Samen leven, samen sterk. Uitvoeringsplan Wmo 2015

Transcriptie

1 Samen leven, samen sterk Uitvoeringsplan Wmo 2015

2 Uitvoeringsplan Wmo 2015

3 Uitvoeringsplan Wmo 2015 SAMEN LEVEN, SAMEN STERK 1 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

4 Uitvoeringsplan Wmo INLEIDING SOCIALE INFRASTRUCTUUR EEN STERKE BASIS Informatievoorziening Cliëntondersteuning Mantelzorgondersteuning Vrijwilligerswerk Stimuleren en ondersteunen bewonersinitiatieven Algemeen maatschappelijk werk / preventie GGZ problematiek Laagdrempelige activiteiten in de buurt- en wijkvoorzieningen Vervoer Scootmobiel- en rolstoelpools Aangepast/beschut wonen Gezonde leefstijl ONDERSTEUNING THUIS Huishoudelijke ondersteuning Ondersteuning thuis (excl. huishoudelijke ondersteuning) SPECIFIEKE ONDERSTEUNING Woningaanpassingen, scootmobielen, rolstoelen en regiotaxi Dagbesteding Kortdurend verblijf Maatschappelijke opvang Beschermd wonen GGZ: inloopvoorziening en begeleiding Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) VAN VRAAG NAAR PARTICIPATIE EN ONDERSTEUNING DE TOEGANG Sociaal Wijkteam Eén toegang Algemene en maatwerkvoorzieningen Beschikking MELDPUNT, KLACHTEN, BEZWAAR E.D Meldpunt Klachten/mediation PERSOONSGEBONDEN BUDGET EIGEN BIJDRAGEN REGRESRECHT MAATWERKVOORZIENING INKOMENSSTEUN STURING EN FINANCIERING STURING EN MONITORING FINANCIERING WMO Algemeen Rijksuitkering Wmo Overzicht uitgaven Wmo BIJLAGE 1: CIJFERS GEBRUIK AWBZ BIJLAGE 2: SAMENVATTING INSPRAAKREACTIES BIJLAGE 3: ADVIES WMO CLIËNTENRAAD Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

5 1. Inleiding Op 11 maart 2014 is de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam in de gemeenteraad besproken en zijn de kaders voor de transitie AWBZ/Wmo vastgesteld. In de kadernota is aangegeven dat er in de tweede helft van 2014 een uitvoeringsplan Wmo en een nieuwe Wmo verordening aan de raad zal worden voorgelegd. In dit uitvoeringsplan is uitgewerkt hoe we in 2015 inhoudelijk en financieel invulling geven aan de (nieuwe) Wmo taken. In juli en augustus is het concept uitvoeringsplan voor advies voorgelegd aan de Wmo Cliëntenraad en de betrokken partijen. De reacties en adviezen zijn verwerkt in dit uitvoeringsplan. Bijlage 2 en 3 bevatten een samenvatting van de binnengekomen reacties en het advies van de Wmo Cliëntenraad. In hoofdstuk 2 wordt een beeld geschetst van de sociale infrastructuur en de wijze waarop we hier in 2015 invulling aan willen geven. In hoofdstuks 3 is uitgewerkt hoe het nieuwe Wmo proces wordt ingevuld, van ondersteuningsvraag tot passende ondersteuning voor inwoners waarvoor dit nodig is. Hoofdstuk 4 geeft inzicht in het (nieuwe) Wmo budget dat in 2015 beschikbaar is voor de uitvoering van de nieuwe Wmo en de wijze waarop we deze middelen in 2015 in willen zetten. Het ministerie heeft onlangs nieuwe informatie verschaft over het gebruik van de AWBZ functies die vanaf onder de Wmo gaan vallen. Deze gebruikscijfers kunt u vinden in bijlage 1. In dit uitvoeringsplan is per onderdeel in het blauwe kader de tekst uit de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam opgenomen. Vervolgens is daarbij aangegeven hoe hieraan in 2015 invulling wordt gegeven. In de gele kaders is de concrete inzet samengevat. Kaders vastgesteld door de gemeenteraad (11 maart 2014) Algemeen 1. Uitgangspunt van de Wmo is dat de inwoners van Lelystad verzekerd zijn van de noodzakelijke hulp en, waar nodig, van ondersteuning. 2. Het nieuwe Wmo stelsel is erop gericht dat mensen zoveel mogelijk zelfstandig kunnen blijven participeren en functioneren. Uitgangspunt is het stepped care principe waarbij de eigen verantwoordelijkheid van de burger en zijn netwerk centraal staat. Het zwaartepunt wordt daarbij verschoven van zwaardere ondersteuning naar lichtere vormen van ondersteuning. Er wordt hierbij gewerkt op basis van wraparound care waarbij vraaggestuurd met en rondom een gezin wordt gewerkt. Een nieuw stelsel voor de Wmo 3. Het nieuwe stelsel is gebaseerd op de uitgangspunten: dichtbij en integraal. a. Er wordt gekozen voor een vraaggerichte en gebiedsgerichte benadering waarbij uitgegaan wordt van drie lagen: de basis, de ondersteuning thuis en de specifieke voorzieningen. De basis wordt versterkt zodat burgers zich zoveel mogelijk zelf kunnen redden en er minder (zware) ondersteuning nodig is. Het gebruik van de ondersteuning thuis en de specifieke voorzieningen wordt hiermee zoveel mogelijk teruggebracht. b. De toegang tot de ondersteuning wordt dicht bij de burgers en laagdrempelig in de wijk georganiseerd. Er worden sociale wijkteams ingezet die voldoende deskundig zijn om in overleg met de cliënt (en diens mantelzorger) een passend ondersteuningsplan te maken. c. Er wordt integraal gewerkt op basis van één gezin, één plan, één regisseur. 3 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

6 Financiering en sturing vanuit de gemeente 4. a. De middelen voor het sociaal deelfonds (ondersteuning, jeugd en werk) kunnen ontschot worden ingezet maar worden in de periode 2015 t/m 2018 zichtbaar opgenomen in de P&C cyclus. b. Het aantal open-eindregelingen wordt zoveel mogelijk beperkt. c. Er wordt ter verevening van de uitgaven voor de Jeugdzorg en Wmo bij de eerstvolgende begrotingscyclus een voorstel voor het instellen van een budget materieel evenwicht aan de raad voorgelegd. d. De inkoop van zorg wordt bestuurlijk aanbesteed waarbij alle organisaties die op dit moment zorg verlenen en nieuwkomers gelijkwaardige kansen hebben om mee te doen. De uitgangspunten zijn kwaliteit leveren, kosten besparen en cliëntgericht werken. e. De mogelijkheid om (een deel van) de huishoudelijke hulp door inzet van alfahulpen in te vullen, wordt niet op voorhand uitgesloten. Aanvullende maatregelen 5. a. De nieuwe Wmo stelt ten aanzien van het persoonsgebonden budget een aantal beperkende voorwaarden. Doelmatige inzet van het persoonsgebonden budget blijft een waardevolle mogelijkheid om passende ondersteuning te bieden. Wanneer professionals en cliënt inschatten dat de inzet van een persoonsgebonden budget het meest efficiënte en effectieve middel is voor de ondersteuning zal dit in principe worden toegekend. b. Voor Wmo voorzieningen wordt, voor zover de wet dit toelaat, de maximale toegestane inkomensafhankelijke eigen bijdrage in rekening gebracht. c. De maatwerkgelden worden primair ingezet om ondersteuning ook voor mensen met de laagste inkomens bereikbaar en betaalbaar te houden. d. De ondersteuning thuis wordt ingevuld op basis van populatiebekostiging 1 en voor de dagbesteding wordt vooraf de budgettaire ruimte vastgesteld. e. De huishoudelijke hulp (onderdeel van ondersteuning thuis) wordt versoberd. Een optie is dat het aantal uren wordt teruggebracht en dat er weer meer met alfahulpen wordt gewerkt. f. De huidige capaciteit aan dagbesteding wordt teruggebracht en deels gecompenseerd met activiteiten in de buurt (de basis). 1 Populatiebekostiging: verstrekken van een budget aan een of meerdere instellingen voor het bedienen van een doelgroep of een populatie. 4 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

