AFSTUDEERHANDLEIDING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AFSTUDEERHANDLEIDING"

Transcriptie

1 AFSTUDEERHANDLEIDING Bedrijfskunde MER (MBME-VAFSTUD-14) Logistiek & Economie (MBLE-VAFSTLOG-14) Business Management MKB Utrecht (MBBM-ABKAFST-14) Business Management MKB Amersfoort (MBAM-ABKAFST-14)

2 Collegejaar: Faculteit, instituut en coördinerend Faculteit Economie en Management onderdeel: Opleidingscluster Business Administration Opleiding: Bedrijfskunde MER, Logistiek & Economie, Business Management MKB locaties Utrecht en Amersfoort Begint en eindigt in blok: A, B, C en D Aantal studiepunten (EC): 30 Praktijkcoördinatoren Afstuderen: Onno-Hans Noteboom (BKM) kamer 1.92 Nathalie Deurhof (BM) kamer 1.89 Marja Exalto-Sijbrands (LE) kamer 1.80 Accountbeheerder Praktijkbureau: Miranda Vermeulen Frontoffice Praktijkbureau adres voor contact: afstudereniba.fem@hu.nl Auteurs cursuswijzer: Nathalie Deurhof en Onno-Hans Noteboom Datum vrijgave: 1 september 2014 (versie 16 juli 2014) Cursussite url: BKM: VAFSTUD-14/default.aspx BM: ABKAFST-14/default.aspx LE: VAFSTLOG-14/default.aspx Conversieregeling Voor een beperkte groep studenten gelden nog de richtlijnen en procedures uit de cursuswijzer Afstuderen met de aangepaste beoordelingseisen die in mei 2014 zijn ingevoerd. Het gaat dan om de oude cursuscodes MBME-VAFSTUD-06, MBLE-VAFSTLOG-06, MBBM- BKAFST-10 en MBAM-AFST-13. Je valt onder de oude regeling indien je bent gestart met afstuderen in schooljaar , vertraging hebt opgelopen en het colloquium/mondeling naar de toetsweek in periode A hebt verplaatst. Voor studenten waarvan het afstudeervoorstel in periode D van 2014 is goedgekeurd en die starten in periode A, geldt de nieuwe cursuswijzer m.b.t. afstuderen pagina 2 van 91

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 1. Inleiding Algemeen Doelen afstudeerproject Competenties Leeswijzer Formele gegevens Studiepunten en studiebelasting Afstudeerperiodes Voorkennis en ingangseisen voor start afstuderen Voorkennis Ingangseisen m.b.t. start afstudeertraject Vrijstellingsmogelijkheden Eisen afstudeeropdracht en -organisatie Eisen aan de afstudeeropdracht Waar kun je afstuderen? Eisen aan afstudeerorganisatie in Nederland Eisen aan de afstudeerorganisatie voor alle studenten Aanvullende eisen afstudeerorganisatie BKM-studenten Aanvullende eisen afstudeerorganisatie LE-studenten Aanvullende eisen afstudeerorganisatie BM-studenten Eisen aan buitenlandse afstudeerorganisatie Afstuderen via een lectoraat Afstuderen op honoursniveau Afstudeervergoeding en juridische aspecten Afstudeervergoeding Verzekeringen en overige juridische aspecten Rollen, taakverdeling en verwachtingen Rollen en taken Praktijkcoördinatoren Afstuderen Rollen en taken student Rollen en taken docentbegeleider Rollen en taken examinatoren Rollen en taken bedrijfsmentor Examencommissie Accountbeheerder Afstuderen Praktijkbureau pagina 3 van 91

4 5. Afstudeertraject: stappenplan Inloopspreekuren bij vragen Fase 1: Toestemming, definitie en contract Stap 1: Inschrijving en toelating Stap 2: Aandragen afstudeerorganisatie en opdracht Stap 3: Toetsing opdracht m.b.v. afstudeervoorstel Stap 4: Afstudeerovereenkomst Fase 2: Voorbereiding Stap 5: Kennismaking docentbegeleider Stap 6: Herhalingscollege Onderzoek en PVA Fase 3: Plan van aanpak Stap 7: Opstellen plan van aanpak Fase 4: Uitvoering onderzoek o.b.v. PVA Stap 8: Bedrijfsbezoek Stap 9: Voortgangsbewaking en intervisie Stap 10: Bespreken conceptscriptie Fase 4:Inleveren, evalueren en beoordelen Stap 11: Inleveren scriptie en reflectieverslag Stap 12: Evaluaties student en bedrijfsmentor Stap 13: Beoordeling scriptie,mondeling, reflectieverslag Stap 6: Administratie en afronding Stap 14: Invoering deelcijfers en check Toetsing en beoordeling Toetsmomenten Toetsvormen, beoordeling en weging Toets 1: Afstudeerscriptie Beoordeling eindscriptie Toets 2: Mondeling examen Voorwaardelijk: Reflectieverslag (alleen voor BKM) Onvoldoende en herkansing Dispuutregeling Plagiaat Studiematerialen en belangrijke documenten Studiematerialen en literatuur Documenten voor bedrijfsmentor In te leveren documenten Archivering en vertrouwelijkheid pagina 4 van 91

5 BIJLAGEN Ook de bijlagen die worden genoemd in de afstudeerhandleiding zijn belangrijk om door te nemen, aangezien deze je richting geven bij het afstudeertraject. Een aantal bijlagen is alleen bedoeld voor studenten van een bepaalde opleiding. Dit is aangegeven met het gebruik van de afkorting van de opleiding als eerste woord in de titel. Staat er niets voor, dan gelden de bijlagen voor alle studenten BKM, LE en BM. Bijlage: 1. Begrippenlijst. 2. Competentieoverzicht van de opleidingen BKM, LE, BM. 3. Afstudeerplanning schooljaar Afstudeertraject: stappenplan. 5. BKM: Specialisaties BKM & bijbehorende afstudeereisen. 6. BM: Toelichting op criteria voor alternatieve opties m.b.t. afstuderen bij BM. 7. Tips voor vinden van een afstudeerorganisatie. 8. Format Afstudeervoorstel Tips en feedback m.b.t. schrijven afstudeervoorstel. 10. Opzet Plan van aanpak. 11. Opzet afstudeerscriptie. 12. Format Beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk. 13. Format Beoordelingsformulier FEM voor het mondelinge deel van het afstuderen. 14. BKM: Richtlijnen voor reflectieverslag rond het afstudeertraject BKM. 15. BKM: Beoordelingsformulier Functioneren in de beroepspraktijk voor docentbegeleider. pagina 5 van 91

6 1. Inleiding 1.1. Algemeen Als je deze cursuswijzer leest, ben je je aan het voorbereiden op het afstuderen ter afsluiting van je studie. Het doel is te laten zien dat je klaar bent om als startbekwame professional de volgende stap in jouw loopbaan te zetten. We wensen je allereerst heel veel succes bij het afstuderen. Om goed voorbereid te kunnen beginnen, is het verstandig om de afstudeerhandleiding goed door te nemen. Ook tijdens het afstuderen moet je deze handleiding verschillende malen doornemen om een goed beeld te krijgen van de stappen in het afstudeerproces. In deze cursuswijzer worden diverse definities en begrippen gehanteerd. In bijlage 1 is een uitgebreide begrippenlijst opgenomen, zodat iedereen dezelfde terminologie gebruikt Doelen afstudeerproject De opleidingen BKM, LE en BM hanteren het volgende doel voor het afstuderen: De student studeert zelfstandig af op een eenduidig project binnen een bedrijfskundig voldoende complexe organisatie, waar hij op basis van door onderzoek verkregen data een advies uitbrengt dat steunt op tenminste een drietal bedrijfskundige disciplines. De opdracht heeft de potentie ter plekke opgevolgd te worden. De leerdoelen van het afstudeerproject zijn als volgt: 1. Zelfstandig een oplossing/oplossingsrichting en advies kunnen formuleren voor een complex bedrijfskundig organisatievraagstuk met behulp van praktijkgericht onderzoek. Het afstuderen is een leertraject waarin je aan het eind van de studie een proeve van bekwaamheid aflegt als startbekwame professional in de beroepspraktijk waarvoor je bent opgeleid. Je laat zien hoe je zelfstandig (en ondersteund door feedback van de docentbegeleider, opdrachtgever en door zelfreflectie) met behulp van praktijkgericht onderzoek als vakdeskundige een oplossing en/of advies biedt voor een complex bedrijfskundig organisatievraagstuk. 2. Het onderzoeksmatig onderbouwen en verantwoorden van de geformuleerde oplossingsrichting / het advies van het complexe bedrijfskundige organisatievraagstuk. Je voert allereerst zelf een onderzoek uit, waarbij je gebruik maakt van wetenschappelijke artikelen, deskresearch, kwalitatief en/of kwantitatief onderzoek. De analyse van de onderzoeksresultaten en bijbehorende conclusies zijn de onderbouwing en verantwoording van de aangedragen oplossingsrichtingen (advies) van het organisatievraagstuk. Vervolgens dien je deze onderzoeksresultaten en bijbehorend advies zowel schriftelijk als mondeling te presenteren. Hiermee toon je aan je dat de competentie Onderzoekend vermogen op voldoende niveau hebt ontwikkeld. Het onderzoekend vermogen is een zeer belangrijke competentie die je dient aan te tonen bij het eindresultaat. 3. Het resultaat van de onderzoeksvraag koppelen aan het hiervoor genoemde managementvraagstuk van de organisatie. Het eindresultaat, de afstudeerscriptie, is allereerst bruikbaar voor de beroepspraktijk. In de scriptie wordt de onderzoekscyclus gebruikt ter onderbouwing en verantwoording van de verbetering of vernieuwing van de regulatieve (management) cyclus. Onderbouwen, Verantwoorden en Vernieuwen zijn dan ook de kernwoorden die centraal staan in de toetsing door de hogeschool. De scriptie is immers voor Hogeschool Utrecht de toetssteen om te beoordelen of jij als student de aangegeven (eind)competenties van de opleiding (zie 1.3 en bijlage 2) in voldoende mate hebt aangetoond bij de totstandkoming van de afstudeerscriptie, in de scriptie zelf en bij de bespreking/presentatie van de scriptie. pagina 6 van 91

7 1.3. Competenties In bijlage 2 van deze cursuswijzer is voor de drie opleidingen afzonderlijk een overzicht opgenomen van de eindcompetenties die gedurende jouw opleiding aan bod komen en van de specifieke competenties die tijdens het afstudeertraject centraal staan Leeswijzer In deze cursuswijzer staan alle gegevens die van belang zijn voor het afstudeerproject, zoals de ingangseisen tot het afstudeertraject (hs. 2), alle formele gegevens (hs. 3), de gestelde eisen aan de afstudeeropdracht en afstudeerorganisatie (hs. 4). Verder worden in deze handleiding de rollen en taken van de verschillende stakeholders in het afstudeerproces beschreven (hs 4), de verschillende stappen in het afstudeerproces (hs. 5), de wijze van toetsing en beoordeling (hs. 6) en de studiematerialen met belangrijke documenten (hs. 7). Tot slot vind je in de bijlagen onder meer een begrippenlijst, checklists, beoordelings- en evaluatieformulieren en meer gedetailleerde informatie over onderwerpen uit de handleiding. pagina 7 van 91

8 2. Formele gegevens 2.1. Studiepunten en studiebelasting Het programma van deze onderwijseenheid omvat in totaal 30 EC, te weten een tijdsbesteding van 840 SBU, uit te voeren in 20 weken. Onderschat dit traject dus niet. Deze tijd besteed je aan het voorbereiden, uitvoeren en afronden van het afstudeertraject en wordt afgesloten met een scriptie en een mondeling. BKM-studenten leveren daarnaast nog een reflectieverslag in over het functioneren in de beroepspraktijk Afstudeerperiodes In de periode voorafgaand aan de formele afstudeerperiode start je al met de voorbereidingen op jouw afstudeertraject, middels het zoeken van een organisatie en het vervaardigen van een afstudeervoorstel (zie voor details hoofdstuk 3 en 5). Bij de formele start van de cursus Afstuderen (=na goedkeuring afstudeervoorstel), voer je gedurende 20 achtereenvolgende weken (= twee aaneengesloten onderwijsperioden 1 ) een afstudeeropdracht uit binnen een organisatie in de beroepspraktijk. Hieruit volgt een afstudeerscriptie als belangrijkste eindresultaat. De duur van een afstudeertraject is maximaal drie aaneengesloten 1 periodes, wanneer er een herkansing nodig is voor een of meerdere toetsen). Je kunt vier maal per jaar formeel starten met een afstudeeropdracht, te weten in periode A, B, C en D. Dit is bij aanvang van een onderwijsperiode én alleen met goedkeuring op jouw afstudeervoorstel door de praktijkcoördinator. Je dient uiterlijk twee weken vóór de start van de nieuwe periode goedkeuring te hebben op het afstudeervoorstel, anders mag je niet in de volgende periode van start met het afstudeertraject. Kijk dus goed naar de afstudeerplanning in bijlage 3 met daarin de deadlines voor elke fase, van het inleveren van het eerste afstudeervoorstel tot de datum van het mondeling. De deadlines zijn harde eisen. Periode E is géén startmoment voor het reguliere afstudeertraject en telt ook niet mee als formele afstudeerperiode (tenzij de examencommissie dit bij uitzondering heeft toegestaan voor een individu). Er is in periode E namelijk geen docentbegeleiding beschikbaar vanwege de vakantie. Dus als jouw afstudeerperiode start in periode D, rondt je het afstudeertraject af in periode A van het volgende schooljaar. En heb je in periode D een onvoldoende behaald, volgt de herkansing in periode A in schooljaar 15/ 16. Voor de duidelijkheid staan de afstudeerperiodes hieronder schematisch vermeld. Een uitgevoerd: Bij start afstuderen in periode: Is je afstudeerperiode: En is je toetsing in periode: En evt. herkansing in periode: A A en B B C B B en C C D C C en D D A ( 15-16) D D en A ( 15-16) A ( 15-16) B ( 15-16) 1 Een afstudeertraject beslaat maximaal aaneengesloten periodes van maximaal 30 weken, tenzij periode E in deze periode voorkomt. Periode E telt niet mee als formele afstudeerperiode. Periode A geldt dan als de direct opvolgende periode van het afstudeertraject. pagina 8 van 91

9 2.3. Voorkennis en ingangseisen voor start afstuderen Voorkennis Verondersteld wordt dat je in de afgelopen jaren de onderzoeksleerlijn met een voldoende hebt afgerond en derhalve zelfstandig deskresearch, kwalitatief onderzoek en kwantitatief onderzoek kunt opzetten, uitvoeren en evalueren en daarbij triangulatie kunt toepassen. Verder heb je tijdens de studie de nodige vakkennis opgedaan en geoefend met veel verschillende competenties. Het geleerde ga je nu inzetten voor het uitvoeren van de afstudeeropdracht, denk aan informatie verzamelen, analyseren en concluderen, adviseren, rapporteren m.b.t. een strategisch probleem of uitdaging van een organisatie Ingangseisen m.b.t. start afstudeertraject Je mag pas starten met het afstudeertraject indien je voldoet aan de vastgestelde ingangseisen van de opleiding en indien praktijkcoördinator goedkeuring heeft verleend op het afstudeervoorstel. De ingangseisen die worden gehanteerd zijn: 1. Je bent ingeschreven voor het afstudeertraject in OSIRIS, voorafgaand aan de periode waarin je wilt beginnen met afstuderen. De betreffende cursuscodes staan op het voorblad vermeld. Je bent hiermee tevens ingeschreven 2 voor jouw eerste toetsmogelijkheid. Let op: een Osiris-inschrijving is maar één studiejaar geldig. Per studiejaar dien je je opnieuw in te schrijven in Osiris. Dus: Begin je periode D en dan moet je je in periode A van het nieuwe schooljaar opnieuw inschrijven. 2. De propedeuse à 60 ec is behaald en afgesloten met een certificaat. Een kopie hiervan dient te worden ingeleverd bij de accountbeheerder van het Praktijkbureau. 3. Je moet bij de start van het afstudeertraject aantoonbaar 180 ec (3x 60 ec) hebben behaald in de propedeuse en hoofdfase. Let op voor de specifieke aanvullende opleidingseisen: o Voor LE/BKM: 180 ec is exclusief de minor/profileringsruimte; o Voor BM: 180 ec is inclusief minor/profileringsruimte i.v.m. minor in jaar Het afstudeervoorstel is door de praktijkcoördinator Afstuderen goedgekeurd en ondertekend (zie 5.2); 5. De afstudeerovereenkomst is volledig ingevuld, ondertekend door de bedrijfsmentor en voorzien van bijlagen (cijferlijst, kopie propedeusecertificaat, bewijs van inschrijving en visitekaartje van de bedrijfsmentor) en is ingeleverd bij het Praktijkbureau bij aanvang van het afstudeertraject. 6. Er is voldaan aan de praktijkervaringseis van de opleiding: o BKM: Stage 1 is afgerond o o LE en BM: Traineeship 1, 2 en 3 zijn afgerond. BM: Je bent gestart met Traineeship 4 en kunt de traineeship 4-overeenkomst als bewijs tonen. Je hoeft nog niet volledig te voldoen aan de ingangseisen, om toch al op zoek te kunnen gaan naar een afstudeerorganisatie. Je kunt ook je beoogde afstudeeropdracht alvast via het afstudeervoorstel laten toetsen door de praktijkcoördinator Afstuderen. 2 Let er op dat je een geldige inschrijving hebt voor de opleiding. Zonder geldige inschrijving mag je niet deelnemen aan onderwijsonderdelen en toetsen. Je mag dus ook geen (afstudeer)traject doorlopen zonder geldige inschrijving en/of een mondeling examen doen met de examinatoren. Op die manier kan je eindresultaat niet ingevoerd worden en ontvang je dit resultaat niet. De examencommissie zal in dit geval beslissen dat je je afstudeertraject opnieuw moet doen gedurende een periode dat je wel een geldige inschrijving hebt. Schrijf je dus nog niet uit van je opleiding zolang je je mondeling nog moet houden. Mocht dit mondeling plaatsvinden in het nieuwe collegejaar, zorg er dan ook voor dat je je op tijd opnieuw inschrijft. pagina 9 van 91

10 Je mag echter pas starten met het afstudeertraject op dag 1 van de eerstvolgende periode als je hebt voldaan aan alle ingangsvoorwaarden of indien je toestemming hebt van de examencommissie. Mocht je niet aan de ingangseisen kunnen voldoen bij aanvang van het afstudeertraject, dan moet je een studieplanning opstellen en deze bespreken met de studieloopbaanbegeleider/traineebegeleider of routemanager. Tevens dien je toestemming te vragen aan de Examencommissie of je mag starten met afstuderen Vrijstellingsmogelijkheden De cursus is voor alle voltijdstudenten verplicht. Er kan dus geen vrijstelling voor worden verkregen. Zie artikel 40 van de OER-HU Bacheloropleidingen pagina 10 van 91

11 3. Eisen afstudeeropdracht en -organisatie 3.1. Eisen aan de afstudeeropdracht Houd bij je keuze voor een afstudeeropdracht rekening met de volgende eisen: Met de afstudeeropdracht moeten de door de opleiding vastgestelde competenties kunnen worden aangetoond, zoals benoemd in bijlage 2. Het afstudeertraject en de bijbehorende afstudeeropdracht is door jou individueel 3 uit te voeren als zelfstandig (deel)project, waarbij je zelf (deel)projectleider bent. Het afstudeertraject bevat een praktijkgericht onderzoek op basis van een 'probleem/ knelpunt' of opportunity/kans in een organisatie (strategisch van aard, dus geen implementatieproject). Het afstudeertraject is dus géén stage: operationele werkzaamheden / verantwoordelijkheden staan in dienst van het project. Het praktijkgericht onderzoek wordt door jou projectmatig en professioneel uitgevoerd (methodisch verantwoord en onderbouwd). De afstudeeropdracht is bedrijfskundig van aard. De afstudeeropdracht moet voldoende intrinsieke (in de opdracht) of extrinsieke complexiteit (in de directe context of omgeving) hebben. Factoren die de complexiteit beïnvloeden zijn o.a.: grootte organisatie, internationale oriëntatie, denk- / werkniveau opdrachtgever HBO+, denk- / werkniveau context HBO+. Je krijgt inhoudelijke begeleiding door de opdrachtgever in de organisatie (bedrijfsmentor). De uitkomst van het praktijkgericht onderzoek is voor de opdrachtgever/ organisatie van substantieel belang. De bedrijfskundige adviezen voortkomend uit het onderzoek vormen een belangrijke basis voor de beoordeling van de afstudeerscriptie. Het advies is minimaal gebaseerd op een drietal bedrijfskundige disciplines en kent in ieder geval een financiële onderbouwing, waarin de kosten en baten van het advies naar voren komen. Aan het eind van het afstudeertraject wordt een afstudeerscriptie (adviesrapport met verantwoording) met reflectie als resultaat opgeleverd, dat zowel voor de organisatie als de opleiding geschreven is. De opleiding is stakeholder en stelt aanvullende eisen aan zowel de projectopdracht als de rapportage. ALLEEN voor BKM-studenten: De afstudeeropdracht sluit aan bij de door de student gekozen specialisatie. Zie bijlage 5 BKM: Specialisaties & bijbehorende afstudeereisen voor de criteria. Indien met de opdracht niet wordt aangesloten bij de specialisatie, dan wordt de afstudeeropdracht aangemerkt als generiek. Wanneer jouw afstudeeropdracht niet voldoet aan de bovengenoemde eisen, keurt de praktijkcoördinator Afstuderen (AFS) jouw ingediende afstudeervoorstel af en kun je niet starten met het afstudeertraject Waar kun je afstuderen? Je kunt op verschillende manieren afstuderen, mede afhankelijk van de door jou gekozen opleiding. Je kunt afstuderen bij een organisatie of via het lectoraat bij een organisatie. Daarnaast gelden per opleiding nog aanvullende mogelijkheden. Een en ander wordt hierna verder uitgewerkt. 3 Duo-opdrachten zijn niet toegestaan. Wel kunnen twee studenten bij een bedrijf afstuderen, wanneer de opdrachten anders zijn. De twee opdrachten hebben dan geen onderlinge relatie en kunnen zelfs ieder voor een andere afdeling worden uitgevoerd. In de meeste gevallen zullen er dan ook twee bedrijfsmentoren zijn. pagina 11 van 91

12 3.3. Eisen aan afstudeerorganisatie in Nederland Twee zaken zijn van zwaarwegend belang: de mate van complexiteit van de afstudeeropdracht en de garantie van voldoende begeleidingspotentieel. Daarnaast gelden ook nog aanvullende eisen voor alle studenten en specifieke eisen per opleiding. Het kan zijn dat een organisatie aan de numerieke normen voldoet, maar toch door de praktijkcoördinator wordt geweigerd als afstudeerorganisatie. Dit kan als zij het idee heeft dat de potentiële afstudeerorganisatie niet aan de gestelde eisen van voldoende complexiteit en begeleidingspotentie voldoet. Hierna worden eerst de eisen beschreven die voor alle studenten gelden, vervolgens worden de aanvullende eisen vanuit de drie opleidingen benoemd Eisen aan de afstudeerorganisatie voor alle studenten Voor alle studenten van een bedrijfskundige opleiding gelden de onderstaande generieke eisen, te weten: Je bent fysiek aanwezig in de organisatie waarvoor de opdracht wordt uitgevoerd. Je hebt toegang tot de benodigde informatiebronnen en sleutelfiguren in de organisatie. De organisatie biedt de benodigde faciliteiten om goed te kunnen functioneren binnen de organisatie, dat wil zeggen er is minimaal een werkplek, telefoon en computer met inlogaccount beschikbaar. Je krijgt een goede begeleiding in de afstudeerorganisatie door de bedrijfsmentor met tenminste hbo-denk- en werkniveau Aanvullende eisen afstudeerorganisatie BKM-studenten Naast de eisen die hierboven zijn genoemd die gelden voor alle studenten, gelden aanvullende eisen aan de afstudeerorganisatie voor BKM-studenten, te weten: Afhankelijk van jouw specialisatie kan in bijna alle typen organisaties en branches een afstudeeropdracht worden uitgevoerd. Uitgangspunt hierbij is dat bij de afstudeerorganisatie tenminste 30 FTE in dienst zijn en de omzet/begroting minimaal euro bedraagt. Mocht de potentiële afstudeerorganisatie hier niet aan voldoen, dan dien je de praktijkcoördinator aan de hand van een motivatiebrief te overtuigen van voldoende aanwezige begeleidingscapaciteit en complexiteit van de potentiële afstudeerorganisatie. Het is niet toegestaan de afstudeeropdracht te doen binnen dezelfde organisatie/hetzelfde organisatieonderdeel waar de eerste stage is gelopen bij kleine organisaties respectievelijk grote organisaties. Het is niet toegestaan de afstudeeropdracht uit te voeren bij familie of bij andere mensen die je persoonlijk kent Aanvullende eisen afstudeerorganisatie LE-studenten Naast de eisen die hierboven zijn genoemd die gelden voor alle studenten, gelden aanvullende eisen aan de afstudeerorganisatie voor LE-studenten, te weten: Je dient jouw afstudeeropdracht in een logistieke omgeving uit te voeren. Je kunt in bijna alle typen organisaties en branches een afstudeeropdracht uitvoeren, mits bij de afstudeerorganisatie tenminste 30 FTE in dienst zijn en de omzet minimaal bedraagt. Mocht de potentiële afstudeerorganisatie hier niet aan voldoen, dan dien je de praktijkcoördinator aan de hand van een motivatiebrief te overtuigen van een voldoende aanwezige begeleidingscapaciteit en complexiteit van de potentiële afstudeerorganisatie. Het is niet toegestaan de afstudeeropdracht uit te voeren bij familie of bij andere mensen die je persoonlijk kent. De voorkeur voor een afstudeerorganisatie gaat uit naar een andere organisatie dan waar de traineeships zijn uitgevoerd. Dit is echter geen harde eis. pagina 12 van 91

