De wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) Presentatie voor de project!impuls op 10 november 2005 in Rotterdam

Transcriptie

1 De wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) Presentatie voor de project!impuls op 10 november 2005 in Rotterdam

2 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 2 AANLEIDING Sterke kostenstijging AWBZ - Kosten in 2004 ruim 20 miljard - AWBZ-premie is nu 13%; in 2020 bij ongewijzigd beleid 20 tot 25% Te weinig samenhang tussen voorzieningen voor wonen, zorg en welzijn op lokaal niveau Mensen worden te weinig aangesproken op hun verantwoordelijkheid (voor zichzelf en voor elkaar)

3 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 3 Uitgangspunten kabinet Terugdringing kostenstijging AWBZ Eigen verantwoordelijkheid van mensen centraal (mantelzorg en verzekering) Grotere rol voor de civil society Gemeente verantwoordelijk voor samenhangend stelsel van ondersteuning voor inwoners die niet (goed) zelf of met anderen oplossingen vinden: WMO

4 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 4 Contouren WMO Motto: niet leunen maar steunen : de overheid hoeft niet overal op in te springen Géén echte voorzieningenwet maar een wet die de verantwoordelijkheid van de gemeente regelt om actief beleid te voeren op maatschappelijke ondersteuning en participatie Er worden 9 prestatievelden benoemd. Daarover legt de gemeente horizontale verantwoording af Beperkte zorgplicht voor huish. zorg, scootmobiels en rolstoelen

5 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 5 Stand van zaken voorbereiding wetgeving Wetsvoorstel voor de zomer ingediend bij de 2e Kamer Heden beantwoording van de kamervragen (ruim 300), behandeling in de kamer waarschijnlijk november Geplande invoeringsdatum Wmo is 1 juli 2006 Pilots moeten duidelijk maken hoe de AWBZ-taak huishoudelijke zorg wordt overgedragen aan de gemeente

6 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 6 Prestatievelden van de wet: 1) bevorderen sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten 2) op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opgroeien 3) het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning 4) ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 5) bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem

7 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 7 Prestatievelden van de wet- vervolg 6) Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer 7) bevorderen maatschappelijke opvang, w.o. vrouwenopvang 8) bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg 9) bevorderen van verslavingsbeleid

8 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 8 Wat wordt in de WMO ondergebracht? Welzijnswet Maatschappelijke opvang (doeluitkeringen), ambulante verslavingszorg en OGGZ Wet Voorzieningen Gehandicapten Delen van de AWBZ: - huishoudelijke hulp (2006?) - onderst. en activ. begeleiding (2007) - diverse subsidieregelingen (o.a. MEE-subsidie, diensten bij wonen en zorg, coördinatie vrijwillige thuiszorg, etc.)

9 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 9 Procesverplichtingen gemeente Samenhangend beleid vastleggen in 4-jaarlijkse nota Informeren van gemeenteraad, opdat burgers en organisaties de prestaties van hun gemeente kunnen beoordelen en onderling vergelijken (benchmark) Informatie leveren aan rijksoverheid, zowel financieel als qua effecten van beleid

10 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 10 Rollen van de gemeente Vraag verkennen Beleid ontwikkelen Plannen van voorzieningen Financiering Inkopen/contracteren Regie Informatie/loketfunctie Toegang reguleren/zorgvraag toetsen

11 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 11 Financiering Geen doeluitkering, maar toevoeging aan gemeentefonds; in totaal zou voor uitvoering WMO ca. 5 miljard (incl. Welzijnswet en WVG) beschikbaar zijn. (NB: totale gemeentefonds is nu 13 miljard) Precieze geldbedragen staan nog niet vast (voor overheveling uit AWBZ geldt 2005 als peildatum) Onduidelijk of er voldoende rekening gehouden zal worden met grotestadsproblematiek (lage inkomens, slechtere gezondheid, meer multiprobleem-situaties, geringe sociale cohesie)

12 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 12 Gevolgen voor de burger Er verdwijnen aanspraken uit de AWBZ WVG in huidige vorm (met zorgplicht) verdwijnt Welzijnswet verdwijnt In WMO geen verzekerd recht op voorzieningen Inkomen zal belangrijker rol spelen bij toegang tot voorzieningen (Rijk zal nadere regels stellen) Aard van en toegang tot voorzieningen kan per gemeente verschillen

13 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 13 Uitgangspunten voor implementatie WMO in A dam: De burger staat centraal en moet weten waarop hij kan rekenen Optimalisering van de verdeling van taken en verantwoordelijkheden tussen centrale stad en stadsdelen De toegankelijkheid van voorzieningen moet goed geregeld zijn Efficiënte en doelmatige levering van zorg en diensten In principe collectieve voorzieningen voor de grootste doelgroepen; individueel maatwerk voor degenen met de zwaarste problematiek Voor de individuele voorzieningen: geen verschillen binnen Amsterdam Zo min mogelijk bureaucratie Beperking van financiële risico s

14 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 14 Wat staat ons het komende jaar te doen? Wat is de aard en omvang van het voorzieningenpakket? - verhouding collectief/individueel - kwaliteitseisen Wie krijgt welke voorzieningen? formuleren toegangscriteria en toetsing Wat kost het en wie betaalt het? Hoe gaan we de inkoop organiseren? Heldere communicatie naar alle relevante partijen en betrokkenen

