VOF Alwindes. Verder dan dereguleren MaryamAftab Cas van Rijsbergen Boy Hoogeveen Gino Derijcke

Transcriptie

1 VOF Alwindes Verder dan dereguleren MaryamAftab Cas van Rijsbergen Boy Hoogeveen Gino Derijcke 0

2 1. Voorwoord In september 2011 is VOF Alwindes gestart. Vijf studenten van Windesheim Flevoland hebben de gemeente Almere geadviseerd op het gebied van kostenbesparingen en deregulering. Dit bleek niet geheel zonder succes, de resultaten van deze adviezen kunt u terug vinden in dit rapport. In februari 2012 hebben de oude vennoten van VOF Alwindes het stokje overgedragen aan vier nieuwe studenten. Vier studenten die ervoor gezorgd hebben dat de frisse wind die sinds september 2011 binnen VOF Alwindes waait is blijven bestaan. De studenten die in het tweede semester namens VOF Alwindes geadviseerd hebben zijn: MaryamAftab Cas van Rijsbergen Boy Hoogeveen Gino Derijcke De titel van het eerste adviesrapport was Grenzeloos dereguleren, inhakend op de naam van het platform waaraan de adviezen gegeven werden: Platform Deregulering. Binnen het tweede semester van de VOF besloegen de adviezen niet alleen deregulering, er zijn namelijk ook uitgebreide adviezen gegeven over de marketing van Almere Citymall. Daarom luidt de titel van dit tweede rapport Verder dan dereguleren. Wij zijn van mening dat VOF Alwindes ook buiten de deregulering zijn naam heeft bewezen. Dit adviesrapport is opgesteld naar aanleiding van de leermodule Adviseur 2. Dit is een verdieping op de module Adviseur 1 die de eerste studenten volgden. Het verschil hierbij is dat wij naast dat wij dieper op de materie ingaan ook een implementatieplan schrijven bij het advies. Wij hebben in de tijd dat wij bij de gemeente een comaker volgden veel geleerd. Zowel op het vlak van consultancy als ook op persoonlijk vlak: wij hebben de leerdoelen die wij persoonlijk hebben opgesteld kunnen behalen. Wij hopen dat dit rapport voor u net zo leerzaam en plezierig is als voor ons. Cas van Rijsbergen VOF Alwindes 1

3 Inhoudsopgave 1. Voorwoord Inleiding Resultaten eerste semester Wijkregisseur Advies effectievere samenwerking QR code ParkeerPas Almere Advies Bedrijfscatering Advies Subsidies Advies Citrix Nawoord... 8 Bijlage 1 Adviesrapport Bedrijfscatering I.I Inleiding I.II Restaurant I.III Social Return I.IV Betrokkenen I.V Beoogde scenario s Scenario Scenario Scenario Scenario I.VI Investering I.VII Besparingen en baten I.VIII Advies Bijlage 2 Adviesrapport Subsidie II.I Voorwoord II.II Inleiding en probleemstelling II.III Situatieschets Eindhoven II.IV Situatieschets Almere II.V Vergelijking Almere en Eindhoven II.VI Mogelijkheden Almere II.VII Toepassing op andere instellingen II.VIII Advies Bijlage 3 Adviesrapport Citrix III.I Inleiding III.II Het onderzoek III.III Wat is Citrix? III.IV Situatie gemeente Almere III.V Situatie gemeente Lelystad III.VI Advies

4 2. Inleiding Zoals reeds in het voorwoord is beschreven, is de VOF Alwindes een onderneming die het platform Deregulering ideeën en adviezen gaat geven over haalbare deregulering en innovaties binnen de gemeentelijke organisatie. Het uitgangspunt van de VOF Alwindes is dan ook het doen van goede voorstellen, waardoor er betere resultaten, duurzamere producten/diensten en kostenreductie kan worden gerealiseerd. Na de periode waarin de eerste vennoten verschillende adviezen hebben gegeven aan de gemeente Almere is er een 2 e groep aan het werk gegaan..wij als 2 e groep vennoten hebben vier concrete adviezen gerealiseerd en deze zullen worden beschreven in dit rapport. Wij zullen als eerst in het rapport de adviezen van de vorige vennoten aan het licht brengen. VOF Alwindes heeft onderzocht wat er met de adviezen van de vorige vennoten is gedaan. Er zijn verschillende gesprekken gevoerd met de personen aan wie deze adviezen zijn overgedragen. Uit deze gesprekken zijn positieve berichten gekomen. Met bijvoorbeeld het advies van de QR code wordt ook echt wat gedaan en zijn er ook al verschillende pilots gestart. In dit adviesrapport zullen vervolgens de vier adviezen worden uitgeschreven en toegelicht die door de 2 e groep vennoten zijn opgesteld. De adviezen gaan over de volgende onderwerpen: Bedrijfscatering Citrix Subsidies Citymall Almere Verdere verwijzingen en ondersteunend onderzoek is in de bijlage te vinden. 3