13 Aanvullende eisen afstudeerorganisatie BM-studenten Naast de eisen die hierboven zijn genoemd die gelden voor alle studenten, gelden aanvullende eisen aan de afstudeerorganisatie voor BM-studenten, te weten: Grootte: Maximaal 250 FTE in totale organisatie. Minimaal 20 FTE* in vestiging (exclusief stagiaires). NB. De minimale eis van 20 FTE is rekkelijk naar 10 indien tenminste 50% aantoonbaar management (Hbo-niveau) is én er voldoende complexiteit in het managementvraagstuk aanwezig is. Commerciële organisatie in het MKB. Randvoorwaarden: Minimale omzet = per 20 FTE 2 mln per jaar. Beleidsvrijheid (ook indien vestiging). Profit & Loss verantwoordelijk. Begeleiding: Bedrijfsmentor tenminste Hbo-niveau of hoger. Bedrijfsmentor tenminste 50% van tijd aanwezigheid student aanwezig. Voor BM-studenten zijn er onder strikte voorwaarden drie alternatieve opties om af te studeren bij organisaties die niet voldoen aan de gestelde eisen. Dit is aan de orde wanneer een student ervoor kiest om af te studeren zoals hieronder omschreven: 1. In het eigen bedrijf. 2. In een (netwerk)organisatie met voldoende complexiteit maar waar niet wordt voldaan aan het criterium: minimaal 20FTE/omzet 2mln. 3. In een semi-overheidsorganisatie en non-profitorganisatie. Dit is alleen toegestaan wanneer er sprake is van een aantoonbaar commercialiseringstraject/-project. In bijlage 6 BM: Toelichting op criteria voor alternatieve opties m.b.t. afstuderen bij BM staan de drie genoemde mogelijkheden en de bijbehorende voorwaarden meer gedetailleerd beschreven. Wanneer je in aanmerking wilt komen voor een van de alternatieve afstudeeropties, dien je bij het afstudeervoorstel een verantwoordingsdocument toe te voegen, waaruit blijkt dat de organisatie voldoet aan de alternatieve voorwaarden en dus geschikt is als afstudeerorganisatie. De praktijkcoördinator beslist uiteindelijk of je in aanmerking komt om op de alternatieve opties af te studeren en kan altijd aanvullende documenten vragen ter onderbouwing. De praktijkcoördinator behoudt zich altijd het recht voor bedrijven te weigeren als afstudeerorganisatie Eisen aan buitenlandse afstudeerorganisatie Je kunt uiteraard ook een afstudeeropdracht in het buitenland uitvoeren. De begeleiding vanuit de opleiding zal altijd minder intensief zijn bij buitenlandse afstudeeropdrachten. Communicatie via een videoverbinding zoals Skype of telefoon vervangt veelal het persoonlijke gesprek. Dit vergt dus een grotere mate van zelfstandigheid en een intensievere voorbereiding, vergeleken bij binnenlandse afstudeeropdrachten. Voor buitenlandse afstudeeropdrachten gelden naast de generieke eisen aan de afstudeeropdracht (zie 3.1), de afstudeerorganisatie (zie 3.3) en de goedkeuring van het afstudeervoorstel (zie 5.2), ook de eis dat het concept-plan van aanpak voor vertrek is uitgewerkt en goedgekeurd. Hiernaast stelt de praktijkcoördinator ook eisen aan de Engelse taalvaardigheid van de student. De kosten voor een afstudeertraject in het buitenland komen geheel ten laste van de student. Het praktijkbureau of de internship coördinator van de opleiding IBMS kunnen je vertellen wat de eventuele beursmogelijkheden zijn. Het is ook heel belangrijk om van tevoren de eisen en verwachtingen van de afstudeerorganisatie, van de student en van de opleiding goed duidelijk te maken aan elkaar. Je wilt er immers zeker van zijn dat de opdracht ook voldoet aan de opleidingseisen en om, eenmaal in de buitenlandse organisatie werkzaam, niet te worden geconfronteerd met een tegenvallende opdracht (te hoog of te laag van niveau) of een gebrek aan begeleiding. Het is in het buitenland veel lastiger om eventueel alsnog een andere afstudeerorganisatie te vinden! pagina 13 van 91

14 3.5. Afstuderen via een lectoraat De HU heeft diverse kenniscentra opgericht waarin lectoren en kenniskringen hun krachten bundelen. De FEM kent het Kenniscentrum Innovatie & Business (INNBUS), wat bestaat uit vier lectoraten: Lectoraat Financieel-Economische Advisering o.l.v. lector Hans Duits en met bijzonder lector Bedrijfsoverdracht en Innovatie Lex van Teeffelen; Lectoraat Marketing, Marktonderzoek en Innovatie o.l.v. lector Gerrita van der Veen; Lectoraat Procesinnovatie en Informatiesystemen, o.l.v. lector Pascal Ravensteijn. Lectoraat Coöperatief Ondernemerschap o.l.v. lector Klaas ten Have. Binnen het lectoraat voeren onderzoekers (o.a. docenten, studenten) onder leiding van een lector diverse onderzoeken uit in én met de beroepspraktijk. Het doel hiervan is te zorgen dat het onderwijs vakinhoudelijk van hoge kwaliteit blijft en aansluit bij actuele vraagstukken in de beroepspraktijk. Tevens wil de HU door onderzoek onder meer bijdragen aan innovaties in de beroepspraktijk en de economische en maatschappelijke ontwikkeling in de regio Utrecht- Amersfoort. Het lectoraat wil jou als student graag betrekken bij het onderzoek, zodat jouw onderzoeksresultaten kunnen bijdragen aan innovatie in een voortdurend en snel veranderende beroepspraktijk. Heb je interesse om afstuderen via een lectoraat en wil je meer weten, neem dan contact op met de betreffende lectoren. Bekijk voor meer informatie over de lectoraten: Mocht je daadwerkelijk willen afstuderen via het lectoraat en heb je een idee van de afstudeeropdracht, dan gelden dezelfde procedures, eisen en criteria als het reguliere afstuderen. Het afstudeervoorstel dient te worden goedgekeurd door de praktijkcoördinator AFS. Ook wijst de praktijkcoördinator de docentbegeleider en de examinatoren toe. De afgevaardigde van het lectoraat neemt bij het afstuderen in principe de rol van beroepspraktijk voor zijn rekening, samen met de opdrachtverlenende organisatie Afstuderen op honoursniveau Wil jij meer uit je studie halen en ben je bereid daar een extra inspanning voor te leveren? Wil je beter voorbereid zijn op de arbeidsmarkt door je te onderscheiden? Zoek je uitdaging en wil je excelleren? Denk dan eens aan het volgen van een Honourstraject. De Honourstrajecten van de HU/FEM dagen je uit het beste uit jezelf te halen. Ze inspireren je om (onvermoede) talenten om te zetten in aansprekende prestaties. Een van de mogelijkheden in Honourstrajecten is om cursussen op honoursniveau af te ronden, en daarmee een of meerdere sterren te behalen. Het afstuderen biedt je die kans, door verdieping en/of verbreding aan te brengen in je eindscriptie. Voor meer informatie over het Sterrensysteem van de HU, kijk op en ga naar de FEM of neem contact op met Monique van Wijk tel ). Zij is de talentcoach voor de bedrijfskundige opleidingen. Doe dit het liefst al voor je start met afstuderen Afstudeervergoeding en juridische aspecten Afstudeervergoeding De meeste organisaties geven wel een stage- en/of onkostenvergoeding. Dit is echter niet verplicht. De vergoeding staat soms vast, omdat een organisatie daarvoor vaste regels heeft opgesteld. In alle overige gevallen is het een onderhandelingskwestie tussen jou en de organisatie. Je kunt vervolgens zelf beslissen of de vergoeding een reden is om de afstudeerorganisatie al dan niet te accepteren. pagina 14 van 91

15 Verzekeringen en overige juridische aspecten Je moet altijd zelf een Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering (W.A.) hebben! De meeste studenten zijn trouwens van huis uit wel W.A. verzekerd. Voor overige juridische aspecten rondom afstudeerprojecten: kun je ook de website van de FNV bekijken ( en vervolgens klikken op stage ). pagina 15 van 91

16 4. Rollen, taakverdeling en verwachtingen Tijdens het afstudeertraject word je inhoudelijk begeleid door de opdrachtgever binnen de organisatie (de bedrijfsmentor) en door de docentbegeleider die wordt toegewezen. Er zijn echter nog veel meer partijen bij betrokken, zoals te zien in het onderstaande figuur. In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op de taken en rollen van de verschillende actoren. Actoren Accountbeheerder Praktijkbureau FEM: Miranda Vermeulen Praktijkcoördinatoren AFS: Nathalie Deurhof (BM) Onno-Hans Noteboom (BKM) Marja Exalto-Sijbrands (LE) Opleiding(smanager) Docentbegeleider Examencommissie STUDENT Regisseur 1 e Examinator 2 e Examinator Bedrijfsmentor 4.1. Rollen en taken Praktijkcoördinatoren Afstuderen Er zijn voor de bedrijfskundige opleidingen vier praktijkcoördinatoren Afstuderen: Voor Bedrijfskunde MER: Onno-Hans Noteboom Voor Business Management: Nathalie Deurhof Voor Logistiek en Economie: Marja Exalto-Sijbrands De praktijkcoördinatoren werken nauw samen bij de uitvoering van onderstaande taken. De praktijkcoördinator Afstuderen: faciliteert het afstudeerproces voor de opleidingen; geeft voorlichting aan studenten; is aanspreekpunt voor vragen van studenten tijdens inloopspreekuren (zie 5.1); beoordeelt afstudeervoorstellen en keurt deze goed of af; wijst docentbegeleiders, 1 e en 2 e examinatoren toe op basis van best-match, expertise en beschikbaarheid. Bij de toewijzing wordt in principe geen rekening gehouden met voorkeuren voor docentbegeleider; bemiddelt bij conflicten tussen student en docentbegeleider en tussen docenten onderling; stemt het afstudeerproces af met de opleidingsmanager en de accountbeheerder van het Praktijkbureau; is informatie-/aanspreekpunt voor overige stakeholders in de organisatie; beoordeelt vacatures voor potentiële afstudeeropdrachten die door externen aan de hogeschool (Praktijkbureau) worden aangeboden t.b.v. de databank Praktijkopdrachten FEM. pagina 16 van 91

17 4.2. Rollen en taken student De student: is verantwoordelijk voor het vinden van een geschikte afstudeeropdracht met een onderwerp, die wordt uitgevoerd in een organisatie die aansluit bij de interesse van de student en bij de eisen vanuit de opleiding; zorgt voor het dusdanig goed onderbouwen van een afstudeervoorstel dat de praktijkcoördinator een besluit kan nemen; is verantwoordelijk voor het professioneel uitvoeren van de afstudeeropdracht (resultaatverplichting); maakt de afspraak voor het bedrijfsbezoek van de docentbegeleider, bereidt het gesprek voor en maakt een bezoekverslag; voert voortgangsoverleggen met en draagt zorg voor de follow-up richting de verschillende stakeholders; stuurt elke eerste van de maand een voortgangsrapportage naar de docentbegeleider en neemt hier tevens een alinea op over het persoonlijke functioneren; opent het lokaal voorafgaand aan de start van het mondeling en zorgt voor het gereedstaan van de benodigde presentatiemiddelen; draagt zorg voor het evalueren van de afstudeeropdracht; is zelf volledig verantwoordelijk voor de eigen tijdlijn en deadlines voor het afstudeertraject; 4.3. Rollen en taken docentbegeleider De rollen en taken van de docentbegeleider zijn de volgende. De docentbegeleider: zorgt voor een professioneel begeleiding van de student bij het afstudeertraject en bij het leerproces van de student. Hij/zij helpt bij inhoudelijke vragen of problemen rond de afstudeeropdracht of met de bedrijfsmentor; organiseert intervisie tussen studenten die door hem/haar worden begeleid tijdens het afstudeertraject; beoordeelt het plan van aanpak in samenspraak met de 1 e examinator en na overleg met de bedrijfsmentor; treedt op als contactpersoon namens de opleiding voor zowel de student als voor de afstudeerorganisatie; bezoekt de afstudeerorganisatie binnen 4 tot 6 weken na aanvang van het afstudeertraject, indien dit binnen een redelijk tijdsbestek te reizen is; treedt op als ambassadeur van de HU FEM en kijkt naar meerdere mogelijkheden voor samenwerking met de afstudeerorganisatie; beoordeelt met input van de bedrijfsmentor het functioneren van de student in de praktijk als junior beroepsbeoefenaar. De beoordeling van de eindscriptie en het mondeling wordt vanwege het streven naar een objectieve beoordeling overgedragen aan een 1 e en 2 e examinator. De docentbegeleider is niet aanwezig bij het mondeling. pagina 17 van 91

18 4.4. Rollen en taken examinatoren Bij de beoordeling van het afstudeertraject zijn twee examinatoren betrokken en vervullen verschillende taken. De 1 e examinator: beoordeelt het plan van aanpak in samenspraak met de docentbegeleider. De input van de afstudeerorganisatie wordt ter informatie beschikbaar gesteld; beoordeelt de eindscriptie a.d.h.v. het beoordelingsformulier en stelt het eindcijfer van de scriptie vast in samenspraak met de 2 e examinator. Dit geschiedt vóór het mondeling; neemt de beslissing over de doorgang van het mondeling in samenspraak met de 2 e examinator; plant het mondeling, nodigt de deelnemers hiervoor uit en meldt eventuele wijzigingen en/of annulering aan de betrokkenen (incl. Praktijkbureau) bij de zitting; zit de afstudeerzitting (mondeling examen) voor; stelt na het mondeling samen met de 2 e examinator het eindcijfer voor het mondeling vast. De input van de bedrijfsmentor/beroepspraktijk is hiervoor mede beschikbaar. haalt het beoordelingsprotocol op, handelt de administratie af en voert de cijfers in. De 2 e examinator: beoordeelt de eindscriptie a.d.h.v. het beoordelingsformulier en stelt het eindcijfer van de scriptie vast in samenspraak met de 1 e examinator. Dit geschiedt vóór het mondeling; neemt de beslissing over de doorgang van het mondeling in samenspraak met de 1 e examinator; neemt het mondeling af met de 1 e examinator; stelt na het mondeling samen met de 2 e examinator het eindcijfer voor het mondeling vast. De input van de bedrijfsmentor/beroepspraktijk is hiervoor mede beschikbaar Rollen en taken bedrijfsmentor De persoon die in de afstudeerorganisatie verantwoordelijk is voor de begeleiding - meestal is dat ook de opdrachtgever - is de bedrijfsmentor. De bedrijfsmentor: begeleidt vanuit het werkveld het afstudeertraject inhoudelijk. Dit wil zeggen dat hij/zij jou op weg helpt met de opdracht, zorgt dat de kennis en informatie over de organisatie die nodig is om de opdracht uit te kunnen voeren toegankelijk wordt, en dat hij/zij, waar nodig, ook inhoudelijk ondersteunt; zorgt voor een adequate begeleiding en facilitering van jou in de organisatie (faciliteren student (PC/werkplek), introductie, mentor, voldoende tijd voor overleg, etc). Bij afwezigheid is er iemand anders in de organisatie die deze taak kan overnemen; brengt medewerkers in de organisatie die betrokken worden bij de afstudeeropdracht op de hoogte van jouw komst en van de aard van de opdracht; voert regelmatig voortgangsgesprekken (minimaal eens in de 2 weken). Tijdens deze gesprekken evalueert hij/zij het verloop van de opdracht (inhoud, planning, werkwijze/aanpak) en doet suggesties ter verbetering. Daarnaast moet ook het beroepsmatig functioneren in de organisatie regelmatig worden besproken; tekent de afstudeerovereenkomst, waarmee hij/zij zich verplicht zich te houden aan de geformuleerde opdracht en de in de afstudeerovereenkomst gemaakte afspraken; beoordeelt het aan te pakken managementvraagstuk voor de organisatie in het plan van aanpak en geeft de docentbegeleider en 1 e examinator input over de kwaliteit van het plan van aanpak vanuit het perspectief van de beroepspraktijk; bespreekt met behulp van het evaluatieformulier het functioneren van de student als junior beroepsbeoefenaar, zowel tussentijds als na afloop van het afstudeertraject; vult het evaluatieformulier vanuit de opleiding in; geeft de examinatoren input over de kwaliteit en waarde van de eindscriptie vanuit het perspectief van het werkveld. De aanwezigheid van de bedrijfsmentor als vertegenwoordiger van de beroepspraktijk wordt bij het mondeling zeer op prijs gesteld. pagina 18 van 91

19 4.6. Examencommissie De Examencommissie van de FEM heeft als belangrijkste taak het toezien op de kwaliteit van toetsing binnen het afstudeertraject. Er kan derhalve een lid van de examencommissie aanwezig zijn als toehoorder bij het mondeling examen. De student hoort uiterlijk twee werkdagen van tevoren of er een Examencommissielid aanwezig is bij het mondeling. Indien een student het niet eens is met het oordeel van de examinatoren, kan de student bezwaar aantekenen bij de examencommissie. Zie ook 6.5. Klachtenregeling of kijk in het OER bij Inspraak en Beroep Accountbeheerder Afstuderen Praktijkbureau De accountbeheerder BKM/LE/BM van het Praktijkbureau voor is Miranda Vermeulen. Contactgegevens: kamer 1.63 (contact via frontoffice Praktijkbureau), tel Zij is aanwezig op maandag, dinsdag en donderdag. De accountbeheerder van het praktijkbureau: communiceert met studenten, docenten en bedrijfsmentoren m.b.t. het afstudeerproces; faciliteert in periode B de online-inschrijving voor de spreekuren van de praktijkcoördinatoren; registreert en archiveert alle formeel in te leveren documenten m.b.t. het afstuderen; regelt de faciliteiten voor de afstudeerzittingen (maar plant de zittingen zelf niet. Dat doet de 1 e examinator); beheert en distribueert de beoordelingsprotocollen voor het mondeling; registreert de cijfers en NA s van de toetsen in het CRM-systeem; beheert en distribueert de evaluatieformulieren voor de bedrijfsmentor en de student; beheert de cursussites van het afstuderen, Sharepoint en het CRM-systeem; beheert de vacaturesite en onderneemt actie hierop naar de betreffende personen. De student is zelf verantwoordelijk voor het op tijd inleveren van alle benodigde documenten. Indien deze niet op tijd worden ingeleverd, kan de daaropvolgende stap in het afstudeerproces (zie bijlage 4 Afstudeertraject: stappenplan ) geen doorgang vinden. pagina 19 van 91

20 5. Afstudeertraject: stappenplan Het afstudeerproces bestaat uit meerdere fasen en concrete stappen, die in dit hoofdstuk worden besproken. Ook wordt aandacht besteed aan de inloopspreekuren. Een overview van het afstudeertraject voor schooljaar is opgenomen als bijlage 4. Bekijk deze goed Inloopspreekuren bij vragen Loop je in het afstudeerproces tegen problemen aan? Heb je vragen over het vinden van een organisatie? Vind je het lastig om een goede opdracht te formuleren of wil je feedback op het afstudeervoorstel? Kom dan langs tijdens het spreekuur van de praktijkcoördinatoren. De praktijkcoördinatoren Onno-Hans Noteboom en Nathalie Deurhof hebben in alle lesweken inloopspreekuur in Utrecht, waarbij je, ongeacht je opleiding, terecht kunt voor vragen of feedback. De spreekuren zijn op maandag van uur en donderdag van uur. Je kunt je intekenen via de intekenlijst bij de kamers van de praktijkcoördinatoren. Als je je vooraf inschrijft is de kans groter dat je ook terecht kunt. Alleen voor periode B geldt een andere procedure. In periode B houden alle praktijkcoördinatoren spreekuur i.v.m. het grote aantal studenten dat in periode C wil starten. Dat is ook de reden waarom studenten zich in periode B digitaal kunnen inschrijven voor het spreekuur via de cursussite Afstuderen. Het Praktijkbureau coördineert dan de spreekuren om alles in goede banen te kunnen leiden Fase 1: Toestemming, definitie en contract Stap 1: Inschrijving en toelating Voordat je kunt starten met afstuderen, moet je je inschrijven voor het afstuderen op twee manieren. 1) Je stuurt uiterlijk week 4 in het voorafgaande blok (minimaal een blanco) afstudeervoorstel naar afstudereniba.fem@hu.nl. In dit afstudeervoorstel vermeld je in welke periode je wilt gaan afstuderen, je persoonsgegevens, aantal studiepunten op dit moment en afgeronde traineeships / stages. Met het indienen van de basisgegevens wordt gecheckt of je voldoet aan de ingangsvoorwaarden uit hs Mocht je niet voldoen aan de ingangsvoorwaarden, dan dien je voordat je daadwerkelijk mag starten met afstuderen contact op te nemen met de Examencommissie BA. 2) Je schrijft je in Osiris in voor de cursus Afstuderen. Je gebruikt voor het inschrijven de cursuscode van jouw betreffende opleiding (zie titelblad). De uiterste inschrijfdatum bij het praktijkbureau voor het mogen starten in de volgende periode is voor schooljaar als volgt: Wil je starten in periode: Dan start je met voorbereiden in periode: Inleveren 1 ste versie (minimaal blanco) afstudeervoorstel Deadline goedkeuring Afstudeervoorstel A D/ mei juli 2014 B A 30 september oktober 2014 C B 2 december januari 2015 D C 3 maart april 2015 A D Let op de deadlines! pagina 20 van 91

21 Stap 2: Aandragen afstudeerorganisatie en globale opdracht Begin op tijd met het zoeken van een afstudeerorganisatie. Houd daarbij rekening met de genoemde criteria aan de organisatie en criteria van de opdracht (zie hs 3). In bijlage 7 vind je nog enige tips voor het vinden van een afstudeerorganisatie. Loop je tegen problemen aan, kom dan langs op het inloopspreekuur Stap 3: Toetsing opdrachtdefinitie m.b.v. Afstudeervoorstel Doel afstudeervoorstel Als je een afstudeerorganisatie hebt gevonden, is de volgende stap het formuleren van een afstudeeropdracht. Dit gaat aan de hand van het document Format Afstudeervoorstel BKM/LE/BM (zie bijlage 8), dat je kunt downloaden via de Sharepointsite. Het doel van het afstudeervoorstel is te checken of de afstudeerorganisatie en -opdracht voldoen aan de gestelde criteria en of jij voldoet aan de voorwaarden om te mogen starten met afstuderen. Ook wordt gecheckt of het managementvraagstuk voldoende strategisch en voldoende complex is en of de hieruit volgende probleemdefinitie, doel en doelstelling voldoende is voor het starten met het afstudeertraject. Je kunt ook zelf vooraf bijlage 9 Tips en feedback m.b.t. schrijven afstudeervoorstel gebruiken om te zien of er nog onderdelen missen of moeten worden aangescherpt. Uiterste inleverdatum eerste afstudeervoorstel Let op: Je dient elke periode een éérste afstudeervoorstel te hebben ingediend. Ook als je nog geen concrete opdracht hebt, kun je toch uiterlijk in onderwijsweek 4 een (blanco) afstudeervoorstel indienen, met daarop alleen de persoonsgegevens. Dit is voor de praktijkcoördinatoren Afstuderen een signaal dat je wel voornemens bent de volgende periode te starten. Indien je niets hebt ingeleverd op de deadline, dan kan er niet in de daaropvolgende periode worden gestart met het afstudeertraject. Let op: voor start in periode A dient je afstudeervoorstel in periode D te zijn goedgekeurd. Er vindt dus géén goedkeuringsprocedure in periode E plaats. Inleveren en beoordelen afstudeervoorstel Je kunt je ingevulde afstudeervoorstel BKM/LE/BM meenemen naar het inloopspreekuur voor feedback van de praktijkcoördinator. Je hoort dan ter plekke de feedback op jouw voorstel. Formele goedkeuring van de afstudeervoorstellen vindt alleen plaats tijdens de vergadering van de praktijkcoördinatoren AFS, op woensdagmiddagen tijdens de lesweken. Wil je je afstudeervoorstel formeel inbrengen voor feedback of denk je dat je voorstel kunt laten goedkeuren, mail dan je afstudeervoorstel naar: afstudereniba.fem@hu.nl. Voorstellen die op dinsdag vóór uur zijn ingeleverd via dit mailadres, worden een dag later (woensdagmiddag), in de vergadering van de praktijkcoördinatoren door minimaal twee praktijkcoördinatoren beoordeeld. Voor een nadere toelichting op de feedback die je mogelijk per mail ontvangt op jouw voorstel, zie bijlage 9 Tips en feedback m.b.t. schrijven afstudeervoorstel. Criteria goedkeuring afstudeervoorstel Voor de goedkeuring van het afstudeerproject door de praktijkcoördinatoren Afstuderen gelden de volgende criteria: de student voldoet aan de ingangseisen (zie 2.3). de beoogde afstudeerorganisatie voldoet aan de eisen zoals gesteld bij 3.3 en kan een professionele afstudeerbegeleiding waarborgen. uit de probleemdefinitie en omschrijving van de afstudeeropdracht blijkt dat de opdracht voldoet aan de daaraan gestelde eisen (zie 3.1). voor de BKM-student geldt bovendien dat de voorgestelde afstudeeropdracht voldoet aan de eisen gesteld vanuit de specialisatie waarbinnen de student afstudeert (zie bijlage 5 BKM-Specialisaties en bijbehorende afstudeereisen ). pagina 21 van 91