15 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 15 Financiering Prognose Welzijnswet WVG Maatschappelijke opvang Gem. aand. maatsch. opvang Jeugdzorg Huishoudelijke zorg Subsidieregelingen subtotaal miljoen 60 miljoen 30 miljoen 23 miljoen 7 miljoen 80 miljoen 500 miljoen jaren daarna 300 miljoen 60 miljoen 30 miljoen 23 miljoen 7 miljoen 80 miljoen 20 miljoen 520 miljoen

16 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 16 Wmo-vraagstukken voor de stad De WMO gaat over... en moet worden uitgewerkt in... zorg (plicht) maatschappelijke cohesie in de stad 1 integrale, preventieve voorzieningen 3 individuele producten, en voorzieningen collectieve voorzieningen participatie in de samenleving welzijn civil society 2

17 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 17 Volgorde in oplossingsrichtingen... A inclusief beleid en preventieve voorzieningen Integrale benadering beleidsvelden Samenwerking gemeentelijke diensten Gebruik infrastructuur in de stad D individuele producten Eigen verantwoordelijkheid 1 Voorliggende voorziening / verzekering Mantelzorg 2 Vrijwilligerswerk Maatschappelijke instellingen (kerken, etc.) Zorg inkoop Zorg subsidies 3 B collectieve stedelijke voorzieningen C collectieve wijkgerichte voorzieningen Vrijwilligerswerk 1 Vrijwilligerswerk 1 Maatschappelijke instellingen (kerken, etc.) Maatschappelijke instellingen (kerken, etc.) Inkoop 2 Inkoop 2 Subsidiering Subsidiering

18 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 18 Een strategie voor het gemeentebestuur... Advies: Kies voor een herijkingsoperatie van beleid (en inkoop) inventarisatie doelbereik, kosten, lopende verplichtingen analyse en conclusies en advies tijdige aankondiging afloop van contracten Kies voor een dienstverleningsconcept: multi channeling (loket, telefoon, post, internet en op locatie) over de keten heen Kies voor een inkoopstrategie gericht op prestaties vraaggericht prestatiegericht (activiteiten, prestatie en effecten) bestuurbaar op de kosten en de dienstverlening in de WMO-keten Kies voor een besturingsmodel dat financieel bestuurbaar is en risico s beheerst samenwerking stimuleert Kies voor een WMO-servicecentrum werkt in opdracht van stadsdelen en centrale stad gemeenschappelijk bestuurd hoogwaardige ICT

19 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 19 6 stedelijke programma s: invulling en verantwoording door stadsdelen Veiligheid en onderdak 1 Stedelijke uitgangspunten en prioriteiten Gezondheid 2 Centraal afgestemde doelstellingen per programma Zelfstandig wonen en mobiliteit 3 Toedeling budget per programma Sociale participatie 4 Decentrale invulling van de programma s Maatschappelijke participatie 5 Bepalen Wmo-budget per stadsdeelprogramma Informatie en advies 6 Decentrale verantwoording aan Wmo-service organisatie

20 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 20 Besturingsmodel... gebaseerd op samenwerken convenant gemeenschappelijke visie en ambitie onderscheiden programma s per stadsdeel op basis convenant afstemming programma s onderscheiden programma s per stadsdeel gezamenlijke uitvoering WMO-servicecentrum stadsdelen verantwoording stadsbrede verantwoording

21 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 21 Gemeenschappelijke punten stadstadsdelen Het denkmodel (domeinen, doelstellingen, programma s) Integrale visie en interactieve beleidsontwikkeling Efficiënte taakverdeling centrale stad en stadsdelen Individuele zorgvoorzieningen bij de centrale stad, preventieve welzijnsvoorzieningen bij de stadsdelen Op termijn (na 2006) integrale herijking van beleid en daarop afgestemd de verdeling van de middelen

22 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 22 Dienstverlening... het loket WMO front-office WMO-servicecentrum levering loket 3 1 onderzoek indicatie besluit opdracht call center cliënt WMO portal front-office aanbieder aanbieder x telefoon loket 6 7

23 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 23 Ondersteuning dienstverlening Wmo Algemene informatie WMO-portal workflow sociale kaart product catalogus WMO-servicecentrum onderzoek indicatie besluit opdracht klant call center aanbieders loket onderzoek indicatie besluit opdracht

24 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 24 Gemeenschappelijke punten stadstadsdelen Inrichting loket door de stadsdelen Service-centrum met back-office Servicecentrum gezamenlijke verantwoordelijkheid stadsdelen en centrale stad Serviceorganisatie klein en efficiënt, groeimodel Faciliterend naar stadsdelen, sturend naar individuele producten

25 juli 2004 Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 25 Verdere planning Begin november besluitvorming door B&W In gang zetten van vervolgactiviteiten: Beleid individuele voorzieningen en voorbereiden van de verordening Voorbereiden overname huishoudelijke verzorging Inrichting Wmo-servicecentrum Voorbereidingen ondersteuning dienstverlening (ict-investeringen etc.) Na besluitvorming overleg met externe partijen (patienten/consumenten, aanbieders) over verdere uitwerking van het businessplan (interactieve beleidsvorming)