De behandelwijzer: Stereotactie longkanker Onze website:
|
|
- Evelien Lambrechts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De behandelwijzer: Stereotactie longkanker Onze website: PI versie 0.1 /
2 Inhoudsopgave Longkanker 3 Longen 3 Typen 4 Uitzaaiingen 5 Stadium 5 Stereotactische radiotherapie 7 Het intake gesprek 8 Het CT-onderzoek 9 De 4 DCT 10 Het bestralingsplan 13 De stereotactische bestralingen 15 Het bestralingstoestel 15 Bijwerkingen 18 PI versie 0.1 /
3 Longkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer mensen longkanker vastgesteld. Het is de meest voorkomende soort kanker bij mannen. De laatste jaren komt longkanker ook steeds vaker bij vrouwen voor, terwijl het aantal mannen met longkanker iets daalt. Longen De longen zijn gevuld met elastisch weefsel. Daarin bevinden zich miljoenen longblaasjes en een netwerk van bloedvaten. De longblaasjes geven ingeademde zuurstof af aan het bloed. Andersom onttrekken ze koolzuurgas aan het bloed, dat u hierna weer uitademt. De rechterlong bestaat uit drie longkwabben (een longkwab is een gedeelte van de long dat uit elastisch sponsachtig weefsel bestaat), de linkerlong uit twee longkwabben. PI versie 0.1 /
4 Typen Bij longkanker onderscheiden we verschillende typen. Globaal gaat het om: het kleincellige type; het niet-kleincellige type. Deze indeling is gebaseerd op het soort cellen waaruit de tumor bestaat. Het type longkanker speelt, evenals het stadium van de ziekte, een belangrijke rol bij de keuze van behandeling. PI versie 0.1 /
5 Uitzaaiingen Kankercellen kunnen loslaten van de tumor en vervolgens meegevoerd worden door lymfevocht of het bloed. We onderscheiden uitzaaiingen in klieren van uitzaaiingen naar andere organen omdat dat voor de soort behandeling veel kan uitmaken. Als kankercellen in een lymfevat terechtkomen, kunnen zij in de lymfeklieren uitgroeien tot klieruitzaaiingen. Kankercellen kunnen zich ook via het bloed verspreiden en bijvoorbeeld in de botten uitgroeien tot tumoren. In dat geval is er sprake van uitzaaiingen van longkanker in de botten. Bij longkanker kunnen eveneens uitzaaiingen ontstaan in de organen, zoals in de hersenen en de lever. Stadium Naast het vaststellen van het type longkanker, is het stadium van belang. Onder het stadium verstaan we de mate waarin de ziekte zich uitgebreid heeft. Bij longkanker wordt het stadium vastgesteld aan de hand van: de plaats en grootte van de tumor en de eventuele ingroei in de weefsels die om de longen heen liggen; in hoeverre er uitzaaiing is naar de lymfeklieren in de borstkas; in hoeverre de tumor zich uitgezaaid heeft naar andere organen, zoals bijvoorbeeld naar de andere long, de botten, de bijnieren, de lever of de hersenen. PI versie 0.1 /
6 Meer informatie over longkanker vindt u: in de brochure Longkanker van de KWF Kankerbestrijding; op de website van de KWF Kankerbestrijding: bij de Stichting Longkanker p / a Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) Postbus RD Utrecht telefoon (030) lotgenotencontact@longkanker.nfkpv.nl website: kankerpatiënt.nl/longkanker Bron: KWF Kankerbestrijding PI versie 0.1 /
7 Stereotactische radiotherapie Stereotactische bestraling is een bestraling met een zeer hoge dosis op een zeer klein gebied, bijvoorbeeld de long(en). Deze behandeling wordt gedaan bij vroegstadium longkanker of bij geselecteerde patiënten met een zeer beperkte hoeveelheid longmetastasen van bepaalde tumoren. Het gaat om patiënten die, vanwege gezondheidsredenen, zoals bijvoorbeeld een slechte longfunctie, niet geopereerd kunnen worden. De behandeling en voorbereidingen zijn grotendeels hetzelfde als de standaardbestraling die in deze behandelwijzer wordt beschreven. Vaak is een PET-scan (Positron Emissie Tomografie) nodig om de tumor extra nauwkeurig in beeld te kunnen brengen. Op de bovenstaande foto ziet u een testbestraling om te kijken of alles goed werkt. Het bestralingstoestel (1) maakt een draaiende beweging om een meetapparaat (2). PI versie 0.1 /
