Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

Transcriptie

1 Jaarverslag 2009 Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

2

3 Jaarverslag 2009 Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

4

5 Voorwoord Dit jaarverslag geeft u een beeld van de activiteiten die SPIOR in 2009 heeft uitgevoerd. Zoals u zult lezen, betreft dat een breed scala. SPIOR doet veel, zo krijgen we vaak van anderen te horen. Dat is te verklaren vanuit de motivatie van allen die zich voor onze organisatie inzetten. We voelen ons volledig deel van de Nederlandse samenleving en we willen ook de verantwoordelijkheid voor die samenleving mede dragen. In de uiteenlopende activiteiten kunt u een duidelijke rode lijn terugzien: gericht op emancipatie en participatie van onze achterban, moslims in het Rijnmond gebied, en tegelijk nadrukkelijk op het leggen van de verbinding tussen deze groep en de omringende maatschappij. Gevoelige thema s gaan we daarbij niet uit de weg. Dat doen we zelfstandig, maar vaak ook samen met diverse partnerorganisaties. In al onze diversiteit vormen we samen de maatschappij en alleen door samen verantwoordelijkheid te nemen kunnen we die goed houden en waar nodig verbeteren. Om hierin slagvaardig op te kunnen treden is SPIOR er ook alert op om de eigen organisatie zo in te richten dat deze voldoet aan de vereisten die de tijd en de omgeving aan ons stelt. In 2007 heeft een gerenommeerd adviesbureau de organisatie onder de loep genomen en op basis daarvan een plan van aanpak voor de periode opgesteld. De aanbevelingen hadden met name betrekking op het stroomlijnen van de interne processen, het versterken van de relatie met de aangesloten organisaties en het versterken van de positionering en profilering van SPIOR naar buiten. Het implementeren van deze aanbevelingen is ook in 2009 door gegaan, en volgens planning kan dit proces in 2010 worden afgerond. Een van de belangrijkste ontwikkelingen in de structuur van SPIOR werd in 2008 met instemming van de aangesloten organisaties (vertegenwoordigd in de Raad van Toezicht) vastgelegd in de statuten, en dat is een nieuwe inrichting op basis van een gebiedsgerichte aanpak. Waar tot dan de aangesloten organisaties vooral samen werden gebracht en samenwerkten op basis van taalgroepen in de achterban, wordt nu de samenwerking van diverse groepen binnen hetzelfde gebied gestimuleerd. De aangesloten organisaties zijn ingedeeld naar vijf regio s, die samenvallen met de grenzen van een of enkele deelgemeenten (zie hiervoor bijlage I). Dit maakt tevens betere aansluiting bij en samenwerking met instellingen en beleid in het betreffende gebied mogelijk. Deze verandering in de structuur vergt ook een omslag in het denken en handelen, wat tijd vergt. In 2009 is met name ingezet op de regio Feijenoord, qua aantal aangesloten organisaties een van de grootste, in de komende jaren zal deze verandering verder worden doorgezet in alle regio s. Ieder jaar springen er een paar activiteiten uit, vanwege bijvoorbeeld de omvang, het nieuwe of gedurfde karakter en/of de aandacht die het genereert. Zonder daarbij iets af te doen aan het belang van de andere activiteiten, was dat in 2009 met name het islamitisch vormingsonderwijs op openbare basisscholen. Niet omdat het op zich nieuw is, aangezien SPIOR deze activiteit al meer dan 20 jaar verzorgt, maar omdat in 2009 de overgang van een lokaal naar een landelijk aanbod is gerealiseerd. In samenwerking met het Contactorgaan Moslims en Overheid, dat de landelijk zendende instantie is, blijft SPIOR vooralsnog de uitvoering van dit onderwijs voor haar rekening nemen, nu dus ook op landelijk niveau. Dankzij een aanzienlijke investering van onze organisatie is deze overgang goed verlopen. Andere in het oog springende gebeurtenissen zijn onder meer de brede erkenning en waardering voor de aanpak Hand in hand tegen huwelijksdwang. Hoewel dit in 2009 geen afzonderlijke activiteit meer vormde in de zin van een project, is het project in het afgelopen jaren op diverse wijzen onderscheiden en wordt nog altijd een beroep gedaan op de expertise

6 van SPIOR op dit terrein. Dat geldt ook voor een nieuw project, waar SPIOR zich al een aantal jaren hard voor heeft gemaakt, het scholingstraject voor moskeedocenten. In 2009 kon in samenwerking met de Gemeente Rotterdam en de Hogeschool Rotterdam een start worden gemaakt met de realisatie hiervan. En meteen aan het begin werd dit initiatief al onderscheiden door de Gemeenteprijs van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, toegekend aan goede initiatieven voor het tegengaan van polarisatie en radicalisering. Meer over deze en alle andere activiteiten kunt u in dit jaarverslag lezen. Mocht dit bij u aanleiding geven tot vragen, of ziet u bijvoorbeeld mogelijkheden tot (nadere) samenwerking, neemt u dan vooral contact met ons op. Zo kunnen we ook in de volgende jaren samen werken aan onze samenleving. Said Igalla, voorzitter

