Samen Leven, Samen Sterk

Transcriptie

1 Samen Leven, Samen Sterk gemeente Samenvatting Beleidsplan Wmo Vanaf 2015 gaan verschillende taken over van de rijksoverheid en de provincie naar de gemeenten. De gedachte daarachter is dat de gemeente veel dichter bij haar inwoners staat en daardoor bepaalde ondersteuning beter kan organiseren. De gemeenten en de zorgverzekeraars worden verantwoordelijk voor ondersteuning thuis, begeleiding en dagbesteding van hun inwoners. In deze samenvatting leest u hoe wij hier vanaf 1 januari 2015 invulling aan geven en dit samen met u oppakken. Achtergrond Wmo We gaan van een samenleving waarin de overheid veel voor ons regelde naar een samenleving waarin de inwoners steeds meer worden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en steeds meer zelf (moeten) gaan doen. Dit geldt voor allerlei terreinen en ook voor de zorg. De afgelopen jaren zijn de zorgkosten in Nederland enorm gestegen. Mensen leven gemiddeld langer en willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Om de kwaliteit van de ondersteuning in de toekomst ook op niveau te kunnen houden en de kosten beheersbaar te maken, wordt de langdurige zorg op een andere manier georganiseerd. Een onderdeel daarvan is dat de gemeente verantwoordelijk wordt voor de ondersteuning van thuiswonende mensen. Dit is bepaald in de wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De Wet maatschappelijke ondersteuning helpt mensen die door hun leeftijd of een (lichamelijke) beperking moeite hebben met zelfstandig reizen, wonen of het ondernemen van sociale activiteiten. Samen met u wordt gekeken wat u zelf kunt en hoe u hulp kunt krijgen of kunt aanvragen. Ons beleid In maart 2014 is de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam in de raad behandeld en zijn de kaders voor de transitie AWBZ/Wmo vastgesteld. Daarmee is een groot deel van de beleidsmatige keuzes en richtingen vastgelegd. In juli en augustus 2014 is het concept beleidsplan, tegelijkertijd met het uitvoeringsplan en de verordening, voor advies voorgelegd aan de Wmo Cliëntenraad en de betrokken partijen. De stukken zijn door het college vastgesteld. Het beleidsplan heeft een looptijd van 4 jaar. Er verandert veel rondom de Wmo. Daarom evalueren we medio 2016, als er enige ervaring is opgedaan met de nieuwe Wmo. Het beleidsplan zal dan op basis daarvan eventueel worden bijgesteld.

2 De ambities en uitgangspunten We streven ernaar dat iedereen kan meedoen aan de samenleving en zo lang mogelijk thuis kan wonen. Daarbij gaan we uit van de eigen kracht. Eerst kijken wat iemand zelf kan en of er mensen in de omgeving zijn die kunnen helpen. Iedere situatie is echter anders. Daarom gebeurt ondersteuning straks veel meer op maat. Goede ondersteuning blijft natuurlijk altijd beschikbaar voor degene die dat echt nodig heeft. Wij hanteren de volgende uitgangspunten om de verandering te bereiken: Wij ontwikkelen ons tot regiegemeente en geven ruimte aan de inwoner en professionals: we doen het samen Wij zetten in op preventie Wij stimuleren en faciliteren zelfredzaamheid Wij zetten in op ondersteuning dichtbij Ondersteuning is voldoende aanwezig als dat nodig is Wij organiseren slim en efficiënt Wij bieden een goed vangnet aan zeer kwetsbare inwoners Wij organiseren Wmo in principe met de rijksmiddelen die hiervoor beschikbaar zijn (en de financiën die hiervoor regulier al in de gemeentebegroting zijn opgenomen). Stepped care Onze ambitie is dat u in eerste instantie zelf, eventueel met hulp van anderen uit uw omgeving, uw ondersteuningsvraag kunt oplossen. Er wordt daarbij gewerkt op basis van het stepped care principe : eerst kijken wat iemand zelf kan, wat zijn of haar omgeving kan betekenen en wat met vrijwilligers kan worden opgelost. Wij gaan uit van de mogelijkheden die u wél heeft, in plaats van dat wat u niet meer kunt. Vervolgens kijken we welke andere mogelijkheden er zijn. Blijkt er alsnog ondersteuning nodig, dan organiseren we dat. Voor mensen die dit niet kunnen, blijft er passende ondersteuning beschikbaar. Basisaanbod op orde Het is nodig dat we (blijven) investeren in goede basisvoorzieningen en netwerken die er voor zorgen dat mensen kunnen deelnemen aan de maatschappij. Wanneer deze basisvoorzieningen goed zijn geregeld, kan in sommige gevallen het beroep op zwaardere ondersteuning worden beperkt, uitgesteld of voorkomen. U heeft een ondersteuningsvraag Sociaal wijkteam Wij willen ondersteuning dichtbij de inwoners organiseren. Een belangrijke spil op buurt- en wijkniveau zijn de Sociale wijkteams. Deze Sociale wijkteams, vier in totaal, zijn verdeeld over de vier stadsdelen van Lelystad. Zij zijn er voor mensen die een extra steuntje in de rug nodig hebben, maar ook voor mensen die graag een helpende hand uitsteken. Inwoners met (ondersteunings) vragen kunnen op verschillende manieren terecht bij het Sociaal wijkteam bij hen in de buurt. In het Sociaal wijk-

3 team werken professionals van verschillende Lelystadse organisaties. Zij bundelen hun kennis en ervaring op verschillende gebieden om zo de juiste hulp te kunnen bieden. Bijvoorbeeld iemand die moeilijk ter been is, kan ook eenzaam zijn. Dan kijkt het Sociaal wijkteam of er activiteiten in de buurt, mogelijk zijn. Maar ook hoe deze inwoner concreet in huis geholpen kan worden. De inzet van vrijwilligers en mantelzorgers wordt steeds belangrijker in de nieuwe aanpak. Ondersteuning op maat De professional van het Sociaal wijkteam stelt samen met u een ondersteuningsplan op. Waarbij eerst wordt gekeken naar wat u zelf nog kunt, of er hulp is uit de omgeving en of er verdere ondersteuning op maat nodig is. In het plan wordt de totale ondersteuning in beeld gebracht. Er wordt niet alleen gekeken of er bijvoorbeeld een rolstoel nodig is, maar ook of verdere ondersteuning noodzakelijk is. Als er een kind bij betrokken is, dan is er altijd afstemming met het Jeugd- en Gezinsteam. Ieder huishouden krijgt een vast aanspreekpunt. Hoe gaan we het organiseren in Lelystad? Het kan zijn dat u ondersteuning nodig heeft. Vanwege uw leeftijd, omdat u een ongeluk heeft gehad of omdat u met een beperking bent geboren. Graag houdt u de regie in eigen hand en woont u het liefst zo lang en prettig mogelijk in uw eigen vertrouwde omgeving. Natuurlijk staat u er niet alleen voor! Wij helpen u hierbij. In het verleden vroeg u een zorgvoorziening aan. Maar nu bestaat de mogelijkheid om veel meer op maat te kijken naar uw werkelijke situatie en uw wensen. Hierdoor ontstaat een op maat invulling van uw ondersteuning. Samen met u wordt gekeken hoe de benodigde ondersteuning te organiseren is. Wat is er straks georganiseerd in Lelystad? Nieuwe sociale infrastructuur Om de nieuwe Wmo te organiseren, kiezen we voor een infrastructuur die bestaat uit drie lagen : 1 De basis 2 Ondersteuning thuis 3 Specifieke ondersteuning We willen dat het accent verschuift van zwaardere vormen naar lichtere vormen van ondersteuning. Kortom: inzetten op preventie om zo zwaardere vormen te voorkomen. 1. De basis We willen de basis versterken. Op die manier kunt u zoveel mogelijk zelf op eigen kracht, eventueel met lichte ondersteuning, deelnemen aan de maatschappij. Ook is er dan minder (zware) ondersteuning nodig. Wat gaan we versterken in de basis? Het kan hierbij gaan om bijvoorbeeld: 1. Betere informatievoorziening Doordat wij u goed informeren en antwoord kunnen geven op uw vragen wanneer u een probleem heeft, bent u sneller geholpen. Dit kan via telefoon, website of bij een wijkinfopunt. 2. Goede, efficiënte cliëntondersteuning U wordt ondersteund met informatie, advies en algemene ondersteuning die er voor zorgen dat u zo zelfstandig mogelijk kan blijven functioneren. Voorbeelden hiervan zijn algemene cliëntondersteuning door MEE IJsseloevers, ondersteuning van ouderen door ouderenadviseurs en informatievoorziening door de wijkinfopunten. Ook juridische ondersteuning en ondersteuning bij financiële problemen vallen hier onder, evenals anonieme hulp op afstand en doventolk.

4 3. Meer mantelzorgondersteuning / extra respijt voorzieningen Mantelzorgers worden betrokken bij het ondersteuningsplan waardoor de ondersteuningsbehoefte van de mantelzorgers zelf ook in beeld komt. Hierdoor kan worden voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken. 4. Meer inzet vrijwilligers, o.a. mensen met een uitkering Vrijwillige inzet kan bijdragen aan het zelfredzaam blijven van mensen. Denk bijvoorbeeld aan vrijwilligers die helpen met boodschappen doen of koken. 5. Meer vrijwilligersplaatsen voor mensen met een lichte beperking. Ook mensen met een beperking kunnen vrijwilligerswerk doen. Hierdoor hebben zij een zinvolle dagbesteding en worden andere inwoners met een ondersteuningsvraag geholpen. 6. Meer welzijnsactiviteiten/ontmoetingsmogelijkheden Inloopvoorzieningen en dergelijke in de wijk. 7. Beter toegankelijk openbaar vervoer Het openbaar vervoer wordt toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking 8. Meer algemene voorzieningen, zoals scootmobielpools, het gebruik hiervan zal worden gepromoot. 9. Aandacht voor beschut wonen (woonzorgzones) Er zullen in de toekomst steeds minder mensen in een instelling worden opgenomen. Dit betekent dat meer mensen zelfstandig (moeten) blijven wonen. Voor een groot deel van de inwoners kan dit in een al dan niet aangepaste (gewone) woning. Voor een bepaalde groep zal een meer beschutte woonvorm nodig/wenselijk zijn. 10. Preventie en stimuleren gezonde leefstijl. Door een gezonde leefstijl te stimuleren/bevorderen kunnen gezondheidsproblemen worden beperkt en kan later minder zorg nodig zijn. We willen een gezonde gemeente zijn met inwoners die zoveel mogelijk op eigen kracht een gezonde leefstijl nastreven. 2. Ondersteuning thuis Het gaat hierbij om aanvullende ondersteuning voor als u, naast de inzet vanuit de basis, extra ondersteuning thuis nodig heeft om zelfstandig te kunnen blijven functioneren. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om individuele begeleiding of huishoudelijke hulp. Wij willen deze ondersteuning thuis zoveel mogelijk (in afstemming met de zorgverzekeraar) samen met de u organiseren. Wij hebben een aantal professionele partijen geselecteerd die ervoor zorgen dat de ondersteuning thuis zo goed mogelijk voor u is geregeld. De volgende partijen zullen een belangrijke rol spelen in de ondersteuning thuis. Deze partijen zorgen vanaf 1 januari 2015 voor een passend en divers aanbod voor de inwoners van Lelystad. Zij zullen daarbij gaan samenwerken met andere aanbieders in de stad zodat zij u diverse en passende ondersteuning kunnen bieden. Het kan dus zijn dat zij met de huidige aanbieders gaan samenwerken, het kan ook zijn dat de ondersteuning op een andere manier wordt georganiseerd. Centraal staat dat u de juiste ondersteuning krijgt. 1. TSN Thuiszorg: ondersteuning thuis voor inwoners van stadsdeel Zuidwest 2. Kwintes: ondersteuning voor de inwoners in stadsdeel Zuidoost 3. Woonzorg Flevoland: ondersteuning thuis voor inwoners van stadsdeel Noordwest en stadsdeel Noordoost Huishoudelijke ondersteuning Met ingang van 1 januari 2015 wordt er 40% gekort op de rijksuitkering die de gemeente ontvangt voor de huishoudelijke hulp. Dit heeft als gevolg dat het aantal uren huishoudelijke hulp per woning zal worden beperkt. Er wordt voortaan gewerkt op basis van het principe van een schoon en leefbaar huis. Per situatie wordt gekeken wat er nodig is om dat te creëren. 3. Specifieke ondersteuning Voor een aantal situaties zal, naast inzet vanuit de basis en eventueel ondersteuning thuis, aanvullende ondersteuning nodig zijn. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om dagbesteding, kortdurend verblijf, beschermd wonen en individuele Wmo voorzieningen, zoals woningaanpassingen, rolstoelen, scootmobiels en aangepast vervoer (regiotaxi). De invulling van kortdurend verblijf blijft zoals het nu geregeld is. De bestaande individuele Wmo voorzienin-

5 gen zoals rolstoelen, scootmobielen e.d. blijven beschikbaar. Wij willen dat dagbesteding beschikbaar blijft voor inwoners met complexe problematiek en een grote begeleidingsbehoefte. De volgende partijen gaan vanaf 1 januari 2015 zorgen voor een passend en divers aanbod voor dagbesteding. Zij zullen daarbij ook gaan samenwerken met andere aanbieders in de stad zodat zij u diverse en passende ondersteuning kunnen bieden. 1. Woonzorg Flevoland: dagbesteding voor ouderen 2. Interakt Contour: dagbesteding voor inwoners met een lichamelijke beperking 3. Triade: dagbesteding voor inwoners met een (licht) verstandelijke beperking 4. Kwintes: dagbesteding voor inwoners met een psychiatrische aandoening. Beschermd wonen De gemeenten worden met ingang van 1 januari 2015 verantwoordelijk voor beschermd wonen. Deze verantwoordelijkheid wordt op basis van rijksbeleid vooralsnog neergelegd bij de centrumgemeente Almere. Betrokkenheid cliënten We gaan een periode in van grote veranderingen. Wij vinden het belangrijk dit proces samen met inwoners, partijen en cliënten in te vullen. Daarom zullen wij regelmatig blijven overleggen met partijen. Ook zullen wij de Wmo Cliëntenraad actief blijven betrekken bij alle ontwikkelingen rond de Wmo. Persoonsgebonden budget Ook in de nieuwe Wmo is het mogelijk om voor een PGB (persoonsgebonden budget) te kiezen. Daarmee kunt u zelf passende ondersteuning inkopen. Er zijn door het Rijk wel extra voorwaarden aan verbonden: - u moet in staat zijn het PGB te beheren; - u moet motiveren waarom een PGB nodig is; - de ondersteuning die met een PGB worden ingekocht, zijn van goede kwaliteit. Wij willen dat een toekenning van een PGB mogelijk blijft als voldaan wordt aan de wettelijke voorwaarden. Als de professionals van het Sociaal wijkteam met u inschatten dat de inzet van een PGB een goede oplossing is voor de ondersteuning, dan wordt een PGB in principe toegekend. Wel geldt dat er een advies van de aanbieder nodig is om de omvang van het budget te bepalen. Landelijk is bepaald dat PGB s vanaf 2015 worden uitgekeerd aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Die betaalt met dat geld de zorgverlener. Dat heet trekkingsrecht. Informatie voor bestaande AWBZ / Wmo cliënten Overgangsrecht In de concept wet Wmo 2015 is een overgangsrecht opgenomen voor als u vanaf januari-2015 onder de Wmo gaat vallen, maar nog wel een geldige AWBZ indicatie heeft. In dat geval houdt u recht op uw huidige ondersteuning tot uiterlijk 31 december 2015, tenzij er hierover andere afspraken worden gemaakt. Wij willen de inwoners goed voorbereiden op de nieuwe situatie. Daarom voert het Sociaal wijkteam gesprekken met iedereen die overgaat van de AWBZ naar de Wmo. In dat gesprek wordt besproken wat er verandert en welke ondersteuning u vanaf 1 januari 2015 kunt krijgen. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk inwoners met een AWBZ-indicatie in 2014 een nieuw ondersteuningsplan voor 2015 hebben. Eigen bijdragen Voor de Wmo voorzieningen wordt nu, voor zover de wet dit toestaat, de maximale toegestane inkomensafhankelijke eigen bijdrage gevraagd. Wij gaan dit beleid voortzetten en ook toepassen voor de nieuwe voorzieningen die vanaf 1 januari 2015 onder de Wmo gaan vallen, zoals dagbesteding en individuele ondersteuning thuis. Voor rolstoelen en kinderhulpmiddelen gelden geen eigen bijdragen. Voor woningaanpassingen voor ouders met kinderen geldt straks wel een eigen bijdrage.

6 Tot nu toe mocht hiervoor geen eigen bijdrage worden gevraagd. Ook mag de termijn voor het betalen van een eigen bijdrage voor een woningaanpassing worden verlengd. Dit was maximaal 39 maanden en kan nu gelden totdat de kosten zijn afbetaald. Ook voor al deze voorzieningen willen wij in navolging van de wet de maximale inkomensafhankelijke eigen bijdrage gaan vragen. Sturing en financiering Wij zullen ons ontwikkelen tot een regiegemeente. Dit betekent dat wij gaan sturen op hoofdlijnen. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering zal zoveel mogelijk neergelegd worden bij inwoners en organisaties in het veld. Wij gaan hierbij uit van vertrouwen en loslaten. Uiteraard monitoren we en sturen we bij. Meldpunt en klachten Er gaat veel veranderen binnen de Wmo, zowel voor burgers als partijen. We vinden het belangrijk dat mensen laagdrempelig een melding kunnen doen van zaken die naar hun mening niet goed lopen, aandacht nodig hebben of verbeterd zouden kunnen worden. Heeft u vragen? U kunt langsgaan bij het Sociaal wijkteam bij u in de buurt. Of bellen met Meer informatie kunt u vinden op noordwest Tel noordoost Tel Golfpark Boeier Karveel Zuiderzeewijk zuidwest Tel Noordersluis Lelystad-Haven Punter Jol Galjoen Kempenaar Kogge Schouw Gondel Botter Tjalk Schoener Atolwijk Boswijk Landstrekenwijk Waterwijk De Landerijen Hollandse Hout Warande zuidoost Tel

7

8 Colofon November 2014