VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE ADVIESCOMMISSIE D.D. 21 MEI 2013 Fysieke Leefomgeving (Ruimtelijke ordening)

Transcriptie

1 VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE ADVIESCOMMISSIE D.D. 21 MEI 2013 Fysieke Leefomgeving (Ruimtelijke ordening) Beschikbaar stellen krediet voor uitvoering Nieuwe Dordtse Biesbosch en wijzigen begroting (969067) Beantwoording door het college van vragen ex art. 40 Reglement van Orde van de fractie WEK over de Nieuwe Dordtse Biesbosch (991535) Raadsinformatiebrief over nieuw contract project Nieuwe Dordtse Biesbosch (969072) Raadsinformatiebrief (aanvullend) over nieuw contract project Nieuwe Dordtse Biesbosch (999289) Beantwoording door het college van vragen ex art. 40 Reglement van Orde van de fractie WEK over de Nieuwe Dordtse Biesbosch ( ) Voorzitter: de heer Riet Secretaris: de heer Hoogstad Verslag: Erna Verveer, Getikt! Aanwezig: Mevrouw Witsen Elias, fractie WEK Mevrouw Edenburg, GroenLinks De heer Tiebosch, D66 De heer Tazelaar, VSP De heer Staat, ChristenUnie/SGP De heer Van der Net, VVD Mevrouw Heijmans PvdA De heer Naeije, CDA De heer Groeneweg, BVD Namens het college is aanwezig wethouder Wagemakers Namens de ambtelijke organisatie is aanwezig de heer Janssen De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom. Het stuk is op verzoek van de fracties fractie WEK en VSP geagendeerd. Inmiddels is er een derde serie vragen gesteld en beantwoord, met dank aan het college voor de snelle beantwoording. In verband met de te korte voorbereiding wordt besloten deze vergadering te beperken tot de tweede serie vragen en antwoorden. De heer Tazelaar sluit zich aan bij de gestelde artikel 40 vragen van de fractie WEK. Hij vraagt naar de ins en outs van de uitvoering, gezien de uitspraak van de Raad van State Hij vraagt of de recreatiepias hetzelfde is als de waterzuiveringspias; dat is onduidelijk. Ten aanzien van de natte fracties, landbouwgrond opheffen voor recreatie, wacht hij de beantwoording af van de artikel 40 vragen. Mevrouw Witsen Elias merkt op dat de Raad van State vandaag uitspraak heeft gedaan over de verzoeken om het treffen van de voorlopige voorziening in het bestemmingsplan Nieuwe Dordtse Biesbosch. Het bestemmingsplan is geschorst, met uitzondering van de landbouwweg, het fietspad over de Zuidbuitenpoldersekade en de zogenaamde pluktuin aan de Oude Veerweg. WEK is hier uiteraard heel verheugd over. De Raad van State heeft een duidelijk signaal afgegeven en WEK zal blijven strijden voor een veel minder ingrijpend, veel goedkoper plan. Op 13 november 2012 heeft een meerderheid van de raad ingestemd met het bestemmingsplan Nieuwe Dordtse Biesbosch, met kosten van

2 meer dan 30 miljoen euro. De omvang van de benodigde bezuinigingen was toen nog niet bekend. Het financiële risico van het project ligt geheel bij de gemeente Dordrecht. Uit de beantwoording van de artikel 40 vragen van haar fractie per brief van 19 maart blijkt dat de kosten van beheer en onderhoud niet afdoende gedekt zijn. Er staat nog niet vast wie beheerder wordt - de wethouder is bekend dat de gronden niet aan Staatsbosbeheer overgedragen kunnen worden. In de tweede plaats zal bij elke overdracht van eigendom of beheer van gronden door de gemeente geld ter beschikking gesteld moeten worden voor het beheer. De wethouder heeft zonder de raad te informeren over deze problematiek op 14 februari de wijzigingsovereenkomst ondertekend. De raad had overigens tot voor kort alleen de concept overeenkomst zonder bijlagen van het college ontvangen. Als WEK er niet bij de griffie op aan had gedrongen om de getekende versie van de wijzigingsovereenkomst met alle bijlagen op het RIS te laten plaatsen was de raad nog steeds niet van alle feiten op de hoogte geweest. Haar fractie heeft ook geconstateerd dat in afwijking van het coalitieakkoord uitgegaan wordt van een natte invulling in plaats van een droge invulling. Daar heeft WEK onlangs ook extra vragen over gesteld, die vandaag beantwoord zijn door het college. Haar reactie daarop: hoe vaker je de antwoorden leest, hoe lastiger het wordt, het is moeilijk te volgen voor een buitenstaander. Ten opzichte van het coalitieakkoord is het droog, maar ten opzichte van de huidige situatie is het nat. Zelfs een kleine peilverhoging in het westelijk deel van de geplande natte as zal waarschijnlijk desastreus zijn voor de bosvegetatie in de Elzen Noord. Er wordt gesuggereerd dat het plangebied minder nat wordt dan de bedoeling was, maar de toelichting op het bestemmingsplan doet haar vrezen dat het toch een natte boel zal worden, die het realiseren van de huidige recreatieve belevingswaarde in de weg zal staan. Ze vraagt waarom je in deze tijden 30 miljoen zou uitgeven terwijl je voor een fractie van die kosten een mooie Biesbosch kunt hebben en je totaal niet weet of het bij dit bedrag blijft, terwijl de noodzaak van een recreatiepias in hoge mate discutabel is. Alle risico's van de uitvoering en de grondverwerving liggen inmiddels bij de gemeente; het Grondbedrijf heeft vrijwel geen reserves meer om eventuele missers goed te maken en tot op heden is er al 30 miljoen uitgegeven. Dat maakt samen 60 miljoen en meer. Er zijn voldoende alternatieven voor deze historische misstap op een veel kleinere schaal. Er zijn meer betrokkenen die dit vinden, mede gelet op de beroepen die bij de Raad van State lopen. Vandaag is de uitslag van twee zaken bekend geworden. In de gewijzigde overeenkomst is ook niet duidelijk welke partij voor welke aanleg- en beheerskosten verantwoordelijk is. De vraag is: waarom doet de wethouder dat en wat zijn de vervolgstappen, nu de Raad van State een uitspraak heeft gedaan? Wat is het worst case scenario? WEK heeft de wethouder op 19 maart gevraagd om terug te gaan naar de onderhandelingstafel; dat is ook wat de Raad van State heeft gezegd en herhaalt zij nu. Wethouder Wagemakers merkt op dat de uitspraak bestudeerd zal worden en zodra er meer duidelijkheid is, zal het college vanzelfsprekend de raad informeren. De uitspraak van de Raad van State voorziet in een schorsing op het bestemmingsplan, uitgezonderd drie onderdelen, te weten de pluktuin, de recreatieve voorziening, het fietspad en de landbouwweg. Voor die onderdelen kan de uitvoering doorgang vinden wat de Raad van State betreft en die staan in de planning sowieso vooraan. De grotere ingrepen waren niet op korte termijn voorzien. In het kader van het voorlopig ontwerp en het definitief ontwerp zal hij nader met de raad spreken over de concrete uitwerking, inclusief een externe validering op de uitgangspunten zoals ze zijn genoemd. In reactie op datgene wat de heer Tazelaar zei over de natte fracties en dat sluit aan op datgene wat mevrouw Witsen Elias zegt over "waarom nu 30 miljoen investeren": daar zou hij de hele avond over kunnen praten. Het vertrekpunt is het coalitieakkoord; daar geeft hij invulling aan. De afgelopen drie jaar is op dit dossier veel gebeurd en hij kan dat niet in een enkele minuut samenvatten. Mevrouw Witsen Elias vraagt op welke termijn verdere stappen zullen volgen. Wethouder Wagemakers antwoordt dat hij al heeft aangegeven dat eerst de uitspraak bestudeerd zal worden; dan wordt bekeken welke consequenties dat heeft voor die 2