7 Inhoudsopgave Deel 1 Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap* 1.1 Ondersteuning aangesloten organisaties...8 direct: aangesloten organisaties...8 indirect: informatie aan derden Bijscholing geestelijke bedienaren Studiebijeenkomsten Kadervorming Jongerenbijeenkomsten Informatiebijeenkomsten Communicatie en PR Cursus burgerschapscompetenties Conversatielessen...27 Deel 2 Overige producten 2.1 Islamitisch vormingsonderwijs Huiswerkbegeleiding Pedagogiek in de moskee...34 Terreinverkenning...34 Scholingstraject moskeedocenten Islammodule pabo Interculturele Alliantie Ontwikkeling lesmateriaal jongeren: Wajaw Cursus voor ambtenaren Religie en levensbeschouwing in Rotterdam Onderzoek sociale kwaliteit Aanpak sociaal isolement moslimvrouwen in Rotterdam Hand in hand tegen huwelijksdwang Voorlichting loverboys op scholen Palliatieve zorg...48 Bijlagen I Aangesloten organisaties...50 II Bestuur...54 III Staf...54 IV Locaties islamitisch vormingsonderwijs 2008/ V SPIOR in het nieuws...56 VI Deelname overleggen en besturen...57 VII Gebruikte afkortingen...58 * Beleidsregel van de Gemeente Rotterdam

8

9 Deel 1 Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap

10 1.1 Ondersteuning aangesloten organisaties Direct: aangesloten organisaties SPIOR biedt ondersteuning aan de bij haar aangesloten organisaties, inmiddels 64 in getal, op diverse terreinen. Alle ondersteuning wordt gegeven met het oog op de algemene doelstelling van SPIOR: het bevorderen van de maatschappelijke participatie van moslims in de Nederlandse samenleving. Niet zelden moeten nog bepaalde basale randvoorwaarden vervuld of versterkt worden om het mogelijk te maken dat de aangesloten moskeeën en overige islamitische organisaties hierin zelf een grotere rol spelen. Het gaat hierbij onder meer over huisvestingsvraagstukken, hulp bij het opzetten van activiteiten (onder meer voor specifieke doelgroepen binnen de organisaties als jongeren en vrouwen) en contacten met overheid en overige instanties. Hoewel het streven is dat de organisaties op termijn steeds zelfstandiger kunnen gaan optreden op deze terreinen, is de situatie nu nog zo dat dat niet voor alle organisaties mogelijk is. Om het in de toekomst wel mogelijk te maken, wordt geïnvesteerd in deskundigheidsbevordering bij de organisaties (zie hierover o.a. paragrafen 1.3 en 1.4). In de afgelopen jaren is al een daling te zien in het aandeel van deze directe ondersteuning in de werkzaamheden van SPIOR. Echter, de behoefte aan directe ondersteuning zal ook in de toekomst voor een deel blijven bestaan, omdat a) er nog steeds aanwas is van nieuwe organisaties bij SPIOR, waarbij nog begonnen moet worden met de genoemde investering in deskundigheidsbevordering b) het vrijwilligersorganisaties betreft, die niet voor alle vraagstukken die op hun weg komen de nodige middelen en expertise in huis hebben c) sommige vraagstukken het niveau van een enkele organisatie overstijgen, dus bij verscheidene organisaties spelen en op beleidsterrein om een collectieve benadering vragen. Directe ondersteuning bestaat uit het onderhouden van de contacten met aangesloten (en aspirant) organisaties, algemene informatievoorziening over relevante ontwikkelingen naar hen toe, advisering en/of bemiddeling over diverse onderwerpen, hulp bij het ontwikkelen van activiteiten en het aanvragen van middelen (subsidie) hiervoor. Onderwerpen van advisering en/of bemiddeling zijn bijvoorbeeld huisvesting, belasting, verzekering en de relatie met deelgemeente en maatschappelijke instellingen in de wijk. Met name vraagstukken omtrent huisvesting zijn nog steeds actueel bij een aantal aangesloten organisaties. In 2009 is deze ondersteuning onder meer verleend aan de An Nasr moskee (huisvesting, ID-banen en overig personeelsbeleid, opzet administratie, bezwaarschrift verbouw omwonende, verzekering), de Othman moskee (samenwerking in de wijk met diverse instellingen op het terrein van de pedagogisch-didactische infrastructuur, netwerkoverleg idem, bemiddeling, ontwikkeling activiteiten, verzekering), Fatih moskee (huisvesting, ontwikkeling activiteiten op het terrein van opvoeding en onderwijs), 8 Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

