Emissie van NH 3 door de veeteelt
|
|
- Anke Heidi Sanders
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Emissie van NH 3 door de veeteelt Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Situering Beleidsdomein Bekommernis Emissie van ammoniak door de veeteelt Ammoniak is een gas dat op natuurlijke wijze ontstaat door de afbraak van organisch materiaal, maar vooral bij de ontbinding van dierlijke mest. Intensieve veeteelt, opslag en verspreiding van dierlijke meststoffen zonder injectie zijn de voornaamste bronnen van ammoniak in de lucht. Ton en kg/ha Leefmilieu/Lucht Luchtverontreiniging, verzuring, vermesting. Het ammoniakgas (NH 3 ) zelf is een basisch gas dat in de eerste instantie zorgt voor een beperkte neutralisatie van de verzuring in de atmosfeer. Hierbij wordt ammoniak evenwel omgezet in het zure ammonium (NH 4 + ). Wanneer ammonium de bodem bereikt (vb. via neerslag), wordt het daar omgezet in salpeterzuur (HNO 3 ) en leidt dus onrechtstreeks tot een verzuring. Er bestaat een sterke interactie tussen verzuring en vermesting. De depositie van NH 3 en van geneutraliseerd NH 4 + is immers een belangrijke stikstofbron, wat kan resulteren in een accumulatie van stikstof in de bodem. Bij neerslagoverschot kan een gedeelte van deze stikstof onder vorm van nitraat uitspoelen naar de diepere bodemlagen en het grondwater bereiken. Te hoge deposities van zuur en stikstof zorgen voor een afname van de bodemkwaliteit, wortelaantasting van planten en bomen, verhoogde stressgevoeligheid van bomen, te hoge concentraties van aluminium en nitraat in het grondwater en verandering van de soortensamenstelling (biodiversiteit). In tegenstelling tot de verzurende stoffen NO x en SO 2 heeft NH 3 slechts een korte verblijftijd in de atmosfeer. Hierdoor beperkt de invloed van de NH 3 -emissie zich voornamelijk tot enkele kilometers van de bron en zullen de effecten vooral lokaal optreden. Gezien de relatief hoge NH 3 - emissie, is het aandeel van NH 3 in de verzurende depositie dan ook groot. Ammoniakemissies zijn voor het overgrote deel te wijten aan land- en tuinbouwactiviteiten, met name aan de intensieve veeteelt en de opslag en verspreiding van dierlijk mest. Een kleine fractie van de ammoniakemissies wordt veroorzaakt door industriële activiteiten. Relatie tot de SO Situering in het lokaal/provinciaal beleid Bron: Mira - Achtergronddocumenten 'Verzuring' en 'Vermesting' Hinder/luchtverontreiniging De landbouwsector, meer bepaald de intensieve veeteelt, is in West- Vlaanderen goed vertegenwoordigd. Verschillende land- en tuinbouwactiviteiten kunnen druk op het milieu uitoefenen. Landbouw is dus een belangrijke doelgroep in het kader van het provinciaal milieubeleid. - Om overleg tussen de milieu- en de landbouwsector te stimuleren is in 1993 het Provinciaal Centrum voor Landbouw en Milieu opgericht (doel: de zorg voor het milieu in de landbouwbedrijfsvoering te integreren). - In de provincie is ook INAGRO (het voormalige Provinciaal Centrum voor Onderzoek en Voorlichting) gevestigd. Dit centrum legt zich ondermeer toe op info-verschaffing en vernieuwing voor de landbouwsector, o.a. rond bemesting. - De deputatie beschikt over een belangrijke bevoegdheid inzake het Milieubarometer West-Vlaanderen 2013 Fiche Emissie van NH 3 door de veeteelt pg.1/6
2 verlenen van milieuvergunningen voor alles wat met veeteelt en mestverwerking te maken heeft. - Op initiatief van de Provincie en de GOM is het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking opgericht (doel: organiseren van het overleg tussen de betrokken overheid en de verschillende actoren in de mestverwerking, het coördineren, ondersteunen en stimuleren van initiatieven inzake mestverwerking en mestbewerking). In het provinciaal milieubeleidsplan zijn er geen directe beleidsdoelstellingen opgenomen met betrekking tot de emissie van ammoniak. Bron Provinciaal Milieubeleidsplan Relatie tot het gewestelijke beleid Indicator op gewestelijk niveau Beleidsdoelstelling op gewestelijk niveau Emissie van ammoniak (1) De totale NH3-emissie verminderen tot maximum 45 kton tegen 2010, er wordt gestreefd naar een verdere reductie tot 40,7 kton (2) De totale uitstoot van verzurende stoffen daalt : totale emissie NH3 daalt tot 45 kton Bron (1) MINA-plan 3+ ( ) (2) MINA-plan 4 ( ) Data Dataleverancier Vergelijkbaarheid in de tijd en ruimte Validiteit Primaire databron: Vlaamse Landmaatschappij Secundaire databron : de berekening van de ammoniakemissie wordt uitgevoerd door de VMM. Het berekenen van de ammoniakemissie door de veeteelt in Vlaanderen gebeurt aan de hand van het Emissiemodel Ammoniak