3 onderdelen waar de schorsing op zit en daar zal hij met de raad het gesprek over aangaan. De heer Groeneweg merkt op dat het gaat om de tweede ronde vragen; dat heeft voor zijn fractie niet veel nieuwe informatie gebracht en hij heeft ook geen vragen of opmerkingen. Er wordt gevraagd om het voteren van een krediet en hij zou graag van de wethouder willen horen hoe die dat ziet. Het bestemmingsplan is bij ruime meerderheid vastgesteld. Vooralsnog lijkt het er op dat het krediet gevoteerd moet worden opdat de drie punten doorgang kunnen vinden. De heer Tiebosch merkt op naar aanleiding van het nieuwe contract en het aanvullende krediet dat D66 constateert dat de Nota Aldus Besloten, de wensen- en bedenkingenprocedure, het college te veel mogelijkheden biedt om af te wegen of van deze procedure gebruik moet worden gemaakt. Het begrip ingrijpende gevolgen is bij dit college een containerbegrip geworden op een glijdende schaal. Waar ligt de grens? Door het college moet worden bedacht dat een wensen- en bedenkingenprocedure als handvat is bedoeld om de gemeenteraad haar controlerende rol goed te kunnen laten uitoefenen. Ten aanzien van de gewijzigde overeenkomst Nieuwe Dordtse Biesbosch vindt D66 de uitvoeringsrisico's, het ontbreken van een projectorganisatie en de omvang van de risico's van de niet gedekte beheerkosten na tien jaar zodanig groot dat er sprake is van ingrijpende gevolgen voor het meerjarig sluitend krijgen van de exploitatie begroting. Wat D66 inhoudelijk van het plan vindt is bij de behandeling van het bestemmingsplan op 13 november al naar voren gebracht en dat standpunt is ongewijzigd. Om die reden zal D66 niet instemmen met het vandaag voorliggende kredietvoorstel. Mevrouw Heijmans merkt op dat de PvdA ook vindt dat er een wensen- en bedenkingenprocedure had moeten worden gevolgd. Verder kan haar fractie niet instemmen met het extra budget dat gevraagd wordt voor het uitvoeren van het bestemmingsplan; ten eerste omdat er wat haar fractie betreft al te veel geld besteed wordt aan dit project, door in een tijd van een enorme bezuinigingsopgave een onnodige recreatiepias aan te leggen. Dat wordt gesteund door het grote aantal inzenders van de bezuinigingskeuzes die aangeven dat bezuinigingen op de Nieuwe Dordtse Biesbosch mogelijk zijn. Het is nog steeds niet duidelijk wat de werkelijke kosten zullen worden van het beheer. Het plan Nieuwe Dordtse Biesbosch dreigt hiermee financieel uit de hand te lopen. Daarnaast zijn er bezuinigingszaken die nog op de gemeente af komen omdat de begroting van de gemeente Dordrecht volledig uit de hand dreigt te lopen en haar fractie vindt het daarom niet verantwoord om op dit moment extra krediet beschikbaar te stellen. De heer Van der Net vraagt mevrouw Heijmans welke mening haar fractie heeft over de aanleg van de landbouwweg en het fietspad. Mevrouw Heijmans antwoordt dat het project moet worden uitgevoerd binnen de oorspronkelijke begroting; er moet geen extra geld naartoe, zeker niet voor de begroting Wethouder Wagemakers neemt kennis van de verschillende meningen. Ten aanzien van het kredietvoorstel merkt hij op dat dit betrekking heeft op de ambtelijke ondersteuning en de voorbereiding van het project; ten tweede de aanleg van de landbouwweg en ten derde de aanleg van het fietspad en dat zijn juist die zaken die volgens de uitspraak van de Raad van State in ieder geval door kunnen gaan. Hij zou er voor willen pleiten om met dit voorstel in te stemmen, want het zijn wel wezenlijke onderdelen van het plan, tenzij de raad het gehele plan wenst te schrappen. Mevrouw Edenburg volgt het standpunt van D66. Verder heeft GroenLinks al eerder duidelijk gemaakt niet voor het voorstel te zijn. Het plan van de heer Van der Eijk is in haar optiek onvoldoende onderzocht. De beantwoording van de financiële vragen betreffende beheer en onderhoud heft voor haar fractie de financiële wankele situatie nog 3

4 niet op. De beheerskosten staan niet in de begroting en dat is een kwalijke zaak. Verder kan het geheel ook wel een beetje minder. De heer Van der Net merkt op dat het geld met name is bedoeld voor de landbouwweg en het fietspad; het lijkt ook in het belang van de Nieuwe Dordtse Biesbosch dat daar in ieder geval mee wordt voortgegaan en dat kan ook volgens de Raad van State. Hij ondersteunt wel de zorg met betrekking tot het beheer en dat heeft de VVD al eerder uitgesproken, maar er moet eerst een inrichtingsplan komen. Het gaat nu om een krediet en daar heeft de VVD geen problemen mee. Mevrouw Heijmans merkt op bij interruptie dat het hier gaat om een extra krediet, bovenop wat oorspronkelijk is begroot en daar heeft haar fractie moeite mee. De VVD fractie heeft dat kennelijk niet. De heer Van der Net antwoordt dat het bedrag wordt gedekt door het totaal. Van de 30 miljoen is 5,85 miljoen van de gemeente Dordrecht afkomstig en dus niet de 30 miljoen waar steeds over gesproken wordt. Zo lang het gedekt wordt, heeft de VVD daar geen problemen mee. Mevrouw Heijmans merkt op dat het dan logisch zou zijn om het uit de complete begroting te dekken, zonder dat er extra geld naartoe moet. De heer Van der Net herhaalt dat het wordt gedekt uit de begroting zoals die is opgesteld door het college en op dat punt vindt de VVD het geen punt om dit bedrag te voteren. Met de aanleg van de landbouwweg en het fietspad heeft de VVD geen problemen. Mevrouw Witsen Elias vraagt de heer Van der Net of de uitspraak van de Raad van State geen reden is om zich eens achter de oren te krabben of dit wel door moet gaan in plaats van extra geld te voteren. De heer Van der Net herhaalt dat de Raad van State zich heeft uitgesproken over de landbouwweg en het fietspad; daar kan mee doorgegaan worden. Er worden inderdaad opmerkingen gemaakt over ganzen en leefgebieden; daar moet wat beter naar worden gekeken, maar dat heeft geen invloed op het fietspad en die landbouwweg. Mevrouw Witsen Elias merkt op datje geen extra geld nodig hebt als die andere projecten niet doorgaan. De heer Van der Net antwoordt dat zijn fractie stap voor stap bekijkt wat er gebeurt. Met deze stap heeft de VVD fractie geen problemen en de rest wacht hij af. De wethouder moet zelf nog reageren op de uitspraak en hij stelt voor daar even op te wachten alvorens verder te oordelen. De heer Groeneweg merkt op richting mevrouw Witsen Elias niet te begrijpen waarom haar fractie bezwaar heeft tegen dit krediet. Als je nu de zaken realiseert waar geen bezwaar tegen bestaat, noch van de zijde van de Raad van State, noch van de betrokkenen en de Raad van State zou de overige elementen afwijzen, dan zal het resterende geld terugvloeien naar de algemene reserve. Mevrouw Witsen Elias antwoordt datje beter zuinig kunt zijn op dit moment. De heer Staat merkt op dat de kosten van beheer nadrukkelijk terug zullen komen bij de verdere uitwerking van de plannen, zoals het inrichtingsplan. Vorige keer op 19 maart kwam de wensen- en bedenkingenprocedure aan de orde met betrekking tot de wijzigingsovereenkomst; zijn fractie kan akkoord gaan met het memo daarover. Het standpunt van zijn fractie is sinds 19 maart gewijzigd; zijn fractie ging toen niet akkoord met het kredietvoorstel. Hij komt daar nu op terug. In de Raadsinformatiebrief van oktober 2012 bij de behandeling van het bestemmingsplan was deze uitgave al aangekondigd, met name voor ambtelijke inzet. Om die reden gaat zijn fractie daar alsnog mee akkoord, maar wel met de opmerking dat mochten er in de toekomst nog extra kredieten nodig zijn, zijn fractie uitgaat van een taakstellend budget. De heer Naeije merkt op dat zijn fractie op 19 maart uitgebreid over het voorstel heeft gesproken; dit is eigenlijk een logische vervolgstap van een lang lopend traject. Hij 4

5 wacht de duiding van de voorlopige voorziening af en dan zal daar nog over gesproken worden. Zijn fractie kan instemmen met het voorstel van het college. Wethouder Wagemakers dankt de heer Staat voor zijn betoog. In de Raadsinformatiebrief van 16 oktober zijn inderdaad al opmerkingen gemaakt over het beheer. Hij hoort graag wat de raad nog meer toegelicht wil zien. In die brief wordt ook al het kredietvoorstel voor de ambtelijke ondersteuning genoemd. Inzake het verlenen van het krediet zijn vóór de fractie BETER VOOR DORDT, het CDA, de VVD en de ChristenUnie/SGP. Tegen zijn de fracties WEK, GroenLinks, D66, VSP en de PvdA. De fracties BETER VOOR DORDT, CDA, PvdA ChristenUnie/SGP, VVD, D66 en VSP stellen voor de Raadsinformatiebrieven ter kennisname door te geleiden naar de raad van 28 mei Fractie WEK en GroenLinks willen er een bespreekpunt van maken. Mevrouw Kensenhuis wil dit bespreken omdat de beantwoording van de derde tranche niet volledig wordt geacht. De heer Groeneweg is het niet eens met dat argument. Hij vraagt de voorzitter er op toe te zien dat alleen de woordvoerder van de fractie WEK op dit punt het woord voert. Partijen moeten hun politieke punt kunnen maken; daar gaat hij graag in mee, maar hij heeft het nog niet gehoord. Daar zijn afspraken over gemaakt. Watje zo gaat krijgen, is dat aan het begin van de middagraad de agenda door een meerderheid van de raad gewijzigd wordt omdat er geen politiek punt meer is. Hij maakt ernstig bezwaar tegen het agenderen van een stuk terwijl er geen politieke vraag onder ligt; dat is tegen de afspraken. De voorzitter constateert dat GroenLinks bij nader inzien kiest voor het voor kennisgeving aannemen van de Raadsinformatiebrieven. Dat betekent dat slechts één fractie nog vraagt om nadere bespreking van de stukken. Dat is daarmee niet aan de orde. Wel is aan de orde op 28 mei de bespreking van de twee vragen die gesteld zijn in de derde ronde. De heer Groeneweg merkt op dat die vragen een ingekomen stuk zijn; daar kan de agendacommissie een tijdstip voor plannen, hetzij in een adviescommissie, hetzij in een middagraad en dat kan separaat van het kredietvoorstel. Mevrouw Heijmans merkt op dat de antwoorden op de vragen nog niet op de lijst van ingekomen stukken hebben gestaan; dat komt waarschijnlijk volgende week. Wethouder Wagemakers merkt op dat het college vandaag heeft ingestemd met de beantwoording; de antwoorden zijn vandaag op de mail gezet. Dat is uiteraard kort dag, maar gezien het feit dat ze op 13 mei zijn ingediend, zijn deze artikel 40 vragen heel snel doorlopen. De heer Hoogstad merkt op dat de adviescommissie heeft aangegeven de beantwoording van de derde serie vragen niet vandaag te willen behandelen. Daarmee zijn ze nog niet geagendeerd en ze gaan derhalve via de normale procedure naar de raad. Dan staan ze op 28 mei op de lijst van ingekomen stukken. In de agendacommissie kan gevraagd worden om bespreking. Wat het kredietvoorstel betreft; dat kan besproken worden, mits er een politieke vraag bij geformuleerd worden. Dat kan wel in deze voorbereidende adviescommissie. De heer Tiebosch merkt op dat daar al een besluit over genomen is; in eerste instantie door de agendacommissie. Toen werd terecht gezegd dat de vragen van WEK nog aan de orde moesten komen, maar het kredietvoorstel kon als hamerstuk met stemverklaring en wat hem betreft heeft hij die stemverklaring zojuist gegeven. Mevrouw Heijmans sluit zich daar volledig bij aan. 5