8 Het intake gesprek Uw eerste bezoek is het intake gesprek met de radiotherapeut-oncoloog. Dit is de medisch specialist die verantwoordelijk is voor uw bestralingsbehandeling. Hij (of zij) stelt u vragen over uw huidige gezondheid, doorgemaakte ziektes in het verleden, de klachten die u momenteel heeft en uw medicijngebruik. De radiotherapeut-oncoloog onderzoekt u en bespreekt de bestralingsbehandeling met u. Tot slot worden de klachten, die door de bestraling veroorzaakt kunnen worden, besproken. Tijdens het intake gesprek, dat ongeveer een half uur tot drie kwartier duurt, mag u gerust uw partner of iemand anders meenemen. PI versie 0.1 /
9 Het CT-onderzoek U hebt het eerste gesprek met de radiotherapeut-oncoloog gehad. Hij heeft u uitgebreid geïnformeerd over de behandeling en de mogelijke bijwerkingen. Bij u wordt de long bestraald. Dit doen we met verschillende bestralingsvelden die de tumor moeten treffen maar tegelijkertijd de nabij gelegen gezonde weefsels zoveel mogelijk moeten sparen. Het is daarom noodzakelijk om het te bestralen gebied en uw houding precies vast te leggen. Om dit goed uit te meten gaat u naar de CT-simulator. Speciaal hulpmiddel: de longplank De CT-simulator Op de CT-simulator ligt u met ontbloot bovenlichaam op een speciaal hulpmiddel (zie foto boven) op een behandeltafel. Uw armen, hoofd en knieën worden ondersteund, zodat u zo prettig mogelijk kunt liggen. Het onderzoek omvat 2 CT-scans, een gewone CT en een 4D-CT en duurt ongeveer een minuten. U moet zo ontspannen en stil mogelijk blijven liggen. PI versie 0.1 /
10 De ligging tijdens het CT-onderzoek. De 4D-CT: Een 4D-CT is een CT scan waarbij in 4 dimensies informatie wordt verzameld. Allereerst wordt er een CT scan gemaakt met meerder plaatjes op hetzelfde punt. Daarnaast wordt tegelijkertijd de ademhaling geregistreerd met een blokje dat op de buik geplakt is en een infrarood camera. Het blokje voor de 4D-CT De infrarood camera De CT plaatjes en de ademhalingsregistratie worden samengevoegd. Vervolgens kan de computer de CT plaatjes die gemaakt zijn verdelen in verschillende gedeeltes van de ademhalingscurve. Deze gedeeltes PI versie 0.1 /
11 noemen we fases. Op deze manier kan uiteindelijk een soort filmpje worden weergegeven waarbij de tumorbeweging en die van de omgeving zichtbaar zijn. Schematische voorstelling De verschillende fases worden door de arts gebruikt om op de scan zodanig in te kunnen tekenen dat het doelgebied altijd binnen de marges blijft, ook al beweegt het. Er wordt een 4D-CT gemaakt als de tumor of de omgeving erg beweeglijk is. Daarnaast is ook de grootte van het bestralingsgebied van invloed of er al dan niet een 4D-CT gemaakt wordt. Bij de meeste long- en levertumoren zal een 4D-CT gemaakt worden. Het CT-onderzoek is bedoeld om: de juiste ligging te bepalen, die nodig is om u iedere dag weer in dezelfde houding te kunnen bestralen; foto s te maken, die nodig zijn om een bestralingsplan te vervaardigen; de ademhaling en bewegingen te registreren. het plaatsen van de referentiepunten op uw borst, in dit geval 4 kleine tatoeagepuntjes. PI versie 0.1 /
12 Het plaatsen van de instelpunten Nadat het onderzoek afgerond is, kunt u naar huis. De radiotherapeut-oncoloog en de bestralingsdeskundigen maken een bestralingsplan. Dit duurt ongeveer één à twee weken. Als dit behandelplan klaar is, kunnen de bestralingen beginnen. Meer informatie over het plaatsen van de instelpunten, het maken van een behandelplan, de bestraling en onze afdeling kunt u vinden op onze website: PI versie 0.1 /
13 Het bestralingsplan Alvorens met de bestraling kan worden begonnen, moet er eerst een bestralingsplan gemaakt worden. Het maken van het bestralingsplan bestaat uit twee gedeeltes namelijk: 1) Het intekenen De radiotherapeut-oncoloog geeft op de foto s die tijdens het CT-onderzoek zijn gemaakt precies aan wat er bestraald dient te worden. 2) Het maken van het bestralingsplan Het bestralingsplan wordt gemaakt door één van de bestralingsdeskundigen. Het bestralingsplan wordt zodanig gemaakt dat de tumor en de eventuele kliergebieden zoveel mogelijk en het gezonde weefsel zo weinig mogelijk straling krijgen. Door de vele controles PI versie 0.1 /