7 2. Sociale infrastructuur Op 1 januari 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van inwoners die zelfstandig wonen zodat zij zoveel mogelijk zelfstandig kunnen participeren in de maatschappij. Het is aan de gemeente om deze ondersteuning effectief, minder versnipperd en minder bureaucratisch te regelen. We willen de beweging in gang zetten van aanbod- en systeemgericht naar vraag- en mensgericht, van curatief naar preventief, van zware ondersteuning naar lichtere vormen van ondersteuning, van formeel naar informeel, van exclusief naar inclusief, van duur en bureaucratisch naar efficiënt en effectief en van sectoraal naar integraal. De Lelystadse sociale infrastructuur zal hiertoe heringericht en aangepast moeten worden. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe hier in 2015 invulling aan wordt gegeven. Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam : Nieuwe sociale infrastructuur De nieuwe infrastructuur gaat uit van drie lagen: de basis, de ondersteuning thuis en de specifieke voorzieningen. Wij willen de basis versterken zodat burgers zich zoveel mogelijk zelf kunnen redden en er minder (zware) ondersteuning nodig is. We willen de ondersteuning thuis zoveel mogelijk dichtbij en integraal organiseren uitgaande van een gebiedsgerichte benadering waarbij een optie is dat één partij (eventueel in samenwerking met andere partijen) hoofdverantwoordelijk wordt voor de ondersteuning van een bepaalde groep in een gebied. Wij willen de inzet van specifieke voorzieningen terugdringen o.a. door meer in de basis te organiseren. In schema ziet dit er als volgt uit: specifieke ondersteuning ondersteuning thuis de basis ontmoetingsactiviteiten en dagactiviteiten in de buurt, cliëntondersteuning, openbaar vervoer, open inloop, mantelzorgondersteuning etc. 5 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

8 2.1 Een sterke basis De basis wordt primair gevormd door de bewoners zelf, de mantelzorgers en de vrijwilligers. Daarnaast worden allerlei algemene voorzieningen gerekend tot de basis, zoals welzijnswerk in de buurt, een inloop, cliëntondersteuning, ontmoetingsactiviteiten, dagactiviteiten in de wijk, openbaar vervoer, de huisarts, algemeen maatschappelijk werk, een klussendienst etc. Wij willen de basis versterken zodat inwoners zoveel mogelijk op eigen kracht, eventueel met lichte ondersteuning, kunnen participeren in de samenleving. Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam : De basis versterken Wij willen de basis versterken zodat inwoners zoveel mogelijk zelf op eigen kracht, eventueel met lichte ondersteuning, kunnen participeren in de maatschappij. Het gaat hierbij met name om een versterking op de volgende punten: - betere informatievoorziening - goede, efficiënte cliëntondersteuning - meer mantelzorgondersteuning - extra respijtvoorzieningen (afhankelijk van nader behoefte onderzoek) - meer inzet vrijwilligers, o.a. mensen met een uitkering - meer vrijwilligersplaatsen voor mensen met een lichte beperking - meer welzijnsactiviteiten/ontmoetingsmogelijkheden, inloopvoorzieningen e.d. in de wijk voor nieuwe aandachtsgroepen - beter toegankelijk openbaar vervoer, efficiënter organiseren van het aangepast vervoer - meer algemene voorzieningen zoals scootmobielpools - aandacht voor beschut wonen (woonzorgzones) - preventie en stimuleren gezonde leefstijl. In de volgende paragrafen is uitgewerkt op welke onderdelen we de basis in 2015 gaan versterken Informatievoorziening Een goede informatievoorziening is een belangrijk instrument om de zelfredzaamheid te bevorderen. Veel inwoners zullen met de juiste informatie zelf een antwoord weten te vinden op hun vraag of een oplossing voor hun probleem. Het is daarom essentieel dat de informatievoorziening zowel digitaal als fysiek op orde is. Ook moet de informatie toegankelijk en leesbaar/begrijpelijk zijn voor alle doelgroepen. Dat betekent bijvoorbeeld: een actuele gemeentelijke website met actuele en overzichtelijke informatie en de gemeentelijke website als start voor verdere verwijzing naar websites van partners (zoals de sociale kaart van de GGD via etc.). Er wordt op dit moment gewerkt aan het actualiseren en integreren van de informatie op de sites met als inzet dat de burger vanaf eenvoudig de weg kan vinden wat betreft de Wmo (participatie- en ondersteuningsmogelijkheden). Er zijn verspreid over de stad in verschillende wijkvoorzieningen (o.a. in de Mfa s en Mfa light s) wijkinfopunten die zowel telefonisch, digitaal als fysiek bereikbaar zijn. Deze wijkinfopunten zijn het eerste aanspreekpunt voor burgers met ondersteuningsvragen. Ook vormen zij de toegang tot de sociale wijkteams. Zij zijn dus een belangrijke schakel in het proces. Daarom moeten zij voldoende 6 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