6 De voorzitter concludeert dat het kredietvoorstel als hamerstuk naar de raad gaat, met eventueel stemverklaringen. Hij sluit de vergadering. 6

7 VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE ADVIESCOMMISSIE D.D. 21 MEI 2013 Bestuur en Middelen WET HOF inclusief onderhandelaarsakkoord. (Wet Houdbare Overheidsfinanciën) De accountant geeft een presentatie over de 'ins' en 'outs' van de Wet HOF en de consequenties die dat heeft voor de gemeente Dordrecht. Het SBC zal de veranderingen spiegelen aan de situatie in Dordrecht en aangeven wat hier de stand van zaken is. Bij deze vergadering worden de onderstaande dossiers betrokken: Reactie van gemeentesecretaris M. van der Kraan namens de gemeente Dordrecht op het onderhandelaarsakkoord inzake de financiën van de decentrale overheden in deze kabinetsperiode (996487) VNG ledenbrief over de voortgang gemeentelijke financiën, uitvoeringskracht en decentralisaties (999184) Voorzitter: de heer Lagendijk Secretaris: mevrouw Lagerveld Verslag: Erna Verveer, Getikt! Aanwezig: De heer Van Antwerpen De heer Soy Mevrouw De Smoker Mevrouw Koene De heer Pols De heer Seme De heer Van Verk Mevrouw Ruisch Namens de ambtelijke organisatie is aanwezig de heer Van Esterik Namens het college is aanwezig wethouder Van de Burgt Namens Deloitte zijn aanwezig de heer Van Vugt en de heer Visser. De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom. De heer Van Vugt van Deloitte geeft een presentatie. Het kerndoel is om aan de overheden, dus ook decentrale, een nadrukkelijke financiële indicator mee te geven op basis waarvan het financiële beheer en beleid moet worden gestuurd. Op dit moment is er als indicator het weerstandsvermogen; dit is een tweede financiële indicator waar de raad rekening mee dient te houden bij de beleidsmatige keuzes. De heer Goos vraagt hoe je met bezuinigen het tekort van 5 miljard BBP kunt repareren. De heer Van Vugt geeft uitleg. Het BBP is wat alle Nederlanders bij elkaar verdienen of produceren. Dat is afhankelijk van de economisch omstandigheden. Je kunt proberen het BBP te verhogen, dan krijg je meer ruimte voor overheidsuitgaven. Dat is echter lastig te beïnvloeden. De uitgaven verlagen is dan mogelijk door te bezuinigen of je kunt de belastingen verhogen. De heer Van Verk merkt op te hebben begrepen dat de decentrale overheden een begrotingsevenwicht dienen te hanteren. Hij vraagt hoe het dan mogelijk is dat zij voortdurend tekorten hebben. 7

8 De heer Van Vugt antwoordt dat de gemeente met twee typen indicatoren te maken krijgt; enerzijds begrotingsevenwicht, daarnaast dus het EMU saldo. Dat wordt met een soort kasstelsel uitgerekend en het kan zijn dat de gemeente op het gebied van baten en lasten een sluitende begroting heeft, maar dat het kasstelsel een tekort geeft. Een investering leidt in dat jaar tot een grote kasuitgave en wellicht tot een lening, maar in de begroting zit die bijvoorbeeld geactiveerd op de balans en wordt keurig gedekt in de meerjarenraming. Maar in het jaar dat de investering wordt gedaan, is er een tekort qua EMU saldo. Tien, twaalf jaar lang hebben gemeenten, provincies en waterschappen fors geïnvesteerd. Mevrouw Nijhof vraagt of het mogelijk is een vergelijking te maken met andere gemeenten. De heer Van Vugt antwoordt dat die cijfers nog niet allemaal bekend zijn. De heer Van Verk merkt op te begrijpen dat je investeringen te veel kunt doen. Dordrecht deed veel uitgaven vanuit de strategische investeringen. Als je investeringen betaalt uit reserves, dan is er feitelijk geen sprake van een tekort. De heer Van Vugt geeft uitleg. De provincies zitten op spaarpotten van vele miljarden, met name door verkoop van energiebedrijven en dat geld staat op de bank. De provincies willen dat investeren in voorzieningen en dan telt het ineens mee als uitgavepost in het EMU saldo. De provincies zijn nu dus enorm boos. Een forse meevaller uit aandelen mag nou net weer niet meegeteld worden als inkomsten, maar wel inkomsten uit verkoop van grond of een gebouw, of een subsidie. Aandelen kopen wordt gezien als kapitaalverstrekking; je investeert in aandelen en dat telt niet mee in het EMU saldo. De verkoop van aandelen met boekwinst telt omgekeerd dan ook niet mee; dat wordt gezien op aflossing van de kapitaalverstrekking. Het dividend telt wel mee. Mevrouw De Smoker vraagt naar de inkomensreserve. Stel dat de gemeente aandelen wil gaan verkopen, gaat dat dan ook meetellen in het EMU saldo van Dordrecht? Dat is niet het geval. De heer Van Verk merkt op dat als de gemeente Dordrecht een voorziening wil realiseren buiten het EMU saldo, ze een lening kan verstrekken aan een op te richten stichting. De lening verstrekken telt niet mee; als de aflossingen binnenkomen telt dat ook niet mee. Op die manier kun je dus je investeringsruimte groter maken. De heer Van Vugt antwoordt dat dat klopt, daar zijn de provincies fors mee bezig geweest. Maar een stichting er tussen zetten in de sfeer van kapitaalverstrekking aan private organisaties is niet mogelijk vanuit de optiek van de wet FIDO (financiering decentrale overheden) en sinds kort ook vanwege de wet op het schatkistbankieren. Die heeft de mogelijkheden om geld te verstrekken aan private partijen nog verder ingeperkt. De gemeente kan daarmee geen leningen meer aan woningbouwcorporaties verstrekken, bijvoorbeeld. Je loopt al gauw tegen de grenzen van deze wetten aan. Het kan niet zo zijn dat het EMU saldo het enige argument is om een bepaalde investering na te laten; er moet breder gekeken worden, bijvoorbeeld naar de doelstelling, maar het is wel absoluut een criterium om dit bij de besluitvorming rondom investeringen mee te wegen en te bekijken wat het effect is op het EMU saldo. Dat zijn afwegingen die voor de raad relevant gaan worden. Algemene uitgangspunten: Er komt bij: de indicator EMU saldo, naast een structureel sluitende begroting, het weerstandsvermogen en de schuldpositie, en een referentiewaarde van 19.1 miljoen die tendeert naar 7,5 miljoen in Mevrouw De Smoker merkt op dat op blz. 18 een bedrag staat, maar voor 2013 en 2014 is er ineens een plus. Dat komt dan door investeringen die je doet, maar is dat dan realistisch? 8

9 De heer Van Vugt antwoordt dat het belang van een realistische en betrouwbare prognose dus veel groter wordt. Daar zal op worden gestuurd en gemonitord. Het zit vooral in het saldo van de investeringen; de gemeente verwacht in 2013 en ,7 miljoen aan investeringen, dus negatief op het EMU saldo, maar er is ook voor 67,5 miljoen aan opbrengsten uit grondexploitaties in 2013 en Dat valt positief uit. Het CBS bekijkt hoe betrouwbaar de investeringsramingen zijn van de gemeenten, collectief gezien. Om die reden is de gemeente Delft aan het experimenteren met een exploitatiebegroting van vier jaren, maar ook met een begroting van de balans: de materiële vaste activa en de voorraad gronden. Zo kun je beter bepalen in welk jaar je een investering daadwerkelijk kan realiseren. Het CBS vraagt ieder kwartaal de gegevens op. Je moet dus zeker niet ad hoe reageren, maar echt met meerjarig perspectief blijven zien. De heer Seme vraagt of de raad de taak heeft om te controleren of de gemeente zich op dit punt aan de regels houdt. De heer Van Vugt antwoordt bevestigend; daar kan de raad afspraken over maken met het college, maar de gemeente moet nadenken over hoe om te gaan met het EMU saldo, hoe dat gerelateerd wordt aan het investeringsprogramma en aan de begroting. Het is vervolgens aan de raad om, als daar kaderstellende uitspraken over gedaan worden, te monitoren of het college die ook uitvoert. De heer Hoogerduijn merkt op dat investeren een impuls is voor de gemeente. Hij vraagt wat er gebeurt als veel gemeenten die minder geld hebben dan Dordrecht, minder te besteden hebben. Hij vraagt hoe je daar een goed zicht op krijgt. De heer Van Vugt antwoordt datje uiteraard moet weten wat andere gemeenten doen, met name de plus gemeenten. Tegelijkertijd is het relevant om als individuele gemeente jezelf in de gaten te houden. Als je fors aan het investeren slaat heb je behoorlijke kapitaalslasten in je begroting en dat leidt tot een fors langdurig EMU tekort. Dat kan een indicatie zijn ten aanzien van de toekomst als het gaat om kapitaalslasten. Dat is een politieke keuze, bijvoorbeeld om veel voorzieningen te hebben, maar het is wel belangrijk om het in de gaten te houden. Sommige gemeenten hebben door deze analyses ontdekt dat ze qua investeringen boven hun stand leven, terwijl de opbrengsten structureel geen gelijke tred houden met de uitgaven. Mevrouw Ruisch merkt op dat de meeste gemeenten elkaar in de gaten zullen houden, op zoek naar ruimte. De heer Van Vugt antwoordt dat er gemeenten zijn die een laag investeringsvolume kennen en structureel behoorlijk wat EMU-saldo ruimte overhouden. Capelle a/d IJssel is zo'n gemeente. De voorzitter merkt op dat er aan de sheet Hoe kan je beïnvloeden, één optie toegevoegd kan worden: anticiperen op het landelijk beeld. De heer Van Vugt antwoordt bevestigend. Bestuurlijk overleg van de plus gemeenten is belangrijk om zicht op elkaar te hebben. De heer Van Verk vraagt of het mogelijk is om samen met andere gemeenten een samenwerking op te straten, zoals de Drechtsteden, rond het EMU saldo. De heer Van Vugt antwoordt dat het ministerie uitsluitend naar het collectief van de 408 gemeenten kijkt. Samenwerken mag natuurlijk en het zal zeker helpen, maar de afrekening is gebaseerd op het collectief. Er wordt gekeken naar de werkelijkheid; de wet HOF is geënt op realisatie. Daarom wordt de jaarrekening het ijkpunt om te bepalen of verbetermaatregelen nodig zijn, of niet. De heer Van Esterik merkt op dat er ambtelijk ook mee geworsteld wordt als het gaat om advisering van het college. Er zal geprobeerd worden om meerjarig in beeld te brengen wat het EMU saldo, doet, gegeven de meerjarenbegroting. College en raad sturen nu primair op de meerjarenbegroting, het in evenwicht zijn van inkomsten en 9