11 Ghausia moskee (huisvesting, structurering positie vrijwilligers), Shane Moestafa moskee (huisvesting), Sjaane Islam (huisvesting), Essalaam moskee (huisvesting nieuwbouw, bemiddeling), Oranje Horizon (huisvesting, ontwikkeling activiteiten, bevordering deelname diverse wijknetwerken, ontwikkeling activiteiten, administratie), Ettaouhid (ontwikkeling activiteiten), Stichting voor Vernieuwing en Participatie (ontwikkeling activiteiten), Al Wahda moskee (huisvesting, ontwikkeling activiteiten, verzekering), Al Mohcinine moskee (huisvesting, administratie, bezwaarschrift belasting), Aboe Bakr moskee (verzekering, administratie, ontwikkeling activiteiten voor jeugd, ID-banen, bemiddeling), Marokkaanse Vereniging Centrum Noord (ontwikkeling activiteiten, advisering bij fusieproces Marokkaanse zelforganisaties in deelgemeente Noord), Ayasofya moskee (ontwikkeling activiteit op terrein van onderwijs en opvoeding), Sultan Ahmet (huisvesting), Merkez moskee (ontwikkeling activiteiten op terrein van onderwijs), Stichting Nida (uitleg gemeentelijk beleid), Sociaal Cultureel Centrum Iskender Paşa (ontwikkeling activiteiten op het terrein van onderwijs, uitleg gemeentelijk beleid), Cemaat un Nur (ontwikkeling activiteiten, uitleg gemeentelijk beleid), Vereniging Birlik (advisering leerlingbegeleiding), Stichting Akyazılı (advisering mogelijkheden additionele werkgelegenheid), overleg Marokkaanse moskeeën gemeenschappelijke thema s en activiteiten, studiedag WMO. Ook aan aspirant aangesloten organisaties (aanvraag tot aansluiting bij SPIOR ingediend) is ondersteuning verleend, zoals aan Al Moustaqbal (ondersteuning functioneren bestuur, opzetten administratie, huishoudelijk reglement, ontwikkeling activiteiten). Kerngegevens Financiering Dienst JOS, Gemeente Rotterdam Bereik - 64 aangesloten organisaties en aspirant organisaties - indirect naar schatting minimaal moslims in Rotterdam-Rijnmond Resultaat ondersteuning op organisatieniveau, gericht op: - bevordering van interne bedrijfsvoering - bevordering communicatie met externen - bevordering functioneren in maatschappelijke context Deel l - Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap 9

12 Indirect: informatie aan derden Een deel van de ondersteuningswerkzaamheden bestaat uit de intermediaire functie die SPIOR vervult tussen de achterban en derden. Het gaat hierbij om verzoeken om informatie en contact vanuit met name de lokale overheid, maar ook overige instanties die betrekking hebben op een specifieke organisatie, een groep organisaties, een bepaalde gemeenschap of de moslimgemeenschappen in het Rijnmond gebied in brede zin 1. SPIOR ondersteunt hierbij in het direct verschaffen van informatie en/of het bemiddelen bij het leggen van contact met aangewezen organisaties en personen en/of het verder begeleiden van dit contact. De steun van SPIOR wordt hierbij soms ingeroepen vanuit de aangesloten organisaties, soms vanuit de betreffende instantie, soms ook neemt SPIOR hierin zelf het initiatief. Te denken valt onder meer aan contacten met scholen, woningcorporaties, wijkorganisaties en gemeentelijke diensten met specifieke vragen. 1 En onderscheidt zich in die zin van de functie van SPIOR op het gebied van Communicatie en PR (zie paragraaf 1.7), waarbij informatieverzoeken beantwoord worden die niet direct zijn gerelateerd aan de moslimorganisaties of gemeenschappen in het Rijnmondgebied, maar daarentegen betrekking hebben op algemenere vraagstukken op het snijvlak van de islam, moslims en de Nederlandse samenleving. Een voorbeeld is de situatie die begin 2009 ontstond rond de oorlog in de Gazastrook. Ook in Rotterdam werden diverse demonstraties gehouden tegen de oorlog, waarbij door enkele jongeren opruiende uitspraken werden gedaan. Op uitnodiging van de burgemeester nam SPIOR samen met bestuursleden van enkele Marokkaanse moskeeën deel aan een overleg met de Rotterdamse synagogen. De betreffende groep jongeren, zo had de gemeente ook geconstateerd, is niet verbonden aan enige organisatie. Via haar contacten is SPIOR er wel in geslaagd om contact te leggen met een groep van deze jongeren en heeft met hen gesprekken gevoerd naar aanleiding van het gebeurde en hierover contact gehouden met de burgemeester. In augustus 2009 werd bijzonder hoogleraar en gemeentelijk adviseur op het terrein van Burgerschap en identiteit Tariq Ramadan ontslagen. Dit leidde tot veel onbegrip en onrust binnen de achterban van SPIOR. SPIOR heeft ook in deze kwestie een intermediaire functie vervuld tussen de gemeente en haar achterban en aangegeven dat ook zij het gedwongen vertrek betreurde wegens de constructieve bijdrage die professor Ramadan tot dan toe in de stad had geleverd, bij een aantal activiteiten ook in samenwerking met SPIOR. Op 7 oktober werd een bijeenkomst voor de achterban gehouden met wethouder Grashoff waar hij de besluitvorming van de gemeente toelichtte en de aanwezigen al hun vragen hierover direct aan hem konden stellen. SPIOR onderhoudt in het algemeen regelmatige contacten met volksvertegenwoordigers en bestuurders op gemeentelijk en deelgemeentelijk niveau om hun vragen te beantwoorden en hen te informeren over relevante ontwikkelingen en gebeurtenissen. SPIOR is ook in 2009 weer als intermediair opgetreden tussen de Roteb en de achterban om de nodige informatie door te geven wat betreft praktische regels rond het offeren bij het offerfeest. De GGD Rotterdam is sinds 2008 bezig met een traject om betere voorlichting over hepatitis B te organiseren voor Rotterdammers van Turkse afkomst, omdat deze ziekte onder deze groep relatief veel voorkomt. In 2008 heeft SPIOR geholpen bijeenkomsten te beleggen 10 Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