14 en metingen die moeten worden gedaan kan het één tot twee weken duren alvorens met de bestraling kan worden begonnen. De bestralingsdeskundige maakt het bestralingsplan Hierboven ziet u een voorbeeld van twee bestralingsplannen. In dit geval een rotatiebestraling. Het toestel draait tijdens de bestraling om u heen, één keer met de klok mee en één keer tegen de klok in. Voor beide foto s geldt: het gebied dat oranjebruin gekleurd is geeft aan dat er veel straling komt. De gebieden die groen en blauw gekleurd zijn geven aan dat er weinig straling komt. PI versie 0.1 /
15 De stereotactische bestralingen Wij vragen u met ontbloot bovenlichaam op de bestralingstafel te gaan liggen en brengen u in precies dezelfde houding zoals die eerder op de CT-simulator bepaald is. Vervolgens schuiven we de bestralingstafel op de goede plek onder het bestralingstoestel en stellen het toestel in. Het aantal bestralingen kan variëren van drie tot vijf keer. De behandeling duurt ongeveer 30 minuten per bestralingsgebied. Het bestralingstoestel Het bestralingstoestel bestaat uit de kop van het toestel waarmee de bestraling plaatsvindt (1), de kv-buis (2) en kv-cassette (3) waarmee een speciale cone-beam CT wordt gemaakt. Voordat er gestart wordt met de bestraling, wordt er eerst een cone-beam CT gemaakt. Het bestralingstoestel draait om u heen en met behulp van de kv-buis en kv-cassette worden er opnames gemaakt, die worden vergeleken met de foto s die eerder tijdens het CT-onderzoek gemaakt zijn. PI versie 0.1 /
16 Door het vergelijken van uw houding met de positie van de tumor kan het zijn dat uw houding gecorrigeerd moet worden, waardoor de tafel verschoven wordt. Als u precies goed ligt, kan de bestraling beginnen. Het toestel draait hierbij twee keer volledig om u heen, één keer links-, en één keer rechts om. De ligging tijdens de bestraling Tijdens de bestralingen mogen er geen andere mensen in de ruimte aanwezig zijn. Door middel van een intercom en camera s wordt u in de bedieningsruimte met behulp van monitoren goed in de gaten gehouden. Als de bestraling klaar is, helpen wij u van de tafel, kunt u zich weer aankleden en naar huis. PI versie 0.1 /
17 De bestralingsdeskundige observeert Na de laatste bestraling komt u na een aantal weken terug voor controle bij de radiotherapeut-oncoloog. Dit kan per patiënt verschillen. De afspraak hiervoor hebt u bij de eerste bestraling gekregen. U bezoekt de eerste tijd om en om de radiotherapeut-oncoloog en uw verwijzend specialist (de longarts). PI versie 0.1 /
18 Bijwerkingen In het algemene gedeelte van deze behandelwijzer heeft u informatie gekregen over de bijwerkingen van radiotherapie. Bestraling werkt alleen in het gebied dat door de straling getroffen wordt. U wordt bestraald op de borstkas, dus daar is dan ook de werking en kunnen de volgende bijwerkingen / klachten ontstaan: pijnklachten. Als de tumor dicht bij de ribben ligt, kunnen (tijdelijk) pijnklachten optreden; prikkelhoest. Er kan een droge (prikkel)hoest optreden; vermoeidheid. Andere klachten die tijdens een longbestraling optreden zijn vermoeidheid en lusteloosheid. Het is daarom dan ook verstandig om het rustig aan te doen tijdens en na de bestraling. als de tumor dicht tegen de slokdarm aan ligt, kunnen slikklachten ontstaan. Algemene klachten, zoals benauwdheid of misselijkheid treden over het algemeen niet of nauwelijks op bij de stereotactische bestraling. Dit komt omdat het gebied dat bestraald wordt heel beperkt is. PI versie 0.1 /
De behandelwijzer: Longkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Longkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010275 versie 0.1 / 21-11-2014 1 Inhoudsopgave Longkanker 3 Longen 3 Typen 4 Uitzaaiingen 5 Stadium 5 Het intake gesprek 7 Het CT-onderzoek
Nadere informatieDe behandelwijzer: borstsparend rechts de borst en eventueel de oksel- en sleutelbeenklieren
De behandelwijzer: borstsparend rechts de borst en eventueel de oksel- en sleutelbeenklieren Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-011070 versie 1.0 /08-10-2015 1 Inhoudsopgave Borstkanker 3 Groeiwijze
Nadere informatieDe behandelwijzer: borstsparend links de borst en eventueel de oksel- en sleutelbeenklieren
De behandelwijzer: borstsparend links de borst en eventueel de oksel- en sleutelbeenklieren Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-011069 versie 0.1 / 13-07-2015 1 Inhoudsopgave Borstkanker 3 Groeiwijze
Nadere informatieDe behandelwijzer: Stereotactie schedel Onze website:
