Fiche Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de. in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden
|
|
- Nele van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden Indicatorgegevens Naam Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden Definitie De diversiteit van de wilde flora in een gebied is gegeven door het totale soortenaantal, maar dit getal alleen zegt weinig over de natuurwaarde. Het aandeel zeldzame of bedreigde soorten is een indicatie van de bijzonderheid van de vegetatie. Beide aspecten samen zijn een maat voor de natuurbehoudswaarde van het proefvlak, beoordeeld op Vlaams niveau. Meeteenheid Er worden 2 eenheden naast elkaar gebruikt : Totaal soortenaantal hogere planten in proefvlak (T) Natuurbehoudsscore plantendiversiteit 1 : RL *Z T RL : gewogen score op basis van aanwezigheid Rode Lijst-soorten (zie hieronder) Z : aantal zeldzamere en/of bedreigde soorten in proefvlak (zie tabel hierna bij categorie ) T: totaal soortenaantal van proefvlak De score RL van het proefvlak wordt berekend door de scores van elke aangetroffen soort op te tellen. De verdeling over de zeldzaamheids- en bedreigingscategorieën is als volgt : Categorie Zeldzaamheidsklassen en Rode Lijst (in vet) voor Vlaanderen RL-score A momenteel niet bedreigd 0 Z vrij zeldzaam 1 Z Zeldzaam 3 Z zeer zeldzaam 6 Z Achteruitgaand 3 Z Kwetsbaar 4 Z Bedreigd 7 Z met uitsterven bedreigd 10 Z Uitgestorven 10 Z onvoldoende gekend (meestal zeldzame onopvallende soorten) E criteria niet van toepassing (exoten) -2 Niet bedreigde algemene soorten tellen niet mee voor de RL-score, wel voor het totale soortenaantal T. Voor exoten worden punten afgetrokken in de RL-score. Wanneer door beheersingrepen eventuele exoten verdwijnen, gaat de score dus omhoog. De keuze van de score-getallen is arbitrair. 3 Situering Beleidsdomein Bekommernis Natuur Het behoud van de biodiversiteit is een belangrijke doelstelling in het natuurbehoud. Dit betekent enerzijds het behoud van alle verschillende soorten, zeldzaam of algemeen, maar anderzijds ook het streven naar het behoud van zo volledig en natuurlijk mogelijke 1 Deze formule werd ontwikkeld door het provinciebestuur om het beheer in de provinciedomeinen en andere provinciale aandachtsgebieden te kunnen opvolgen. pg.1/5
2 Relatie tot de SO Situering in het lokaal beleid Provinciale beleidsdoelstelling/bron levensgemeenschappen. Een hoger aandeel zeldzame en/of bedreigde soorten in de gebiedslijst betekent een hogere natuurbehoudswaarde. Natuurlijke entiteiten/natuur Het provinciebestuur wenst met deze indicator na te gaan wat het effect/efficiëntie is van het natuurgericht beheer op de natuurbehoudswaarde van de provinciedomeinen. Ook in andere provinciale aandachtsgebieden wordt er natuurgericht beheerd. Door natuurgericht beheer zou de natuurbehoudsscore moeten toenemen zodat de 2 indicatoren minstens gelijk blijven of stijgen in de toekomst. Beleidsdoelstelling nr. 8: realiseren van ecologische en landschappelijk waardevolle multifunctionele provinciedomeinen en groene assen, bereikbaar voor iedere West-Vlaming Beleidsdoelstelling nr. 32: gericht verzamelen van informatie en opvolgen van onderzoek ter onderbouwing van het provinciaal beleid inzake duurzame ontwikkeling en leefomgeving (Bron : Provinciaal Milieubeleidsplan ) Relatie tot het gewestelijke beleid Indicator op gewestelijk Niet van toepassing niveau Beleidsdoelstelling op (1) plandoelstelling : gewestelijk niveau - Het soortenbeleid versterken : stopzetten van het verlies aan biodiversiteit (2) geen concrete plandoelstellingen hieromtrent Bron (1) Vlaams Milieubeleidsplan , geactualiseerd voor de periode (2) Mina-plan 4 ( ) Data Dataleverancier Data : Inventarisatie + verwerking : provinciebestuur in samenwerking met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) Vergelijkbaarheid in de tijd en ruimte De op te volgen domeinen zijn : 1. De Vierlingen, Ieper, hele domein en geplagde terreinen apart (bekalkingsexperiment) 2. Bergelenput, Gullegem, hele domein 3. Lippensgoed-Bulskampveld, Beernem: 2 geplagde terreinen en 1 schraal grasland 4. Zandvoordebos, Zonnebeke: vochtige heide en geplagde terreinen apart (bekalkingsexperiment) 5. Zeebos Blankenberge: oude graslanden met microreliëf en licht zilte invloed 6. Leiemeersen Laag-Vlaanderen, Wervik: hooilanden onder agrarisch natuurbeheer 7. Tillegembos Brugge: 11 proefvlakken in hooilanden en heide 8. t Veld, Ardooie : 3 proefvlakken 9. Palingbeek, Ieper: 9 proefvlakken in hooilanden en begraasde terreinen Wanneer het aandeel zeldzame en/of bedreigde soorten in de loop der jaren toeneemt t.o.v. het totaal soortenaantal, zal de index toenemen. Het totale soortenaantal geeft op zich te weinig informatie, de index op zich ook, maar samen geven ze een beter idee van de natuurbehoudswaarde. Vermits elk domein van een ander type begroeiing en oppervlakte is, is rechtstreekse vergelijking van soortenaantal en index tussen gebieden niet zomaar mogelijk. pg.2/5