13 onder deze doelgroep. De uitkomsten daarvan zijn gebruikt om effectief voorlichtingsmateriaal (met name website en folder) te ontwikkelen. In 2009 heeft SPIOR hierbij geadviseerd middels deelname aan de begeleidingscommissie. Op 21 november organiseerde de Lions Club Rotterdam West i.s.m. de Diabetesvereniging Nederland (afdeling Rotterdam) en de deelgemeente Delfshaven een voorlichtingsdag over diabetes. De dag werd mede mogelijk gemaakt door een aantal andere organisaties, waaronder SPIOR. SPIOR heeft vrijwilligers geworven en tevens waren medewerkers van SPIOR aanwezig om mensen te werven en waar nodig praktische ondersteuning te geven bij de voorlichting, zoals met vertalen. Enkele honderden mensen zijn bij deze voorlichting bereikt. In het kader van geestelijke verzorging bij grootschalige ongevallen en rampen (GVOR), waarvoor in september 2005 een pool van geestelijk verzorgers in Rotterdam is opgezet onder coördinatie van COS Rijnmond & Midden-Holland, heeft SPIOR ook in 2009 met de betrokken imams het contact onderhouden om hun deelname te waarborgen. Met het Erasmus Medisch Centrum is in 2009 contact geweest over voorlichting aan specifieke doelgroepen over orgaandonatie. Samen met het Nederlandse Rode Kruis is een aantal bijeenkomsten georganiseerd bij aangesloten organisaties om mensen voor te lichten over en te betrekken bij het werk van deze instelling. Deze intermediaire functie wordt tevens vervuld middels de deelname van SPIOR aan diverse overleggen op uiteenlopende beleidsterreinen, met name op stedelijk niveau maar ook met enige regelmaat op rijksniveau. Daarin representeert SPIOR enerzijds de achterban en brengt anderzijds relevante informatie uit deze verbanden weer over aan de achterban. Zo heeft SPIOR in 2009 onder meer deel genomen aan overleggen met gemeente en overige instellingen op het terrein van maatschappelijke participatie en stadsburgerschap, veiligheid, radicalisering, ouderenbeleid, huisvesting gebedshuizen, onderwijs, inburgering, WMO, vrijwilligerswerk, mantelzorg, emancipatie, huiselijk en eergerelateerd geweld en huwelijksdwang. Tevens was SPIOR in 2009 lid van de dialoogcoalitie, een samenwerkingsverband van een breed scala aan maatschappelijke organisaties dat op instigatie van de gemeente de serie Rotterdamse stadsdialogen 2009 uitvoerde. Ook was SPIOR betrokken bij diverse activiteiten in het kader van Your World (Rotterdam European Youth Capital 2009) en bij de stedelijke viering in het kader van internationale vrouwendag. SPIOR is verder deelnemer vanaf het eerste uur aan het in 2008 opgerichte platform voor levensbeschouwelijke en religieuze organisaties in Rotterdam, Platform L&R, dat optreedt als gesprekspartner voor de gemeente namens levensbeschouwelijke en religieuze organisaties in Rotterdam. Ook in de Werkgroep Onderwijs Migranten (WOM), het overleg van diverse migrantenorganisaties rondom onderwerpen op het terrein van onderwijs en educatie, participeert SPIOR. Deze werkgroep heeft regelmatig overleg met de Dienst JOS. Andere relevante gremia waar SPIOR deel van uitmaakt, zijn onder meer het Fonds Bijzondere Noden Rotterdam, de Stichting Geestelijke Verzorging Rijnmond, het platform van de Dag van de Dialoog, het Beraad Kerken, Moskeeën en Mandirs Delfshaven en de Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie (Roravolere). Deel l - Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap 11

14 Kerngegevens Financiering Dienst JOS, Gemeente Rotterdam Bereik 64 aangesloten organisaties en aspirant organisaties en de Rotterdamse samenleving Resultaat advies, informatie en deelname overleggen, gericht op: - bevordering informatieoverdracht - bevordering contact - (conflict)bemiddeling - inbreng op diverse beleidsthema s Aan de Werkgroep Onderwijs Migranten nemen deel: Avanço, PBR, CMO Stimulans, SVOR, SWA en SPIOR. Deze organisaties, ieder met een eigen achterban die (deels) bestaat uit Rotterdammers met een migratieachtergrond, komen binnen de werkgroep tot afstemming van en waar nodig en mogelijk samenwerking in projecten op het gebied van onderwijs. Tevens heeft de werkgroep een adviserende rol naar de Gemeente Rotterdam op dit terrein. Daartoe is er dan ook regelmatig overleg tussen de werkgroep en de Dienst JOS. In 2009 is de werkgroep met name actief opgetreden richting bestuur en gemeenteraad ten aanzien van de veranderde situatie omtrent huiswerkbegeleiding, waarin een aantal van de deelnemende organisaties actief zijn. De werkgroep heeft tevens een zekere traditie opgebouwd om jaarlijks middels een symposium een belangrijk thema te agenderen en te bespreken, zoals in voorgaande jaren bijvoorbeeld over ouderbetrokkenheid en over schooladvies van basis- naar voortgezet onderwijs. In 2009 is het niet gelukt een symposium te organiseren omdat er geen middelen voor gevonden konden worden. Voor 2010 is het wel het streven dit weer te realiseren. SPIOR neemt zitting in het algemeen bestuur van het Fonds Bijzondere Noden Rotterdam (FBNR), als lid namens levensbeschouwelijke en religieuze groepen. Uit onderzoek is gebleken dat jaarlijks circa 3000 Rotterdamse huishoudens in een urgente financiële noodsituatie terecht komen. Bestaande wettelijke regelingen en voorzieningen kunnen niet in alle gevallen een oplossing bieden. Om deze urgente financiële nood beter en sneller te kunnen bestrijden, is in 2006 het initiatief ontstaan tot de oprichting van een stichting voor bijzondere noden. De Stichting FBNR is in 2007 officieel opgericht door vier partijen die ieder voor zich met dit soort situaties te maken krijgen: particuliere fondsen, levensbeschouwelijke en religieuze organisaties, hulpverleningsinstellingen en de Gemeente Rotterdam. In 2009 werden 460 Rotterdammers in urgente financiële nood geholpen door het fonds, 188 aanvragen werden doorverwezen naar andere instellingen. 12 Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

15 De Stichting Geestelijke Verzorging Rijnmond (SGVR) zet zich al vele jaren in om geestelijke verzorging in de breedste zin van het woord binnen het Rijnmondgebied te bevorderen. Binnen de stichting werken vertegenwoordigers van diverse levensbeschouwelijke stromingen en instellingen samen, waaronder Pameijer, de Stromen, SPIOR en de GGD Rotterdam-Rijnmond. De SGVR richt zich vooral op de behoefte aan geestelijke verzorging van mensen in thuissituaties die vanwege ziekte of ouderdom kampen met levensvragen. Concreet organiseert de stichting in Prins-Alexander en IJsselmonde het MOTTOproject: Meelevende Ondersteuning Ten behoeve van Thuiswonende Ouderen. Dit wordt gedaan in samenwerking met respectievelijk Maatschappelijke Dienstverlening Alexander en de Stichting Ouderenwerk IJsselmonde. In dit project worden vrijwilligers gekoppeld aan ouderen die dreigen te vereenzamen, om hen te ondersteunen bij hun levensvragen. De aanmeldigen komen binnen via Vraagwijzer, thuiszorg of andere instellingen. De vrijwilligers worden getraind en begeleid door een gekwalificeerd geestelijk verzorger. De maatschappelijke dialoog tussen Rotterdammers van diverse achtergronden staat hoog op de agenda van het Rotterdamse stadsbestuur. In de afgelopen jaren is deze dialoog vanuit de gemeente op diverse manieren gestimuleerd. In 2009 werd onder meer gekozen voor een serie stadsdialogen, die werden uitgevoerd door een reeks maatschappelijke organisaties die op initiatief van de gemeente de dialoogcoalitie vormden. Aan de coalitie nemen onder meer het Platform Buitenlanders Rijnmond (PBR), Stichting Vluchtelingen Organisaties Rijnmond (SVOR), Platform L&R, Opzoomer Mee, Rotterdam Verkeert, Dialoogacademie, Kosmopolis en dus ook SPIOR deel. In totaal werden 13 dialoogbijeenkomsten georganiseerd in de periode september tot en met december. SPIOR organiseerde in dit kader, samen met de Bosnische moskee Selam, de bijeenkomst Bouwen aan vertrouwen op 29 oktober (zie paragraaf 1.6). Het is de bedoeling dat de dialoogcoalitie als samenwerkingsverband blijft voortbestaan om de dialoogtraditie in Rotterdam een duurzame impuls te geven. De Dag van de Dialoog heeft inmiddels landelijk en zelfs internationaal navolging gekregen, maar is van oorsprong een Rotterdams initiatief. De eerste Dag van de Dialoog werd gehouden in Aan tafels, opgesteld bij organisaties door de hele stad, gaan burgers van diverse achtergronden met elkaar in gesprek over een vastgesteld thema en aan de hand van een beproefde methodiek. In 2009 was het thema Heb t lef. SPIOR is vanaf het begin betrokken geweest bij de Dag van de Dialoog. Ook in 2009 heeft SPIOR deelgenomen aan de platformvergaderingen en zijn aangesloten organisaties gestimuleerd om mee te doen aan de Dag(en) van de Dialoog op 6 en 7 november. In totaal waren er 19 tafels opgesteld bij de achterban van SPIOR. Deel l - Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap 13

16 Op 9 april 2008 werd in de Burgerzaal van het Rotterdamse stadhuis het Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam opgericht, kortweg Platform L&R genoemd. In het platform zijn zo n 400 Rotterdamse organisaties met levensbeschouwelijke of religieuze signatuur samen gebracht. Het platform heeft tot doel de onderlinge dialoog en betrokkenheid bij de samenleving te stimuleren, de levensbeschouwelijke en religieuze infrastructuur in de stad zichtbaar te maken, als gesprekspartner voor overheid en politiek op te treden en een expertisecentrum te worden voor religieuze en maatschappelijke zaken. SPIOR is, mede namens haar aangesloten organisaties, nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het platform en ook in 2009 actief lid geweest van zowel de plenaire vergadering als de agendacommissie. Het platform realiseert haar doelstellingen mede door het organiseren van bijeenkomsten op stedelijk en wijkniveau. In 2009 werd een wijkbijeenkomst Geloof in je wijk in Bospolder Tussendijken gehouden (27 juni), een jongerenbijeenkomst over gedeelde waarden (3 november) en een stedelijke bijeenkomst over geloof en politiek (30 november). Deze maakten tevens deel uit van de Rotterdamse stadsdialogen. In de uitvoering van de bijeenkomsten speelde SPIOR een actieve rol. De Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie (Roravolere) werd in 2001 opgericht om ontmoeting, dialoog en samenwerking tussen Rotterdammers van diverse levensbeschouwelijke en religieuze achtergronden te bevorderen. Deelnemers hoeven niet namens een groepering of organisatie deel te nemen, maar kunnen ook op persoonlijke titel meedoen. In die zin onderscheidt Roravolere zich van het Platform L&R, waarin deelnemers wel namens een achterban zitting hebben. Roravolere zet zich in voor persoonlijke ontmoetingen tussen mensen. Dat gebeurt in de zogenoemde kleurrijke gesprekken, die iedere maand door een andere deelnemende organisatie worden georganiseerd. Verder organiseert de raad jaarlijks een stedelijk symposium. In 2009 werd dit symposium gehouden op 11 november, met als thema Waar uw schat is, daar zal uw hart zijn : over hoe vanuit diverse levensbeschouwingen wordt om gegaan met geld en bezit. Dit in het kader van de actualiteit van de financiële crisis. Het symposium werd gepresenteerd door een medewerker van SPIOR. In de deelgemeente Delfshaven bestaat al geruime tijd het Beraad kerken, moskeeën en mandirs, waarin organisaties met christelijke, islamitische en hindoe achtergrond samenkomen en gezamenlijke bijeenkomsten beleggen. Ook een aantal van de bij SPIOR aangesloten organisaties in Delfshaven nemen hieraan actief deel, andere zijn meer passief betrokken. Een medewerker van SPIOR neemt als intermediair naar deze organisaties toe ook deel aan het overleg. 14 Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

17 1.2 Bijscholing geestelijke bedienaren Imams en overige geestelijke bedienaren binnen de moslimgemeenschappen hebben nog niet altijd voldoende kennis van de Nederlandse taal en samenleving en kunnen daarom niet optimaal een brug vormen voor de leden van hun gemeenschap naar deze samenleving, terwijl zij daarin gegeven hun positie juist een belangrijke rol zouden kunnen spelen. Geestelijke bedienaren die vanuit het buitenland worden aangetrokken zijn vanaf 1 januari 2002 wettelijk verplicht een inburgeringstraject te volgen, dat centraal door de rijksoverheid wordt georganiseerd. Daarmee werden echter niet de vele geestelijke bedienaren die hier al langer verbleven en buiten deze verplichting vielen, bereikt. SPIOR kaartte daarom in diezelfde tijd al aan dat ook voor hen een aanbod zou moeten worden gerealiseerd om dit hiaat te dichten. In 2006 is hiervoor in samenwerking met het Albeda College een traject aangeboden aan 16 imams en overige geestelijke bedienaren, met een taalcomponent, een deel kennis over de Nederlandse samenleving en een praktijkstage bij een maatschappelijke instelling. Eind 2006 kregen zij hun diploma uitgereikt door toenmalig burgemeester Opstelten. SPIOR heeft toen aangegeven dat er behoefte was aan een vervolgtraject voor de deelnemers om hun maatschappelijke functie echt goed in te kunnen bedden, alsmede aan een aanbod voor nieuwe deelnemers. Sindsdien is het landelijk inburgeringstraject ook opengesteld voor deze zogenoemde oudkomers / inburgeringsbehoeftigen. Daarom is in 2009 met de Gemeente Rotterdam afgesproken dat SPIOR geestelijke bedienaren in haar achterban zou mobiliseren en toeleiden naar het landelijk aanbod. Op 16 februari organiseerde SPIOR een voorlichtingsbijeenkomst voor potentiële deelnemers, in samenwerking met de Dienst JOS en het Kontakt der Kontinenten, de uitvoerder van het landelijke traject. Hierna zijn 45 geestelijke bedienaren geworven door SPIOR. Helaas heeft dit binnen het bestek van 2009 nog niet geleid tot plaatsing van alle geworven deelnemers in cursussen bij het Kontakt der Kontinenten; nog niet alle geworven deelnemers zijn uitgenodigd voor een intakegesprek. SPIOR heeft hierover vaak vragen moeten beantwoorden van de geworven deelnemers en navraag gedaan bij de gemeente. De begeleidende werkzaamheden van SPIOR zullen dan ook in 2010 moeten worden voortgezet om de plaatsing alsnog te realiseren. Kerngegevens Financiering Bereik Resultaat Dienst JOS, Gemeente Rotterdam 45 geestelijke bedienaren werving en aanmelding voor landelijk inburgeringstraject, gericht op: - vergroting kennis Nederlandse taal en samenleving - bevorderen brugfunctie tussen gemeenschap en samenleving - bevorderen participatie op wijkniveau Deel l - Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap 15

18 1.3 Studiebijeenkomsten Zoals in paragraaf 1.1 is aangegeven, is het investeren in deskundigheidsbevordering met als doel meer zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van de aangesloten organisaties een speerpunt voor SPIOR. Activiteiten in 2009 die zich hier direct op richtten, waren de activiteiten rond kadervorming (zie volgende paragraaf) en studiebijeenkomsten voor met name bestuurders en actieve vrijwilligers van de achterban. Tijdens de studiebijeenkomsten kwamen leden van diverse organisaties bij elkaar om een aantal thema s gezamenlijk te bespreken. SPIOR wil hiermee meer samenwerking tussen de organisaties onderling enerzijds en met overheids- en overige maatschappelijke instellingen anderzijds bevorderen. Hierbij is enkele jaren geleden expliciet gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak, waarbij op gebiedsniveau (ingedeeld langs de grenzen van een of enkele deelgemeente) samen wordt gewerkt. Dit gebeurt over de grenzen van diverse talen en culturen van de organisaties heen en is gebaseerd op gemeenschappelijke belangen in de samenleving en de bijdrage die de organisaties daar zelf in hun directe omgeving aan kunnen leveren. Omdat deze manier van samenwerken nieuw is voor de achterban van SPIOR, is in 2009 voor de studiebijeenkomsten gekozen voor een focus op een van de regio s, waarin vele aangesloten organisaties zijn gevestigd: de deelgemeente Feijenoord. In totaal zijn vijf studiebijeenkomsten voor bestuurders en actieve vrijwilligers gehouden. De eerste twee studiebijeenkomsten zijn gehouden voor alle aangesloten zelforganisaties in dit gebied (van Turkse, Marokkaanse, Somalische en Pakistaanse achtergrond), op 4 en 25 oktober. Omdat bleek dat met name de grootste groepen (van Turkse en Marokkaanse achtergrond) toch nog behoefte hadden om verder onderling door te praten, zijn vervolgens drie bijeenkomsten voor deze groepen gehouden (een keer Turkse taalgroep, op 16 januari 2010, en twee keer Marokkaans, op 29 december 2009 en 14 januari 2010). Dit heeft mede te maken met de nog altijd gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal bij een groep bestuurders. SPIOR hanteert in principe het Nederlands als voertaal zonder beheersing van het Nederlands is maatschappelijke participatie immers vrijwel onmogelijk. De realiteit is echter dat bij een deel van de bestuurders dit nog onvoldoende aanwezig is. Dan is het wel van belang om ook effectief de boodschap bij hen over te brengen, waarin juist wordt gehamerd op het beheersen van het Nederlands en het kennen van de maatschappij. In dit licht wordt ook aangedrongen op verjonging van de besturen: als dat voor een bepaalde generatie bestuurders niet haalbaar is, is het van belang dat zij het stokje overdragen aan een jongere generatie die dit wel eigen is. Het centrale thema van de bijeenkomsten was verder samenwerking, zowel de onderlinge samenwerking als die met overheid en maatschappelijke partners. Aan bod kwamen ook onderwerpen als: eigen kwaliteit en verantwoordelijkheid, kansen van de Nederlandse samenleving, focus op resultaat, kansen en bedreigingen, sterke en zwakke kanten van islamitische organisaties, eigen kracht, de rol van zelforganisaties in de samenleving, bonding and bridging. In de programma s is samen gewerkt met onder meer Stichting Train, de Islamitische Universiteit Rotterdam en de Hogeschool Rotterdam. 16 Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond

19 Naast deze studiebijeenkomsten voor bestuurders en actieve vrijwilligers is tevens een aantal bijeenkomsten georganiseerd in samenwerking met aangesloten organisaties voor hun achterban over concrete thema s ter bevordering van de oriëntatie op de Nederlandse samenleving. Het blijkt van belang om de oproep tot samenwerking en een actieve maatschappelijke rol zo concreet mogelijk te maken. Dat kan gedaan worden door rond bepaalde thema s voorlichting te verzorgen over de Nederlandse context en de aansluiting op voorzieningen en instanties die actief zijn op dat thema de verbeteren. Dat is gebeurd in deze 12 bijeenkomsten, waaraan in totaal 359 mensen deelnamen. Een centraal thema in deze bijeenkomsten was opvoeding. Kerngegevens Financiering Dienst JOS, Gemeente Rotterdam Bereik - 65 deelnemers deelnemers Resultaat 5 bijeenkomsten bestuurders en actieve vrijwilligers, gericht op: - bevordering deskundigheid - bevordering samenwerking onderling en met overige maatschappelijke partners - aanzet gebiedsgericht werken - bevordering verjonging besturen 12 bijeenkomsten achterbannen, gericht op bewustwording en weerbaarheid op terrein van: - opvoeding - seksuele voorlichting in opvoeding - ouderbetrokkenheid - vrouwenrechten en emancipatie - huiselijk geweld Deel l - Producten binnen de beleidsregel Participatie en Burgerschap 17

20 1.4 Kadervorming Het onderdeel kadervorming sluit aan op de studiebijeenkomsten en heeft tevens als doel om de zelfredzaamheid en maatschappelijke rol van de zelforganisaties te versterken. Ter onderscheid van de studiebijeenkomsten is dit onderdeel uitgevoerd per afzonderlijke organisatie. Het is de bedoeling dat de deelnemende vrijwilligers met de opgedane kennis en vaardigheden niet alleen de eigen organisatie kunnen versterken, maar ook ingezet kunnen worden in gebiedsgerichte netwerken of vrijwilligerswerk in andere instellingen. In 2009 hebben aan dit onderdeel de Stichting voor Vernieuwing en Participatie (SvVP), Stichting Al Moustaqbal, Vereniging Oranje Horizon, Sociaal Cultureel Centrum Iskender Paşa, Stichting Nida en Stichting Akyazılı deel genomen. In totaal namen 60 vrijwilligers deel aan de trainingen, die een aantal dagdelen besloegen. Deze vrijwilligers worden betrokken bij de gebiedsgerichte aanpak die SPIOR in 2010 verder gaat uitwerken, in alle ingestelde regio s. De kadertrainingen werden verzorgd in samenwerking met Stichting Lokaal, Stichting Train en een docent van de Hogeschool Rotterdam. Behandelde thema s waren: effectief besturen, netwerk en lobbyen, functies en taken bestuur, organisatie en interne orde, projectmatig werken, vrijwilligerswerk in de praktijk. Kerngegevens Financiering Dienst JOS, Gemeente Rotterdam Bereik 60 deelnemers Resultaat trainingen ter deskundigheidsbevordering, gericht op: - besturen - interne organisatie - projectmatig werken - netwerken en lobbyen - vrijwilligerswerk voortgaande betrokkenheid bij gebiedsgerichte aanpak 18 Jaarverslag Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond