot een regeerakkoord. Dat waren de openingszinnen van het politiek memorandum dat Assuralia daags na de verkiezingen in juni 2010 heeft verspreid. Het wachten op een politieke doorbraak duurt pijnlijk lang. De focuspunten van de verzekeraars in het memorandum gelden nog steeds: geen nieuwe lasten (om de gaten in de begroting te dichten), gelijke spelregels (met pensioenfondsen en ziekenfondsen), publiek-private samenwerking (bv. voor medische schade of uitzonderlijke rampen) en fraude bestrijden (efficiënt aanpakken). Door de bekende omstandigheden bleef in 2010 een daadkrachtig beleid uit moet dus het jaar worden van aanpakken. Assuralia staat klaar om met de overheid samen te werken. Welke politieke partijen ook de volgende jaren in ons land het beleid zullen bepalen, zij zullen niet ontsnappen aan twee moeilijke opdrachten: de dringende sanering van de financiën en ongetwijfeld de grootste uitdaging van dit tijdperk - de vergrijzing. Hoe men het gat in de rijksmiddelenbegroting wil dichtrijden is nog niet duidelijk. De verzekeringssector is op zijn hoede voor ondoordachte (nachtelijke) maatregelen. Verzekeraars én verzekerden hebben de invoering van een premietaks in de individuele levensverzekering en de verplichte bijdrage minst om de talrijke vraagtekens en de ongerustheid over de toekomst van onze pensioenen te helpen wegnemen. De ongerustheid wordt in alle opiniepeilingen bevestigd en lijkt nog toe te nemen onder invloed van de diverse initiatieven die de ons omringende landen hebben genomen en het hieruit voortvloeiende gevoel dat België achterstand aan het opbouwen is. Het Belgische groenboek bracht de pensioenproblematiek mooi in kaart. De publicatie scherpte het politieke bewustzijn aan. Ook Assuralia heeft actief meegewerkt aan die bewustmaking, via persbriefings en door de organisatie van een colloquium over Europa en de vergrijzing: de toekomst van onze pensioenen (26 oktober 2010). Het fenomeen vergrijzing heeft te maken met de toenemende levensduur, maar is ook met andere factoren onlosmakelijk verbonden: de demografische verschuivingen, de migratiegolven, de gezondheidsuitgaven, de arbeidsmarkt, het regelgevende kader. Stuk voor stuk vergen ze specifieke maatregelen binnen een globale toekomstvisie. Op het terrein van de aanvullende pen- tot een garantiefonds, twee harde en sioenplannen is Assuralia de gespreks- onfaire opdoffers, nog niet verteerd! De geesten zijn gerijpt. Het is hoog tijd partner bij uitstek voor de overheid. om verantwoordelijkheid op te nemen Die aanvullende formules, zowel de Assuralia stelt zich nochtans construc- en oplossingen uit te werken voor een collectieve als de individuele, blijven tief op. Als beroepsvereniging willen we vergrijzing die niet enkel draait om het overigens in belang en omvang toe- met regering en parlement samenwer- waarborgen van een waardig inkomen nemen. Cijfers vindt u verderop in deze ken aan duurzame oplossingen die de of het behouden van een degelijke publicatie. burger ten goede komen. Niet in het levensstandaard na de pensionering. 4-5 V o o r w o o r d

6 Een verdere veralgemening en verdieping van het aanvullende pensioenstelsel dringt zich als streefdoel op om de levensstandaard na pensionering op peil proberen te houden. Er bestaat een stevig draagvlak voor. Onderzoek wijst uit dat de Belgen zowel werkgevers als werknemers - die nog niet over een aanvullende pensioenformule beschikken er reële belangstelling voor tonen. Soms is er nog behoefte aan extra informatie. Het is een kwestie van prioriteiten leggen in het besteden van de financiële middelen. De economische context doet bedrijven en particulieren soms aarzelen. Van de fiscale steun zijn de ondervraagde Belgen in ieder geval overtuigd. Aan die fiscaliteit mag dan ook niet getornd worden om geen vertrouwensbreuk te veroorzaken bij diegenen die reeds bezig zijn met de opbouw van een aanvullend pensioen en om diegenen die overwegen te starten niet bij voorbaat te ontmoedigen. Assuralia pleit overigens voor het inbouwen van meer flexibiliteit in de tweede pijler, zodat werknemers met een groepsverzekering vrij mogen bijsparen als ze in een bepaald jaar wat over hebben. Sommige economisten zien de nabije toekomst van de verzekering somber in. In Trends schreef Geert Noels het volgende: In een wereld waar rendement even schaars is als gras in de woestijn, zal de drievoudige wurging (vergrijzing, rente, regelgeving) de sector tot een grote klaagzang aanzetten. Zo somber hoeft het allemaal niet te zijn. De vergrijzing hoeft geen wurging te betekenen. De rentestand blijft natuurlijk een aandachtspunt en vergt als ze voor langere tijd laag was corrigerende maatregelen van wetgever en toezichthouder om opgelegde renteminima tijdig af te stemmen op wat realistisch is in een perspectief van voorzichtig financieel beheer. De regelgeving die op de financiële wereld afkomt is omvangrijk maar hoeft geen pletwals te zijn. Verzekeraars ijveren, onder meer op het Europese niveau, voor doordachte uitvoeringsbesluiten waarvan de impact vooraf wordt getest en die afgestemd worden op de specifieke kenmerken van de verzekering die absoluut niet dezelfde zijn, als deze van bank- of andere financiële sectoren. Assuralia sluit dus liever aan bij het realistisch voluntarisme dat Prof. Marc De Vos perfect verdedigde tijdens hogergenoemd colloquium over de vergrijzing. Een beroepsvereniging moet realistisch en positief ingesteld zijn. Een beroepsvereniging van verzekeraars houdt van nature de lange termijn in het oog. Ze meldt de overheid evenzeer pijnpunten als opportuniteiten, ze zoekt rechtvaardigheid wanneer gelijke spelregels voor verschillende actoren op hetzelfde terrein achterwege blijven, ze sensibiliseert projectgebonden partners, ze ijvert voor werkbare oplossingen voor maatschappelijke en financiële zorgpunten. Zonder enig optimisme of enthousiasme is het moeilijk om hierin resultaten te bereiken. Onze medewerkers zullen dan ook voluit gaan om in alle projecten onze leden deskundig bij te staan en om samen maatschappelijk een meerwaarde te kunnen realiseren. P h i l i p p e C o l l e G e d e l e g e e r d b e s t u u r d e r

