Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 2/121

Transcriptie

1 Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010

2 INHOUDSOPGAVE Voorwoord Uitgangspunten van de verslaglegging Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Structuur van het concern Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Patiënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Werkgebieden Samenwerkingsrelaties Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap Normen van goed bestuur Raad van bestuur Raad van toezicht Bedrijfsvoering Patiëntenadviesraad MCA (PAR) Ondernemingsraad MCA Verpleegkundige Adviesraad (VAR) Vereniging Medische Staf Beleid, inspanningen en prestaties Meerjarenbeleid Algemeen beleid verslagjaar Foreest Medical School Algemeen kwaliteitsbeleid NIAZ geaccrediteerd Kwaliteit van informatie en registratie, gegevensbeveiliging Kwaliteit van gebouwen Brandveiligheid Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten Kwaliteit van zorg Klachten Klachtenfunctionarissen Klachtencommissie Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Personeelsbeleid Kwaliteit van het werk Samenleving en belanghebbenden Financieel beleid Jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde resultatenrekening over Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december Mutatieoverzicht materiële en immateriële vaste activa Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden ultimo Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over Balans per 31 december Resultatenrekening over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 2/121

3 Mutatieoverzicht materiële vaste activa Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden ultimo Toelichting op de resultatenrekening over Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Statutaire regeling resultaatbestemming Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Controleverklaring bijlage 1 Wetenschappelijke publicaties bijlage 2 Lijst van afkortingen Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 3/121

4 Voorwoord Medisch Centrum Alkmaar en Gemini Ziekenhuis samen voor de patiënt Vooruit kijken, dat is het motto geweest in Met het aantreden van een volledig nieuwe raad van bestuur werd een periode van bestuurlijke onrust afgesloten. Niet terug kijken naar wat was maar uitkijken naar dat wat komt. De fusie tussen het Medisch Centrum Alkmaar en het Gemini Ziekenhuis wordt inmiddels door vrijwel iedereen als een gegeven geaccepteerd. Aanvankelijke sentimenten verdwijnen meer naar de achtergrond, de voordelen van de samenwerking en de kansen die dit biedt komen meer naar voren. Eind 2010 is de visie nota vastgesteld voor de totale MCA Gemini Groep. Deze visienota is het resultaat van vele gesprekken, zowel formeel als informeel die wij met vrijwel alle geledingen binnen de beide ziekenhuizen hebben gevoerd. De nota ademt de sfeer uit van gezamenlijkheid met respect voor de eigenheid van de verschillende locaties. In de visie is nog weer eens benadrukt dat alle ziekenhuisonderdelen en alle medewerkers direct of indirect dienstbaar zijn aan de patiënt en het proces rondom de patiënt. Van ondersteunende afdelingen wordt een geruisloze dienstverlening aan het primaire proces verwacht. De opdracht is neergelegd om dat in de komende jaren verder uit te werken. Kwaliteit Binnen het Gemini Ziekenhuis heeft een ziekenhuisbrede NIAZ accreditatie plaats gevonden. Eind 2010 zijn wij nog in afwachting van het eindoordeel van het NIAZ. Voor het MCA staat de volgende ziekenhuisbrede NIAZ accreditatie gepland voor 2011, in het afgelopen jaar zijn om die reden de voorbereidingen opgestart voor het aanleveren van het zelfevaluatierapport. Indicatoren Confronterend waren de lijstjes zoals die jaarlijks verschijnen in publicaties zoals Elsevier en het Algemeen Dagblad maar nu ook steeds vaker door verzekeraars worden opgesteld. Teleurstelling was er vanwege een score die lager uitviel dan verwacht (MCA) en de weinig genuanceerde handelswijze van een verzekeraar bij het nemen van de maat waar het ging om het aantal uitgevoerde borstkankeroperaties (Gemini). Onze Gemini chirurgen hebben direct aangetoond ruimschoots aan de minimale norm van het aantal uit te voeren operaties te voldoen. Met de overtuiging dat de kwaliteit van onze beide ziekenhuizen zeker niet onderdoet voor andere ziekenhuizen hadden wij op andere uitkomsten gerekend. Met de opdracht aan ons zelf om de informatie over kwaliteitsindicatoren tijdig en compleet aan te leveren hebben wij er alle vertrouwen in beter te scoren in volgende overzichten. Confronterend zijn ook de schattingen dat in ons land ongeveer 3000 formatieplaatsen worden ingevuld met het registreren en verwerken van een veelheid aan indicatoren. In een tijd waarin het aantal handen om zorg te verlenen steeds verder onder druk komt te staan dwingt de maatschappij ons meer inzet te plegen op het aanleveren van informatie uit inmiddels ruim 4000 indicatoren! Uiteraard zijn ook wij voorstander van transparantie en het leveren van informatie op basis van patiënten keuzes kunnen maken maar de vraag lijkt gerechtvaardigd of wij hier niet met elkaar doorslaan. Veiligheid De veiligheid van onze patiënten stond in het afgelopen jaar hoog op de agenda. De uitrol van het veiligheidsmanagementsysteem en het invoeren van complicatiebesprekingen zijn daar tastbare voorbeelden van. Fouten maken valt helaas nooit helemaal te voorkomen, van gemaakte fouten of bijna fouten leren moet een vanzelfsprekendheid zijn binnen de zorg. Aan het realiseren van een dergelijke cultuur is hard gewerkt en het verheugd ons daarom dat melden en bespreekbaar maken op steeds meer werkplekken invulling krijgt. Een onderdeel van veiligheid is de veiligheid van de informatie. Informatie over zowel patiënten maar ook over medewerkers. Met een aanscherping van de gedragscode gebruik computerfaciliteiten en de succesvolle audit informatiebeveiligingsbeleid zijn wij op de goede weg. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 4/121