De behandelwijzer: Stereotactie schedel Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010278 versie 0.1 / 24-11-2014 1 Inhoudsopgave Hersenen 3 Uitzaaiingen in de hersenen 4 Het intake gesprek 5 Stereotactische
Nadere informatieDe behandelwijzer: Slokdarmkanker Onze website:
De behandelwijzer: Slokdarmkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010315 versie 0.1 / 27-11-2014 1 Inhoudsopgave Slokdarmkanker 3 Slokdarm 3 Typen 4 Uitzaaiingen 5 Stadium 5 Het intake gesprek
Nadere informatieDe behandelwijzer: Uitzaaiingen in de hersenen
De behandelwijzer: Uitzaaiingen in de hersenen Onze website: www.mst.nl/radiotherapie 1 Inhoudsopgave Uitzaaiingen in de hersenen 3 Hersenen 4 Uitzaaiingen of metastasen 4 Hoe ontstaan uitzaaingen 4 Uitzaaiingen
Nadere informatieDe behandelwijzer: Hersentumoren Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Hersentumoren Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010280 versie 0.1 / 24-11-2014 1 Inhoudsopgave Hersentumoren 3 Hersenen 3 Hersentumoren 4 Gliomen 4 Behandeling 5 Uitzaaiingen
Nadere informatieDe behandelwijzer: Strottenhoofd Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Strottenhoofd Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010286 versie 0.1/25-11-2014 1 Inhoudsopgave Strottenhoofdkanker 3 Het strottenhoofd 4 Strottenhoofdkanker 4 Behandeling 5 Het
Nadere informatieStereotactische bestraling van de long
Stereotactische bestraling van de long In deze folder leest u meer over stereotactische radiotherapie van de long. Deze informatie is een aanvulling op de algemene patiënteninformatie. Doel van de behandeling
Nadere informatieStereotactische bestraling van de lever
Stereotactische bestraling van de lever In deze folder leest u meer over stereotactische bestraling (radiotherapie) van kwaadaardige afwijkingen in de lever. Deze informatie is een aanvulling op de algemene
Nadere informatieDe behandelwijzer: Endeldarm (2) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Endeldarm (2) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010279 versie 0.1 / 24-11-2014 1 Inhoudsopgave Endeldarmkanker 3 De dikke darm 3 Uitzaaiingen 4 Behandeling 5 Bestraling 5 Het
Nadere informatieDe behandelwijzer: Baarmoeder (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Baarmoeder (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010293 versie 0.1/25-11-2014 1 Inhoudsopgave Baarmoederkanker 3 Stadium 3 Uitzaaiingen 4 Behandeling 5 Bestraling 5 Inwendige
Nadere informatieDe behandelwijzer: Endeldarm (1) Onze website:
De behandelwijzer: Endeldarm (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010274 1 Inhoudsopgave Endeldarmkanker 3 De dikke darm 3 Uitzaaiingen 4 Behandeling 5 Bestraling 5 Het intake gesprek 7 Het CT-onderzoek
Nadere informatieDe behandelwijzer: Prostaat Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Prostaat Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010314 versie 0.1 / 27-11-2014 1 Inhoudsopgave Prostaatkanker 3 De prostaat 3 Uitzaaiingen 4 Stadium 4 Behandeling 4 Goudmarkers 6
Nadere informatieDe behandelwijzer: Ziekte van Hodgkin Onze website:
De behandelwijzer: Ziekte van Hodgkin Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010321 versie 0.1 / 28-11-2014 1 Inhoudsopgave Het Hodgkin-lymfoom 3 Voor wie is dit boekje bestemd 4 Het eerste intakegesprek
Nadere informatieDe behandelwijzer: Baarmoederhals (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Baarmoederhals (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010292 versie 0.1/25-11-2014 1 Inhoudsopgave Baarmoederhalskanker 3 Stadium 4 Uitzaaiingen 5 Behandeling 5 Bestraling 6 Inwendige
Nadere informatieDe behandelwijzer: Blaaskanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Blaaskanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010276 versie 0.1 / 21-11-2014 1 Inhoudsopgave Blaaskanker 3 Stadia 3 De blaas 4 Uitzaaiingen 5 Behandeling 5 Inwendige bestraling
Nadere informatieStereotactische bestraling bij uitzaaiingen in de wervelkolom
Stereotactische bestraling bij uitzaaiingen in de wervelkolom In deze folder leest u meer over stereotactische bestraling (radiotherapie) bij de behandeling van uitzaaiingen in de wervelkolom (wervelmetastasen).