7 Algemene omgeving T e n d e n s e n T e r u g b l i k o p A l g e m e n e o m g e v i n g

8 A l g e m e n e o m g e v i n g 2009 was een jaar in de nasleep van de crisis: het premie-inkomen op de Belgische markt ging achteruit wegens de zwakke groei van de schadeverzekeringen en vooral wegens de daling van de premies die de gezinnen aan levensverzekeringen besteden, zeker wanneer die voor de verzekerde een beleggingsrisico inhouden. Alleen de groepsverzekering deed het behoorlijk. Temidden het tumult volgden de verzekeraars een voorzichtige koers: er werd zoveel mogelijk in de algemene kosten gesnoeid, zonder echter de werkgelegenheid in gevaar te brengen. Wat de resultaten betreft, konden de cijfers, die in 2008 in het rood gezakt waren, in de belangrijkste takken toch weer in het zwart geschreven worden. Op het stuk van de duurzaamheid van de activiteit kon de Belgische verzekering zich gelukkig prijzen dat de solvabiliteit sterk en intact gebleven was. Ook in 2010 komt die solvabiliteit niet in het gedrang. De saldi van de belangrijkste activiteiten lijken zich verder te herstellen en het premie-inkomen in de individuele levensverzekering neemt weer toe. In de schadeverzekering blijft dat incasso (te) stabiel ten opzichte van een stijgende schadelast, behalve voor de omniumverzekering, die aan het herstel van haar evenwicht toe is. Het is in die branche immers zo dat de rendabiliteit op marktschaal in 2009 niet meer dan nul komma twee procent (0,2%) van de premies bedroeg, wat geen aanbevelenswaardig model is. De arbeidsongevallenverzekering onderging de gevolgen van de economische vertraging: weinig overuren, weinig uitzendarbeid, weinig aanwervingen, dus minder premies maar gelukkig ook minder arbeidsongevallen. Assuralia verheugt zich vooral over de vooruitgang van de groepsverzekering: de zekerste vorm van kapitalisatie wordt zo erkend als aanvullende uitgestelde koopkracht. De periode tweede semester eerste semester 2009 zal de geschiedenisboeken ingaan als het dieptepunt van de tot nu toe grootste naoorlogse finan ciële crisis. Maar na een dieptepunt volgt de klim. Tijdens het tweede semester van 2009 keerde de trend om. In vergelijking met 2008 daalden de premie-inkomsten over gans 2009 met 3,1%. De daling was vooral te wijten aan de vermindering van de premie-inkomsten met 8,5% bij de individuele levensverzekeringen. Globaal gezien stegen de premie-inkomsten bij de schadeverzekeringen van 2008 naar 2009, uitzonderingen waren de takken Arbeidsongevallen, Krediet en Borgtocht, Transport en Diverse geldelijke verliezen. De eerste schatting voor 2010 wijst op een nominale groei van het premie-inkomen met ongeveer 1,75 miljard euro. In het totaal komt het incasso van de Belgische verzekeringsmarkt in 2010 uit op iets meer dan 30 miljard euro. Het is de derde keer dat het jaarincasso de grens van 30 miljard euro overschrijdt, na 2005 en In 2010 stemde de Belgische verzekeringsmarkt 8,8% overeen met van het Bruto Binnenlands Product. Dit is meer dan in 2008 en 2009, waar de penetratiegraad respectievelijk 8,5% en 8,4% bedroeg. De schadeverzekeringen, die traditioneel goed bestand zijn tegen economische schommelingen, tekenen een lichte nominale groei op. De takken Brand en Algemene BA dalen lichtjes omdat het premie-inkomen bij bedrijfsverzekeringen, in de nasleep van de economische recessie, licht afneemt. De particuliere verzekeringen omvat in deze takken, zijnde de brandverzekering woningen en de BA privé-leven, kennen echter een groei in Voor de takken Krediet en Borgtocht, Transport en Arbeidsongevallen daalt het premie-inkomen verder in Op het eerste zicht lijkt de premiegroei Niet-Leven van 1,5% in 2010 belangrijker dan de 1,3% premiegroei in In reële cijfers geeft dit een ander beeld. Aangezien de inflatie voor 2009 rond nul procent ligt, bedraagt de reële groei van het totale premie-inkomen ook 1,3%. In 2010 ligt het inflatiecijfer boven de twee procent. Hierdoor komt de reële evolutie Niet-Leven in 2010 uit op -0,7%.