3 Validiteit Vergelijkingen in de tijd zijn goed mogelijk voor elk proefgebied afzonderlijk, niet voor verschillende proefgebieden en dus ook niet voor verschillende gemeenten, tenzij er gelijkaardige proefgebieden voorkomen en het proefvlak even groot is. Dit is in de huidige proefvlakkenset niet het geval. Deze tweevoudige indicator kan in principe voor elk formaat van proefvlak gebruikt worden, voor zover een volledige inventarisatie van hogere planten is gebeurd. Het vergelijken van proefvlakken onderling is niet goed mogelijk, tenzij ze even groot zijn en uit hetzelfde vegetatietype bestaan. In principe kan ook een heel domein op deze manier beoordeeld worden als een complete soortenlijst voorhanden is (zoals De Vierlingen, Bergelenput). Er is momenteel geen referentieschaal beschikbaar om te besluiten tot een hoge of lage natuurbehoudsscore. De evolutie van de indicator in de tijd is de belangrijkste informatie: toenemend, afnemend of gelijkblijvend? Complementaire indicatoren Vermits sommige soortenarme vegetaties een hoge natuurbehoudsscore kunnen hebben (b.v. heide) of, omgekeerd, sommige soortenrijke vegetaties een laag belang (b.v. pioniersvegetaties), blijft per proefvlak een expertenoordeel van belang voor de interpretatie van de indicator. Idealiter zou de indicator een maat voor de "volledigheid" van de te verwachten (doel)vegetatie moeten zijn, maar een dergelijke indicator bestaat op heden niet. Een betere index zou de "graad van volledigheid van de (potentieel) aanwezige plantengemeenschap" zijn, maar die is momenteel niet voorhanden voor Vlaanderen. Bijkomend wetenschappelijk onderzoek naar een goede methodiek is hiervoor noodzakelijk, toegespitst op: - beschrijving van alle natuurtypes - software voor evaluatie volledigheid - evaluatiekader voor bekomen resultaten. Er is momenteel geen duidelijk toetsingskader voor de index om die als absolute waarde te kunnen gebruiken (b.v. vanaf welke waarde is de natuurbehoudswaarde als 'hoog' of 'zeer hoog' te bestempelen)? Kan dat overigens of kan de index alleen als relatieve maat beschouwd worden (b.v. 'hoger' of 'lager' dan vorige meting). Hiervoor zouden een groot aantal praktijkvoorbeelden moeten geanalyseerd en met elkaar vergeleken worden. Rapporteringfrequentie Laatste rapportering Volgende rapportering Voor het natuurbehoud zijn grote oppervlaktes interessant gebied veel nuttiger dan kleine oppervlaktes. Hiervoor wordt in de indicator geen correctie ingebouwd. Hoe groter het proefgebied, hoe meer 'ruis' op de gegevens komt. In een gebied van 100 ha komen veel meer 'toevallige soorten' voor dan in een vegetatiekundig homogeen proefvlak van 10 x 10 meter, waardoor de score-indicator van het eerste gebied lager kan uitvallen (b.v. Bergelenput) en van het tweede gebied heel hoog kan worden (b.v. Zandvoordebos) wanneer een specifieke zeldzame vegetatie wordt bemonsterd. Bij de interpretatie moet het resultaat, de natuurbehoudsscore én het totale soortenaantal, altijd betrokken worden op het proefgebied zelf en dit los van de omgeving. D.m.v. een groot aantal proefterreinen kan geëvalueerd worden vanaf welke oppervlaktegrenzen de score-indicator eigenlijk niet meer bruikbaar is en of er een mogelijkheid bestaat om een afwegingskader te voorzien waarbij de evaluatie van de absolute waarde functie is van de proefgebiedoppervlakte waarop de soortenlijst betrekking heeft. Jaarlijks afhankelijk van de uitgevoerde inventarisaties 2003 was het eerste jaar dat een aantal proefgebieden werden onderzocht. In 2004, 2005 en 2006 volgden de andere gebieden. Vanaf 2007 werd de tweede monitoringronde van enkele proefvlakken gestart. De resultaten van de heideterrreinen in de domeinen Zandvoordebos (Zonnebeke) en Vierlingen (Zillebeke) worden hier pg.3/5
4 Feitelijke data toegelicht. De resultaten van de andere locaties volgen in de komende jaren à rato van uitvoering van de monitoring. In het jaar 2008, 2009, 2010, 2011 en 2012 werden geen inventarisaties uitgevoerd. De proefvlakken van de domeinen Zandvoordebos en Vierlingen die al voor de tweede keer werden onderzocht, zijn weergegeven in onderstaande tabel. Voor de resultaten van de andere domeinen wordt verwezen naar de fiches van vorige jaren. PQ_code Datum T RL Z RL*(Z/T) = score Vierlingen Plag berken geen kalk ,17 Evolutie score ,30 - Vierlingen plag berken kalk , ,80 + Vierlingen plag Ameik A geen kalk , ,57 + Vierlingen plag Ameik B geen kalk , ,06 = Vierlingen plag Ameik C kalk , ,90 + Vierlingen plag Ameik D geen kalk ,00 Vierlingen_totaal ,73 Zandvoordebos PQ ,21 Zandvoordebos Plag 1kalk , ,26 + Zandvoordebos Plag 2 geen kalk , ,75 + Zandvoordebos Plag 3A geen kalk , ,47 + Zandvoordebos Plag 3B kalk , ,41 + Zandvoordebos Plag 3C geen kalk , ,40 + Zandvoordebos Plag 3D kalk , ,45 + Zandvoordebos Plag 3E geen kalk , ,00 + Zandvoordebos Plag 3F kalk ,62 Natuurbehoudsscore Gemiddelde met kalk zonder kalk Vierlingen ,69-0, ,35 0,07 Evolutie ++ + Zandvoordebos ,99 1, ,37 3,66 Evolutie pg.4/5