Nadere informatieDe behandelwijzer: Zaadbalkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Zaadbalkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010320 versie 0.1 / 28-11-2014 1 Inhoudsopgave De mannelijke geslachtsorganen 3 Zaadbalkanker 5 Typen 5 Uitzaaiingen 6 Stadium-indeling
Nadere informatieDe behandelwijzer: Prostaatbed Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Prostaatbed Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010273 versie 0.1 / 21-11-2014 1 Inhoudsopgave Prostaatkanker 3 De prostaat 3 Uitzaaiingen 4 Stadium 4 Behandeling 4 Het intake
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN
RADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN Door een tumor, of uitzaaiingen hiervan, kunt u klachten als pijn of bloedingen ervaren.
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Leverkanker Stereotactische behandeling
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Leverkanker Stereotactische behandeling Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 3 3.2 Uw eerste bezoek 4 3.3 De voorbereiding 5 3.4 De bestraling 8 3.5 Bijwerkingen
Nadere informatieStereotactische Radiotherapie
Stereotactische Radiotherapie Bestraling van hersenmetastasen RADIOTHERAPEUTISCH INSTITUUT FRIESLAND Inhoudsopgave Inleiding Inleiding 3 Stereotactische radiotherapie 4 Binnenkort ondergaat u een stereotactische
Nadere informatieInleiding. Wat is longkanker?
Inleiding U wordt onderzocht omdat u mogelijk longkanker hebt. Of er is longkanker bij u vastgesteld. Dit is voor u een onzekere tijd, waarin er veel op u afkomt. U krijgt in korte tijd veel informatie
Nadere informatiede bestralingsbehandeling longkanker stereotactische bestraling
longkanker stereotactische bestraling 2.1 Inleiding en behandelschema Uw arts in het ziekenhuis heeft bij u kanker in de longen vastgesteld en heeft u voor een stereotactische bestralingsbehandeling doorverwezen
Nadere informatieInhoudsopgave. Wat is kanker Wat is radiotherapie Waarom radiotherapie Radiotherapie een individuele behandeling. Meer informatie
Radiotherapie Radiotherapie bij kanker Inhoudsopgave Wat is kanker Wat is radiotherapie Waarom radiotherapie Radiotherapie een individuele behandeling Voorbereiding op de bestraling Het controleren van
Nadere informatieRadiotherapie Stereotactische Radiotherapie
Radiotherapie Stereotactische Radiotherapie Bestraling van een aandoening in het hoofd Radiotherapie U heeft een aandoening in uw hoofd. Uw situatie is besproken in de werkgroep Stereotaxie van het Universitair
Nadere informatieStereotactische Radiotherapie
Radiotherapie Stereotactische Radiotherapie Universitair Medisch Centrum Groningen Hanzeplein 1 Postbus 30 001, 9700 rb Groningen www.umcg.nl Patiënteninformatie vlm 684/1002 Bestraling van de long, lever,
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 8 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk 11 Hoofdstuk
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker
Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van
Nadere informatieRadiotherapie ter preventie van uitzaaiingen in de hersenen
Radiotherapie ter preventie van uitzaaiingen in de hersenen In deze folder leest u meer over bestraling van de gehele hersenen (radiotherapie) ter voorkoming van uitzaaiingen in de hersenen (hersenmetastasen).