9 bezetting hebben en wordt er gekeken naar eventuele uitbreiding van de formatie door inzet van gemeentelijke medewerkers. Er zal in de loop van 2015 worden bekeken of het mogelijk is hierbij vrijwilligers in te zetten (in Groningen zijn hier al positieve ervaring mee opgedaan). De wijkinfopunten en sociale wijkteams zullen ook goed vindbaar moeten zijn voor burgers en professionals (huisartsen, politie e.d.). Hier wordt nu al op ingezet (zie en Er is o.a. een voorlichtingsfilmpje gemaakt over de werking van de sociale wijkteams in Lelystad. Er zal hier ook in 2015 de nodige aandacht voor moeten zijn. Er is in de reguliere financiering 2015 van Welzijn Lelystad geen ruimte voor extra communicatie rond de wijkinfopunten en sociale wijkteams. Daarom worden er hiervoor in 2015 middelen beschikbaar gesteld. Informatievoorziening Inzet 2015: a. Informatie over de Wmo (in brede zin) is goed vindbaar voor de inwoners en de informatie is actueel. b. We gaan ervan uit dat het bijwerken, actualiseren en integreren van de informatie op de sites binnen de reguliere werkzaamheden van de betrokken partijen wordt opgepakt. Hiervoor worden aldus geen extra middelen gereserveerd. c. De wijkinfopunten/sociale wijkteams moeten goed vindbaar en goed bereikbaar zijn, zowel fysiek, digitaal als telefonisch; hier wordt nu (vanuit Welzijn Lelystad) al extra op ingezet. d. Gezien de belangrijke functie van de wijkinfopunten en sociale wijkteams in het nieuwe stelsel wordt in 2015 een (extra) bedrag van gereserveerd voor communicatie e.d. rond de sociale wijkteams. e. In de tweede helft van 2014 wordt in beeld gebracht of en welke (extra) formatie bij de wijkinfopunten nodig is om de nieuwe taak goed uit te kunnen voeren. Er zal daarbij gekeken worden naar mogelijke inzet van gemeentelijke medewerkers f. Er zal in de loop van 2015 worden bekeken of het mogelijk is hierbij vrijwilligers in te zetten (in Groningen zijn hier al positieve ervaring mee opgedaan) Cliëntondersteuning In de nieuwe Wmo is cliëntondersteuning omschreven als ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdzorg, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. Cliëntondersteuning wordt nu in Lelystad vanuit verschillende invalshoeken en verschillende organisaties gegeven. Voorbeelden hiervan zijn algemene cliëntondersteuning door MEE IJsseloevers, ondersteuning van ouderen door ouderenadviseurs en informatievoorziening door de wijkinfopunten. Algemene cliëntondersteuning De gemeente krijgt te maken met nieuwe aandachtsgroepen en wij hechten eraan dat er voldoende deskundigheid is om deze groepen te ondersteunen. Wij kiezen ervoor de cliëntondersteuning zoveel mogelijk aan te laten sluiten en te integreren binnen de sociale wijkteams en (voor de jeugd) binnen de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Binnen de sociale wijkteams en CJG s is dan de deskundigheid en capaciteit aanwezig om de inwoners goed te ondersteunen en - als dat nodig is - in overleg met hen een ondersteuningsplan te maken. Voor de nadere uitwerking hiervan wordt verwezen naar paragraaf (sociale wijkteams) en naar het Uitvoeringsplan Jeugd. Naast deze meer algemene cliëntondersteuning is er ook sprake van juridische en financiële ondersteuning. 7 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

10 Juridische ondersteuning Juridische ondersteuning wordt nu geboden vanuit MDF (sociaal raadslieden) en vanuit MEE. Voorbeelden zijn het helpen bij een aanvraag voor huurtoeslag of het helpen bij een bezwaarprocedure. In 2015 zullen MEE en MDF een pilot starten met als doel de kwaliteit en beschikbaarheid van juridische ondersteuning te verbeteren. Op basis daarvan kan dan worden bepaald hoe de juridische dienstverlening in 2016 wordt ingevuld. Ondersteuning bij financiële problemen Het komt regelmatig voor dat, als iemand met een ondersteuningsvraag komt, er ook sprake is van financiële problematiek. Meestal kan dit laagdrempelig worden opgelost bijvoorbeeld door te helpen bij het invullen van formulieren maar soms is verwijzing naar de schuldhulpverlening nodig. In Lelystad wordt ondersteuning bij financiële problemen geboden door MDF, IDO en Humanitas. MDF is de professionele organisatie voor schuldhulpverlening. Het IDO en Humanitas werken met vrijwilligers, aangestuurd door beroepskrachten. Op het gebied van de schuldhulpverlening is er een breed netwerk ontwikkeld waarbij ook andere partijen die zich bezig houden met financiële hulpverlening en/of begeleiding aangesloten zijn. Naast de professionele schuldhulpverlening kennen we in Lelystad verschillende preventieve activiteiten om mensen te ondersteunen bij hun financiële huishouding. Hierbij is vaak sprake van een buddy achtige aanpak door vrijwilligers, aangestuurd door professionele beroepskrachten. Met deze preventieve laagdrempelige aanpak worden financiële problemen eerder aangepakt en wordt voorkomen dat er schuldhulpverlening nodig is. Wij willen de inzet van vrijwilligers voor financiële dienstverlening verder stimuleren. De vraag naar ondersteuning bij financiële problemen is groot. Het sociale wijkteam zal regelmatig geconfronteerd worden met financiële problematiek onder hulpvragers. Wij willen daarom extra investeren aan de voorkant. We willen een financieel deskundige koppelen aan het sociaal wijkteam. Deze deskundige kan de situatie snel beoordelen, eenvoudige oplossingen regelen, verwijzen naar vrijwilligers of, als het nodig is naar meer professionele ondersteuning of bijzondere bijstand. Voor de invulling hiervan kiezen we voor een bedrijfsmatige aanpak en zoeken we aansluiting bij marktpartijen die hier (vanuit maatschappelijk ondernemen) een functie in kunnen vervullen. Cliëntondersteuning MEE IJsseloevers MEE IJsseloevers is een belangrijke organisatie die cliëntondersteuning biedt aan inwoners met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking. MEE wordt tot 1 januari 2015 gefinancierd vanuit de AWBZ. Bij de decentralisatie per wordt deze taak overgeheveld naar de gemeente. In 2014 wordt er vanuit MEE voor een bedrag van , = ingezet in Lelystad, zowel binnen het domein van de Wmo als binnen het domein van de jeugd. Op grond van landelijke afspraken moest de gemeente voor mei 2014 afspraken maken met MEE IJsseloevers over hun inzet vanaf 2015 zodat MEE de bedrijfsvoering tijdig kan aanpassen en frictiekosten beperkt kunnen blijven. Gezien het belang van een goede cliëntondersteuning is besloten de huidige inzet van MEE in 2015 te continueren. Deze cliëntondersteuning wordt dan wel, zoals hiervoor al aangegeven, zoveel mogelijk geïntegreerd binnen de sociale wijkteams en het CJG. Er zullen met MEE nog concrete afspraken worden gemaakt over de invulling hiervan. Anonieme hulp op afstand en doventolk Met de decentralisaties komt er ook een aantal landelijke taken op het terrein van de cliëntondersteuning over naar de gemeenten, zoals de doventolk en anonieme hulp op afstand. VNG en VWS zijn bezig te onderzoeken hoe deze taken vanaf 2015 het beste georganiseerd kunnen worden. De anonieme hulp op afstand wordt uitgevoerd door de Stichting Sensoor (zie voor meer informatie Deze stichting biedt m.b.v. professionele vrijwilligers 24 uur per dag en 365 dagen 8 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

11 per jaar in Nederland anonieme hulp op afstand. Gemeenten kunnen gebruik blijven maken van Sensoor. De VNG maakt momenteel nadere afspraken met Sensoor over de kosten hiervan. Ook over de inzet van de Doventolk zal de VNG een voorstel doen aan de gemeenten. De gemeente Lelystad sluit aan bij de landelijke besluitvorming m.b.t. Sensoor en de Doventolk. Cliëntondersteuning Inzet 2015 a. Algemene cliëntondersteuning wordt zoveel mogelijk geïntegreerd binnen de sociale wijkteams en de CJG s. Voor de uitwerking hiervan zie voor wat betreft de sociale wijkteams paragraaf Voor wat betreft de CJG s wordt verwezen naar het Uitvoeringsplan Jeugdhulp b. De juridische ondersteuning vanuit MEE en MDF worden in 2015 op elkaar afgestemd. In 2015 wordt nader bepaald hoe hier vanaf 2016 invulling aan wordt gegeven. c. Er wordt gereserveerd om de ondersteuning bij financiële problemen aan de voorkant te versterken. d. De inzet van MEE IJsseloevers wordt geïntegreerd binnen de sociale wijkteams en de CJG s. Voor de inzet van MEE in 2015 is maximaal gereserveerd. Hiervan wordt ca ingezet binnen de sociale wijkteams en ca binnen de CJG s. e. Voor de Doventolk wordt aangesloten bij de landelijke voorstellen/besluitvorming. Hiervoor wordt vooralsnog gereserveerd (overeenkomstig het budget dat hiervoor in de nieuwe Wmo uitkering is opgenomen). f. Voor de anonieme hulp op afstand wordt gebruik gemaakt van Sensoor. De kosten hiervan worden vooralsnog geraamd op (o.b.v. een eerste kostenberekening van VNG) Mantelzorgondersteuning Het beroep op de mantelzorg zal in de komende tijd, gezien alle ontwikkelingen, verder blijven toenemen. Wanneer wij voldoende ondersteuning bieden aan mantelzorgers kunnen zij langer en beter voor hun naaste blijven zorgen en zal er minder professionele inzet nodig. Wij willen prioriteit blijven geven aan het versterken van de mantelzorgondersteuning. Dit is niet alleen een verantwoordelijkheid van de gemeente maar ook van de zorginstellingen die via hun cliënten direct of indirect te maken hebben met mantelzorgers. Ondersteuningsplannen In de ondersteuningsplannen zal de positie/ondersteuning van de mantelzorger een duidelijke plaats krijgen. Zij zullen nadrukkelijk betrokken worden bij het opstellen van het ondersteuningsplan. Vanaf 2015 zullen het Steunpunt Mantelzorg en de sociale wijkteams zodanig met elkaar gaan samenwerken dat informatie eenvoudig uitgewisseld kan worden. Versterking mantelzorgondersteuning o.b.v. nota informele zorg De raad heeft op 19 maart 2013 de nota informele zorg vastgesteld. Op grond daarvan is besloten om de inzet van het steunpunt mantelzorg uit te breiden en hiervoor jaarlijks extra beschikbaar te stellen. Daarbij is tevens besloten dat de dekking hiervan vanaf 2015 wordt geregeld vanuit de rijksuitkering Wmo/AWBZ. Mantelzorgconvenant Op 17 maart 2014 is door de gemeente met verschillende zorg- en welzijnspartijen een mantelzorgconvenant gesloten. Het doel van dit convenant is dat deze partijen met elkaar samenwerken op het gebied van mantelzorgondersteuning. Het convenant is vooral gericht op het verbinden van formele en informele zorg, het delen van kennis en expertise, het bereiken van 9 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

12 mantelzorgers en bieden van respijtzorg. De uitwerking van het mantelzorgconvenant gebeurt door het Steunpunt Mantelzorg met werkgroepen waar organisaties in vertegenwoordigd zijn. Medio 2014 is het convenant namens alle huisartsen ondertekend. Dit betekent dat nu ook de huisartsen zijn aangesloten bij het mantelzorgconvenant. Mantelzorgcompliment Inwoners kunnen tot 2015 vanuit de AWBZ onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een mantelzorgcompliment van maximaal 200,=. Vanaf 2015 worden de middelen die hiermee gemoeid zijn overgeheveld naar de gemeenten/wmo. In de Wmo 2015 staat dat de gemeente jaarlijks een blijk van waardering moet geven aan mantelzorgers. Wij vinden het belangrijk hier in overleg met de (direct) betrokkenen invulling aan te geven. Op korte termijn zal hiertoe een overleg worden gestart. Op basis daarvan zal dan worden bepaald hoe dit in 2015 wordt ingevuld. Wij zullen het bedrag dat hiervoor in de nieuwe rijksuitkering Wmo is opgenomen ( ) reserveren voor mantelzorgwaardering. Respijtzorg Respijtzorg is de tijdelijke en volledige overname van zorg met als doel de mantelzorger een adempauze te geven. Respijtzorg kan verschillende vormen hebben zoals dagbesteding, een logeervoorziening, ondersteuning thuis of een vrijwilliger die af en toe langskomt. Wij willen daarom de ondersteuning thuis flexibeler en meer in overleg met de mantelzorger organiseren waarbij ook de mogelijkheid wordt geboden de mantelzorger met extra inzet thuis tijdelijk te ontlasten. Ook willen we inzetten op extra vrijwilligers die bijvoorbeeld een rol kunnen spelen bij het ontlasten van mantelzorgers. Daarnaast kan er behoefte zijn aan voorzieningen waar men tijdelijk kan verblijven. In paragraaf is dit verder uitgewerkt. Mantelzorgondersteuning Inzet 2015 a. Mantelzorgers worden nadrukkelijk betrokken bij het opstellen van een ondersteuningsplan. b. De extra inzet op basis van de nota informele zorg wordt in 2015 gecontinueerd en hiervoor wordt vanuit de rijksuitkering Wmo beschikbaar gesteld (ter dekking van de extra inzet). c. Er wordt in overleg met betrokkenen in de tweede helft van 2014 een voorstel voorbereid voor de invulling van mantelzorgwaardering vanaf Hiervoor wordt vooralsnog gereserveerd (bedrag dat hiervoor in de nieuwe rijksuitkering Wmo is opgenomen). d. In 2014 is het mantelzorgconvenant door een aantal partijen (waaronder de huisartsen) ondertekend. In 2015 wordt dit verder in de praktijk gebracht. e. In paragraaf wordt nader ingegaan op de logeervoorzieningen Vrijwilligerswerk Er zijn in de toekomst steeds meer (zorg)vrijwilligers nodig. Wij willen het doen van vrijwilligerswerk blijven stimuleren. Wij richten ons hierbij op alle bevolkingsgroepen met speciale aandacht voor 65- plussers ( zilveren kracht ) en mensen met een uitkering. Wij willen mensen met een uitkering, die zinvol vrijwilligerswerk kunnen doen, vaker als vrijwilliger in gaan zetten. Stimuleren vrijwilligerswerk De verlengde beleidsnota Voor Elkaar ( ) kent de volgende 6 speerpunten: 1. Ondersteuning van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties en het bemiddelen in vacatures. 2. Het betrekken, stimuleren en motiveren van jongeren tot vrijwilligerswerk middels maatschappelijke stage. 10 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