5 Interpretatie van de gegevens Vergelijking met Er zijn geen meetbare doelstellingen geformuleerd omdat geen doelstellingen referentiekader voorhanden is. De doelstelling is een "verhoging" van de score. Dit is hier bereikt (zie verder). Verklaring De geplagde heideterreinen kennen een stijgende natuurbehoudsscore. Dit geldt zowel voor de vooraf bekalkte als de niet bekalkte proefvlakken, maar de gemiddelde waarde is duidelijk hoger voor de bekalkte proefvlakken. De lagere score van de proefvlakken in de Vierlingen t.o.v. Zandvoordebos is enerzijds te wijten aan een lagere soortenrijkdom met minder zeldzaamheden, en anderzijds aan een iets groter aandeel exoten (bv. Rododendron, Douglasspar, Canadese fijnstraal). De soortenrijkdom is in 3 jaar niet bijzonder toegenomen, maar dit komt omdat enkele pioniersoorten (van kort na het plaggen) inmiddels zijn verdwenen. Knelpuntenanalyse Blijkbaar zijn zandige terreinen in de bossen van de Ieperboog licht verzuurd t.o.v. de natuurlijke situatie, wat de kieming van enkele kenmerkende heidesoorten remt of verhindert. Waarschijnlijk is de verzurende depositie uit lucht en neerslag verantwoordelijk voor het uitputten van de buffercapaciteit van de bodem. Oplossing De buffercapaciteit van de bodem kan hersteld worden door het toedienen van de juiste dosis kalk (CaCO 3 en MgCO 3 ). Bekalken van pas geplagde terreinen met als doel de ph van lager dan 4 naar 4,5 à 5 te brengen, is een remedie waarvan hier aangetoond werd dat de natuurbehoudsscore verhoogd wordt. Administratief Naam Contactgegevens Olivier Dochy medewerker biodiversiteit Provinciebestuur West-Vlaanderen Dienst Milieu-, Natuur- en Waterbeleid (Minawa) Koning Leopold III-laan 41, 8200 Brugge tel. (050) olivier.dochy@west-vlaanderen.be Datum ontwerpversie : definitieve versie : printversie : pg.5/5
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007
Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-
Nadere informatieAantal dagen met goede luchtkwaliteit.
Aantal dagen met goede luchtkwaliteit Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Situering Beleidsdomein Bekommernis Aantal dagen met goede luchtkwaliteit. Percentage dagen met goede luchtkwaliteit.
Nadere informatieDe realisatiegraad van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk
Realisatiegraad van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk Indicatorgegevens Naam Definitie Realisatiegraad van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk De realisatiegraad van het bovenlokaal
Nadere informatieEmissie van NH 3 door de veeteelt
Emissie van NH 3 door de veeteelt Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Situering Beleidsdomein Bekommernis Emissie van ammoniak door de veeteelt Ammoniak is een gas dat op natuurlijke wijze ontstaat
Nadere informatieBiodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen
Nadere informatieNitraatgehalte in de meetplaatsen van het MAP-meetnet
Nitraatgehalte in de meetplaatsen van het MAP-meetnet Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Nitraatgehalte in de meetplaatsen van het MAP-meetnet (MAP = mest-actie-plan) Percentage meetplaatsen
Nadere informatieRuimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Nadere informatieBureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode
Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van
Nadere informatieAnalyse van een aantal eenheden van de Biologische waarderingskaart
Analyse van een aantal eenheden van de Biologische waarderingskaart Nummer: INBO.A.2013.128 128 Datum advisering: 10 december 2013 Auteurs: Contact: Steven De Saeger, Carine Wils Lon Lommaert (lon.lommaert@inbo.be
Nadere informatieKwaliteit van het oppervlaktewater
Kwaliteit van het oppervlaktewater Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Kwaliteit van het oppervlaktewater: zuurstofhuishouding en biologische kwaliteit Prati-index voor zuurstofverzadiging (PIO):
Nadere informatieInventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014
Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Stichting Landschapsbeheer Zeeland Lucien Calle Sandra Dobbelaar Alex Wieland 15 juli 2014 1 Inhoud Inleiding...