9 Incasso Bron: Assuralia, extrapolatie na 3de trimester 2010 Verrichtingen Incasso s Nominale groei (miljoenen euro) (in %) (schatting) (schatting) Totaal niet-leven en leven ,1% 6,2% Totaal leven ,3% 8,7% Leven individueel ,5% 11,5% Gewaarborgde rente (tak 21-22) ,9% 8,4% Beleggingsfondsen (tak 23) ,9% 49,8% Kapitalisatie (tak 26) ,9% -22,8% Leven groep ,2% 1,1% Gewaarborgde rente ,5% 2,3% Beleggingsfondsen ,6% -20,9% Totaal niet-leven ,3% 1,5% Ongevallen, zonder AO ,7% 0,6% Arbeidsongevallen (AO) ,9% -2,5% Ziekte ,3% 4,0% Auto ,0% 3,2% Brand ,6% -0,6% Algemene BA ,3% -0,9% Andere verrichtingen niet-leven ,3% 4,6% Het premie-inkomen Leven stijgt in 2010 met 8,7% tot bijna 20 miljard euro. In de levensverzekering doen de producten met gewaarborgde rente het goed in 2010, met een vooruitgang van 8,4% bij Leven individueel en van 2,3% bij Leven groep. Dit blijkt althans uit de beschikbare cijfers bij het ter perse gaan van dit verslag. De levensverzekeringen tak 23 individueel, die verbonden zijn aan beleggingsfondsen en dus gevoelig zijn voor de beurstrends, stijgen scherp en komen in 2010 uit op een incasso van 2 miljard euro. Dit betekent een vooruitgang van 49,8% ten opzichte van Een forse groei, maar het premie-inkomen ligt nog ver af van de zes miljard euro van vijf jaar geleden. De levensverzekeringsproducten winnen als spaarvorm bij het grote publiek opnieuw aan populariteit. Het begrip van de unieke voordelen van de verzekering dringt langzaam door. De verzekering waarborgt immers, als enige, een rendement op lange termijn. De laatste jaren hebben aangetoond dat de spaarformules zonder gewaarborgd rendement het risico inhouden dat de waarde van zelfs zorgvuldig opgebouwde activa snel kan kelderen. Met een verlies van bijna 4 miljard euro was 2008 een zeer slecht jaar voor de verzekeringssector. In 2009 noteerde de sector opnieuw een winst van 865 miljoen euro belooft betere resultaten en sloot af op een druk op de latente meerwaarden als gevolg van de verhoging van de OLO-rente. Bijna drie vierde van die latente meerwaarden zijn meerwaarden op obligaties, deels tot stand gekomen door de lage rentevoeten van de tweede jaarhelft van Gezien de recente felle schommelingen van deze rentevoeten kunnen ze niet als duurzaam worden beschouwd. Aan de hand van de definitieve cijfers, die in het najaar op beschikbaar zullen zijn, zal deze eerste balans verfijnd kunnen worden. 8-9 A l g e m e n e o m g e v i n g

10 A l g e m e n e o m g e v i n g Een jaar voor niets? Hoe zal de geschiedenis terugkijken op het machtsvacuüm op federaal niveau dat het jaar 2010 gekenmerkt heeft? Aanvankelijk leken de vervroegde verkiezingen nog op een incident in de communautaire ontwikkelingen. In het licht van de vrij duidelijke verkiezingsuitslag rees de hoop op een pragmatische uitweg waardoor een nieuwe ploeg het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie op zich zou kunnen nemen na het Brusselse augustusreces. Maar week na week bleef de vorming van een nieuwe regering uit, terwijl het bestaande regeringsteam zich tot het beheer van de lopende zaken diende te beperken. Deze speling van het lot heeft er echter ook voor gezorgd dat het zich meer dan behoorlijk van zijn Europese taken heeft kunnen kwijten. Toch bevinden we ons in een ongelooflijke situatie als we bedenken dat de werkgelegenheid opnieuw de grootste zorg van de Belgen is, dat de crisis die ontstaan is door de uitwassen op de Amerikaanse vastgoedmarkt uitgelopen is op een verlies van vertrouwen in de openbare financiën van verschillende lidstaten van de eurozone, en dat de sociale uitdagingen - zoals de vergrijzing - en de klimaatproblemen dringend aangepakt moeten worden. Assuralia is afgeweken van de traditie om voor de verkiezingen een memorandum op te stellen. In plaats daarvan heeft het in een beknopt document ten behoeve van de partijen die een nieuwe regering zouden moeten vormen, zijn belangrijkste aandachtspunten samengevat. Dat document bevatte vier hoofdthema s. Daar is na de zomer een vijfde punt bijgekomen, namelijk het standpunt van de sector over de rentedaling. Al die onderwerpen blijven relevant bij het verschijnen van deze Balans & Vooruitzichten. Politieke boodschappen Er mag geen sprake van zijn opnieuw bij de verzekering aan te kloppen in de zoektocht naar nieuwe begrotingsmiddelen. Het overheidstekort, dat voor 2011 op 4,6% van het bbp geschat wordt, vereist natuurlijk herstelmaatregelen. De sector lijdt echter nog altijd onder de gevolgen van de invoering van de taks van 1,1% op de premies van de individuele levensverzekering, gevolgd door een bijdrageheffing van 150 miljoen euro voor een verplicht waarborgstelsel in diezelfde individuele levensverzekering. Die maatregelen hebben een negatieve invloed op respectievelijk de verzekeringsvraag en het rendement van die polissen voor zowel de verzekerden via de winstdeling als de onderneming. Assuralia waarschuwt ook tegen het verstoren van het fiscale evenwicht waarop het vertrouwen van de spaarders berust. Zonder dat vertrouwen dreigen zij zich minder in te spannen om vroeg genoeg hun koopkracht te vrijwaren voor wan- I N C A S S O ( i n m i l j a r d e n e u r o ) Niet - Leven Leven Individueel tak 21 Leven Groep Leven Individueel tak 23 B r o n : A s s u r a l i a