10 uitgaven, op de woonlasten en op de weerstandsratio verhouding risico's en eigen vermogen. Daar wordt het EMU saldo aan toegevoegd. De suggestie om dat Nederlandbreed in de gaten te houden via de CBS prognoses is wel slim, maar het is geen goede zaak om het beleid te laten bepalen door een soort geconstrueerd EMU saldo. De heer Van Vugt merkt op dat dit erg complex is; als er vragen zijn, zal hij die graag beantwoorden. De voorzitter merkt op dat de aandacht van de raad vooral moet liggen bij de vraag hoe realistisch de 67,5 miljoen aan inkomsten is. Als het college op basis van de herijking van de grote projecten kan zeggen dat dat eigenlijk best nog meevalt, dan lijkt het hem dat Dordrecht niet zo'n EMU probleem heeft. Hij stelt voor om daar vooralsnog van uit te gaan en anders zal de wethouder van Financiën dat wel weerleggen. Bij de Kadernota en de discussie over de begroting wordt dit reeds een centraal gegeven waar de raad wordt geacht iets mee te gaan doen; het wordt onderdeel van rapportage. Wethouder Van de Burgt merkt op dat je zult moet anticiperen in de meerjarenbegroting op de toekomstige situatie. De wet zal ook wel door de Eerste Kamer gaan en vervolgens zal het advies van de drie cirkels, een sluitende begroting in meerjarenperspectief, het EMU saldo en het weerstandsvermogen worden gebruikt om naar de toekomstige situatie te kijken. Het Schatkistbankieren is overigens ook nog een punt van belang; dat komt een andere keer nog wel aan de orde en het staat ook in het stuk van de gemeentesecretaris, maar hij geeft op verzoek van de heer Goos alvast een uitleg. Het is niet zo datje van de schatkist kunt lenen, al zou het woord dat kunnen doen vermoeden. Het is eenzijdig. De gemeente Dordrecht heeft een aardig vermogen en dat rendeert; dit staat ook in de jaarrekening De rente-inkomsten zijn redelijk geweest in de afgelopen jaren. Dat vermogen mag alleen belegd worden bij het rijk tegen een BNG percentage van 1,64%. Dordrecht krijgt in 2016 voor het eerst te maken met vrijvallende beleggingen. Stel dat de markt 3,5% biedt en het rijk 1,6, dan zou je het geld binnen de Drechtsteden of breder uit kunnen lenen aan andere gemeenten tegen een tarief dat daar ergens tussenin zit. Donderdag is er weer een Portefeuillehoudersoverleg Middelen waar een advies zal worden besproken. De provincies Gelderland en Brabant zijn nogal vermogend en die mogen niet aan hun eigen gemeenten of provincie lenen. Er is lang gedebatteerd of onderling lenen toegestaan zou moeten worden, maar inmiddels is die gelegenheid er wel. De heer Van Vugt vult aan dat de belangrijkste reden is dat als de gemeenten en provincies en waterschappen de overtollige liquide middelen aan het rijk zouden lenen, het rijk zal hoeven te lenen op de kapitaalmarkt en dat heeft een drukkende werking op de schuldpositie van Nederland als geheel. De schuldpositie van een land wordt bruto berekend; de schulden worden opgeteld, samen 428 miljard. Minder lenen drukt de schulden van het rijk. De voorzitter dankt de accountant in het bijzonder voor de uitleg en sluit de vergadering. 10

11 VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE ADVIESCOMMISSIE D.D. 21 MEI 2013 Sociale leefomgeving (Economie en Cultuur) BESCHIKBAAR STELLEN VAN C VOOR ACQUISITIE BEDRIJVEN ( ) Voorzitter: de heer Klous Secretaris: de heer Vooren Verslag: Erna Verveer, Getikt! af audio Aanwezig: De heer Bevers, VVD De heer Schuiten, D66 Mevrouw Kruger, GroenLinks De heer Gündogdu, BETER VOOR DORDT De heer Van Heeren, VSP De heer Van der Linden, ChristenUnie/SGP Mevrouw Rusinovic, PvdA De heer Heijkoop, CDA Namens de ambtelijke organisatie is aanwezig de heer Ten Veen Namens het college is aanwezig wethouder Mos De voorzitter opent de vergadering. Er zijn drie vragen geformuleerd. Wethouder Mos gaat in op de vraag waarom dit nu wordt besproken. Bij de Kadernota vorig jaar heeft de raad besloten om budget te reserveren voor het beleid. In het verleden was er 9 ton voor beschikbaar; er is een ton ingeleverd bij de vorige jaarrekening en in een aantal gevallen heeft het geleid tot vestiging van bedrijven op met name Amstelwijck. In één geval is er terugbetaald omdat het bedrijf tussentijds vertrokken is. Het beleid is vorig jaar herbevestigd met de aankondiging van een nieuw kredietvoorstel; dat is gebeurd bij de vorige Kadernota. Nu ligt de aanvraag voor om de reservering beschikbaar te stellen, zodat er snel zaken gedaan kunnen worden als een bedrijvigheid zich wil vestigen. Het is in feite vooruitlopend op concrete vestiging en voorkomt administratief werk. Vorige keer is het geld voor een deel naar zittende bedrijven gegaan en voor een deel naar nieuwe bedrijven. Er is gekeken of het iets toevoegt aan ofwel kwaliteit of grote werkgelegenheid; dat weetje van te voren niet altijd. De gemeente stuurt een rekening voor plankosten en dergelijke; daar is een deel van het geld ook voor ingezet, of er zijn mensen ingezet van Drechtwerk om die aan het werk te helpen. De derde vraag betrof regionale bedrijven. Wat hem betreft zou dit regionaal moeten gaan gebeuren; de waarheid is echter taaier dan gedacht. Het valt niet mee om promotie en acquisitie in de Drechtsteden te regionaliseren; daar ligt nu wel een voorstel voor met de vraag aan de wethouders om dit gezamenlijk op te pakken. In het kader van het verminderen van de administratieve drempels voor bedrijven is het nu eigenlijk bijzonder dat zowel het zittende als het nieuwe bedrijfsleven in sommige gevallen bij zes gemeenten en soms ook nog bij ROM-D aanklopt en zeven keer een loket meemaakt. Dan doen de gemeenten net alsof ze dat rondshoppen niet van elkaar weten. Dat kan veel efficiënter. Mevrouw Kruger merkt op bij interruptie dat eerder euro vanuit de regio beschikbaar is gesteld, met aanvullend euro vanuit de provincie. Nu wordt voorgesteld euro bij te dragen vanuit de regio en ze vraagt of de provincie dat nog aanvult. De heer Gündogdu merkt op dat hij aanneemt dat er in de ROM-D samenwerking altijd is gepleit voor de juiste locatie voor een bedrijf, zodanig dat dit elkaar versterkt, regionaal, ook in het kader van werkgelegenheid. Het is dus niets nieuws. 11