5 3. Resultaten eerste semester 3.1 Wijkregisseur In het eerste semester heeft VOF Alwindes geadviseerd de interne communicatie tussen VTH en de wijkregisseur te verbeteren. Tevens is er geadviseerd om de wijkregisseur meer beslissingsbevoegdheid te geven. Wij, studenten van het tweede semester zijn langs de betrokken personen gegaan om de stand van zaken op te nemen. Over dit onderwerp hebben wij gesproken met Peter Benschop, toenmalig afdelingsmanager bij VTH en met Ernst Bokhorst, wijkregisseur. Gesprek Peter Benschop: Uit het gesprek met Peter Benschop kwam naar voren dat Peter de adviezen omtrent de communicatie tussen de wijkregisseur en de afdeling VTH heeft opgepakt en dat zijn ervaring is dat de communicatie verbeterd is. Wat specifiek verbeterd is, kon Peter Benschop niet duiden. De ideeën om de wijkregisseur meer beslissingsbevoegdheid te geven vond Peter een verfrissend idee. Er zit een vergadering in de planning met Rob de Bie en Ernst Bokhorst om dit verder te concretiseren. Hierbij kan worden gedacht aan de beslissingsbevoegdheid omtrent vergunningen voor kleine evenementen bij de wijkregisseur te leggen, omdat de wijkregisseur de wijk in zo n mate kent om goed te kunnen toetsen of het evenement realiseerbaar is. Kleine evenementen definiëren wij in dit geval als evenementen met 50 tot 200 bezoekers. Boven deze aantallen komen er andere regelgevingen kijken met betrekking tot beveiliging, GGD en dergelijke. Daarom is het verstandig om grootschalige evenementen door VTH te laten toetsen en de beslissingsbevoegdheid bij hen te leggen. Peter Benschop ervaart de communicatie tussen de wijkregisseur en de VTH als goed, maar deze kan op sommige vlakken nog verbeterd worden. Zo moet de wijkregisseur altijd op de hoogte zijn van evenementen in zijn wijk (als hij de vergunning hier zelf niet voor heeft goedgekeurd), zodat de wijkregisseur niet voor verrassingen komt te staan. Tevens zal er worden gekeken naar de mogelijkheid om de wijkregisseur de bevoegdheid te geven om serieuze goedkeuring te geven voor kleine vergunningen. Ernst Bokhorst: Uit het gesprek met Ernst Bokhorst kwam naar voren dat naar zijn ervaring de communicatie nog steeds erg slecht is. Het gevoel dat alle afdelingen op eilandjes zitten bestaat nog steeds. Er is wel een overleg geweest over het overdragen van evenementen aan de wijkregisseurs. De directie zal hierin nog een besluit moeten nemen. Het komt nog te vaak voor dat er geen toezicht wordt gehouden op evenementen en dat de gemeente zelf niet eens weet dat er een evenement gaande is. Met het overdragen van de evenementen naar de wijkregisseur kan de wijkregisseur vanaf de voorschouw de controle uitvoeren, meent Ernst. Op deze manier wordt de wijkregisseur ook verantwoordelijk gesteld voor de controle en het beheer van het evenement. Dit geeft bijvoorbeeld duidelijkheid met betrekking tot het opruimen van terreinen. De conclusie die wij hieruit kunnen trekken is dat wij van mening zijn dat er op dit moment nog niet veel veranderd is. Althans, naar ervaring van de wijkregisseur zelf. Er komt binnen VTH een nieuwe afdelingsmanager, als deze afdelingsmanager de opgezette ideeën doorzet is er een kans van slagen, gebeurt dit niet vrezen wij dat de adviezen niet opgevolgd gaan worden. 4