11 neer zij met pensioen zijn. Deze punten worden uitvoeriger behandeld in het hoofdstuk over de persoonsverzekeringen. Een tweede aandachtspunt van Assuralia betreft het principe dat voor activiteiten van dezelfde aard ook een controle van dezelfde aard moet gelden. Ook hier gaat het hoofdstuk persoonsverzekeringen dieper in op de huidige stand van zaken op de markt van de gezondheidszorgverzekering, waar verzekeringsondernemingen concurreren met producten die ziekenfondsen aanbieden als aanvulling van hun wettelijke beheersopdracht inzake ziekte-en invaliditeitsverzekering. De Belgische regering moet ervoor zorgen dat zij zich niet meer blootstelt aan de kritiek van de Europese Commissie wegens niet-naleving van de richtlijnen die het correct naleven garanderen van de verbintenissen van ieder die verzekeringsactiviteiten wil uitoefenen. Inzake beroepspensioenen pleit Assuralia voor een extern beheer van de pensioenplannen volgens regels die uitgaan van het principe zelfde risico s, zelfde regels. De bedoeling van deze stellingname is de aangeslotenen de grootst mogelijke zekerheid te garanderen en vormt dan ook het kernpunt van het antwoord van de sector op de door de Europese Commissie opgezette raadpleging. Assuralia biedt opnieuw zijn diensten aan om bij te dragen tot een betere bescherming van de bevolking. Spectaculaire gebeurtenissen zoals de overstromingen van november 2010 tonen aan hoe een adequate verdeling van de taken tussen publieke en particuliere sector positieve resultaten oplevert voor zowel de slachtoffers als de maatschappij die met hun lot meeleeft. Minder indrukwekkende oplossingen, maar die evenzeer tot een win-winuitkomst leiden, bestaan er voor de vergoeding van therapeutische ongevallen (vergissingen zijn voor rekening van de verzekering, gewoon onvoorziene gevallen voor een Fonds) en de toegang tot justitie (voor de overheid en de balies de zogenaamde pro-deorechtshulp, voor de verzekering de bescherming tegen het risico voor de middeninkomens). Op blz. 33 staan de voorstellen van Assuralia voor een vlottere vergoeding van slachtoffers van complexe rampen waarbij het soms moeilijk is de aansprakelijkheid snel te bepalen. De ideeën van de verzekeraars om het chronisch zieken gemakkelijker te maken een schuldsaldoverzekering te sluiten, worden op blz. 22 uiteengezet. In die dossiers staat het streven voorop om aan maatschappelijke behoeften te beantwoorden en tegelijk te zorgen voor een zo goed mogelijk evenwicht tussen de marktmechanismen, die het principe van de particuliere verzekering vormen, en de nagestreefde politieke doelstellingen. Die zin voor proportie, die preventie aanmoedigt in zoverre een geringere blootstelling aan het risico tot een goedkopere premie leidt, wekt overigens de belangstelling van buitenlandse overheden die hun burgers tegen rampen willen beschermen. Onder invloed van de crisis hebben de verzekeraars waar het kon hun algemene kosten nog verminderd, dat wil zeggen de kosten die niet rechtstreeks bestemd zijn voor de lonen van hun personeel. De wil om onnodige kosten weg te werken kenmerkt ook de oproep van Assuralia tot de volgende regering om administratieve verplichtingen op te sporen die verzekeraars en verzekerden geld kosten. Er is een jaar verloren met het zoeken naar manieren om de formaliteiten in verband met contractwijzigingen terug te dringen zonder de rechtszekerheid in het gedrang te brengen. Intussen hebben de verzekeraars met aandrang gewezen op de verspilling die de laksheid tegenover verzekeringsfraude meebrengt. Zowel de sociale als de particuliere verzekeringen zouden de burger immers meer waar voor zijn geld kunnen aanbieden als de fraude gezamenlijk aangepakt zou worden en de gerechtelijke wereld beter uitgerust zou zijn om die plaag te bestrijden, die een correcte risicoverdeling ondermijnt en de solidariteit ondergraaft. Over het peil van de obligatierente, die vooral in de levensverzekeringen met gewaarborgd rendement van doorslaggevend belang is, heeft Assuralia al in september 2010 een duidelijk standpunt ingenomen. Het hoofdstuk persoonsverzekeringen buigt zich in dit verband over de portefeuilles leven individueel en leven collectief. Dit houdt een uitdaging in die voor de verzekeraars tegelijk een kans is om hun rol van institutionele beleggers te benadrukken. Als zodanig zijn zij beschikbaar voor verbintenissen op lange, zelfs heel lange termijn, zolang er voldoende soliditeit is. Intussen lijkt een geleidelijke stijging van de rente, ondersteund door een stevig herstel, het meest wenselijk voor de sector A l g e m e n e o m g e v i n g

12 A l g e m e n e o m g e v i n g Meester over het risico of slaaf van de rapportering? In tegenstelling tot het gebrek aan politiek initiatief op Belgisch federaal niveau getuigen de voorbereidingen op de uitvoering van de hervorming van de solvabiliteitseisen voor de verzekeringsondernemingen van een ware sense of urgency, zelfs in dusdanige mate dat sommige keuzes overhaast dreigen te worden gemaakt. Die hervorming, die Solvency II (of Solvabiliteit II ) genoemd wordt, moet immers in 2013 in werking treden. Hoewel het algemene kader in grote lijnen vastligt sinds de Commissie begin 2008 haar voorstel van toch al 362 pagina s heeft gepresenteerd en sinds de richtlijn na amendementen door het Parlement en de Raad is goedgekeurd, zullen de verzekeraars pas in 2012 weten welke voorschriften ze precies zullen moeten toepassen. Tot dan zullen, na de impactstudies, de raadplegingen voortgezet worden om de parameters te verduidelijken waarnaar de verzekeraars zich zullen moeten richten. Assuralia neemt actief deel aan die werkzaamheden, waarvan de deelnemers, veeleer dan de nationale gesprekspartners, de protagonisten op Europees vlak zijn. Zo neemt Assuralia deel aan de activiteit van het CEA - de Europese verzekeringsfederatie - dat een vanzelfsprekende erkenning geniet als representatieve organisatie van zo n verzekeringsondernemingen. Het CEA bekommert zich in het bijzonder om de vereisten die zullen gelden voor de verzekeringsondernemingen van diverse grootte, die door hun diversiteit, hun specialiteit of hun omvang de structuur vormen waarmee de verzekering ten dienste staat van particulieren, bedrijven en collectiviteiten. Assuralia telt onder zijn leden ondernemingen die gespecialiseerd zijn in een bepaalde beroepsgroep (artsen, architecten,...) of nog andere niches. Ook die verzekeraars moeten de op stapel staande hervormingen met vertrouwen kunnen aanvatten. Uit het oogpunt van de verzekeraars kan de hervorming van de principes die de solvabiliteitseisen bepalen niet los gezien worden van de werkzaamheden over de financiële rapportage en het statuut van de financiële en boekhoudkundige informatie die rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking heeft op de verzekeringsverrichtingen. De Solvency II-hervorming is natuurlijk geen sinecure, maar de sector is zich bewust van het voordeel dat die werkzaamheden ondernomen zijn voordat de financiële crisis van 2008 over Europa losbarstte. Solvency II houdt immers rekening met de specifieke aard van de verzekering. Dat is een belangrijk resultaat in een omgeving die van nature de neiging vertoont ervan uit te gaan dat wat goed is voor de bank - tot de meest speculatieve toepassingen ervan - ook wel goed zal zijn voor de verzekering, ondanks de aanzienlijke kloof die de meeste verzekeringen van die financiële spitstechnologie scheidt. We hoeven ons in dit verband maar te realiseren dat de prestaties waartoe de verzekeringsondernemingen zich verbonden hebben, zelden onmiddellijk opeisbaar zijn en dat de onderlinge afhankelijkheid tussen verzekeraars miniem is, terwijl interbankenleningen tot de essentie van die sector behoren. Toch geeft het hele complex van vereisten waaraan binnen een zeer korte termijn voldaan moet worden, aanleiding tot grote ongerustheid. Sinds de verzekeringsactiviteit, vanaf de 17de eeuw, berust op de synthese van de kansberekening en het vestigen van financiële middelen als onderpand voor de verbintenissen, bestaat de kerntaak van de verzekeraars erin de risico s te dragen die particulieren, bedrijven en collectiviteiten op hen afwentelen. Bestaat het gevaar dat de verzekeraars die dienstverlening niet meer vooropstellen? Laten zij zich in hun bedrijfsvoering voortaan niet meer leiden door de behoefte aan zekerheid van hun klanten, maar wel door de indruk die hun financiële rapportering zal geven? Met die uitdaging wordt de sector nu geconfronteerd. Tussen these en antithese ligt de oplossing waarschijnlijk in de synthese. Zo hebben de verzekeraars het in ieder geval begrepen: zij blijven ervan overtuigd dat met name Solvency II een factor van vooruitgang is voor de verzekering. Het aannemen van meer betrouwbare normen veronderstelt natuurlijk het vrijmaken van toereikend kapitaal, maar de op de Belgische markt werkzame ondernemingen lijken solide genoeg om aan de hogere eisen te voldoen. Een beter risicotoezicht verkleint bovendien de kans dat een verzekeraar moeilijkheden ondervindt om zijn verplichtingen na te komen. Uit dat oogpunt is wat goed is