Nadere informatieHandleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris
1 Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris versie 05/04/2019 De inventarisatie heeft als doel informatie te verzamelen om de beheerdoelstellingen - die in deel 1 verkenning van het natuurbeheerplan
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieAantal dagen waarop de daggemiddelde PM 10 -concentratie groter is dan 50 µg/m³
Aantal dagen waarop de daggemiddelde PM 1 -concentratie groter is dan 5 Indicatorgegevens Naam Aantal dagen waarop de daggemiddelde PM 1 -concentratie groter is dan 5 Definitie Het op een jaar waarop de
Nadere informatieEnergieverbruik gemeentelijke gebouwen
MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke
Nadere informatieRegionaal Atrium. Stand van zaken woonprogrammatie n.a.v. beslissing deputatie 5 april 2018
Regionaal Atrium Stand van zaken woonprogrammatie n.a.v. beslissing deputatie 5 april 2018 Inhoud 1. Kader 2. Algemene vaststellingen 3. Demografische vaststellingen 4. Ruimtelijke vaststellingen 5. Besluit
Nadere informatieSAMENVATTING VAN HET BEHEERSPLAN PROVINCIEDOMEIN DE PALINGBEEK
1 SAMENVATTING VAN HET BEHEERSPLAN PROVINCIEDOMEIN DE PALINGBEEK 1. VERANTWOORDING Het volledige beheersplan (100 blz) werd samengevat in deze bondige nota. Uit de set van de begeleidende kleurkaarten
Nadere informatieVegetatie van de heide,
Indicator 13 december 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Sinds 1999 is de verstruiking
Nadere informatieNATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht
Nadere informatieMeetstrategie en methodiek macrofyten 1 METHODIEK
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetstrategie en methodiek macrofyten //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatienatuur in Gent monitoring 1999-2014
natuur in Gent monitoring 1999-2014 Natuurmonitoring waarom? Halen we de doelstellingen van het RSG en het groenstructuurplan? (Hoe) moeten we bijsturen? Natuurmonitoring waarom? Halen we de doelstellingen
Nadere informatieEen vegetatieopname maken 6 Een flora-inventarisatie uitvoeren 9 Een natuurtoets uitvoeren 11
Inhoudsopgave 2inhoudsopgave A B C G Oriëntatie s Oriënteren op het onderzoeken van flora en fauna 4 Werkwijzer Een vegetatieopname maken 6 Een flora-inventarisatie uitvoeren 9 Een natuurtoets uitvoeren
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, artikel 20;
Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering houdende voorlopige vaststelling van de ontwerpkaart met meest kwetsbare waardevolle bossen als vermeld in artikel 90ter van het Bosdecreet van 13 juni 1990, tot
Nadere informatienatuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer
Nadere informatieHistorisch permanente graslanden (HPG) in de landbouwstreek de Polders
Historisch permanente graslanden (HPG) in de landbouwstreek de Polders 1. Achtergrond en historiek 2. Natuurwaarden HPG 3. Beslissingen VR 4. Praktijk 1. Achtergrond en historiek Bescherming via natuurwetgeving:
Nadere informatieEffecten van verhoogde N- depositie op natuur: is herstel nog nodig? Roland Bobbink, Leon van den Berg, Hilde Tomassen, Maaike Weijters & Jan Roelofs
Effecten van verhoogde N- depositie op natuur: is herstel nog nodig? Roland Bobbink, Leon van den Berg, Hilde Tomassen, Maaike Weijters & Jan Roelofs Opbouw presentatie Inleiding - atmosferische depositie
Nadere informatieDe nutriëntenbalans van droge
De nutriëntenbalans van droge heide De resultaten van experimenteel toevoegen van fosfaat en kalk na plaggen Joost Vogels Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal Roland Bobbink Maaike Weijters Henk Siepel Veldkrekel
Nadere informatieFauna in de PAS. Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen
Fauna in de PAS Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen De Programatische Aanpak Stikstof Natuurdoelen en economische ontwikkelingsruimte 1600
Nadere informatieBrabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen 1 Wilde bijen in Noord-Brabant 283 wilde soorten (81% van NL) 89 soorten dalend (31%); 64 soorten
Nadere informatie7.2 Bijlage 2: bijlagen bij de habitats
7.2 Bijlage 2: bijlagen bij de habitats 7.2.1 Bijlage 2-1 Aanvulling bij de SWOT-analyse van de BWK, deel relevante zwakten van de BWK (uit Paelinckx et al. 2009, in voorbereiding). Een foutloze en gebiedsdekkende
Nadere informatieMIRA-T Kwaliteit oppervlaktewater. Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten DPSIR
Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten belasting oppervlaktewater (1995=100) 120 100 80 60 40 P landbouw N landbouw N huishoudens P huishoudens CZV huishoudens N