6 3.2Advies effectievere samenwerking De VOF Alwindes heeft in de eerste periode advies gegeven over de interne samenwerking.het is de VOF Alwindes tijdens haar kennismaking met de gemeentelijke organisatie diverse malen opgevallen dat de ambtenaren uitsluitend kennis hebben van hun eigen werkzaamheden. Uiteraard is dit ook een voorwaarde voor een goede ambtenaar, echter is dit niet altijd bevorderlijk voor de effectiviteit van de samenwerking. Het advies was om meer brainstormsessies te houden tussen verschillende afdelingen en onderling snuffelstages te organiseren. Wij als 2 e groep hebben onderzocht wat er met dit advies gedaan is. Er is hiervoor een gesprek met Aly Cnossen gevoerd. Aly Cnossen is betrokken geweest met het opstellen van dit advies. Wij hebben uit het gesprek met Aly Cnossen geconcludeerd dat er niet veel met het advies is gedaan. Een belangrijke reden hiervoor was dat er toch teveel weerstand is binnen de gemeente Almere. Ambtenaren willen niet dat andere bij hun in de keuken komen kijken, dit vinden zij gewoon niet prettig. Volgens Aly Cnossen kom je tot een betere samenwerking doormiddel van: elkaar beter leren kennen, loop is binnen bij elkaar, vraag elkaar om hulp en naar samenwerking zowel binnen als buiten je afdeling. 3.3 QR Code Het advies van de VOF Alwindes was het door ontwikkelen van de QR code binnen de gemeente Almere. Tijdens het gesprek met ConnyRietema kwam naar voren dat zij bezig is geweest met een pilot van de QR code. De resultaten vielen echter tegen.deze hadden te maken met de promotie en de pagina die werden geopend via de QR code (vraag het Ally). De gebruiker kon op deze pagina een vraag stellen. Inmiddels is er vanuit het DTA (Directie Team Almere) de opdracht gegeven om er een vervolg aan te geven. Vervolgens kon de VOF Alwindes het advies definitief overdragen. 3.4 ParkeerPas Almere (PPA) Het advies van de VOF Alwindes was het introduceren van een PPA. De PPA zal gebruikt worden voor de parkeergarages in Almere. Op de pas kan een tegoed worden gestort. Door middel van de pas kan de automobilist bij het inrijden van een parkeergarage inchecken. Om vervolgens bij het verlaten van de parkeergarage te kunnen uitchecken. Inmiddels is er van het DTA een opdracht uitgegaan naar parkeerbeheer om dit verder te onderzoeken. In dit onderzoek zal worden gekeken naar de haalbaarheid van dit advies. 5

7 4. Advies Bedrijfscatering De totstandkoming van deze adviezen zijn middels uitgebreide onderzoeken en analyses gerapporteerd in bijlage 1. Voor ondersteunende informatie betreft deze adviezen, verwijzen wij u graag naar pagina12. Het advies richt zich op de komende aanbesteding van de bedrijfscatering (maart 2013). VOF Alwindes heeft onderzocht in welke mate de gemeente social return en stageplekken kan toevoegen aan de aanbesteding. Social return is opgenomen in het inkoopbeleid van de gemeente Almere. VOF Alwindes heeft drie scenario s uitgewerkt die verschillende mogelijkheden tot invulling bevatten. Binnen het eerste scenario worden er alleen via social return geworven werknemers ingezet binnen de catering. In het tweede scenario worden er zowel social return werkplekken als stageplekken aangeboden. VOF Alwindes heeft gesprekken gevoerd met het ROC Flevoland en de middelbare school het Echnaton in Almere. De stagiaires zijn in deze opzet MBO- en VMBO-leerlingen. De stagiaires kunnen op verschillende manieren ingezet worden: stagiaires kunnen het productiewerk binnen het restaurant verzorgen, onder toezicht van een door social return geworven docent. Om deze constructie tot een succes te maken is het noodzakelijk dat er een gegarandeerde dagelijkse basis van studenten aanwezig is. Indien dit niet realiseerbaar is, bijvoorbeeld omdat het ROC onvoldoende leerlingen heeft om een dagelijkse bezetting te realiseren, is het ook mogelijk de stagiaires alleen het diner rond de Politieke Markt te laten verzorgen. Binnen de catering van het bedrijfsrestaurant kan de productie dan worden uitgevoerd door werknemers die via social return geworven zijn. Door werknemers via social return te werven wordt er bespaard op de WWB. De besparingen die hierdoor kunnen worden gerealiseerd heeft VOF Alwindes berekend op een bedrag tussen de ,- en ,-, afhankelijk van welk scenario er wordt uitgevoerd. De berekeningen kunt u vinden in het rapport in bijlage 1. Hieronder de adviezen die VOF Alwindes heeft opgesteld na het opstellen van het rapport: VOF Alwindes adviseert social return te gebruiken bij de komende aanbesteding voor de bedrijfscateraar. VOF Alwindes heeft geconcludeerd dat er door social return te gebruiken concrete besparingen kunnen worden gerealiseerd op de WWBZ. VOF Alwindes adviseert de Tomingroep en het UWV hierin als partner te nemen om deze plannen te realiseren. VOF Alwindes adviseert minimaal 20% van de loonkosten te gebruiken voor social return, om een voortouw te nemen in sociale duurzaamheid. Om de cateraar meer zekerheid te geven over de kwaliteit van het personeel adviseert de VOF Alwindes om de via social return geworven werknemers een maand proeftijd te geven waarin de uitkering behouden blijft. In deze maand kan de cateraar beslissen of de werknemer voldoet aan zijn verwachtingen en eisen. Indien de werkgever tevreden is over de werknemer kan er een (tijdelijk) contract aangeboden worden. VOF Alwindes adviseert stageplekken aan te bieden binnen het bedrijfsrestaurant. Deze stageplekken kunnen worden vervuld worden binnen de dagelijkse bedrijfsvoering of de politieke markt. VOF Alwindes adviseert te starten met stageplekken op de politieke markt. Indien dit succesvol blijkt is het mogelijk dagelijks stagiaires in te zetten. 6