5 Zorg In het Gemini Ziekenhuis is verder gewerkt aan de invoering van Planetree. Planetree helpt te komen tot een mensgerichte manier van werken, zowel richting patiënt maar ook richting medewerker. Met vele medewerkers dwars door de organisatie maar ook met vertegenwoordigers van onze patiënten zijn stappen voorwaarts gezet, zo is de inrichting van de poliklinieken aangepast en zijn er extra voorzieningen beschikbaar gekomen. Trainingen hebben de medewerkers handvatten gegeven om uitvoering te geven aan de kernwaarden van Planetree. De Planetree organisatie heeft een bezoek gebracht aan het Gemini Ziekenhuis, dit leverde nog een beperkt aantal aan te passen zaken op, onder andere de bezoektijdenregeling. Functioneren van medewerkers Goed functioneren betekent vrijwel altijd dat er een goede basis moet zijn en dat continu wordt gewerkt aan bij- en nascholing. Via onze geïntegreerde afdeling P&O en de Foreest Medical School besteden wij daar veel aandacht aan. Zo zijn de mogelijkheden van e-learning in 2010 verder uitgebreid en beschikken veel afdelingen inmiddels over een opleidingsplan. In samenwerking met regionale opleidingscentra (ROC s) en universitaire centra leveren wij onze bijdrage aan het opleiden van jonge mensen tot een mooi vak binnen de gezondheidszorg. Voor onze medewerkers is het al jarenlang gewoon dat het functioneren tenminste eens per jaar wordt besproken tussen de medewerker en de leidinggevende in een Resultaat en Ontwikkelgesprek. Aan de hand van een vastgesteld format wordt een gesprek gevoerd waarbij aan het einde van het gesprek afspraken worden vastgelegd over verbeterpunten. Helaas zijn niet alle medewerkers in staat te functioneren zoals wij dat graag zouden zien. Daarom is in 2010 de regeling disfunctioneren vastgesteld. Voor zowel de leidinggevende als de medewerker geeft dit duidelijkheid over de te ondernemen stappen bij mogelijk disfunctioneren. De medisch specialisten hebben zich op beide locaties uitgesproken voor de systematiek van het Individueel Functioneren Medisch Specialisten (IFMS). Met deze systematiek wordt ondersteuning geboden bij het (verbeteren van het) eigen functioneren. In 2010 is het systeem in het MCA van start gegaan, in het Gemini Ziekenhuis is het besluit genomen en vindt de daadwerkelijke invoering in 2011 plaats. Bouwen Voor het Gemini Ziekenhuis zijn de gronden van de nieuwe locatie aangekocht en is een contract gesloten met het consortium Helder Oranje dat de nieuwbouw gaat realiseren. Met financiële instellingen is het overleg gestart om te komen tot een gunstige financiering. Eind 2010 was het voorlopig ontwerp zo goed als gereed. Zowel medewerkers, specialisten als de cliëntenraad tonen zich zeer betrokken bij de voorbereiding van de plannen. Met de input van al die partijen wordt hard gewerkt aan een ziekenhuis waar Den Helder trots op kan zijn. Voor het MCA is het besluit genomen dat nieuwbouw op een andere locatie dan de Alkmaarder Hout gerealiseerd wordt en zijn vervolgens drie mogelijke nieuwbouwlocaties verder uitgewerkt op de voor- en nadelen. Tegelijkertijd zijn een aantal van de programma s van eisen voorbereid en hebben excursies naar andere nieuwe ziekenhuizen plaats gevonden. Op hoofdlijnen is voor het MCA bepaald welke activiteiten op de locatie Alkmaarder Hout beschikbaar blijven en welke activiteiten mee gaan naar de nieuwe locatie. In de aanloop naar de ingebruikname van de nieuwbouwlocaties wordt nog slechts in het hoogst noodzakelijke geïnvesteerd waar het gaat om bouwkundige en gebouwtechnische voorzieningen. Desinvesteringen worden daarmee zoveel als mogelijk tegen gegaan. Bij dit alles blijft de veiligheid van patiënten en medewerkers voorop staan waardoor een aantal investeringen wel wordt uitgevoerd, hoewel financieel technisch gezien niet aantrekkelijk. Financieel Op financieel gebied presteren onze beide ziekenhuizen verschillend. Voor het Medisch Centrum Alkmaar is het jaar 2010 afgesloten met een gunstig financieel resultaat voor het Gemini Ziekenhuis is dat ook gelukt maar vergde dat een forsere inspanning. Op het moment dat in de loop van 2010 duidelijk werd dat het voor het Gemini Ziekenhuis lastig zou worden in de zwarte cijfers te blijven hebben wij maatregelen genomen om een dreigend tekort af te wenden. Een kritischer beoordeling van het verlengen van contracten van medewerkers, het reduceren van het aantal interim leidinggevenden en een strakkere begrotingsdiscipline gaven al direct resultaat. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 5/121

6 In de afgelopen jaren is de financiële performance van beide ziekenhuizen sterk verbeterd. In paragraaf 4.7 "financieel beleid" is deze ontwikkeling over de afgelopen jaren weergegeven. Het MCA presteert voor zowel het vermogensniveau als de solvabiliteit boven de benchmark. Voor het Gemini Ziekenhuis ligt de solvabiliteit boven de benchmark en is het vermogensniveau conform de benchmark. Voor beide ziekenhuizen geldt dat in 2011 duidelijk moet worden hoe tenminste een groot deel van de kosten opgevangen gaat worden die de nieuwbouw met zich meebrengt. De kapitaallasten zullen een groter beslag leggen op de beschikbare budgetten dan dat nu het geval nog is. Het opvangen van deze stijging van kosten lukt niet met de kaasschaafmethode maar zal vooral moeten komen uit structurele wijzigingen van onze werkmethoden. Op beide locaties wordt nu gewerkt aan vernieuwd werken. Positief is dat voor beide ziekenhuizen de vermogenspositie en de solvabiliteit in de loop van de afgelopen jaren sterk is verbeterd, zeker ten opzichte van de benchmark. Een risico zien wij in het overheidsbeleid. Kortingen vanuit het rijk vanwege macrobudgettaire overschrijdingen in voorgaande jaren maken het moeilijk om te komen tot een financieel doorzicht op de langere termijn. Nog altijd is niet helemaal duidelijk hoe de kortingen zoals in 2010 aangekondigd exact worden verrekend. Onduidelijkheid is er ook nog over de nieuwe financiering van medisch specialisten en de rol die de ziekenhuizen daarbij toegedeeld krijgen. Nu de invoering hiervan voor 2012 is voorzien begint de tijd te dringen. De onzekerheden zoals hier beschreven maken dat wij voor de realisatie van onze nieuwbouwplannen een zeer behoudend financieel beleid voeren, zowel voor wat betreft de exploitatie als voor wat betreft de investeringsruimte waarmee wij rekenen. Afsluitend danken wij alle medewerkers, specialisten en vrijwilligers voor hun actieve bijdrage en inzet rondom de zorgverlening aan onze patiënten. Hun inzet heeft ervoor gezorgd dat patiënten in zowel het Gemini Ziekenhuis als in het Medisch Centrum Alkmaar in goede handen zijn! Alkmaar, 18 april 2011 raad van bestuur MCA Gemini Groep H. Luik MHA, voorzitter raad van bestuur drs. F. Coelingh Bennink, lid raad van bestuur G.J. Vos MBA, lid raad van bestuur Alkmaar, 18 april 2011 raad van toezicht MCA Gemini Groep J.H.G. van de Langenberg, voorzitter Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 6/121

7 1 Uitgangspunten van de verslaglegging Dit jaardocument is tot stand gekomen door het volgen van de richtlijnen die van toepassing zijn voor het aanleveren van het jaardocument Middels dit document wordt verantwoording afgelegd over alle facetten van het ziekenhuis, waarbij de nadruk vooral ligt op ontwikkelingen in en om het ziekenhuis, de kwaliteit en het beleid. De gegeven informatie geeft inzicht in de resultaten van het afgelopen jaar en geeft een goed beeld van de stappen die, aan de hand van de marktwerking, de beleidsplannen en de resultaten over 2010, worden gezet richting 2011 en volgende jaren. Het jaardocument bestaat uit een maatschappelijk verslag, de jaarrekening en enkele bijlagen waarin gedetailleerd feiten en cijfers worden gepresenteerd over de ontwikkelingen in het ziekenhuis van 1 januari tot en met 31 december Dit jaardocument heeft betrekking op de Stichting Medisch Centrum Alkmaar. Deze stichting is bestuurlijk gefuseerd met de Stichting Gemini Ziekenhuis te Den Helder. Deze laatste stichting levert een eigen jaardocument aan. Beide stichtingen werken samen onder de naam Stichting MCA Gemini Groep. Uitgangspunt Uitgangspunt bij de samenstelling van dit jaarverslag is zo transparant en zo volledig mogelijk te rapporteren over ontwikkelingen in en om het ziekenhuis. De zorgbrede Governancecode zoals die in de zorg van kracht is, is voor ons de leidraad geweest bij de samenstelling van het jaardocument. Vanzelfsprekend schenken we veel aandacht aan de gang van zaken op medisch specialistisch terrein en de patiëntenzorg. Maar ook sociale en economische zaken komen ruimschoots aan bod. Tevens worden samenwerkingsverbanden belicht. Voorts worden de veranderingen in de samenleving belicht die van invloed zijn op ons ziekenhuis. Inhoud verslaglegging Voor het samenstellen van dit document hebben verschillende partijen onder verantwoordelijkheid van de raad van bestuur een bijdrage geleverd. De cijfermatige onderbouwing van dit verslag is afkomstig uit onze systemen. Vaststelling en goedkeuring jaardocument De raad van bestuur heeft in zijn vergadering van 18 april 2011 het jaardocument vastgesteld. De raad van toezicht heeft in zijn vergadering van 18 april 2011 het jaardocument inclusief de jaarrekening goedgekeurd. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 7/121

8 2 Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Medisch Centrum Alkmaar (MCA) Adres Wilhelminalaan 12 Postcode 1815 JD Plaats Alkmaar Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel adres Internetpagina Structuur van het concern Het Medisch Centrum Alkmaar (MCA) is een stichting en beschikt over een toelating op grond van de WTZi. Het ziekenhuis is gevestigd in Alkmaar en heeft een dependance in Heerhugowaard, het Diagnostisch Centrum Heerhugowaard. Op Texel is een nierdialysecentrum gevestigd onder de vlag van het MCA. Per 1 mei 2008 heeft een bestuurlijke fusie plaatsgevonden met het Gemini Ziekenhuis te Den Helder en is een holdingstichting (Stichting MCA Gemini Groep) opgericht met een raad van toezicht en een raad van bestuur. De holdingstichting vormt het bestuur van de onderliggende ziekenhuisstichtingen MCA en Gemini Ziekenhuis. Dit houdt in de praktijk in dat de raad van bestuur van de holdingstichting ook het bestuur van de ziekenhuisstichtingen vormt. Het bestuur van de holdingstichting is op deze manier eindverantwoordelijk voor het bestuur over de groep (de drie stichtingen). De twee ziekenhuisstichtingen hebben zelf geen raad van toezicht; de raad van toezicht van de holdingstichting treedt ook op als toezichthoudend orgaan van de dochterstichtingen (de ziekenhuisstichtingen). De twee stichtingen zijn financieel onafhankelijk van elkaar en hebben geen financiële verplichtingen aan elkaar. Het organogram van het holdingmodel is hieronder weergegeven: Holdingstichting Stichting MCA Gemini Groep met raad van toezicht en raad van bestuur OR CR VAR Stafbestuur Stichting MCA geen raad van toezicht raad van bestuur = de holding Stichting Gemini Ziekenhuis geen raad van toezicht raad van bestuur = de holding OR CR VAR Stafbestuur Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 8/121