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel LONGKANKER INHOUD Inleiding... 3 Eerste gesprek... 4 Eerste bezoek... 4 Tijdens de behandeling... 5 Nacontrole... 6 Contact... 6 2
Nadere informatiePatiënteninformatie. Longkanker
Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9
Nadere informatieBehandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners
Behandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners Inleiding In dit boekje lees je over wat je allemaal kunt verwachten als je voor behandeling naar de afdeling radiotherapie komt. Even
Nadere informatieStereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug
Stereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug Informatie voor patiënten F0753-4510 september 2008 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij huidkanker en oppervlakkig gelegen tumoren 4 Hoofdstuk 2 Uw behandeling
Nadere informatie8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker
8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het
Nadere informatieRadiotherapie. Radiotherapie bij borstkanker
Radiotherapie Radiotherapie bij borstkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling verwezen naar de afdeling Radiotherapie
Nadere informatieRadiotherapie Palliatieve bestraling
Radiotherapie Palliatieve bestraling Tijdens en na een bestraling om (pijn) klachten te verlichten Radiotherapie U bent door uw behandelend specialist verwezen naar de afdeling Radiotherapie van het Universitair
Nadere informatieChemoradiotherapie bij longkanker. Dagelijks low- dose concurrent cisplatinum
Chemoradiotherapie bij longkanker Dagelijks low- dose concurrent cisplatinum 1. Inleiding In overleg met uw arts is besloten dat u een behandeling met chemoradiotherapie ondergaat. Deze behandeling vindt
Nadere informatieDe behandelwijzer: Mond- of keelholte Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Mond- of keelholte Onze website: www.mst.nl/radiotherapie MST 127J13/08 14 1 Inhoudsopgave Mond- of keelholtekanker en 3 strottenhoofdkanker Mond en keelholte 4 Mond-of keelholtekanker
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel LONGKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?... 3 Gang van zaken... 4 Het eerste bezoek... 4 Vervolgafspraken... 5 Bijwerkingen...
Nadere informatieBestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese
Bestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese Doel van de behandeling In overleg met de arts heeft u besloten voor een heupprothese. Na deze operatie kunnen kalkafzettingen ontstaan
Nadere informatieOncologie. Chemoradiotherapie bij longkanker Dagelijks low-dose concurrent cisplatinum
Oncologie Chemoradiotherapie bij longkanker Dagelijks low-dose concurrent cisplatinum Belangrijkste punten van deze folder: Het Groene Hart Ziekenhuis en Medisch Centrum Haaglanden (MCH)-Bronovo werken
Nadere informatieChemoradiotherapie bij longkanker. Dagelijks low-dose concurrent cisplatinum
Chemoradiotherapie bij longkanker Dagelijks low-dose concurrent cisplatinum 1. Inleiding In overleg met uw arts is besloten dat u een behandeling met chemoradiotherapie ondergaat. Deze behandeling vindt
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Longkanker Stereotactische behandeling
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Longkanker Stereotactische behandeling Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 4 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 12 5 Adviezen 14 6 Ondersteunende
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE STEREOTACTISCHE RADIOTHERAPIE
PATIËNTENINFORMATIE STEREOTACTISCHE RADIOTHERAPIE STEREOTACTISCE RADIOTHERAPIE Stereotactie Het team stereotactie binnen MAASTRO CLINIC legt zich toe op het behandelen van afwijkingen van het centraal
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie
Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken
Nadere informatieRadiotherapie. Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker
Radiotherapie Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken
Nadere informatieStereotactische radiotherapie voor hersenmetastasen
Radiotherapie Stereotactische radiotherapie voor hersenmetastasen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RTH015 / Stereotactische radiotherapie
Nadere informatieStereotactische Radiotherapie van de hersenen
Stereotactische Radiotherapie van de hersenen Informatie voor patiënten F0752-4510 september 2008 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411,
Nadere informatieWerkstuk Biologie Longkanker
Werkstuk Biologie Longkanker Werkstuk door een scholier 2670 woorden 15 mei 2008 7,1 27 keer beoordeeld Vak Biologie Tumor is een ander woord voor gezwel. Er zijn goedaardige en kwaadaardige gezwellen
Nadere informatieRadiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker
Radiotherapie Radiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker of een voor stadium van borstkanker (DCIS) vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling
Nadere informatiePalliatieve bestralingsbehandeling
Kanker Instituut U bent door uw behandelend arts voor een korte palliatieve bestralingsbehandeling naar de Polikliniek Palliatieve Radiotherapie doorverwezen. Het doel van deze bestraling is het verminderen
Nadere informatieZIEKTE EN BEHANDELING
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING LONGKANKER 2 INHOUD De longen... 4 Kanker... 4 Longkanker/longvlieskanker... 5 Behandeling... 7 3 De longen Ieder
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij hersentumoren 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de
Nadere informatieRadiotherapie bij de behandeling van uitzaaiingen in de hersenen
Radiotherapie bij de behandeling van uitzaaiingen in de hersenen In deze folder leest u meer over bestraling van de gehele hersenen (radiotherapie) bij de behandeling van uitzaaiingen in de hersenen (hersenmetastasen).