13 voor de verzekeraar vooral goed voor de verzekerde, en moet Solvency II gezien worden als een versterking van de consumentenbescherming. De verzekeraars zijn er zich wel van bewust dat er een tekort aan competenties dreigt in het licht van zoveel vereisten. Helaas kan er niet op toekomstige generaties gewacht worden om ondernemingen en autoriteiten te versterken: er moet hier en nu gerekend kunnen worden op een adequate begeleiding op alle niveaus. Al sinds verschillende jaren heeft Assuralia veel energie in de bewustmaking hiervan gestoken en het is dan ook verheugd over het onthaal dat die initiatieven bij zijn leden gevonden heeft. De uitdaging is er niet minder immens om en ze doet zich mutatis mutandis ook voor op het niveau van de raden van bestuur, de voogdijoverheid en de controleautoriteit. Vooreerst zal Assuralia zich toeleggen op de werkzaamheden over de kwalitatieve evaluatie van de risico s in de ondernemingen. De verzekeraars zullen zich immers individueel moeten positioneren ten opzichte van de modellen die in het kader van de nieuwe normen gebruikt worden, wat zorgt voor samenhang tussen de bedrijfsvoering en de kijk van de toezichthouder op het bedrijf. Op dit vlak moeten er nog talrijke parameters definitief vastgelegd worden. De stormen en overstromingen vormen een van de voorbeelden van de gevolgen van de in aanmerking genomen correlatiehypothesen en -scenario s die in mindere of meerdere mate de voorwaarden voor de verzekeringnemers zullen beïnvloeden, al zijn de vroegere solvabiliteitsniveaus ruim voldoende en zijn er voor de aanpassing aan Solvency II in principe geen aanzienlijke kapitaalverhogingen nodig. Twin Peaks Die zorg bestaat niet alleen in België, maar ook in andere landen waar het toezicht op de financiële diensten opgesplitst is volgens het model dat doorgaans Twin Peaks genoemd wordt. Dit komt in grote lijnen neer op de afsplitsing tussen het prudentiële toezicht en het toezicht op de marktmechanismen, meer bepaald op de betrekkingen tussen dienstverleners en tussenpersonen enerzijds en verzekeringnemers anderzijds. Dat is het geval in België, waar ook rekening gehouden moet worden met specifieke kenmerken van de arbeidsongevallenverzekering, de aanvullende verzekeringen die de ziekenfondsen aanbieden en zelfs de bedrijfspensioenen die ofwel door verzekeraars ofwel door pensioenfondsen aangeboden worden. Assuralia beseft bijvoorbeeld dat Duitsland een overgangsperiode van twee jaar nodig heeft om het Twin Peaksmodel in te voeren. Maar Assuralia neemt aan dat de aanpak van de toezichtinstanties coherent en doeltreffend zal zijn en dat de richting van de verschillende betrokkenen zonder talmen gedefinieerd zal worden. Het zou jammer zijn dat door de institutionele hervormingen kostbare tijd verloren gaat in domeinen waar er - op zijn minst inhoudelijk - overeenstemming bestaat, zoals de relevantie om de financiële educatie van de consument te ontwikkelen. De financiële crisis heeft immers aangetoond dat die consument houvast nodig heeft. Daartoe moet hem een aantal op het gezonde verstand gebaseerde principes aangereikt worden, zodat hij inzicht krijgt in soms abstracte risico s (zoals het inkomensverlies van een winkelier die een zaak heeft in een door een ontploffing getroffen straat) of in de voorbereiding van zijn toekomst (in termen van koopkracht of gezondheidszorg op hoge leeftijd). Assuralia staat in nauw contact met de nationale toezichthouder en zou willen dat dit overleg de vorm van een gemeenschappelijk project aanneemt voor de nog op touw staande werkzaamheden voor de inwerkingtreding van Solvency II. Het tijdpad is strak en elke gesprekspartner heeft natuurlijk een eigen agenda. Niettemin is het wenselijk dat de verschillende betrokken partijen zoveel mogelijk de handen ineenslaan voor hun bijdrage aan een op Europese schaal opgezette architectuur A l g e m e n e o m g e v i n g

14 A l g e m e n e o m g e v i n g De toekomst begint morgen 2009 werd nog gekenmerkt door de nasleep van de crisis en het hoeft dan ook niet te verbazen dat het personeelsbestand is teruggelopen. Toch beperkt die achteruitgang zich tot 1,4% van de arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur. Er is dus geen sprake van een sociaal bloedbad. Met eenheden wijkt de sector trouwens niet af van zijn gemiddelde, dat sinds 2005 rond de arbeidsplaatsen schommelt is dan weer een jaar van stabiliteit van het personeelsbestand geweest. In vergelijking met de crisis van 2002 is de situatie erg verschillend wat het aantal aanwervingen betreft: in 2009 werden er nieuwe overeenkomsten van onbepaalde duur getekend, wat een stuk meer is dan het duizendtal jaarlijkse indienstnemingen in de periode De sector is er zich van bewust dat hij tegen een tekort aan talent begint aan te lopen. Uit de leeftijdspiramide blijkt immers dat de verzekering dringend nieuw bloed moet krijgen om het toenemende aantal vergrijzende medewerkers te vervangen. Zoals de dichter zegt: Iemand die vertrekt is als een bibliotheek die verbrandt. Zonder de romantische toer op te willen gaan, onderschrijft Assuralia het idee dat een vooruitziend beheer inzake competenties aan de orde is. Kennis moet doorgegeven worden, maar tegelijk moeten in de ondernemingen nieuwe vormen van arbeidsorganisatie en nieuwe verantwoordelijkheden vastere vorm kunnen krijgen. Daarom hebben de vakbonden en de werkgevers een analytische classificatie van de specifieke functies van de verzekeringssector uitgewerkt. De daaruit voortvloeiende matrix maakt het mogelijk uiteenlopende functies volgens verschillende niveaus te vergelijken. Zonder te interfereren met de methodes van elke onderneming wordt er zo een herkenbare plaats toegekend aan functies die gaan van de audit van verschillende bedrijfsdisciplines over de helpdesks en het technische verzekeringsbeheer tot het financiële beheer van de beleggingsportefeuille van de onderneming. Dit punt stond bij de to do s in het sectorakkoord , evenals een suppletieve procedure voor informatie, dialoog en evaluatie in het proces dat zou kunnen leiden tot een individueel ontslag. Dit deel van het akkoord wordt zo ingevuld met een nieuw mechanisme dat op 1 januari 2011 in werking treedt. Wat de onderhandelingen voor het volgende akkoord - dat voor betreft, die zullen plaatsvinden tegen de achtergrond van de recente ervaringen, de daaruit voortvloeiende balans en de vooruitzichten op een broos herstel die dit jaarverslag met de nodige zin voor nuance tracht te beschrijven. Aantal werknemers met een contract van onbepaalde duur Verdeling vrouwen / mannen ( s i t u a t i e o p ) Vrouwen Mannen Totaal

15 Europees toezicht Gedreven door de financiële crisis bereikten de Raad en het Europese Parlement in september 2010 een akkoord over de inrichting van een European Systemic Risk Board (ESRB) en over de versterking van het Europese toezicht op de verzekeringssector, de banken en de kapitaalmarkten. Het bestaande adviesorgaan CEIOPS is daarbij begin 2011 volledig omgevormd tot een agentschap met eigen bevoegdheden: de European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA). Met EIOPA wordt een volwaardig Europees Agentschap gecreëerd dat verregaande bevoegdheden zou kunnen krijgen en dat zou kunnen leiden tot meer consistentie in het prudentiële toezicht van verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen. In welke mate EIOPA effectief tanden krijgt valt nog af te wachten. In het Europees Parlement kijkt men nu al uit naar de mogelijkheid om in 2014, wanneer de eerste evaluatie zal gebeuren, de daadkracht van de nieuwe agentschappen te versterken. Vanuit het standpunt van Assuralia is het van groot belang dat de ondernemingen die binnen de Europese markt in concurrentie met elkaar staan, op een gelijke manier worden behandeld: tot op heden hebben de nationale toezichthouders elk hun manier van omgaan met hun verantwoordelijkheden, wat het wederzijdse vertrouwen ondermijnt en noch voor de klant, noch voor de verzekeraar bevorderlijk is. Garantiefondsen De storm die sinds 2008 over de financiële sector woedt heeft het dossier over de garantiefondsen een nieuw elan gegeven. In een Witboek heeft de Commissie in 2010 aangegeven dat het nu menens wordt, maar er blijkt ook een zekere zin voor realisme. Zo wordt er bijvoorbeeld niet langer uitdrukkelijk voor gepleit om faillissementen in de ene lidstaat mee te laten opvangen door de markten van de andere lidstaten (het zogenaamde bail-out system ) en wordt er een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de bankgarantiefondsen en de oplossingen die er zouden komen aan verzekeringszijde. Assuralia neemt deel aan het debat omtrent een Europees model van garantieregeling dat proportioneel en kostenefficiënt zou moeten zijn. Omdat elke garantieregeling een level playing field tussen markten, ondernemingen en producten strikt moet respecteren, kan Europa zich daarbij niet beperken tot het stellen van vage principes. Het komt er wel op aan de belangrijkste aspecten van de garantieregelingen op Europees niveau te harmoniseren. De Commissie wilt tegen het einde van 2011 met een concreet voorstel van richtlijn naar buiten komen. Discriminatie In juli 2008 lanceerde de Commissie een voorstel van Richtlijn over discriminatie op basis van onder andere leeftijd en handicap. Verzekeringsondernemingen in heel Europa onderschrijven het principe dat het gerechtvaardigde onderscheid op basis van leeftijd of handicap moet worden gehandhaafd vermits zij kunnen staven dat verschillen op het vlak van levensverwachting of handicap terecht en relevant zijn voor een aantal verzekeringsproducten. Het concrete voorstel van richtlijn is nog steeds in behandeling in de Raad en naar alle verwachting zal dat ook onder het Hongaarse en Poolse Voorzitterschap zo blijven. De lidstaten verschillen niet alleen fundamenteel van mening over de noodzaak van deze richtlijn. Recent heeft een deus ex machina de politieke discussies nog complexer gemaakt. In het kader van discriminatie op basis van geslacht heeft een Belgische consumentenorganisatie de Europese bevoegdheid om regelingen uit te werken over discriminatie in het kader van financiële diensten in vraag gesteld bij het Europese Hof van Justitie. De uitkomst zal duidelijk worden in de loop van Intussen stelt de Commissie geen plan B te hebben. Als de richtlijn over discriminatie op basis van geslacht zou worden herzien of als de richtlijn over het onderscheid op basis van leeftijd en handicap er ooit komt, dan moeten die volgens de verzekeraars een echte harmonisatie behelzen, zonder mogelijkheid voor Lidstaten om er uit te stappen. Die harmonisatie A l g e m e n e o m g e v i n g

16 A l g e m e n e o m g e v i n g moet in elk geval de mogelijkheid voorzien om een dergelijk onderscheid te verantwoorden met behulp van medische kennis, statistiek en actuariële wetenschap. Pensioenen Groenboeken over Pensioenen worden niet alleen in België maar ook in Europa geschreven. Met het Groenboek «Towards adequate, sustainable and safe European pension systems» heeft de Commissie de verdienste het debat te richten naar het globale pensioenbeeld, zonder een voorkeur te laten blijken voor de ene of de andere pijler of verzekeringstechniek. Een Europees debat daarover is perfect legitiem, omdat belangrijke bouwstenen van de pensioenarchitectuur op het Europese niveau worden bepaald. Begrotingstekorten en overheidsschulden, die belangrijk zijn voor de houdbaarheid van de wettelijke pensioenen, worden bijvoorbeeld beoordeeld in het kader van het Europese Groei- en Stabiliteitspact. Om houdbare en geloofwaardige tweedepijlerpensioenen aan te leggen is er een deugdelijk en consistent prudentieel beleid nodig en ook het uitwerken van regels daarvoor is in grote mate een Europese bevoegdheid. De Europese Commissie besteedt in het Groenboek dan ook terecht ruime aandacht aan de noodzaak om de verouderde prudentiële regels voor pensioenfondsen te hervormen. Assuralia stelt voor om de Solvency II richtlijn als benchmark te gebruiken voor deze hervorming. Deze maatstaven staan immers borg voor een afdoende bescherming van de rechten die de werknemers via aanvullende pensioenen verwerven. Als er al een Europees initiatief komt, dan moeten de uitwassen die de class actions uit de Verenigde Staten kenmerken, zeker worden voorkomen. Iedereen lijkt het daarmee wel eens te zijn, maar belangrijke beslissingen moeten nog worden genomen, bijvoorbeeld over de afbakening van de partijen die een dergelijke vordering kunnen instellen en over de vraag of het vonnis alleen geldt voor de in het concrete proces betrokken partijen ( opt-in ) dan wel voor alle belanghebbenden die niet uitdrukkelijk van de procedure hebben afgezien( opt-out ). Assuralia wijst er op dat de invoering van collectieve vorderingen tot gevolg kan hebben dat de kosten voor aansprakelijkheids- en rechtsbijstandsverzekeraars alsook voor herverzekeringsondernemingen stijgen. Dergelijke stijgende kosten zullen wellicht leiden tot premieverhogingen of beperkingen van de dekking, die Europese bedrijven op kosten zullen jagen. Collectieve vorderingen Na heel wat rumoer te hebben opgeleverd in de afgelopen jaren, is de wind in het dossier van de collectieve vorderingen in de loop van 2010 gaan liggen. Tot groot ongenoegen van consumentenverenigingen en middenveldorganisaties heeft de Europese Commissie geoordeeld dat bijkomende consultaties nodig zijn alvorens verdere stappen kunnen worden gezet. Die oefening zal een stuk van 2011 in beslag nemen.

17 Persoonsverzekeringen P e r s o o n s v e r z e k e r i n g e n

18 P e r s o o n s v e r z e k e r i n g e n Leven In tegenstelling tot de meeste buurlanden heeft België nog altijd geen werk gemaakt van de hervorming van de pensioenen om de uitdaging van de vergrijzing van de bevolking aan te gaan. In 2010 bleef het eindeloze debat soms haperen omdat de rol van de aanvullende pensioenen opnieuw ter discussie gesteld werd, terwijl die net bijdragen tot de instandhouding van het systeem van de wettelijke pensioenen. Om de toekomst van de pensioenen veilig te stellen is het nodig de drie pensioenpijlers, gefinancierd door de overheid, de ondernemingen en de individuen, te versterken. Onontbeerlijke aanvullende pensioenen Het wettelijke pensioen, dat via repartitie na een volledige loopbaan gemiddeld maar 40 procent bedraagt van het laatste loon, staat onder druk: enerzijds door de vergrijzing van de bevolking en anderzijds door het begrotingstekort. Proportioneel is de actieve bevolking immers steeds minder talrijk om bij te dragen aan pensioenen waarvan de looptijd steeds langer is, terwijl de overheid geen enkele budgettaire marge heeft om die steeds groter wordende kloof te dichten. En dus is een aanvullend pensioen onontbeerlijk geworden voor wie zijn levensstandaard wenst te behouden wanneer hij met pensioen gaat. Het pensioenbeleid zal in de toekomst moeten uitgaan van het systeem met drie pijlers, die elkaar aanvullen en versterken via een combinatie van repartitie en kapitalisatie: het wettelijke pensioen (eerste pijler) moet de hoeksteen blijven en iedere gepensioneerde een inkomen verschaffen dat hem tegen armoede beschermt; de tweede pensioenpijler (de beroepspensioenen) moet het verschil tussen het pensioen en het laatst ontvangen loon verkleinen; de derde pensioenpijler moet iedere Belg, ongeacht zijn statuut, de mogelijkheid bieden op individuele en vrijwillige basis een aanvullend pensioen te vormen. Wie zijn levensstandaard wenst te behouden na zijn pensionering, zal dus absoluut moeten kunnen rekenen op een aanvullend pensioen. Het grootste deel van die aanvullende pensioenen wordt door de verzekeraars beheerd. G E M I D D E L D E R E S E R V E P E R I N W O N E R I N B E L G I Ë ( i n e u r o ) Leven Groep Leven Individueel tak Leven Individueel tak 21 B r o n n e n : C B F A + e i g e n b e r e k e n i n g A s s u r a l i a

19 Momenteel vormen 2 miljoen werknemers (dit is 75% van die groep) een aanvullend pensioen van de tweede pijler. In het raam van de derde pijler doen 2,7 miljoen Belgen aan pensioensparen en 1,5 miljoen aan langetermijnsparen. Die cijfers zullen nog stijgen, zoals blijkt uit de resultaten van een onderzoek uit 2009 van Significant GfK, waarin gepeild werd naar de intenties van hen die nog niet aan pensioensparen doen: twee op de drie zeggen er ook mee te zullen beginnen of stellen dit minstens in het vooruitzicht. Een ander onderzoek door hetzelfde bureau, ditmaal bij de werkgevers, toont aan dat de helft van hen nog geen pensioen van de tweede pijler aanbiedt, maar wel van plan is dit binnen nu en vijf jaar te doen. Diezelfde onderzoeken brengen ook de bevestiging dat zowel werkgevers als particulieren het fiscale aspect van doorslaggevend belang vinden voor het vormen van een aanvullend pensioen. Door aan dit fiscale aspect te raken zou het voor de verbintenissen op lange termijn zo belangrijke vertrouwen serieus op de helling komen te staan, zoals gebleken is in 2006 met de plotse invoering van een minieme taks van 1,1%, die de ontwikkeling van de individuele verzekering abrupt geremd heeft. Iedere werknemer moet een aanvullend pensioen kunnen vormen en dus pleit Assuralia onder andere voor een veralgemening van de tweede pijler en een grotere flexibiliteit. Concreet houdt dat in dat de werkgevers, naast de collectieve plannen, ook in staat zouden moeten zijn een eenvoudige structuur in te richten zodat geïnteresseerde werknemers vrijwillig bijkomende stortingen kunnen doen in het raam van de tweede pijler. Zelfstandigen kunnen dat nu al via het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ). Ook werknemers die, nadat ze de onderneming verlaten hebben of bij een werkgever zonder pensioenplan aan de slag gaan, kunnen dit op individuele basis. Assuralia suggereert eveneens dat wie dat wenst vanaf een bepaalde leeftijd (55 jaar bijvoorbeeld) een percentage van het brutoloon om zou mogen zetten in een bijdrage voor de aanvullende verzekering. Assuralia zet zijn inspanningen voort om te sensibiliseren voor de enorme uitdaging van de pensioenen en de manier om ze duurzaam te verzekeren. Na de publicatie in 2009 van een op de kmo s gerichte brochure volgde in 2010 een brochure over pensioensparen, die gemaakt werd in samenwerking met het OIVO (het Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbuikersorganisaties). G E M I D D E L D E P R E M I E L E V E N S V E R Z E K E R I N G P E R I N W O N E R I N B E L G I Ë ( i n e u r o ) Premie leven groep Premie Leven Individueel tak 23 Premie Leven Individueel tak 21 B r o n n e n : C B F A + e i g e n b e r e k e n i n g A s s u r a l i a P e r s o o n s v e r z e k e r i n g e n - L e v e n

20 P e r s o o n s v e r z e k e r i n g e n Het debat in België past in de consultatie die de Europese Commissie opende na de publicatie van een groenboek met als titel Towards adequate, sustainable and safe European pension systems. Er staat voor alle lidstaten immers veel op het spel en dat werd nog eens extra in de verf gezet door de financiële crisis. Gegevensbank De praktische uitvoering van een gegevensbank aanvullende pensioenen is een veelomvattend titanenwerk. Veelomvattend omdat de regering er meerdere doelstellingen mee wil bereiken: fiscale en sociale controle, instrument voor pensioenbeleid, mogelijkheid voor de pensioeninstellingen om bepaalde verplichtingen na te leven. Een titanenwerk omdat het de bedoeling is alle verbintenissen inzake beroepspensioenen te bundelen, zowel collectieve als individuele. De voorbereidende werkzaamheden, die sinds begin 2008 aan de gang zijn, verlopen in een uiterst constructieve sfeer tussen de partners: de kruispuntbank voor de sociale zekerheid, de CBFA, de FOD Financiën, SiGeDIS (de onderneming die de gegevensbank zal beheren), de Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen en Assuralia. Deze gegevensbank DB2P zal operationeel zijn vanaf medio In een eerste fase zullen alleen de volgende pensioenplannen voor werknemers in de gegevensbank opgenomen worden: de collectieve plannen, de individuele pen sioentoezeggingen, de solidariteitstoezeggingen en de interne pensioenbeloften. Voor die plannen moeten gegevens meegedeeld worden betreffende het reglement, de jaarlijkse stand van de rekening en de eventuele uitstap uit een verbintenis. De gegevens betreffende de andere pensioenplannen (onder andere de pensioenplannen voor zelfstandigen, de onthaalstructuur,...) zullen volgen tijdens een tweede fase. Wat precies meegedeeld moet worden staat op Assuralia heeft veel tijd en middelen geïnvesteerd - en zal dit ook in de toekomst blijven doen - teneinde niet alleen tegemoet te komen aan de wensen van de overheid, maar ook om ervoor te zorgen dat de gegevensbank operationeel, pragmatisch en doeltreffend is. Als een lage rente blijft aanhouden... Het vooruitzicht op blijvende historisch lage rentevoeten op lineaire obligaties (OLO s) is vervaagd. Daarmee zijn ook de eventuele vragen afgewend over de capaciteit van de verzekeraars om hun verbintenissen met gewaarborgde rentevoet die niet langer zouden samenlopen met de marktrealiteit, op lange termijn te blijven nakomen. Daarbij moet een onderscheid gemaakt worden E V O L U T I E V A N D E S T O R T I N G E N V O O R P E N S I O E N S P A R E N ( i n m i l j o e n e n e u r o ) Pensioenspaarverzekering Pensioenspaarfonds B r o n n e n : E i g e n b e r e k e n i n g A s s u r a l i a + c i j f e r s B E A M A