12 Wethouder Mos antwoordt dat het beleid voortborduurt op eerder beleid; daar is niets nieuws aan. Bij de ROM-D is het bijzondere dat in 2009 de Drechtraad het besluit heeft genomen om regionaal alle bedrijventerreinen te gaan ontwikkelen en ook promotie en acquisitie te doen. Verzuimd is alleen om het ook fatsoenlijk uit te voeren en ROM-D in positie te brengen om het ook echt te doen. Er is iets besloten, het is alleen niet uitgevoerd en nu moet er opnieuw een besluit genomen worden; volgens hem is het primair een uitvoeringskwestie en moet je de politieke wens hebben om samen te werken, want dat is goed voor alle gemeenten. De heer Schuiten merkt op bij interruptie dat de vraag is waar het stokt als het gaat om regionale samenwerking. Dat suggereert dat de politieke wil er niet is. Hij vraagt hoe de andere wethouders hier over denken. Wethouder Mos antwoordt dat dit onderwerp vorige week in het portefeuillehoudersoverleg is besproken; dat kon hij helaas niet bijwonen. Collega Korteland is daar eerstverantwoordelijk voor en heeft het voorstel verdedigd om dit gewoon regionaal te gaan doen. Vanuit Zwijndrecht is bezwaar gemaakt tegen overheveling naar de ROM-D. Zwijndrecht ziet het liever in ambtelijke vorm in de Drechtsteden. De ROM-D kan echter een ander type medewerker aantrekken voor acquisitie; iemand die commercieel kan denken en hij ziet dat minder snel gebeuren als het onder de gemeenschappelijke regeling Drechtsteden komt. Regionalisering op zichzelf is prima, maar als het gaat om het inbrengen van geld en mensen, verzandt het in de discussie waar het dan plaats moet vinden. De heer Van der Linden merkt op dat zijn fractie het nut van dit voorstel wel inziet; op deze manier houd je ook wat beleidsvrijheid om in concrete gevallen links- of rechtsaf te slaan. In het oude beleid werden de sectoren zakelijke dienstverlening, horeca, zorg en toerisme genoemd. Als je dat afzet tegen de afweging die wordt gemaakt van kwaliteit en bijvoorbeeld minstens 50 arbeidsplaatsen, vraagt hij zich af hoe hij dat moet zien. Je kunt je ook voorstellen datje op hele andere sectoren uitkomt in plaats van deze destijds benoemde sectoren. Als werkgever lijkt het hem heel vervelend om te horen dat het potje voor loonkostensubsidie net leeg is; hij vraagt hoe je daar mee om moet gaan. Drie ton ter beschikking stellen voor acquisitie en dan maar hopen dat er goede dingen mee gebeuren is dan wel iets te veel gevraagd, daar moet op de een of andere manier zicht op gehouden worden. Vorig jaar is een Rekenkamerrapport besproken over het werkgelegenheidsbeleid en toen waren twee van de aanbevelingen: formuleer je beleid zo smart mogelijk aan de voorkant en geef de werkgelegenheidsdoelstellingen absoluut relatief weer. Deze twee aanbevelingen zijn overgenomen door het college en die zou hij graag van toepassing willen verklaren op deze drie ton en dat is wat lastig als je het naast het voorstel legt. De heer Bevers merkt op dat zijn fractie het een prima voorstel vindt, in lijn met de claim die al eerder is ingediend. Juist als je bedrijven wilt aantrekken is het cruciaal dat je laat zien datje snel kunt schakelen en daar past niet een heel lang traject bij van instemming en besluitvorming. Voor wat betreft de evaluatie van het effect: uiteraard wil zijn fractie ook graag zien wat het uiteindelijk oplevert. Tegelijkertijd is het lastig om dit in beeld te krijgen, omdat je toch ook wel zit met het maken van deals met bedrijven die niet altijd appreciëren dat dit zichtbaar wordt voor de buitenwereld. Hij vraagt de wethouder om een reactie. Dit voorstel helpt de gemeente om een krachtige partner te zijn voor het bedrijfsleven. De genoemde sectoren worden niet beschouwd als exclusief; het is meer dat er wat meer focus op ligt. Je moet blij zijn met elk bedrijf, tenzij het natuurlijk grote overlast met zich meebrengt, of het nu maritiem is, leisure of zakelijke dienstverlening. De heer Schuiten vindt het ook een goede zaak om hier geld voor te reserveren en beschikbaar te stellen. Hij vraagt in hoeverre de gemeente actief naar bedrijven toestapt die zij graag in deze gemeente gevestigd zou willen zien; dat zou wel een wens zijn van zijn fractie. Waar mogelijk zou liefst een koppeling met leegstand gemaakt kunnen worden. 12

13 Mevrouw Kruger merkt op dat GroenLinks vindt dat de drie ton niet zonder meer beschikbaar gesteld kan worden. De Rekenkamer heeft zich nogal kritisch opgesteld; het gaat onder meer om de verhoging van de werkgelegenheid. De effecten van de economische doelen waren niet gekwantificeerd, dus niet meetbaar. Er zou bijvoorbeeld een task force horeca opgezet worden; dat is niet gebeurd en dat is niet teruggekoppeld naar de raad, enzovoort. Dergelijke zaken verontrusten haar fractie. De heer Bevers merkt op bij interruptie dat GroenLinks wel heeft ingestemd met de claim, destijds. Mevrouw Kruger antwoordt dat ze ook niet stelt dat het niet moet gebeuren, maar ze stemt niet zonder meer in. Dat heeft met name te maken met de aanbevelingen van de Rekenkamer. Het college heeft die ondersteund, maar vindt de adviezen moeilijk uitvoerbaar. Bij acquisitie voor bedrijven kun je hele goede parameters verzinnen. Het moet bijvoorbeeld een aanvulling zijn op wat er al is. Ten aanzien van de horeca waren er zes ondernemingen, waarvan er twee alweer weg zijn. Er komt niet goed duidelijk naar voren wat voor eisen er gesteld worden en die zijn prima te stellen. Het college vindt dus alles moeilijk, maar merkt dan op dat dat niet uitmaakt omdat de raad uiteindelijk de kaders vaststelt. De raad moet dan het college maar een voorstel doen over die kaders; ze wil die euro niet zomaar vrij geven met een carte blanche. De heer Bevers merkt op bij interruptie in de veronderstelling te verkeren dat die kaders al herbevestigd zijn met de nota Acquisitiebeleid. Mevrouw Kruger antwoordt dat er misschien wel kaders zijn gesteld, maar niet de manier waarop zaken gecontroleerd kunnen worden en hoe en wanneer ze teruggekoppeld worden naar de raad. De heer Gündogdu merkt op dat zijn fractie in kan stemmen met het voorstel. Hij zou de doelstelling smart geformuleerd willen zien, met name vanuit het economisch perspectief. Hij wil graag weten waar hij het college over een jaar op kan aanspreken ten aanzien van deze drie ton, en hoe. Verder is het belangrijk om inzage te hebben in hoe het staat met de bedrijven. Zijn fractie denkt dat de kracht ligt in de bestaande bedrijven in de stad; deze kunnen andere bedrijven naar deze regio trekken. Hij vraagt met name naar de sectoren die door de heer Van der Linden zijn genoemd, maar ook maritiem. De heer Bevers vraagt bij interruptie wat de heer Gündogdu nu precies wil weten. De heer Gündogdu antwoordt dat hij concreet wil weten hoe het staat met de bedrijvigheid. Een indicator is bijvoorbeeld of het aantal arbeidsplaatsen afneemt of toeneemt. Mevrouw Rusinovic merkt op bij interruptie dat de Rekenkamer al aangaf dat dat juist zo lastig te meten valt op dat niveau. De heer Gündogdu antwoordt dat de Rekenkamer dat wel zegt, maar het is juist een heel belangrijke indicator om juist daar iets van te vinden. De heer Bevers merkt op dat succes heel veel vaders heeft. De ontwikkeling van werkgelegenheid heeft met nog andere dingen te maken. Dat kun je niet één op één aan elkaar verknopen. Als dit fonds verdriedubbeld zou worden, wil dat niet zeggen dat dat meteen effect heeft op de werkgelegenheid. De heer Gündogdu antwoordt datje ook kunt kijken naar het aantal vierkante meters leegstand; neem bijvoorbeeld TNT. Die kwam en ging ook snel weer weg. Waar ligt dat aan; schort het aan een bepaalde beleidsmaatregel of heeft het te maken met het economisch tij? Hij wil graag inzage in de staat van de lokale economie. Recent zijn vragen gesteld over het aanbestedingsbeleid van de gemeente; hij kan zich voorstellen dat juist in dat kader de wethouder de zittende Dordtse bedrijven meer prioriteit wil geven bij het aanbestedingsbeleid. Kwaliteit blijft uiteraard voorop staan, maar dat kan helpen om de bedrijven in Dordrecht te houden. De heer Van Heeren merkt op dat de VSP kan instemmen met de gevraagde drie ton voor het acquisitiebeleid. Hij vraagt of dit wel de bevoegdheid is van de raad. Hij vraagt hoe strak de regels zijn voor het toekennen van een bijdrage. De focus ligt nu op bedrijven die zich willen vestigen in de gemeente Dordrecht; het is ook zeker van belang 13

