workshop C Bouwen voor de leefstijlen van de nieuwe ouderen uitgevoerd door: 2by4-architects: Remko Remijnse & Rocco Reukema datum: 12 juni 2012

Transcriptie

1 workshop C Bouwen voor de leefstijlen van de nieuwe ouderen uitgevoerd door: : Remko Remijnse & Rocco Reukema datum: 12 juni 2012

2 inhoud workshop - Introductie: twee ontwikkelingen - Bouwen voor leefstijlen - Empty Nest fase - Wel verhuizen, Eltheto - Niet verhuizen, Living + - Stellingen/ discussie

3 introductie In Nederland zien we met betrekking tot ouderen en zorg 2 parallelle ontwikkelingen. 1. Grote toename groep ouderen (de nieuwe ouderen) In 2038 zal 25 procent van de Nederlandse bevolking uit 65-plussers zal bestaan. Deze nieuwe ouderen zijn; - draagkrachtig, slechts 7 procent heeft enkel een AOW. - veeleisend en mondig - vitaal - gericht op zelfstandigheid - verschillend qua levenstijl - belangrijke doelgroep - veelal niet bezig met hoe het straks moet als ze zorgbehoevend worden

4 2. Grote toename kosten zorg De vergrijzing zorgt voor een kleiner aandeel werkende mensen en een groter aandeel zorgbehoevenden. Grijze druk van 20% in 2012: 1 oudere op 5 werkenden Grijze druk van 50% in 2040: 1 oudere op 2 werkenden euro zorg kosten per jaar per hoofd in tot euro zorg kosten per jaar per hoofd in 2040 (drie tot vijfvoudige) AWBZ en WMO droogt op Huidige verzorgingstaat is niet houdbaar Waarschijnlijk wordt op 1 jan 2013 zzp (zorg zwaarte pakket) van kracht waarbij 1 t/m 3 niet meer intramuraal vergoed. Beide ontwikkelingen zorgen voor een sterke verschuiving naar langer thuis wonen en het meer zelf organiseren van zorg.

5 De nieuwe ouderen sporten dansen ontmoeten nieuwe vrienden samen ontspannen wijs met de kleinkinderen ondernemen

6 Nederlandse samenleving extravert A Zelf kan ik het beter ZelfONTPLOOIING GROEIEN UITDAGINGEN PRIKKELINGEN HARTSTOCHTELIJK EIGENWIJS AVONTUURLIJK C SAMEN ZIJN WE STERK SOCIAaL VERBONDENHEID VRIENDSCHAP GEÏNTERESSEERD IN ANDEREN BEHULPZAAM flink zijn VITALITEIT harmonie ego groep b IK WIL HET ZELF REGELEN D IK KAN HET NIET ALLEeN onafhankelijkheid rationaliteit zakelijk leiding geven kritisch strijden organiseren geborgenheid privacy/rust eerlijk kalm bedachtzaam overgave controle bescherming introvert

7 huidig zorgaandbod A 3% C 3% b 3% huidige samenleving A 18% b 22% D 91% C 31% D 29% zorgaanbod geen keuzevrijheid zelfredzaamheid ontnomen introverte gebouwen ouderen voelen zich eenzaam verzorgingskamers 45m2 gedeeld toilet alles uit handen nemen toekomst diverse mensen diverse wensen ontzorgen betaalbaar houden functiewijziging van vastgoed contact met de buurt behouden nadruk op wonen en leefstijl

8 Empty Nest Ouderen moeten zich eerder bewust zijn van de veranderingen die zorg met zich mee brengt. Dit kan gebeuren door nieuwe woonzorgcomplexen te realiseren waar ook in de niet zorg fase gewoond kan worden en waar doorgroeimogelijkheden en voorzieningen aanwezig zijn. Dit kan gebeuren door huidige woningen vroegtijdig voor te bereiden op de zorg. Bijvoorbeeld wanneer de kinderen het huis uit zijn (Empty Nest fase).