Vlaanderen (EMAV). Deze methodologie werd in 2007 door het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) ontwikkeld en omvat de ammoniakemissie in de verschillende stadia: de stal, de mestopslag, mestuitspreiding, weiden en grazen. Het model berekent eveneens de ammoniakemissie ten gevolge van het kunstmestgebruik, ook het luik mestverwerking wordt in rekening gebracht. Opmerkingen : - De cijfers van vroegere fiches (gegevens 2007 en vroeger) mogen niet vergeleken worden met deze fiche gezien nu de berekende emissies volgens het EMAV model gebruikt worden. - De cijfers van de emissie per diersoort in West- Vlaanderen zijn enkel beschikbaar vanaf het jaar Het betreft de ammoniakemissies in de stal, de weide en bij opslag en toediening van de mest. Het kunstmestgebruik en mestverwerking worden niet in rekening gebracht. Ook de industrie en het wegverkeer dragen bij tot de emissie van NH 3. De landbouwsector blijft evenwel de belangrijkste bron (>90% van de totale NH 3 -emissie). Complementaire indicatoren Volgende indicatoren geven aanvullende informatie: totale emissie van ammoniak, depositie van verzurende stoffen, aandeel van ammoniak in de zuurdepositie Rapporteringfrequentie Jaarlijks Nulmeting 2001 Laatste rapportering 2011 Milieubarometer West-Vlaanderen 2013 Fiche Emissie van NH 3 door de veeteelt pg.2/6
3 Feitelijke data : Tabel 1: Emissie van ammoniak door de verschillende diersoorten in ton Rundvee Varkens Pluimvee Overig vee Totaal W-Vl Vl W-Vl Vl W-Vl Vl W-Vl Vl W-Vl Vl Grafiek 1: Emissie van ammoniak door de verschillende diersoorten in ton 2011 Milieubarometer West-Vlaanderen 2013 Fiche Emissie van NH 3 door de veeteelt pg.3/6
4 Kaart 1: Emissie van ammoniak door de veeteelt per gemeente (kg/ha) 2011 Kaart 2: Verschil in emissie van ammoniak door de veeteelt per gemeente (kg/ha) Milieubarometer West-Vlaanderen 2013 Fiche Emissie van NH 3 door de veeteelt pg.4/6
5 Toelichting In 2011 werd in West-Vlaanderen ton NH 3 geëmitteerd door de veeteelt (excl. kunstmestgebruik en mestverwerking). Dit komt neer op 44% van de Vlaamse NH 3 -emissie door de veeteelt ( ton). West-Vlaanderen is dus verantwoordelijk voor bijna de helft van de Vlaamse NH3-emissie door de veeteelt. In West-Vlaanderen is 64,8 % van de NH 3 -emissie door de veeteelt afkomstig van varkens, 26,5% van rundvee, 7,9% van pluimvee en 0,8 % van overig vee. Het hoge aantal varkens in de provincie is duidelijk de belangrijkste oorzaak van de hoge NH 3 -emissies in West-Vlaanderen. 53% van de totale Vlaamse NH 3 -emissie van varkens is afkomstig van emissies van varkens uit West-Vlaanderen. In Vlaanderen zijn de NH 3 -emissies van alle diersoorten gedaald in de periode met 28%. In West-Vlaanderen varieert de NH 3 -emissie door de veeteelt in 2011 tussen 8 en 783 ton per gemeente. De gemeenten waar het meest NH 3 (in ton/jaar) werd geëmitteerd blijven net zoals de voorbijgaande jaren Diksmuide, Tielt, Wingene en Ieper. In Bredene, Kuurne en Mesen is de NH 3 -emissie door de veeteelt lager dan 10 ton per jaar. De gemeenten met een hoge NH 3 -emissie blijken voornamelijk gemeenten te zijn met een grotere oppervlakte en een sterke landbouwactiviteit. Om de gemeenten onderling beter te kunnen vergelijken, is het aantal kg NH 3 emissie per hectare berekend (zie kaart 1). De gemeenten in de regio Lichtervelde-Wingene hebben de hoogste NH 3 -emissie in kg/ha (meer dan 100 kg/ha) : Lichtervelde, Pittem, Tielt, Ruiselede, Wingene en Staden. In de kustgemeenten en de regio Kortrijk is de NH 3 - emissie in kg/ha het laagst. Zo hebben Bredene, Oostende en Kuurne een NH3-emissie lager dan 10 ton/ha. Op kaart 2 is af te lezen hoe de NH 3 -emissie (in kg/ha) per gemeente verschilt tov In alle gemeenten is de NH3-emissie gedaald, in 12 gemeenten is de emissie zelfs gedaald met meer dan 20 ton/ha. De grootste dalers zijn Mesen en Dentergem. Interpretatie van de gegevens Vergelijking met De cijfers van West-Vlaanderen kunnen niet worden vergeleken met de doelstellingen doelstelling aangezien deze op Vlaams niveau is vastgelegd. Bovendien zijn hier enkel cijfers van NH 3 -emissie door de veeteelt weergegeven terwijl er ook andere bronnen (hoewel minimaal) van NH 3 -emissie bekend zijn. In het Mira-indicatorrapport 2010 wordt gesteld dat landbouw verantwoordelijk is voor meer dan 90% van de ammoniakemissies in Vlaanderen. Verklaring In West-Vlaanderen wordt bijna 70% van de kadastrale oppervlakte gebruikt voor de land- en tuinbouw, in Vlaanderen is dit net geen 50%. Bijzonder kenmerkend voor (grote delen van) West-Vlaanderen is de varkensteelt. Aangezien de varkensteelt in Vlaanderen