8 VOF Alwindes adviseert de gemeente Almere contact te zoeken met het ROC Amsterdam & Gooi & Vechtstreek om de continuïteit van de toestroom van leerlingen te garanderen. De bedrijfsvoering van de catering moet gegarandeerd blijven, daarom is deze toestroom essentieel. VOF Alwindes adviseert via social return een professionele docent te werven. Deze docent zal de leermeester zijn van de mbo- en eventueel vmbo-studenten binnen de catering. Deze professionele begeleiding is een kritiek punt voor de middelbare school het Echnaton. Indien dit niet in orde is kan het Echnaton geen medewerking verlenen. Omdat de aanbesteding een complex juridisch geheel is adviseert de VOF Alwindes om alle aspecten binnen de aanbesteding te laten controleren door een beleidsmedewerker of jurist van de afdeling Publiekszaken. Indien het social returnaspect binnen de aanbesteding niet waterdicht vastgelegd is, kan het voorkomen dat de opdrachtnemer de social return niet of onvolledig uitvoert. Dit moet ten allen tijde voorkomen worden en is onacceptabel. De VOF Alwindes adviseert de gemeente de handleiding Social return bij inkoop door gemeente, geschreven door het TNO te gebruiken als leidraad voor het opstellen van het social returncontract met de cateraar. Binnen deze handleiding zijn de meeste valkuilen, juridische verantwoordelijkheden en mogelijkheden beschreven, toegelicht en uitgewerkt. VOF Alwindes adviseert het platform deregulering een businesscase te laten maken waarin de exacte haalbaarheid van deze adviezen worden onderzocht. 7

9 Advies Subsidies De totstandkoming van deze adviezen zijn middels uitgebreide onderzoeken en analyses gerapporteerd in bijlage 2. Voor ondersteunende informatie betreft deze adviezen, verwijzen wij u graag naar pagina 26. VOF Alwindes is gaan kijken naar een oplossing waarin de gemeente het subsidiebeleid kan optimaliseren en vereenvoudigen. De gemeente Eindhoven heeft sinds 1 januari 2012 een nieuwe regeling omtrent de controle van de wijkbudgetten ingevoerd. De gemeente Eindhoven controleert de wijkbudgetten niet zelf meer maar dit wordt uit handen gegeven aan de wijkorganisaties. De bewoners stellen samen met de wijkorganisaties een buurtcontract op met alle activiteiten die de bewoners gaan organiseren. De wijkorganisaties controleren elkaar vervolgens hoe zij hun geld hebben besteed. De gemeente Eindhoven controleert dus zelf niet maar laat dit over aan de wijkorganisaties. Wel houdt de gemeente steekproefsgewijs nog een controle. Binnen de gemeente Almere zijn er geen wijkorganisaties maar bestaan er gebiedskantoren. Op het gebiedskantoor worden deze wijkbudgetten zelf gecontroleerd door de gemeente. De gemeente Almere besteed dus wel nog tijd aan het controleren van deze wijkbudgetten, De aanpak van Eindhoven kunnen wij in Almere niet 1 op 1 overnemen simpelweg omdat de structuur totaal anders is. VOF Alwindes is gaan kijken naar oplossingen die de gemeente Almere kan gebruiken met het voorbeeld van Eindhoven. VOF Alwindes adviseert de gemeente meer onderzoek te doen naar de aanpak van het algehele subsidiebeleid binnen de gemeente Almere. VOF Alwindes vind het idee om de subsidies te centraliseren een interessant onderwerp. De onderzoeken die de VOF heeft gedaan en het onderzoek wat wordt uitgevoerd binnen het subsidiebureau door de studenten kunnen een mooie aanzet zijn om dit verder op te pakken. VOF Alwindes acht het voor de gemeente Almere belangrijk contact op te nemen met Willy van Dijk. Willy staat open voor vragen en een goed gesprek tussen Eindhoven en Almere. Arno Visser is ook al in contact gekomen met de wethouder van de gemeente Almere over de innovatieve aanpak in Eindhoven. Dit vindt de VOF Alwindes erg goed nieuws en hoopt op een vruchtbare samenwerking tussen Eindhoven en Almere. Om een duidelijker beeld te krijgen van de eventuele besparingen die de gemeente Almere kan realiseren acht de VOF het van essentieel belang om meer inzicht te krijgen in de urenregistratie. Momenteel kan er niet precies worden verteld hoeveel tijd de gemeente bezig is met het controleren van deze subsidies. De gemeente Almere wordt geadviseerd dit netjes in kaart te brengen. De VOF Alwindes adviseert om een pilot te starten door 2 instellingen elkaar te laten controleren. Er wordt geadviseerd om dit een jaar te toetsen en daarna een evaluatie te houden. Dit kan door het benaderen van bijvoorbeeld buurtcentra die graag willen meewerken aan deze pilot. Deze ervaringen kunnen meteen worden behandeld binnen de gemeente. 8