9 In 2010 zijn de overlegstructuren nog grotendeels ziekenhuisspecifiek georganiseerd geweest maar is wel een toenemend contact tussen de beide stichtingen op gang gekomen. Op het niveau van tweede echelonoverleg met de raad van bestuur is de overlegstructuur meer ziekenhuisoverstijgend georganiseerd. Hierdoor zijn de overlegstructuren binnen het MCA en het Gemini Ziekenhuis voor het overgrote deel vergelijkbaar met elkaar. Bestuursstructuur raad van toezicht De raad van toezicht houdt toezicht op het functioneren van de raad van bestuur en toetst op hoofdlijnen het beleid, waaronder het kwaliteitsbeleid en de algemene gang van zaken van het ziekenhuis. De raad van toezicht adviseert de raad van bestuur, benoemt en ontslaat deze en keurt onder andere de jaarlijkse begroting en de jaarrekening goed. De toezichthoudende rol wordt mede ingevuld door het agenderen van (financiële) kwartaalrapportage en rapportages over de kwaliteit van zorg (kwaliteitsindicatoren). raad van bestuur De raad van bestuur bestuurt het ziekenhuis. Dit doet zij op basis van het reglement raad van bestuur. Besluitvorming door de raad van bestuur vindt in het algemeen plaats in de vergaderingen van de raad van bestuur. Leden van de raad van bestuur zijn bevoegd om binnen het eigen taaken aandachtsgebied besluiten te nemen tot uitvoering van het beleid dat door de raad van bestuur is vastgesteld. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het totaal van het gevoerde beleid, waaronder ook de kwaliteit van de geleverde zorg en legt daarover verantwoording af aan de raad van toezicht en aan alle belanghebbenden. Om tot een goede besluitvorming te komen binnen de vergaderingen van de raad van bestuur heeft de raad van bestuur de volgende structurele overlegpartners: raad van bestuur en medische staf De raad van bestuur overlegt met het bestuur van de vereniging medische staf Alkmaar, dit vindt plaats binnen het beleidscentrum. In de statuten van deze vereniging is als doel vastgelegd: het bewaken en verhogen van de kwaliteit en doelmatigheid van het medisch handelen van haar leden; het bijdragen aan het vormen en het uitvoeren van het beleid van het ziekenhuis en het participeren daarin; het behartigen van het collectief van professionele en zakelijke belangen van haar leden; en voorts al hetgeen rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Binnen het beleidscentrum worden die zaken besproken die bijdragen aan het realiseren van de doelen van de vereniging medische staf Alkmaar en die zaken die van belang zijn voor het besturen van het ziekenhuis. Dit alles met respect voor de verschillende en gescheiden verantwoordelijkheden van de deelnemers binnen dit overleg en zodanig dat de deelnemers hun rol zo optimaal mogelijk in kunnen vullen. In 2010 is uitvoering gegeven aan het advies Governance en kwaliteit van zorg van de Raad voor de Volksgezondheid en de reactie van de KNMG daarop. Het thema kwaliteit staat nadrukkelijk op de agenda in het overleg tussen raad van bestuur en het bestuur van de medische staf. De aanbevelingen vanuit de visitatierapporten van zowel de wetenschappelijke verenigingen als opleidingsvisitaties worden door de medisch specialisten gedeeld met de raad van bestuur. raad van bestuur en tweede echelon leidinggevenden De raad van bestuur overlegt regelmatig met de tweede echelonleidinggevenden. Dit overleg vindt plaats binnen het raad van bestuur zorgoverleg en in het beleidsoverleg. Aan het zorgoverleg nemen de 2 e echelonleidinggevenden uit de zorg, een afgevaardigde van de medisch ondersteunende afdelingen en het stafbestuur deel. Het beleidsoverleg kent een bredere afvaardiging van het tweede echelon waarbij vooral de afstemming tussen de verschillende diensten aandacht krijgt. De derde echelon leidinggevenden zijn verantwoordelijk voor het voorbereiden en uitvoeren van het afdelingsbeleid. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 9/121

10 raad van bestuur en adviesorganen / medezeggenschap Het ziekenhuis kent een medezeggenschapsstructuur waarin een belangrijke rol is weggelegd voor het patiëntenadviesraad MCA, de ondernemingsraad en de verpleegkundige adviesraad. Door tijdig te informeren, het realiseren van een open overlegklimaat, het inzetten van ambtelijk secretarissen en een goede compensatieregeling worden randvoorwaarden gecreëerd om een goede invulling te kunnen geven aan medezeggenschap. Voor alle overlegvormen zijn de overlegstructuur en de vergaderfrequentie vastgelegd. De structuur van de organisatie en de positie van de adviesorganen is opgenomen in het organogram. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 10/121

11 Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 11/121

12 Gelieerde entiteiten verbonden aan MCA De aan het MCA gelieerde rechtspersonen zijn - Stichting Artsen Laboratorium en Trombosedienst (Starlet), gevestigd in Alkmaar. Geregistreerd bij de KvK onder nummer De kernactiviteit is het exploiteren van een huisartsenlaboratorium en een trombosedienst. - Unusual Visions B.V., gevestigd in Alkmaar. Geregistreerd bij de KvK onder nummer De kernactiviteit is het ontwikkelen en exploiteren van software, bedoeld voor medische toepassingen. - Cyclotron B.V., gevestigd in Alkmaar. Geregistreerd bij de KvK onder nummer De kernactiviteiten zijn het vervaardigen van radiofarmaceutische producten - R/ partners B.V.", gevestigd in Amsterdam. Geregistreerd bij de KvK onder nummer De kernactiviteiten zijn het verlenen van bijstand inzake arbeidsomstandigheden. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 12/121

13 2.3 Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Het MCA is een topklinisch opleidingsziekenhuis met een volledig medisch-specialistisch basispakket ten behoeve van de inwoners van Noord-Kennemerland en omstreken. Voor de regio Noord-Holland Noord biedt het ziekenhuis topklinische functies aan. Het MCA beschikt over de navolgende medische specialismen: anesthesiologie, bijzondere tandheelkunde, cardiologie, chirurgie, dermatologie/flebologie, intensive care-geneeskunde, interne geneeskunde, maag-, darm- en leverziekten, kindergeneeskunde, klinische chemie, klinische geriatrie, medische psychologie, keel- neus- en oorheelkunde, longziekten, medische microbiologie, mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie, orthodontie, neurochirurgie, neurologie, nucleaire geneeskunde, oogheelkunde, orthopedie, pathologie, plastische chirurgie, psychiatrie, radiologie, radiotherapie, reumatologie, revalidatiegeneeskunde, urologie, verloskunde, gynaecologie en voortplantingsgeneeskunde, ziekenhuisapotheek. Het MCA heeft een breed scala aan opleidingsfaciliteiten voor onder andere basisartsen en medisch specialisten in huis: - anesthesiologie - radiologie - cardiologie - urologie - heelkunde - verloskunde en gynaecologie - interne geneeskunde - kaakchirurgie - kindergeneeskunde - revalidatie geneeskunde - maag-, darm- en leverziekten - ziekenhuisapotheker - klinische geriatrie - klinisch fysicus - longziekten en tuberculose - klinische chemie - neurologie - arts spoedeisende hulp - orthopedie - longchirurgie - gz-psycholoog - huisartsengeneeskunde (opleidingsstage) - psychiatrie - pathologie - specialist ouderengeneeskunde (opleidingstage) De bijzondere medische verrichtingen (WBMV) waarvoor de inwoners van Noord-Holland Noord terecht kunnen in het MCA zijn: radiotherapie, post IC high care neonatologie, traumazorg, percutane transluminale coronaire angioplastiek (PTCA), automatische implantabele cardiovertaire defibrillator (AICD), hemodialyse en HIV-behandelingen. Het MCA beschikt over een erkenning voor AWBZ-zorg, bestaande uit 24 PAAZ-bedden, die tezamen met GGZ-NHN worden geëxploiteerd (PVA). Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 13/121

14 2.3.2 Patiënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten De productie laat ook in 2010 een toename zien. Deze groei is groter dan de groei van het aantal inwoners in het verzorgingsgebied. Daaruit valt af te leiden dat de zorgconsumptie per inwoner toeneemt. Het grotere percentage ouderen binnen het verzorgingsgebied en de toenemende medische mogelijkheden zijn samen verantwoordelijk voor deze stijging. De daling van de gemiddelde verpleegduur, een trend die al meerdere jaren is terug te vinden heeft zich ook in 2010 doorgezet. Onze inspanningen zijn erop gericht deze gemiddelde verpleegduur nog verder terug te brengen, uiteraard mits dit verantwoord is. Een uitstekende samenwerking met onze ketenpartners zien wij daarbij als must. In 2010 zijn er weinig problemen geweest met het invullen van vacatures. De financiële en economische crisis maakt dat op dit moment meer schoolverlaters lijken te kiezen voor een baan in de zorg. Of dit in de komende jaren zo blijft is nog maar de vraag. Daar komt bij dat het aantal schoolverlaters in de komende jaren af zal nemen. Daarmee neemt de concurrentie op de arbeidsmarkt toe en zullen wij ons daar op moeten voorbereiden. De trend dat het aantal vrouwen dat werkzaam is als medisch specialist heeft zich ook in het MCA verder door gezet, net als het percentage medisch specialisten dat parttime werkt. Door de uitbreiding van het B-segment boet de vergelijking van de belangrijkste parameters in het A-segment over de jaren heen aan betekenis in. Desalniettemin hieronder een overzicht van de realisatie in 2010: Realisatie 2010 Realisatie 2009* Realisatie 2008* Realisatie 2007 Eerste administratieve consulten (ongewogen) Dagverpleging Opnamen (ongewogen) Verpleegdagen PTCA s Cardiovasculaire stents ICD s Knieën Heupen Dialysebehandelingen IC-beademingsdagen Cytostatica verstrekkingen Bestralingssessies * uitbreiding B-segment Uit onderstaande tabel blijkt dat de gemiddelde verpleegduur in 2010 verder is afgenomen tot 5,4 verpleegdag. Jaar Opnames Verpleegdagen Gemiddelde Verpleegduur , , , , ,3 De ziekenhuisomzet (x 1.000) in dbc s uitgedrukt, kan als volgt worden weergegeven voor 2010: Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 14/121

15 A-segment B-segment C-segment Openingsjaar DBC Aantal Omzet Aantal Omzet Aantal Omzet Totaal Het aantal in 2010 uitgefactureerde dbc s bedraagt , hetgeen meer is dan in De voor de opbrengstverantwoording benodigde accountantsverklaring in het kader van de AO/IC is door de accountant verstrekt. Overige kerngegevens Capaciteit Antwoordcategorie Aantal Aantal beschikbare bedden/plaatsen voor klinische capaciteit en dag/deeltijdbehandeling per einde verslagjaar 706 Waarvan PAAZ-bedden( de gehele PAAZ bedrijfsvoering is uitbesteed aan de GGZ Noord Holland Noord ) 24 Productie Aantal Aantal in verslagjaar geopende DBC's Waarvan medisch specialistische zorg, uitgesplitst in: Aantal in A-segment (tarieven Nza) Aantal in B-segment (vrije prijzen) Aantal in verslagjaar gesloten DBC's Waarvan medisch-specialistische zorg, uitgesplitst in: Aantal in A-segment (tarieven Nza) Aantal in B-segment (vrije prijzen) Aantal klinische opnamen exclusief interne overnamen in verslagjaar Aantal ontslagen patiënten in verslagjaar Aantal overleden patiënten 682 Aantal eerste polikliniekbezoeken in verslagjaar Aantal overige polikliniekbezoeken in verslagjaar Aantal dagverplegingsdagen (normaal en zwaar) of deeltijdbehandelingen in verslagjaar Aantal klinische verpleegdagen in verslagjaar (inclusief verkeerde bed) Waarvan verkeerde-bed-dagen Personeel Aantal Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar 2.409,7 Aantal FTE medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar 214,0 Bedrijfsopbrengsten Aantal Totaal bedrijfsopbrengsten verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 15/121

16 2.3.3 Werkgebieden Voor de basiszorg richt het MCA zich primair op de regio Noord-Kennemerland en directe omgeving. Dit gebied bestaat uit de gemeenten Alkmaar, Koggenland, Bergen, Castricum, Graft- De Rijp, Harenkarspel, Heerhugowaard, Heiloo, Langedijk, Niedorp, Schagen, Schermer en Zijpe. Dit gebied heeft ca inwoners. Voor topklinische zorg biedt het MCA specialismen en specialisaties voor de gehele kop van Noord-Holland aan. Dit gebied telt inwoners. 2.4 Samenwerkingsrelaties Gemini Ziekenhuis Na een turbulente bestuurlijke periode in 2008 en 2009 is het gelukt om aan het einde van de zomer 2010 te komen tot een volledige en vaste invulling van de raad van bestuur. De samenwerking met de bestuurlijke fusiepartner Gemini Ziekenhuis heeft in 2010 een duidelijke impuls gekregen onder leiding van de nieuwe raad van bestuur. Eén van de eerste activiteiten is geweest het opstellen van een gezamenlijke visie voor de fusiepartners Gemini Ziekenhuis en Medisch Centrum Alkmaar. Daarmee is voor alle interne en externe partijen helder neergezet dat de fusie onomkeerbaar is. Samenwerking tussen medische disciplines van de beide locaties wordt niet afgedwongen maar daar waar gewenst wordt de samenwerking door de raad van bestuur ondersteund. Binnen het dagbehandelingscentrum Mediance in Schagen werken medisch specialisten van zowel het Gemini Ziekenhuis als het Medisch Centrum Alkmaar. Voor het MCA is de samenwerking met het Gemini Ziekenhuis van belang om de functie van topklinisch ziekenhuis optimaal in te vullen. Huisartsen De huisarts is een van de belangrijkste samenwerkingspartners van het MCA. Een nauwe samenwerking met de huisartsen is van groot belang voor het welzijn van onze patiënten. Als onderdelen van de keten in ketenzorg hebben beide partijen belang bij een goede samenwerking. Daarom heeft het MCA medio 2010 onder leiding van de relatiemanager de samenwerkingsrelatie met de huisartsen verder geïntensiveerd. Eén van de activiteiten in dit kader is geweest de organisatie van een grote bijeenkomst met daarbij alle ketenpartners van het MCA. Een ander initiatief dat verder is uitgewerkt is het Beter Verwijzen. Overheid en gemeenten Door te kiezen voor nieuwbouw op een andere locatie dan de Alkmaarderhout heeft dit overleg een nieuwe impuls gegeven. Met de gemeenten Alkmaar, Schermer en Heerhugowaard en de provincie Noord-Holland heeft intensief overleg plaats gehad over mogelijke nieuwbouwlocaties. Met een aantal gemeenten is gesproken over mogelijkheden tot het realiseren van (medische-) zorgvoorzieningen op wijkniveau, zogenaamde transmurale wijkcentra. Ketenzorg - zorgpartners Onder de noemer Totaalzorg in Samenhang is het MCA initiatiefnemer van een nauwere samenwerking tussen de verschillende zorgpartijen in de regio. Doel van deze samenwerking is om de ketenzorg voor met name chronische patiënten efficiënter te laten verlopen door de zorglogistiek te verbeteren. In dit verband zijn in 2010 de volgende thema s besproken: complexe ouderenzorg, ketenlogistiek en transmurale wijkcentra. Patiëntenorganisaties Belangrijke partners voor het MCA zijn de patiëntenorganisaties. Een aantal is vertegenwoordigd in de patiëntenadviesraad MCA (PAR) die de raad van bestuur gevraagd en ongevraagd adviseert. In 2010 zijn in samenwerking met patiëntenorganisaties vele voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd, het MCA faciliteert dit. Het enquêterecht is toebedeeld aan de PAR. Pentagoon In de regio Noordwest Nederland werken de topklinische ziekenhuizen Kennemer Gasthuis, Spaarne Ziekenhuis, Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, VU Medisch Centrum en het Medisch Centrum Alkmaar samen op het gebied van onderwijs en opleiding in het OOR OZON netwerk. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 16/121

17 Besloten is deze samenwerking te verbreden en waar mogelijk te intensiveren. Tevens is het de gezamenlijke ambitie om op het gebied van Onderwijs en Opleiding de leiderschapsrol voor de gehele Onderwijs- en Opleidingsregio (OOR) op zich te nemen. Hiertoe is in 2010 het convenant Pentagoon ondertekend. Binnen de samenwerking worden vijf kerntaken onderscheiden; onderwijs, opleiding tot medisch specialist, verpleegkundige (vervolg) opleidingen, patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek. Holland Health De missie van Holland Health is Noordwest Holland doorontwikkelen tot een internationaal Centre of Excellence voor innovatieve gezondheidszorg. Holland Health heeft hierin een voortrekkersrol door alle aanwezige kennis en krachten te bundelen en daarmee de aantrekkingskracht van de regio te vergroten. Om dit te bereiken werken vele partijen samen binnen Holland Health, behalve het Medisch Centrum Alkmaar en het Gemini Ziekenhuis zijn dat onder andere de provincie Noord Holland, het Ontwikkelingsbedrijf Noord Holland Noord, Nucleair Research en Consultancy Group, Tromp Medical, Boehringer Ingelheim, Hogeschool INHOLLAND, de Foreest Medical School, ZON NH, Zorgring en vele anderen. Zorgverzekeraars Gestructureerd overleg vindt plaats met Uvit Verzekeringen, marktleider in zorgverzekeringen in de regio waarin het MCA werkzaam is, en met Achmea. Kwaliteit, prijs en toegankelijkheid van de zorg zijn de belangrijkste thema s van het periodieke overleg. Brancheorganisaties Het ziekenhuis is lid van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ) en de Ziekenhuisketen. Dit laatst genoemde samenwerkingsverband is in 2010 opgehouden te bestaan. Toezichthouders Behalve met de Inspectie voor de Gezondheidszorg is er ook regelmatig contact met de arbeidsinspectie en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA). De gemeente Alkmaar houdt vanuit haar eigen wettelijke verantwoordelijkheid toezicht op een aantal bouw- en veiligheidstechnische aspecten van de gebouwen van het MCA. Kapitaalverschaffer De ABN AMRO bank is, als opvolger van de Fortisbank, één van de belangrijke kapitaalverschaffers van het ziekenhuis. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 17/121

18 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen van goed bestuur Zorgbrede Governance Code Het MCA houdt zich aan de Zorgbrede Governance Code. Deze code doet aanbevelingen voor goed bestuur, goed toezicht en adequate verantwoording. In het kader van de bestuurlijke fusie met het Gemini Ziekenhuis bestaan statuten en reglementen voor de stichting MCA Gemini Groep als ook voor de onderliggende ziekenhuisstichtingen (het MCA en het Gemini Ziekenhuis). De holdingstichting MCA Gemini Groep vormt hierbij het bestuur en het toezicht over het MCA en het Gemini Ziekenhuis. Deze documenten voldoen aan de zorgbrede Governance Code. De statuten en reglementen zoals in 2008 vastgesteld zijn het gehele verslagjaar van toepassing geweest. 1. Het MCA is een maatschappelijke onderneming met als hoofddoelstelling het bieden van verantwoorde zorg. Onder verantwoorde zorg wordt verstaan: cliëntgerichte, veilige en betaalbare zorg die geleverd wordt via een doelmatige en transparante bedrijfsvoering. 2. De maatschappelijke doelstelling en verantwoordelijkheid van het MCA blijkt uit het hanteren van de volgende uitgangspunten: - het MCA stelt de cliënt en diens gerechtvaardigde wensen en behoeften bij de zorgverlening centraal; - de zorgverlening geschiedt zodanig dat de daartoe beschikbaar staande middelen zo effectief en doelmatig mogelijk worden aangewend; - de door of vanuit het MCA geleverde zorg voldoet aan eigentijdse kwaliteitseisen; - uitkeringen van financiële middelen vinden uitsluitend plaats binnen de maatschappelijke doelstelling en verantwoordelijkheid van het MCA. 3. De raad van bestuur en de raad van toezicht zijn overeenkomstig hun wettelijke en statutaire taakverdeling verantwoordelijk voor de governancestructuur van het MCA als maatschappelijke onderneming en voor de naleving van deze code. Sinds 1 januari 2010 is de nieuwe Zorgbrede Governance Code van kracht. In 2010 is daarom een klokkenluiderregeling vastgesteld en voor de raad van toezicht een herzien rooster van aftreden. Deze laatste voldoet nu aan de nieuwe Governance Code. Reglementen raad van bestuur en raad van toezicht Er is een reglement raad van bestuur alsook een reglement raad van toezicht van toepassing. In het reglement raad van bestuur is onder andere de bestuurstructuur vastgelegd. Daarnaast is aandacht voor verantwoording en verantwoordelijkheid, besluitvorming, vergaderingen, waarneming en vacature, openbaarheid en belangenverstrengeling, medezeggenschap, openheid en verantwoording extern en deskundigheid. In het reglement raad van toezicht wordt uitgebreid aandacht besteed aan verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de raad van toezicht, de taken van de raad van toezicht, het doel en de functies van het toezicht, de verschillende elementen van de toezichthoudende functie, de werkwijze van de raad van toezicht, accountant en deskundigen, vergaderingen, informatievoorziening, evaluatie, werkgeverschap raad van bestuur, profielenmix en profielschets, werving en selectie, voordracht, benoeming, introductie nieuwe leden raad van toezicht, aftreden, kwaliteit en deskundigheid, kosten, honorering en verantwoording. Tevens is in het reglement uitgebreid aandacht voor de gedragsregels van de raad van toezicht. Enquêterecht Na de bestuurlijke fusie van het MCA en het Gemini Ziekenhuis is besloten dit recht toe te kennen aan de centrale cliëntenraad en bij afwezigheid daarvan aan de cliëntenraden van de rechtspersonen waarover de stichting het bestuur voert gezamenlijk. Ook dit is vastgelegd in de statuten. Jaarlijks stelt de raad van bestuur dit Jaardocument Maatschappelijk Verantwoording op, dit met in achtneming van de bepaling daarover in de Governancecode. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 18/121

19 3.2 Raad van bestuur De stichting Medisch Centrum Alkmaar kent een raad van toezicht model waarbij het bestuur van de stichting wordt uitgeoefend door een raad van bestuur. In de statuten van de stichting MGG en de stichting MCA zijn de taken en bevoegdheden van zowel de raad van bestuur als van de raad van toezicht aangegeven. Voor de raad van bestuur is een portefeuilleverdeling vastgesteld welke is goedgekeurd door de raad van toezicht. In 2010 heeft een bestuurswisseling plaatsgevonden. Tot 2 september was de heer dr. G.P.L.A. van den Broek voorzitter raad van bestuur a.i. De heer drs. F.L.A. Korver was tot 1 oktober in functie als lid raad van bestuur. Tot zijn vertrek heeft de heer Korver de dagelijkse leiding van het Gemini Ziekenhuis (inclusief de voorbereidingen van de bouw van het Gemini Ziekenhuis) op zich genomen en was hij daarnaast aanspreekpunt voor de reeds geïntegreerde afdelingen HRM, financiën en ICT. De bouwvoorbereidingen specifiek van het MCA en de reeds geïntegreerde afdelingen beheer, concern control, kwaliteit en bestuursondersteuning rapporteerden aan de heer Van den Broek. Dit gold eveneens voor het diagnostisch centrum Heerhugowaard. De overige nog niet geïntegreerde afdelingen en diensten van het MCA rapporteerden aan de heer Van den Broek en voor wat betreft het Gemini Ziekenhuis aan de heer Korver. De heer Van den Broek bleef daarbij als voorzitter van de raad van bestuur het totale beleid van de beide locaties overzien. Onderstaand wordt dit gevisualiseerd. voorzitter RvB a.i. vice -voorzitter RvB Beheer (excl. voorbereiding bouw Gemini/ incl. voorbereiding bouw MCA)) Control Bestuursondersteuning HRM ICT Finance Kwaliteit Marketing en communicatie MCA Diagnostisch Centrum Heerhugowaard MOA s locatie Alkmaar Zorggroepen Alkmaar Voorbereiding bouw Gemini Ziekenhuis Marketing en communicatie Gemini Ziekenhuis Dagbehandelingskliniek Schagen MOA s locatie Den Helder Clusters Den Helder Foreest Medical School Per 16 augustus is de heer H. Luik MHA benoemd tot voorzitter raad van bestuur. Per 1 september zijn tot leden van de raad van bestuur benoemd de heer G.J. Vos MBA en de heer drs. F. Coelingh Bennink. De werving voor een nieuwe raad van bestuur stond onder leiding van de raad van toezicht met behulp van een wervings- en selectiebureau. Bij de werving is eerst gezocht naar de beoogd voorzitter, vervolgens is de beoogd voorzitter betrokken geweest bij de werving van de overige twee leden. Bij de selectieprocedure zijn de gremia van de beide ziekenhuizen betrokken geweest (ondernemingsraden, cliëntenraden, verpleegkundige adviesraden), vertegenwoordigers van de medische staven en vertegenwoordigers van het management van de beide locaties. De wekelijkse vergaderingen van de raad van bestuur betreffen de gang van zaken van beide ziekenhuizen. De portefeuilleverdeling vanaf september 2010 na aantreding van de nieuwe raad van bestuur is voorlopig als volgt vastgesteld. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 19/121

20 H. Luik F. Coelingh Bennink G.J. Vos MGG, concernvorming MCA Gemini Financiën en zorgadministratie MGG Kwaliteit MGG Facilitaire dienstverlening MGG Concern Control MGG "Medical Compliance" MGG HRM MGG Bestuursondersteuning MGG Bouw MCA ICT MGG Raad van Toezicht Medisch ondersteunende afdelingen MCA Bouw Gemini Bouw Zorggroepen MCA Marketing & communicatie Gemini Vastgoedstrategie Marketing & communicatie MCA Medisch ondersteunende afdelingen Gemini Marketing & communicatie MGG DC Heerhugowaard Zorgclusters Gemini Regio Foreest Medical School Mediance Schagen Nevenfuncties leden raad van bestuur De samenstelling van de raad van bestuur over het jaar 2010 zag er als volgt uit. In het onderstaande overzicht worden ook de nevenfuncties weergegeven. naam bestuursfunctie nevenfuncties dr. G.P.L.A. van den Broek voorzitter a.i. tot 2 september voorzitter klachtencommissie gehandicaptenorgansiatie Lunet Zorg - voorzitter begeleidingscommissie kliniek voor intensive begeleiding van de GGZ Eindhoven drs. F.L.A. Korver, MBA vice-voorzitter tot 1 oktober 2010 H. Luik MHA voorzitter per 16 augustus 2010 drs. F. Coelingh Bennink, gynaecoloog G.J. Vos MBA lid per 1 september 2010 lid per 1 september auditor Niaz - voorzitter bestuur Geneeskundige Vereniging NVZD - lid DB METC Noord-Holland (sinds 2005) - voorzitter raad van toezicht ROC Kop van Noord- Holland - voorzitter DB Stichting Revalidatie ziekenhuizen (sinds 2003) - lid bestuur NUGES (nucleair samenwerkingsverband Noord-Holland Noord) (sinds 2003) - lid bestuur Stichting Huisartsenlaboratorium Kop van Noord-Holland (sinds 2002) - voorzitter Stichting Geboortecentrum Gemini (sinds 2002) - arbiter scheidsgerecht gezondheidszorg - voorzitter SRZ (Stichting Revalidatie Ziekenhuizen) - lid ING adviesraad gezondheidszorg - lid INHolland adviesraad - lid bestuur Symbiant B.V. i.o.(sinds 2010) - lid bestuur Nuges (nucleair samenwerkingsverband Noord-Holland Noord) (sinds 2010) - voorzitter METC Noord-Holland (sinds 2010) - lid commissie van Advies Starlet (sinds 2010) - penningmeester bestuur Stichting Onderzoek Obstetrie en Gynaecologie MCA - lid bestuur Stichting Huisartsenlaboratorium Kop van Noord-Holland - voorzitter Stichting Geboortecentrum Gemini - bestuur cellteam bv i.o Het beleid ten aanzien van de bezoldiging van de raad van bestuur is gebaseerd op de Adviesregeling Arbeidsvoorwaarden Raden van Bestuur van de NVZD, Vereniging van bestuurders in de gezondheidszorg. In de bijlage jaarrekening wordt de honorering gekwantificeerd. Met het volgen van de Adviesregeling Arbeidsvoorwaarden Raden van Bestuur van de NVZD en de openbare publicatie van de beloning wordt voldaan aan de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens. Met de nieuw benoemde leden van de raad van bestuur is een vertrekregeling overeengekomen conform de modelvertrekregeling van de NVZD en de NVTZ. Jaardocument Medisch Centrum Alkmaar 2010 pag. 20/121