22 Maximaal drie pogingen ter goedkeuring per periode Iedere student heeft het recht per periode maximaal 3 maal een afstudeervoorstel in te dienen, lees: ter goedkeuring voor te leggen aan de praktijkcoördinatoren Afstuderen. Als na 2 keer voorleggen de praktijkcoördinatoren nog niet van mening zijn dat het voorstel (nagenoeg) goedkeurenswaardig is, dat wil zeggen dat de student op de vijf-puntschaal geen 3 of hoger scoort, dan is de student verplicht om, alvorens poging 3 wordt ondernomen, binnen een week op het spreekuur langs te komen bij een van de praktijkcoördinatoren. Als na de derde poging nog geen goedkeuring is verkregen, stopt het traject en wordt de student terugverwezen naar zijn SLB-er/traineebegeleider om (kennelijk) meer structurele problemen op te lossen. De student kan in een aansluitende periode een nieuwe poging aangaan om te komen tot een goedgekeurd afstudeervoorstel. Goedkeuring afstudeervoorstel Als de praktijkcoördinatoren Afstuderen jouw afstudeervoorstel hebben goedgekeurd en je hebt voldaan aan alle ingangseisen, wijst de praktijkcoördinator twee weken voorafgaand aan de startperiode een docentbegeleider en 1 e examinator toe. De formele goedkeuring voor het afstudeertraject krijg je als er, naast het goedgekeurde voorstel, de afstudeerovereenkomst met de verplichte bijlagen is ingeleverd. Let op: Als bij onvoldoende studiepunten en na contact met de examencommissie geen specifieke toestemming is verleend, mag je niet van start met het afstudeertraject. Afstuderen in het buitenland Indien je afstudeert in het buitenland, dien je je afstudeervoorstel in het Engels te schrijven Stap 4: Afstudeerovereenkomst Zowel jij als de bedrijfsmentor moeten de formele afstudeerovereenkomst van de opleiding tekenen. Dit is een standaardcontract van de hogeschool en is via sharepoint te downloaden. De volledig ingevulde en ondertekende afstudeerovereenkomst moet hardcopy bij het Praktijkbureau worden ingeleverd met een aantal verplichte bijlagen, te weten: afdoende cijferlijst, kopie propedeusecertificaat, bewijs van inschrijving en visitekaartje van de bedrijfsmentor + voor BMstudenten een traineeshipovereenkomst voor Traineeship 4. In sommige gevallen willen organisaties een eigen afstudeercontract gebruiken. Let echter op: als afstudeerovereenkomst wordt alleen het standaardcontract (afstudeerovereenkomst) van de hogeschool geaccepteerd en niet een door het bedrijf zelf opgesteld contract. In verband met de eisen die door de accreditatie aan afstudeertrajecten worden gesteld, zijn wij gebonden aan het gebruik van het standaardcontract van de hogeschool. Als het bedrijf in geen geval het contract van de hogeschool wil tekenen, neem dan contact op met de praktijkcoördinator van jouw opleiding, zodat hij/zij met de organisatie naar een oplossing kan zoeken Fase 2: Voorbereiding Stap 5: Kennismaking docentbegeleider Uiterlijk in de week voorafgaand aan de start (maar eerder mag uiteraard ook) van je afstudeertraject heb je een afspraak met je docentbegeleider om kennis te maken, je leerdoelen te bespreken, je afstudeervoorstel en opdracht door te nemen en afspraken te maken over de wijze waarop contact wordt onderhouden (bereikbaarheid). Dit is tevens het startmoment voor het onderzoek dat je gaat opzetten. Je kunt in dit gesprek al een start maken met de opzet van je plan van aanpak. Tot slot bespreek je met je docentbegeleider je persoonlijke leerdoelen voor het afstudeertraject. pagina 22 van 91

23 Stap 6: Herhalingscollege Onderzoek en PVA In de week voor de start van het afstudeertraject organiseert de FEM een herhalingscollege, waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: Het afstudeertraject, Onderzoekend vermogen, het plan van aanpak, rapporteren en bronnenonderzoek. Je ontmoet tijdens deze sessie je medestudenten en de studenten die dezelfde docentbegeleider hebben als jij Fase 3: Plan van aanpak Stap 7: Opstellen plan van aanpak Proces en onderwerpen De volgende stap is het schrijven van het plan van aanpak. Het plan van aanpak beschrijft opnieuw het managementvraagstuk en wordt (met vooronderzoek) omgezet naar een onderzoeksvraag. In je plan van aanpak zoom je vervolgens in op het waarom en hoe van het praktijkgericht onderzoek om het managementvraagstuk op te lossen (zie figuur 1). Het plan van aanpak is een document waarmee je instemming voor jouw aanpak wilt bereiken van jouw afstudeerorganisatie en van de hogeschool. Aanpak van praktijkgerichte vraagstukken en het doen van onderzoek (regulatieve cyclus i.c.m. de onderzoekscyclus) FOCUS VAN HET ONDERZOEK PROBLEEM- KEUZE EN DIAGNOSE OP BASIS VAN OP BASIS VAN OP BASIS VAN VOORSTEL VOOR ONTWERP en/of VERANDEREN en/of EVALUATIE VOORSTEL VOOR VOORSTEL VOOR en/of Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus VOORSTEL VOOR VERVOLGONDERZOEK Figuur 1: Aanpak van praktijkgerichte vraagstukken en het doen van onderzoek (Leen, 2012) Veelal in week 3 vindt een gesprek met de docentbegeleider plaats op de FEM, waarbij het conceptplan van aanpak wordt besproken, veelal gezamenlijk met collega-studenten. Het plan van aanpak moet hiertoe een paar dagen eerder bij de docentbegeleider zijn ingeleverd. Het plan van aanpak is gebaseerd op het goedgekeurde voorstel en verder uitgewerkt naar een onderzoeksopzet met een centrale onderzoeksvraag. In het plan van aanpak komende de volgende aspecten aan de orde (zie ook bijlage 10 Opzet plan van aanpak ): 1. Beschrijving organisatie en context. 2. Gedegen probleemanalyse o.b.v. een of meerdere probleemdiagnosemodellen. 3. Theoretische verkenning. 4. Formulering van de onderzoeksvraag. 5. Formulering van een aantal deelvragen dat is afgeleid van de onderzoeksvraag. 6. Keuze en onderbouwing van de te gebruiken onderzoeksmethoden en -technieken voor dataverzameling en data-analyse. 7. Actieplan: op welke wijze gaat de opdracht uitgevoerd worden, planning met tijdschema en het gewenste eindresultaat van de afstudeeropdracht. pagina 23 van 91

24 Na de ontvangen feedback van de docentbegeleider en bedrijfsmentor wordt het conceptplan van aanpak aangepast. Het herziene, definitieve plan van aanpak wordt vervolgens opgestuurd naar docentbegeleider, de eerste examinator en de bedrijfsmentor gestuurd ter beoordeling. Het kan zijn dat de eerste examinator nog feedback geeft op het plan van aanpak. Is de feedback te substantieel, dan kan het plan van aanpak niet worden goedgekeurd. In de andere gevallen wordt een plan van aanpak goedgekeurd, al dan niet met aanvullende opmerkingen die moeten worden meegenomen in het verdere afstudeertraject. Het definitieve plan van aanpak dient te worden goedgekeurd aan het einde van week 6. De bedrijfsmentor, docentbegeleider en de eerste examinator tekenen op het voorblad van het definitieve plan van aanpak voor akkoord eventueel voorzien van mee te nemen aandachtspunten voor het onderzoek (op schrift). Dit mag handmatig, maar eventueel kan ook gebruik worden gemaakt van ondertekeningssoftware, zoals bijvoorbeeld Jij dient het plan van aanpak met het voorblad met handtekeningen te uploaden via de cursussite Afstuderen. De accountbeheerder van het Praktijkbureau registreert de ontvangst van het plan van aanpak via de uploadpagina. Let op: je scriptie wordt straks alleen beoordeeld als je plan van aanpak is goedgekeurd en je deze hebt geupload op Sharepoint. Vormeisen plan van aanpak Het plan van aanpak bestaat uit maximaal 15 pagina s, van inleiding tot de literatuurlijst en is opgemaakt in Arial, lettergrootte 10 of Times Roman, lettergrootte 11. Het plan van aanpak mag niet meer dan 3 spel-,taal- of formuleringsfouten per pagina te bevatten, anders wordt het niet beoordeeld. Afstuderen in het buitenland en PVA Wanneer je wilt afstuderen in het buitenland ben je verplicht om je conceptplan van aanpak in het Engels goedgekeurd te hebben voorafgaand aan je vertrek Fase 4: Uitvoering onderzoek o.b.v. PVA Stap 8: Bedrijfsbezoek De docentbegeleider bezoekt eventueel eenmaal de afstudeerorganisatie; veelal 4 tot 6 weken na aanvang van het afstudeertraject. Dit is onder ander afhankelijk van de reistijd naar jouw organisatie. Bij een reisafstand van meer dan 50 kilometer kan de docentbegeleider besluiten jouw organisatie niet te bezoeken, maar op een andere wijze contact op te nemen. Jouw taak is het bedrijfsbezoek te arrangeren, de agenda voor te bereiden en het gesprek te leiden. Het doel is om met jou en de bedrijfsmentor het plan van aanpak te bespreken en de daarin beoogde afstudeeropdracht. Zo wordt duidelijk of de juiste opdracht is geformuleerd en er een gezamenlijk beeld is van het eindresultaat. De docentbegeleider is de ambassadeur van de HU FEM en kijkt ook of bij de organisatie meerdere mogelijkheden zijn voor samenwerking Stap 9: Voortgangsbewaking en intervisie Voortgangsrapportage Om het leerproces goed te kunnen volgen, om te kunnen helpen en om te kunnen bijsturen, is het van groot belang dat je gedurende de hele afstudeerperiode contact houdt met de docentbegeleider. Je bent zelf verantwoordelijk voor het contact met de docentbegeleider en neemt dus altijd zelf het initiatief tot het maken van afspraken, het plegen van telefoontjes etc. De student mailt op de eerste van elke maand een voortgangsrapportage naar de docentbegeleider en neemt hier tevens een alinea op in het kader van het persoonlijk functioneren. pagina 24 van 91

25 Jij maakt in week een inschatting of je de gestelde deadline gaat halen. Mocht je verwachten dat je de gestelde deadline niet gaat halen, dan dien je je uit te schrijven in Osiris en je een periode later opnieuw in te schrijven voor de herkansing. Je hebt dan wel een eerste toetskans verspeeld. Intervisie/leerkring De docentbegeleider of een collega-docent organiseert bij voorkeur een of meerdere zogenoemde afstudeertafels met een groepje studenten rond een bepaald onderwerp. Zo ontstaat er een leerkring, waarin studenten onderling feedback kunnen geven op elkaars plannen van aanpak en conceptrapporten en via intervisie knelpunten kunnen bespreken of brainstormen over mogelijke oplossingen Stap 10: Bespreken conceptscriptie Rond week kun je het conceptrapport voorleggen aan de docentbegeleider, eventueel al eerder voorafgegaan door een hoofdstukindeling van het op te leveren rapport en een invulling van de eerste algemene hoofdstukken plus een overzicht van de behaalde onderzoeksresultaten. Je hebt het Beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk (zie bijlage 12) gelegd naast je conceptscriptie en zelf je concept hiermee beoordeeld. Daarna stuur je het concept op naar de docentbegeleider. De docentbegeleider geeft feedback op de conceptscriptie en beschrijft waar nog verbeterpunten of aanvullingen nodig zijn vanuit het beoordelingsformulier Fase 4:Inleveren, evalueren en beoordelen Stap 11: Inleveren scriptie (allen) en reflectieverslag (BKM) Je dient je definitieve eindscriptie uiterlijk op de inleverdeadline (zie Afstudeerplanning, bijlage 3) als volgt in te leveren: 1. Praktijkbureau: uploaden als document via de cursussite Afstuderen. (let op: Je scriptie wordt alleen beoordeeld indien je plan van aanpak is goedgekeurd en is geupload via Sharepoint.) De afstudeerscriptie wordt vervolgens via software op plagiaat gescreend. 2. Examinatoren: hardcopy exemplaren inleveren in het postvakje van de eerste en tweede examinator en per mail ook een digitaal exemplaar verzenden. Te laat ingeleverde scripties worden niet beoordeeld en gelden als onvoldoende. Je kunt je dan inschrijven voor de herkansing in de volgende periode (te weten: A, B, C of D. Inschrijven in E is niet mogelijk). Als je BKM-student bent, lever je op de inleverdeadline van de eindscriptie (zie bijlage 3) ook het reflectieverslag hardcopy en per mail in bij de docentbegeleider in. Ook zorg je voor een upload via de Sharepointsite Afstuderen. In het reflectieverslag reflecteer je op jouw functioneren in de beroepspraktijk op basis van jouw eerder opgestelde persoonlijke leerdoelen Stap 12: Evaluaties student en bedrijfsmentor Evaluaties Zowel de bedrijfsmentor als jij worden gevraagd een evaluatieformulier in te vullen over het afstudeertraject. Beide evaluaties dienen voorafgaand aan het mondeling in het bezit te zijn van de accountmanager van het Praktijkbureau. Evaluatie bedrijfsmentor De bedrijfsmentor ontvangt van de accountbeheerder van het Praktijkbureau circa twee weken voor het mondeling het verzoek om een evaluatieformulier in te vullen over de waarde van jouw onderzoek voor de organisatie en, specifiek voor BKM-studenten: over het functioneren van jou als student junior beroepsbeoefenaar in de organisatie. Dit formulier dient als input voor de examinatoren voor het mondeling en dient derhalve voorafgaand aan het mondeling in het bezit te zijn van het Praktijkbureau. pagina 25 van 91

26 Controleer zelf twee weken voor het mondeling of jouw bedrijfsmentor het evaluatieformulier ontvangen heeft. Neem, indien de bedrijfsmentor het formulier niet heeft ontvangen, contact op met de accountbeheerder van het Praktijkbureau Stap 13: Beoordeling scriptie, mondeling, reflectieverslag Het afstudeerproces leidt tot een concreet resultaat: een scriptie ofwel een adviesrapport met verantwoording en een mondeling examen. Zowel de eindscriptie als het mondeling worden beoordeeld door de eerste en tweede examinator. Voor BKM-studenten geldt het reflectieverslag als extra voorwaardelijke toets om een cijfer te krijgen voor de overige onderdelen. Dit wordt beoordeeld door de docentbegeleider en de bedrijfsmentor. Hoe de toetsing en beoordeling van het rapport, het mondeling en het reflectieverslag (alleen BKM) plaatsvindt en de procedure rond een onvoldoende en herkansingen verlopen, wordt in hoofdstuk 6 Toetsing en beoordeling verder uiteengezet. Voor de helderheid wordt daar ook het proces in beschreven, zodat alle relevante informatie over dit onderdeel bij elkaar wordt vermeld Stap 6: Administratie en afronding Stap 14: Invoering deelcijfers en check De eerste examinator voert de cijfers in Osiris in als de student aan alle voorwaarden heeft voldaan. De deelcijfers voor de eindscriptie en het mondeling worden door eerste examinator ingevoerd in Osiris en de desbetreffende docentbegeleider krijgt een met het beoordelingsformulier. Tot slot check je alle gegevens en of je cijfer is ingevoerd. Als je dan geen andere cursussen hebt open staan, kun je zelf je diploma aanvragen via Osiris. pagina 26 van 91

27 6. Toetsing en beoordeling In dit hoofdstuk worden de volgende aspecten m.b.t. toetsen en beoordelen nader toegelicht: de wijze van toetsing, weging tussen de toetsen, inlevereisen en deadlines, fraudecheck, beoordelingsformulier en de toetscriteria, de procedure rondom het mondeling, de mogelijkheden tot herkansing en de dispuutregeling Toetsmomenten Een student heeft ieder studiejaar twee gelegenheden om een toets te maken. Het afstudeertraject mag maximaal drie periodes beslaan. Daarom is de eerste kans in de toetsweek van de periode die direct volgt op de startperiode van het afstudeertraject (tenzij dit periode E is). De tweede kans is in de toetsweek van de daaropvolgende periode (tenzij dit periode E is). Periode E is géén toetsmogelijkheid voor het reguliere afstudeertraject. Je mag je alleen inschrijven voor een toets in periode E, indien jouw scriptie in periode D als onvoldoende is beoordeeld en je goedkeuring hebt van de examencommissie. Zie het onderstaande schema (zie verder bijlage 3 Afstudeerplanning ): Bij start afstuderen in periode: Toetskans 1 in periode: Toetskans 2 / Herkansing in periode: A B C B C D C D A ( 15-16) D A ( 15-16) B ( 15-16) 6.2. Toetsvormen, beoordeling en weging In deze onderwijseenheid worden de volgende toetsvormen gebruikt: een eindscriptie (verslag) en met een mondeling. BKM-studenten hebben nog een derde toets, te weten het reflectieverslag. Om voor het afstudeertraject te slagen, moet elke toets beoordeeld zijn met minimaal een 5,5 als cijfer. Zie hieronder welke weging is gekoppeld aan de toetsonderdelen. Studenten BM en LE Weging: Beoordeeld met: Toets 1: Eindscriptie/rapport 80% Cijfer, minimaal 5,5 Toets 2: Mondeling 20% Cijfer, minimaal 5,5 Studenten BKM Weging: Toets 1: Eindscriptie/rapport 80 % Cijfer, minimaal 5,5 Toets 2: Mondeling 20 % Cijfer, minimaal 5,5 Randvoorwaardelijk: Reflectieverslag 0 % Voorwaardelijk voor toekenning cijfer. pagina 27 van 91

28 6.3. Toets 1: Afstudeerscriptie Beoordeling eindscriptie De eindscriptie wordt beoordeeld door de eerste en tweede examinator. De docentbegeleider speelt geen rol bij de beoordeling. Een scriptie wordt door de examinatoren beoordeeld wanneer er aan de volgende voorwaarden is voldaan. De eindscriptie: 1. Is op tijd ingeleverd bij beide examinatoren en als digitale versie geupload (zie 5.6.1). 2. Voldoet aan de hierna genoemde vormeisen. 3. Voldoet aan de hierna genoemde inhoudelijke eisen. Ad 2: Vormeisen bij beoordeling Voordat een scriptie wordt beoordeeld, dient deze aan de volgende criteria te voldoen: Maximaal aantal inhoudelijke pagina s is 25, met een marge van 10% meer of minder. Het aantal pagina s wordt geteld vanaf de inleiding tot aan de bibliografie en betreft zowel de tekst als de visuele onderbouwing erbij. Extra informatie kan in de bijlagen worden verwerkt. Het aantal pagina s is een harde eis.; Gebruik van lettertype Times Roman lettergrootte 11, Arial lettergrootte 10 of vergelijkbaar; Op een willekeurige bladzijde niet meer dan drie spel-, taal- en formuleringsfouten; Taalgebruik en de stijl zijn passend voor een advies aan het management van een onderneming; Voldaan aan de richtlijnen met betrekking tot de inhoudsopgave zoals beschreven in bijlage 11 Opzet afstudeerscriptie ; Bronvermelding en literatuurlijst volgens APA stijl. Wanneer de scriptie niet voldoet aan de bovengenoemde vormeisen, wordt het rapport niet inhoudelijk beoordeeld en krijgt de scriptie een onvoldoende cijfer. Dit betekent tevens dat je niet mag opkomen voor het mondeling. De eerste examinator stelt de student en de accountbeheerder van het praktijkbureau op de hoogte van de onvoldoende en de annulering van het mondeling. Je hebt hiermee een toetskans verloren en kunt je inschrijven voor de herkansing. Ad 3: Inhoudelijke beoordelingseisen De afstudeerscriptie is de schriftelijke rapportage en verantwoording m.b.t. de uitgevoerde afstudeeropdracht voor de opleiding en de opdrachtgever. Vertrekpunt is het plan van aanpak waarmee je jouw praktijkgericht onderzoek bent gestart. Het rapport bevat o.a. probleemdefinitie, vraagstelling, compacte beschrijving van methoden, resultaten en analyses en uiteindelijk een serie conclusies en aanbevelingen met daarbij een implementatie-advies. Zie bijlage 11 Opzet afstudeerscriptie voor een mogelijke opzet. De scriptie wordt vervolgens beoordeeld door de eerste en tweede examinator (en dus niet de docentbegeleider) die met behulp van het Beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk een zevental standaarden toetsen (zie bijlage 12 ). Hierover meer in 6.1. Vijf werkdagen voor het mondeling hoor jij en de accountbeheerder van het Praktijkbureau of de scriptie voldoende basis biedt om een afstudeerzitting/mondeling mogelijk te maken. Je krijgt dan een Go of een No Go voor het mondeling. Beslisregels bij beoordeling eindscriptie De volgende beslisregels worden bij de beoordeling gehanteerd: De scriptie is voldoende als alle standaarden een score in de categorie geaccepteerd of best practice hebben en geen in onvoldoende en ontwikkelend. De scriptie is een bespreekgeval tussen de examinatoren als minimaal één standaard een score op ontwikkelend heeft. De examinatoren besluiten in overleg of deze standaard voldoende of onvoldoende is. Dit wordt vastgelegd in de toelichting van de betreffende standaard. De scriptie is onvoldoende als bij één of meerdere examinatoren minimaal één standaard een score op onvoldoende heeft. pagina 28 van 91

29 6.4. Toets 2: Mondeling examen Het afstudeertraject wordt ook mondeling getoetst door de eerste en tweede examinator, in overleg met de bedrijfsmentor/beroepspraktijk op een afsluitende zitting: het mondeling. Het mondeling duurt maximaal 75 minuten en is als volgt opgebouwd: 1. Kennismaking, procedure (5 min). Voorzitter van het mondeling is de 1 e examinator. 2. Pitch m.b.v. posterpresentatie door de student (10 min). Je licht deels je scriptie en met name het advies toe en voegt het liefst iets toe ten aanzien van de scriptie. (bijv. voortschrijdend inzicht, uitrol, consequenties branche, reflectie, etc) Het is dus niet de bedoeling het rapport nogmaals integraal te presenteren. 3. Discussie over de scriptie waarin het inzicht van de student in het afstudeertraject wordt getoetst (30-40 min). 4. Bespreking beoordeling door examinatoren m.b.v. beoordelingsformulier voor het mondeling examen. Invullen en tekenen van het beoordelingsprotocol Afstuderen (15 min). 5. Terugkoppeling cijfer en feedback m.b.t. mondeling en de scriptie aan de student (15 min). De hierboven genoemde tijdsduur is richtinggevend, hiervan kan enigszins van worden afgeweken. Wel vaststaat is de tijd voor de discussie over de scriptie. Deze mag niet korter zijn dan 30 minuten. De student is er voor verantwoordelijk dat voor de aanvang van zijn/haar afstudeerzitting, de geplande ruimte geopend is en de benodigde apparatuur operationeel is en zijn/haar presentatie klaar staat. Inschrijving voor mondeling Het mondeling vindt plaats in de toetsweken van elke onderwijsperiode. Bij een Go op de scriptie verstuurt de eerste examinator de datum en een tijdstip voor jouw mondeling. Je dient er dus voor te zorgen dat je in de betreffende tentamenperiode beschikbaar bent. Aanwezigen bij mondeling en afwezigheid door omstandigheden Door de praktijkcoördinator AFS is de eerste examinator en tweede examinator toegewezen die de scriptie rapport en het mondeling beoordelen. Deze eerste examinator moet aanwezig zijn bij het mondeling. Indien de eerste examinator afwezig is, dient de zitting niet plaats te vinden. Een eventuele tweede examinator mag op de zittingdag vervangen worden, mits de vervanger de scriptie heeft gelezen. Tevens dient de eerste examinator het protocol op te halen bij het Praktijkbureau. Dit mag niet worden gedelegeerd. Aanwezig bij (een deel van) het mondeling zijn: beide examinatoren, eventueel de bedrijfsmentor (één of twee)/vertegenwoordiger uit de beroepspraktijk en eventuel een lid van de examencommissie. Een lid van de examencommissie kan aanwezig zijn bij de zitting. Deze persoon zal alleen aanwezig zijn en niet inhoudelijk een oordeel geven, het is puur voor een kijk op het proces. Het lid van de examencommissie zal willekeurig verdeeld worden over de ingeplande zittingen. Het kan dus zijn dat de student én een gecommitteerde én een lid van de examencommissie bij de zitting heeft, maar het kan ook zijn dat de student geen van beide bij de zitting aanwezig heeft. De student hoort uiterlijk twee werkdagen voorafgaand aan de zitting of er een examencommissielid bij de zitting aanwezig zal zijn. Als de student niks hoort, is er ook geen lid aanwezig. pagina 29 van 91

30 6.5. Voorwaardelijk: Reflectieverslag (alleen voor BKM) Specifiek voor BKM-studenten geldt dat je tijdens het afstudeerproject, naast het zelfstandig werken aan de afstudeeropdracht, ook meewerkt op de afdeling of elders in de organisatie als reflective practitioner. Het functioneren als beginnend beroepsbeoefenaar wordt als apart onderdeel getoetst middels een stage-/reflectieverslag. Bij BKM-studenten wordt tijdens het afstuderen tevens de subcompetentie professionaliseren getoetst 4 van de competentie Professioneel vakmanschap. Dit onderdeel wordt getoetst via een reflectieverslag waarin je reflecteert op jouw professioneel handelen in de organisatie en jouw persoonlijke ontwikkeling o.b.v. leerdoelen. Als je BKM-student bent, lever je op de inleverdeadline van de eindscriptie (zie bijlage 3) ook het reflectieverslag in waarin je reflecteert op jouw functioneren in de beroepspraktijk op basis van jouw eerder opgestelde persoonlijke leerdoelen. De docentbegeleider beoordeelt met de bedrijfsmentor jouw reflectie op basis van de uitgevoerde werkzaamheden en jouw leerproces met behulp van het beoordelingsformulier Functioneren in de beroepspraktijk (zie bijlage 15). Tevens gebruikt hij/zij als input het Evaluatieformulier Functioneren in de beroepspraktijk voor de bedrijfsmentor, dat door het Praktijkbureau wordt verspreid. De docentbegeleider kent een voldoende of onvoldoende toe. Je dient je reflectieverslag met een voldoende af te ronden, aangezien dit een voorwaarde is voor het toekennen van het cijfer voor je eindscriptie en mondeling (zie 6.2). Heb je dus een onvoldoende voor het reflectieverslag, dan krijg je geen cijfer voor de scriptie en het mondeling Onvoldoende en herkansing Als de scriptie en/of het mondeling van het afstudeertraject met een onvoldoende worden beoordeeld, dan zal het afstuderen eventueel weer aan het einde van de volgende periode kunnen plaatsvinden, mits de examinatoren een reparatietraject op basis van de bestaande afstudeeropdracht mogelijk/haalbaar achten. Mocht dit niet het geval zijn of óók in de herkansing een onvoldoende behaalt, dan dien je een nieuwe opdracht te verwerven en hiervoor verder de normale procedure van goedkeuring te volgen. Hierna wordt nader ingegaan op de procedures en de details rondom herkansingen. Procedure bij Onvoldoende voor scriptie Wordt het rapport als onvoldoende wordt beoordeeld, dan ontvangt de student uiterlijk vijf werkdagen voor het mondeling van de 1 e examinator schriftelijk het beoordelingsformulier, waarin staat gemotiveerd waarom de scriptie onvoldoende is. Op basis van dit beoordelingsformulier dien je een verbeter-/actieplan te schrijven (van maximaal 2 A4). Je krijgt voor deze herkansing begeleiding van dezelfde docentbegeleider. Je mailt je verbeter-/actieplan naar je docentbegeleider en gaat je scriptie aanpassen. Met de herkansing eindigt het eerste afstudeertraject van 3 perioden. Bij een onvoldoende voor de scriptie kan ook het mondeling geen doorgang vinden. De 1 e examinator voert het cijfer voor de scriptie in in Osiris en voert bij het mondeling een NA in. Vervolgens meldt de 1 e examinator aan alle bij de zitting betrokken partijen dat het mondeling niet doorgaat. Twee keer onvoldoende? Als er sprake is van twee keer een Onvoldoende binnen dezelfde opdracht, dan moet je wederom een nieuwe opdracht werven en ook hiervoor de normale procedure van goedkeuring volgen. Via de examencommissie zou beroep kunnen worden aangetekend tegen dit besluit. 4 Studenten BM en LE zijn hierop getoetst in de traineeships. pagina 30 van 91

31 Indien je het eerste herkansingstraject niet haalt krijg je nog één keer de mogelijkheid om het afstudeertraject (maximaal 3 aaneengesloten perioden, dus inclusief herkansing) met maximaal twee toetskansen per studiejaar te doorlopen met begeleiding vanuit de opleiding. Daarna stopt de begeleiding vanuit de opleiding en kan er door jou eventueel externe begeleiding worden ingeschakeld. De mogelijkheid voor toetsen blijft bestaan als je voor de studie ingeschreven blijft staan en je inschrijft voor de toetsing van het afstuderen Dispuutregeling Voor vragen en/of opmerkingen over de organisatie, inhoud en beoordeling van het afstuderen kun je terecht bij de docentbegeleider of bij de praktijkcoördinator van de opleiding. In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) staat beschreven in welke gevallen je een verzoek of klacht kunt indienen bij de Examencommissie. Meer informatie hierover kun je vinden op Sharepoint onder Inspraak & Beroep. Als je het niet eens bent met de beoordeling van een of meer toetsen door de examinatoren, kun je als student bij de Examencommissie bezwaar aantekenen en eventueel vragen om een second opinion. De examencommissie vraagt je vervolgens om aan te geven op welke gronden een second opinion gewenst is. De examencommissie kan al dan niet besluiten dit toe te kennen en zal indien nodig twee andere door haar aangewezen examinatoren opdracht geven om een second opinion uit te voeren. De mening van de aangewezen examinatoren telt dan Plagiaat Binnen alle opleidingen wordt sterk gelet op mogelijke onregelmatigheden, waaronder plagiaat. Bij het afstuderen wordt standaard anti-plagiaat software ingezet (Ephorus). Het plegen van plagiaat wordt binnen de HU als een ernstige zaak gezien, waartegen stevig wordt opgetreden. Wordt er plagiaat geconstateerd, dan wordt meteen de examencommissie ingelicht en wordt de afstudeerzitting geannuleerd. In het boek Rapporteren 5 kun je alle regels vinden met betrekking tot het vermelden van bronnen in teksten, de belangrijkste regels zijn in de bijlage Handleiding Bronvermelding van het boek opgenomen. 5 Braas, C., Couwelaar, R. van, Kat, J., (2012), Taaltopics Rapporteren, Noordhoff Uitgevers: Groningen. (reeds in bezit) pagina 31 van 91

32 7. Studiematerialen en belangrijke documenten 7.1. Studiematerialen en literatuur Verplicht materiaal en literatuur: Cursuswijzer Afstudeerhandleiding BKM/LE/BM Verhoeven, N. (2011), Wat is onderzoek? Praktijkboek methoden en technieken voor het hoger onderwijs, Boom/Lemma: Den Haag. (reeds in bezit) Braas, C., Couwelaar, R. van, Kat, J., (2012), Taaltopics Rapporteren, Noordhoff Uitgevers: Groningen. (reeds in bezit) Aanbevolen materiaal en literatuur: Oost, H., Markenhof, A. (2013); Een onderzoek voorbereiden, tweede druk, ThiemeMeulenhoff: Amersfoort. Zegel, J.D. (2011), Van probleem naar prestatie Afstuderen in de HBO praktijk Uitgeverij Op de i: Hilversum. Mulders. M. (2010), 101 Managementmodellen, Noordhoff Uitgevers: Groningen. (reeds in bezit. Of check de nieuwste uitgave (2014) 111 managementmodellen ) Boeije, H. (2005), Analyseren in kwalitatief onderzoek Denken en doen, Boom/Lemma: Den Haag. (BKM). (herziene druk wordt medio juni 2014 verwacht) Op Sharepoint zijn de volgende onderdelen te vinden: Cursuswijzer Afstudeerhandleiding BKM/LE/BM. Blanco afstudeervoorstel BKM/LE/BM. Format afstudeerovereenkomst. Inschrijfmogelijkheid voor inloopspreekuren en contactgegevens praktijkcoördinatoren. Evaluatieformulier afstudeeropdracht student (digitaal invullen voorafgaand aan de zitting); Uploadpagina voor alle in te leveren documenten. Inschrijfmogelijkheid voor inloopspreekuren (alleen periode B) Documenten voor bedrijfsmentor De bedrijfsmentor ontvangt tijdens van het afstudeertraject een begeleidende mail vanuit het Praktijkbureau met daarin een verwijzing naar: Algemene voorwaarden Afstudeeropdracht BKM/LE/BM Evaluatieformulier bedrijfsmentor (specimen) In te leveren documenten Gedurende het afstuderen dien je verschillende documenten aan te leveren. Hieronder tref je de documenten aan, met daarbij aangegeven wie het moet aanleveren bij het Praktijkbureau en hoe het moet worden aangeleverd. Vooraf in te leveren: 1. Getekend afstudeervoorstel met toewijzing begeleiding en examinatoren. (input: Praktijkcoördinatoren, hardcopy) 2. Afstudeerovereenkomst met verplichte bijlagen: kopie cijferlijst, kopie propedeusecertificaat, bewijs van inschrijving, visitekaartje bedrijfsmentor en voor BM: traineeshipovereenkomst T4. (input student, hardcopy) pagina 32 van 91

33 Tussentijds in te leveren: 3. Plan van aanpak; voorzien van handtekeningen student, docentbegeleider en 1 e examinator. (input student, digitaal of hardcopy) Na afronding in te leveren: Voor de administratieve afronding is het noodzakelijk dat je de volgende documenten en formulieren bij het Praktijkbureau hebt ingeleverd: 4. Eindscriptie: digitaal geupload via de Sharepointsite van het Praktijkbureau. Deze scriptie moet op de vastgelegde deadline (zie Afstudeerplanning, bijlage 3) bij het Praktijkbureau binnen zijn. 5. Posterpresentatie voor het mondeling: digitaal geupload via de Sharepointsite van het Praktijkbureau. Dit document moet uiterlijk op het moment van het mondeling geupload zijn bij het Praktijkbureau binnen zijn. 6. Evaluatieformulier bedrijfsmentor. Dit moet uiterlijk 1 week voor de zitting digitaal bij het Praktijkbureau binnen zijn. Het formulier kan worden ingescand en g d naar: praktijkbureau.fem@hu.nl of gefaxt naar: (Let op: handtekening van bedrijfsmentor en student is verplicht). 7. Evaluatieformulier student (digitaal invullen op sharepointsite Praktijkbureau). Zorg ervoor dat dit voorafgaand aan de zitting wordt ingevuld Archivering en vertrouwelijkheid Archivering De scriptie worden volgens de wettelijke bewaartermijn bewaard. De scriptie wordt geupload in het HU-archief, zodat deze kunnen worden overlegd aan een auditpanel voor de accreditatie. Tevens wordt de scriptie opgenomen in de Hbo Kennisbank wanneer het een cijfer van 7 of hoger heeft gekregen. Vertrouwelijkheid. Wanneer er een vertrouwelijkheidsplicht rust op de scriptie, wordt de scriptie niet geupload bij de Hbo Kennisbank en zal de HU vertrouwelijk met het document omgaan. De student moet wel duidelijk aangeven op de scriptie zelf dat er vertrouwelijkheid dient te worden betracht. Verder hebben alle aanwezigen bij het mondeling aan geheimhoudingsplicht en dienen de afstudeerscriptie vertrouwelijk te behandelen. De scriptie moet wel te allen tijde beschikbaar zijn voor een eventuele auditor van een accreditatiepanel. Deze leden hebben een geheimhoudingsplicht. pagina 33 van 91

34 BIJLAGE 1: BEGRIPPENLIJST Afstudeerproject Afstudeertraject Afstudeervoorstel Afstudeeropdracht Afstudeerscriptie Afstudeerprogramma Examenprogramma Praktijkgericht onderzoek Onderzoekscyclus Regulatieve cyclus Afstudeercommissie Afstudeercoördinator Het gehele traject van het afstuderen, te weten vanaf de voorbereidingsfase (zoeken organisatie, indienen afstudeervoorstel) tot en met het invoeren van een voldoende cijfer in Osiris. Het traject (te volgen route) dat start na toestemming van de afstudeercommissie op de eerste lesdag van de daaropvolgende periode tot en met het toekennen van de beoordeling voor eindscriptie en mondeling. Het afstudeertraject kent een minimale doorlooptijd van minimaal 20 weken en vertegenwoordigt 30 EC. Het afstudeervoorstel is een beslisdocument voor de Praktijkcoördinator om de student al dan niet toestemming te geven om mogen starten met afstuderen. Het voorstel bevat student- en organisatiegegevens, studieresultaten, de probleemanalyse, de probleemdefinitie en de kernvraag van de beoogde opdracht. De afstudeeropdracht is de inhoudelijke kern van het afstudeertraject en geeft de inhoudelijke opdracht weer die wordt uitgevoerd voor een organisatie en waarvoor het praktijkgericht onderzoek dient te worden verricht. Ook wel aangeduid met de term eindscriptie en eindrapport. Dit is het eindresultaat van de afstudeeropdracht dat wordt getoetst voor afronding van de cursus. Het afstudeerprogramma is een door de opleiding aangewezen set van cursussen waarmee de competenties van de opleiding op het hoogste niveau worden getoetst. In de praktijk is dit niet alleen het afstudeerproject, maar ook andere cursussen in de opleiding. Het gehele vakkenpakket uit de hoofdfase van de betreffende opleiding dat bij voldoende resultaat op het totaal recht geeft op een diploma Bachelor in Business Administration Het methodisch beantwoorden van vragen dat leidt tot relevante kennis, teneinde het beroepsproduct te verantwoorden, onderbouwen en vernieuwen, volgens de definitie van Andriessen. Fasen die je doorloopt bij het doen van onderzoek, te weten: probleemanalyse, onderzoeksontwerp, dataverzameling, dataanalyse, conclusies en aanbevelingen, rapportage. Onderzoeksmethode van Van Strien die is gericht op het nemen van beslissingen. Fasen in de regulatieve cyclus zijn: Probleemstelling, Diagnose, Ontwerp, Implementatie en Evaluatie. Uitvoerend orgaan dat het gehele proces van afstuderen organiseert namens het opleidingsmanagement van het opleidingscluster Business Administration. De taken zijn uitgebreid beschreven in de cursuswijzer. Elke BA-opleiding heeft een vertegenwoordiger in de afstudeercommissie en heeft coördinerende taak rondom het afstuderen. De afstudeercoördinator is het aanspreekpunt gedurende het afstudeerproces voor de opleiding. De taken zijn uitgebreid beschreven in de cursuswijzer. pagina 34 van 91

35 Accounting Finance Economics Marketing Organizational Behaviour Strategisch Management Management Information Systems Operations Management Quantitative Techniques Business Law Business Ethics Project management Engels Probleem Diagnose Ontwerp Verandering Evaluatie Methodisch handelen Schakelen en verbinden Adviseren Innoveren Samenwerken/Netwerken Communiceren Verantwoord handelen Professionaliseren ICT-vaardig Probleemanalyse Onderzoeksontwerp Dataverzameling Data-analyse Conclusie en aanbevelingen Rapportage BIJLAGE 2: COMPETENTIEOVERZICHT OPLEIDINGEN BKM, LE, BM A. Competenties Opleiding Bedrijfskunde MER Competentiematrix Bedrijfskunde MER voltijd Cursus Propedeuse BBA- Landelijke kennisgebieden en niveau Overige Taakcompetenties Kennisge bieden Utrecht Generieke competenties Onderzoekend vermogen Bedrijfseconomie 1 1 x x x Bedrijfskunde x x Economie en Recht, deel Economie 1 x x x Economie en Recht, deel Recht 1 x Marketing 1 x x x x x x Onderzoeksvaardigheden 1 x x x x x x x x x Communicatieve Vaardigheden 1 x x x x x x x x Business English 1 level A 1 x x x Business Project x x x x x x x x x x x x x x x Logistiek & Informatiemanagement 1 1 x x x Organisatiegedrag & Cultuur 1 x x Leiderschap 1 x x Project People Planet Profit x x x x x x x x x Hoofdfase 1 Management Informatiesystemen 2 x x x x Algemene Economie 2 x x x x x x x x x x HRM 2 x x x Business Process Management 2 x x x x x Financieel Management 2 2 x x x x x x x x x x x Marketing 2 2 x x x x x Onderzoek 2 2 x x x x x x x x x Business English 2 2 x x x x Leiderschap 2 2 x x x x Stage 1 Praktijk (k=keuze) k k k k k k x Stage 1 Opdracht (k=keuze) k k k k k k x x x x x x x Hoofdfase 2 Sociaal Ondernemerschap&Innovatie 2 2 x x x x x x x x Business & ICT Alignment 3 x x x x x x x x x x x Performance Management x x x x x x x x x x x Onderzoek 3 (kwalitatief) 2 x x x x x x x x x Business English 3 2 x x x x Adviseren 1 2 x x x x x x x x x x Adviseren 2 (k=keuze) 2 k k k 3 x x x x x x x x x x x x x x Verandermanagement 2 x x x x x x x x x Project Management x x x x Strategische Marketing x x x x x x x x Bedrijfsethiek 2 x x x x x Recht 2 x x x x x Hoofdfase 3 Minor Afstudeertraject (k=keuze) 2 k k k k 3 x x x x x x x x x x x x x x x x x Competentie-overzicht van BBA-opleiding Bedrijfskunde MER Dit document beschrijft de uitwerking van de BBA-standaard naar het competentieprofiel van de opleiding Bedrijfskunde MER. Het competentieprofiel bestaat uit vier onderdelen: 1. Theoretische kennis 2. Bedrijfskundig handelen 3. Professioneel vakmanschap 4. Onderzoekend vermogen pagina 35 van 91

36 1. Gedegen theoretische basis Hieronder een overzicht van de kernvakgebieden met de bijbehorende niveaus voor de opleiding BKM. Kernvakgebied Niveau 1 (basis) Niveau 2 (uitgebreid) Niveau 3 (expert) Finance 2 Accounting 2 Business Ethics 2 Business Law 2 Economics 2 Management Information Systems 3 mag Marketing 2 Strategic Management 3 mag Operations Management 3 moet Organizational Behavior 2 3 mag Quantitative techniques 2 * Niveaukeuze van drie van de vier kernvakgebieden is afhankelijk van de positionering van de opleiding. Niveauaanduiding voor bedrijfskundig handelen (competenties) en denken (theoretische kennis). Aspecten Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Complexiteit van de taak Complexiteit van de context Complexiteit van het handelen Gestructureerd; bekende methoden kunnen direct toegepast worden volgens vaststaande normen. Bekend, eenvoudig en gestructureerde context Werkt vooral met routines en krijgt instructies. Verantwoordelijkheid Draagt Transfer van Kennis en vaardigheden verantwoording voor eigen takenpakket, formuleert doelen Legt over voortgang verantwoording af Beschikt over de nodige basiskennis en vaardigheden kennis en vaardigheden om routine matig te werken in een intern project of voor een externe opdrachtgever Minder gestructureerd; past bekende methoden aan wisselende situaties aan. Bekend, complexere en deels gestructureerde context Werkt met richtlijnen en procedures in complexe situaties, verdiept zich in vraagstukken van complexiteit in het werk. Zet eigen trajecten uit, onderhandelt over de trajecten Legt over verantwoording af over keuzes en resultaten (weegt deze af met een termijnperspectief). Beschikt over en ontwikkelt uitgebreide kennis, vaardigheden, en enige ervaring om te werken en levert goede prestaties in diverse organisaties. Complex en ongestructureerd; verbetert methoden en past normen aan de situatie aan. Onbekend, complexere en (deels) ongespecificeerde context Analyseert zelfstandig problemen, vragen en knelpunten in complexe situaties, ontwikkelt nieuwe procedures of aanpakken, gebruikt creativiteit in het aanpakken en uitvoeren van opdrachten. Werkt pro-actief Verantwoordt op professionele wijze de informatie-verzameling, theoriekeuze / vorming en de gekozen oplossingen naar de opdrachtgever en naar collega s (staat daarbij open voor kritisch oordeel). Analyseert de eigen situatie, vult hiaten binnen de eigen kennis aan via zelfsturend leren, verwerft waar nodig nieuwe vaardigheden, denkt en werkt met een brancheen organisatieoverstijgende kijk op problemen. pagina 36 van 91

37 2. Bedrijfskundig handelen De opleiding leert om organisaties vanuit een brede visie te bekijken waardoor een afgestudeerde breed inzetbaar is en een goede gesprekspartner vormt voor specialisten uit verschillende vakgebieden. Om aspecten van een bedrijf te kunnen signaleren en verbeteren, moet een bedrijfskundige de volgende taakcompetenties beheersen (regulatieve (is ingrijpen op de praktijk) cyclus): a. Probleem herkennen Problemen signaleren, formuleren, uitwerken tot een organisatievraagstuk en dit bij beslissers onder de aandacht brengen. b. Diagnosticeren De effectiviteit van een organisatie door onderzoek beoordelen en de achtergronden, oorzaken en samenhangen van het disfunctioneren analyseren. c. Ontwerpen Bedrijfsprocessen (her)ontwerpen op basis van een programma van eisen en evidence based practice. d. Veranderen Opdrachtgever adviseren over en begeleiden bij veranderingsprocessen. e. Evalueren De effectiviteit van verbeteracties beoordelen en advies geven over evt. vervolgonderzoek. 3. Professioneel vakmanschap Een afgestudeerde bachelor Bedrijfskunde MER beschikt over de volgende generieke competenties: a. Methodisch handelen Adequaat methoden en technieken op het gebied van onderzoek en projectmanagement selecteren en toepassen. b. Schakelen en verbinden Schakelen en verbindingen maken tussen verschillende functionele gebieden en niveau s. c. Adviseren Verbeteringen aanraden gericht op de effectiviteit van de organisatie. d. Innoveren Ontwikkelingen signaleren, nieuwe ideeën genereren en uitvoeren voor vernieuwing van strategie, producten, processen en markten. e. Samenwerken/netwerken Relaties binnen en buiten de organisatie ontwikkelen, behouden en gebruiken voor het verkrijgen van informatie, steun en medewerking. f. Communiceren Op de ander afgestemde mondelinge en schriftelijke communicatie in zowel de Nederlandse als Engelse taal. g. Verantwoord handelen Bewust zijn van ethische aspecten van een context en gedrag/adviezen hierop aanpassen. h. Professionaliseren Zich door reflectie professioneel blijven ontwikkelen en een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de organisatie en beroepsgroep. i. ICT-vaardig ICT-toepassingen effectief en efficiënt inzetten bij professionele taken en het verbeteren van bedrijfsprocessen. 4. Onderzoekend vermogen Bedrijfskundige vraagstukken zijn gericht op het optimaliseren van (delen van) de organisatie. Het doen van praktijkgericht onderzoek is noodzakelijk om te komen tot gefundeerde verbetervoorstellen. In onderstaand model (Leen, 2012) wordt duidelijk gemaakt dat in elke fase van het bedrijfskundig handelen onderzoek wordt verricht en dat in principe bij elke fase de onderzoekscyclus wordt doorlopen. De onderzoekscyclus bestaat doorgaans uit de fasen: probleemanalyse, onderzoeksontwerp, dataverzameling, data-analyse, conclusies en aanbevelingen en rapportage. Een afstudeeronderzoek richt zich doorgaans op een enkele fase of een cluster van twee fasen, bijvoorbeeld diagnose en ontwerp. Het is van belang dat in de opleiding Bedrijfskunde MER de student kennis maakt met alle fasen van de regulatieve cyclus. pagina 37 van 91

38 Aanpak van praktijkgerichte vraagstukken en het doen van onderzoek (regulatieve cyclus i.c.m. de onderzoekscyclus) FOCUS VAN HET ONDERZOEK PROBLEEM- KEUZE EN DIAGNOSE OP BASIS VAN OP BASIS VAN OP BASIS VAN VOORSTEL VOOR ONTWERP en/of VERANDEREN en/of EVALUATIE VOORSTEL VOOR VOORSTEL VOOR en/of Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus VOORSTEL VOOR VERVOLGONDERZOEK Figuur 1: Aanpak praktijkgerichte vraagstukken en het doen van onderzoek (Leen, 2012) pagina 38 van 91

39 Accounting Finance Economics Marketing Organizational Behaviour Strategisch Management Management Information Systems Operations Management Quantitative Techniques Business Law Business Ethics Project management Engels Probleem Diagnose Ontwerp Verandering Evaluatie Communiceren Schakelen en verbinden Samenwerken/Netwerken Verantwoord handelen Professionaliseren Methodisch handelen Adviseren Innoveren ICT-vaardig Probleemanalyse Onderzoeksontwerp Dataverzameling Data-analyse Conclusie en aanbevelingen Rapportage B. Competenties Opleiding Logistiek en Economie Competentiematrix Logistiek en Economie Cursus Propedeuse BBA- Landelijke kennisgebieden en niveau Overige Taakcompetenties Kennisg ebieden Generieke competenties zacht / hard Onderzoekend vermogen Bedrijfseconomie 1 1 x x x Bedrijfskunde x x Economie en Recht, deel Economie 1 x x x Economie en Recht, deel Recht 1 x Marketing 1 x x x x x x Onderzoeksvaardigheden 1 x x x x x x x x x Communicatieve Vaardigheden 1 x x x x x x x x Business English 1 level A 1 x x x Business Project x x x x x x x x x x x x x x x Logistiek & Informatiemanagement 1 1 x x x Organisatiegedrag & Cultuur 1 x x Leiderschap 1 x x Traineeship Propedeuse x x x x x x x x x x x Hoofdfase 1 BA cursussen: Business English 2 2 x x x x Project Management x x x x Management Informatiesystemen 2 x x x x Marketing 2 2 x x x x x Traineeship Logistieke cursussen: Traineeship Materials Management 2 x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden 2 x x Traineeship Warehouse Management 2 x x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden 2 x x Traineeship Purchase Management 2 2 x x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden 2 x x Traineeship Distribution Management 2 2 x x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden 2 x x Traineeship On the Job H1 AB en CD 2 2 x x x x x x x x x x x x x Communicatieve vaardigheden x x Hoofdfase 2 BA cursussen: HRM 2 2 x x x Algemene Economie 2 x x x x x x x x x x Financieel Management 2 2 x x x x x x x x x x x Bedrijfsethiek 2 x x x x x Traineeship Logistieke cursussen: Traineeship Supply Chain Management 3 x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden x x x Traineeship Strategy & Logistics 2 x x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden x x x Traineeship Change Management 2 x x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden x x x Traineeship IT & Logistics 2 3 x x x x x x x x x x Onderzoeksvaardigheden x x x Traineeship On the Job H2 AB en CD 2 3 x x x x x x x x x x x x Topics in Logistics 2 3 x x Hoofdfase 3 Minor Afstudeertraject 3 x x x x x x x x x x x x x x x x x Competentie-overzicht van bachelor opleiding Logistiek en Economie Dit document beschrijft de uitwerking van de BBA-standaard naar het competentieprofiel van de opleiding Logistiek en Economie. Het competentieprofiel bestaat uit vier onderdelen: 1. Theoretische kennis 2. Logistiek handelen 3. Professioneel vakmanschap 4. Onderzoekend vermogen pagina 39 van 91