10 De VOF Alwindes adviseert om nader onderzoek te doen naar de verantwoording van de bibliotheek en de Schoor. Dit zijn instellingen die interessant zijn voor de gemeente om wat mee te doen. Er zullen gesprekken moeten worden gevoerd met deze instellingen om te kijken hoe deze controles vereenvoudigd kunnen worden. Het onderzoek die de studenten van de Univeristeit van Utrecht uitvoeren kan hiervoor belangrijke input zijn. 9

11 Advies Citrix De totstandkoming van deze adviezen zijn middels uitgebreide onderzoeken en analyses gerapporteerd in bijlage 3. Voor ondersteunende informatie betreffende deze adviezen, verwijzen wij u graag naar pagina39. De VOF Alwindes heeft onderzoek gedaan naar het gebruik van Citrix binnen de gemeente Almere en gekeken of er besparingen gerealiseerd konden worden(uitleg van Citrix staat in bijlage 3).Hierbij is gekeken naar het nieuwe ICT platform van de gemeente Lelystad. De gemeente Lelystad is sinds juni 2011 overgegaan naar dit nieuwe ICT platform. Dit nieuwe platform zal de medewerker de mogelijkheid bieden tijd- en plaats onafhankelijk te werken. VOF Alwindes adviseert het volgende: VOF Alwindes adviseert over te gaan naar een nieuw ICT platform, zodat er tijd- en plaatsonafhankelijk gewerkt kan worden. Kijk hierbij naar het voorbeeld van de gemeente Lelystad. Hierbij moet gekeken worden naar deze systemen zodat ook de gemeente Almere tijd- en plaatsonafhankelijk aan de slag kan gaan. Doormiddel van dit systeem wordt direct aan kosten bespaard; te noemen 1.326,27 per jaar (zie bijlage 3 advies voor de berekening ). Ook zit er een sociaal gewin in.de medewerker kan nu op verschillende plaatsen werken en hoeft niet per se naar het gemeentehuis te komen. De medewerker kan nu wanneer hij/zij aan het werk wilgaan, zelfstandig zijn uren indelen. Bij het invoeren van het nieuwe systeem volg je een stappenplan zodat de invoer op een gestructureerde wijze kan plaatsvinden. Kijk hierbij naar het stappenplan van de gemeente Lelystad. Deze is te vinden in bijlage 3. 10

12 5. Nawoord VOF Alwindes wilt graag alle betrokken mensen binnen en buiten de gemeente bedanken voor de gastvrijheid en de medewerking. Wij hebben geleerd hoe het is om binnen de gemeente te werken en gesprekken te voeren met ambtenaren van verschillenden afdelingen. Op deze manier hebben wij inzicht gekregen in de werkwijze van de gemeente binnen verschillende afdelingen. Wij hopen dat wij met onze adviezen een positieve bijdrage kunnen leveren aan de gemeente Almere om tot deregulering of kostenbesparing te komen. Wij zijn vanaf het begin begeleid door Robin Driessen en deze samenwerking is door ons als zeer positief ervaren. Wij hebben samen met Robin brainstormsessies gehouden om zo tot een helder beeld te komen van wat de VOF precies wilde gaan onderzoeken. Robin heeft ons geadviseerd en geholpen om dit adviesrapport tot een goed eindresultaat te brengen. Wij hopen dat net als bij de vorige vennoten er wat wordt gedaan met de adviezen die wij aan de gemeente hebben gegeven. 11

13 Nawoord Bijlage 1 Advies Bedrijfscatering

14 I.I Inleiding Binnen VOF Alwindes zijn we altijd op zoek naar nieuwe ideeën voor deregulering en besparingen. Tijdens een brainstormsessie is het idee gekomen om de bedrijfsvoering van de catering in het stadhuis te onderzoeken. Zou hier misschien iets te winnen vallen voor de gemeente? De gemeente is de eigenaar van de inboedel van het restaurant inclusief de keuken waarbij de cateraar het restaurant en de keuken gebruikt om haar producten te verkopen tegen een gereduceerd tarief. Daarbij betaalt de gemeente voor een groot deel de salariskosten van het personeel van de cateraar ( p/j) Het idee kwam op te onderzoeken of de gemeente het restaurant zo kan inrichten dat hier Social Return kan worden toegepast en stageplekken kunnen worden aangeboden voor MBO- en VMBO-leerlingen. Dit eventueel met de begeleiding van docenten en medewerkers die via Social Return geworven zijn. Hierdoor treedt er voor de gemeente Almere een sociaal, educatief en economisch gewin op aangezien verwacht wordt dat de druk op de uitkeringskosten zal dalen als er voor een dergelijk model gekozen wordt. VOF Alwindes heeft besloten de mogelijkheden rond dit idee te onderzoeken zodat de gemeente Almere bij de komende aanbesteding (maart 2013) hiermee aan de slag kan gaan. Een aantal personen heeft VOF Alwindes geholpen met de totstandkoming van dit rapport: Robin Driessen, Jamel ben Mansour, Helen Spierings, Rick van Dorssen, Lex van Teeffelen, Marlies Haukes en René van Hees. 13