verantwoordelijk is voor 55% van de NH 3 -emissie door de veeteelt, is het niet te verwonderen dat West-Vlaanderen de belangrijkste bron is van de NH 3 -emissie door de veeteelt in Vlaanderen. De hoge NH 3 -emissies in de zandstreek/zandleemstreek zijn afkomstig door het hoge aantal varkens in die streek. De intensieve varkensveeteelt, die haar oorsprong vindt in de (Brugse) zandstreek verspreidde zich in de aanpalende delen van de zandleemstreek. Sinds begin 2005 dienen alle nieuwbouwstallen voor varkens en voor pluimvee ammoniakemissiarm gebouwd te worden. De verschillende mestactieplannen zijn duidelijk merkbaar in de evolutie van de NH3-emissie. Door het laatste mestactieplan wordt de landbouwer nu verplicht, als hij wenst uit te breiden, ook zijn mest deels te verwerken. Milieubarometer West-Vlaanderen 2013 Fiche Emissie van NH 3 door de veeteelt pg.5/6
6 Knelpuntenanalyse Oplossing In de toekomst zal blijken of dit ook uit de cijfers naar voor komt. Ook aangepaste N-inhoud van veevoeders voor varkens en pluimvee kan zorgen voor een daling van de NH3-emissie zowel uit de stallen als uit de mestopslag. Zie toelichting Via Inagro (het voormalige POVLT) zal de Provincie bemestingsadviezen opstellen om zo land- en tuinbouwers aan te zetten tot een aan het Mestactieplan aangepaste bemesting. Het MAP pakt het mestprobleem aan aan de bron, dringt aan op een oordeelkundige bemesting en mestverwerking. Dit om het probleem van het mestoverschot en hieruit voortvloeiend het overvloedig toedienen op het land, met een hoge ammoniakemissie tot gevolg, te beperken. Ook via het instrument van de milieuvergunningen (rubriek dieren & mestverwerking) wordt het NH 3 -emissie beleid gedeeltelijk gestuurd. Vanuit de Landbouwdienst van de provincie West-Vlaanderen werd de adviesdienst luchtemissies in de veehouderij bij Inagro opgericht. De rol van de provinciale adviesdienst is om zeer laagdrempelig en aan beperkte kostprijs instrumenten uit te werken die de sector ertoe aanzetten om proactief bezig te zijn met het thema luchtemissies, niet alleen bij het uittekenen van nieuwe bedrijfsgebouwen, maar ook bij de ontwikkeling van nieuwe stalsystemen enerzijds en bij de dagelijkse praktijk in de stal anderzijds. Dit gebeurt door advies en begeleiding van de veehouders met het doel luchtemissies van deze bedrijven te reduceren en veehouders te sensibiliseren rond deze thematiek. Daarnaast wordt ook ingezet op kennisopbouw en opvolgen van innovaties. Administratief Naam Sarie Buffel Contactgegevens Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan Sint-Andries tel fax sarie.buffel@west-vlaanderen.be Datum ontwerpversie : definitieve versie: printversie: Milieubarometer West-Vlaanderen 2013 Fiche Emissie van NH 3 door de veeteelt pg.6/6
Nitraatgehalte in de meetplaatsen van het MAP-meetnet
Nitraatgehalte in de meetplaatsen van het MAP-meetnet Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Nitraatgehalte in de meetplaatsen van het MAP-meetnet (MAP = mest-actie-plan) Percentage meetplaatsen
Nadere informatieAantal dagen met goede luchtkwaliteit.
Aantal dagen met goede luchtkwaliteit Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Situering Beleidsdomein Bekommernis Aantal dagen met goede luchtkwaliteit. Percentage dagen met goede luchtkwaliteit.
Nadere informatieDe realisatiegraad van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk
Realisatiegraad van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk Indicatorgegevens Naam Definitie Realisatiegraad van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk De realisatiegraad van het bovenlokaal
Nadere informatieFiche Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de. in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden
Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden Indicatorgegevens Naam Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de provinciedomeinen en provinciale
Nadere informatieAantal dagen waarop de daggemiddelde PM 10 -concentratie groter is dan 50 µg/m³
Aantal dagen waarop de daggemiddelde PM 1 -concentratie groter is dan 5 Indicatorgegevens Naam Aantal dagen waarop de daggemiddelde PM 1 -concentratie groter is dan 5 Definitie Het op een jaar waarop de
Nadere informatieKwaliteit van het oppervlaktewater
Kwaliteit van het oppervlaktewater Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Kwaliteit van het oppervlaktewater: zuurstofhuishouding en biologische kwaliteit Prati-index voor zuurstofverzadiging (PIO):
Nadere informatiePAS. Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) De PAS is op 15 juni 2015 vastgesteld en treedt op 1 juli 2015 in werking.
Programmatische Aanpak Stikstof () De is op 15 juni 2015 vastgesteld en treedt op 1 juli 2015 in werking. De is de Programmatische Aanpak Stikstof: een programma waarin overheden, natuurorganisaties en
Nadere informatieLuchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté
Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Overzicht presentatie Waarom luchtmetingen in Vlaanderen? Evolutie van de laatste decennia Toetsen van de luchtkwaliteit aan de heersende
Nadere informatieEmissies door de land- en tuinbouw en natuur - BKG. Rondetafel Klimaat, 20 juni 2016
Emissies door de land- en tuinbouw en natuur - BKG Rondetafel Klimaat, 20 juni 2016 Land- en tuinbouw / Natuur Veeteelt NH 3, CH 4, N 2 O, NO, NMVOS Kunstmest NH 3, N 2 O, NO Mestverwerking (vanaf 2000)
Nadere informatieConstructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba
De Luchtwasser Constructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba Ik plaats een nieuwe varkensstal en neem mee Aanvraag omgevingsvergunning/milieuvergunning 1. WAAR Ruimtelijke structuurplannen. 2.
Nadere informatieMIRA 2012 Landbouw. Eco-efficiëntie van de landbouw
MIRA 212 Landbouw Eco-efficiëntie van de landbouw DP index (=1) 11 1 9 8 7 6 5 4 productiewaarde* energiegebruik emissie broeikasgassen emissie fijn stof (PM 2,5 ) P-belasting oppervlaktewater verzurende
Nadere informatieEnergieverbruik gemeentelijke gebouwen
MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke
Nadere informatieRapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw
Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:
Nadere informatieVerzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC),
Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC), 1990-2009 Indicator 26 mei 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieISP. Studiedag leraars van land- en tuinbouwscholen. 20 december 2016
Emissies @ ISP Studiedag leraars van land- en tuinbouwscholen 20 december 2016 Wat is ISP? Projectwerking Advieswerking The big four Fijn stof Geur Ammoniak Broeikasgas Fijn stof Geur Ammoniak Broeikasgas
Nadere informatieFoto van de lokale arbeidsmarkt
Regioscan West-Vlaanderen Werkt 1, Foto van de lokale arbeidsmarkt Tanja Termote sociaaleconomisch beleid, WES Er zijn tussen de West-Vlaamse regio s en gemeenten grote verschillen vast te stellen op het
Nadere informatieRapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw
Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:
Nadere informatieMeten en modelleren: vaststellingen en toekomstperspectief. Bo Van den Bril en David Roet
Meten en modelleren: vaststellingen en toekomstperspectief Bo Van den Bril en David Roet Overschrijding kritische last 2/05/2016 2 Afname vermestende deposities 50 45 Vermestende depostie (kg N/(ha.jaar)
Nadere informatieAmmoniakemissie door de land- en tuinbouw,
Indicator 15 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de periode 1990-2014 zijn
Nadere informatieMeetresultaten verzuring 1 HET MEETNET VERZURING
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetresultaten verzuring //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieMesdag Zuivelfonds NLTO
Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit
Nadere informatieVerzuring en luchtverontreiniging: oorzaken en effecten Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 7 september 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Verzuring ontstaat door verontreiniging
Nadere informatieIn de volgende figuur is het aandeel in de stikstofdepositie van verkeer en industrie rood omcirkeld.
Achtergrondinformatie voor achterbanberaad milieubeleid regio Eemsdelta Het milieubeleid omvat veel onderwerpen. Teveel om in één keer allemaal te behandelen. Op basis van onze ervaringen in de regio en
Nadere informatieLuchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht
Luchtvervuiling in Nederland in kaart Luchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht Hoofdpunten uit de GCN/GDN-rapportage 2013 Luchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht Hoofdpunten uit de GCN/GDN-rapportage
Nadere informatieMeetresultaten verzuring en vermesting
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetresultaten verzuring en vermesting ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieIs spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt?
Is spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt? J. Bonnast (BDB), W. Odeurs (BDB) Samenvatting Het optimaliseren van de teelttechniek is een uitdaging voor iedere
Nadere informatieNota. Betreft : Samenvatting statistische analyse waterkwaliteit. Inhoudstafel. Datum: 19/12/17 0. INLEIDING STATISTISCHE ANALYSE...
Nota Datum: 19/12/17 Aan: VLM Auteur: TFR Nazicht: MVR Documentref: I/NO/11504/17.375/TFR Betreft : Samenvatting statistische analyse waterkwaliteit Inhoudstafel 0. INLEIDING... 2 1. STATISTISCHE ANALYSE...
Nadere informatieAmmoniakemissie door de land- en tuinbouw,
Indicator 20 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ammoniakemissie door de
Nadere informatieDeel 10. Niet-technische samenvatting PRMER-0018
Deel 10. Niet-technische samenvatting PRMER-0018 10.1 Ruimtelijke situering Het bedrijf is gelegen aan de Statiestraat 56 te Dentergem. Volgens het kadastraal plan bevindt het bedrijf zich op volgende
Nadere informatieemissie broeikasgassen
Eco-efficiëntie van de industrie D index (=1) 12 11 1 9 8 7 6 5 21 22 23 24 26 27 26 bruto toegevoegde waarde totaal energiegebruik emissie fijn stof (M 2,5 ) emissie broeikasgassen emissie ozonprecursoren
Nadere informatieVermestende depositie,
Indicator 4 juni 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De depositie van vermestende stoffen
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,
Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2016 Indicator 27 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatiePAS-onderzoek op ILVO
PAS-onderzoek op Studiedag 11 december 2018 Eva Brusselman Inhoud Investeringen nodig om onderzoek te kunnen uitvoeren Onderzoeksresultaten PAS-literatuuronderzoek Onderzoek in de PAS vleesveestal Laag
Nadere informatieVeehouderij 2012 Bedrijfsontwikkelingen, ammoniak, geur en fijnstof
Provincie Noord-Brabant Veehouderij 2012 Bedrijfsontwikkelingen, ammoniak, geur en fijnstof Auteur U.M.Henkel Datum 1 april 2014 2 Samenvatting De Rapportage Veehouderij 2012 bevat informatie over de ontwikkelingen
Nadere informatieIntensieve veeteelt en de gezondheid van omwonenden
Intensieve veeteelt en de gezondheid van omwonenden Auteurs: Eva Brusselman & Lieve Herman Els Van Pamel & Els Van Coillie Marijke Verhegghe, Peter Demeyer, Koen Willekens, Marc Heyndrickx Reviewers: ir.
Nadere informatieMIRA-T Kwaliteit oppervlaktewater. Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten DPSIR
Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten belasting oppervlaktewater (1995=100) 120 100 80 60 40 P landbouw N landbouw N huishoudens P huishoudens CZV huishoudens N
Nadere informatieMilieubarometer Voeren
Milieubarometer Voeren 1 Inleiding Dit rapport is opgemaakt op basis van gemeentelijke data uit het portaal Lokale Statistieken, data beschikbaar vanuit het bevolkingsregister, gemeentelijk milieupark
Nadere informatieVarkensbedrijf Kodeva te Torhout
Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL tel: 02/553.80.79 fax: 02/553.80.75 Project-MER-Verslag
Nadere informatieAnalyse waterkwaliteit. Infosessie intermediairs Brugge 28/11/2013
Analyse waterkwaliteit Infosessie intermediairs Brugge 28/11/2013 OPPERVLAKTEWATER 70 60 50 40 30 20 10 0 MAP 4: Doelstellingen oppervlaktewater % MAP meetpunten > 50 mg nitraat per liter Metingen MAP-meetnet
Nadere informatieLuchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018
Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak
Nadere informatieIndustrie en overheid samen voor een beter milieu. Industrie & Milieu Antwerpen, 25 maart 2010
Industrie en overheid samen voor een beter milieu Industrie & Milieu Antwerpen, 25 maart 2010 Industrie en overheid samen voor een beter milieu rol overheid, specifiek EIL (VMM) rol industrie i.k.v. onderbouwing
Nadere informatiede bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank
de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank Verhoeven Verstand van het platteland! Boerenverstand werken aan praktische duurzaamheid! Zo verkopen we de melk Wat is duurzame melk? Blije koeien:
Nadere informatieProgramma Aanpak Stikstof (PAS) Provincie Noord-Brabant
Programma Aanpak Stikstof (PAS) Provincie Noord-Brabant Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) heeft twee doelen: 1 Bijdragen aan de realisatie van de Natura 2000-doelen 2 Ruimte maken voor nieuwe economische
Nadere informatieGedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen
Gedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen Inleiding Via de Duurzame Zuivelketen streven zuivelondernemingen (NZO) en melkveehouders (LTO) gezamenlijk naar een toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector.
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,
Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2015 Indicator 2 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieBert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011
Ammonium in de Emissieregistratie?! Natuurlijke processen, antropogene bronnen en emissies in de ER Bert Bellert, Waterdienst Ammonium als stof ook in ER??: In kader welke prioritaire stoffen, probleemstoffen,
Nadere informatiePAS en landbouwbedrijven: stand van zaken. Geert Rogiers Vlaamse Landmaatschappij
PAS en landbouwbedrijven: stand van zaken Geert Rogiers Vlaamse Landmaatschappij INHOUD PRESENTATIE SITUERING PROBLEMATIEK HUIDIG BELEID PAS LANDBOUWBEDRIJVEN FLANKEREND BELEID 10/12/2018 2 SITUERING PROBLEMATIEK
Nadere informatieDigitale Economische Kaart
Digitale Economische Kaart Lode Vanden Bussche, dienst Economie Provincie West-Vlaanderen Studienamiddag GIS Provinciaal Hof Brugge 18/11/2008 19-11-2008 dienst Economie- Digitale Economische Kaart 1 Situering
Nadere informatieTerminaal te verwijderen huishoudelijk afval in kg/inwoner/jaar
Terminaal te verwijderen huishoudelijk afval in kg/inwoner/jaar Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Situering Beleidsdomein Bekommernis Relatie tot de SO Situering in het lokaal beleid Terminaal
Nadere informatieU neemt een vergunde mestopslag in gebruik die hoort bij een bestaande (leegstaande) exploitatie.
FAQ s opslag van vaste dierlijke op landbouwgrond 1. Wat is vaste dierlijke mest? Onder vaste dierlijke mest wordt verstaan: champost stalmest vaste fractie na het scheiden van dierlijke mest dierlijke
Nadere informatieCoördinatiecentrum voorlichting en begeleiding duurzame bemesting - CVBB
Coördinatiecentrum voorlichting en begeleiding duurzame bemesting - CVBB Het CVBB werkzaam in het kader van MAP 4 ten dienste van land- en tuinbouw Dirk Coomans, Algemeen coördinator Provinciale coördinatoren
Nadere informatieAmmoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf
Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door: 8
Nadere informatienatuur bij de realisatie van natuur en milieudoelen:
Afwegingen tussen maatregelen in de landbouw en in natuur bij de realisatie van natuur en milieudoelen: aanzet tot een geïntegreerde aanpak Hans Kros Wim de Vries Overzicht Inleiding DSS Bonanza: evaluatie
Nadere informatieBELANG RUIMTELIJK ASPECT IN MESTPROBLEMATIEK EN DE IMPACT HIERVAN OP VRAAG NAAR MESTVERWERKING
BELANG RUIMTELIJK ASPECT IN MESTPROBLEMATIEK EN DE IMPACT HIERVAN OP VRAAG NAAR MESTVERWERKING Bart Van der Straeten Departement Landbouw & Visserij, Afdeling Monitoring en Studie (AMS) Context IWT-landbouwproject
Nadere informatieK.H.M. van Bommel J.J. van Dijk P.L.M. van Horne R. Hoste. Januari Projectnummer LEI, Den Haag
K.H.M. van Bommel J.J. van Dijk P.L.M. van Horne R. Hoste Januari 2007 Projectnummer 30985 LEI, Den Haag Analyse van additionele kosten van Natura 2000 in relatie met ammoniak Aanvulling op additionele
Nadere informatie2018D Lijst van vragen
2018D01559 Lijst van vragen De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de PAS Monitoringsrapportage
Nadere informatieOpzet veldproeven. Greet Ghekiere, Inagro Céline Vaneeckhaute, Ugent
Opzet veldproeven NutriCycle 2012 Greet Ghekiere, Inagro Céline Vaneeckhaute, Ugent doelstellingen Veldexperiment met diverse groene kunstmeststoffen als bijbemesting Taken: Productbemonstering en karakterisatie
Nadere informatieDierlijke mest. Inleiding
054 1 Dierlijke mest Inleiding Dierlijke mest is afkomstig van de veehouderij, waar met name runderen, varkens en kippen worden gehouden voor menselijke consumptie in binnen- en buitenland. Door de sterke
Nadere informatie1. De Vlaamse Toezichtcommissie voor het elektronische bestuurlijke gegevensverkeer (hierna: "VTC");
Vlaamse Toezichtcommissie voor het elektronische bestuurlijke gegevensverkeer Beraadslaging VTC nr. 15/2016 van 30 maart 2016 Betreft: aanvraag tot machtiging voor het meedelen van persoonsgegevens van
Nadere informatieVerzuring en vermesting
Verzuring en vermesting Computer Ondersteund Onderwijs oefen- en zelftoetsmodule bij Ecologie eerste jaar versie 2 - juni 2004 Luchtverontreiniging in Noordwest-Europa 1. Zure regen wordt met name veroorzaakt
Nadere informatieVan stal tot akker: de link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw
Van stal tot akker: de link tussen intensieve veehouderij en akkerbouw Vakgroep landbouweconomie, Universiteit Gent Overzicht presentatie Belang van sector Situatie Evolutie Uitdagingen Belang agrovoedingscomplex
Nadere informatieMestverwerking in De Peel
Mestverwerking in De Peel Mestverwerking Jan van Hoof, Jeanne Stoks, Wim Verbruggen Maart 2012 Agenda Doel van de avond Wat is mest? Wat is het mestprobleem? Waar komt mest vandaan? Hoeveel mest is er?
Nadere informatieBurgerplatform Minder Beesten. Enquête voor de Brabantse vertegenwoordigers van het volk. Naam politieke partij:... 1: staldering
Burgerplatform Minder Beesten Enquête voor de Brabantse vertegenwoordigers van het volk Naam politieke partij:... 1: staldering Staldering is een ruimtelijk systeem, waarbij een boer die zijn veehouderij
Nadere informatieProgramma Aanpak Stikstof (PAS) Provincie Limburg
Programma Aanpak Stikstof (PAS) Provincie Limburg Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) heeft twee doelen: 1 Bijdragen aan de realisatie van de Natura 2000-doelen 2 Ruimte maken voor nieuwe economische activiteiten.
Nadere informatieVLOPS+IFDM in IMPACT. IMPACT studiedag David Roet VMM, Dienst Lucht, Team MIR 31 januari 2017
VLOPS+IFDM in IMPACT IMPACT studiedag David Roet VMM, Dienst Lucht, Team MIR 31 januari 2017 Inhoudstafel VLOPS modellering algemeen VLOPS modellering depositie Koppeling VLOPS+IFDM in IMPACT Referenties
Nadere informatieMestinjectie levert niet het beoogde resultaat. Paul Blokker
Mestinjectie levert niet het beoogde resultaat. Paul Blokker Vanaf 15 februari 2010 is het zo ver. Dertig veehouders van de Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu (VBBM) mogen dan in een tweejarige praktijkproef
Nadere informatieEmissies naar lucht door de land- en tuinbouw,
Indicator 24 October 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De sector land- en tuinbouw
Nadere informatieToelichting herstructureringsbeleid
Toelichting herstructureringsbeleid ir. Els Goethals Opdracht Vlaamse regering Programmatorische aanpak stikstof VR 23 april 2014 - taken VLM: de VLM de opdracht te geven het herstructureringsprogramma
Nadere informatieDE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Beheersreglement 2016-2019 referentietaken van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ
v.u. Jules Van Liefferinge depotnr. D/2015/3241/316 www.vlaanderen.be/landbouw DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ PRODUCTIEWAARDE, MILJOEN EURO, 2014 overige 167 223 325 512 602 1.460 844 712 355 179 102
Nadere informatieONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT
ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied
Nadere informatieFractioneren van de stikstofbemesting in aardappelen 6 jaar proeven
Fractioneren van de stikstofbemesting in aardappelen 6 jaar proeven V. De Blauwer (Inagro), W. Odeurs (BDB), M. Goeminne (PCA) Samenvatting Het is moeilijk voor een teler om het nitraatresidu na de teelt
Nadere informatieGrondwaterbescherming in Vlaanderen
Grondwaterbescherming in Vlaanderen Brugge, 12 mei 2014 Dominique Huits 175 personeelsleden 30 ha eigen proefvelden (12 ha biologisch) Jaarlijks ± 80 proefvelden bij landbouwers verspreid over de provincie
Nadere informatieLUCHTVERONTREINIGING EN -ZUIVERING
INHOUD Voorwoord 13 Inleiding 15 Indeling van milieuproblemen 19 Indeling van dit boek 19 Inleiding tot de Vlaamse milieuwetgeving voor bedrijven 19 Deel 1. LUCHTVERONTREINIGING EN -ZUIVERING 21 1. Inleiding
Nadere informatieOEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO
OEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO Gesloten vragen 1. Carolien wil de zuurgraad van een oplossing onderzoeken met twee verschillende zuur-baseindicatoren en neemt hierbij het volgende waar: I de oplossing
Nadere informatieOnze ref.: 2004/DPC/PB/276
PERSBERICHT AANTAL ONGEVALLEN MET LICHAMELIJK LETSEL DAALT OP N33 NA JAAR VAN INTENSE CONTROLES Sint-Andries, 20 oktober 2004 Onze ref.: 2004/DPC/PB/276 Contactpersoon: Kurt Maene Telefoon 050 40.74.07
Nadere informatieReport 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.
Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatieMAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt - Destelbergen 28 mei 2015
MAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt - Destelbergen 28 mei 2015 Mestbeleid = 3 sporenbeleid 29/05/2015 2 Focus op oordeelkundige bemesting N Evenwichtsbemesting
Nadere informatieStudieavond Industriebloemkool 19 februari Bart Debussche
Studieavond Industriebloemkool 19 februari 2019 Bart Debussche Inleiding Programma Actualiteiten Innovatie Proeftuinen droogte Verzamelaanvraag MAP6 Programma Actualiteiten Innovatie Proeftuinen droogte
Nadere informatieOver het mestprobleem en mogelijke oplossingen. Oene Oenema Wageningen University, Alterra
Over het mestprobleem en mogelijke oplossingen Oene Oenema Wageningen University, Alterra Over het mestprobleem en mogelijke oplossingen Oene Oenema Wageningen University Alterra Nationaal Mestcongres
Nadere informatieMAP6 Ho e benaderen? Bart Debussche
MAP6 Ho e benaderen? Bart Debussche MAP 6 stand van zaken Europese Commissie principiële goedkeuring actieprogramma MAP6 o p 21/ 12/ 18 Openbaar onderzoek lopende tot 21/2/2019 Omzetting in Vlaamse regelgeving:
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Zeist
Luchtkwaliteit in Zeist Inleiding In een eerder artikel is gesproken over Samen het milieu in Zeist verbeteren en de vier pijlers onder het uitvoeringsplan, zie het artikel op deze website van 7 juni en
Nadere informatieEsdonk 8, Gemert. Onderbouwing grondgebonden karakter. Rundveehouderij Meulepas V.O.F. Bedrijfsopzet Esdonk 8, Gemert
Onderbouwing grondgebonden karakter Rundveehouderij Meulepas V.O.F. Onderbouwing grondgebonden karakter rundveehouderij Esdonk 8 - Gemert 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Locatie 4 3 Beschrijving van de inrichting
Nadere informatieTHEMADAG VAN DE VAKGROEP LANDBOUW EUREGIO SCHELDEMOND VERGUNNINGEN VAN GRENSBOEREN, WELKE MANIER VAN AANPAK?