Nadere informatieBehandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie
Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest
Nadere informatieCT-scan met contrastvloeistof
Radiotherapie CT-scan met contrastvloeistof www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RTH016 / CT-scan met contrastvloeistof / 06-02-2014 2 CT-scan
Nadere informatieDe unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker
De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker Deze folder is bedoeld voor onze patiënten en de mensen in hun omgeving. Wij willen u graag informeren over onze succesvolle behandelingsmethode
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE RADIOCHIRURGIE
PATIËNTENINFORMATIE RADIOCHIRURGIE RADIOCHIRURGIE Stereotactie Het team stereotactie binnen MAASTRO CLINIC legt zich toe op het behandelen van afwijkingen van het centraal zenuwstelsel (neurooncologie)
Nadere informatieInfoblad. LONGKANKER Behandeling
Infoblad LONGKANKER Behandeling De behandeling van kleincellige longkanker is anders dan de behandeling van niet-kleincellige longkanker. BEHANDELPLAN Uw arts maakt met een aantal andere specialisten een
Nadere informatieDe gang van zaken op de afdeling radiotherapie
Radiotherapie Patiënteninformatie De gang van zaken op de afdeling radiotherapie U ontvangt deze informatie, omdat wij u graag meer vertellen over onze afdeling radiotherapie, de behandelingen die wij
Nadere informatieRadiotherapie Behandeling van een tumor (buiten de hersenen) met stereotactische radiotherapie
Radiotherapie Behandeling van een tumor (buiten de hersenen) met stereotactische radiotherapie Tijdens en na de behandeling Radiotherapie U bent verwezen naar de afdeling Radiotherapie van het Universitair
Nadere informatieUitwendige bestraling bij prostaatkanker
Uitwendige bestraling bij prostaatkanker In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van prostaatkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie
Nadere informatieRadiotherapie. Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker
Radiotherapie Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt,
Nadere informatieRadiotherapie. Preoperatieve chemoradiotherapie. endeldarmkanker
Radiotherapie Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken
Nadere informatieAfdeling Radiotherapie, locatie AZU. Radiotherapie bij borstkanker
Afdeling Radiotherapie, locatie AZU Deze folder bevat specifieke informatie over de bijwerkingen van bestraling van patiënten met borstkanker. Deze informatie is een aanvulling op de algemene informatie
Nadere informatieRadiotherapie bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom
Radiotherapie bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom (een vorm van lymfklierkanker). Deze informatie
Nadere informatiePET/CT scan: ter voorbereiding op radiotherapiebehandeling
Radiotherapie PET/CT scan: ter voorbereiding op radiotherapiebehandeling www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RTH008 / PET/CT scan: ter voorbereiding
Nadere informatiede bestralingsbehandeling longkanker
longkanker 2.1 Inleiding en behandelschema Er is bij u kanker van de long, longvliezen en/of lymfklieren in de borstkas vastgesteld. Daarom bent u voor een bestralingsbehandeling doorverwezen naar het
Nadere informatieStereotactische Radiochirurgie
Radiotherapie Stereotactische Radiochirurgie Eenmalige bestraling van een aandoening in het hoofd Universitair Medisch Centrum Groningen Hanzeplein 1 Postbus 30 001, 9700 rb Groningen www.umcg.nl Patiënteninformatie
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. De inwendige bestralingsbehandeling (HDR) Slokdarmkanker
Behandelwijzer Locatie Deventer De inwendige bestralingsbehandeling (HDR) Slokdarmkanker 2 Behandelwijzer locatie Deventer Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 De voorbereidingen 8 3 De bestraling 9 4 Bijwerkingen
Nadere informatieBehandelwijzer Radiotherapie
Behandelwijzer Radiotherapie Algemeen gedeelte Dit gedeelte bevat algemene informatie over de afdeling Radiotherapie en over bestraling. Specifiek gedeelte Tijdens uw eerste afspraak krijgt u van ons een
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Hersenmetastasen
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Hersenmetastasen 2 Behandelwijzer locatie Deventer Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 4 3.2 Uw eerste bezoek 5 3.3 De voorbereiding 7 3.4 De bestraling 11
Nadere informatieBehandelwijzer. Brachytherapie bij baarmoederkanker
Behandelwijzer Brachytherapie bij baarmoederkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-012849 versie 1.0 / 15-05-2017 1 Inhoudsopgave Baarmoederkanker... 3 Baarmoeder... 3 Ontstaan baarmoederkanker...