15 I.II Restaurant Huidige situatie bedrijfsvoering cateraar Binnen het stadhuis van Almere zijn diverse culinaire en facilitaire diensten uitbesteed aan cateraar Eurest. Binnen het werkgebied van Eurest valt het bedrijfsrestaurant van het stadhuis, maar ook diverse ondersteunde diensten zoals de gastvrouw bij B&W, een koffie/vergaderservice en de verzorging van de catering bij de politieke markt op donderdagavond. Service Tijdsspan Gastvrouw B&W Koffie/vergaderservice Lunchservice Counterservice restaurant Binnen het stadhuis werken dagelijks 11 personen verdeeld onder ploegendiensten. Nadere duiding en specificatie van de werkroosters zijn te vinden in bijlage 5. De opzet van het werkrooster is elke week hetzelfde, alleen de verdeling van de werkzaamheden verschillen. Er wordt per dag 76 uur ingezet, plus 32 uur op donderdagavond voor de politieke markt. Dat maakt een totaal van 412 uur per week, oftewel 10 FTE.De kosten die hiervoor begroot zijn bij SBV bedragen ,- per jaar (cijfers 2011, begroting SBV afdeling FZ). Het restaurant in het stadhuis heeft wisselende bezoekersaantallen, gemiddeld over een jaar: Dag Bezoekers Maandag 250 Dinsdag 250 Woensdag 150 Donderdag 250 Vrijdag 200 In de ochtend wordt er in de keuken begonnen met voorbereidend werk voor de lunch, die tussen en beschikbaar is voor de medewerkers van het stadhuis. In principe wordt er niet bediend, maar op verzoek is dit wel mogelijk. De cateraar binnen het stadhuis staat bekend als leerbedrijf op Stichting Vakbekwaamheid Horeca (SVH) niveau 3. Om in aanmerking te komen voor de titel leerbedrijf dient er een leermeester te zijn binnen het bedrijf. Alleen een leermeester is bevoegd tot het opleiden van nieuwe koks. Een kok kan leermeester worden indien hij hiervoor een diploma heeft behaald. Omdat de keuring voor de stadhuiscateraar als leerbedrijf van enkele jaren geleden stamt is er bij Kenwerk een aanvraag gedaan om de huidige situatie en niveau van het restaurant te keuren. Kenwerk is een kenniscentrum die bevoegd is tot het erkennen van leerbedrijven. Helaas is het niet mogelijk gebleken dat Kenwerk binnen de tijd dat dit rapport is opgesteld een keuring te doen. 14

16 I.III Social Return Wat is het doel van social return? 1 Social return is opgenomen in het inkoopbeleid van de gemeente Almere. Via social return stimuleert de gemeente Almere als werkgever om bij te dragen aan sociaal beleid zoals: Het vergroten van de arbeidsparticipatie van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Vergroten van vakmanschap door het bieden van leer/werkervaringsplaatsen en/of stageplaatsen. Economisch voordeel: bezuinigen op uitkeringen en/of SW-bedrijven helpen om inkomsten te genereren. Social return als onderdeel van duurzaam inkopen en/of verbeteren van imago van de gemeente. Economisch voordeel Het economische voordeel beperkt zich niet alleen tot het verlagen van kosten voor uitkeringen, ook het aanbieden van stages en werkervaringsplaatsen verkleinen de afstand op de arbeidsmarkt. Dat kan economisch voordeel opleveren op langere termijn. Social return betekent overigens extra inspanningen en dus kosten voor de opdrachtnemer. Als deze kosten worden doorberekend in de offerte, kan social return een economisch nadeel voor de gemeente als opdrachtgever opleveren. In de praktijk blijkt het echter mee te vallen omdat de concurrentie tussen mogelijke opdrachtnemers sterk genoeg is. Het is wel iets om alert op te zijn. MVO en duurzaam inkopen Social return en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) liggen in elkaars verlengde. Social return is een manier om MVO-doelstellingen te realiseren en het imago van de gemeente te verbeteren. Social return sluit ook aan bij de landelijke doelstelling van gemeenten om in % en % duurzaam in te kopen. Duurzaam inkopen is rekening houden met milieucriteria en sociale aspecten in alle fasen van het inkoopproces. De gemeente Almere heeft deze intentieovereenkomst getekend. 1 Handleiding Social return bij inkoop door gemeenten (TNO)