THEMADAG VAN DE VAKGROEP LANDBOUW EUREGIO SCHELDEMOND WORKSHOP: VERGUNNINGEN VAN GRENSBOEREN, WELKE MANIER VAN AANPAK? RAF BARZEELE PROVINCIE OOST-VLAANDEREN 10 JUNI 2016 Dieren - criteria Indeling volgens
Nadere informatieVLAAMSE OVERHEID. Herstructureringsprogramma voor de landbouwbedrijven met een impactscore die hoger of gelijk is aan 50% ten opzichte van een habitat
PROGRAMMATISCHE AANPAK STIKSTOF Herstructureringsprogramma voor de landbouwbedrijven met een impactscore die hoger of gelijk is aan 50% ten opzichte van een habitat VLAAMSE OVERHEID VLM.be Colofon Redactie:
Nadere informatieKansen voor mestscheiding
Kansen voor mestscheiding Studiemiddag Inagro 29 maart 2012 Gerjan Hilhorst Livestock Research De Marke Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen
Nadere informatieGrafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009
Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009 De grafische sector in West-Vlaanderen Foto: : Febelgra Jens Vannieuwenhuyse sociaaleconomisch beleid, WES De grafische sector is zeer divers. Grafische bedrijven
Nadere informatieVerklaring van geen bedenkingen van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant
Verklaring van geen bedenkingen van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Op het op 30 december 2015 door ons ontvangen verzoek om een verklaring van geen bedenkingen in het kader van de Natuurbeschermingswet
Nadere informatieMAP5 Het oog op een betere waterkwaliteit met respect voor de bodem
MAP5 Het oog op een betere waterkwaliteit met respect voor de bodem Actieprogramma 2015 2018 in uitvoering van de Nitraatrichtlijn Uitgangspunt van het 5 de Actieprogramma Bodemkwaliteit (organische stof)
Nadere informatiePesticidengebruik door de gemeentelijke diensten
MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE GROENBEHEER 1/1 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Pesticidengebruik door de gemeentelijke diensten Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Pesticidengebruik
Nadere informatieOverschrijding kritische stikstofdepositie op natuur, 2009
Indicator 8 april 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Circa 60 procent van het areaal
Nadere informatieVruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke
Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer
Nadere informatieEmissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw,
Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, 1990-2009 Indicator 19 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieBepaling van de effecten van melkveehouderij op het milieu met een Life Cycle Analysis (LCA) Mark Dolman en Wim de Vries
Bepaling van de effecten van melkveehouderij op het milieu met een Life Cycle Analysis (LCA) Mark Dolman en Wim de Vries Inhoud (13.30-16:00 uur) Milieueffecten van landbouw (veeteelt) Wat is het belang
Nadere informatieVlaams beleid luchtverontreiniging en. milieuvergunningsaanvragen
Vlaams beleid luchtverontreiniging en milieuvergunningsaanvragen Geert Pillu Adviesverlener LNE afdeling Milieuvergunningen Brugge Vlaams beleid luchtverontreiniging en milieuvergunningsaanvragen Kennis
Nadere informatieBroeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid
Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid Rondetafel Klimaat, 20/06/2016 Departement Landbouw en Visserij Inhoud (1) Waar wil Europa naartoe? (2) Waar staat Vlaanderen? Landbouw en visserij?
Nadere informatieNatuurbeschermingswet 1998 en het bestemmingsplan buitengebied
Natuurbeschermingswet 1998 en het bestemmingsplan buitengebied Supplement 2014-2 Leergang Op dezelfde leest Met medewerking van: M. Braakensiek, W. Heesen, E.M. Hendriksen, A.J. Meeuwissen en P.J. Woudstra
Nadere informatieLessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West.
Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Wim Honkoop Begeleiding 35 individuele melkveehouders. Al ruim 3 jaar actief in het opstellen en optimaliseren van Kringloopwijzer resultaten.
Nadere informatieOrganisatie & aanpak toebedelingsproces i.k.v. Vlaams Reservepakket bedrijventerreinen. Toelichting economische actoren
Organisatie & aanpak toebedelingsproces i.k.v. Vlaams Reservepakket bedrijventerreinen Toelichting economische actoren 1 Uitgangspunten De provincie wil in samenwerking met de POM de beslissing van de
Nadere informatie