Nadere informatieHeidebeheer in de 21 e eeuw
Heidebeheer in de 21 e eeuw Henk Siebel Met OBN-faunaonderzoek van Joost Vogels, Arnold van den Burg, Eva Remke, Henk Siepel Stichting Bargerveen, Radboud Universiteit Nijmegen Herstel en beheer van droge
Nadere informatieHerstel en beheer van heideterreinen
Herstel en beheer van heideterreinen Gevolgen van verzuring, vermesting en verdroging en de invloed van beheer op levensgemeenschappen van heide. Een samenvattend rapport voor beheerders. Chris van Turnhout
Nadere informatieMIRA 2012 Milieu & natuur
MRA 212 Milieu & natuur ndex overwinterende watervogels watervogelindex (1991-92=1) aantal (1991-92=1) 6 5 4 3 2 1 1 4 1 3 1 2 1 1 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1991-92 1993-94 1995-96 1997-98 1999-21-2 23-4 25-6
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
Nadere informatieMinisterieel besluit houdende de uitbreiding van het erkend natuurreservaat Heidebos (nr. E-147)
~\".. \ Vlaa~se 'l~ \ Regenng Ministerieel besluit houdende de uitbreiding van het erkend natuurreservaat Heidebos (nr. E-147) DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW, Gelet op het Bosdecreet
Nadere informatieGezondheidsverwachting volgens socio-economische gradiënt in België Samenvatting. Samenvatting
Verschillende internationale studies toonden socio-economische verschillen in gezondheid aan, zowel in mortaliteit als morbiditeit. In bepaalde westerse landen bleek dat, ondanks de toegenomen welvaart,
Nadere informatieAdvies betreffende de jacht op houtduiven in het Vlaamse gewest
Advies betreffende de jacht op houtduiven in het Vlaamse gewest Nummer: INBO.A.2010.197 Datum: 20/07/2010 Auteur(s): Contact: Frank Huysentruyt, Jim Casaer lon.lommaert@inbo.be Kenmerk aanvraag: e-mail
Nadere informatieWilde bijen in natuur- en groenbeheer. Ivo Raemakers Menno Reemer
Wilde bijen in natuur- en groenbeheer Ivo Raemakers Menno Reemer 1 Waarom bijen? Rode Lijst: veel soorten bedreigd Functie in ecosysteem: belangrijke bestuivers Indicator voor natuurbeheer en natuurkwaliteit
Nadere informatieMeetresultaten verzuring 1 HET MEETNET VERZURING
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetresultaten verzuring //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieMEER HEIDE OP DE HEUVELRUG
MEER HEIDE OP DE HEUVELRUG Bert Geerdes Vergeleken met heidevelden in Drenthe, de Veluwe en Brabant is de Utrechtse heide bescheiden van omvang. Zelfs de grootste terreinen op de Heuvelrug van noord naar
Nadere informatieLIFE PROJECT DANAH: EUROPEES NATUURHERSTELPROJECT IN TIELENKAMP EN TIELENHEIDE
LIFE PROJECT DANAH: EUROPEES NATUURHERSTELPROJECT IN TIELENKAMP EN TIELENHEIDE Tielenkamp en Tielenheide: naast militaire domeinen ook prachtige natuurgebieden Het militaire domein van Tielen, met Tielenkamp
Nadere informatieFlora van naaldbossen,
Indicator 7 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de naaldbossen in Nederland
Nadere informatieMeetresultaten verzuring en vermesting
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetresultaten verzuring en vermesting ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieVR DOC.0722/3
VR 2017 1407 DOC.0722/3 Bijlage 1. Gegevens die moeten worden opgenomen in de verschillende delen van een natuurbeheerplan als vermeld in artikel 3, tweede lid Hieronder worden de gegevens vermeld die
Nadere informatieContactinfo, paswoord
Contactinfo, paswoord Wim Massant, Inverde, tel. 02/658.24.91, e-mail: wim.massant@lne.vlaanderen.be Paswoord website Inverde, www.inverde.be: eenbes algemene info Opdrachtje Schrijf een aantal planten
Nadere informatieEuropees beschermde natuur
Europees beschermde natuur Kwartelkoning Vlaanderen streeft naar 100 broedkoppels van deze soort, in 2007 waren er 6. Twee richtlijnen Vogelrichtlijn, 1979 Habitatrichtlijn, 1992 Afbakenen van gebieden
Nadere informatieNuttige informatie. Hierbij vind je de gegevens van alle beheerders die in dit boek zijn opgenomen.
Nuttige informatie Hierbij vind je de gegevens van alle beheerders die in dit boek zijn opgenomen. Agentschap voor Natuur en Bos Zandstraat 255 8200 BRUGGE (Sint-Andries) Telefoon: 050/45.41.76 mail: wvl.anb@vlaanderen.be
Nadere informatieWaardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Concept
Waardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Concept a Waardevol heidelandschap op de Hondsrug Samenvatting van het beheerplan Drouwenerzand Colofon Deze samenvatting
Nadere informatieDe inrichting en het beheer van de kwelders sluit aan bij het Kwelderherstelprogramma Groningen.
Beschrijving kwelderherstelmaatregelen 1 1.1 Inleiding Aan de noordkust van Groningen heeft Groningen Seaports, mede ten behoeve van RWE, circa 24 ha. kwelders aangekocht. Door aankoop van de kwelders
Nadere informatieNu geen verstuivingen in de Noordwest Natuurkern NPZK!
Nu geen verstuivingen in de Noordwest Natuurkern NPZK! Verstuivingen in de duinen Verstuivingen in de kustduinen zijn een belangrijk proces waardoor weer nieuwe duinen en duinvalleien kunnen ontstaan en
Nadere informatieBiodiversiteit in 2010
Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie
Nadere informatieVergelijking in de tijd (Soortenrijkdom) Akkers Moerassen
Staat van 2014 Soortenrijkdom Wat is de gemiddelde kwaliteit van de soorten rijkdom in zes biotopen? Voor de vulling van deze zijn gegevens gebruikt van de vlakdekkende inventarisaties in het buitengebied
Nadere informatie-Een buurt kan hoog scoren op de dimensie demografie maar laag op de dimensie huisvesting, er zijn buurten die hoog scoren op werkloosheid en
1 2 3 4 -Een buurt kan hoog scoren op de dimensie demografie maar laag op de dimensie huisvesting, er zijn buurten die hoog scoren op werkloosheid en huisvesting, maar niet op demografie. Elke kansarme
Nadere informatiePesticidengebruik door de gemeentelijke diensten
MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE GROENBEHEER 1/1 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Pesticidengebruik door de gemeentelijke diensten Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Pesticidengebruik
Nadere informatieTerminaal te verwijderen huishoudelijk afval in kg/inwoner/jaar
Terminaal te verwijderen huishoudelijk afval in kg/inwoner/jaar Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Situering Beleidsdomein Bekommernis Relatie tot de SO Situering in het lokaal beleid Terminaal
Nadere informatieFolkert Buiter 2 oktober 2015
1 Nuchter kijken naar feiten en trends van aardbevingen in Groningen. Een versneld stijgende lijn van het aantal en de kracht van aardbevingen in Groningen. Hoe je ook naar de feitelijke metingen van de
Nadere informatieT.a.v. Bert Verbist ANB Centrale Diensten Cel Fauna en Flora Beleid Koning Albert II-laan 20 bus Brussel.
Advies betreffende het aantal koppels patrijzen per 100 ha open ruimte per wildbeheereenheid in het kader van het toekennen van verlengde patrijzenjacht Nummer: INBO.A.2012.123 Datum advisering: 10 september
Nadere informatieWat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en
Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 1 Inhoud Wat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en bij ons)? Waar komt die biodiversiteit vandaan? Waarom is biodiversiteit belangrijk? Hoe
Nadere informatieBiodiversiteit in veelvoud na Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer
Biodiversiteit in veelvoud na 2010 Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer Proloog Er was eens In heel Vlaanderen neemt de biodiversiteit sterk af In heel Vlaanderen? Nee, er zijn gebieden waar dat niet gebeurt
Nadere informatieHabitatrichtlijn. Wat wil ze bereiken?
Habitatrichtlijn Habitatrichtlijn Wat wil ze bereiken? Specifiek: habitats en soorten van Europees belang in een gunstige staat van instandhouding behouden of herstellen Algemeen: bijdragen tot het waarborgen
Nadere informatieHerstelbeheer van natte heiden en natte heischrale graslanden. Roland Bobbink B-WARE Research Centre
Herstelbeheer van natte heiden en natte heischrale graslanden. Roland Bobbink B-WARE Research Centre Opbouw Presentatie Inleiding - heide landschap - karakterisering natte heiden en heischrale graslanden
Nadere informatieFoto van de lokale arbeidsmarkt
Regioscan West-Vlaanderen Werkt 1, Foto van de lokale arbeidsmarkt Tanja Termote sociaaleconomisch beleid, WES Er zijn tussen de West-Vlaamse regio s en gemeenten grote verschillen vast te stellen op het
Nadere informatieBeslissing van de Provincieraad van 23/05/2013. Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen en definities/begripsomschrijvingen. Artikel 1
Provinciaal reglement houdende de toekenning van een opstart- of projectsubsidie aan initiatieven vanuit de sectoren Welzijn, Jeugd, Gelijke kansen en Wonen Beslissing van de Provincieraad van 23/05/2013
Nadere informatieKansarmoede-profiel Westhoek
1. Kansarmoede-profiel uit de Regionale Omgevingsanalyse: De Westhoek omvat alle gemeenten van de arrondissementen Diksmuide, Ieper (uitgezonderd Wervik) en Veurne (uitgezonderd de 3 kustgemeenten). Index
Nadere informatieGebiedswijzer De Bruuk
Programmatische Aanpak Stikstof Gebiedswijzer De Bruuk Nederland heeft ruim 160 natuurgebieden aangewezen als Natura 2000-gebied. Samen met de andere landen van de Europese Unie werkt Nederland zo aan
Nadere informatieReptielen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 28 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Gladde slang, muurhagedis en zandhagedis
Nadere informatieOnderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen 4.3 (2010-2011)
Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen 4.3 (2010-2011) Verkeerskundige interpretatie van de belangrijkste tabellen (Analyserapport) D. Janssens, S. Reumers, K. Declercq, G. Wets Contact: Prof. dr. Davy
Nadere informatieMonitoringplan ANB: monitoring van PAS-herstelbeheer
Monitoringplan ANB: monitoring van PAS-herstelbeheer 1 Situering In de werkgroep PAS-herstelbeleid werden de door Nederland gehanteerde herstelstrategieën vertaald naar de Vlaamse situatie. Hiervoor werd
Nadere informatieRECREATIE & NATUUR EN STARING ADVIES
RECREATIE & NATUUR EN STARING ADVIES In een groot deel van de Nederlandse bos- en natuurgebieden wordt veel gerecreëerd; op land, op het water en in de lucht. In de meeste gevallen kunnen de natuurfunctie
Nadere informatievoetafdrukrekeningen, herbe rekend
De Belgische voetafdrukrekeningen, herbe rekend 2 april 2009 Lies Janssen Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie De ecologische voetafdruk van België + Luxemburg Tot 2007 publiceerde Global
Nadere informatieBeoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen
Beoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen 24-04-2013 Nieuwe maatlatten nieuwe keuzes Waterrijke gebieden en samengestelde waterlichamen: waar lopen we tegenaan? - 2 voorbeelden
Nadere informatieValidatie van de door de VLM opgemaakte attesten in het kader van bestemmingswijzigingen in ruimtelijke uitvoeringsplannen
Validatie van de door de VLM opgemaakte attesten in het kader van bestemmingswijzigingen in ruimtelijke uitvoeringsplannen Adviesnummer: INBO.A.3193 Datum advisering: 27 oktober 2014 Auteur: Contact: Lieve
Nadere informatieBijlage 6: Oplegnotitie bij bijlage 5 Gevolgen voor beschermde en bedreigde natuurwaarden inrichting Skûlenboarch, Buro Bakker, 2011
Bijlage 6: Oplegnotitie bij bijlage 5 Gevolgen voor beschermde en bedreigde natuurwaarden inrichting Skûlenboarch, Buro Bakker, 2011 Gevolgen voor beschermde en bedreigde natuurwaarden inrichting Skûlenboarch
Nadere informatie17. Het Duinendecreet: onze kustduinen beschermd...113
I N H O U D S T A F E L 17. Het Duinendecreet: onze kustduinen beschermd...............113 SAM PROVOOST - Het Duinendecreet : doelstellingen en juridische achtergronden.............. 113 - Bijkomende duingebieden
Nadere informatieOndersteuningsproject bij de uitvoering van de reemonitoring in het Zoniënwoud
Ondersteuningsproject bij de uitvoering van de reemonitoring in het Zoniënwoud Periode 2008-2013 Céline Malengreaux, Jan Vercammen, Alain Licoppe, Frank Huysentruyt, Jim Casaer Dankwoord Het uitvoeren
Nadere informatieDrukbegrazing en Chopperen als Alternatieven voor Plaggen van Natte heide
Drukbegrazing en Chopperen als Alternatieven voor Plaggen van Natte heide Effecten op middellange termijn: Fauna De Vlinderstichting Stichting Bargerveen B-Ware Experimenteel onderzoek Abiotiek: ph, buffercapaciteit,
Nadere informatieVlinders van de Habitatrichtlijn,
Indicator 20 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Van de vijf Habitatrichtlijnsoorten
Nadere informatieVlaams Fonds voor Tropisch Bos
Vlaams Fonds voor Tropisch Bos Projectoproep 2019 Beoordelingsmemorandum (BEMO) Fase 1 Conceptnota Algemene gegevens Code Titel 1. Projectgegevens: Uitvoerder/ Aanvrager Land, plaats Algemene doelstelling
Nadere informatieINTERREGIONALE LANDBOUWERS
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ INTERREGIONALE LANDBOUWERS Campagne 2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieAdvies bij de herziening van bijlage 1 van het Soortenbesluit
Advies bij de herziening van bijlage 1 van het Soortenbesluit Adviesnummer: INBO.A.3319 Datum advisering: 1 juli 2015 Auteur(s): Contact: Kenmerk aanvraag: Geadresseerden: Cc: Luc De Bruyn, Dirk Maes Lieve
Nadere informatieSTUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%.
STUDIE Faillissementen 1 december 2016 Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. 1 september 2016 2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding
Nadere informatieNatuurkwaliteit en monitoring in de EHS
1 Natuurkwaliteit en monitoring in de EHS Rijk, provincies en beheerders hebben samen een systeem ontwikkeld voor het monitoren van natuurkwaliteit (het geheel aan dieren en planten in een bepaald gebied).
Nadere informatieLife+ Together for Nature. samen werken aan herstel van heidelandschap
Life+ Together for Nature samen werken aan herstel van heidelandschap Life+ Together for Nature samen werken aan herstel van heidelandschap TOGETHER? TOGETHER staat voor TO GET HEath Restored: we zetten
Nadere informatieSteenmeel in de praktijk: Van bodem via planten ook effecten op dieren?
Steenmeel in de praktijk: Van bodem via planten ook effecten op dieren? De bodemverzuringscascade Zure depositie Bekalken Besteenmelen Toename H + In de bodem Verlies basische kationen Verlies verweerbare
Nadere informatieDenewet, L. (2001). Voorstel tot bescherming van het pompmolentje Casier te Waregem. Molenzorg- Molenecho s 29(1): 6-8.
9. Literatuur Algoet, G., Debrouwere, M., Delmotte, M., Ducatteeuw, E., Vandermaelen, L. & Wante, L. (1992). Historische kaart Waregem. 20 e Jaarboek Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke, p. 11-78.
Nadere informatiePlaggen ten behoeve van natuurontwikkeling. Fosfaatverzadiging als uitgangspunt
Plaggen ten behoeve van natuurontwikkeling Fosfaatverzadiging als uitgangspunt fosfaatverzadigingsindex (PSI) Plaggen en fosfaatverzadiging van de grond Plaggen is een veelgebruikte methode om de voedingstoestand
Nadere informatieDe ontwikkeling van geweld in de Nederlandse samenleving VEEL MONITOREN, WEINIG EENDUIDIGHEID
SECONDANT #1 MAART 2011 53 De ontwikkeling van geweld in de Nederlandse samenleving VEEL MONITOREN, WEINIG EENDUIDIGHEID door Maartje Timmermans en Miranda Witvliet De auteurs werken als onderzoeker bij
Nadere informatieBriefadvies. Malde. Datum
Briefadvies Erkenning natuurreservaat Malde egemveld Erkenning van het privaat natuurreservaat E-141 Maldegemveld te Maldegem (Oost-Vlaanderen) Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator 24 mei 2012
Nadere informatieArbeidsmarktbarometer Onderwijs
Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Basisonderwijs en secundair onderwijs December 29 VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING AGENTSCHAP VOOR ONDERWIJSDIENSTEN (AgODi) Arbeidsmarktbarometer Onderwijs december
Nadere informatieDuurzaamheid van werk binnen de banenafspraak
Duurzaamheid van werk binnen de banenafspraak - 2017 Analyse op basis van het doelgroepregister en de polisadministratie 1 Inhoud Inleiding... 3 1: Werkzaam zijn en blijven... 4 1a: Werkzaam zijn en blijven
Nadere informatieGISdata: - z_stratenconnectiviteit_bb.tif - Coordinaatsysteem: Belgian Lambert 72
... 1 Berekeningswijze metadata walkability GIS-tool... 1 Stratenconnectiviteit... 1 Woondichtheid... 2 Functiemix... 2 Walkability (combinatie 3 deelindicatoren)... 4 Auteurs... 4 Voorzieningen opgenomen
Nadere informatieEen nieuw begin in zicht
Infosessie Kamp Beverlo 25 november 2009 Een nieuw begin in zicht Een nieuw begin in zicht Europees natuurherstelproject op 12 militaire domeinen in Vlaanderen in NATURA 2000 gebied DANAH = Defensie +
Nadere informatiePROVINCIEDOMEIN RAVERSYDE Ontwerp Natuurbeheerplan Toelichting provincial minaraad 05/02/2018
PROVINCIEDOMEIN RAVERSYDE Ontwerp Natuurbeheerplan Toelichting provincial minaraad 05/02/2018 Natuurbeheerplan Besluit natuurbeheerplan wordt sinds 28-10-2017 toegepast: zelfde procedure voor alle mogelijke
Nadere informatieAdvies over de biologische waarde van enkele percelen tussen de Beeldekensgatstraat, de Achterstraat en de Tervuursesteenweg in Tervuren
Advies over de biologische waarde van enkele percelen tussen de Beeldekensgatstraat, de Achterstraat en de Tervuursesteenweg in Tervuren Nummer: INBO.A.3159 Datum advisering: 24 juni 2014 Auteur(s): Desiré
Nadere informatieHerstelbeheer soortenrijke natte heide
Herstelbeheer soortenrijke natte heide Verslag veldwerkplaats --- nat zandlandschap Leemputten, 8 september 2010 Inleiders: André Jansen (Unie van Bosgroepen), Roland Bobbink (B-ware) 1, Henk-Jan Zwart
Nadere informatieArbeidsmarktbarometer Onderwijs
R A P P O RT Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Basisonderwijs en secundair onderwijs december 2009 Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) Koning Albert II-laan
Nadere informatieEvaluatie van Open Bedrijvendag
Evaluatie van Open Bedrijvendag Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel April 2011 Samenvatting De Open Bedrijvendag
Nadere informatie