17 Wat is de doelgroep? Binnen de kaders van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt biedt social return vele mogelijkheden: Uitkeringsgerechtigden WWB, IOAW en IOAZ. Inburgeraars. Jongeren vanuit de Wet WIJ. Uitkeringsgerechtigden UWV (Wajong, WAO/WIA, WAZ, WW). Sociale Werkplaatsen. Nugger s (niet-uitkeringsgerechtigden). Leerlingen van VMBO, VSO, MBO en praktijkscholen. Werkenden die werkloos dreigen te raken. Binnen de kaders van deze opdracht ziet de VOF Alwindes mogelijkheden om elke doelgroep, met uitsluiting van de SW ers te gebruiken binnen de catering. Werken met SW ers is een dermate specifieke taak dat dit het beste kan worden overgelaten aan SW-bedrijven. Indien de beoogde personen uit de overige categorieën voldoende gekwalificeerd zijn moet de gemeente de mogelijkheid open houden om met deze personen een samenwerking aan te gaan, zowel voor een vaste werkplek als voor een stageplek. Algemeen geldende juridische kaders Non-discriminatie Vanuit de EU bestaan er aanbestedingsvoorschriften die bepalen hoe een aanbestedingsprocedure moet worden gevolgd om de beginselen van eerlijkheid, non-discriminatie en transparantie te waarborgen. Zo mag het contract de nationale markt niet verstoren voor andere EUmarktdeelnemers of marktdeelnemers van landen met gelijkstaande rechten. Verder gaat nondiscriminatie bij de contracten die onder de richtlijnen van overheidsopdrachten vallen verder dan nationaliteit en wordt een strikt gelijkwaardige behandeling van alle kandidaten geëist. Dat betekent voor social return dat de gemeente bijvoorbeeld niet mag eisen dat alleen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt uit de gemeente Almere geplaatst worden. Ook mag de gemeente niet eisen dat alleen een enkel (SW-)bedrijf, zoals bijvoorbeeld de Tomingroep, offreert. Doelgroepen vanuit de eigen gemeente kunnen gestimuleerd worden door aan de cateraar ondersteuning te bieden bij het vinden van geschikte kandidaten. Dit kan bijvoorbeeld via het werkplein dat nu opgezet wordt. Het voert te ver om in dit adviesrapport op alle juridische aspecten in te gaan. Daarvoor zijn de aanbestedingsvormen en regels te complex. Bovendien is er nog weinig jurisprudentie. Daarom adviseert de VOF Alwindes een beleidsmedewerker of jurist van de dienst Publiekszaken deze punten te laten controleren. 16

18 Social return binnen de gemeente Almere Social return on investment Op 10 december 2010 is het initiatiefvoorstel Social Return on Investment aangenomen door de raad in Almere. Als voordelen werden genoemd: - Het creëren van werkgelegenheid - Het creëren van stage-, leerwerk- en participatieplaatsen - Het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen Het doel van de gemeente hierin is om social return mee te nemen in haar aanbestedingen. Binnen de gemeente Almere is de afdeling Facilitaire Zaken verantwoordelijk voor de dienstverlening van het stadhuis, bijvoorbeeld de catering, schoonmaak en de beveiliging. Facilitaire Zaken is op dit moment al bezig mensen met een beperking en mensen die zonder werk zitten bij projecten te betrekken. Helen Spierings, afdelingsmanager SBV, afdeling Facilitaire Zaken, illustreerde dit naar hand van een voorbeeld over schoonmaakwerkzaamheden. Indien er een grote schoonmaakklus uitgevoerd moet worden, wordt er gekeken of er mensen binnen de Tomingroep beschikbaar zijn. De Tomingroep is een bedrijf dat industriële en personele diensten en activiteiten op het gebied van aannemerij en retail aanbiedt en uitvoert. De Tomingroep heeft daarbij een voorkeur om te werken met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Op dit moment vallen onder de Tomingroep nog geen uitkeringsgerechtigden. Spierings wil in de nabije toekomst een uitzendbureau onder de Tomingroep plaatsen, zodat deze uitkeringsgerechtigden onder dit uitzendbureau geplaatst kunnen worden en de Tomingroep zodoende breder opgezet kan worden. De Tomingroep kan hierdoor als quasiinbesteding gebruikt worden. In figuur 1 is deze sociale duurzaamheid geschetst. De partijen die met de ideeën gekomen zijn, staan hierbij vermeld. Zodoende staan hier de VVD en Groen Links bij. 17 Figuur 1Social Duurzaamheid gemeente Almere