9 Sun City, USA wat kunnen we leren van het buitenland?

10 Ouderen organiseren het zelf

11 la Ciguena, Spanje

12 Seniorendorp Messancy, Belgie woningen levensloopbestendig geen buitenruimte geen voorzieningen veel leegstand

13 Woonservice zone Eltheto, Rijssen (Door)Groeimodel voor wonen en zorg Scheiden wonen en zorg Hoogwaardige buitenruimte met wijkvoorzieningen Kleinschalig groepswonen

14

15

16 Opdrachtgevers: De Goede Woning, Rijssen Carint Reggeland/ Twinta PvE: Grote zelfstandige huurwoningen, De Goede Woning Kleine zelfstandige huurwoningen, De Goede Woning Afdeling Somatiek, Carint Reggeland Afdeling PG, Carint Reggeland Afdeling ouderen met een verstandelijke beperking, stichting Philadelphia Ondersteunend zorgprogramma & wijkinlooppunt Openbare ruimte & prive buitenruimte Wijkvoorzieningen Parkeren

17 definitief ontwerp zorg op wijkniveau zware zorg zelfstandig zware zorg zelfstandig individueel

18

19 sociaal ontdekken zingeving zelf doen

20 sociaal actief ontmoeten buurtgevoel genieten buiten er is altijd bezoek

21

22

23

24 voorzieningen om de hoek

25

26 9 Japanse sierkers Prunus serrulata leven met de seizoenen Hoogte: 4-8 m Bloei: In bundels, wit tot zachtroze April/begin mei Vrucht: Zelden aanwezig Maat: 10 cm F M A M J J A S O N D 11 Koningslinde Tilia x europaea pallida Hoogte: 3-4 m Bloei: In tuilen, gelig-wit Juni/juli Vrucht: Rond tot ovaal, Ø 0,6 cm, grijsbruin, viltig behaard Maat: 10 cm F M A M J J A S O N D

27

28 Bestaande woningvoorraad 80% van de nederlandse woningvoorraad is niet levensloopbestendig.

29 Living+ Unit Home is where the heart is Langer thuis in eigen leefomgeving Living+ unit,

30 beganegrond verdieping zolder veel voorkomende plattegrond indeling

31

32

33 Bestaande woning living+ als berging living+ als kantoor living+ als kamer/patio posities in achtertuin

34 riant wonen

35 interieur van de LIVING+ unit

36 zorg wonen

37 exterieur van de LIVING+ unit

38 Stellingen/ discussiepunten De overheid dient de eisen in het bouwbesluit aan te passen zodat alle nieuw te bouwen woningen levensloopbestendig zijn. Het opnemen van punten uit het keurmerk ouderen en politiekeurmerk zijn noodzakelijk. De overheid moet rond zorgvoorzieningen extra investeren in de openbare ruimte om deze geschikt maken voor ouderen. Dit mag ten kosten gaan van het algemene onderhoud aan de openbare ruimte. Zo ontstaan woon- servicegebieden waardoor ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Daar waar het open stellen van de private buitenruimte rond woon-zorgcomplexen bijdraagt aan de sociale interactie dient de overheid dit te stimuleren door financieel bij te dragen. Om particuliere huiseigenaren te stimuleren de bestaande woningvoorraad levensloop bestendig te maken moet de overheid subsidies verstrekken voor woningaanpassingen. Het is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van woningcorporaties om een sleutelrol te vervullen bij het scheppen van huisvesting voor zorgserviceprogramma s. Om de nadruk op het wonen te houden dienen de zorgvoorzieningen altijd los van de woningbouw geplaatst te worden. Hierdoor kunnen zorgvoorzieningen ook veel commerciëler in de markt gezet worden. Mix van verschillende type (zorg)woningen is noodzakelijk om binnen dezelfde woonomgeving te kunnen verhuizen indien men zorgbehoevend wordt. Buitenruimte als sociale drager moet veel meer aandacht krijgen dan tot nu toe het geval is. Een kwalitatieve buitenruimte rechtvaardigt een hogere huur / aanschafwaarde. Delen van functies als bijvoorbeeld woonkamer, sanitair en teruggaan naar appartementen van 45m2 is acceptabel om de zorg in de toekomst voor bepaalde groepen betaalbaar te houden. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de huidige 40-ers. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap, waarbij een groep particulieren gezamenlijk de rol van opdrachtgever op zich nemen om (veelal) voor zichzelf een woning te realiseren, leent zich ook uitstekend voor het realiseren van een woon-zorgaccommodatie voor diverse leefstijlen en diverse etnische afkomst.