Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw,

Transcriptie

1 Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, Indicator 19 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De broeikasgasemissies van de land- en tuinbouw zijn sinds 1990 afgenomen en na 2007 weer toegenomen. Het betreft emissies van methaan, distikstofoxide en kooldioxide. De gepresenteerde emissiecijfers voor 2009 zijn nog voorlopig. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 6

2 Download figuur [4] Download data (xls) [5] Pagina 2 van 6

3 [/figuurgroep] Download figuur [6] Download data (xls) [7] Uitstoot broeikasgassen land- en tuinbouw gedaald door melkquotering en mestbeleid De totale broeikasgasemissie van de land- en tuinbouw is sinds 1990 afgenomen. De uitstoot van koolstofdioxide is licht gestegen, methaan is licht gedaald en distikstofoxide is met ongeveer 20% gedaald. Hieronder een toelichting op de trend per broeikasgas (zie tab's boven de figuur) CH 4 -emissie gedaald door inkrimping veestapel Methaan (CH 4 ) komt voornamelijk vrij als spijsverteringsgas bij herkauwers (tijdens de pens- en darmfermentatie). De CH 4 -emissie van pensfermentatie neemt sinds 1990 af door inkrimping van de melkveestapel als gevolg van de melkquotering (Beschikking superheffing, 1984) in combinatie met een toename van de melkproductie per koe. Na 2007 neemt de emissie iets toe doordat er meer koeien zijn als gevolg van de verruiming van het melkquotum. Daarnaast komt methaan vrij uit de mest in stallen en opslag. Deze emissie is ook afgenomen, vooral door inkrimping van de varkensstapel als gevolg van het mestbeleid. Vanaf 2007 nemen de overige emissie van CH 4 toe door een sterke toename van warmtekrachtkoppelinginstallaties (wkk) in de glastuinbouw. Pagina 3 van 6

4 N 2 O-emissie gedaald door mestbeleid Bij mest uit stallen en opslag treden naast methaan-emissies ook distikstofoxide (N 2 O)-emissies naar de lucht op. Beweiding en toepassing van mest en kunstmest veroorzaken zowel directe N 2 O-emissies vanuit de bodem naar de lucht als indirecte N 2 O-emissies na depositie van ammoniak en na uit- en afspoeling van stikstof naar grond- en oppervlaktewater. Door het onderwerken van dierlijke mest als gevolg van het ammoniakbeleid nam de N 2 O-emissie vanuit de bodem tussen 1990 en 1995 toe. Maar door verminderde toevoer van stikstof naar de bodem als gevolg van het mestbeleid zette vanaf 1995 een daling van de N 2 O-emissie in. Het betreft niet alleen een daling van de directe N 2 O-emissie uit de bodem, maar ook van de indirecte N 2 O-emissie ten gevolge van depositie van ammoniak en van uit- en afspoeling van stikstof. CO 2 -emissie gedaald door energiebesparing in de glastuinbouw De emissies van kooldioxide (CO 2 ) zijn voor circa 80% afkomstig van de verbranding van fossiele brandstoffen in de glastuinbouw. Deze emissie is sinds 1990 gedaald als gevolg van energiebesparing in de glastuinbouw, die weer het gevolg was van de Meerjarenafspraken energiebesparing In 2008 zijn de emissies gestegen, omdat de glastuinbouw meer aardgas verbruikt door het toegenomen aantal warmtekrachtkoppelinginstallaties voor kasverwarming en elektriciteitsopwekking. Referenties Emissieregistratie (2010). Website Emissieregistratie [8]. PBL, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; EC-LNV, Den Haag; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn. Van der Maas et al. (2010). Greenhouse Gas Emissions in the Netherlands [9]. National Inventory Report PBL rapportnr / 2010, Planbureau voor de Leefomgeving, Bilthoven. Relevante informatie [indicator=nl0012] Recente emissiecijfers [8] kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie. Verder is via deze site informatie beschikbaar over de methodieken voor het bepalen van emissiecijfers en informatie over wijzigingen in methodieken. Protocollen methodieken emissieberekeningen broeikasgassen voor diverse bronnen: [9] Technische toelichting Naam van het gegeven Broeikasgasemissies Land- en tuinbouw, Pagina 4 van 6

5 Omschrijving Emissies van broeikasgassen uit de land- en tuinbouw (kooldioxide (CO2), methaan (CH4), distikstofoxide (N2O) en fluorhoudende gassen (HFK's, PFK's en SF6). Verantwoordelijk instituut Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Berekeningswijze De emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode. Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website [9]. Basistabel Alle data zijn opvraagbaar op of via de website van de Emissieregistratie [8]. De hier gepresenteerde cijfers zijn de definitieve emissiecijfers voor de periode , zoals vrijgegeven door de Emissieregistratie in maart 2010, en de voorlopige cijfers van 2009 vrijgegeven door de emissieregistratie in augustus Geografisch verdeling Nederland Verschijningsfrequentie In mei definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1 Achtergrondliteratuur Methoden: op de website van Emissieregistratie [8] achter Overzicht documentenbegrippen: op de website van Emissieregistratie [8] achter Begrippenlijst Opmerking De emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode. Zie [indicator=nl0170] voor een toelichting op de IPCC-emissies. Betrouwbaarheid Zie: Van der Maas et al. (2010). Greenhouse Gas Emissions in the Netherlands National Inventory Report PBL rapportnr / 2010, Planbureau voor de Leefomgeving, Bilthoven Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2010). Pagina 5 van 6

6 [10] (indicator 0100, versie 08, 19 oktober 2010 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] Pagina 6 van 6