Nadere informatieRadiologie Röntgenafdeling. Patiënteninformatie. CT-scan. Computer Tomografie. Slingeland Ziekenhuis
Radiologie Röntgenafdeling CT-scan i Patiënteninformatie Computer Tomografie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Binnenkort krijgt u een CT-scan. Er zijn verschillende soorten CTonderzoeken. Elk onderzoek vraagt
Nadere informatieVulvakanker. Gynaecologie
Vulvakanker Gynaecologie Inleiding Uw gynaecoloog heeft bij u de diagnose kanker van de uitwendige geslachtsorganen (vulvakanker) gesteld. Ziek zijn, maar zeker ook de diagnose kanker zorgt voor veel angst
Nadere informatieDe unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker
De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker Deze folder is bedoeld voor onze patiënten en de mensen in hun omgeving. Wij willen u graag informeren over onze succesvolle behandelingsmethode
Nadere informatieRadiotherapie. Inwendige bestraling van de vagina
Radiotherapie Inwendige bestraling van de vagina Radiotherapie Inleiding Na overleg met u, is door uw radiotherapeut-oncoloog en gynaecoloog besloten u verder te behandelen met inwendige bestraling. Soms
Nadere informatiePatiënteninformatie. Ademhalingsgecontroleerde bestraling DIBH
Patiënteninformatie Ademhalingsgecontroleerde bestraling DIBH 2 Inleiding Deze brochure biedt u de nodige informatie over ademhalingsgecontroleerde bestraling. U leest hierin meer over deze techniek. Het
Nadere informatie9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker
9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft na overleg met de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker) en in overleg met
Nadere informatieMeer weten over RADIOTHERAPIE
Meer weten over RADIOTHERAPIE Deze brochure probeert u een beter inzicht te geven in de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Als u hier geen antwoord vindt op een vraag, aarzel dan niet
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de baarmoeder
Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de baarmoeder Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 10 5 Nazorg 11 2 Behandelwijzer
Nadere informatieRadiotherapie bij borstkanker
Radiotherapie bij borstkanker In deze folder leest u meer over bestraling bij de behandeling van borstkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie over radiotherapie. Uw
Nadere informatieBelangrijkste punten van deze folder:
Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de blaas
Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de blaas Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 10 5 Nazorg 11 2 Behandelwijzer
Nadere informatieRADIOTHERAPIE. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk 9 Hoofdstuk 4 Bijwerkingen
Nadere informatieOncologie. Longkanker, wat nu?
Oncologie Longkanker, wat nu? Belangrijkste punten van deze folder: Het Groene Hart Ziekenhuis en Medisch Centrum Haaglanden (MCH)-Bronovo werken nauw samen op het gebied van longkanker. Dat doen we door
Nadere informatieProefpersoneninformatie
Proefpersoneninformatie Het optimaliseren van de radiotherapie techniek voor de bestraling van patiënten met slokdarm- of longcarcinoom m.b.v. active breathing controle (ABC). Geachte mevrouw, meneer,
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Huidtumoren
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Huidtumoren Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 3 3.2 Uw eerste bezoek 4 3.3 De voorbereiding 6 3.4 De bestraling 8 3.5 Bijwerkingen 10 3.6 Huidverzorgingsadviezen
Nadere informatieJe bestraling. voor jongeren vanaf 12 jaar en hun ouders
Je bestraling voor jongeren vanaf 12 jaar en hun ouders Algemeen nummer UMCG (050) 361 6161 Je kunt hier ook terecht met algemene vragen over het UMCG. Bijvoorbeeld over de bereikbaarheid van het UMCG,
Nadere informatieCT-onderzoek van het hart
CT-onderzoek van het hart Afdeling radiologie De CT-scan van het hart vindt plaats op afdeling radiologie in Veldhoven: Datum:. Dag / tijd:.. dag.. uur Routenummer: 055 Neemt u uw servicepas mee? Door
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. Huidtumoren. Esteya
Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling Huidtumoren Esteya 2 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Uw eerste bezoek 7 3 De voorbereiding 8 4 De bestraling 9 5
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij borstkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk
Nadere informatieKWF Kanker Infolijn 0800 022 66 22 (gratis) Informatie en advies voor kankerpatiënten en hun naasten
Longkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De longen 8 Longkanker 11 Oorzaken 13 Klachten 15 Onderzoek 17 Verder onderzoek 21 Behandeling 25 Behandeling van niet-kleincellige
Nadere informatie