40 1. Gedegen theoretische basis Hieronder een overzicht van de kernvakgebieden met de bijbehorende niveau s voor de opleiding LE. Kernvakgebied Niveau 1 (basis) Niveau 2 (uitgebreid) Finance 2 Accounting 2 Business Ethics 2 Business Law 2 Economics 2 Management Information Systems 2 Marketing 2 Strategic Management 2 Operations Management 3 Organizational Behavior 2 Quantitative techniques 2 Tabel 1: kernvakgebieden Logistiek en Economie Niveau 3 (expert) Niveauaanduiding voor logistiek handelen (competenties) en denken (theoretische kennis). Aspecten Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Complexiteit van de taak Complexiteit van de context Complexiteit van het handelen Gestructureerd; bekende methoden kunnen direct toegepast worden volgens vaststaande normen. Bekend, eenvoudig en gestructureerde context Werkt vooral met routines en krijgt instructies. Verantwoordelijkheid Draagt Transfer van Kennis en vaardigheden verantwoording voor eigen takenpakket, formuleert doelen Legt over voortgang verantwoording af Beschikt over de nodige basiskennis en vaardigheden kennis en vaardigheden om routine matig te werken in een intern project of voor een externe opdrachtgever Tabel 2: Niveaukenmerken kernvakgebieden Minder gestructureerd; past bekende methoden aan wisselende situaties aan. Bekend, complexere en deels gestructureerde context Werkt met richtlijnen en procedures in complexe situaties, verdiept zich in vraagstukken van complexiteit in het werk. Zet eigen trajecten uit, onderhandelt over de trajecten Legt over verantwoording af over keuzes en resultaten (weegt deze af met een termijnperspectief). Beschikt over en ontwikkelt uitgebreide kennis, vaardigheden, en enige ervaring om te werken en levert goede prestaties in diverse organisaties. Complex en ongestructureerd; verbetert methoden en past normen aan de situatie aan. Onbekend, complexere en (deels) ongespecificeerde context Analyseert zelfstandig problemen, vragen en knelpunten in complexe situaties, ontwikkelt nieuwe procedures of aanpakken, gebruikt creativiteit in het aanpakken en uitvoeren van opdrachten. Werkt proactief Verantwoordt op professionele wijze de informatieverzameling, theoriekeuze / vorming en de gekozen oplossingen naar de opdrachtgever en naar collega s (staat daarbij open voor kritisch oordeel). Analyseert de eigen situatie, vult hiaten binnen de eigen kennis aan via zelfsturend leren, verwerft waar nodig nieuwe vaardigheden, denkt en werkt met een brancheen organisatieoverstijgende kijk op problemen. pagina 40 van 91

41 2. Logistiek handelen De opleiding leert om organisaties vanuit een brede visie te bekijken waardoor een afgestudeerde breed inzetbaar is en een goede gesprekspartner vormt voor specialisten uit verschillende vakgebieden. Om aspecten van een bedrijf te kunnen signaleren en verbeteren, moet een logisticus de volgende taakcompetenties beheersen. Zij vormen onderdelen van de zogenaamde regulatieve cyclus, dit wil zeggen; ingrijpen op de praktijk. a. Probleem herkennen Problemen signaleren, formuleren, uitwerken tot een organisatievraagstuk en dit bij beslissers onder de aandacht brengen. b. Diagnosticeren De effectiviteit van een organisatie door onderzoek beoordelen en de achtergronden, oorzaken en samenhangen van het disfunctioneren analyseren. c. Ontwerpen Bedrijfsprocessen (her)ontwerpen op basis van een programma van eisen en evidence based practice. d. Veranderen Opdrachtgever adviseren over en begeleiden bij veranderingsprocessen. e. Evalueren De effectiviteit van verbeteracties beoordelen en advies geven over evt. vervolgonderzoek. De opleiding sluit door middel van haar specifiek op de Logistiek toegesneden cursussen aan bij de beroepstaken zoals geformuleerd in het Landelijk Beroeps en Opleidingsprofiel Logistiek 2013, zie figuur hieronder: Figuur 1, Matrix van handelingsbekwaamheden, beroepssituatie, beroepsrol en beroepstaken van LE 3. Professioneel vakmanschap Een afgestudeerde bachelor Logistiek en Economie beschikt over de volgende generieke competenties: a. Methodisch handelen Adequaat methoden en technieken op het gebied van onderzoek en projectmanagement selecteren en toepassen. b. Schakelen en verbinden Schakelen en verbindingen maken tussen verschillende functionele gebieden en niveau s. c. Adviseren Verbeteringen aanraden gericht op de effectiviteit van de organisatie. d. Innoveren Ontwikkelingen signaleren, nieuwe ideeën genereren en uitvoeren voor vernieuwing van strategie, producten, processen en markten. e. Samenwerken/netwerken Relaties binnen en buiten de organisatie ontwikkelen, behouden en gebruiken voor het verkrijgen van informatie, steun en medewerking. pagina 41 van 91

42 f. Communiceren Op de ander afgestemde mondelinge en schriftelijke communicatie in zowel de Nederlandse als Engelse taal. g. Verantwoord handelen Bewust zijn van ethische aspecten van een context en gedrag/adviezen hierop aanpassen. h. Professionaliseren Zich door reflectie professioneel blijven ontwikkelen en een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de organisatie en beroepsgroep. i. ICT-vaardig ICT-toepassingen effectief en efficiënt inzetten bij professionele taken en het verbeteren van bedrijfsprocessen. 4. Onderzoekend vermogen Logistieke vraagstukken zijn gericht op het optimaliseren van (delen van) de organisatie. Het doen van praktijkgericht onderzoek is noodzakelijk om te komen tot gefundeerde verbetervoorstellen. In onderstaand model (Leen, 2012) wordt duidelijk gemaakt dat in elke fase van het bedrijfskundig handelen onderzoek wordt verricht en dat in principe bij elke fase de onderzoekscyclus wordt doorlopen. De onderzoekscyclus bestaat doorgaans uit de fasen: probleemanalyse, onderzoeksontwerp, dataverzameling, data-analyse, conclusies en aanbevelingen en rapportage. Een afstudeeronderzoek richt zich doorgaans op een enkele fase of een cluster van twee fasen, bijvoorbeeld diagnose en ontwerp. Het is van belang dat in de opleiding Logistiek en Economie de student kennis maakt met alle fasen van de regulatieve cyclus. Aanpak van praktijkgerichte vraagstukken en het doen van onderzoek (regulatieve cyclus i.c.m. de onderzoekscyclus) FOCUS VAN HET ONDERZOEK PROBLEEM- KEUZE EN DIAGNOSE OP BASIS VAN OP BASIS VAN OP BASIS VAN VOORSTEL VOOR ONTWERP en/of VERANDEREN en/of EVALUATIE VOORSTEL VOOR VOORSTEL VOOR en/of Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus VOORSTEL VOOR VERVOLGONDERZOEK Figuur 1: Aanpak praktijkgerichte vraagstukken en het doen van onderzoek (Leen, 2012) pagina 42 van 91

43 C. Competenties Opleiding Business Management Noot vooraf, juli 2014: Op moment van publicatie van deaafstudeerhandleiding legt de opleiding de laatste hand aan de vernieuwde set competenties, gebaseerd op de BBA-standaard. Onderstaande tekst is de concepttekst uit het Competentie- en Kernvakgebiedenboek van de opleiding Business Management d.d Het Competentie- en Kernvakgebiedenboek is op detailniveau nog niet formeel vastgesteld. Wwijzigingen zijn dus nog mogelijk en er kunnen dan ook geen rechten aan de onderstaande tekst worden ontleend. De definitieve competentieset wordt gepubliceerd op de sharepointsite Afstuderen. Opleidingsdoel Business Management leidt op tot manager in het MKB met als bijzondere kwaliteit het zelfstandig herkennen en benutten van kansen en het herkennen en oplossen van problemen. Competentie-overzicht De afgestudeerde Business Manager MKB beschikt over de volgende competenties: Generieke competenties Beroepscompetenties 1. Persoonlijk leiderschap 4. Leiderschap 2. Sociaal-communicatieve competentie 5. Management 3. Onderzoekend vermogen 6. Financiële competentie 7. Ondernemend vermogen Algemene beschrijving van de competenties: Competentie 1: Persoonlijk leiderschap Het sturen en reguleren van de eigen ontwikkeling ten aanzien van leren, resultaatgericht werken, initiatief nemen en zelfstandig optreden. Ten einde te groeien naar een professionele beroepsbeoefenaar in het midden- en klein bedrijf. Competentie 2. Sociaal-communicatieve competentie Het vermogen om in een interculturele omgeving effectief te communiceren, zakelijke relaties op te bouwen en te onderhouden en in een beroepsomgeving nationaal en internationaal samen te werken. Hiermee levert de beginnende BM-er een bijdrage aan de doelstellingen v/d organisatie. Competentie 3. Onderzoekend vermogen Onderzoekend vermogen houdt in: 1) het hebben van een onderzoekende houding, 2) het kunnen toepassen van onderzoeksresultaten van anderen en 3) het zelf kunnen uitvoeren van onderzoek (Andriessen, 2014). Het gaat om praktijkgericht onderzoek dat is geworteld in de beroepspraktijk en dat bijdraagt aan de verbetering en innovatie van die beroepspraktijk. Competentie 4. Leiderschap Het doelgericht beïnvloeden van het gedrag van medewerkers, rekening houdend met duurzame arbeidsrelaties. Competentie 5. Management Het vermogen om bedrijfsdoelstellingen te vertalen in concrete resultaten door cyclisch te plannen, te organiseren en te controleren 6. Competentie 6. Financiële competentie Het vermogen om vanuit financieel en juridisch perspectief een bijdrage te leveren aan de strategievorming van een onderneming, de implementatie van de strategie en de beheersen van de (daarbij behorende) bedrijfsprocessen. Het realiseren van liquiditeitsbewaking en werkkapitaalbeheer. Competentie 7. Ondernemend vermogen Het vermogen om kansen in de externe omgeving te signaleren en vervolgens om te zetten in waardeproposities voor klanten, passend binnen de commerciële strategie van de onderneming, binnen de acceptatiegrenzen van relevante stakeholders. 6 Definitie van Robbins et al Management = plannen, organiseren, leiden en controleren. Leiding geven wordt behandeld bij competentie Leiderschap en dus hieruit gelaten. pagina 43 van 91

44 Competentiematrix Opleiding Business Management (in concept) Competentiematrix Business Management Conceptversie 2 juni 2014 Totaaloverzicht curriculum, competenties en kernvakgebieden Competenties Business Management (BM) Kernvakgebieden BBA jr Cursusnaam Marketing 1 1 x x 1 Bedrijfskunde 1 1 x x x 1 Bedrijfseconomie 1 1 x x 1 Economie en Recht 1 x x 1 Communicatieve Vaardigheden 1 x 1 Onderzoeksvaardigheden 1 x 1 Business English 1 level A 1 x 1 Business Project 1 1 x x x x x x x x 1 Logistiek en Informatiemanagement 1 2 x x 1 Organisatiegedrag en Cultuur x 1 Leiderschap 1 1 x 1 People, Planet, Profit 2 Traineeship Business Process Management x x x x x x 2 Financieel Management 2 x x 2 Management InformatieSystemen x x x x x x 2 Projectmanagement 2 Traineeship Algemene Economie x x x x x 2 Managementvaardigheden & Leiderschap 2 HRM x x 2 Marketing x x x 3 Bedrijfsethiek (t/m cohort 2012/2013) x x x x 3 MINOR 3 Traineeship Innovatiemanagement x x x x 3 Managementvaardigheden & Leiderschap 2 (t/m cohort 2012/2013) 3 Verandermanagement x x x 3 Performance Management binnen het MKB x x 3 Bedrijfsethiek (vanaf cohort 2013/2014) x x x x 4 Traineeship Risicomanagement 3 3 x x x 4 Business in Emerging Markets x x x 4 Onderzoeksvaardigheden 2 3 x 4 Trendscenarioplanning x x x 4 Minor bedrijfsovername - Ondernemerskwaliteiten x x x 4 Minor bedrijfsovername - Franchising 3 3 x x x x x x x 4 Minor bedrijfsovername - Fiscaal Juridische Aspecten 3 x x x 4 Minor bedrijfsovername - Waarde, Prijs en Financiering 3 3 x x x x 4 Minor bedrijfsovername - Strategisch Plan na Overname x x x x 4 Minor bedrijfsovername - Due Dilligence x x x x 4 Afstuderen BM * K K K X K K K K K K *Deels afgedekt x = elementen uit dit kernvakgebied komen aan de orde K= keuze (afhankelijk van topics en invulling afstuderen) BM: Generieke competenties BBA kernvakgebieden 1. Persoonlijk leiderschap 1. Accounting 2. Sociale en communicatieve competentie2. Business law and ethics 3. Onderzoekend vermogen 3. Economics BM: Beroepscompetenties 4. Finance 4. Leiderschap 5. Management Information Systems 5. Management 6. Marketing & Sales 6. Financiële competentie 7. Organisational Behavior 7. Ondernemend vermogen 8. Quantitatieve Techniques 9. Strategic Management Competenties Business Management (BM) 10. Operations Management Kernvakgebieden: Accounting X 2. Business law and ethics X 3. Economics X 4. Finance X 5. Management Information Systems X X X 6. Marketing & Sales X X 7. Organisational Behavior X 8. Quantitatieve Techniques X 9. Strategic Management X X 10. Operations Management X X X pagina 44 van 91

45 BIJLAGE 3: AFSTUDEERPLANNING De student kan vier keer per jaar afstuderen, dit door middel van het inleveren van een scriptie (advies met verantwoording en voor BKM-studenten ook een een reflectieverslag). Het afstudeertraject is 30EC waard, staat voor 840SBU en kent een minimale doorlooptijd van 20 effectieve kalenderweken. BLOK AFSTUDEERPROJECT VOORBEREIDING (10 weken) AFSTUDEERTRAJECT (20 weken) HERKANSING (10 weken) 1 ste slag leren 2 de slag leren 3 de slag leren Eindgesprek/reflectie Mondeling Inleveren 1 ste versie afstudeervoorstel Deadline Goedkeuring Afstudeervoorstel BLOK Start afstuderen Definitief goedgekeurd Plan van Aanpak BLOK Inleveren Scriptie + Reflectie C/13-14 D/13-14 A 13 oktober 2014 / 16.00uur (start D) D/ mei juli 2014 A 1 september 2014 A 30 september oktober 2014 B 10 november 2014 B 2 december januari 2015 C 2 februari 2015 C 3 maart april 2015 D 13 april 2015 D 3 oktober 2014 / 16.00uur 12 december 2014 / 16.00uur 6 maart 2015 / 16.00uur 15 mei 2015 / 16.00uur B 5 januari 2015 / 16.00uur (start A) C 23 maart 2015 / 16.00uur (start B) D 1 juni 2015 / 16.00uur (start C) A/15-16 E (met toestemming examencommissie) 5 augustus 2015 /16.00uur 3 november tot en met 7 november januari tot en met 23 januari april tot en met 10 april juni tot en met 26 juni augustus tot en met 25 augustus 2015 BLOK B C D A/14-15 B/14-15

46 BIJLAGE 4: AFSTUDEERTRAJECT: STAPPENPLAN Stap Week Onderdeel Wie Documenten FASE 1: TOESTEMMING, DEFINITIE (AFSTUDEERVOORSTEL) EN CONTRACT 1-6 Inschrijving en toelatingseisen Afstuderen (studiepunten en specifieke opleidingseisen) Student heeft zich ingeschreven voor het afstudeertraject in Osiris. 2-5 tot -2 Aandragen afstudeerorganisatie en globale opdracht 3-5 tot -2 Toetsing opdrachtdefinitie m.b.v. afstudeervoorstel.complexiteit van opdracht en afstudeeromgeving (eerste keer regulatieve cyclus), conform eindtermen van de opleiding. Student + AfstudeercommissieBA Student Student + AfstudeercommissieBA Finale check toelatingseisen, complexiteit van opdracht en omgeving en toewijzing van docentbegeleider en aanstelling van 1 ste en 2 de examinator. 4-1 Afstudeerovereenkomst ondertekenen en inleveren met verplichte bijlagen FASE 2: VOORBEREIDING 5-1 Kennismakingsgesprek met docentbegeleider en uitwerken kernvraag en relevante deelvragen ter voorbereiding op plan van aanpak (onderzoeksopzet). Daarnaast geeft de student zijn persoonlijke leerdoelen aan voor de komende afstudeerperiode. 6-1 Herhalingscollege onderzoekend vermogen en schrijven van plan van aanpak - Het afstudeertraject - Onderzoekend vermogen - Het plan van aanpak - Rapporteren en Bronnenonderzoek 7a 3-4 Uitwerken afstudeervoorstel in een plan van Aanpak met uitgewerkte deelvragen en onderzoeksopzet Student + AfstudeercommissieBA Student + Docentbegeleider Lector + AfstudeercommissieBA FASE 3: PLAN VAN AANPAK Student + Docentbegeleider (Eventueel tijdens een bedrijfsbezoek) Goedgekeurd afstudeervoorstel Afstudeerovereenkomst en verplichte bijlagen

47 7b 5-6 De student biedt zijn/haar Plan van Aanpak ter goedkeuring aan bij de 1 ste examinator. Wanneer deze akkoord gevonden is, dient het PvA getekend te worden door alle betrokkenen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van de softwaretool HELLOSIGN! Docentbegeleider + 1 ste examinator (1 ste examinator geeft schriftelijke feedback in de vorm van aandachtspunten voor eindadvies) FASE 4: UITVOEREN ONDERZOEK CONFORM PLAN VAN AANPAK Bedrijfsbezoek van docentbegeleider aan afstudeerorganisatie (indien redelijk te bereizen). Student bereidt bezoek voor. 9a 6-16 Voortgangsbewaking en intervisie. De student mailt op de eerste van elke maand een voortgangsrapportage naar de docentbegeleider en neemt hier tevens een alinea op in het kader van persoonlijk functioneren. Docent organiseert afstudeertafels/leerkring voor intervisie op documenten. 9b (lesweek 3-4) Student maakt een inschatting of hij de gestelde deadline gaat halen. Mocht de student verwachten dat hij de gestelde deadline niet gaat halen, dan dient deze zich uit te schrijven (toetskans gebruikt) in Osiris en een blok later zich opnieuw in te schrijven voor de herkansing Bespreken concept afstudeerscriptie 11a 17 (begin lesweek 7, zie bijlage 3 afstudeerplanning) Docentbegeleider en student Student + Docentbegeleider Student + Docentbegeleider FASE 5: INLEVEREN, EVALUEREN EN BEOORDELEN Inleveren en uploaden van scriptie via SharePoint - 1x hardcopy + bij docentbegeleider - 2x hardcopy + (inleveren bij examinatoren) - Uploaden SharePointsite (in verband met Ephorus) 11b 17 BKM-studenten: inleveren bij de docentbegeleider: een reflectieverslag in op basis van zijn/haar persoonlijke leerdoelen. Student + Docentbegeleider (Eventueel tijdens een bedrijfsbezoek) Student (praktijkbureau stuurt scriptie door naar examinatoren) Student + Docentbegeleider Definitief Plan van Aanpak Voortgangsrapportages Afstudeerscriptie Reflectieverslag op werkzaamheden en proces pagina 47 van 91

48 12 17 Inleveren evaluatieformulier bedrijfsmentor en student bij Praktijkbureau 13a 18 Beoordeling reflectieverslag door docentbegeleider met input van evaluatieformulier bedrijfsmentor. Docentbegeleider kent beoordeling toe en geeft examinatoren rood of groen licht voor invoering cijfer scriptie en mondeling. 13b 18 Beoordeling van scriptie door examinatoren. Cijfer wordt door 1 ste examinator ingevoerd in Osiris en student en de desbetreffende docentbegeleider krijgt een met het beoordelingsformulier/ toelichting g d. 13c Bij onvoldoende schrijft de student een verbeter/actieplan aan de hand van het beoordelingsformulier (max2a4) en mailt deze naar zijn/haar docentbegeleider. En vervolgt het afstudeertraject vanaf stap 9. Student en bedrijfsmentor Docentbegeleider Evaluatieformulier student Evaluatieformulier bedrijfsmentor Beoordelingsformulier Functioneren in de beroepspraktijk 1 ste en 2 de examinator Beoordelingsformulier schriftelijk deel afstuderen Student, 1 ste en docentbegeleider Beoordelingsformulier schriftelijk deel afstuderen Verbeter-/actieplan scriptie Voor de dispuutregeling zie de cursuswijzer. De student dient dan aannemelijk te maken op basis waarvan hij/zij het niet eens is met de beoordeling en dient dit kenbaar te maken bij de examencommissie. 13d Bij een Voldoende voor de scriptie maakt de 1 ste examinator een afspraak met de student en de 2 de examinator voor een mondeling. Het inteken schema ligt bij het praktijkbureau. Student begint met een pitch aan de hand van een A3- poster en krijgt daarna gedurende 30-45minuten vragen. Deze poster dient te worden geüpload. Daarna wordt het eindcijfer gegeven voor het mondeling. Verplicht aanwezig zijn: Student, 1 ste en 2 de examinator, indien mogelijk de bedrijfsmentor. Steekproefsgewijs kan een lid van de examencommissie aanschuiven. Beoordelingsformulier mondeling deel afstuderen pagina 48 van 91

49 FASE 6: ADMINISTRATIE EN AFRONDING 14a Na afloop dient de 1 ste!e examinator examinator in het bijzijn van de student het cijfer van het mondeling en het cijfer van de scriptie in te voeren in Osiris. Het gehele protocol, rapport en mondeling dient te worden ingeleverd bij het praktijkbureau. 14b 20 Student checkt zijn Osiris of alles compleet is en vraag zijn/haar diploma aan. Student GEFELICITEERD!!!! pagina 49 van 91

50 BIJLAGE 5: BKM-SPECIALISATIES & BIJBEHORENDE AFSTUDEEREISEN (Alleen voor BKM) AFSTUDEEREISEN SPECIALISATIE COMMERCIËLE BEDRIJFSKUNDE Type organisatie Moet een profit-organisatie zijn in de B-2-B-sector of een organisatie die aan duale marketing doet / wil gaan doen (organisatie die zowel gericht is op bedrijven als op consumenten). Opdrachtgever Bij voorkeur de manager die verantwoordelijk is voor het commerciële beleid. De opdrachten Opdrachten moeten altijd betrekking hebben op advisering m.b.t. het commerciële beleid, dat wil zeggen met het marketing-, het sales-, of het inkoopbeleid. Daarnaast dienen conform de generieke afstudeereisen - minimaal 2 andere bedrijfskundige aspecten aan de orde te komen. Die kunnen deel uit maken van het advies en/of van de implicaties van het advies voor de organisatie. Typen opdrachten Vorming van / beslissingen t.a.v. nieuw commercieel beleid of onderdelen daarvan; Verbetering van bestaand beleid of onderdelen daarvan; Verbetering van commerciële resultaten; Evaluatie van bestaand beleid; Verbetering van de kwaliteit (van producten of diensten) of van de klanttevredenheid. Voorbeelden van onderwerpen Inkoop Leveranciersanalyse (vendor-rating) t.b.v. leverancierskeuze Onderzoek naar relatie inkoop en kwaliteit van producten en diensten in het kader van kwaliteitszorg Verbetering van inkoop-resultaten (Europese) aanbesteding Minipercelen Contract-management Sales Salesorganisatie Verkoopbeleid Verkoopproces Prestatie-indicatoren Segmentatie-onderzoek Analyse / (her-) indeling klantenbestand pagina 50 van 91

51 Marketing Klachtenmanagement Klanttevredenheid Kwaliteit Service Profit Chain Imago-onderzoek Positioneringsonderzoek Concurrentieanalyse Afnemersanalyse Distributie-analyse Productintroductie / productbeleid / productinnovatie Prijsbepaling / priisonderzoek Communicatiebeleid Distributibeleid Onderzoek naar toetreding van nieuwe (buitenlandse)markten Prestatieindicatoren Prognoses t.a.v. afzet, omzet, aantal klanten, kosten, opbrengsten etc. AFSTUDEEREISEN SPECIALISATIE BUSINESS EN HRM Type organisatie - geen eisen aan sector of bedrijfskolom - wel eisen aan de bedrijfsgrootte: de omvang moet dermate zijn dat de personeelsfunctie "iets voorstelt"en een volwaardige plaats in de organisatie inneemt en van behoorlijk strategisch belang is; dat wil niet perse zeggen dat de personeelsfunctie ook functioneel belegd is in een personeels of soortgelijke afdeling. Ik denk aan een minimale bedrijfsgrootte van 30 FTE - een kleinere branche- of koepelorganisatie mag, maar o dan dient die organisatie niet het onderwerp van onderzoek te zijn, maar de onderliggende/aangesloten organisaties; de impact van dit type opdrachten en onderzoek dient wel nadrukkelijk te specificeren te zijn (niet uitsluitend theoretisch) o dan dient het wel een organisatie te betreffen met HRM als scorebusiness Opdrachtgever - bij voorkeur dient de opdrachtgever o zelf de begeleiding op zich te nemen o uit HRM gelederen afkomstig te zijn, of daar sterke affiniteit mee te hebben; overigens ook een lijnmanager met sterke HR verantwoordelijkheden in portefeuille komt in aanmerking Opdrachten Iedere opdracht die een koppeling in zich bergt tussen HR-aangelegenheden en het strategisch belang daarvan voor de organisatie komt in aanmerking. Iedere opdracht die deze koppeling niet in zich draagt, komt niet in aanmerking Typen opdrachten - evaluatie van bestaand beleid - vorming van nieuw beleid - (trend) analyse - Kwaliteitsverbetering - Verbetering efficiency of effectiviteit pagina 51 van 91

52 Voorbeelden van onderwerpen/onderzoeksterreinen Instroom Doorstroom Uitstroom Productiviteit Levensfasebeleid Binden en boeien Motivatie Bruis Leiderschapstijlen Coaching Opleiding Agressie, conflicthantering Diversiteit Internationalisering AFSTUDEEREISEN SPECIALISATIE BUSINESS INFORMATION MANAGEMENT Type organisatie Kan zowel profit als non-profit organisaties zijn. Bij voorkeur organisaties waarin de informatievoorziening en het gebruik van ICT-middelen een substantieel onderdeel is van de bedrijfsvoering. Opdrachtgever Bij voorkeur iemand die vanuit de gebruikersorganisatie verantwoordelijk is voor de informatievoorziening (informatiemanager, functioneel beheerder, procesmanager, implementatiemanager) Opdrachten Opdrachten moeten betrekking hebben op de wisselwerking tussen de gebruikersorganisatie en de informatievoorziening. Dit kan betrekking hebben op één of meerdere fasen van de levenscyclus van een informatiesysteem. Typen opdrachten Vorming (nieuwe) informatievoorziening Verbeteren bestaande informatievoorziening Vorming beheerorganisatie Evalueren bestaande informatievoorziening en beheer Bewerkstelligen afstemming gebruikersorganisatie en IT-afdeling Voorbeelden van onderwerpen Adviseren over afstemming bedrijfsproces en ICT (Her)ontwerpen van bedrijfsprocessen inclusief de informatievoorziening Evalueren gebruik informatiesystemen Vertalen functionele specificaties in inrichtingsspecificaties Opstellen acceptatietest nieuw systeem of release Vertalen van functionele wensen naar informatie architectuur, pakketten en projecten Kwaliteitsmanagement van informatievoorziening Opstellen van proces-, workflow-, gegevens- en systeemmodellen Onderzoeken acceptatie informatiesystemen Inrichten beheerorganisatie Implementatieplan informatievoorziening Vertalen van business eisen naar functionele specificaties Bepalen TCO van informatievoorziening pagina 52 van 91

53 AFSTUDEEREISEN SPECIALISATIE MANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR Type organisatie Een publieke of semi-publieke organisatie of een organisatie die zich op het grensvlak van publiek-privaat bevindt, bijvoorbeeld zorgverzekeraars. Opdrachtgever Bij voorkeur een leidinggevende, eventueel ook een (senior) beleidsmedewerker. De opdrachten Opdrachten hebben betrekking op onderzoek en zijn gericht op advisering over een voor de organisatie relevant beleidsonderwerp. In het onderzoek moeten verschillende aspecten aan de orde komen, zoals wet- en regelgeving, financiën, organisatie/management en communicatie. Deze aspecten kunnen deel uitmaken van het advies en/of van de implicaties van het advies voor de organisatie. Typen opdrachten Vorming van / beslissingen t.a.v. nieuw beleid of onderdelen daarvan; Evaluatie van bestaand beleid; Verbetering van bestaand beleid of onderdelen daarvan; Verbetering van de uitvoering van beleid; Verbetering van de kwaliteit van dienstverlening. Voorbeelden van organisaties waarbij een afstudeeronderzoek kan worden uitgevoerd overheid: gemeentes, provincies, ministeries (inclusief ZBO s en agentschappen) organisaties in de gezondheidszorg (incl. ziektekostenverzekeraars) sociale zekerheid energiebedrijven woningbouwverenigingen werkgevers- of werknemersverenigingen brandweer, politie, gevangeniswezen onderwijs en wetenschap non-governmental organisations pagina 53 van 91

54 BIJLAGE 6: TOELICHTING OP CRITERIA VOOR ALTERNATIEVE OPTIES M.B.T. AFSTUDEREN BIJ BM (Alleen voor BM) Bewerking van het document: Voorstel toevoeging criteria afstudeeropdracht Business Management. Auteurs: Andries Molenaar, Lex van Teeffelen, Versie: 1.2 d.d. 30 oktober A. Inleiding Voor BM-studenten zijn er onder strikte voorwaarden drie alternatieve opties om af te studeren bij organisaties die niet voldoen aan de gestelde eisen zoals benoemd in 3.3. Dit is aan de orde wanneer een student ervoor kiest om af te studeren zoals hieronder omschreven: 4. In het eigen bedrijf. 5. In een (netwerk)organisatie met voldoende complexiteit maar waar niet wordt voldaan aan het criterium: minimaal 20FTE/omzet 2mln. 6. In een semi-overheidsorganisatie en non-profitorganisatie. Dit is alleen toegestaan wanneer er sprake is van een aantoonbaar commercialiseringstraject/-project. In deze bijlage staan de drie genoemde mogelijkheden en de bijbehorende voorwaarden meer gedetailleerd beschreven. B. Alternatieve opties en extra criteria Ad 1-Afstuderen eigen bedrijf Met de aandacht van de HU voor ondernemerschap ligt het voor de hand ook bij BM het afstuderen in een eigen bedrijf mogelijk wordt gemaakt. Uiteraard moeten er aan dit afstudeertraject voldoende bedrijfskundige elementen zitten om enerzijds te voldoen aan de eisen die BM stelt aan de bedrijfskundig manager en om daarmee de scheidslijn tussen SBRM en BM te bewaken Voor het afstuderen in eigen bedrijf zijn in overleg met de lector de volgende voorwaarden geformuleerd. Deze voorwaarden zijn deels aanvullend en deels vervangend ten aanzien van de in de afstudeerwijzer vermelde criteria: 1) Een student moet een haalbaarheidsanalyse ontwikkelen waarin een omzetgroei naar minimaal 2M in 3 jaar wordt voorzien. Ook dient de onderneming na 3 jaar winstgevend te zijn. 2) De eerste begeleider dient een docent te zijn met ervaring in ondernemerschap en groei. De lector en de onderwijsmanagers zullen gezamenlijk een lijst samenstellen van potentiële docentbegeleiders aan de Praktijkcoördinator AFS. 3) Er komt een lijst van (minimaal) verplicht te gebruiken bronnen vanuit de Learning Community 4) De nadruk bij de plannen ligt op kostprijsberekening, de financierings- en het marketingplan en marktonderzoek en sluit aan bij de BBA kennisgebieden marketing, finance en accounting. 5) Het ontwikkelen van minimaal 3 groeiscenario s is verplicht 6) Het plan heeft genoeg complexiteit. Denk hierbij in termen van markt, partnerships, (it- )operations, business model/business system, innovatieproces/productontwikkeling, partner netwerk 7) Er is een externe begeleider vanuit het beroepenveld/ de student wordt begeleid via het Student Inc traject. De Praktijkcoördinator beoordeelt de uiteindelijke constructie van de vertegenwoordiging door het beroepenveld. Ad 2-Afstuderen in een bedrijf dat niet voldoet aan het >=10 FTE/ 1M criterium Het >=20FTE/ 2M criterium is gesteld vanuit de veronderstelling dat een bedrijf met lagere kengetallen meestal niet de complexiteit heeft die voor een afstudeeropdracht Business pagina 54 van 91

55 Management is vereist. Af en toe komt het voor dat een student wil afstuderen in een omgeving weliswaar niet voldoet aan de kengetallen, maar waarbij toch duidelijk sprake is van voldoende complexiteit in de opdracht. Hierbij kan gedacht worden aan een bepaalde opdracht binnen een franchiseorganisatie, waarbij het hoofdkantoor niet aan de eisen voldoet, maar met de complexe en hechte relaties met de franchisenemers toch een mooie afstudeeropdracht kan formuleren. Voor deze en vergelijkbare situaties wordt de volgende oplossing voorgesteld: 1) Een student kan een voorstel doen om af te wijken van dit criterium indien hij of zij van mening is dat het bedrijf anderszins aan de eisen van complexiteit voldoet. In dit geval dient de student een door de het Kenniscentrum ondersteunde gemotiveerde aanvraag (max. 2 A4) in te dienen bij de Praktijkcoördinator. Deze laat binnen twee weken weten of het voorstel wordt goed- of afgekeurd. Alleen in bijzondere omstandigheden zal goedkeuring worden verleend. 2) Er zal, in geval van goedkeuring, door de Praktijkcoördinator een afstudeerbegeleider worden aangewezen. Ad 3-Afstuderen in een non-profitbedrijf Als bedrijfskundig geschoold MKB-manager ligt de eis dat de afstudeeropdracht in een commerciële organisatie moet plaatsvinden voor de hand. Toch ontwikkelt de publieke sector steeds meer publiek/private initiatieven waarbij ondernemerschap, marktfocus en financiële analyses een dermate grote rol spelen dat ze ook voor een BM-student een zeer logische voorbereiding op het werkveld kunnen zijn. Denk hierbij aan een gemeente die bepaalde diensten wil outsourcen aan private partijen of die bepaalde publieke diensten deels met privaat wil laten financieren. Het volgende criterium wordt voorgesteld: 1) Indien een student zijn afstuderen wil doen bij een non-profit instelling dan zal hij/zij moeten motiveren dat de opdracht een sterke marktfocus heeft, vergelijkbaar is met een privaat initiatief of een publiek/privaat aspect heeft. 2) De Praktijkcoördinator besluit over de toelaatbaarheid van de opdracht; ze kan hiertoe eventueel advies inwinnen bij het Kenniscentrum. C. Voorbeelden mogelijke situaties Voorbeeld 1: Een starter wil kijken hoe hij/zij een versnelling kan aanbrengen in zijn groei. Er zal een combinatie van vragen moeten worden beantwoord die redelijk complex zijn, zoals: met welke partijen moet ik gaan samenwerken (leveranciers) hoe kom ik aan financiering van groei welke marktbenadering vraagt dat welke klantgroepen kan ik onderscheiden met welke wensen hoe onderscheid ik mij van mijn directe concurrenten economische haalbaarheid en prognoses Een en ander zal uitmonden in drie mogelijke business modellen, die tegen elkaar af worden gewogen en er wordt een gefundeerde keus gemaakt. Voorbeeld 2: Franchisegevers hebben doorgaans kleine kantoren met minder dan 10 medewerkers. De franchisenemers zijn immers zelfstandige ondernemers en tellen niet mee in de personeelsaantallen. Toch gaat het over een complexe organisatie, die groei en exploitatie vragen heeft en vaak worstelt met de inbreng van franchisenemers (governance). Voorbeeld 3: Een kleine organisatie (2-3 personeelsleden) wil uitbreiden. Waar moet zij voor kiezen, autonome groei (een nieuwe vestiging) of de overname van een bestaande partij? Een redelijk complex vraagstuk. Voorbeeld 4: Een klein bedrijf (3 medewerkers) wil zijn financiering op orde brengen. Voor welke optie moeten zij kiezen: werkkapitaal aantrekken, factoring, crowdfunding, lenen bij vrienden en bekenden, naar de bank, microkrediet? Onder deze schijnbaar eenvoudige vraag, schuilt een hele wereld, waarin de huidige bedrijfsvoering, het business model en de bedrijfseconomische situatie moet worden geanalyseerd. pagina 55 van 91

56 Voorbeeld 5: Een klein bedrijf wil gaan exporteren? Hoe moe zij dat doen, wie kan de partner zijn in het buitenland, hoe zit het met wet- en regelgeving in dat buitenland? Voorbeeld 6: Een gemeente wil een bepaalde gemeentelijke taak onderbrengen bij een commerciele partij of in een publiek-private samenwerking. Hiervoor moet gekeken worden naar de business modellen, vorm van de samenwerking, organisatiestructuur, wet- en regelgeving, bekostiging etc. Een complexe uitdaging. D. Vervolgstappen Denk je in aanmerking te komen voor een van de genoemde alternatieve opties, volg dan de procedure zoals beschreven in pagina 56 van 91

57 BIJLAGE 7: TIPS VOOR HET VINDEN VAN EEN AFSTUDEER- ORGANISATIE Aangezien de opleiding de student beschouwt als manager van zijn eigen studie, is het ook vanzelfsprekend dat de student de manager van zijn eigen afstudeerproject is. De student gaat daarom ook zelf op zoek naar een afstudeerorganisatie. Het afstudeerproject, als leerproces, begint in feite met de sollicitatie bij een potentiële afstudeerorganisatie. Het betekent ook dat je zelf kunt bepalen in welk type organisatie of branche je de afstudeeropdracht wilt uitvoeren en welke invulling je aan je afstudeertraject wilt geven. De afstudeeropdracht is ook een goede opstap voor je toekomstige loopbaan. Omdat je relevante werkervaring opdoet en je je kunt specialiseren in een door jou gewenste richting, wordt het makkelijker om na je studie ook de functie te krijgen waar jouw persoonlijke voorkeur naar uitgaat. Het is dan ook sterk aan te raden, een afstudeerorganisatie en afstudeeropdracht te zoeken die echt past bij jouw persoonlijke wensen en voorkeuren. Veel afstudeerorganisaties bieden afstudeerders trouwens een baan aan. Dus een goede afstudeerorganisatie is daarom des te interessanter. Een bewuste en gemotiveerde keuze voor een bepaalde afstudeerorganisatie, wordt door organisaties ook zeer op prijs gesteld. Er zijn natuurlijk ook studenten die nog geen idee hebben welke kant zij later uit willen. Dan is het afstudeerproject bij uitstek de gelegenheid om je nader te oriënteren en een beter beeld te krijgen van de mogelijkheden in de beroepspraktijk. Het is natuurlijk wel belangrijk dat je aan potentiële afstudeerbedrijven duidelijk kunt maken wat de opleiding en de afstudeeropdracht inhouden en wat je zelf wilt. Dat betekent dat je jezelf èn de opleiding goed moet kunnen verkopen. Solliciteren begint met het nadenken over je eigen wensen en voorkeuren t.a.v. de afstudeerorganisatie en het type afstudeeropdracht. Vervolgens is het handig om je eigen sterke punten, kennis, vaardigheden en ervaringen die je hebt opgedaan tijdens de opleiding en in bijbaantjes, eens op papier te zetten en te bekijken bij welke typen functies en werkzaamheden ze goed aansluiten. Bij het Praktijkbureau kun je brochures halen die kunnen helpen de informatie over opleiding en afstudeerproject goed onder woorden te brengen. Maar ook in deze cursuswijzer en in de studiegids van de opleiding is voldoende informatie te vinden om een goede brief te schrijven en een goed gesprek te kunnen voorbereiden. Het is aan te raden om organisaties eerst telefonisch te benaderen om te peilen of er wel behoefte is aan afstudeerders. Dat bespaart veel tijd, moeite en geld. Wanneer je toch besluit open sollicitaties te versturen, is het verstandig na enkele weken na te bellen omdat bedrijven niet altijd reageren op open sollicitatiebrieven. De beste weg om een afstudeerorganisatie (en straks ook een baan) te vinden is natuurlijk door gebruik te maken van jouw netwerk. Het is daarom handig om alle relaties die mogelijk kunnen helpen bij het vinden van een afstudeerorganisatie eens in kaart te brengen en te activeren. Uiteraard is het ook een goede zaak om vooraf informatie te vergaren over een organisatie. Het Praktijkbureau beschikt over veel informatie over organisaties waar al eerder BKMER/LE/BM - studenten zijn afgestudeerd. Daarnaast is het voor de sollicitant heel belangrijk om zich af te vragen welke redenen en voordelen een organisatie zou kunnen hebben om een afstudeerder in dienst nemen. Dus bedenk argumenten die een potentieel afstudeerbedrijf aanspreken en die het over de streep kan trekken. pagina 57 van 91

58 Voorbeelden van bruikbare argumenten zijn: Een afstudeerder is in staat vrij zelfstandig een klus te klaren. De begeleiding kost in het begin wat meer tijd (omdat de opdracht opgestart moet worden), maar na een paar weken is de begeleidingstijd meestal niet meer dan zo n 2 uur in de week. Een afstudeerder neemt dus vooral werk uit handen! Problemen die onopgelost blijven liggen wegens te hoge werkdruk of (tijdelijke) personeelskrapte in een organisatie, kunnen door een afstudeerder worden aangepakt. Een afstudeerder heeft (als buitenstaander) een frisse en kritische kijk op de gang van zaken in een organisatie. Afstudeerders kunnen een bijdrage leveren aan de vergroting van kennis in een organisatie. Voor een bedrijf is het heel leerzaam en nuttig om een afstudeerder te werk te stellen. Hierdoor krijgt het bedrijf een goed beeld van wat een BKMER/LE/BMstudent nu eigenlijk kan, over welke kwaliteiten, kennis en vaardigheden hij beschikt. Hierdoor krijgen bedrijven een beter beeld van hun toekomstige werknemers. Organisaties kunnen (indirect) invloed uitoefenen op de scholing van hun toekomstige werknemers. Door de opleiding te laten weten op welke kennis- en vaardigheidsgebieden er nog tekort wordt geschoten, wordt de aansluiting tussen beroepenveld en opleiding verbeterd. Uit onderzoek is gebleken dat veel bedrijfsmentoren nauwelijks door de studenten worden geïnformeerd over de regels en procedures m.b.t. het afstudeertraject, terwijl zij daaraan wel behoefte hebben! Om teleurstellingen van beide partijen te voorkomen en ervoor te zorgen dat het afstudeertraject niet voortijdig hoeft te worden afgebroken of wordt afgekeurd, is het van wezenlijk belang om de doelstellingen en de eisen t.a.v. de afstudeeropdracht, de verplichtingen van alle partijen en de opdracht zelf, heel goed door te spreken alvorens je een afstudeerorganisatie definitief accepteert. Dan kunnen geen onduidelijkheden ontstaan. Maak ook goede afspraken over de begeleiding: heeft de mentor voldoende tijd en kennis en is er een andere persoon binnen de organisatie die jou eventueel kan bijstaan, zijn belangrijk. Hulp van het Praktijkbureau bij het vinden van een afstudeerorganisatie Via het praktijkbureau kan je informatie krijgen over de diverse afstudeerorganisaties waar eerder studenten hun afstudeertraject hebben doorlopen. Er is een Stagevacaturebank op SharePoint met binnengekomen afstudeeropdrachten vanuit het bedrijfsleven. Het praktijkbureau krijgt bijna dagelijks nieuwe aanbiedingen binnen. pagina 58 van 91

59 BIJLAGE 8: FORMAT AFSTUDEERVOORSTEL pagina 59 van 91

60 pagina 60 van 91

61 pagina 61 van 91

62 pagina 62 van 91

63 BIJLAGE 9: TIPS M.B.T. SCHRIJVEN AFSTUDEERVOORSTEL Hoe schrijf ik een goed afstudeervoorstel? De Praktijkcoördinatoren AFS zijn behoorlijk streng bij het beoordelen van afstudeervoorstellen. Dat betekent dat de meeste, zo niet alle, voorstellen enige keren op en neer gaan: Gemiddeld zijn er 4 tot 5 pogingen nodig voor een voorstel wordt goedgekeurd! Het lijkt er soms op dat de praktijkcoördinator er op uit is om studenten te pesten, maar dat is natuurlijk niet zo. Er is eigenlijk maar één reden waarom de praktijkcoördinatoren zo kritisch zijn. Wij willen zeker weten dat je goed voorbereid aan je afstudeertraject gaat beginnen zodat: a. wij er vertrouwen in hebben dat je het tot een goed einde brengt en b. jij tijdens je afstudeerperiode geen tijd verliest, omdat blijkt dat je afstudeervoorstel niet goed genoeg doordacht was! Als hulpmiddel om te komen tot een goed afstudeervoorstel volgt hieronder tekst en uitleg over de kopjes van je afstudeervoorstel. Steeds geven we aan: - Waarom we het willen weten; - Wat we verwachten dat er in staat; - Veel voorkomende fouten. In de hierna volgende tekst worden achtereenvolgens behandeld: 1. Vul dit formulier volledig in en mail dit naar afstudereniba.fem@hu.nl. 2. Algemene gegevens. 3. Beschrijf de organisatie. 4. Formuleer de probleembeschrijving bij de organisatie. 4a. Omschrijf de probleemsituatie. 4b. Omschrijf het doel, de doelstelling en de kernvraag. 5. Beschrijf het eindresultaat dat je gaat opleveren. Ad 1. Vul dit formulier volledig in en mail dit naar afstudereniba.fem@hu.nl Waarom: Jij bent niet de enige die een afstudeervoorstel instuurt. Per jaar bekijken wij honderden voorstellen. Om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken hebben wij de beoordelingsprocedure gestandaardiseerd. Dat brengt wat spelregels met zich mee: een van de regels is dat je je voorstel alleen per mag indienen. Als je niet op de juiste manier mailt loop je kans op ernstige vertraging of nog erger: je voorstel raakt zoek! Een andere spelregel is dat je gebruik maakt van het voorgeschreven invulformat. Dat maakt het voor ons gemakkelijker om te kunnen beoordelen. Wat: Wij verwachten dat je je voorstel volledig invult: dat betekent dat je alle vragen beantwoordt! Een uitzondering geldt voor de zogenaamde pro-forma invulling: je weet dan nog niet precies hoe je voorstel er uit gaat zien, maar je wilt je wel alvast aanmelden om aan de procedure mee te doen. In dat geval lever je een voorstel aan dat met name is ingevuld voor de algemene gegevens. Je voorstel wordt dan NIET inhoudelijk beoordeeld, maar geldt als een seintje voor ons dat er een meer uitgewerkt voorstel aan zit te komen. Een later voorstel van jou dat binnenkomt na de sluitingstermijn wordt dan toch in behandeling genomen. Fouten: - Voorstel of pro-forma voorstel naar verkeerd adres g d. Gevolg: vertraging of uitsluiting (lees: niet opgenomen in de procedure); - Voorstel rechtstreeks naar praktijkcoördinator g d. Gevolg: vertraging of uitsluiting; - Voorstel niet in het juiste format. Gevolg: vertraging; je krijgt je voorstel terug met het verzoek het in het juiste format aan te leveren. pagina 63 van 91

64 Ad 2. Algemene gegevens Waarom: Wij willen graag een algemeen beeld hebben van jou, we willen graag weten met wie we te maken hebben, hoe je er voor staat (studieresultaten), welke opleiding je volgt en bij welke organisatie je je afstudeeropdracht gaat uitvoeren. Dit om een eerste indruk te hebben en te beoordelen of je tot het afstudeertraject kunt worden toegelaten (ofwel: voldoet aan de ingangseisen). Wat: De algemene gegevens bevatten een aantal onderdelen: gegevens over je opleiding, je personalia, de organisatie waar je je afstudeeropdracht wilt gaan uitvoeren en gegevens over je bedrijfsmentor. Fouten: - Niet alle gevraagde gegevens zijn ingevuld. Gevolg: vertraging; je krijgt je voorstel terug met het verzoek alle gegevens in te vullen. Het kan zijn dat je nog niet alle gegevens tot je beschikking hebt: geef dat dan duidelijk aan met de reden waarom je (bijvoorbeeld de naam van je bedrijfsmentor) die gegevens nog niet hebt en op welke termijn je die gegevens verwacht te kunnen aanleveren; - Je hebt te weinig studiepunten om aan het afstudeertraject te beginnen. Ons standpunt is dan dat je niet mag beginnen, we nemen je afstudeervoorstel niet in behandeling. Er kunnen goede redenen zijn waarom je, ondanks niet voldoende studiepunten, toch aan je afstudeeropdracht denkt te mogen beginnen. Dien dan een verzoek in bij de Examencommissie. Wij mogen als praktijkcoördinatoren geen toestemming geven om af te wijken van het voorgeschreven aantal studiepunten om aan het afstudeertraject te beginnen. De examencommissie mag dat wel. Ad 3. Beschrijf de organisatie Waarom: Natuurlijk zijn wij nieuwsgierig naar de organisatie waar je je afstudeeropdracht wilt gaan uitvoeren, maar we willen óók aan de hand van de gegevens die je ons hier verstrekt kunnen nagaan of de organisatie naar ons idee voldoende mogelijkheden heeft om jou te kunnen begeleiden en jou te kunnen laten ervaren wat er in een organisatie allemaal speelt, zodat je na je afstuderen als bedrijfskundige aan de slag kunt. Uit onze ervaring blijkt dat bij een geringe omzet en of een gering aantal werknemers je (te) gauw als extra werknemer wordt ingezet of dat er onvoldoende bedrijfskundige breedte of kennis is om goed te kunnen werken aan je afstudeervoorstel. Wat: Wij willen graag weten in welke branche of sector de beoogde organisatie werkzaam is en we willen een idee hebben van de omvang van de organisatie, als gezegd om een indruk te hebben van de bedrijfskundige mogelijkheden binnen die organisatie. De normen die wij hanteren voor omzet en aantal werknemers zijn niet heilig: dat betekent dat als de organisatie de normen net niet haalt het niet is uitgesloten dat we je voorstel toch goedkeuren. Bespreek het tevoren met de praktijkcoördinator van jouw opleiding; - Branche: Geef aan op welk gebied de organisatie actief is, in welke sector zij actief is; - Omzet: Het gaat niet om de exacte cijfers: een globale omzet voldoet. Als je opdracht alleen betrekking heeft op een onderdeel van de organisatie, bijvoorbeeld alleen de Nederlandse vestigingen van een internationale organisatie, geef dan de omzet van het onderdeel waar je opdracht over gaat (in het voorbeeld: de omzet in Nederland); - Aantal werknemers: Geef dit aan in termen van aantal FTE (Full Time Eenheden); - Activiteiten: Geef aan wat de primaire activiteit(en) is (zijn) van de organisatie. pagina 64 van 91