14 om bedrijven te behouden. Hij noemt als voorbeeld de Kamer van Koophandel en de Belastingdienst, beide aanzienlijke spelers. Mevrouw Rusinovic merkt op dat haar fractie zich in principe kan vinden in toekenning van de middelen; juist nu is zo'n investering wel van belang. Daarnaast is de kreet carte blanche gevallen en op basis van wat ze in de Raadsinformatiebrief leest, kan de raad aangeven wat van belang is. De PvdA fractie vindt in ieder geval het vergroten van het aantal arbeidsplaatsen in die toekenning van cruciaal belang. De heer Heijkoop merkt op dat ook zijn fractie dit een prima plan vindt. Je moet het inderdaad niet allemaal te smart en te concreet maken; je moet ook maatwerk kunnen bieden en elke vraag verschilt. Hij zou niet al te veel in de controlehouding willen schieten, maar heeft wel begrip voor de wat kritische reacties. Het zijn inderdaad wat arbitraire criteria; ook dat vraagt maatwerk, want hoe hard is 50? Vooral de arbeidsplaatsen zijn heel belangrijk, maar het blijft wat arbitrair. Waarom drie ton en geen twee, of zes? Hij is benieuwd naar het succes van de vorige periode. Hij begrijpt uit het stuk dat er in 2012 niets is gebeurd; bij de evaluatie eind 2011 is aangegeven dat het zou stoppen, maar dat het in betere tijden een vervolg zou krijgen. Hij vraagt zich af of het dan nu een betere tijd is. Als dat geen afweging is geweest, vraagt hij waarom er in 2012 geen budget was. Met betrekking tot de vertrouwelijke bijlage vraagt hij of de wethouder in het kort het succes van dit model zou willen toelichten. Wethouder Mos merkt op inzake criteria dat dit voor toerisme bijvoorbeeld hotelontwikkeling kan zijn; in het verleden heeft Van der Valk een bijdrage van de gemeente gekregen. Van der Valk heeft ook een grondprijs betaald en heeft ongeveer 200 arbeidsplaatsen gecreëerd. Verder is het een versterking van het gebied, zowel op het gebied van toerisme als zakelijk. Hij kan zich voorstellen dat als Best Western in de binnenstad een hotel met 100 bedden wil maken, je daar aan mee wilt werken. Als een groot bedrijf zich in de Drievriendenhof zou willen vestigen dat net niet in een topsector valt, zou je dat bedrijf gezien de leegstand en het belang voor de binnenstad misschien een compensatie willen geven. Omvang is daar een criterium, maar ook kwaliteit en dat staat of valt dus niet bij exact 50. Er is 50 genoemd als richtlijn om te voorkomen dat een heel klein bedrijfje met twee arbeidsplaatsen ook aanspraak maakt op dit fonds. Hij begrijpt ook de kritiek op het smart formuleren; de Rekenkamer heeft daar terecht aan geappelleerd. Het is alleen vooraf heel moeilijk vast te stellen wat er gaat gebeuren. Iedereen wil zoveel mogelijk werkgelegenheid in Dordrecht en in de regio, maar wanneer is iets succesvol? Het is hem niet gelukt om een aantal indicatoren te formuleren die ruim genoeg zijn om, als een bedrijf zich meldt, te kunnen beoordelen of een bedrijf welkom is en die indicatoren tegelijkertijd zo smart te maken datje kunt zeggen: dit hebben we afgesproken en dat hebben we geleverd. Als een doelstelling te smart is, gebeurt er niets omdat zo'n bedrijf net niet in het hokje past. In de vorige ronde is overigens wel verantwoording afgelegd. Als een bedrijf zich meldt kan de raad daarover geïnformeerd worden, bijvoorbeeld per mail. Dat is praktischer dan een raadsvoorstel te moeten opstellen met een doorlooptijd van zes tot acht weken. Het effect is lastig meetbaar; het kan zijn dat de economie tegenzit, of dat een bedrijf zich toevallig vestigt omdat de directeur in Dordrecht woont. Soms zit het tegen; zo is op Amstelwijck een bedrijf overgenomen en de moedermaatschappij besloot om te verhuizen naar Rotterdam. De gemeente heeft toen de bijdrage teruggekregen. Daar kun je vooraf eigenlijk geen uitspraak over doen. Proactief handelen is hij het van harte mee eens, dat gebeurt nog onvoldoende. Dat is juist de reden waarom hij er voorstander van is om dat regionaal te doen, met commerciële mensen. Acquisitie is ook koud bellen: bedrijven bellen en ze achter de broek aan zitten. Dat is een vaardigheid die niet voldoende in huis beschikbaar is en daar moet meer mee gedaan worden. Mevrouw Kruger merkt op bij interruptie dat dat misschien ook een parameter is. Je moet bijvoorbeeld zoveel procent besteden aan proactieve acquisitie. In het verslag van de Rekenkamercommissie wordt een opmerking gemaakt over het aantal bedrijven dat 14

15 bezocht zou zijn; aantal en effecten zijn niet goed terug te vinden. Er is een aantal bedrijven bezocht, een nadere specificatie ontbreekt. Wethouder Mos antwoordt dat dat een andere discussie is; dat betreft het functioneren van het voormalig Ondernemersloket. Tegenwoordig heet het Dordt Onderneemt. Dat loket is bedoeld voor advisering bij vestiging of bedrijfsuitbreiding. Mevrouw Kruger merkt op dat daar toch al euro voor is, elk jaar. Wethouder Mos antwoordt bevestigend. De drie ton is een ander bedrag; als een vestiging van een bedrijf dreigt af te ketsen op een klein bedrag, bijvoorbeeld de kosten van de ambtelijke organisatie voor de Ruimtelijke ordening procedure, kun je ook zeggen: we sturen daar een factuur voor, maar we geven een korting vanuit het Acquisitiefonds. De heer Bevers merkt op dat hij vandaag enkele gemeenten heeft gebeld om na te gaan hoe die omgaan met hun acquisitiebeleid. Hij hoorde dat die vooral makelaars het werk laten doen, met name als het gaat om panden en gemeentelijke gronden die in de verkoop staan. Makelaars hebben een direct belang en lopen daar het hardst voor. Hij stelt voor om daar vooral op in te zetten en verder alleen aanvullend bezig te gaan, vanuit de regio. Wethouder Mos antwoordt datje acquisitie en promotie inderdaad zoveel mogelijk regionaal en door professionals moet laten doen. Dat is inderdaad meer dan de spreekwoordelijke kleurenfolder in de bak zetten. De heer Schuiten merkt op dat het gebrek aan expertise op dit vlak toch een knelpunt is. Het klinkt ook wel als iets belangrijks voor Dordrecht en voor de regio; wellicht zou de wethouder eens met een raadsvoorstel met deze strekking moeten komen. Hij kan zich voorstellen dat daar steun voor is in de raad en misschien ook wel in de Drechtraad. Wethouder Mos antwoordt dat er een voorstel richting de Drechtraad komt; collega Korteland en hij zijn daar mee bezig. Hij heeft de bestuursopdracht gekregen; de heer Korteland doet het onderdeel ROM-D. Er ligt dus nu een voorstel om dat gezamenlijk te gaan doen. Juist in deze tijd moetje iedereen die dat wil, laten investeren, tenzij het echt een tak van sport is die je niet in je stad wil hebben. Heel vaak gaat het om fatsoenlijke bedrijven waar niets mis mee is en daar laat Dordrecht nog te veel liggen vanwege gebrek aan professionaliteit. Regionaal gezien scoort Dordrecht niet als slechtste; er zijn ook positieve referenties van een aantal bedrijven, wat niet wil zeggen dat je er dan bent. Je kunt er niet genoeg op inzetten, ook al vanwege leegstand, onverkochte grond en uitbreiding van werkgelegenheid. Hij is benieuwd of iedereen het aandurft om ja tegen het voorstel te zeggen en dit echt regionaal te gaan doen. Als je soms aan een collega vraagt wat een bepaalde gemeente doet, dan krijg je als antwoord: heel veel, zoveel inzet, zoveel medewerkers, zoveel geld. Vervolgens komt er een voorstel om alles in de hoge hoed te doen en het voortaan regionaal aan te pakken en dan hoor je: nee, die medewerker doet eigenlijk andere dingen en we hebben niet zoveel geld. Het gaat gewoon om geld en capaciteit, omdat iedereen aan het bezuinigen is. Dat is best lastig in dit geval. De voorzitter concludeert dat een groot deel van de commissie instemt met het voorstel; alleen GroenLinks gaat niet zonder meer akkoord en er zijn opmerkingen gemaakt over effecten. HAMERSTUK 15

16 VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE ADVIESCOMMISSIE D.D. 21 MEI 2013 Bestuur en Middelen (veiligheid) RAADSIN FORMATIE BRIE F OVER HET JAARPLAN INTEGRALE HANDHAVING 2013 ( ) Voorzitter: de heer Klous Secretaris: de heer Vooren Verslag: Erna Verveer, Getikt! Aanwezig: De heer Merx, VVD De heer Schuiten, D66 Mevrouw Kruger, GroenLinks Mevrouw Van Dongen, BETER VOOR DORDT De heer Van Heeren, VSP Mevrouw Rusinovic, PvdA De heer Veldman, ChristenUnie/SGP De heer Heijkoop, CDA Namens de ambtelijke organisatie is aanwezig de heer Van Dongen Namens het college is aanwezig wethouder Sleeking De voorzitter opent de vergadering. Hij schetst de voorgeschiedenis. Vanavond handelt het om de politieke vraag die zich richt op de wijze waarop clusters en thema's, vertaald in het plan, zijn uitgewerkt en op welke wijze aan professionalisering van toezicht wordt gewerkt. Het stuk is geagendeerd op verzoek van de fracties ChristenUnie/SGP en D66. De heer Schuiten merkt op dat D66 heeft verzocht om agendering, mede vanwege eerder gedoe rondom handhaving ("lamp gate"). Daarbij is uitvoerig over toezicht en handhaving gesproken. Ook in dat kader leek het zijn fractie een goed idee om dit nog eens aan de orde te stellen. De heer Veldman merkt op dat zijn fractie vooral geïnteresseerd is in hoe het college kan waarborgen dat met de inzet incidenten zoveel mogelijk worden vermeden. Alles uitsluiten lukt niet, maar hoe kan de raad nu beoordelen of dit goed genoeg is? De voorzitter geeft het woord aan wethouder Sleeking. Wethouder Sleeking merkt op dat het jammer zou zijn om enkel het incident van het zwembad te gebruiken om dit jaarplan integrale handhaving te bespreken. Hij zou de commissie willen voorstellen om in dat kader de evaluatie van het vernieuwend toezicht af te wachten die er aan komt. Daarin ligt de risico afweging als het gaat om objecten en gebouwen in verschillende stadia waarin het toezicht plaatsvindt, ingesloten. Hij heeft de raad toegezegd, ook naar aanleiding van de behandeling in de raad van dat incident, om de evaluatie ook te gebruiken om met name te kijken naar de capaciteit die wordt ingezet op de risicovolle instellingen, of dat in verhouding is en of dat verantwoord wordt gevonden. Richting de heer Schuiten merkt hij op dat dat altijd plaatsvindt op basis van een risicoanalyse die gemaakt wordt gedurende de bouw van objecten, in dit geval de Sportboulevard, die op een hele specifieke manier georganiseerd is, maar ook na oplevering. Als een gebouw in gebruik is, wat is dan een verantwoorde manier om toezicht te organiseren? Uitsluiten kun je incidenten nooit, maar er is wel de ambitie en de intentie om door de wijze waarop het toezicht is georganiseerd, de wijze waarop handhaving plaatsvindt als dat nodig is, ook met sancties die de gemeente ter beschikking staan om bedrijven en instellingen te dwingen om zaken op orde te brengen 16

17 als daar bepaalde hiaten in zitten. Een specifiek onderdeel van de BRZO bedrijven valt onder provinciaal toezicht; daar wordt natuurlijk over gesproken, ook in het overleg met de Omgevingsdienst. De raad is daar verschillende keren over geïnformeerd, ook naar aanleiding van incidenten, bijvoorbeeld van de Moerdijk. Toen zijn opnieuw de risicovolle bedrijven geïnventariseerd. Er zijn altijd aandachtspunten, maar de conclusie was toch dat het toezicht zoals dat is georganiseerd: aanschrijvingsbeleid, handhaving, op een adequate manier gebeurt. Maar je moet wel alert blijven, zeker als het gaat om risico's die aanwezig zijn bij bepaalde bedrijven. Daar moet de capaciteit op berekend zijn. De heer Veldman merkt op dat incidenten niet de boventoon moeten voeren, maar ze kunnen wel aanleiding zijn om hier eens wat dieper op in te gaan. De fractie van de ChristenUnie/SGP is van mening dat veiligheid belangrijk is, maar dat niet alles prioriteit kan hebben en is daarom op zich content met het voorliggende plan. Inrichting van gebouwen is verheven tot topprioriteit, terwijl daar toch juist incidenten zijn geweest in de afgelopen tijd. In een recente brief van de Inspectie van Infrastructuur en Milieu staat dat twee Dordtse bedrijven niet geheel voldoen aan de brandveiligheidseisen: ChemproPack en Kroonint Protective Coating, qua ontwerp, aanleg en onderhoud. Hij vraagt de wethouder aan te geven welke gevolgen dat eventueel heeft voor risico en veiligheid. Hoe kan de raad nu meer gevoel krijgen bij de verdeling van de capaciteit? Vanaf 1 januari 2013 is de gemeente aangewezen partij in het kader van de Drank- en Horecawet om toezicht te houden. Het lijkt erop dat de gemeente pas vanaf het derde kwartaal gaat handhaven en hij vraagt om een reactie op de mogelijke risico's als er tot die tijd niet wordt gehandhaafd. Er wordt gecontroleerd op het illegaal gebruik van gemeentegrond. Illegaal mag niet, maar zijn fractie vraagt zich wel af of dit een dermate groot probleem is dat je daar veel handhavingscapaciteit op zou moeten zetten. Verder wordt het beleid om streng te handhaven bij horeca, coffeeshops en prostitutiebedrijven gesteund; liefst zouden die laatste twee helemaal niet in de stad aanwezig zijn. De heer Merx vraagt de heer Veldman wat diens visie is op het gebied van handhaving en toezicht. De heer Veldman antwoordt dat er gewoon adequaat moet worden gehandhaafd, met voldoende inzet van middelen. Bij een coffeeshop is de controle een keer per maand en dat klinkt hem reëel in de oren, maar hij is geen specialist op het gebied van handhaving en hij kan voor veel andere sectoren niet inschatten of de afgesproken frequentie in verhouding staat tot wijzigingen in bedrijfsvoering, activiteiten en risico's. Daar heeft hij geen beeld bij. Bij een coffeeshop kan hij zich nog voorstellen dat als je met elkaar concludeert dat er veel mis gaat of juist dat het heel goed gaat, je meer of minder controleert. Daar kan hij wel een soort gevoel bij hebben, maar bijvoorbeeld bij de brandveiligheid in een bejaardentehuis is dat een stuk lastiger. Vandaar dat hij de wethouder heeft gevraagd om daar op te reageren. Mevrouw Kruger verbaast zich over het voorbeeld van de coffeeshops. Juist over brandveiligheid zijn er hele goede parameters aan te geven, ook qua controle, in welk bedrijf dan ook. De heer Veldman gaf slechts een voorbeeld om te illustreren dat hij bij bepaalde situaties meer beeld heeft dan bij andere. De heer Merx merkt op dat de ChristenUnie/SGP op zoek is naar de balans tussen het risicogerichte toezicht en anderzijds veel controle wil op zaken als prostitutie en coffeeshops, wellicht vanuit de Christelijke achtergrond. Hij vraagt zich af of daar zoveel risico's zijn die veel controle rechtvaardigen, vanuit die optiek bezien. Ook worden twee bedrijven genoemd die onvoldoende op orde zouden zijn. Hij vraagt wat nu de visie is van de fractie ChristenUnie/SGP: wil je alles plat controleren, wil je de garantie dat er nooit wat gebeurt of zeg je: we zetten onze capaciteit slim en handig in op die problemen die echt van maatschappelijk belang zijn? De heer Veldman antwoordt dat zijn fractie uiteraard de voorkeur geeft aan die laatste optie: handhaven op basis van risico's, daar waar de meeste kans is op ongevallen of schade of overtredingen. Dat er altijd wel een incident kan plaatsvinden, is een gegeven. 17

18 De heer Schuiten merkt op dat ook zijn fractie risicogericht toezicht wil houden en daarop wil handhaven. In het jaarplan ontbreekt een duidelijke aanduiding van de top risico's. Er staan heel veel zaken in, waardoor het beeld van de echte knelpunten verloren dreigt te gaan in het geheel. Het is lastig te zien wat er nu veranderd is ten opzichte van een jaar eerder en of er een relatie is tussen die veranderingen en de hernieuwde risicoanalyse. Hij zou dat graag scherper in beeld gebracht zien in het plan. De heer Heijkoop merkt op dat de fysieke veiligheid al voldoende in de spotlights staat, ook gezien de recente incidenten; daar zal hij dan ook niet op focussen. Een aantal zaken is hem opgevallen bij het lezen van het jaarplan. Recent is er een thema bijeenkomst gehouden over drank en horeca; daar gaf wethouder Wagemakers aan dat een en ander werd voorbereid en dat er vanaf het derde kwartaal gehandhaafd zou worden. Daar is toen al breed onbegrip over uitgesproken. Hij vraagt wethouder Sleeking de stand van zaken aan te geven. Het beleid rond coffeeshops wordt aangepast naar aanleiding van het recente regeerakkoord. Zijn fractie vroeg zich af of puur de aard van de controle wordt aangepast, of ook in de frequentie en dergelijke; dat laatste zou wat hem betreft onwenselijk zijn. Met betrekking tot de openbare ruimte en de ureninzet is opvallend dat er disproportioneel veel uren in de parkeerhandhaving wordt gestoken. Zaken als overlastgevende groepen en personen tot overlast door verkeer en rommel op straat, zaken waarvan je aanneemt dat je daar extra inzet op moet plegen, komen er bekaaid vanaf vergeleken met de parkeerboetes; factor 2,5 en hij vraagt naar de afweging daarin. Hij vraagt of die balans wat verschoven zou kunnen worden als daar geen bijzondere reden voor is. De heer Merx merkt op dat de handhaving in Dordrecht verschuift van objectgericht en cijfergestuurd toezicht naar meer risicogericht toezicht, maar zo ver is het nog niet. Dat is geen verrassing. Het is wel een hele goede ontwikkeling; je moet kijken naar gedrag dat èn schadelijk is èn verboden is. Gedrag dat wel verboden is, maar naar zijn gevoel niet schadelijk, is fietsen door winkelcentra voordat de winkels open zijn, maar die mensen, vooral schooljeugd, krijgen toch een bekeuring. Dat vindt hij zonde van de tijd, want op hetzelfde moment laten mensen hun hond uit en verzuimen de uitwerpselen op te ruimen. Overlast van hondenpoep staat bovenaan in de top van ergernissen. Te hard rijden in 30 km zones is schadelijk gedrag, maar niet verboden omdat er niet gehandhaafd kan worden vanwege de weginrichting. Daar zou je wat hem betreft best iets aan kunnen doen, bijvoorbeeld een actie waarbij je mensen op hun gedrag aanspreekt. Het zoeken naar de balans tussen verantwoordelijkheid en controle; als er een incident plaatsvindt wil de raad het liefst dat elk klein onderdeeltje via röntgen wordt gecheckt op haarscheurtjes om te voorkomen dat bijvoorbeeld die lamp naar beneden valt, waar dan ook. Het kan gebeuren, maar hij pleit er niet voor om daar op die manier volop op in te zetten. Ook in sportkantines wordt regelmatig wat veel gedronken, maar dat valt onder horeca zaken en dat is al genoemd. Het risicogericht toezicht ontbreekt zijns inziens in de paragraaf over coffeeshops, prostitutiebedrijven en horeca. Bij coffeeshops zou bijvoorbeeld kunnen worden gecontroleerd op of er voldoende wordt gedaan aan verslavingspreventie. Softdrugs hebben tegenwoordig een dermate hoog THC gehalte dat het behoorlijk verslavend is. Bij prostitutiebedrijven moet gekeken worden of er sprake is van mensenhandel of andere kwalijke zaken. Graag zou hij daar een volgende keer meer uitleg over horen. Op blz. 12 gaat het over prioriteiten / evenementen. In 2013 waren er 1050 uren voor het gebied centrum en 1050 uren voor de gebieden oost en west; hij vraagt zich af of dat klopt. Ten aanzien van overlast van honden staat dat er ook in burger wordt gesurveilleerd op locatie, twee keer per week. Verder wordt vijf tot zes maal per week regulier gesurveilleerd. De twee controles in burger vinden plaats op de tijdstippen dat honden daadwerkelijk worden uitgelaten. Dat is wel een eye opener, want dat zou betekenen dat de reguliere surveillances tijdverspilling zijn omdat bekend is dat er dan geen honden zijn. Positief is dat het meer naar probleem- en risicogericht toezicht 18

19 gaat, waar naar zijn gevoel de risico's ook wat beter mogen worden geduid en er bovendien aandacht mag zijn voor schadelijk danwel hinderlijk gedrag wat niet per definitie ook altijd strafbaar hoeft te zijn. De heer Schuiten sluit zich aan bij die laatste opmerking; het ontbreekt nog wel aan scherpte qua beeld, hoe het precies georganiseerd wordt. Het is niet helder voor iedereen hoe het toezicht georganiseerd is. Dat heeft ook te maken met de organisatie van het tweedelijns toezicht, waarbij expertisebureaus worden ingehuurd om op boutenen moerenniveau toezicht uit te voeren. Het is slim en handig om dat op die manier te doen, maar het is tegelijkertijd een schakel die risicovol is in die keten. De vraag is ook hoe het toezicht op die expertisebureaus wordt geborgd. Die elementen ontbreken in het jaarplan. Mevrouw Kruger merkt op dat GroenLinks van mening is dat als er bepaalde regels gesteld zijn, die ook gehandhaafd moeten worden. Maar de regels moeten ook weer niet zodanig zijn dat ze of heel makkelijk overtreden worden of gewoon niet reëel zijn. Kijk naar wat er nodig is. Er moet veel meer gedaan worden aan preventie en gedragsverandering. Je kunt bij overlast nieuwe regels gaan instellen en gaan handhaven, terwijl je ook kunt kijken... De heer Heijkoop merkt op bij interruptie dat hij begrijpt dat als er volgens GroenLinks sprake is van "stomme regels" er niet gehandhaafd hoeft te worden en hij vraagt om uitleg. Mevrouw Kruger antwoordt dat ze niet gesproken heeft over stomme regels; je kunt beter kijken hoe je kunt bereiken dat de regels niet overtreden worden, bijvoorbeeld door gedragsverandering. Met betrekking tot de hondenpoep gaat het bijvoorbeeld over gedragsverandering van de eigenaren en niet over het najagen van honden op bepaalde plekken. Als er termen gebruikt worden als het THC gehalte, dan moet je je eerst heel goed laten informeren. Als je vindt dat het net zo gevaarlijk is als harddrugs, dan moet je daarjuist een goede controle op zetten en dan kun je net als bij drank ook aangegeven bij softdrugs hoe hoog het THC gehalte is. Als dat te hoog is, moet je het niet verkopen. Weet waar je over praat, of laat het anders bij de deskundigen. Dat geldt ook voor de moertjes en de boutjes in het zwembad. Ook daar moet je er voor zorgen dat het door de juiste deskundigen wordt uitgevoerd. Het klopt dat wat vandaag goed is, morgen een gebrek kan vertonen, maar dat is heel vaag. Met preventie en pro-activiteit kun je proberen om er voor te zorgen dat er morgen niet iets aan mankeert en daar moet heel veel energie in worden gestoken, meer nog dan in het oplossen van zaken die mis zijn gegaan. Mevrouw Van Dongen merkt op dat als straks de evaluatie van de risico's gebouwen, inrichting gebouwen en bouwwerken er ligt, dat onderdeel daarbij opgepakt kan worden. De taskforce overlast openbare ruimte wordt uitgebreid met overlastgevende jeugd of jeugdgroepen; ze vraagt of die zich focust op het beperken van overlast voor de omgeving of dat er ook gekeken wordt naar het omslagpunt naar criminaliseren. Die laatste groepen zijn er gelukkig niet of nauwelijks in Dordrecht, maar landelijk gezien wordt dat risico vaak benoemd. Bij de externe deelnemers ontbreekt het Veiligheidshuis in de opsomming. Haar fractie onderschrijft de top vijf van prioriteiten in de openbare ruimte. Bij handhavingsvraagstukken is er altijd een spanningsveld tussen de grenzen van de capaciteit en de wens tot werkelijke handhaving of het voorkomen van problemen. Prioriteiten stellen per periode is volgens haar echt een must. Er blijft altijd een wens om een flexibele schil te houden omdat je ook op incidenten moet kunnen reageren. De heer Heijkoop is het geheel met haar eens, maar vraagt wat BETER VOOR DORDT vindt van de urenverdeling. Mevrouw Van Dongen antwoordt dat ze de urenverdeling niet echt heeft bestudeerd; dat is vooral uitvoering en ze gaat er van uit dat het college uitvoering geeft aan de richting die is aangegeven. Het is de uitwerking van een integraal plan op en lange termijn; dit is voor één jaar. Uit ervaring weet ze inmiddels hoeveel tijd het kost om 19

20 toezicht te houden op het parkeren; ze is meegelopen met Toezicht. Ze schetst de procedure van het uitschrijven van een verbaal. De verdeling van de uren laat ze graag aan anderen over, maar haar fractie kan zich wel vinden in de benoemde prioriteiten voor deze periode. De heer Heijkoop vraagt of, als handhaving dan zo bewerkelijk is, dat er niet voor pleit om juist minder prioriteit te geven aan parkeertoezicht. Mevrouw Van Dongen merkt op dat Parkeertoezicht ook als prioriteit is benoemd en je merkt ook dat mensen het als onrecht ervaren dat de een wel betaalt voor het parkeren en de ander niet. Je kunt nu ook met je mobiele telefoon betalen in Dordrecht. Toezicht kan dan sneller dan de aangegeven tijd de auto's controleren. Als het een beetje meezit, heeft de handhaving zoveel effect dat het zichzelf voor een deel opheft, zodat er tijd vrij komt voor een andere prioriteit. De heer Van Heeren merkt op dat er een verschil is tussen risicogericht sturen en de bestuurlijke weging. Vanuit het politiek akkoord is er een andere prioritering dan vanuit het risicogericht sturen. Hij vraagt hoe deze urenverdeling tot stand is gekomen. De heer Schuiten vraagt of de bestuurlijke afweging dan niet gebaseerd is op een risicoafweging. De heer Van Heeren antwoordt dat die weging wel degelijk anders kan zijn dan de risicoweging. Er kan een kentering plaatsvinden van risico's. In dit geval staat bijvoorbeeld het thema overlast door groepen bovenaan, maar door toezicht kan dit gedurende een periode van vier jaar afnemen en dan kun je iets anders prioriteren. Het is maar net op welk momentje een bestuurlijke weging maakt. De heer Schuiten merkt op dat dan het risico verandert en daar volgt dan een andere bestuurlijke keuze uit. Maar je blijft dan toch een afweging maken op basis van risico's. De heer Van Heeren merkt op dat er volgens hem toch een verschil kan zitten tussen een risicoweging en de keuze die een bestuur maakt. De organisatie moet de risico's benoemen en dan ga je aan de hand van bepaalde indicatoren prioriteren. Daar zit wel degelijk een verschil tussen. Mevrouw Van Dongen vervolgt haar betoog. Bij de prioriteiten staat onder andere "rommel op straat"; daar vallen ook weesfietsen onder, het bestrijden van graffiti en illegaal plakwerk en haar fractie juicht dat zeer toe. Het verhalen van de schade op de veroorzakers is complex en kostbaar; de prioriteit ligt nu bij het weghalen van de rommel. Waar schadeverhaal mogelijk is met proportionele inzet wordt dat ook wel gepoogd te doen. Rommel op straat, hondenpoep, zwerfvuil verwaarloosd groen en graffiti versterkt elkaar in negatieve zin bij de subjectieve veiligheidsbeleving, dus vanuit die zin begrijpt ze dat dat een prioriteit is en aandacht krijgt. Niet alleen de cijfers, maar ook de belevingsfactor is van belang. Dordtenaren juichen bezuinigingen op groen en openbare ruimte niet toe. Gedragsverandering is nuttig; er zijn zwerfvuilkleppen geplaatst in de binnenstad, maar ze vraagt zich af of mensen dat wel begrijpen. Het is nu een rode klep; misschien zou een sticker met een aanduiding al heel veel verduidelijken. Bij het stukje over het initiatiefvoorstel antihondenpoep van GroenLinks is gevraagd om ook zwerfafvalkleppen te plaatsen op uitlaatroutes. Dergelijke kleine maatregelen kunnen veel bijdragen. Punt van zorg is ook de rol van corporaties in de openbare ruimte; die wordt door de overheid flink beknot. De task force doet meer in de openbare ruimte en ze vraagt of dat meer kan gaan vragen van de handhavingscapaciteit. Ten aanzien van de herplantplicht is gebleken dat achter een kantoorvilla aan de Singel een monumentale boom is gekapt en vervangen door een bezemsteeldunne jonge boom. Die wordt dan stevig aangestraat zodat hij niet kan wortelen en na een jaar is de boom dood. Dan wordt de herplantplicht niet meer opgevolgd en ze vraagt hoe dat anders kan. Bomen in de stad zijn heel belangrijk. Met betrekking tot de wijziging van de wet Bibob in 2013 is haar vraag wanneer ze de gewijzigde gemeentelijke beleidslijn tegemoet kan zien, zodat de volle breedte van deze wetgeving in Dordrecht benut kan worden, met name de Huisvestingswet en Vastgoed. 20