13 3. Het ondersteunen en stimuleren van initiatieven die tot doel hebben het vrijwilligerswerk te promoten en te stimuleren en de betrokkenheid van groepen vrijwilligers, waaronder allochtonen te behouden en vergroten. 4. Het stimuleren van ontwikkelingen in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen. 5. Het ondersteunen/stimuleren van de Zilveren Kracht. 6. Het stimuleren van mensen zonder werk tot het doen van vrijwilligerswerk. Eind 2014 loopt de vrijwilligersnota af. In de tweede helft van 2014 wordt een vervolg hierop uitgewerkt. De huidige speerpunten (uitgezonderd de maatschappelijke stages) zijn grotendeels nog steeds actueel en zullen dan ook naar verwachting worden gecontinueerd. Extra vrijwilligersplaatsen voor mensen met een lichte beperking (als alternatief voor dagbesteding) In de tweede helft van 2013 is er een pilot gestart ten behoeve van mensen met een bijstandsuitkering met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Er zijn/worden voor deze groep passende vrijwilligersplaatsen gezocht bij voorkeur in de nabije omgeving, bijvoorbeeld bij scholen, Mfa s, sportverenigingen, wijkwinkels e.d. De eerste resultaten van de pilot zijn positief. Er is in korte tijd een keten gevormd waardoor mensen in beweging zijn gekomen en vrijwilligerswerk zijn gaan doen. Er zijn krachtkoppels gevormd waarbij de betrokkenen worden begeleid door sterke vrijwilligers. Ook zijn de organisaties die deze vrijwilligers plaatsen, hierbij ondersteund. Wij vinden het belangrijk dat deze vorm van vrijwilligerswerk verder wordt gestimuleerd en wordt geboden aan wijkbewoners met een lichte beperking voor wie participatie niet vanzelfsprekend is. Een vrijwilligersplaats geeft de betrokkene een zinvolle daginvulling en biedt de mogelijkheid iets terug te doen voor de wijk/buurt. Ook kan dit zinvol zijn om hun directe omgeving (tijdelijk) te ontlasten. Wij willen daarom ook in 2015 blijven investeren in extra vrijwilligersplaatsen voor mensen met een lichte beperking. Extra vrijwilligers Er zal een steeds groter beroep worden gedaan op (zorg)vrijwilligers. Wij willen daarom extra inzetten op begeleiding van vrijwilligers en op het bemiddelen tussen vraag en aanbod. Welzijn Lelystad is met zorgpartijen in overleg over de toenemende vraag naar zorgvrijwilligers en de wijze waarop hieraan voldaan kan worden. Vrijwilligerswerk Inzet 2015 a. In de tweede helft van 2014 wordt een vervolg op de beleidsnota Voor Elkaar opgesteld. Hierin zal worden aangegeven op welke wijze het vrijwilligerswerk in de komende jaren verder wordt versterkt. Er wordt vooralsnog op grond van de nota Voor Elkaar ingezet op de 6 speerpunten ter versterken van het vrijwilligerswerk. b. Er wordt voor gereserveerd voor het realiseren van extra vrijwilligersplaatsen voor mensen met een (lichte) beperking. Er wordt hierbij vanuit gegaan dat er jaarlijks 75 inwoners worden geplaatst. c. Er wordt voor gereserveerd voor extra bemiddeling, training, opleiding en plaatsing van vrijwilligers in Lelystad (uitgaande van 250 extra bemiddelingen) Stimuleren en ondersteunen bewonersinitiatieven In de Wmo staat zelfredzaamheid centraal. Mensen regelen nu al heel veel zelf, met familie, met de buurt of met de kerk. Soms kan het nodig zijn om bewonersinitiatieven te stimuleren of tijdelijk professioneel te ondersteunen zodat deze daadwerkelijk op eigen kracht gaan draaien. Wij willen daarom in 2015 extra inzetten op het faciliteren, stimuleren en ondersteunen van bewonersinitiatieven. Wij willen dit financieren vanuit het transitiefonds (zie verder paragraaf 4.2.1). 11 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

14 Bewonersinitiatieven Inzet 2015: a. Er wordt in 2015 extra ingezet op het ondersteunen en tot ontwikkeling brengen van nieuwe (bewoners)initiatieven. De eventuele financiering hiervan wordt geregeld met inzet van het transitiefonds Algemeen maatschappelijk werk / preventie GGZ problematiek Algemeen maatschappelijk werk Het algemeen maatschappelijk werk wordt door de MDF uitgevoerd vanuit de gezondheidscentra. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de huisartsen. Ook is een algemeen maatschappelijk werker vaste deelnemer van de sociale wijkteams. Er wordt hulp geboden bij psychosociale problematiek zoals relatieproblemen, psychische problemen, verwerkingsproblemen e.d. Er wordt oplossingsgericht gewerkt en de hulpverlening is in principe kortdurend. Er worden concrete doelen gesteld waarbij naar mogelijkheden wordt gezocht om de problemen zoveel mogelijk zelf of met de hulp van de omgeving op te lossen. Preventie GGZ problematiek. Het is van belang dat mensen met psychische klachten vroeg gesignaleerd en preventief behandeld worden. Dit voorkomt nieuwe gevallen van psychische problematiek en vermindert het aantal mensen met chronische problematiek. In het kader van de collectieve preventie voert Indigo Centraal preventieactiviteiten uit op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. Indigo Centraal richt zich onder andere op (publieks)voorlichting en deskundigheidsbevordering wat betreft specifieke psychische aandoeningen. We zien dat er bij GGZ cliënten vaak sprake is van sociale eenzaamheid waarbij een ondersteunend netwerk ontbreekt. Het is daarom van belang in te zetten op eenzaamheidsbestrijding. Hiermee kunnen depressieve en andere gezondheidsklachten op de langere termijn worden voorkomen. Welzijn Lelystad voert activiteiten uit die specifiek gericht zijn op het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie van mensen met psychische klachten. Belangrijk onderdeel hierbij is dat mensen gestimuleerd worden deel te nemen aan reguliere activiteiten in de wijk. Maatschappelijk werk/preventie GGZ problematiek Inzet 2015: a. Het algemeen maatschappelijk werk blijft beschikbaar in alle gezondheidscentra. b. Er worden ook in 2015 extra (welzijns)activiteiten georganiseerd gericht op zelfredzaamheid van mensen met GGZ problematiek (zie verder ook de volgende paragraaf) Laagdrempelige activiteiten in de buurt- en wijkvoorzieningen De activiteiten in de wijk- en buurtcentra zijn nu nog vooral gericht op de gewone buurtbewoners. Wij willen dat er hier ook laagdrempelige (dag) activiteiten voor bijvoorbeeld licht dementerenden, mensen met een verstandelijke beperking of mensen met psychiatrische aandoeningen worden georganiseerd. Gezien de problematiek van deze groepen zal hierbij, naast de inzet van vrijwilligers, een bepaalde mate van professionele begeleiding nodig zijn. Deze participatie dichtbij kan een goed alternatief zijn voor individuele ondersteuning thuis of voor specifieke dagbesteding. Wij willen een bedrag reserveren voor het realiseren van laagdrempelige welzijnsactiviteiten voor deze groepen. 12 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