65 Fouten: - De branche is onduidelijk omschreven. Gevolg: wij krijgen onvoldoende beeld en kunnen niet goed beoordelen en sturen je voorstel terug met het verzoek te verduidelijken; - De omzet is niet bekend of te vaag omschreven, bijvoorbeeld niet toegespitst op het onderdeel van de organisatie waar je opdracht over gaat. Gevolg: we kunnen niet voldoende beoordelen of er genoeg ruimte is voor jouw bedrijfskundige ontwikkeling om je opdracht tot een goed einde te brengen. Je krijgt je voorstel retour met het verzoek te verduidelijken; - Het aantal FTE is niet duidelijk. Met name van het onderdeel van de organisatie waar je je opdracht gaat uitvoeren. Gevolg: wij kunnen niet goed beoordelen of de organisatie of het organisatieonderdeel voldoende mogelijkheden biedt: je krijgt je voorstel retour met het verzoek te verduidelijken; - De activiteiten zijn niet helder genoeg omschreven. Gevolg: wij hebben niet voldoende zicht op de organisatie. Je krijgt je voorstel retour met het verzoek te verduidelijken; - Foldertaal: het komt nogal eens voor dat we teksten krijgen voorgelegd die met knippen en plakken rechtstreeks uit de organisatiefolder komen. Wij willen graag dat je in je eigen woorden omschrijft wat de organisatie doet. Jouw woorden geven ons meer de mogelijkheid om te beoordelen of je snapt wat er gebeurt; - Te ingewikkeld: Hou het simpel en duidelijk. Liever: Intercargo zorgt voor opslag en vervoer van goederen, dan: Intercargo biedt de oplossing voor al uw logistieke problemen. Ad 4a. Omschrijf de probleemsituatie bij de organisatie Waarom: Wij willen graag kunnen beoordelen hoe serieus het probleem is dat je gaat oplossen (inderdaad: de meeste opdrachten zijn probleemgestuurd, hoewel dat niet per se noodzakelijk is) en wij willen graag kunnen beoordelen hoe groot de kans is dat er daadwerkelijk wat met je aanbevelingen gebeurt. Daarnaast gaan wij er van uit dat de medewerking van de organisatie groter zal zijn naarmate het probleem serieuzer is. Wat: Beschrijf nauwkeurig en met feiten onderbouwd wat de aanleiding is voor de opdracht. Daarbij is handig dat je aandacht besteedt aan de noodzaak om een oplossing voor het probleem te vinden, de zogenaamde Sense of Urgency. Denk aan WAND-vraag uit het SSBK-model. Probeer dit op strategisch niveau te formuleren, wat zoveel wil zeggen als: Hoe staat het probleem het bereiken van de strategische doelen van de organisatie in de weg. Dit noemen we de strategische inbedding. Onderbouw met feiten wat mogelijke kwalijke gevolgen zijn als het probleem niet wordt opgelost en wat eventuele positieve gevolgen zijn als de opdracht goed wordt uitgevoerd. Wat is de mogelijke meerwaarde voor de organisatie van jouw inzet. Fouten: - Aanleiding onduidelijk, vaag, of te weinig relatie met de strategie; - Sense of Urgency onduidelijk, te gering of niet feitelijk onderbouwd; - Probleem te gemakkelijk oplosbaar (te klein, te voor de hand liggende oplossing); Gevolg kan zijn dat je je voorstel retour krijgt met het verzoek nader uit te werken, of om het nog eens te bespreken met opdrachtgever om het meer op strategisch niveau te tillen. Gevolg kan ook zijn dat we het probleem niet als serieus genoeg bestempelen en je adviseren naar een andere opdracht of opdrachtgever uit te zien. Dit laatste is met name het geval als we de indruk hebben dat er eigenlijk geen échte opdracht ligt, maar de opdrachtgever zo vriendelijk is geweest om iets voor jou te verzinnen. pagina 65 van 91

66 Ad 4b. Probleembeschrijving Doel, doelstelling, kernvraag Waarom: Wij willen graag kunnen beoordelen of het reëel is dat je met deze opdracht (het managementvraagstuk) aan de slag gaat. Reëel in de zin van: - Raakt het de strategie van de organisatie (is het van voldoende gewicht); - Is het zinnig om hier een HBO-er voor aan het werk te zetten; - Is het niet te klein of te groot; - Is het van voldoende bedrijfskundige importantie 7 (breed genoeg); - Is de opdracht niet te operationeel 8. Wat: Doel: we vragen om een omschrijving van het doel. We bedoelen hier het doel van de organisatie: dit dwingt je om de relatie met de organisatiestrategie te leggen: doel, doelstelling en kernvraag dienen een mooie logische verbinding te laten zien: de beantwoording van de kernvraag is in feite de doelstelling van je opdracht en deze doelstelling dient een bijdrage te leveren aan doel(en) van de organisatie. De aanloop naar deze logica heb je ingezet in de probleemomschrijving! Doelstelling: Hier geef je weer wat de organisatie wil dat jij gaat bereiken met je opdracht. Het gaat dus expliciet om de doelstelling van de opdracht voor het managementvraagstuk dat op tafel ligt. Wij zien dit graag zo SMART mogelijk. Hoofdvraag: Wij willen graag een kernvraag zien die zo scherp ( = duidelijk, afgebakend, helder, goed geformuleerd, zonder ruimte voor misverstand) mogelijk, zo kort mogelijk en zo doel- of oplossingsgericht mogelijk is gesteld, waarbij meerdere (minimaal twee 9 ) bedrijfskundige disciplines zijn afgedekt. Fouten: - Doel: gaat niet over de organisatie; - Doel: niet strategisch geformuleerd; - Doelstelling: gaat niet over je opdracht; - Doelstelling is niet SMART geformuleerd; - Kernvraag niet in lijn met doel en doelstelling; - Kernvraag niet helder, niet goed afgebakend; - Kernvraag is een gesloten vraag; - Kernvraag mist een tweede discipline; - Kernvraag mist de financieel/economische discipline. Gevolgen: In alle gevallen krijg je je voorstel retour met het verzoek aanpassingen door te voeren. 7 Als het goed gaat studeer je af als bedrijfskundige. Dat betekent dat je werkt vanuit een brede oriëntatie. Een bedrijfskundige kan overzien wat er in de rest van de organisatie gebeurt als er ergens aan een knop wordt gedraaid. Deze brede oriëntatie dient in het onderzoek naar voren te komen en dus in de opdracht te zijn geborgd. Bovendien studeer je af op Hbo-niveau: dat betekent dat opdrachten die in de richting gaan van (uitsluitend) invuloefeningen, die ook door lager opgeleiden kunnen worden uitgevoerd, uit den boze zijn. In deze categorie vallen opdrachten als: schrijf een processenhandboek, of voer een onderdeel van een groter project uit. Werken aan een projectonderdeel wordt overigens niet per definitie afgekeurd. 8 Je afstudeeropdracht is niet bedoeld om als full-time medewerker te functioneren; zie de afstudeerhandleiding! 9 De derde bedrijfskundige discipline: de financieel/economische is verplicht en hoeft in de kernvraag niet te worden opgenomen. pagina 66 van 91

67 Ad 5. Wat is het eindresultaat dat je gaat opleveren? Waarom: Tot slot willen we graag weten wat je beoogde eindresultaat is om te kijken of het geheel sluitend is. Het is voor ons een finale check of er een mooie rode draad in je voorstel zit: na het vaststellen van een probleem heb je dat probleem verwoord in een kernvraag voor het management, wat het antwoord op de kernvraag moet gaan opleveren, uitgesplitst in de drie bedrijfskundige disciplines. Dat alles bij elkaar genomen levert een eindresultaat op waarmee de cirkel rond zou moeten zijn. Dat willen we hier graag controleren. Wat: Letterlijk dien je hier weer te geven wat je aan de organisatie gaat opleveren, wat je achterlaat na je vertrek. In de regel zal dat een pakket aanbevelingen zijn waarmee de organisatie het door jouw onderzochte probleem kan oplossen. Je doet dat in de vorm van een adviesrapport.de meest kernachtige samenvatting van je eindresultaat zal dan ook zijn: Een adviesrapport waarin antwoord wordt gegeven op de hoofd- en deelvragen. Omdat dit een te abstracte en ongespecificeerde samenvatting is, dien je dit specifieker en concreter te maken: specifieker door (kort) in te gaan op de hoofdvraag én concreter door het ietsje uitgewerkt neer te zetten als bedoeld voor de organisatie van je afstudeertraject. Probeer het kort en krachtig te houden. Wij denken dat het mogelijk is om in 5 tot 10 regels je eindresultaat te beschrijven. Fouten: - Niet de hele breedte van kernvraag is gedekt (denk aan de drie disciplines); - Je refereert aan tussenproducten, tussenresultaten (en tussenresultaten zijn géén eindresultaat!); - Het is niet kort en bondig genoeg. In alle gevallen zul je het advies krijgen er nog eens kritisch naar te kijken en krijg je je afstudeervoorstel retour. Tot slot: algemene opmerkingen Tot slot volgen nog wat algemene opmerkingen die je wellicht behulpzaam kunnen zijn. Nauwkeurigheid van je voorstel: Wij vragen nogal wat van je met betrekking tot je afstudeervoorstel. Je zou de indruk kunnen krijgen dat we meer van je vragen dan dat je op het moment van het maken van je voorstel weet. Uiteraard weet je bijvoorbeeld nog niet hoe je onderzoek er precies uit gaat zien en hoe de onderzoeksvraag, deelvragen moeten worden geformuleerd en welke theorieën en modellen er nodig zijn om het antwoord op het managementvraagstuk te kunnen geven. Onze reactie is tweeërlei: - Aan de ene kant zeggen we uit ervaring dat het loont om er dan toch wat langer bij stil te staan, het nog eens goed te bespreken met je opdrachtgever, er nog eens goed over na te denken zodat je je voorstel preciezer kunt opstellen. De tijd die je er hier insteekt verdien je dubbel terug tijdens de daadwerkelijke uitvoering! - Aan de andere kant is vooralsnog het enige doel van het goedgekeurd krijgen van je voorstel dat je toegang krijgt tot je afstudeertraject. Als je tijdens dat traject nog aanpassingen doet is dat helemaal niet erg, mits je dat doet in overleg met je docentbegeleider. Natuurlijk moet je voorstel herkenbaar zijn in wat er uiteindelijk als afstudeerscriptie op tafel komt te liggen, maar dat je in je scriptie aanpassingen pleegt ten opzichte van je voorstel op basis van voortschrijdend inzicht is helemaal niet erg. Het zou zelfs zo kunnen zijn, hoewel dat niet voor de hand ligt, dat je huidige kernvraag er iets anders uitziet dan je uiteindelijke hoofdvraag/onderzoeksvraag in je plan van aanpak. Uiteraard in overleg met je docentbegeleider. pagina 67 van 91

68 Status van je voorstel Na iedere beoordeling krijg je je voorstel terug voorzien van feedback, waarbij wij je een kleur en cijfer meegeven om je een indicatie te geven van hoever je van goedkeuring verwijderd bent. Dat wil in de regel niet zeggen dat als je alle feedback opvolgt, je automatisch goedkeuring krijgt. Je zult vermoedelijk wel een cijfer dichter bij de 1 (is goedkeuring) krijgen, maar, zeker als er nog veel schort aan je voorstel, geven wij er de voorkeur aan om de feedback wat te doseren en te faseren om het voor jou wat meer behapbaar te maken. In de regel concentreren we ons eerst op de eerste vragen en als die in orde zijn kijken we in een later voorstel verder. Dat betekent enerzijds dat als we je feedback geven over de eerste vragen, bijvoorbeeld over de sense of urgency zonder in te gaan op het eindresultaat, dat we in een latere fase best nog feedback op het eindresultaat kunnen geven! Anderzijds betekent het in de regel dat als de feedback met name gaat over latere vragen, bijvoorbeeld over het eindresultaat, dat het voorgaande in orde is. Je kunt dat dan ook zien in het meegegeven cijfer. Nederlands: grammatica, stijl en spelling Wij verwachten helemaal aan het eind van het afstudeertraject in de vorm van je afstudeerscriptie dat die er qua Nederlands (en dan doelen we op stijl, spelling, grammatica), vlekkeloos uitziet. Je voorstel is een voorbereiding op je scriptie en daar stellen we dezelfde eisen aan: let dus op je Nederlands! Overigens mag je je voorstel (evenals de scriptie) ook in het Engels aanleveren. Ook dan geldt dat het qua stijl en spelling kwalitatief goed moet zijn! pagina 68 van 91

69 BIJLAGE 10: OPZET PLAN VAN AANPAK Let op: het Plan van Aanpak moet met alle handtekeningen (docentbegeleider, 1 e examinator, bedrijfsmentor en de student) worden ingeleverd op het Praktijkbureau. Digitale ondertekening is toegestaan, bijvoorbeeld aan de hand van het programma HelloSign. Inhoudsopgave Plan van Aanpak O: Titelblad, datum O1: Gegevens opdrachtgever en opdrachtnemer + statusoverzicht + ruimte voor handtekeningen. Hoofdstuk 1. Opdrachtomschrijving en probleemanalyse. Hoofdstuk 2. Theoretische verkenning. Hoofdstuk 3. Onderzoeksopzet. Hoofdstuk 4. Fasenplanning. Hoofdstuk 5. Projectrisico s. Hoofdstuk 6. Verplichte bijlage: Beoogde opzet adviesrapport. Gedetailleerde planning. Planning van week tot week, inclusief op te leveren deelproducten, terugkoppelmomenten met opdrachtgever en docent. Toelichting op inhoud Plan van aanpak Hieronder volgt een toelichting op de inhoud van hoofdstuk 1 tot en met 6. Hoofdstuk 1. Opdrachtomschrijving en probleemanalyse o Korte beschrijving van de opdrachtgevende organisatie en haar activiteiten. o Korte beschrijving van het bedrijfsonderdeel waarop jouw opdracht betrekking heeft. o Omschrijving van de opdracht, zoals geformuleerd door de opdrachtgever (= managementvraagstuk). o Het doel voor de organisatie met het verstrekken van de afstudeeropdracht (waar moet jouw onderzoek aan bijdragen? Wat wil de opdrachtgever met de onderzoeksresultaten bereiken?). Een doel is kwalitatief van aard. o Doelstelling: kwantitatief. o Probleemanalyse / aanleiding tot het onderzoek. o Het gewenste eindresultaat (wat moet je uiteindelijk opleveren?): geef duidelijk aan waar het advies over moet gaan en betrek daarin minimaal 3 bedrijfskundige disciplines. Een kosten-baten-analyse is een verplicht onderdeel! o Afbakening / randvoorwaarden / eisen / beperkingen gesteld door de opdrachtgever. o De door jou geformuleerde onderzoeksvraag voor het onderzoek. Hoofdstuk 2. Theoretische verkenning Voordat je deelvragen kunt opstellen moet je je eerst oriënteren op het onderwerp en de daarmee samenhangende theorie, begrippen en modellen. Dus je doet een eerste theoretische verkenning. Vat in eigen woorden een aantal referenties (boeken/artikelen etc.) samen die relevant zijn voor het kennisgebied. Beschrijf ook kernbegrippen en relaties tussen kernbegrippen. Raadpleeg hierbij meerdere bronnen per kernbegrip. Stel op basis van de uitkomsten een literatuurlijst op. Stel vervolgens een onderzoeksmodel op: welke aspecten moet je onderzoeken en hoe hangen die met elkaar samen. pagina 69 van 91

70 Hoofdstuk 3. Onderzoeksopzet Herhaal de onderzoeksvraag. Formuleer deelvragen, evt. ingedeeld in categorieën, en zet deze in een logische volgorde van onderzoek. Geef bij iedere deelvraag aan waarom je deze vraag stelt, welke informatie je m.b.v. deze vraag wilt vergaren en hoe dit in verband staat met een volgende deelvraag of met de onderzoeksvraag. o Deel de deelvragen in in categorieën. Dat is een serie deelvragen die met elkaar samenhangen. Bijvoorbeeld. I. Huidige situatie. Dit zijn tevens de fasen van je onderzoek. Deze fasen komen straks terug in de fasenplanning (hoofdstuk 4). o Omschrijf de te gebruiken onderzoeksmethodieken: op welke wijze ga je de benodigde informatie vergaren? Doe dat per deelvraag of per categorie deelvragen. o Deskresearch: welke literatuur, welke theorie of modellen, welke bestaande in en externe bronnen ga je gebruiken? o Fieldreserach: - Kwalitatief onderzoek: welke methoden (bijv. interviews, paneldiscussie, brainstormsessie etc.), met wie (functie), hoeveel personen en waarover. - Kwantitatief onderzoek: geef aan op welke wijze je het kwantitatieve onderzoek gaat uitvoeren: methode, omvang en samenstelling van de totale onderzoekspopulatie, indien een steekproef, omvang van de steekproef, wijze van steekproeftrekking, samenstelling van de steekproef, representativiteit, betrouwbaarheid, nauwkeurigheid. Per deelvraag (of categorie) geef je aan hoe je de betrouwbaarheid en validiteit gaat waarborgen. Voeg een paragraaf toe over ethisch handelen in relatie tot je onderzoeksmethodieken. Hoofdstuk 4. Fasenplanning Voeg een schema volgens de opzet (of vergelijkbaar) hieronder toe. De fasen komen overeen met de categorieën deelvragen. Fase 1.. (geef hier een naam aan, bijv. analyse huidige situatie ) Fase 2.. Fase 3... Fase... Fase. Advies Tijdsperiode Activiteiten Methode(n) Van onderzoek Resultaat Week Week Beschrijf wat je gaat onderzoeken Beschrijf hoe je het gaat onderzoeken Bijv. Overzicht Sterktes/zwaktes Week - Etc. Bijv.inzicht in kosten en baten Eindrapport Hoofdstuk 5. Projectrisico s. Je beschrijft eventuele projectrisico s en de manier waarop je daarmee om gaat. Hoofdstuk 6. Opzet afstudeerscriptie Geef een inhoudsopgave van de afstudeerscriptie. Denk weer om een logische volgorde. De eerste drie hoofdstukken van dit Plan van Aanpak vormen de basis van de eerste hoofdstukken van de afstudeerscriptie. Hoofdstuk 7. Leerdoelen Omschrijf je persoonlijke leerdoelen voor het afstudeertraject. Voor BKM-studenten: deze leerdoelen vormen tevens het uitgangspunt voor het reflecteren op jouw functioneren in de beroepspraktijk. Daar schrijf je in een later stadium een reflectieverslag over. pagina 70 van 91

71 BIJLAGE 11: OPZET AFSTUDEERSCRIPTIE In hoofdstuk staat beschreven aan welke eisen de afstudeerscriptie moet voldoen. Het betreft vormeisen en inhoudelijke eisen. In deze bijlage wordt een opzet gegeven voor de inhoudelijke ordening van de afstudeerscriptie, die kan helpen bij het opstellen van de afstudeerscriptie. Tot slot kun je ook het beoordelingsformulier naast je scriptie leggen, om te zien of je voldoet aan alle criteria die worden gesteld. Gebruik het boek Taaltopics Rapporteren voor het opzetten van een goede afstudeerscriptie. De scriptie kent de volgende inhoud: o o o o Titelblad, incl. naam, versie, datum Managementsamenvatting Voorwoord Inhoudsopgave o Inleiding - Achtergrond - Opdrachtomschrijving - Doelstelling - Probleemanalyse (huidige en gewenste situatie) - Onderzoeksvraag - Beperkingen van het onderzoek - Opbouw van het rapport o o o o o o Theoretisch kader Onderzoeksaanpak - Onderzoeksvraag - Deelvragen - Beschrijving en verantwoording methoden voor dataverzameling en dataanalyse - Betrouwbaarheid en validiteit Uitkomsten van het onderzoek/ Resultaten en analyse van de resultaten Conclusies Mogelijke oplossingen Aanbevelingen Literatuurlijst/Referenties Bijlagen pagina 71 van 91

72 BIJLAGE 12: FORMAT BEOORDELINGSFORMULIER FEM VOOR GESCHREVEN AFSTUDEERWERK

73 pagina 73 van 91

74 pagina 74 van 91

75 pagina 75 van 91

76 pagina 76 van 91

77 pagina 77 van 91

78 pagina 78 van 91

79 pagina 79 van 91

80 pagina 80 van 91

81 pagina 81 van 91

82 pagina 82 van 91

83 pagina 83 van 91

84 pagina 84 van 91

85 pagina 85 van 91

86 13 pagina 86 van 91

87 pagina 87 van 91

88 BIJLAGE 14: RICHTLIJNEN VOOR HET SCHRIJVEN VAN HET REFLECTIE- VERSLAG ROND HET AFSTUDEERTRAJECT BKM (Alleen voor BKM) 1. Omslag/Titelblad - Voor- en achternaam van de student. - Hogeschool Utrecht. - Naam van de opleiding. - Datum van voltooiing. 2. Voorwoord - Kort dankwoord aan het bedrijf of instelling waar je het afstudeertraject hebt gelopen en aan degenen die je begeleid hebben. 3. Inleiding - Vestigingsplaats. - Zeer beknopte ontstaansgeschiedenis. - Concernverbanden (moeder- of dochterbedrijven). 4.1 Overzicht verrichte werkzaamheden - Beschrijf wat je tijdens het afstudeertraject hebt gedaan. Maak onderscheid tussen werkzaamheden ten behoeve van een specifieke opdracht en de "dagelijkse" werkzaamheden. Schrijf in concrete en specifieke termen. Vermeld bij elke activiteit de tijd die je eraan hebt besteed (in dagen of dagdelen). - Geef een samenvattend overzicht (geen chronologische opsomming van dag tot dag). Vermeld ook eventuele deelname aan (excursie)programma's, cursussen, beurzen, uitstapjes, vergaderingen enz. Dit hoofdstuk moet puur beeldvormend zijn, dus geen oordelen Evaluatie afstudeertraject - Leerervaringen tijdens het afstudeertraject: wat zou je op grond van deze ervaringen een volgende keer "anders" doen, wat viel je mee/tegen, enz. - Het eigen functioneren: eigen voorkeuren, sterke en zwakke kanten, functioneren in werkverband, sociale vaardigheden, collegialiteit, omgaan met stress, lerend vermogen, merkbare verbeteringen uit aandachtspunten/leerdoelen uit assessment (ten opzichte van het begin van het afstudeertraject), enz. 4.3 Competenties (beschrijf hoe aan onderstaande doelstellingen is voldaan): - Toepassing van theorie in praktijk. - Omgaan met (nieuwe) werkomgeving. - Testen van de eigen mogelijkheden in de praktijk. - Aftasten van de loopbaanmogelijkheden - Eigen persoonlijke leerdoelen zoals beschreven in PvA. 5. Uitwerken van meerdere kritisch incidenten aan de hand van STARR-methodiek 6. Nawoord Bijlage(n): - Curriculum Vitae - Logboek (datum, uren, werkzaamheden, inzichten) - Feedbackformulieren bedrijfsmentor - Voortgangsrapportages

89 BIJLAGE 15: BEOORDELINGSFORMULIER FUNCTIONEREN IN DE BEROEPSPRAKTIJK VOOR DOCENTBEGELEIDER (Alleen voor BKM) pagina 89 van 91

Rolverdeling bij afstudeertraject Institute for Business Economics (IBE)

Rolverdeling bij afstudeertraject Institute for Business Economics (IBE) Rolverdeling bij afstudeertraject Institute for Business Economics (IBE) Hieronder worden kort de rollen van de verschillende betrokkenen bij het afstudeerproces beschreven. N.B. De afstudeerder heeft

Nadere informatie

Informatie over het Afstuderen

Informatie over het Afstuderen Informatie over het Afstuderen In dit document ontvangt u een overzicht van het doel, de verwachtingen, eisen en voorbeelden van afstudeeropdrachten van studenten van de Academie voor Algemeen en Financieel

Nadere informatie

Format voor het plan van aanpak voor het aanvragen van een ster

Format voor het plan van aanpak voor het aanvragen van een ster Format voor het plan van aanpak voor het aanvragen van een ster Uitwerking Domein Gezondheidszorg Hogeschool Utrecht Honoursforum GZ Onderwerp / thema: Naam student: Studentnummer: Opleiding: Studiejaar

Nadere informatie

Taal, Media en Communicatie

Taal, Media en Communicatie BrVTTaalMediaCommdef 29-09-2011 12:39 Pagina 1 Handleiding voor bedrijfsmentoren Beroepenveld Taal, Media en Communicatie Begeleiden van ICT-studenten Opleidingen Afstuderen / stage Journalistiek Communicatie

Nadere informatie

Errata Studiegids. Bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs Deeltijd

Errata Studiegids. Bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs Deeltijd Errata Studiegids Bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs Deeltijd 2015-2016 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 Errata 4 2.1 Afstuderen (paragraaf 2.5.6)... 4 2.2 HU Onderwijsrooster (paragraaf 6.1)... 4 2.3

Nadere informatie

Errata Studiegids. Bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs Voltijd

Errata Studiegids. Bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs Voltijd Errata Studiegids Bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs Voltijd 2015-2016 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 Errata 4 2.1 Afstuderen (paragraaf 2.5.6)... 4 2.2 HU Onderwijsrooster (paragraaf 6.1)... 4 2.3

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Praktijkcomponent in de opleiding

Praktijkcomponent in de opleiding Praktijkcomponent in de opleiding Praktijkcoördinatoren / Praktijkbureau Praktijkcoördinatoren (inhoudelijk) Locatie: DL500 3 e etage Spreekuren zie contactgegevens cursussite Email walter.vandenbrink@hu.nl

Nadere informatie

Basisinformatie Opleiding

Basisinformatie Opleiding Basisinformatie Opleiding Introductie Je neemt deel aan de opleiding Professional Coaching & Leiderschap bij Coachcenter. De opleiding is er voor ieder die zichzelf verder wil ontwikkelen op persoonlijk

Nadere informatie

Handleiding bij de AFSTUDEEROPDRACHT

Handleiding bij de AFSTUDEEROPDRACHT Handleiding bij de AFSTUDEEROPDRACHT versie april 2014 Inhoudsopgave Inleiding 1. Wat is een goede afstudeeropdracht? 2. Hoe vind je een afstudeerbedrijf? 3. De gehele procedure 3.1 Vooraf 3.2 Het afstuderen

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Reglement Onderzoekscollege en Bachelorscriptie Europese Studies

Reglement Onderzoekscollege en Bachelorscriptie Europese Studies Faculteit der Geesteswetenschappen Europese Studies Reglement Onderzoekscollege en Bachelorscriptie Europese Studies 2015-2016 Vastgesteld en goedgekeurd door de Examencommissie van het College of Humanities,

Nadere informatie

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ juli 2014 ingangsdatum 1 september 2014 Algemeen Het verplichte keuzeonderwijs beslaat 10 ec in studiejaar 2 (keuzevakken) en 10

Nadere informatie

Dit reglement is een extract uit de Onderwijs- en Examenregeling van NOVI Hogeschool.

Dit reglement is een extract uit de Onderwijs- en Examenregeling van NOVI Hogeschool. EXAMENREGLEMENT Dit reglement is een extract uit de Onderwijs- en Examenregeling van NOVI Hogeschool. Art 5.1 Toetsing binnen de opleiding 1. Een tentamen ter afsluiting van een onderwijseenheid bestaat

Nadere informatie

Studiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging

Studiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Studiehadleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Methoden en vaardigheden voor praktijkonderzoek Code onderwijseenheid: HBOMIGV015MV Jaar: Onderwijsperiode:

Nadere informatie

Reglement Bachelorscriptie Geschiedenis Vastgesteld op 1-9-2015, verbeterd en goedgekeurd door de examencommissie op 10-9- 2015

Reglement Bachelorscriptie Geschiedenis Vastgesteld op 1-9-2015, verbeterd en goedgekeurd door de examencommissie op 10-9- 2015 Faculteit der Geesteswetenschappen Afdeling Geschiedenis, Europese studies en Religiewetenschappen Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam Datum 10-9-2015 Contactpersoon J.J.B.Turpijn@uva.nl Bijlagen Beoordelingsformulier

Nadere informatie

FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN

FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN REGELS VOOR HET SCHRIJVEN EN BEOORDELEN VAN BACHELORSCRIPTIES BIJ KUNST- EN CULTUURWETENSCHAPPEN (tot 1 september 2015 geldt dit reglement ook voor de BA Religiewetenschappen)

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM:

FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: De (G)OC heeft als formele wettelijke vastgelegde taak het adviseren over de OER en het jaarlijks beoordelen

Nadere informatie

Student : Lex Krijgsman maakt voortgangsverslag zoals omschreven in het voorwoord

Student : Lex Krijgsman maakt voortgangsverslag zoals omschreven in het voorwoord Voortgangsverslag blok 5 Naam : Lex Krijgsman Studentnummer : 11071060 Groep : TP29 datum : 10-08-2013 periode : Leerjaar 2 (Propedeuse ) september 2013 augustus 2014 Doel : Het voortgangsverslag is vooral

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Faculteit Geesteswetenschappen BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Onderstaand formulier betreft de beoordeling van het stageverslag en het onderzoeksverslag. Deze wordt door de begeleidende

Nadere informatie

PRESENTATIE 2P6. Een recept voor Sterrenregen Hans Nottet hogeschooldocent en voorzitter Honourscommissie bij ILC-FNT

PRESENTATIE 2P6. Een recept voor Sterrenregen Hans Nottet hogeschooldocent en voorzitter Honourscommissie bij ILC-FNT PRESENTATIE 2P6 Een recept voor Sterrenregen Hans Nottet hogeschooldocent en voorzitter Honourscommissie bij ILC-FNT We gaan toch niet echt stempelen? Steven Nijhuis onderzoeker bij het lectoraat Vernieuwing

Nadere informatie

[STUDIEHANDLEIDING SLB EN EXAMINERING BPV ] Studiehandleiding studieloopbaanbergeleiding en examinering.

[STUDIEHANDLEIDING SLB EN EXAMINERING BPV ] Studiehandleiding studieloopbaanbergeleiding en examinering. 2014/2015 ROC van Amsterdam studieloopbaanbergeleiding en examinering leerjaar 3 Schooljaar 2014/2015 Annika Morrice, Ali el Amraoui [STUDIEHANDLEIDING SLB EN EXAMINERING BPV ] Studiehandleiding studieloopbaanbergeleiding

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstudeeropdracht Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TICT-AFSTUD-12 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht 1.3 Cursusnaam in Engels Afstudeeropdracht

Nadere informatie

Modulebeschrijving FINSLC0108

Modulebeschrijving FINSLC0108 pagina 1 van 5 Modulebeschrijving FINSLC0108 Naam module FINSLC0108 Vakgebied(en) Studieloopbaancoaching Studiepunten 1 EC Voorkennis De vereiste voorkennis van deze module zijn de stagevoorbereidingsactiviteiten

Nadere informatie

Handleiding Plannen van Zorg BBL-CombiCare Gehandicaptenzorg Verzorgende-IG/Medewerker Maatschappelijke Zorg

Handleiding Plannen van Zorg BBL-CombiCare Gehandicaptenzorg Verzorgende-IG/Medewerker Maatschappelijke Zorg Handleiding Plannen van Zorg BBL-CombiCare Gehandicaptenzorg Verzorgende-IG/Medewerker Maatschappelijke Zorg Werkproces VZ-IG 1.1 Stelt (mede) het zorgplan op De verzorgende-ig verzamelt gegevens om de

Nadere informatie

Media Outlook 2 HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI CDMMOU02-2. Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt. Goedgekeurd door:

Media Outlook 2 HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI CDMMOU02-2. Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt. Goedgekeurd door: HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Media Outlook 2 CDMMOU02-2 Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt Goedgekeurd door: (namens curriculumcommissie) Datum: MARKETING MET INTERACTIEVE MEDIA 6-5 -

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag

Nadere informatie

Talententrajecten op maat bij Bedrijfskunde MER

Talententrajecten op maat bij Bedrijfskunde MER Talententrajecten op maat bij Bedrijfskunde MER Inleiding 1. Wat is excellentie/honours? 2. Hoe vult BKM excellentie in (incl. geschiedenis)? 3. Het toekomstige onderwijskader m.b.t. excellentie 4. Ervaringen

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer

Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoek binnen de opleiding CE Aandacht door de tijd heen heel verschillend Van een paar credits voor de hele

Nadere informatie

Handleiding Stageminor LET 2019/2020

Handleiding Stageminor LET 2019/2020 Handleiding Stageminor LET 2019/2020 change perspective Stappenplan om stage te lopen Positie Stageminor Sinds 2014/2015 is een minorruimte van 30 EC onderdeel van het curriculum van alle bacheloropleidingen

Nadere informatie

Taakomschrijvingen en procedures omtrent inleveren, beoordelen en archiveren afstudeeronderzoek

Taakomschrijvingen en procedures omtrent inleveren, beoordelen en archiveren afstudeeronderzoek Taakomschrijvingen en procedures omtrent inleveren, beoordelen en archiveren afstudeeronderzoek Opgesteld 4 oktober 2013 Besproken in het MT-ILS 9 oktober 2013 Versie 20 november 13 Ter bespreking in DB

Nadere informatie

Afstudeerhandleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde en Technische Bedrijfskunde. 2012-2013 Definitieve versie

Afstudeerhandleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde en Technische Bedrijfskunde. 2012-2013 Definitieve versie Afstudeerhandleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde en Technische Bedrijfskunde 2012-2013 Definitieve versie Saxion Academie Bedrijfskunde & Ondernemen Enschede/Deventer 1 Voorwoord Voor je ligt de handleiding

Nadere informatie

Erratum Studiegids Communicatiemanagement voltijd 2015-2016

Erratum Studiegids Communicatiemanagement voltijd 2015-2016 Erratum Studiegids Communicatiemanagement voltijd 201-2016 1 Errata In hoofdstuk 1 Voorwoord dient op bladzijde 6 de tekst (Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.) te worden gewijzigd in (zie paragraaf 2.8.3)

Nadere informatie

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Minor Educatie & Communicatie Variant II

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Minor Educatie & Communicatie Variant II Protocol Werkplekleren Student ESoE Minor Educatie & Communicatie Variant II Versie juli 2011 1 Protocol Werkplekleren Minor Educatie & Communicatie Variant I Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk

Nadere informatie

Algemene informatie afstudeerfase

Algemene informatie afstudeerfase De Haagse Hogeschool Faculteit voor gezondheid, voeding en sport Opleiding HBO-Verpleegkunde - Afstudeerfase Algemene informatie afstudeerfase 1 Inhoudsopgave 1 Algemene informatie afstuderen... 3 2 Proeve

Nadere informatie

INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014

INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014 INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014 1 Inhoud Inleiding 3 Schoolexamen 4 1. SE PTA. Wat betekenen deze afkortingen? 2. Herkansingen 3. Tijdens het Schoolexamen Rekenexamen 6 Info van de decaan 7 Maatschappelijke

Nadere informatie

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Naam: Klas: praktijkbegeleider: Werkplek: Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Gedurende de opleiding werken de studenten in de praktijk aan praktijkopdrachten. Een schooljaar

Nadere informatie

Toetsbekwaamheid BKE november 2016

Toetsbekwaamheid BKE november 2016 Toetsbekwaamheid BKE november 2016 De Basiskwalificatie Examinering heeft als doel de hbo-toetspraktijk te versterken. Een belangrijk aspect in die toetspraktijk is het gesprek over toetsing: het vragen/

Nadere informatie

Pakket Versneld Studeren voor aanvang studie. Instituut Archimedes. Samenstelling René Karman Portefeuillehouder onderwijs Instituut Archimedes FE

Pakket Versneld Studeren voor aanvang studie. Instituut Archimedes. Samenstelling René Karman Portefeuillehouder onderwijs Instituut Archimedes FE Samenstelling René Karman Portefeuillehouder onderwijs Instituut Archimedes FE Pakket Versneld Studeren voor aanvang studie Versie definitief Instituut Archimedes Datum 20 mei 2015 Hogeschool Utrecht Bronvermelding

Nadere informatie

Brochure Internationalisering

Brochure Internationalisering Brochure Internationalisering Studeren, Stage & (Afstudeer)project in het buitenland Studiejaar 2017 2018 Instituut voor Social Work Hogeschool Utrecht Opleidingen CT, CMV, MWD en SPH Auteur: Jolanda Berends

Nadere informatie

Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL

Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Leg het fundament Crebonummer 91370 Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL EXAMENBANK PROVE2MOVE 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Opdrachten

Nadere informatie

De CBP: Competentie Beoordeling Praktijk

De CBP: Competentie Beoordeling Praktijk De CBP: Competentie Beoordeling Praktijk Op de HBOV van de Hogeschool Leiden wordt sinds het studiejaar 2013-2014 gewerkt met CBP s, Competentie Beoordelingen in de Praktijk. Gedachte hierachter is, dat

Nadere informatie

Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Verpleegkunde. Stagegids Jaar 4. Jaar 4, Zomerstage (7-7-14/ )

Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Verpleegkunde. Stagegids Jaar 4. Jaar 4, Zomerstage (7-7-14/ ) Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Verpleegkunde Stagegids Jaar 4 Stagegids Jaar 4, Zomerstage (7-7-14/14-11-14) Regulier Studiejaar 2014-2015 Amsterdam School of Health Professions

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER VRIJSTELLING

AANVRAAGFORMULIER VRIJSTELLING AANVRAAGFORMULIER VRIJSTELLING Lees voor het invullen van het formulier eerst de toelichting en de procedurebeschrijving. Deze zijn te vinden aan de onderzijde van het document. Het onjuist invullen van

Nadere informatie

Studiehandleiding. Internationalisering

Studiehandleiding. Internationalisering Studiehandleiding Internationalisering Hogeschool Utrecht Amersfoort Ecologische Pedagogiek Bachelor Voltijd 2017-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding p. 2 2. Stage derde jaar p. 3 3. Vrije Profilering p. 6

Nadere informatie

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012 Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Beoordelingsformulier afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Verpleegkunde. Stagegids Jaar 4. Jaar 4, Blok 3 & 4 Semester II

Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Verpleegkunde. Stagegids Jaar 4. Jaar 4, Blok 3 & 4 Semester II Amsterdam School of Health Professions (ASHP) Opleiding Verpleegkunde Stagegids Jaar 4 Stagegids Jaar 4, Blok 3 & 4 Semester II Regulier Studiejaar 2014-2015 Amsterdam School of Health Professions Opleiding

Nadere informatie

Modulebeschrijving FINSLC0106

Modulebeschrijving FINSLC0106 Modulebeschrijving FINSLC0106 Naam module FINSLC0106 (onderdeel van stagenorm jaar 3 voor de BE-studenten) Vakgebied(en) Studieloopbaancoaching Studiepunten 1 EC (wordt in blok 4 uitgekeerd voor de AC-,

Nadere informatie

Ontwerpgericht onderzoek in het HBO: onderzoeken door te adviseren

Ontwerpgericht onderzoek in het HBO: onderzoeken door te adviseren Management, finance en recht Ontwerpgericht onderzoek in het HBO: onderzoeken door te adviseren KWALON Conferentie Kwalitatief onderzoek in het hoger onderwijs: lessen leren van elkaar 13 december 2012

Nadere informatie

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool Sectorwerkstuk Kandinsky College locatie Sint Jorisschool schooljaar 2015-2016 1 Wat is het sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over de door jou gekozen sector.

Nadere informatie

TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE PRAKTIJKGIDS JAAR 3

TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE PRAKTIJKGIDS JAAR 3 TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE PRAKTIJKGIDS JAAR 3 VOORWOORD Als stageteam zijn wij zeer verheugd dat uw instelling onze student(en) een stageplaats biedt en zo participeert in het opleiden van studenten tot professionals.

Nadere informatie

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Naam: Klas: praktijkbegeleider: Werkplek: Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Het werken aan en en de relatie daarvan met de voortgangsrapportage Gedurende de verdiepingsfase

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015 Erratum Studiegids Bacheloropleiding voltijd Technische Bedrijfskunde 2014-2015 2.5.1 Toelating hoofdfase In de studiegids Technische Bedrijfskunde voltijd 2014-2015 staat vermeld dat studenten kunnen

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (locatie Amersfoort) Deeltijd

Erratum Studiegids. Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (locatie Amersfoort) Deeltijd Erratum Studiegids Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (locatie Amersfoort) Deeltijd 2015-2016 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 Errata 4 2.1 Vervanging cursusbeschrijving

Nadere informatie

De Haagse Hogeschool Faculteit voor gezondheid, voeding en sport. HBO-Verpleegkunde Voltijd/Deeltijd/Duaal Studiejaar: Jaar: 4

De Haagse Hogeschool Faculteit voor gezondheid, voeding en sport. HBO-Verpleegkunde Voltijd/Deeltijd/Duaal Studiejaar: Jaar: 4 De Haagse Hogeschool Faculteit voor gezondheid, voeding en sport HBO-Verpleegkunde Voltijd/Deeltijd/Duaal Studiejaar: 216-21 Jaar: Afstudeerfase Onderdeel: Meesterproefgesprek Rol van zorgverlener, regisseur,

Nadere informatie

POP. Persoonlijk Opleidings Plan. Tim Tegelaar. Lekkerkerk 07-10-2012. De Haagse Hogeschool

POP. Persoonlijk Opleidings Plan. Tim Tegelaar. Lekkerkerk 07-10-2012. De Haagse Hogeschool POP Persoonlijk Opleidings Plan Tim Tegelaar Lekkerkerk 07-10-2012 De Haagse Hogeschool Naam Tim Tegelaar Studentnummer 12090948 origineel 07-10-2012 update - bedrijfsmentor Dhr. P. den Ouden bedrijfscoach

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Elektrotechniek 2014-2015

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Elektrotechniek 2014-2015 Erratum Studiegids Bacheloropleiding voltijd Elektrotechniek 2014-2015 2.5.1 Toelating hoofdfase In de studiegids Elektrotechniek voltijd 2014-2015 staat vermeld dat studenten kunnen worden toegelaten

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen. Stagereglement masteropleidingen

Faculteit der Geesteswetenschappen. Stagereglement masteropleidingen Faculteit der Geesteswetenschappen Stagereglement masteropleidingen Inhoud Inleiding...3 Verantwoordelijkheid en taakverdeling...3 Aantal studiepunten...3 Plaats in de opleiding...3 Leerdoelen...3 Soort

Nadere informatie

2 Stappen en fasen. 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35

2 Stappen en fasen. 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35 2 Stappen en fasen 8 ICT-beheerder - Netwerkbeheerder 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35 De projectwijzers brengen je in realistische situaties die te maken hebben met het ICT-vakgebied zodat je niet

Nadere informatie

Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie 's-hertogenbosch

Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie 's-hertogenbosch Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie 's-hertogenbosch datum 2014 contactpersoon Rene van der Burgt onderwerp Mogelijkheden tot samenwerken telefoon (088) 525 61 94 van Advanced Business

Nadere informatie

Voor intern gebruik bij een opleiding wordt gerapporteerd over alle stellingen, vragen, toelichtingen enz.

Voor intern gebruik bij een opleiding wordt gerapporteerd over alle stellingen, vragen, toelichtingen enz. Standaardisatie en formulering stellingen en vragen voor module evaluaties VHL versie 27 maart 2011 Inleiding In het voorjaar van 2010 is het project Standaardiseren module evaluaties VHL breed o.l.v.

Nadere informatie

Handleiding Assessment Startbekwaamheid

Handleiding Assessment Startbekwaamheid Handleiding Assessment Startbekwaamheid Hoofdfase 3, ALO Opleiding Academie voor Lichamelijke Opvoeding Bachelor of Sport and Physical Education Domein Bewegen, Sport en Voeding Februari 2013 Inhoud Introductie

Nadere informatie

Reactie bachelor OER

Reactie bachelor OER Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fgw@studentenraad.nl studentenraad.nl/fgw Reactie bachelor OER 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Artikel 3: Inrichting opleiding... 2 3.1 Indeling

Nadere informatie

Erratum studiegids 2014-2015 Bachelor opleiding Werktuigbouwkunde

Erratum studiegids 2014-2015 Bachelor opleiding Werktuigbouwkunde Erratum studiegids 2014-2015 Bachelor opleiding Werktuigbouwkunde In de studiegids 2014-2015 van de bachelor opleiding Werktuigbouwkunde zijn ondanks zorgvuldige voorbereiding een paar onjuistheden geslopen.

Nadere informatie

4. Inhoud minor. Diplomasupplement

4. Inhoud minor. Diplomasupplement Minorregeling 2010-2011 Start september 2010 1. Naam minor: Recht 2. Engelse benaming: Law 3. Catalogusnummer: 7 4. Inhoud minor Het doel van de minor is dat je: 1. rekening houdt met juridische aspecten

Nadere informatie

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [60738] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Islam in de moderne wereld Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 - Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing

Nadere informatie

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Internationalisering Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Minor algemeen Alle studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) volgen in het derde Bachelorjaar

Nadere informatie

Beoordelingsformulier Proeve van Bekwaamheid 2 (Rol Ontwerper) 3.12

Beoordelingsformulier Proeve van Bekwaamheid 2 (Rol Ontwerper) 3.12 Beoordelingsformulier Proeve van Bekwaamheid 2 (Rol Ontwerper) 3.12 Naam student: Studentnummer: Naam beoordelende docent: Datum: Toets code Osiris: Algemene eisen (voor een voldoende beoordeling van het

Nadere informatie

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept.

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept. BPV werkboek Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: 25262 Naam student: BPV-werkboek 25262/versie sept. 16 1 Inhoudsopgave 1 Algemeen...3 1.1 Begin en

Nadere informatie

De Gespecialiseerde Professional

De Gespecialiseerde Professional Top Talent Programma Excellentietraject: Facility Management F-MEX De Gespecialiseerde Professional Academie: HBS Saxion University of Applied Science Auteur: Benedicte de Vries Datum: 13-07-2015 1 Programma:

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

Stagegids DPS. Versie 1, januari 2014.

Stagegids DPS. Versie 1, januari 2014. Stagegids DPS Versie 1, januari 2014. Beste student, Voor je ligt de stagegids voor CE Digital Publishing Studies van de Academy for Creative industries van Fontys. In deze gids krijg je uitleg over het

Nadere informatie

Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar

Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar Ontwikkelingsgericht Praktijkbeoordelen.nl DOSSIER : Alle DOSSIERCREBO : Alle KWALIFICATIE : Alle KWALIFICATIECREBO : Alle NIVEAU : Alle COHORT : Vanaf 2015

Nadere informatie

BUITENLANDONDERZOEK 2014-2015

BUITENLANDONDERZOEK 2014-2015 Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen College Sociale Wetenschappen (CSW) Sociale Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies BUITENLANDONDERZOEK 2014-2015 Deze hand-out

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

Opleiding Verpleegkunde Leerondersteuning Stage (LOS)

Opleiding Verpleegkunde Leerondersteuning Stage (LOS) Opleiding Verpleegkunde Leerondersteuning Stage (LOS) Handleiding Voltijd Jaar 3 Studiejaar 2015-2016 Inleiding Tijdens de stage zijn er zeven leerondersteuningsbijeenkomsten (LOS-bijeenkomsten). Het onderwijs

Nadere informatie

Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media

Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Titel: Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Vakcode: LWX999B10 Opleiding: Kunsten, Cultuur en Media Studiefase: Bachelor 3 e jaar/ KCM Major Periode:

Nadere informatie

Afstudeerprojecten opleiding Human Resource Management Hogeschool van Amsterdam

Afstudeerprojecten opleiding Human Resource Management Hogeschool van Amsterdam Afstudeerprojecten opleiding Human Resource Management Hogeschool van Amsterdam Inmiddels weten we allemaal dat organisaties innovatief moeten zijn om te overleven. Nieuwe kennis en ook nieuwe manieren

Nadere informatie

Reglement van Toelating

Reglement van Toelating Reglement van Toelating Begripsbepalingen Artikel 1. Voor de toepassing van dit reglement wordt verstaan onder: de Orde: de Nederlandse Orde van Register EDP-Auditors; het Bestuur: het bestuur van de Nederlandse

Nadere informatie

TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE PRAKTIJKGIDS JAAR 3

TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE PRAKTIJKGIDS JAAR 3 TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE PRAKTIJKGIDS JAAR 3 VOORWOORD Als stageteam Toegepaste Psychologie zijn wij zeer verheugd dat uw instelling onze student(en) een stageplaats biedt en zo participeert in het opleiden

Nadere informatie

Voorlichting voor eerstejaars Taal- en cultuurstudies. Dinsdag 9 april 2019

Voorlichting voor eerstejaars Taal- en cultuurstudies. Dinsdag 9 april 2019 Voorlichting voor eerstejaars Taal- en cultuurstudies Dinsdag 9 april 2019 Waar gaat het over? Opbouw TCS Verplichtingen binnen BA TCS Vrije ruimte Hoofdrichtingen Registreren Hoofdrichting Kernpakket,

Nadere informatie

Studiehandleiding. Internationalisering

Studiehandleiding. Internationalisering Studiehandleiding Internationalisering Hogeschool Utrecht Amersfoort Ecologische Pedagogiek Bachelor Voltijd 2018-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding p. 2 2. Stage derde jaar p. 3 3. Vrije Profilering p. 6

Nadere informatie

Inhoudsopgave : PARAGRAAF 4 EXAMEN 6 Artikel 4 Iudicium 6

Inhoudsopgave : PARAGRAAF 4 EXAMEN 6 Artikel 4 Iudicium 6 Regels en Richtlijnen voor de Bacheloropleiding Gezondheidswetenschappen 2015-2016 voor studenten die zijn gestart per 1 september 2015, zoals bedoeld in artikel 7.12b van de Wet op het Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Nikki van der Meer. Stage eindverslag. Stage Cordaan Thuiszorg.

Nikki van der Meer. Stage eindverslag. Stage Cordaan Thuiszorg. Nikki van der Meer. Stage eindverslag Stage Cordaan Thuiszorg. Klas: lv13-4agz2 Student nummer: 500631386 Docentbegeleider: Marieke Vugts Werkbegeleider: Linda Pieterse Praktijkopleider: Evelien Rijkhoff

Nadere informatie

Voorwoord Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning

Voorwoord Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning Voorwoord Voor u ligt een proeve van bekwaamheid voor de opleiding Helpende Zorg & Welzijn, niveau 2, voor de kerntaak 1: Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning Deze proeve sluit

Nadere informatie

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER Voorbereiding HBO - keuzedeel K0125 - Cohort 2016 e.v kwartiel 8, 9, 10 en 11 1. Algemene informatie D1: Voorbereiding HBO Studielast:

Nadere informatie

Invoerings- en overgangsregeling master i.v.m. invoering herziene opleiding per 2016-2017 voor Recht en Onderneming

Invoerings- en overgangsregeling master i.v.m. invoering herziene opleiding per 2016-2017 voor Recht en Onderneming Invoerings- en overgangsregeling master i.v.m. invoering herziene opleiding per 2016-2017 voor Recht en Onderneming Met ingang van 1 september 2016 start de vernieuwde master Onderneming en recht. Toelating

Nadere informatie

Nieuwe. Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013

Nieuwe. Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013 Nieuwe Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013 Inhoud Inleiding... 3 1. De Nieuwe Praktijkwijzer... 4 2. Wat gebruik je op welk moment?... 5 Aansluiting bij het BPV Protocol... 8 2 Inleiding

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Studiewijzer leerjaar VZ-IG profiel GHZ

Studiewijzer leerjaar VZ-IG profiel GHZ Inhoud Jaarplanning... 1 Deel A... 1 Inleiding...1 Voorbereiding op de BPV...2 BPV opdrachten...4 Criteria...5 Beoordeling...6 BEOORDELING BASISHOUDING...7 Deel B... 10 Examenopdracht:... 10 Een dag uit

Nadere informatie

stimuleert ondernemerschap BRochure STEVE

stimuleert ondernemerschap BRochure STEVE BRochure STEVE 2015/2016 DreamStorm presenteert STEVE het introductie programma ondernemend leren Steve is een individueel lesprogramma voor studenten in het Middelbaar Beroeps Onderwijs. In 12 lesuren

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER

BEOORDELINGSFORMULIER Faculteit Geesteswetenschappen Versie maart 2015 BEOORDELINGSFORMULIER MASTER SCRIPTIES Eerste en tweede beoordelaar vullen het beoordelingsformulier onafhankelijk van elkaar in. Het eindcijfer wordt in

Nadere informatie