19 I.IV Betrokkenen VOF Alwindes is op zoek gegaan naar partners om de stageplekken te realiseren. Hierbij werd gedacht aan scholen of instellingen die horecaopleidingen verzorgen in Almere en omgeving. Hierbij zijn wij gekomen op het ROC Flevoland, het Echnaton en het Oostvaarderscollege. ROC Flevoland Competenties en kerntaken opleidingen ROC De diverse MBO opleidingen via het ROC hebben eisen met betrekking tot het lesmateriaal dat gevolgd moet worden. Deze leerdoelen staan beschreven in de diverse studiehandleidingen van het ROC. Voor elke beroepsopleiding bestaan er verschillende kerntaken. Kerntaken zijn belangrijke werkzaamheden die centraal staan in dat beroep. Elke kerntaak bestaat uit verschillende onderdelen, werkprocessen genaamd. Om deze werkprocessen te kunnen uitvoeren dient de leerling verschillende competenties te bezitten. Zo sluiten competenties aan bij bepaalde kerntaken en werkprocessen. De competenties en kerntaken/werkprocessen voor de opleidingen 2 Kok niveau 2 beroepsbegeleidende leerweg/beroeps opleidende leerweg en Gastheer/Gastvrouw niveau 2 beroepsbegeleidende leerweg/beroeps opleidende leerweg zijn terug te vinden in bijlage 6. Het bedrijfsrestaurant van de gemeente dient ervoor te zorgen dat de leerling de kans krijgt competenties te behalen tijdens zijn stageperiode. Hiervoor dient er een intakegesprek gehouden te worden met de leerling over de leerdoelen die hij of zij de komende periode heeft. Oostvaarders College Het Oostvaarders College is een middelbare school in Almere Buiten. De school is toonaangevend op het gebied van horecaopleidingen. Het biedt leerlingen de mogelijkheid hun opleiding zo te volgen dat ze direct op het tweede jaar van het MBO kunnen instromen. Op deze manier worden er dubbele lessen geschrapt en zijn de leerlingen sneller klaar met hun opleiding. Om dit alles te kunnen realiseren werkt het Oostvaarderscollege nauw samen met het ROC Flevoland. De leerlingen voeren hun praktijkonderwijs uit binnen het restaurant dat in het Oostvaarderscollege gevestigd is. Het is voor de leerlingen van het Oostvaarderscollege niet verplicht extern stage te lopen. De VOF Alwindes ziet in het Oostvaarderscollege wel een goed partner omdat de leerlingen in samenwerking met het ROC wel externe stages kunnen lopen. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat leerlingen van het ROC de leerlingen van het Oostvaarderscollege leiding geven binnen de omgeving van het bedrijfsrestaurant van de gemeente Almere. Echnaton Almere Het Echnaton is een middelbare school in de stedenwijk in Almere Stad. Leerlingen van het Echnaton in Almere worden geacht op donderdag of vrijdag een buitenstage te doen. Dit om zich breder te oriënteren op hun naderende vervolgopleiding cq. arbeidsmarkt. Dit doen zij binnen de werelden, verschillende beroepsrichtingen die het Echnaton heeft opgesteld, waarvan de horeca er een van is. 2 Bron: Studiewijzer : Deel 2 Informatie voor studenten van de opleiding Kok/Informatie voor studenten van de opleiding Gastheer / Gastvrouw 18

20 Binnen het Echnaton volgen er leerlingen een op horeca gerichte vmbo-richting. De praktische invulling hiervan wordt geboden binnen restaurant L Ecole dat in de school is gevestigd. Binnen dit restaurant werken mbo en vmbo studenten samen met elkaar in teams. Op de donderdag werken hier 7 mbo studenten, 4 in de keuken en 3 in de bediening. Elke student werkt in een groepje met 3 vmbo studenten, zodoende leren de mbo studenten leiding geven en delegeren en kunnen de vmbo studenten de basistechnieken in de keuken en basisprincipes als op tijd leveren aanleren. Om de kwaliteit van de supervisie te waarborgen werken er professionele docenten die toezicht houden op de processen. Het Echnaton staat open om leerlingen stage te laten lopen binnen de gemeente Almere. Voor het Echnaton is de professionele begeleiding een kritiek punt binnen de samenwerking. De gemeente dient een stabiel kader neer te zetten met professionele docenten dat de basis binnen het restaurant van deze school vormt. Dit kader zal moeten worden gevormd door mensen die kunnen omgaan met jonge mensen die diverse benaderingen vereisen. Indien deze basis gegarandeerd kan worden, wil het Echnaton graag een samenwerking aangaan. Gemeente Almere / Eurest (Cateraar) De gemeente Almere heeft om het restaurant te laten runnen de catering uitbesteed aan een cateraar. Op dit moment is Eurest de partner van de gemeente Almere. Het is denkbaar dat in de aanstaande aanbesteding een andere partner gevonden kan worden. Als de adviezen in dit rapport worden opgevuld, zal de cateraar zich moeten conformeren aan de gestelde eisen met betrekking tot social return. Indien de cateraar hier geen ervaring mee heeft, kan dit een bedreiging vormen voor het succes. Daarom zal er goed moeten worden gekeken of de cateraar een geschikte partner is. 19