15 Laagdrempelige activiteiten in de wijk Inzet 2015: a. Er worden in 2015 in de wijkvoorzieningen laagdrempelige activiteiten aangeboden voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke, psychische beperking en/of dementie. b. Voor de invulling hiervan wordt gereserveerd. Invulling hiervan vindt plaats o.b.v. plannen in te dienen door burgers of partijen Vervoer We hebben aangepast vervoer voor diverse doelgroepen: leerlingenvervoer, Wmo vervoer (regiotaxi) en vervoer van en naar de dagbesteding. We willen het vervoer efficiënt organiseren en het gebruik van het aangepast vervoer terugbrengen. Dit kan o.a. door het openbaar vervoer zoveel mogelijk toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Het kan hierbij gaan om fysieke toegankelijkheid, maar het kan bijvoorbeeld ook gaan om trainingen aan bepaalde groepen om gebruik te maken van het openbaar vervoer. Er is in regionaal verband onderzocht hoe het vervoer van en naar de dagbesteding efficiënt georganiseerd kan worden. Een van de conclusies is dat het voor de korte termijn het meest efficiënt en werkbaar is om de verantwoordelijkheid voor het vervoer neer te leggen bij de aanbieders van dagbesteding. Zij kunnen per cliënt bepalen welke vervoersvorm wenselijk/noodzakelijk is. Ook organiseren deze partijen vaak al het vervoer voor cliënten die onder de AWBZ/Wlz blijven vallen. Zij kunnen deze vervoersstromen dan combineren. Er is daarom voor gekozen om het vervoer van en naar de dagbesteding vooralsnog mee te nemen in de aanbesteding van de dagbesteding. Naast dit vervoer heeft Lelystad ook De Opstap, een vervoersvorm die vrijwel geheel draait op vrijwilligers. Er is vanuit De Opstap aangegeven dat men zonder financiële ondersteuning niet kan voortbestaan. De vervoersservice De Opstap richt zich op de senioren in Lelystad (55 jaar en ouder) en heeft als doel dat senioren actief blijven in de samenleving en deel blijven nemen aan sociale activiteiten. Dit doen ze door senioren te brengen en halen naar deze activiteiten maar ook naar andere bestemmingen binnen Lelystad. Waar nodig worden mensen begeleid. Dit alles wordt mogelijk door de inzet van vrijwillige begeleiders. Zowel voor de passagiers als de vrijwilligers geldt dat zij met inzet van De Opstap hun sociale contacten buiten de deur onderhouden en mobiel blijven. Gezien de sociale functie van De Opstap en gezien de besparing die dit oplevert voor het Wmo vervoer, stellen wij voor vanaf op jaarbasis beschikbaar te stellen voor De Opstap. Wij zullen daarbij in overleg met De Opstap nog nader bepalen welke aanvullende rol zij kunnen gaan spelen bij het vervoer van en naar (dag)activiteiten voor ouderen en andere inwoners in de wijk. Vervoer Inzet 2015: a. Er wordt gereserveerd om het gebruik van het openbaar vervoer voor mensen met een beperking te stimuleren. b. Het vervoer van en naar de dagbesteding wordt (vooralsnog in 2015 en 2016) meegenomen in de inkoop van dagbesteding en is dus een verantwoordelijkheid van de aanbieders. c. Er wordt voor gereserveerd voor het vrijwilligersvervoer van De Opstap Scootmobiel- en rolstoelpools Er zijn verspreid over de stad zeven scootmobiel- en rolstoelpools gerealiseerd. Wij willen het gebruik hiervan verder promoten. Als blijkt dat de inzet van een rolstoel of scootmobiel nodig/wenselijk is, dan zal in eerste instantie worden verwezen naar de pool. 13 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

16 Dit kan vooral een oplossing zijn voor degenen die tijdelijk of incidenteel een rolstoel nodig hebben. De scootmobiel- en rolstoelpools worden gefinancierd uit de reguliere budgetten die voor scootmobielen en rolstoelen beschikbaar zijn. Scootmobiel- en rolstoelpools Inzet 2015 a. Het gebruik van de scootmobielpool wordt in 2015 verder gestimuleerd. b. De scootmobielpools worden in 2015 verder uitgebreid met rolstoelen Aangepast/beschut wonen Er zullen in de toekomst steeds minder mensen in een instelling worden opgenomen. Dit betekent dat meer mensen zelfstandig (moeten) blijven wonen. Voor een groot deel van de inwoners kan dit in een al dan niet aangepaste (gewone) woning. Voor een bepaalde groep zal een meer beschutte woonvorm nodig/wenselijk zijn. Voorbeelden hiervan zijn de woningen in de woonzorgzones rond De Hanzeborg, De Uiterton en De Hoven. In deze zones is sprake van een samenhangend aanbod van wonen, welzijn en zorg. Wij zullen in de tweede helft van 2014 nader in beeld brengen welke behoefte er in de toekomst is aan beschutte woonvormen, rekening houdend met het feit dat opname in een instelling als gevolg van de wijziging van de AWBZ steeds minder aan de orde zal zijn. Het gemeentelijk beleid hieromtrent is vastgelegd in het Programma Wonen, Welzijn, Zorg Er zal in de tweede helft van 2014 nader worden bepaald op welke wijze hier een vervolg aan wordt gegeven. Voor de duidelijkheid: het gaat hier niet om beschermd wonen; deze term wordt gebruikt als het gaat om specifieke woonvoorzieningen voor mensen met zware GGZ problematiek. Dat onderdeel is beschreven in paragraaf Aangepast/beschut wonen Inzet 2015 a. Er wordt in beeld gebracht welke behoefte er is aan beschutte woonvormen, rekening houdend met de extramuralisering. Er wordt voor gereserveerd ter dekking van de kosten van een dergelijk (jaarlijks) onderzoek. b. In de tweede helft van 2014 zal nader worden bepaald op welke wijze een vervolg wordt gegeven aan het Programma Wonen, Welzijn, Zorg Gezonde leefstijl Door een gezonde leefstijl te stimuleren/bevorderen kunnen gezondheidsproblemen worden beperkt en kan later minder zorg nodig zijn. We willen een gezonde gemeente zijn met inwoners die zoveel mogelijk op eigen kracht een gezonde leefstijl nastreven. Wij faciliteren dit bijvoorbeeld door bewegingsmogelijkheden op wijkniveau te bieden, basiszorg (gezondheidscentra e.d.) dichtbij te organiseren en in te zetten op preventie. Voor zorg dichtbij is een belangrijke rol weggelegd voor de 0 e en 1 e lijnszorg om door te verwijzen naar passende (basis)voorzieningen of het organiseren van ondersteuning op maat. De gemeente, zorgverzekeraar en zorg- en welzijnsorganisaties hebben het convenant Lelystad in Beweging ondertekend met als doel het betaalbaar houden van de gezondheidszorg en aandacht blijven houden voor de gezondheid en het welzijn van inwoners van Lelystad. Met algemene voorzieningen waar het kan en individuele oplossingen (maatwerk) waar het moet, waarbij uitdrukkelijk aandacht is voor de landelijke preventieprioriteiten schadelijk alcoholgebruik, roken, overgewicht, depressie en diabetes. 2 Het één keer per jaar actualiseren van het woningaanbod (beschutte woonvormen) kost Het één keer per twee jaar actualiseren van het woningaanbod en de woningvraag kost Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

17 Op basis hiervan is er een gezondheids- en welzijnsprogramma Lelystad in beweging gestart. Het programma zet in op de thema s chronische zorg, ouderenzorg, preventie en participatie. In de tweede helft van 2014 zal de beleidsnota gezondheidszorg aan de raad worden voorgelegd. Hierin is uitgewerkt hoe we ons gezondheidsbeleid in de komende jaren vorm willen geven. Vanuit het verslavingsbeleid willen wij extra in blijven zetten op preventie en gezond gedrag bij jongeren en kinderen en zal extra aandacht zijn voor alcoholgebruik onder ouderen. Gezonde leefstijl Inzet 2015 a. Er wordt verder invulling gegeven aan het convenant Lelystad in beweging. b. In het Beleidsplan gezondheidszorg zal nader invulling worden gegeven aan het beleid ten aanzien van gezondheidspreventie. c. In 2015 wordt er ingezet op het signaleren en voorkomen van middelengebruik bij (risico)jongeren en alcoholgebruik onder ouderen. 2.2 Ondersteuning thuis Wij willen dat er zoveel mogelijk wordt geregeld in de basis. De basis bestaat primair uit de bewoners zelf, de mantelzorgers en vrijwilligers, maar ook uit algemene voorzieningen die het mogelijk maken dat bewoners zoveel mogelijk zichzelf kunnen redden. In de voorgaande paragraaf is aangegeven hoe we de basis op verschillende onderdelen willen versterken. Voor bepaalde inwoners zal de basis niet toereikend zijn en zal extra ondersteuning thuis nodig zijn om zelfstandig te kunnen blijven functioneren. Het kan hierbij gaan om ondersteuning op het gebied van structuur, dagritme en praktische hulp bij taken gericht op het bevorderen, behouden of vergroten van zelfredzaamheid. Het kan hierbij gaan om individuele begeleiding thuis maar ook om huishoudelijke ondersteuning (het gaat hier om de tweede laag in de piramide). Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam : Ondersteuning thuis Wij willen de ondersteuning thuis meer integraal en dichtbij organiseren waarbij flexibel en gebiedsgericht wordt gewerkt. Wij willen (met minder middelen) ondersteuning bieden aan de inwoners voor wie dit nodig is om zelfstandig te kunnen blijven functioneren. Hierbij dient beseft te worden dat de ondersteuning deels anders ingevuld zal worden en er ook sprake zal zijn van versobering. Daarvoor zullen we de volgende maatregelen verder uitwerken: a. De ondersteuning van nieuwe en bestaande cliënten wordt beoordeeld en ingevuld uitgaande van het stepped care principe. b. De ondersteuning thuis wordt flexibel en gebiedsgericht ingevuld wat efficiency winst oplevert. c. Er worden meer collectieve activiteiten georganiseerd in de wijk- en buurtcentra waardoor minder individuele ondersteuning nodig is. d. De huishoudelijke ondersteuning (onderdeel van ondersteuning thuis) wordt versoberd. Een optie is dat het aantal uren wordt teruggebracht en er weer meer met alfahulpen wordt gewerkt. De persoonlijke verzorging is ondergebracht bij de zorgverzekeraar en valt niet onder het gemeentelijk pakket. Een uitzondering vormt de persoonlijke verzorging voor mensen met een zintuiglijke beperking, mensen met een verstandelijke beperking of mensen met psychiatrische problematiek. Dit 15 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

18 wordt wel gedecentraliseerd richting gemeente. Het gaat hierbij om ca. 5 % van het totale budget voor persoonlijke verzorging. De overlap tussen ondersteuning thuis en huishoudelijke ondersteuning is, nu besloten is de persoonlijke verzorging niet/nauwelijks te decentraliseren, beperkt. Daarom is ervoor gekozen om huishoudelijke ondrsteuning en ondersteuning thuis voorlopig nog als aparte voorzieningen in te kopen waarbij in de uitvoering wel wordt gezorgd voor de benodigde afstemming. De looptijd van de contracten worden op elkaar afgestemd zodat bij een volgende ronde beide werksoorten eventueel wel als een integraal product ingekocht kunnen worden Huishoudelijke ondersteuning Er is in de Kadernota voor gekozen om de huishoudelijke ondersteuning in het gemeentelijk pakket te houden. Er wordt vanaf 2015 aanzienlijk gekort op de rijksvergoeding die we van het rijk ontvangen voor huishoudelijke ondersteuning. Er is daarom wel een koerswijziging nodig. Er wordt al enige tijd gewerkt vanuit de kantelingsgedachte. Dat wil zeggen dat eerst gekeken wordt welke andere oplossingen (binnen het eigen netwerk) mogelijk zijn alvorens huishoudelijke ondersteuning in te zetten. Dit heeft vanaf 2013 geleid tot een afname van het gebruik. Daarnaast is er nu nog een extra slag nodig om de rijkskorting te kunnen realiseren. Daartoe willen we in 2015 een nieuwe aanpak introduceren. In de huidige aanpak wordt huishoudelijke ondersteuning geboden op basis van het aantal geïndiceerde uren. In de nieuwe aanpak willen we uitgaan van het principe schoon en leefbaar huis. De belangrijkste kenmerken van dit systeem zijn: - Er is sprake van resultaatfinanciering. Er wordt afgerekend op basis van het aantal schone en leefbare huizen en niet op basis van het aantal geleverde uren. - De klant krijgt een beschikking waarin staat dat hij/zij aanspraak kan maken op een schoon en leefbaar huis (het aantal uren e.d. wordt hier niet meer in genoemd). - De aanbieder krijgt per cliënt een vast bedrag. - De aanbieder levert maatwerk, afhankelijk van de situatie van de cliënt en van de woning. De omvang van de inzet kan van klant tot klant verschillen. De leverancier vult in overleg met de klant (en diens mantelzorger) het werkplan in (hoe vaak komt men en wat wordt er gedaan). Dit kan van klant tot klant verschillen. De klant heeft zo belangrijke inbreng bij de invulling van het resultaat. - De gemeente zorgt voor een goed systeem van kwaliteitscontrole. Deze systematiek sluit goed aan bij de uitgangspunten zoals verwoord in de kadernota Samen Leven, Samen Redzaam : vraaggericht, maatwerk, ruimte voor professional e.d. Er wordt in een aantal gemeenten al gewerkt op basis van dit systeem en de ervaringen zijn over het algemeen positief. Dit geldt voor zowel de klanten als de leveranciers. Wij willen daarom ook vanaf 2015 geleidelijk gaan werken op basis van dit systeem. Het jaar 2015 zullen we als overgangsjaar gebruiken. Met de invoering van deze nieuwe werkwijze kunnen we huishoudelijke ondersteuning als basisvoorziening overeind houden en de bezuinigingen realiseren. We geven hiermee invulling aan de lokale verantwoordelijkheid voor deze taak en kunnen zo de continuïteit van zorg borgen. Wij richten de aanbesteding zodanig in dat de continuïteit van zorg zoveel mogelijk geborgd is. Er is daarom gekozen voor bestuurlijk aanbesteden op basis van het Zeeuws model. De gemeente stelt daarbij het tarief en de kwaliteitseisen vast. Alle leveranciers die hieraan voldoen worden in principe gecontracteerd. De huidige leveranciers blijven dan in principe in beeld en is er voor de cliënten er is op deze manier sprake van continuïteit in de dienstverlening. We willen de inzet van alfahulpen niet op voorhand uitsluiten maar we willen ook voorkomen dat personeel in loondienst op grote schaal wordt vervangen door alfahulpen. Daarom wordt in de 16 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

19 overeenkomst met de aanbieders de bepaling opgenomen dat, zolang de landelijke regelgeving dit toestaat, een alfahulp mag worden ingezet als een klant of de huishoudelijke hulp daarom vragen. Binnen de huishoudelijke hulp (HH) wordt nu onderscheid gemaakt tussen HH1 en HH2: - HH1: Het gaat hier om schoonmaakwerk waarbij de cliënt zelf de regie voert op zijn huishouden. - HH2: Het gaat hier om schoonmaakwerk plus regievoering op het huishouden van de cliënt. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om een licht dementerende of licht verstandelijk beperkte cliënt die zelf niet kan bepalen wat er moet gebeuren in hun huis. Diverse cliënten met HH2 ontvangen ook andere vormen van ondersteuning thuis. Daarom wordt de regiecomponent uit HH2 meegenomen in de aanbesteding van ondersteuning thuis (de schoonmaakcomponent blijft onder de HH vallen). Dit betekent feitelijk dat er alleen nog huishoudelijke hulp in de vorm van HH1 wordt ingekocht. De totale kosten van de inkoop van huishoudelijke ondersteuning zijn, uitgaande van deze nieuwe aanpak, voor 2015 geschat op 4,9 miljoen euro. Hiermee is de rijksbezuiniging gerealiseerd en is er nog enige ruimte om te reserveren voor eventuele schommelingen e.d. Toelage huishoudelijke hulp De rijksoverheid stelt voor 2015 en 2016 extra middelen beschikbaar voor het stimuleren van de werkgelegenheid in de huishoudelijke hulp. Voor Lelystad gaat het om een in 2015 en Om in aanmerking te komen moet de gemeente voor 15 oktober 2014 een plan indienen bij het ministerie van VWS. Dit plan moet in overleg met de aanbieders worden gemaakt en er moet worden voldaan aan een aantal voorwaarden, bijvoorbeeld dat de toelage moet leiden tot langer behoud van volwaardige werkgelegenheid. Wij zullen in overleg met de partijen een aanvraag voorbereiden voor de toelage huishoudelijke hulp. Huishoudelijke ondersteuning Inzet 2015 a. Huishoudelijke ondersteuning wordt met ingang van 2015 ingevuld op basis van het principe schoon en leefbaar huis. b. Het onderscheid tussen HH1 en HH2 vervalt, er wordt alleen nog HH1 ingekocht. c. De inkoop wordt zodanig ingericht dat de continuïteit van zorg zoveel mogelijk is geborgd. d. Er wordt 4,9 miljoen euro gereserveerd voor de inkoop van huishoudelijke ondersteuning in e. De regiecomponent wordt meegenomen in de inkoop van ondersteuning thuis; hiervoor wordt 0,3 miljoen euro gereserveerd. f. Zolang de landelijke regelgeving dit toestaat, mogen er alfahulpen worden ingezet als de cliënt of de huishoudelijke hulp daarom vraagt. g. We zullen een aanvraag voorbereiden voor de toelage huishoudelijke hulp Ondersteuning thuis (excl. huishoudelijke ondersteuning) Op grond van de nieuwe Wmo moeten de contracten met de leveranciers voor 1 oktober 2014 worden afgesloten. Er is daarom in april 2014 met de aanbestedingsprocedure voor ondersteuning thuis gestart zodat deze termijn gehaald kan worden. De Wmo Cliëntenraad en cliëntenraden van de betrokken partijen zijn meegenomen in het inkoopproces. Er is bijvoorbeeld een aparte consultatie bijeenkomst georganiseerd voor de verschillende cliëntenraden om ook met hen de aanbestedingsleidraden te bespreken. Er wordt per stadsdeel een hoofdaannemer gezocht die verantwoordelijk wordt voor het bieden van ondersteuning thuis aan de inwoners van dat stadsdeel. De hoofdaannemer moet een passend en 17 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad

20 divers aanbod bieden aan de cliënten woonachtig in het betreffende stadsdeel. Zo wordt ondersteuning thuis, in overeenstemming met de kadernota, vanaf gebiedsgericht ingevuld. Er is bepaald dat een aanbieder in maximaal twee stadsdelen kan optreden als hoofdaannemer. Hiermee wordt een te grote afhankelijkheid van één aanbieder voorkomen en is vergelijking tussen de stadsdelen/aanbieders mogelijk. Het is de bedoeling contracten te sluiten voor een periode van 2 jaar met de mogelijkheid deze 3 keer met een jaar te verlengen. De totale looptijd kan daarmee uitkomen op 5 jaar, zodat er voor wat langere tijd sprake is van continuïteit van zorg. Maar dit geeft ook de mogelijkheid bij niet goed functioneren het contract niet te verlengen. Dit is vooral van belang nu we te maken hebben met nieuwe taken en aanbieders waar we als gemeente nog weinig ervaring mee hebben. De ondersteuning thuis wordt bekostigd op basis van een stadsdeelbudget. In 2015 wordt dit stadsdeelbudget afgeleid van het bedrag dat hieraan in 2012/2013 werd uitgegeven met verrekening van een korting. In de jaren wordt toegewerkt naar een bekostigingssystematiek die meer rekening houdt met de kenmerken van de bevolking per gebied/aandachtsgroep, waarbij op basis van een normbedrag per inwoner een budget wordt berekend. Daarbij worden dan ook bonus/malusafspraken gemaakt om partijen te prikkelen tot realisatie van de beoogde doelen. In de nieuwe rijksuitkering Wmo 2015 is oorspronkelijk uitgegaan van een korting met ca. 25 %. Bij de latere onderhandelingen is er een extra budget toegevoegd voor een zorgvuldige overgang en vernieuwende arrangementen. Wij willen in de aanbesteding in principe uitgaan van de oorspronkelijke rijkskorting. Er is namelijk op korte termijn een aanzienlijke omslag nodig. De toegevoegde rijksmiddelen hebben deels een tijdelijk karakter en met ingang van 2016 wordt het objectief verdeelmodel ingevoerd wat voor ons zeer waarschijnlijk onvoordelig uitpakt. Wij willen daarom de extra budgetten reserveren voor eventuele tijdelijke aanvullende maatregelen (in 2015) en voor het versterken van de basis. Het stadsdeelbudget vormt in principe het financieel plafond voor de hoofdaannemer. Als blijkt dat het aantal cliënten dat gebruik maakt van ondersteuning thuis meer dan 5 % afwijkt van de raming, dan zullen de gemeente en de hoofdaannemer met elkaar in overleg gaan om af te spreken hoe hiermee om te gaan. Er kan dan, als hier voldoende grond voor is, besloten worden om een deel van het reserve bedrag hiervoor in te zetten. Ook als blijkt dat veel mensen gebruik blijven maken van het overgangsrecht, zal nader worden bepaald of hiervoor een deel van het reserve bedrag ingezet kan worden. Wanneer een cliënt een beschikking krijgt voor ondersteuning thuis in de vorm van een PGB dan zullen de kosten hiervan in mindering worden gebracht op het stadsdeelbudget. Op deze manier worden hoofdaannemers gestimuleerd om voldoende passend ondersteuningsaanbod in natura aan te bieden waardoor men minder snel voor een PGB zal kiezen. Wij gaan ervan uit dat het gebruik van PGB s beperkt blijft als de hoofdaannemer in staat is een divers en passend aanbod te doen. Het budget voor ondersteuning thuis is op basis van het gebruik 2012/2013, rekening houdend met de rijkskorting en andere correcties, vooralsnog berekend op (zie voor de nadere toelichting hierop paragraaf ). Tabel 1: voorlopige berekening budget ondersteuning thuis Budget 2015 Individuele begeleiding Persoonlijke verzorging (5%) Regiecomponent huishoudelijke hulp Totaal Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad