Samenvatting. Nota Wijkeconomie Hengelo
|
|
- Adriana Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting Nota Wijkeconomie Hengelo
2 Wijkeconomie in Hengelo.
3 Nota Wijkeconomie Hengelo
4 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1 Inleiding Aanleiding Doel nota Reikwijdte nota Totstandkoming nota Leeswijzer 8 2 Trends en beleidskaders Trends en ontwikkelingen Beleid Conclusies en aanbevelingen 12 3 Analyse wijkeconomie in Hengelo Wijkeconomie in Hengelo Conclusies en aanbevelingen 14 4 Visie op wijkeconomie Ambitie en doelen Plan van aanpak Financieel kader 18 4
5 Samenvatting Een goede economie is belangrijk voor de stad. Hengelo wil de economie in de stad behouden en versterken. Ze wil een goed vestigingsklimaat bieden voor bedrijven en werkgelegenheid stimuleren. Daarnaast wil ze stimuleren dat er ruimte komt voor starters en creatieve ondernemers. Waarom dan nu zoveel focus op de wijk? Omdat een groot deel van de economie van de stad in de wijken plaatsvindt, de wijkeconomie. In Hengelo bevindt 70% van de bedrijfsvestigingen zich in de wijken. Naar verwachting wordt wijkeconomie steeds belangrijker. Wijkeconomie draagt bij aan de economische vitaliteit, veiligheid en leefbaarheid van de wijk. Het gaat hierbij vooral om bedrijven van zzp ers 1 die het wonen combineren met werken of hun bedrijf starten vanuit huis. De wijk fungeert daarmee als broedplaats voor ondernemerschap. Bedrijven ontstaan in de wijk en groeien van daaruit verder. Wijkeconomie stimuleert daarmee de werkgelegenheid. Wijkeconomie in Hengelo In de afgelopen vijf jaar was de groei in de werkgelegenheid vooral in de wijken te vinden. Ruim driekwart van de nieuwe bedrijven start in de wijken. De zzp ers nemen hiervan een belangrijk aandeel in. De wijk is een stuwmeer van bedrijven en daarmee een aanjager van de economie. Het grootste deel van deze bedrijven blijft klein en in de wijk gevestigd. Maar er is ook een deel met potentie, dat doorgroeit en uiteindelijk een andere locatie buiten de wijk nodig heeft. Het is daarom belangrijk zicht te hebben op de ondernemers in de wijk/zzp ers en hun behoeften. De ondersteuning moet hierop worden toegespitst. Tot nu toe is de aandacht in ondernemersondersteuning vooral uitgegaan naar ondernemers in herstructureringswijken. Het blijkt dat juist ook in de nieuwere wijken veel ondernemers gevestigd zijn en ondernemers met hun bedrijf starten. Het is daarom ook van belang deze ondernemers en hun behoeften en vragen te leren kennen. Wijkeconomie en functiemenging zijn bijna twee evenbeelden. Zonder functiemenging is er geen wijkeconomie 2. Zzp ers geven aan dat de huisvestingsmarkt ondoorzichtig is en er vooral behoefte is aan kleinschalige en goedkope ruimte binnen de wijken. De aanwezige leegstaande panden voldoen niet altijd aan de wensen. Het is daarom belangrijk de functie van werken in de wijk te behouden en daar waar nodig toe te voegen. De regels met betrekking tot het werken in de wijk moeten hierop worden aangepast. Verder is het van belang de leegstaande bedrijfspanden in de wijk beter in beeld te hebben. Daar waar nodig zullen betrokken partijen gestimuleerd moeten worden om deze panden aan te passen aan de huidige eisen. Visie op wijkeconomie Een goede economie is belangrijk voor de stad. Daarbij hoort het stimuleren van werkgelegenheid in de stad. De wijken zijn vooral van belang voor het ontstaan van werkgelegenheid, voor het ontstaan van bedrijven. Juist omdat veel ondernemers hun bedrijf vanuit huis starten. De wijken fungeren daarmee als broedplaats voor ondernemerschap. De bedrijven in de wijken kunnen een opstap zijn voor een doorgroei naar een groter bedrijf. Kortom, ze zorgen voor de dynamiek in de economie en het ontstaan van werkgelegenheid. Deze bedrijven in de wijk zorgen tegelijkertijd voor meer leefbaarheid in de wijken. Tevens dragen zij bij aan de vitaliteit van de wijken. 1 Zzp er: zelfstandig ondernemer zonder personeel. 2 Handboek Wijkeconomie, ministerie van Economische Zaken mei 2010, p
6 We hebben de volgende ambitie: Hengelo heeft vitale wijken waarin ruimte is voor ondernemerschap en waarin werkgelegenheid wordt gestimuleerd. Deze ambitie is vertaald naar de volgende doelen: Stimuleren van werkgelegenheid in de wijken De wijk als broedplaats voor ondernemerschap Vitale wijken (levendig en multifunctioneel) Plan van aanpak Om deze doelen te bereiken gaat het vooral om het stimuleren en faciliteren van ondernemerschap in de wijk. Natuurlijk met behoud van de leefbaarheid in de wijk. We zetten hierbij in op twee strategische lijnen: Huisvesting en Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap. Binnen de gemeente zijn het cluster Economische Zaken (afd. REO) en het ROZ de algemene trekkers van het plan van aanpak. Daarnaast wordt op uitvoeringsniveau de samenwerking gezocht met verschillende partners. Woningbouwcorporatie Welbions is een belangrijke partner in de wijk. Verder zijn dat, al naar gelang het onderwerp, partijen als de Kamer van Koophandel, Syntens, MKB Nederland, WTC Twente, onderwijsinstellingen, makelaars en de lokale ondernemersverenigingen. Op het gebied van huisvesting zijn de vastgoedeigenaren belangrijke gesprekspartners. I Huisvesting 1. Functiemenging toepassen in de wijken We staan positief ten opzichte van functiemenging in de wijken. Dit betekent dat we meer rekening houden met locaties voor werken in de wijk. Uitzondering hierop zijn de functies detailhandel en horeca, die juist zijn gebaat bij een concentratie van deze functies in bijvoorbeeld een wijkwinkelcentrum. In nieuwe projecten moet meer aandacht zijn voor woon/werkconcepten, maar ook voor nieuwe concepten zoals een flexkantoor of een seats to meet concept. We zetten functiemenging nadrukkelijk op de agenda bij nieuwe projecten. Binnen de kaders bieden we ook meer mogelijkheden voor verandering naar een werken functie van woningen en (bij)gebouwen in de wijk, zoals garageboxen en vereni- gingsgebouwen. We ontwikkelen een afwegingskader waaraan aanvragen getoetst kunnen worden. Onderwerpen waaraan getoetst kan worden zijn bijvoorbeeld parkeren, overlast voor bewoners en de aantrekkende werking van de functie. In bepaalde wijken zullen er meer mogelijkheden zijn dan in andere. 2. Verruiming mogelijkheden aan huis gebonden beroepen We zetten in op het vereenvoudigen van de regels om te werken aan huis. Dat betekent dat het ondernemers, binnen bepaalde kaders, makkelijker wordt gemaakt een bedrijf aan huis te beginnen. 3. Behoud bedrijfslocaties in wijken / aanpak leegstand Het gaat niet alleen om het toevoegen van nieuwe werklocaties in een wijk, maar ook om het behouden van bestaande werklocaties. Het is van belang om deze locaties in beeld te hebben en te houden, qua aantal, soort en kwaliteit van de locatie. Een ander punt is de leegstand in de wijken op zichtlocaties. Dit betreft vooral oude winkel- en horecapanden. Wij willen pandeigenaren stimuleren en partijen met elkaar in contact brengen om leegstand te bestrijden en panden courant te maken voor meerdere functies. Een voorbeeld hiervan zijn de panden aan de Oelerweg, waar al een dergelijke aanpak wordt voorgesteld. Een stimuleringsfonds, zoals het gevelfonds in de binnenstad, kan hierbij stimulerend werken. We onderzoeken de mogelijkheden om een dergelijk stimuleringsfonds op te zetten. 4. Vindbaarheid van kleinschalige huisvesting in de wijk Voor ondernemers is het moeilijk om kleinschalige huisvesting in de wijk te vinden. Deze huisvesting is ook lang niet altijd bij makelaars bekend. Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de thuiswerkende zelfstandige ondernemers behoefte heeft aan een werkplek buitenshuis. Een belemmering om zich daadwerkelijk buitenshuis te vestigen vormt de ondoorzichtige markt van beschikbare locaties. Een mogelijkheid om deze markt wat transparanter te maken is het ontwikkelen van een plek waar ondernemers relatief laagdrempelig beschikbare locaties kunnen vinden en waar aanbieders van deze locaties deze kunnen melden. We ontwikkelen hiervoor een website of webpagina. 6
7 II Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap 5. Accountmanagement bedrijven in de wijk Binnen EZ is de afgelopen jaren het accountmanagement voor de bedrijventerreinen en de binnenstad geïntensiveerd. Er zijn goede redenen om ook het accountmanagement voor de bedrijven in de wijken te intensiveren. De wijken zijn de kweekvijver voor de economie. Het is belangrijk om zicht te hebben op de soort bedrijvigheid in de wijken, op de hoeveelheid starters en op de ontwikkeling van beiden. Hierdoor is er beter zicht op de ontwikkeling van de economie van de stad. Wat zijn de plannen van ondernemers? Willen ze doorgroeien en waar kan dat? Hierin kunnen we ze door middel van goed accountmanagement in bijstaan en anticiperen op ontwikkelingen in ons beleid. Met als doel de bedrijven en de werkgelegenheid voor de stad te behouden en uit te breiden. Verder kan door het goed invullen van het accountmanagement de behoefte van de ondernemer centraal staan. Daarop kan de ondersteuning worden toegespitst. Het gaat hierbij vooral om de ruimtevraag van de ondernemer en het adviseren bij de doorontwikkeling daarvan. Ook kunnen thema s als innovatie en toepassing van ict via het accountmanagement onder de aandacht worden gebracht. 6. Breed dienstverleningspakket voor (startende) ondernemers in de wijk Door het inzetten van een breed ondersteuningspakket worden de kansen om succesvol te ondernemen zo groot mogelijk gemaakt. Hierbij ligt de nadruk op kleinschalige, lokale bedrijvigheid met de wijk als focuspunt. De activiteiten worden verzorgd door het ROZ. Ondernemerstalenten, personen die zich oriënteren op het starten van een eigen bedrijf, startende ondernemers, ondernemers en wijkondernemers in problemen worden gefaciliteerd door een uitgebreid ondersteuningsaanbod zoals intensieve persoonlijke advisering en begeleiding; een uitgebreid workshop- en trainingsprogramma; coaching na de start, toegespitst op de actuele coachingsvraag van de ondernemer en schuldhulpverlening voor ondernemers, inclusief zonodig budgetbegeleiding en/of budgetbeheer. 7. Ondernemersfactory De Ondernemersfactory is een nieuw en intensief begeleidingsconcept voor wijkbewoners om uit te stromen als zelfstandige, liefst in de wijk. Uitstroom uit de uitkering als zelfstandige is één van de prioriteiten zoals neergelegd in de nota Sterker aan het Werk (hoofdlijnen re-integratiebeleid). De Ondernemersfactory is een innovatief adviesen begeleidingstraject voor startende ondernemers met een substantiële groepsgewijze component en daarnaast individuele begeleiding. Gedurende maximaal zes maanden worden kandidaten twee tot vier dagen per week voorbereid op het zelfstandige ondernemerschap in de Ondernemersfactory; een fysieke en inspirerende leeromgeving gericht op ondernemerschap in ondernemerscentrum H164. Voor dit concept zijn, in relatie tot het stimuleren van de wijkeconomie, ook provinciale middelen beschikbaar voor de periode Faciliteren en ondersteunen van zzp ers Een specifieke maar niet onbelangrijke doelgroep binnen de ondernemers zijn de zzp ers. De laatste 10 jaar is het aantal zzp ers sterk gestegen. Voor de ontwikkeling van zzp ers is het van belang dat zij andere ondernemers ontmoeten, opzoeken en in een ondernemende omgeving verkeren. Bijvoorbeeld voor het aangaan van coalities om bepaalde opdrachten binnen te halen of te klankborden. Maar ook voor de ontwikkeling van een gezamenlijk servicecentrum (bijv. gezamenlijke administratie, ontvangst etc.). Hiervoor is het van belang dat zij andere ondernemers ontmoeten en leren kennen. Ondernemerscentrum H164, waar dit soort ontmoetingen kunnen plaatsvinden, is daarvoor in te zetten. Maar afhankelijk van de behoefte kan dit ook elders en anders georganiseerd worden, bijvoorbeeld in maatschappelijk vastgoed in de wijken. Wij onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor het inzetten van maatschappelijk vastgoed in de wijken als seats to meet omgeving voor zzp ers. 7
8 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Een goede economie is belangrijk voor de stad. Hengelo wil de economie in de stad behouden en versterken. Ze wil een goed vestigingsklimaat bieden voor bedrijven en werkgelegenheid stimuleren. Daarnaast wil ze stimuleren dat er ruimte komt voor starters en creatieve ondernemers. Waarom dan nu zoveel focus op de wijk? Omdat een groot deel van de economie van de stad in de wijken plaatsvindt, de wijkeconomie. In Hengelo bevindt 70% van de bedrijfsvestigingen zich in de wijken. Naar verwachting wordt wijkeconomie steeds belangrijker. Wijkeconomie draagt bij aan de economische vitaliteit, veiligheid en leefbaarheid van de wijk. Hierbij gaat het dan wel om bedrijven die qua aard en omvang passen binnen een woonwijk. Enkele voorbeelden van bedrijven die veelal in de wijken zijn te vinden zijn klusbedrijven, kapsalons en ingenieursbureaus. Het gaat hierbij vooral om bedrijven van zzp ers 3 die het wonen combineren met werken of hun bedrijf starten vanuit huis. De wijk fungeert daarmee als broedplaats voor ondernemerschap. Bedrijven ontstaan in de wijk en groeien van daaruit verder. Wijkeconomie stimuleert daarmee de werkgelegenheid. Wat voor soort ondernemers zitten er nu precies in de wijken en waar hebben ze behoefte aan? Welke bedrijven kunnen zich vestigen in wijken en waar kan dit het beste? Hoe kunnen we ondernemerschap en werkgelegenheid in de wijk nog meer stimuleren en faciliteren? Wijkeconomie kent een ruimtelijke en een sociaaleconomische component. Met deze nota verbinden we deze en maken we inzichtelijk wat er allemaal gebeurt en waar nog meer aandacht aan besteed moet worden. Ook is er vanuit de raad en de samenleving behoefte aan een ruimtelijk kader rondom fysieke stimulering van wijkeconomie. Medio 2011 is een motie aangenomen in de raad over het gebruik van garageboxen als postdepots. Ook dient een antwoord geformuleerd te worden op vragen van ondernemers om verruiming van mogelijkheden voor het werken in de wijk. Bijvoorbeeld vragen om een woonbestemming om te zetten in een werkbestemming. En de vraag of we dit toe willen staan en onder welke voorwaarden. 1.2 Doel nota De nota is bedoeld als visiedocument en geeft het kader aan waarbinnen we werken. Het geeft duidelijkheid welke richting we op willen met wijkeconomie. De nota geeft antwoord op vragen zoals: Hoe kunnen we ondernemerschap in de wijken stimuleren en faciliteren? Welke activiteiten/vormen van bedrijvigheid kunnen we inpassen in de wijken? Welk toetsingskader is daar voor nodig? Met welke partners zoeken wij de samenwerking? 1.3 Reikwijdte nota Landelijk worden verschillende definities van wijkeconomie gehanteerd. In deze nota wordt onder wijkeconomie simpel gezegd, de economie in de wijken verstaan. Het gaat om bedrijvigheid die zich in de wijken bevindt. Het gaat dan vooral om de combinatie of menging van wonen en werken, functiemenging. Maar ook de wijk- en buurtwinkelcentra worden hieronder verstaan. De bedrijvigheid op de bedrijventerreinen en grote winkelgebieden (Plein Westermaat) en binnenstad (buurt 00) vallen hier niet onder. Ook worden scholen, verzorgingstehuizen en het ziekenhuis buiten beschouwing gelaten. 1.4 Totstandkoming nota Als input voor de nota is gebruik gemaakt van diverse landelijke onderzoeken en rapportages. Daarnaast hebben ervaringen en aanvragen van Hengelose ondernemers als input gediend. Er is een Trefpunt 4 georganiseerd rondom dit thema. De uitkomsten van de discussie tijdens deze bijeenkomst zijn meegenomen in deze nota. 1.5 Leeswijzer De nota wijkeconomie is opgebouwd uit: Een korte blik op de landelijke trends en de voor het onderwerp relevante beleidskaders in hoofdstuk 2; Een analyse van de wijkeconomie in Hengelo in hoofdstuk 3; Tot slot geven we in hoofdstuk 4 onze visie op wijkeconomie, formuleren we onze ambitie en doelen en presenteren we een plan van aanpak. 3 Zzp er: zelfstandig ondernemer zonder personeel 4 Trefpunt: bijeenkomst georganiseerd door de raad waarin de raadsleden, burgers en ondernemers met elkaar over actuele onderwerpen in discussie gaan. 8
9 2 Trends en beleidskaders Verschillende trends en ontwikkelingen in het bedrijfsleven en de maatschappij zijn van invloed op de ontwikkeling van economie in de wijken. Samen met het bestaande beleid geeft het het kader aan waarbinnen het beleid over wijkeconomie ontwikkeld is en verder ontwikkeld kan worden. Welke invloed hebben deze trends en het bestaande beleid op de vormgeving van het beleid in Hengelo? In dit hoofdstuk geven we de belangrijkste trends en ontwikkelingen en de meest relevante beleidskaders aan. Tot slot trekken we hieruit conclusies en doen we aanbevelingen. 2.1 Trends en ontwikkelingen Zzp ers De afgelopen jaren beginnen steeds meer mensen voor zichzelf. Het aantal zzp ers neemt explosief toe. In bepaalde sectoren soms ook gedwongen door veranderende arbeidsverhoudingen (bouw en zorg bijvoorbeeld). Een andere reden is ook dat mensen hun werk- en zorgtaken hierdoor beter kunnen combineren. Veel zzp ers starten vanuit huis hun eigen onderneming. Dit vraagt om andere, flexibele woonconcepten. Functiemenging De focus in het ruimtelijke beleid verschuift nu langzaam weer van functiescheiding naar functiemenging. Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw was functiemenging heel gewoon. Daarna is jarenlang het beleid gericht geweest op het scheiden van de wonen en werken functies, vanuit de gedachte dat wonen en werken niet samengaan. De bedrijventerreinen ontstonden en de wijken waar alleen maar gewoond kon worden. Functiescheiding is als het ware te ver doorgeschoten. De grotere bedrijven vinden hun plek op het bedrijventerrein, maar kleinere bedrijven met een lage milieubelasting kunnen ook prima in de woonwijk een plek vinden. Nu groeit langzaam weer het besef dat de wonen en werken functie niet altijd gescheiden hoeven te zijn en elkaar juist versterken. Het mengen van functies bevordert de levendigheid in de wijk en doorbreekt de monotoonheid. Demografische ontwikkelingen Vergrijzing en ontgroening hebben hun invloed op de wijken. Dit betekent zowel iets voor de bedrijvigheid in de wijken als voor de woningen in de wijken, het heeft invloed op het woonklimaat van de wijk. Oudere ondernemers hebben vaak geen opvolger meer waardoor panden in de wijk leeg komen te staan. Dit is vooral het geval bij panden met een publieksfunctie zoals winkels. Nieuwe werken Tegenwoordig wordt er deels op een andere manier gewerkt. Het maakt niet uit waar er gewerkt wordt, dit kan overal zijn. Mensen werken meer vanuit huis of vanuit het café in de buurt. Mensen werken ook op andere tijden. Dit nieuwe werken vraagt ook om andere werkconcepten, maar ook om andere woonconcepten. Bijvoorbeeld combinaties van wonen en werken. Plekken om te ontmoeten Mensen willen elkaar ontmoeten. De functie van cafés, speeltuinen, bibliotheken etc. neemt toe. Dit vraagt om een andere kijk op de ruimtelijke inrichting en de functies in de wijk. In nieuwe plannen zal hiermee rekening moeten worden gehouden. 2.2 Beleid Nationaal Ook vanuit het Rijk wordt het belang van wijkeconomie onderkend. De stedelijke economie is van essentieel belang voor de economie van Nederland. De lokale bedrijvigheid heeft veel potentie, maar het beleidsveld staat nog in de kinderschoenen. Daarom is in 2010 in opdracht van het toenmalige ministerie van Economische Zaken het Handboek Wijkeconomie tot stand gekomen. Dit handboek geeft een leidraad voor gemeenten hoe de lokale economie versterkt kan worden. Daarnaast is er vanuit het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie aandacht voor de vermindering van regeldruk voor ondernemers. In 2009 is het 9
10 convenant Verbetering dienstverlening en vermindering regeldruk voor ondernemers ondertekend door de 36 grootste gemeenten van Nederland. Het convenant wordt in 2011 geëvalueerd. Het dossier Regeldruk is nog steeds actueel. Vanuit het kabinet wordt nu vooral onderzocht hoe de regeldruk voor zzp ers verbeterd kan worden. Hiervoor is een onderzoek gedaan en wordt er een actieplan opgesteld. In het eerste kwartaal 2012 moet deze gereed zijn. Het kabinet onderkent het belang van zzp ers voor de economie en de samenleving. De SER heeft in 2010 het onderzoek Zzp ers in Beeld gepresenteerd. De SER concludeert dat zzp ers een belangrijke bijdrage leveren aan de economie en de samenleving. Ondernemerschap biedt kansen voor burgers om op eigen kracht idealen te realiseren, om hun werk in te richten zoals zij dat willen, om vaardigheden in te zetten waar zij het best tot hun recht komen en om te groeien. Het is in dit licht volgens het kabinet onder meer van belang dat de dienstverlening op het gebied van ondernemerschap, zoals het Bbz 5, beter bekend wordt en goed wordt toegesneden op de behoefte. Tijdige signalering van problemen en bekendheid onder zelfstandigen met de mogelijkheden van het Bbz is essentieel. Gemeentelijk beleid Hieronder zijn de belangrijkste bestaande gemeentelijke beleidskaders benoemd, die relevant zijn voor het onderwerp wijkeconomie. Collegeprogramma Investeren in verbinding (2010) Hengelo is een ondernemende stad. Het college zet in op startende bedrijven en gevestigde ondernemers die tijdelijk hinder hebben van de economische omstandigheden. Via het ROZ wordt de steun aan starters en ondernemers in crisis geïntensiveerd door het systeem van (micro) financiering, coaching en advisering en bedrijfshuisvesting in regionaal verband te borgen. Ondernemerschap speelt eveneens een belangrijke rol in het re-integratiebeleid als een vaak succesvolle manier om duurzame uitstroom te realiseren. Daarnaast zet het college in op innoveren en leren. Scholing, werken en ondernemen in tijden van vergrijzing en krimp van de beroepsbevolking vragen om een aangepaste visie op de lokale economie. Het college beziet onderwerpen als innovatie, bedrijfsterreinen, scholingsaanbod, combinaties van wonen en werken en de beschikbaarheid van ict-verbindingen meer met elkaar in samenhang. Sociale visie (2010) In de sociale visie speelt ondernemerschap een belangrijke rol binnen het thema werk. Innovatie en deregulering zijn als kernissues benoemd rondom het thema ondernemerschap. Inhakend op de Hengelose kracht is de lijn om innovatie in het bedrijfsleven te stimuleren. Eventuele belemmeringen worden te lijf gegaan via deregulering. We geven het bedrijfsleven de ruimte voor een ondernemende cultuur, die ook voor jongeren en startende ondernemers aantrekkingskracht heeft. De gemeente ziet hier voor zichzelf een rol in het voortzetten van initiatieven rondom deregulering, het stimuleren en optimaliseren van ondernemersondersteuning en het verbeteren van het vestigingsklimaat. Gezien het grote aantal bedrijven dat in wijken is gevestigd, is de invalshoek van wijkeconomie hierbij essentieel. Nota Startersbeleid (2007) Het startersbeleid kent zowel een economische als een sociale invalshoek en heeft betrekking op alle starters en alle doelgroepen. Startende ondernemingen leveren een belangrijke bijdrage aan de dynamiek en groei van de (lokale) economie. Zij creëren werkgelegenheid en zijn een bron van vernieuwing. De volgende aandachtsgebieden met betrekking tot het stimuleren van startend ondernemerschap zijn geformuleerd: Het positioneren van Hengelo als startersstad Voorlichting en begeleiding met de nadruk op coaching Huisvesting, waaronder het betrekken van de (huisvestings)belangen van starters in binnenstedelijke herstructureringsopgaven en het instellen van dereguleringszones in relatie tot wijkeconomie Financiering Woonvisie (2012) In de woonvisie verandering brengt kans is de koers opgenomen om een aantrekkelijke woonstad te zijn en te blijven in de komende tien jaar voor de huidige bewoners en voor nieuwkomers. Het nieuwe woonbeleid is vastgelegd in een aantal uitgangspunten en speerpunten. Eén van die speerpunten is het werken aan vitale wijken. Een vitale wijk biedt perspectief voor de bewoners om vooruit te kunnen in zowel sociaal, fysiek en economisch opzicht. Dit betekent dat het gemeentelijke beleid de aanwezige dynamiek in de wijk zoveel mogelijk probeert te stimuleren. In dit beleid past ook dat gebouwen of woningen in een wijk een nieuwe functie kunnen krijgen. Functiemenging is een belangrijke drager voor vitale wijken. Bedrijventerreinen en kantorenlocaties (2011) Bedrijven met een kavelomvang vanaf m2 zijn veelal aangewezen op reguliere en/of thematische bedrijventerreinen. Kleinere bedrijven zijn vaak gevestigd in de wijken, 5 Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 10
11 maar bij uitbreiding wordt al snel gekeken naar reguliere, formele bedrijvenlocaties. De vestiging in bedrijfsverzamelgebouwen bestaande uit enkele bedrijfsunits neemt de laatste jaren sterk toe. Deze gebouwen worden hoofdzakelijk gerealiseerd op bedrijventerreinen, maar kunnen afhankelijk van gebruik en omvang ook in de wijk een plek vinden. Voor kantoren heeft Hengelo twee prioritaire locaties aangewezen: de stationsomgeving/hart van Zuid en de deelgebieden van Westermaat. Kleinere kantoren zijn vaak gevestigd langs de invalswegen en in specifieke kantoorverzamelpanden. Het kantorenbeleid zal worden aangescherpt. Dat betekent dat realisatie van nieuwe kantoren bij voorkeur plaatsvindt in de prioritaire gebieden. Detailhandelsbeleid (2011) In de detailhandelsvisie wordt het ambitieniveau van de gemeente Hengelo op het gebied van detailhandel aangegeven. De binnenstad is hierbij het belangrijkste recreatieve winkelgebied van Hengelo. Hengelo zet hierbij in op de verbetering van de lokale en de regionale positie van de binnenstad waarin verschillende functies elkaar versterken. Daarnaast zet Hengelo in op eigentijdse wijk- en buurtvoorzieningen voor de dagelijkse boodschappen. Hiertoe moeten de winkels in de dagelijkse goederen zoveel mogelijk geclusterd worden omdat daar de kracht ligt van een goed voorzieningenaanbod voor de wijk of buurt. Nieuwvestiging van solitaire supermarkten is zodoende niet toegestaan. Bestaande, niet-geclusterde, detailhandel blijft bestaan in de wijken, de verwachting is echter dat het op den duur lastig zal worden hiervoor een invulling te vinden met detailhandel. Deze locaties zijn mogelijk wel geschikt voor startende ondernemers met een publiek dat doelgericht de locatie bezoekt, omdat deze locaties over het algemeen een lagere huursom hebben. Op die locaties waar geen invulling met detailhandel meer mogelijk is, is de opdracht om met de eigenaren tot een eigentijdse herinvulling te komen. Horecabeleid (2005) In december 2005 is de Horecavisie en beleid Hengelo vastgesteld. Hengelo kiest hierin voor versterking van het centrum. Waarbij er geen nieuwe clusters van horeca buiten het centrum worden toegestaan. Wijkverzorgende horeca zal zich in of nabij een winkelcentrum kunnen vestigen in de wijken zodat er een clustering van de verschillende functies in de wijken plaatsvindt. Bovenwijkse (nieuwe) voorzieningen kunnen alleen als het een bijzondere locatie of gebouw betreft. Hierbij kan gedacht worden aan horeca in bijvoorbeeld een monument. Functiegerelateerde horeca is wel mogelijk, bijvoorbeeld een koffiecorner in een museum. 11
12 Regelgeving werken in de wijk Beleidsregels afwijkingsmogelijkheden bestemmingsplan Het college heeft de bevoegdheid om af te wijken van het geldende bestemmingsplan binnen de kaders van artikel 4, bijlage II Besluit omgevingsrecht. Uiteraard dient hierbij rekening gehouden te worden met flankerend beleid zoals bijvoorbeeld de Nota Autoparkeren, Detailhandelsvisie en Horecavisie. Het Hengelose beleid is tot nu toe echter niet gericht op functiemenging. Met een functiewijziging in een woonwijk wordt terughoudend omgegaan vanwege de gevolgen voor het woon- en leefmilieu ter plaatse. Dit met name wanneer de functie veel bezoekers trekt en/of er een grote behoefte bestaat aan parkeergelegenheid. Daarom wordt er terughoudend omgegaan met het verlenen van een omgevingsvergunning voor afwijking van het bestemmingsplan voor een woning of woongebouw in een andere functie. Slechts bij hoge uitzondering wordt medewerking aan afwijking van het bestemmingsplan verleend wanneer het afwijking van een andere functie betreft dan wonen. Aan huisgebonden beroepen In de geactualiseerde bestemmingsplannen is opgenomen dat maximaal 1/3 e deel van de woning tot een maximum van 40m 2 gebruikt mag worden voor ambachtelijke of dienstverlenende beroepen. In het buitengebied geldt een maximum van 50m 2. Verder dient het beroep te worden uitgeoefend door de hoofdbewoner. Deze mag geen personeel in dienst hebben. 2.3 Conclusies en aanbevelingen De trends en ontwikkelingen zijn vooral gericht op een andere manier van werken. Werken gebeurt op andere plekken dan voorheen. Er wordt meer vanuit huis gewerkt. Er zijn meer zzp ers. Dit vraagt om andere ruimtelijke concepten en een andere manier van ondersteuning van ondernemerschap. In het hierboven genoemde beleid wordt dat onderkend en wordt geconstateerd dat meer flexibiliteit gewenst is in het omvormen van functies in de wijk. Het afwijkingenbeleid waarmee die flexibiliteit geregeld moet worden, is echter nog niet gevormd. Er zal een afwegingskader ontwikkeld moeten worden waaraan aanvragen voor wijziging van bestemming getoetst kunnen worden. Dit afwegingskader moet aan de notitie Beleidsregels Afwijkingsmogelijkheden Bestemmingsplan worden toegevoegd. Daarnaast wordt in het beleid onderkend dat ondersteuning van ondernemerschap van belang is voor de economie. De huidige ondersteuning moet worden gehandhaafd en daar waar nodig moet worden ingespeeld op de veranderende behoefte van de ondernemer. 12
13 3. Analyse wijkeconomie in Hengelo Hoeveel bedrijven zijn er in de wijken gevestigd in Hengelo? Hoeveel starters hebben we in de wijk? Hoeveel arbeidsplaatsen zijn er in de wijk? In dit hoofdstuk gaan we in op deze vragen met een analyse van de wijkeconomie in Hengelo. Vervolgens trekken we hieruit conclusies en geven we aanbevelingen. 3.1 Wijkeconomie in Hengelo Aantal vestigingen In 2010 was 71% van het totale aantal bedrijven 6 in de wijken gevestigd. De wijken Wilderinkshoek en Hengelose Es hebben relatief gezien de meeste bedrijven. Toch is de bedrijvigheid redelijk gelijk verdeeld over de wijken. Dit is opmerkelijk aangezien in de nieuwere wijken nauwelijks bedrijfslocaties te vinden zijn. In de nieuwere wijken (Slangenbeek, Hasseler Es) wordt dus veel vanuit huis gewerkt. In tabel 1 is de verdeling van het aantal vestigingen over de wijken aangegeven. Tabel 1: Aantal vestigingen per wijk (2010) Wijk Aantal % Bedrijventerrein ,2 Binnenstad (buurt 00) 363 7,7 Overig binnenstad 181 3,8 Berflo Es 309 6,6 Buitengebied 199 4,2 Groot Driene 317 6,7 Hasseler Es 371 7,9 Hengelose Es 444 9,4 Noord 381 8,1 Slangenbeek 348 7,4 Wilderinkshoek 458 9,7 Woolde 343 7,3 Totaal ,0 Nieuwe bedrijven en zzp ers In de periode is het aantal bedrijven in Hengelo gegroeid met 23%. Van deze nieuwe bedrijven heeft 77% zich in de wijken gevestigd. Een groot aantal hiervan zal starter zijn. Het blijkt dat veel startende ondernemers vanuit huis beginnen. Dit geldt vooral voor zzp ers. Dit is een belangrijke groep. Uit landelijk onderzoek blijkt dat het aandeel zzp ers 7 in de periode bijna is verdubbeld tot ruim Er is er sprake van een toename van ruim 90%. In 2010 bestaat 60% van de bedrijven in Hengelo uit zzp ers. 8 In de periode is het aantal zzp ers met 30% toegenomen in Hengelo. Een belangrijke groep dus. Uit ervaringen blijkt dat succesvolle zzp ers personeel aannemen. Ook blijkt dat veel zzp ers groeien in netwerken waarbij ze opdrachten geven aan andere zzp ers. Deze zzp ers zijn belangrijk als aanjagers van de economie. Uit de discussie met de ondernemers tijdens het Trefpunt bleek ook dat er behoefte bestaat aan netwerkvorming en facilitering daarbij. Werkgelegenheid In 2010 waren er personen werkzaam in de Hengelose bedrijven. In de wijken bevindt zich 41% van de arbeidsplaatsen. In de periode 2005 tot 2010 is de totale werkgelegenheid 9 in Hengelo gegroeid met een kleine 8% (2.866 arbeidsplaatsen). 69% van deze groei in arbeidsplaatsen vond in de wijken plaats. Huisvesting Veel zelfstandige ondernemers werken vanuit huis. Uit recent onderzoek van het NICIS 10 blijkt dat bijna de helft van de thuiswerkende zelfstandige ondernemers behoefte heeft aan een werkplek buitenshuis. Ditzelfde rapport geeft aan dat ondernemers het moeilijk vinden om geschikte bedrijfsruimte te vinden. De markt voor kleinschalige kantoorhuisvesting wordt als krap en ondoorzichtig bestempeld. Tegelijkertijd constateren we ook dat er op sommige plekken in de wijk sprake is van leegstand. Deze plekken doen afbreuk aan de wijk. Kennelijk voldoen deze leegstaande panden niet altijd aan de wensen van de ondernemers. Ook uit de discussie met ondernemers tijdens het Trefpunt is gebleken dat er behoefte is aan kleinschalige en goedkope huisvesting binnen de wijken, maar ook aan flexibele huurcontracten. Verder bleek uit deze discussie dat er behoefte is aan verruiming van de regels in relatie tot het werken aan huis. 6 BIRO 2010, bewerking BGI, bestand op adres, exclusief scholen, ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. 7 EIM, 2010, Volgens deze definitie is een zzp er iemand die: zelfstandig ondernemende activiteiten onderneemt; geen personeel in dienst heeft; geen medeondernemer heeft (vof, cv, etc.); geen ondersteuning van familieleden heeft die bestaat uit dezelfde vakmatige activiteiten, en die meer dan 15 procent uitmaakt van de omzet; en daarnaast geldt dat: het voornaamste product van de onderneming arbeid is (ambacht, vaardigheden, kennis, capaciteit, etc.) en geen goederen. 8 In deze nota definiëren wij zzp ers als bedrijven met één werkzame persoon. 9 Exclusief scholen, ziekenhuizen en verzorgingstehuizen 10 NICIS, Zzp ers en de rol van gemeenten, april
14 op de ondernemers in de wijk/zzp ers en hun behoeften. De ondersteuning moet hierop worden toegespitst. Tot nu toe is de aandacht in ondernemersondersteuning vooral uitgegaan naar ondernemers in herstructureringswijken. Het blijkt dat juist ook in de nieuwere wijken veel ondernemers gevestigd zijn en ondernemers met hun bedrijf starten. Het is daarom ook van belang deze ondernemers en hun behoeften en vragen te leren kennen. 3.2 Conclusies en aanbevelingen In de afgelopen vijf jaar was de groei in de werkgelegenheid vooral in de wijken te vinden. Ruim driekwart van de nieuwe bedrijven start in de wijken. De zzp ers nemen hiervan een belangrijk aandeel in. De wijk is een stuwmeer van bedrijven en daarmee een aanjager van de economie. Het grootste deel van deze bedrijven blijft klein en in de wijk gevestigd. Maar er is ook een deel met potentie, dat doorgroeit en uiteindelijk een andere locatie buiten de wijk nodig heeft. Het is daarom belangrijk zicht te hebben Wijkeconomie en functiemenging zijn bijna twee evenbeelden. Zonder functiemenging is er geen wijkeconomie 11. Zzp ers geven aan dat de huisvestingsmarkt ondoorzichtig is en er vooral behoefte is aan kleinschalige en goedkope ruimte binnen de wijken. De aanwezige leegstaande panden voldoen niet altijd aan de wensen. Het is daarom belangrijk werkenfuncties in de wijk te behouden en daar waar nodig toe te voegen. De regels met betrekking tot het werken in de wijk moeten hierop worden aangepast. Verder is het van belang de leegstaande bedrijfspanden in de wijk beter in beeld te hebben. Daar waar nodig zullen betrokken partijen gestimuleerd moeten worden om deze panden aan te passen aan de huidige eisen. 11 Handboek Wijkeconomie, ministerie van Economische Zaken mei 2010, p
15 4. Visie op wijkeconomie Welke ambitie heeft Hengelo met wijkeconomie, welke doelen willen we bereiken, hoe gaan we dat doen en binnen welk financieel kader? In dit hoofdstuk gaan we daar nader op in. 4.1 Ambitie en doelen Ambitie Hengelo heeft vitale wijken waarin ruimte is voor ondernemerschap en waarin werkgelegenheid wordt gestimuleerd. Een goede economie is belangrijk voor de stad. Daarbij hoort het stimuleren van werkgelegenheid in de stad. De wijken zijn vooral van belang voor het ontstaan van werkgelegenheid, voor het ontstaan van bedrijven. Juist omdat veel ondernemers hun bedrijf vanuit huis starten. De wijken fungeren daarmee als broedplaats voor ondernemerschap. De bedrijven in de wijken kunnen een opstap zijn voor een doorgroei naar een groter bedrijf. Kortom, ze zorgen voor de dynamiek in de economie en het ontstaan van werkgelegenheid. Deze bedrijven in de wijk zorgen tegelijkertijd voor meer leefbaarheid in de wijken. Tevens dragen zij bij aan de vitaliteit van de wijken. Binnen de gemeente zijn het cluster Economische Zaken (afd. REO) en het ROZ de algemene trekkers van het plan van aanpak. Daarnaast wordt op uitvoeringsniveau de samenwerking gezocht met verschillende partners. Woningbouwcorporatie Welbions is een belangrijke partner in de wijk. Verder zijn dat, al naar gelang het onderwerp, partijen als de Kamer van Koophandel, Syntens, MKB Nederland, WTC Twente, onderwijsinstellingen, makelaars en de lokale ondernemersverenigingen. Op het gebied van huisvesting zijn de vastgoedeigenaren belangrijke gesprekspartners. In het plan van aanpak zijn de acties verdeeld onder de twee strategische lijnen, huisvesting en ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap. Achter de gewenste acties staat tussen haakjes de trekker van een actie genoemd. Een concreet uitvoeringsprogramma voor een jaar wordt zo spoedig mogelijk na vaststelling van deze nota nader uitgewerkt. Aan de acties worden dan middelen, tijd en mensen gekoppeld. Dit uitvoeringsprogramma wordt door het college vastgesteld en ter informatie aan de raad gezonden. Doelen Deze ambitie kan vertaald worden naar de volgende doelen: Stimuleren van werkgelegenheid in de wijken Concreet betekent dit dat het aantal bedrijven en aantal arbeidsplaatsen in de wijken jaarlijks toeneemt. Dit wordt jaarlijks gemeten met het BIRO onderzoek. De wijk als broedplaats voor ondernemerschap Dit betekent concreet dat het aantal starters in de wijk jaarlijks toeneemt. Dit wordt jaarlijks gemeten met het BIRO onderzoek. Vitale wijken (levendig en multifunctioneel) Concreet betekent dit dat het aantal kleinschalige bedrijfsunits in de wijken jaarlijks toeneemt. 4.2 Plan van aanpak Om deze doelen te bereiken gaat het vooral om het stimuleren en faciliteren van ondernemerschap in de wijk. Natuurlijk met behoud van de leefbaarheid in de wijk. We zetten hierbij in op twee strategische lijnen: 1. Huisvesting en 2. Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap. I Huisvesting 1. Functiemenging toepassen in de wijken Huisvesting is belangrijk voor ondernemers. De zelfstandig ondernemers hebben behoefte aan kleinschalige en goedkope huisvesting binnen de wijken. Hierbij gaat het letterlijk om ruimte voor ondernemerschap. We staan positief ten opzichte van functiemenging in de wijken. Dit betekent dat we meer rekening houden met locaties voor werken in de wijk. Uitzondering hierop zijn de functies detailhandel en horeca, die juist zijn gebaat bij een concentratie van deze functies in bijvoorbeeld een wijkwinkelcentrum. In nieuwe projecten moet meer aandacht zijn voor woon/ werkconcepten, maar ook voor nieuwe concepten zoals een flexkantoor of een seats to meet concept. We zetten 15
16 functiemenging nadrukkelijk op de agenda bij nieuwe projecten. Veelal overheerst de woonfunctie in de woonwijken, dit is vooral in de nieuwere wijken het geval. Vooral in deze wijken bieden we meer ruimte voor werken in de wijk. Dat kan betekenen dat een woonfunctie (tijdelijk) omgezet kan worden in een werkenfunctie. Dit moet zo geregeld worden dat er flexibiliteit is in de bestemming. Op het moment dat een onderneming verhuist, moet ook de voormalige woonfunctie nog op de bestemming rusten. Binnen de kaders bieden we ook meer mogelijkheden voor verandering naar een werken functie van (bij)gebouwen in de wijk, zoals garageboxen en verenigingsgebouwen. We ontwikkelen een afwegingskader waaraan aanvragen getoetst kunnen worden. Onderwerpen waaraan getoetst kan worden zijn bijvoorbeeld parkeren en overlast voor bewoners. Ook kan onderscheid gemaakt worden tussen functies met aantrekkende werking en functies die dat niet hebben. In bepaalde wijken zullen er meer mogelijkheden zijn dan in andere. Aanvragen voor functiewijziging die nu binnenkomen, worden gebruikt als input voor de ontwikkeling van het afwegingskader. Dit afwegingskader wordt toegevoegd aan de Beleidsregels Afwijkingsmogelijkheden Bestemmingsplan. Acties: afwegingskader ontwikkelen (EZ i.s.m. Vergunningen) toevoegen afwegingskader aan Beleidsregels Afwijkingsmogelijkheden Bestemmingsplan (EZ i.s.m. Vergunningen) inbrengen functiemenging in nieuwe projecten (REO) 2. Verruiming mogelijkheden aan huis gebonden beroepen We zetten in op het vereenvoudigen van de regels om te werken aan huis. Dat betekent dat het ondernemers, binnen bepaalde kaders, makkelijker wordt gemaakt een bedrijf aan huis te beginnen. De regels voor de aan huisgebonden beroepen zijn vastgelegd in de bestemmingsplannen. Een regel is bijvoorbeeld dat een maximum oppervlak van de woning gebruikt mag worden voor het beroep. Een andere regel is dat men geen personeel in dienst mag hebben. Sommige ondernemers hebben alleen tijdelijk een extra arbeidskracht nodig. Het is wenselijk om hier wat meer flexibiliteit in aan te brengen en de regels hieromtrent te verruimen. Actie: verruimen van de regels in de Beleidsregels Afwijkingsmogelijkheden Bestemmingsplan voor aan huis gebonden beroepen (EZ i.s.m. Vergunningen) 3. Behoud bedrijfslocaties in wijken / aanpak leegstand Het gaat niet alleen om het toevoegen van nieuwe werklocaties in een wijk, maar ook om het behouden van bestaande werklocaties. Het is van belang om deze locaties in beeld te hebben en te houden, qua aantal, soort en kwaliteit van de locatie. Niet alle bestaande bedrijfslocaties voldoen aan de huidige eisen. Dit is van belang om ondernemers naar deze locaties te kunnen doorverwijzen en om eigenaren te stimuleren de locatie aan te passen aan de eisen van de tijd. Een ander punt is de leegstand in de wijken op zichtlocaties. Dit betreft vooral oude winkel- en horecapanden. We zoeken de samenwerking met partners in de wijk om gerichte aanpak van deze leegstand te stimuleren, bijvoorbeeld bij hergebruik en nieuwbouw op pandniveau. Wij willen pandeigenaren stimuleren en partijen met elkaar in contact brengen om leegstand te bestrijden en panden courant te maken voor meerdere functies. Een voorbeeld hiervan zijn de panden aan de Oelerweg, waar al een dergelijke aanpak wordt voorgesteld. Een stimuleringsfonds, zoals het gevelfonds in de binnenstad, kan hierbij stimulerend werken. We onderzoeken de mogelijkheden om een dergelijk stimuleringsfonds op te zetten. Het is niet realistisch, gezien de huidige beschikbare gemeentelijke middelen, om dit fonds te vullen met gemeentelijke middelen. Wel willen wij ons inzetten om actief te kijken naar externe subsidiemogelijkheden voor een dergelijke aanpak. Acties: bedrijfslocaties in de wijken in beeld brengen (EZ) stimuleren vastgoedeigenaren aanpak leegstand in de wijken (EZ) onderzoeken mogelijkheden stimuleringsfonds leegstand(ez) 4. Vindbaarheid van kleinschalige huisvesting in de wijk Voor ondernemers is het moeilijk om kleinschalige huisvesting in de wijk te vinden. Deze huisvesting is ook lang niet 16
17 altijd bij makelaars bekend. Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de thuiswerkende zelfstandig ondernemers behoefte heeft aan een werkplek buitenshuis. Een belemmering om zich daadwerkelijk buitenshuis te vestigen vormt de ondoorzichtige markt van beschikbare locaties. Een mogelijkheid om deze markt wat transparanter te maken is het ontwikkelen van een plek waar ondernemers relatief laagdrempelig beschikbare locaties kunnen vinden en waar aanbieders van deze locaties deze kunnen melden. We ontwikkelen hiervoor een website of webpagina. In Amersfoort is hier al goede ervaring mee opgedaan bij ZZP BV. Actie: website/webpagina voor kleinschalige locaties ontwikkelen (EZ i.s.m. ROZ) II Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap 5. Accountmanagement bedrijven in de wijk Binnen EZ is de afgelopen jaren het accountmanagement voor de bedrijventerreinen en de binnenstad geïntensiveerd. Er zijn goede redenen om ook het accountmanagement voor de bedrijven in de wijken te intensiveren. De wijken zijn de kweekvijver voor de economie. Het is belangrijk om zicht te hebben op de soort bedrijvigheid in de wijken, op de hoeveelheid starters en op de ontwikkeling van beiden. Hierdoor is er beter zicht op de ontwikkeling van de economie van de stad. Wat zijn de plannen van ondernemers? Willen ze doorgroeien en waar kan dat? Hierin kunnen we ze door middel van goed accountmanagement in bijstaan en anticiperen op ontwikkelingen in ons beleid. Met als doel de bedrijven en de werkgelegenheid voor de stad te behouden en uit te breiden. Verder kan door het goed invullen van het accountmanagement de behoefte van de ondernemer centraal staan. Daarop kan de ondersteuning worden toegespitst. Het gaat hierbij vooral om de ruimtevraag van de ondernemer en het adviseren bij de doorontwikkeling daarvan. Ook kunnen thema s als innovatie en toepassing van ict via het accountmanagement onder de aandacht worden gebracht. Actie: intensiveren accountmanagement voor bedrijven in de wijken (EZ) 6. Breed dienstverleningspakket voor (startende) ondernemers in de wijk Door het inzetten van een breed ondersteuningspakket worden de kansen om succesvol te ondernemen zo groot mogelijk gemaakt. Hierbij ligt de nadruk op kleinschalige, lokale bedrijvigheid met de wijk als focuspunt. De activiteiten worden verzorgd door het ROZ. Tijdens het voorbeeldproject Stimuleren ondernemerschap en scholing in de wijk, gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken, is hier ervaring mee opgedaan. Binnen dit project is gewerkt met specifieke wijkondernemersadviseurs en gaat de aandacht uit naar de wijken Berflo Es, Klein Driene en Hengelose Es. Via gerichte mailings, communicatie, bijeenkomsten en in afstemming met andere spelers in wijken (zoals Welbions, wijkraden) worden ondernemers en starters beter bereikt. Voor de komende periode wordt deze aanpak voor bovengenoemde wijken in de reguliere ondersteuningsstructuur van het ROZ ingebed en als speerpunt aangemerkt. Ondernemerstalenten, personen die zich oriënteren op het starten van een eigen bedrijf, startende ondernemers, 17
18 ondernemers en wijkondernemers in problemen worden gefaciliteerd door een uitgebreid ondersteuningsaanbod: Intensieve persoonlijke advisering en begeleiding; Persoonlijke ondersteuning bij de totstandkoming ondernemingsplan; Diverse faciliteiten in de voorbereidingsfase; Een uitgebreid workshop- en trainingsprogramma; Coaching na de start, toespitst op de actuele coachingsvraag van de ondernemer; Ondersteuning bij het zoeken naar geschikte huisvesting, zo mogelijk huisvesting in het ondernemerscentrum H164; Ondersteuning bij administratie; Uitgebreide (micro)financieringsfaciliteiten en bemiddeling bij het verkrijgen van financieringen en/of herfinancieringen richting banken, participatiemaatschappijen en overige financierders en investeerders; Schuldhulpverlening voor ondernemers, inclusief zonodig budgetbegeleiding en/of budgetbeheer; Begeleiding na de start door ondernemersadviseurs of coaches. Acties: blijvend inzetten breed dienstverleningsaanbod in genoemde wijken bezien inzetten dienstverleningsaanbod in andere wijken, afhankelijk van de karakteristieken van een wijk 7. Ondernemersfactory De Ondernemersfactory is een nieuw en intensief begeleidingsconcept voor wijkbewoners om uit te stromen als zelfstandige, liefst in de wijk. Uitstroom uit de uitkering als zelfstandige is één van de prioriteiten zoals neergelegd in de nota Sterker aan het Werk (hoofdlijnen re-integratiebeleid). De Ondernemersfactory is een innovatief adviesen begeleidingstraject voor startende ondernemers met een substantiële groepsgewijze component en daarnaast individuele begeleiding. Gedurende maximaal zes maanden worden kandidaten twee tot vier dagen per week voorbereid op het zelfstandige ondernemerschap in de Ondernemersfactory; een fysieke en inspirerende leeromgeving gericht op ondernemerschap in ondernemerscentrum H164. Voor dit concept zijn, in relatie tot het stimuleren van de wijkeconomie, ook provinciale middelen beschikbaar voor de periode Actie wijkgerichte inzet Ondernemersfactory (ROZ) 8. Faciliteren en ondersteunen van zzp ers Een specifieke maar niet onbelangrijke doelgroep binnen de ondernemers zijn de zzp ers. De laatste 10 jaar is het aantal zzp ers sterk gestegen. Voor de ontwikkeling van zzp ers is het van belang dat zij andere ondernemers ontmoeten, opzoeken en in een ondernemende omgeving verkeren. Bijvoorbeeld voor het aangaan van coalities om bepaalde opdrachten binnen te halen of te klankborden. Maar ook voor de ontwikkeling van een gezamenlijk servicecentrum (bijv. gezamenlijke administratie, ontvangst etc.). Hiervoor is het van belang dat zij andere ondernemers ontmoeten en leren kennen. Ondernemerscentrum H164, waar dit soort ontmoetingen kunnen plaatsvinden, is daarvoor in te zetten. Maar afhankelijk van de behoefte kan dit ook elders en anders georganiseerd worden, bijvoorbeeld in maatschappelijk vastgoed in de wijken. Dit sluit aan bij het wijkprogramma Hasseler Es waar al een link is gelegd met faciliteiten en ondersteuning voor zzp ers in de wijk. Ook in Slangenbeek bestaat er behoefte aan voorzieningen in de wijk voor zzp ers om wonen, werken en gezin te kunnen combineren, zo blijkt uit het onderzoek in het kader van het tijdenbeleid in Wij onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor het inzetten van maatschappelijk vastgoed in de wijken als seats to meet omgeving voor zzp ers. Acties: faciliteren bij netwerkvorming zzp ers, zoals ZZPcafé (ROZ en EZ) inventariseren specifieke behoeften zzp ers (EZ en ROZ) onderzoeken mogelijkheden maatschappelijk vastgoed in de wijken in te zetten als seats to meet omgeving voor zzp ers (EZ en ROZ) 4.3 Financieel kader De reguliere werkzaamheden zoals neergelegd in deze nota zijn belegd bij de afdeling Ruimtelijke en Economische Ontwikkelingen en het ROZ. De middelen hiervoor zijn structureel in de begroting verwerkt. Binnen de begroting van het ROZ is belegd voor wijkeconomie, waarbij startersadvisering en dienstverlening aan ondernemers onderdeel van de activiteiten van het ROZ zijn. In de begroting van EZ zijn middelen voor accountmanagement opgenomen. Binnen de reguliere werkzaamheden kan een deel van de intensivering, zoals een actieve en faciliterende rol op het gebied van netwerkvorming en het intensiveren van het accountmanagement bij EZ, ondervangen worden. Voor de extra inzet, zoals voor het stimuleringsfonds leegstand en de ontwikkeling van een webpagina voor kleinschalige locaties zullen externe (subsidie)middelen moeten worden binnengehaald. Het bezien van de mogelijkheden hieromtrent is ook nadrukkelijk een opgave binnen het actieprogramma. 18
SAMENVATTING RAADSVOORSTEL 11G / A. Scholtens BP TH. Nota Wijkeconomie Hengelo Werk verbindt
SAMENVATTING RAADSVOORSTEL CASENUMMER BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORT. HOUDER 11G201857 453374 / 453374 ONDERWERP A. Scholtens BP TH AGENDANUMMER BELEIDSPROGRAMMA/FACETAGENDA 01 Werk verbindt REDEN VAN
Nadere informatieNota Wijkeconomie Hengelo
Nota Wijkeconomie Hengelo 2012-2015 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1 Inleiding 6 1.1 Aanleiding 6 1.2 Doel nota 6 1.3 Reikwijdte nota 6 1.4 Totstandkoming nota 6 1.5 Leeswijzer 7 2 Trends en beleidskaders
Nadere informatiePlannen Economische Agenda 20113-2014
Plannen Economische Agenda 20113-2014 Aanvalsplan 1: Marketing regio Amersfoort: be good and tell it Wat is het doel: Gerichte marketingcampagnes starten op het gebied van ondernemen in Amersfoort en de
Nadere informatieGemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening
** Vastgesteld oktober 2014 Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening Visie verplaatsing nietagrarische bedrijven binnen het buitengebied Status: vastgesteld door de gemeenteraad van Houten d.d.
Nadere informatieVan plan een eigen bedrijf te starten? De gemeente Apeldoorn is er voor starters
Van plan een eigen bedrijf te starten? De gemeente Apeldoorn is er voor starters Versie: 20 oktober 2014 Inleiding Startende ondernemers leveren een belangrijke bijdrage aan de dynamiek en groei van de
Nadere informatieKING Ondernemingspeiling
KING Ondernemingspeiling Vragenlijst versie december 0 Ondernemingspeiling op Waarstaatjegemeente.nl De vragen gaan over uw bedrijfslocatie in de gemeente XXX. In deze vragenlijst wordt gevraagd naar uw
Nadere informatieEvaluatie kapsalons aan huis Handhaven of loslaten van het verbod op nieuwe kapsalons aan huis?
1 Evaluatie kapsalons aan huis Handhaven of loslaten van het verbod op nieuwe kapsalons aan huis? Dronten, februari 2012 2 1. Inleiding Binnen de gemeente Dronten is sinds 2003 discussie gevoerd over het
Nadere informatieVeelgestelde vragen Transformatie Schieoevers-Noord
Veelgestelde vragen Transformatie Schieoevers-Noord Wat is het plan voor Schieoevers? In 2010 heeft het college van B&W van de gemeente Delft de gebiedsvisie Schieoevers 2030 vastgesteld. De gebiedsvisie
Nadere informatieOndernemerspeiling. Ondernemerspeiling op Waarstaatjegemeente.nl. Waar vinden uw bedrijfsactiviteiten hoofdzakelijk plaats?
Ondernemerspeiling Versie september 2017 V1.0 dd 20170830 Ondernemerspeiling op Waarstaatjegemeente.nl De vragen in de Ondernemerspeiling gaan over uw bedrijfsvestiging in de gemeente XXX. Er wordt u gevraagd
Nadere informatieDetailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst
Detailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst Inleiding De gemeente Veenendaal heeft een sterk kernwinkelgebied, vier buurtwinkelcentra en twee woonboulevards. Veenendaal wil de positie van de
Nadere informatieBoodschap: waardering
Het komt niet vaak voor dat we het in Hengelo ergens over eens zijn, laat staan over een lastig onderwerp als onze Binnenstad. Laten we deze kans grijpen en met elkaar de volgende stappen zetten. Elke
Nadere informatieWoonvisie Regio Eindhoven. Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt
Woonvisie Regio Eindhoven Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt Actieprogramma 2013 1 Inleiding Op 28 juni 2012 heeft de Regioraad de Regionale Woonvisie 2012-2015 vastgesteld.
Nadere informatieTitel. Evaluatie Economisch Actieplan 8/12. Subtitel
Titel Evaluatie Economisch Actieplan 8/12 Subtitel Doel van het Economisch Actieplan behouden en stimuleren van de bedrijvigheid; verbeteren van het (gemeentelijk)ondernemersklimaat; onderhouden van goede
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009. Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 11 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem voor kennisgeving aannemen; 2. het beleidskader
Nadere informatieResultaten ondernemers enquête starters en ZZP-ers Land van Heusden en Altena
Resultaten ondernemers enquête starters en ZZP-ers Land van Heusden en Altena Samenvatting Ondernemersenquête Land van Heusden en Altena 2016 Bedrijvenkring Altena (BKA), Netwerkplatform Ondernemend Altena
Nadere informatiesnel dan voorzien. In de komende jaren zal, afhankelijk van de (woning)marktontwikkeling/
2 Wonen De gemeente telt zo n 36.000 inwoners, waarvan het overgrote deel in de twee kernen Hellendoorn en Nijverdal woont. De woningvoorraad telde in 2013 zo n 14.000 woningen (exclusief recreatiewoningen).
Nadere informatieOPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN
OPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN Aan : Kerngroep De Bevelanden Van : Werkgroep Werken Datum : 11-10-2016 Onderwerp : Economische agenda De Bevelanden In het najaar van 2014 heeft het Bestuurlijk
Nadere informatieStimulering ondernemerschap en bestrijding winkelleegstand een gouden combinatie. Wout Gelderloos Farid Darkaoui 20 januari 2015
Stimulering ondernemerschap en bestrijding winkelleegstand een gouden combinatie Wout Gelderloos Farid Darkaoui 20 januari 2015 Even voorstellen Zaken Expert B.V. Stedelijk en economische ontwikkeling
Nadere informatieBAWI/U200900381 Lbr. 09/032
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft Hulp aan ondernemers bij economische crisis uw kenmerk ons kenmerk BAWI/U200900381 Lbr. 09/032 bijlage(n)
Nadere informatieWerklocaties. Nota Bedrijfsruimte Rotterdam samengevat 19 juni 2019
Werklocaties Nota Bedrijfsruimte Rotterdam samengevat 19 juni 2019 2 Ruimtelijkeconomisch beleid voor bedrijfsruimte in Rotterdam Voor een aantrekkelijke, economisch sterke stad is er evenwicht nodig tussen
Nadere informatieBeroep en Bedrijf aan huis. Beleidsnota
Beroep en Bedrijf aan huis Beleidsnota juni 2007 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doelstelling... 3 Definitie beroep of bedrijf aan huis... 4 Bestemmingsplantoets... 4 Vrij beroep... 4 Criteria bij de toetsing
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Hoek van Holland. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Centrum 4 2.2 Verspreide bewinkeling 5 3 Koers detailhandelsstructuur
Nadere informatieSamenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp
Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp Ondernemers zorgen voor werkgelegenheid, innovatie en productiviteit en dragen daarmee bij aan de welvaart en welzijn
Nadere informatieConcept beleidsregels
Concept beleidsregels Bed & Breakfast en verhuur (boven)woningen in centrumgebieden voor recreatief gebruik Kaatsheuvel l Loon op Zand l De Moer INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 1.1 Doel beleidsregels...
Nadere informatieECONOMISCHE STIMULANS
DE ZZP ER CENTRAAL Arnhem is een ondernemende stad. Met name het aantal ZZP ers is de afgelopen jaren spectaculair toegenomen. Bij elkaar opgeteld zijn het meer mensen dan het grootste bedrijf in Arnhem
Nadere informatieNota Samenvatting en beantwoording zienswijzen. Bestemmingsplan Ambachtsschool
Nota Samenvatting en beantwoording zienswijzen Bestemmingsplan Ambachtsschool Gemeente Enschede Programma Stedelijke Ontwikkeling Team Bestemmingsplannen Februari 2016 SAMENVATTING EN BEANTWOORDING ZIENSWIJZEN
Nadere informatie+Z} IJsselstein. Raadsvoorstel. Agendapunt 10. Aanderaadvandegemeente IJsselstein. Datum: 19 januari 2010 Blad: 1van 5. Economische Zaken.
Gemeente +Z} Agendapunt 10 Aanderaadvandegemeente Raadsstuknummer: 2010/12111 programma: Economische Zaken cluster: Samenleving portefeuillehouder: ing. F.J.L.M. Cremer informatiebij: Marleen Kalden, afdeling
Nadere informatieToelichting Beleidsnotie voor bedrijvigheid aan huis Pekela 2013
Toelichting Beleidsnotie voor bedrijvigheid aan huis Pekela 2013 1. - Pagina 1 - Inleiding Algemene doelstelling Deze toelichting is opgesteld om duidelijkheid te geven over deze beleidsnotitie. Ook wordt
Nadere informatieKwaliteitsverbetering aanloopstraten. Presentatie 31 mei 2012
Kwaliteitsverbetering aanloopstraten Presentatie 31 mei 2012 Vooraf Aanleiding: BRO rapportage 2009 Conceptplan Brusselsestraat e.o. 2010 Verandering economische situatie 2009-2012 Vraagstelling: Actuele
Nadere informatieOndernemersavond. Economische Agenda en Recreatie & Toerisme. 13 maart 2017
Ondernemersavond Economische Agenda en Recreatie & Toerisme 13 maart 2017 1 Programma 1. Welkom 2. Uitvoeringsprogramma EZ Agenda: resultaten 2016 3. Ondernemend 4. Uitvoeringsprogramma RT agenda: resultaten
Nadere informatieHoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed?
Hoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed? 1. Context In het Coalitieakkoord Utrecht maken we samen hecht de gemeente Utrecht veel waarde
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 11 ALDUS BESLOTEN 9 JULI 2009 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Doetinchem, 4 juli 2009 Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem
Nadere informatieCulemborg: ambities van een Vrijstad
Culemborg: ambities van een Vrijstad 1. Kenmerken Culemborg Beeld Culemborg is bekend vanwege de historische binnenstad en centrale ligging. Historie, monumenten en beeldbepalende panden, Vrijstad, water,
Nadere informatieB en W. nr. 13.0973 d.d. 5-11-2013. Inspanningen voor startende ondernemers
B en W. nr. 13.0973 d.d. 5-11-2013 Onderwerp Inspanningen voor startende ondernemers besluiten:behoudens advies van de commissie 1. De brief vast te stellen inzake Inspanningen voor startende ondernemingen,
Nadere informatieWerklocaties. Nota Kantoren Rotterdam samengevat. 19 juni 2019
Werklocaties Nota Kantoren Rotterdam samengevat 19 juni 2019 2 Ruimtelijkeconomisch beleid voor kantoren in Rotterdam Voor een aantrekkelijke, economisch sterke stad is er evenwicht nodig tussen zowel
Nadere informatieNummer raadsnota: Bl Onderwerp: Beschikbaarstelling van krediet voor planontwikkeling winkelcentrum Arkendonk
9emeente Oosterhout *» ť ^ ) NOTA VOOR DE RAAD Datum: 1 november 2016 Nummer raadsnota: Bl.0160544 Onderwerp: Beschikbaarstelling van krediet voor planontwikkeling winkelcentrum Arkendonk Portefeuillehouder:
Nadere informatieEnquête Revitalisering Bedrijventerrein Overvecht. Rapportage. Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Utrecht
Enquête Revitalisering Bedrijventerrein Overvecht Rapportage Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Utrecht Uitgevoerd door: ETIN Adviseurs s-hertogenbosch, mei 2009 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 1.1 Populatie
Nadere informatie1. Het krijgen van een actueel inzicht van de leegstand van bedrijfspanden en dit aanbod toegankelijk maken.
1 Businesscase: Leegstandaanpak bedrijfspanden Beek SAMENVATTING Langdurig leegstaande panden (en voor deze businesscase specifiek de bedrijfs-, kantoor- en winkelpanden) zijn een gevaar voor de leefbaarheid
Nadere informatieProgramma uur Inloop
Programma 19.30 19.40 uur Inloop 19.40 19.50 uur Welkom en introductie, door Dennis Straat 19.50 20.20 uur De strategische agenda werkgelegenheid, door Christian Verberne en Lodewijk Kleijn 20.20 20.30
Nadere informatieBeleidsregels. Bed & Breakfast en verhuur (boven)woningen in centrumgebieden voor recreatief gebruik. Kaatsheuvel l Loon op Zand l De Moer
Beleidsregels Bed & Breakfast en verhuur (boven)woningen in centrumgebieden voor recreatief gebruik Kaatsheuvel l Loon op Zand l De Moer INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 1.1 Doel beleidsregels... 3 1.2 Procedure
Nadere informatieActieplan binnenstad Maassluis
Actieplan binnenstad Maassluis 1 Inleiding De dynamiek in de detailhandel is bijzonder groot en kent vele trends en ontwikkelingen. Een aantal trends is al jaren zichtbaar, zoals schaalvergroting. Andere
Nadere informatieVOORSTEL INHOUD. Portefeuille: P. Gach Wethouder. No. B Dronten, 11 september 2012
Portefeuille: P. Gach Wethouder Dronten, 11 september 2012 Sociaal Economische Agenda, opdrachtformulering kerngroepen Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: 1. de uitwerkingsopdrachten van de
Nadere informatieKantorenvisie Netwerkstad Twente. Aanbevelingen en beleidsafspraken Februari 2012
Kantorenvisie Netwerkstad Twente Aanbevelingen en beleidsafspraken Februari 2012 1 Inleiding: Het doel van deze Kantorenvisie Netwerkstad is een beter beeld krijgen van het functioneren van de Kantorenmarkt
Nadere informatie1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12
inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling
Nadere informatieBeleidsregel Bed & Breakfast in Lelystad
Beleidsregel Bed & Breakfast in Lelystad Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële naam regeling Citeertitel Besloten door Deze versie is geldig tot (als de vervaldatum
Nadere informatiedbruist Zwolle Zwolle Bruist De Strategische agenda Binnenstad
Zwolle Zwolle Bruist De Strategische agenda Binnenstad 2017-2022 Inleiding Zwolle heeft de ambitie om de meest aantrekkelijke binnenstad van Noordoost-Nederland te worden en te blijven. Daarvoor moeten
Nadere informatie10 e Wijzigingsplan Bestemmingsplan Binnenstad
GEMEENTE BERGEN OP ZOOM 10 e Wijzigingsplan Bestemmingsplan Binnenstad Bosstraat 22 en 25 / 25b Status: VASTGESTELD INHOUDSOPGAVE Toelichting Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doel wijzigingsplan
Nadere informatieONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem
Aan de gemeenteraad Documentnummer Zaaknummer ONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem 2016-2021 Voorstel 1. richtinggevende kaders en concrete ambities voor de ontwikkeling van de detailhandel vast te stellen,
Nadere informatieWinkelleegstand: dilemma of kans?
Winkelleegstand: dilemma of kans? Enkele landelijke trends en ontwikkelingen 1. Schaalvergroting (food) en schaalverkleining (modisch) 2. Branchevervaging 3. Toenemende problematiek PDV clusters 4. Filialisering
Nadere informatieStartdia met foto Ruimte. De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector
Startdia met foto Ruimte De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector Wie ben ik? Stefan van Aarle: Adviseur Retail & Centrummanagement Coördinator Platform Binnenstadsmanagement Organisatie
Nadere informatieBijlage 2: Staat van Horeca-Activiteiten
Bijlage 2: Staat van Horeca-Activiteiten Type Categorie 1 Activiteit Zelfstandige horeca-inrichtingen, hoofdzakelijk gericht op spijsverstrekking en het verstrekken van alcoholvrije dranken aan bezoekers
Nadere informatieIntentieovereenkomst
Intentieovereenkomst Actieprogramma Economie Gouda 2014 en 2015 28 januari 2014 Intentieovereenkomst samenwerking Gemeente Gouda Gouda Onderneemt! in het kader van het Actieprogramma Economie Gouda 2014
Nadere informatieGemeente Oegstgeest. Onderbouwing Ladder voor duurzame verstedelijking Oude Vaartweg. 11 maart 2015
Gemeente Oegstgeest Onderbouwing Ladder voor duurzame verstedelijking Oude Vaartweg 11 maart 2015 DATUM 11 maart 2015 TITEL Onderbouwing Ladder voor duurzame verstedelijking Oude Vaartweg OPDRACHTGEVER
Nadere informatie: Inzet middelen Stimuleringsfonds t.b.v. Science Park. Inhoudsopgave. Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 5. Bijlage(n): 2.
S T A T E N V O O R S T E L Datum : 31 oktober 2006 Nummer PS : PS2006IME05 Dienst/sector : MEC/ERT Commissie : IME Registratienummer : 2006MEC002172i Portefeuillehouder: Dr. G. Mik Titel : Inzet middelen
Nadere informatieREVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden
REVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden Kader Sinds de crisis van 2008 tot 2016 is er veel veranderd in de vraag naar bedrijfshuisvesting. Met name de kantorenmarkt en
Nadere informatieDe Deventer Omgevingsvisie
29-5- De Deventer Omgevingsvisie Hoe zien de binnenstad en de vooroorlogse wijken er straks uit? 14 mei 1 In gesprek met Liesbeth Grijsen (wethouder) 2 1 29-5- Programma van vanavond Over Omgevingswet
Nadere informatieHet belang van het BBZ: do s en don ts
Het belang van het BBZ: do s en don ts Nieuwegein 19 juni 2013 Peter Koppe, VNG Sjon Reimink, manager ROZ groep Vereniging van Nederlandse Gemeenten Opzet workshop 1. Inleiding Peter Koppe Kader: het belang
Nadere informatieBesluit van de gemeenteraad d.d. 22 maart 2016, nr. 15B, tot gewijzigd vaststellen van het schuur voor schuur-beleid aanpassing van het KGO-beleid.
Gemeenteblad van de gemeente Dinkelland Jaargang: 2016 Nummer: 24 Uitgifte: 5 april 2016 Besluit van de gemeenteraad d.d. 22 maart 2016, nr. 15B, tot gewijzigd vaststellen van het schuur voor schuur-beleid
Nadere informatieDocumentenlijst Besluit (P) (GG)
Documentenlijst Besluit (P) (GG) Algemene informatie: Dossier:201814438 Type: Aanvraag Wabo Omschrijving: het verbouwen van de winkel met de woning Brouwersgracht 25 tot 3 woningen Adres: Brouwersgracht
Nadere informatieMEMO CENTRUMPLAN REUSEL ADVIES RUIMTELIJK- FUNCTIONELE CONSTELLATIE SUPERMARKTEN
MEMO CENTRUMPLAN REUSEL ADVIES RUIMTELIJK- FUNCTIONELE CONSTELLATIE SUPERMARKTEN 13 OKTOBER 2017 Status: Definitief Datum: 13 oktober 2017 Een product van: Bureau Stedelijke Planning bv Silodam 1E 1013
Nadere informatiee werkende wijk Een studie naar de effecten die kleinschalige bedrijvigheid op de leefbaarheid in een wijk kan hebben.
e werkende wijk Een studie naar de effecten die kleinschalige bedrijvigheid op de leefbaarheid in een wijk kan hebben. P5 presentatie - Marloes Stokvis - 1353284 - studio Urban Regeneration - 27 juni 2013
Nadere informatie: Opzet detailhandels- en horecabeleid gemeente Boxtel
Notitie : Opzet detailhandels- en horecabeleid gemeente Boxtel Datum : 6 januari 2014 Opdrachtgever : gemeente Boxtel Ter attentie van Projectnummer : A. van Schaaijk : 204x00523 Opgesteld door : Felix
Nadere informatiePresentatie Mariëtte Bouwer Ymere Maatschappelijk Vastgoed. 19 april 2012 pagina 1
Presentatie Mariëtte Bouwer Ymere Maatschappelijk Vastgoed 19 april 2012 pagina 1 Strategie van Ymere Missie Ymere werkt als maatschappelijke onderneming aan wijken met perspectief, waar bewoners willen
Nadere informatieNieuwe dynamiek voor binnensteden
Vereniging van Onroerend Goed Onderzoekers Nederland Nieuwe dynamiek voor binnensteden Drs. I.R.M. Ploegmakers MRICS Manager Retail Consultancy bij WPM Groep De binnensteden van de toekomst Ingrid Ploegmakers
Nadere informatieVastgesteld door de gemeenteraad op 8 mei 2014. Beleid Internetwinkels West Maas en Waal
Vastgesteld door de gemeenteraad op 8 mei 2014 Beleid Internetwinkels West Maas en Waal Inleiding Webwinkels zijn een relatief nieuw fenomeen waar tot nu toe binnen onze gemeente nog geen beleid voor is
Nadere informatiePilot Verlichte regels winkelgebieden
Pilot Verlichte regels winkelgebieden Inspiratiedag levendige stadskernen, UNIZO, Gent,12 juni 2017 Hanneke van Rooijen Projectleider Ruimte en Economie, Platform31 (Nederland) Bij kennisorganisatie Platform31
Nadere informatieHerijking Nota Detailhandel Eindhoven. Marco Karssemakers Economie & Cultuur
Herijking Nota Detailhandel Eindhoven Marco Karssemakers Economie & Cultuur Tot zover.. Nieuwe foto stand van zaken detailhandel Eindhoven door extern bureau Gesprekken met marktpartijen Bijeenkomst met
Nadere informatieSamenvatting Pagina 3. Inleiding Pagina 7. Bedrijfsomgeving Pagina 11. Gemeentelijke dienstverlening Pagina 20. Relatie ondernemer-gemeente Pagina 32
Oktober 2018 Samenvatting Pagina 3 Inleiding Pagina 7 Bedrijfsomgeving Pagina 11 Gemeentelijke dienstverlening Pagina 20 Relatie ondernemer-gemeente Pagina 32 Gemeentelijke heffingen en regeldruk Pagina
Nadere informatieBeleidsregel bed & breakfast en/of gastenverblijf. Vastgesteld door burgemeester en wethouders op 26 augustus Bekendgemaakt op 3 september 2014
Beleidsregel bed & breakfast en/of gastenverblijf Vastgesteld door burgemeester en wethouders op 26 augustus 2014 Bekendgemaakt op 3 september 2014 Inwerkingtreding op 4 september 2014 Wijzigingen vastgesteld
Nadere informatieSamenvatting. De Kvk en IKE hebben de onderzoeksresultaten aangeboden aan het College van B&W van Etten- Leur.
JJuunni i 22 Uitkomsten Ruimtebehoefteonderzoek Gemeente Etten-Leur Samenvatting De provincie Noord-Brabant en de gemeente Etten-Leur zijn een onderzoek gestart naar de meest geschikte locatie voor een
Nadere informatieDe Deventer Omgevingsvisie
De Deventer Omgevingsvisie Hoe zien de bedrijventerreinen er straks uit? 16 mei 2019 1 Programma van vanavond Over Omgevingswet en Omgevingsvisie Een verhaal over de bedrijventerreinen Wat staat er in
Nadere informatieEconomische barometer maart 2012
Economische barometer maart 2012 In de periode juli 2009 tot en met januari 20 is maandelijks een overzicht gegeven van een aantal belangrijke economische kengetallen. Deze overzichten zijn terug te vinden
Nadere informatieQuick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk
Quick scan coalitieprogramma s 2014-2018 Land van Cuijk 28 mei 2014 De Rekenkamercommissie heeft de coalitieprogramma s van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk naast elkaar gelegd en gekeken of en
Nadere informatieKwaliteitsimpuls kantoren
10 maart 2014, Festival Leegstaand Vastgoed Kwaliteitsimpuls kantoren Sjef de Pont, hoofd afdeling Economische Zaken, sector Stadsontwikkeling Opzet workshop Situatie s-hertogenbosch Onze aanpak: Impuls
Nadere informatieEconomisch Beleid Gemeente Scherpenzeel Startnotitie
Economisch Beleid Gemeente Scherpenzeel 2014-2018 Startnotitie 1 Inleiding De gemeente Scherpenzeel ligt in de Gelderse Vallei en is een fijne gemeente om te wonen, te werken en te recreëren. De gemeente
Nadere informatieB&W-Aanbiedingsformulier
B&W.nr. 11.0418, d.d. 19 april 2011 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Bed & Breakfast Beleid Behoudens advies van de commissie BESLUITEN 1. de beleidsnotitie Bed & Breakfast Beleid gemeente Leiden vast
Nadere informatieStartersbeleid Economisch uitvoeringsprogramma 2014-2015 Gemeente Valkenswaard
Startersbeleid Economisch uitvoeringsprogramma 2014-2015 Gemeente Valkenswaard Juli 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz. 3 2. Leeswijzer blz. 4 3. Beleid blz. 5 4. Analyse blz. 6 5. Uitgangspunten blz.
Nadere informatieVlekkenplan Goudse Poort
Vlekkenplan Goudse Poort Vlekkenplan Goudse Poort, 12 september 2011 1 Inleiding Op dit moment geldt voor het bedrijventerrein Goudse Poort het bestemmingsplan Den Uitert II. Tevens is door de gemeenteraad
Nadere informatieLeegstand en aanpak Eindhoven (Centrum)
Leegstand en aanpak Eindhoven (Centrum) 4 oktober 2016 Programma Intro (winkel)leegstand Marco Karssemakers aanpak Acquisitie Emma Briggs aanpak Matchmaker Rob van der Ploeg Samenwerking met partners:
Nadere informatieOndertekening Retaildeal
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Ondertekening Retaildeal Programma Economie & Werk BW-nummer Portefeuillehouder B. van Hees Samenvatting Minister Kamp wil met 50 gemeenten een Retaildeal sluiten, om
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Overschie. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Burgemeester Baumannlaan 4 2.2 Abtsweg 4 2.3 Park Zestienhoven
Nadere informatieBeter worden in wat we samen zijn!
Beter worden in wat we samen zijn! Wie zijn we? Wat doen we? De gemeenten in de regio Stedendriehoek werken samen. Samen staan we sterk en maken we ons sterk voor het nog verder verbeteren van het VESTIGINGSKLIMAAT.
Nadere informatieCONCEPT. Op weg naar omgevingsafspraken Aviation Valley MAA
Op weg naar omgevingsafspraken Aviation Valley MAA Inleiding Aviation Valley is de aanduiding voor de luchthaven Maastricht Aachen Airport (MAA) en de omliggende bedrijventerreinen. Er liggen stevige ambities
Nadere informatieOntwikkelstrategie Lammenschansdriehoek, Gemeente Leiden (februari 2013) Ontwikkelstrategie
(februari 2013) Ontwikkelstrategie Lammenschans, Leiden in opdracht van: Gemeente Leiden februari 2013, Amsterdam Kerkstraat 204 1017 GV Amsterdam Postbus 15550 1001 NB Amsterdam Soeters Van Eldonk architecten
Nadere informatieToelichting bij de beleidsnotitie voor bijbehorende bouwwerken Gemeente Pekela
Toelichting bij de beleidsnotitie voor bijbehorende bouwwerken Gemeente Pekela 2012 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Begrippen... 3 Het beleid uit 2005... 4 Vraagstelling... 4 Planologisch kader... 4 Juridisch
Nadere informatieOnderneem het in Deventer! Congres Bbz uit de doeken 19 mei 2016
Onderneem het in Deventer! Congres Bbz uit de doeken 19 mei 2016 Achtergrond Kleinschalig ondernemerschap is de motor van onze economie. Duurzame starters zijn de kweekvijver voor doorgroei naar een gezond
Nadere informatieVerbetering buurtwinkelcentrum Burg. Van Houtplein.
Verbetering buurtwinkelcentrum Burg. Van Houtplein. Samenvatting: Inleiding: Op 25 maart 2008 heeft bureau Seinpost een presentatie gegeven aan het college over het buurtwinkelcentrum aan het Burgemeester
Nadere informatieHERONTWIKKELING MOLENWAL
STARTNOTITIE HERONTWIKKELING MOLENWAL (VOORMALIGE BUSREMISE) Maart 2011 Gemeente Oudewater Sector REV 1 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 1 INLEIDING... 3 2 PLANGEBIED... 4 2.1 HET PLANGEBIED... 4 2.2 PROGRAMMA...
Nadere informatieVOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD
VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Zienswijze op Regionale Agenda 2015-2018 MRE Registratienummer: 00529485 Op voorstel B&W d.d.: 18 november 2014 Datum vergadering: 9 december 2014 Portefeuillehouder:
Nadere informatieProductencatalogus. www.ondernemrslabtwente.nl
1 Productencatalogus www.ondernemrslabtwente.nl 2 Voorwoord Ondernemerslab Het Ondernemerslab Twente is een samenwerking van het ROC van Twente en ROZ (Regionale Organisatie Zelfstandigen). Het Ondernemerslab
Nadere informatieEconomische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud
4 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud In 2010 verscheen de eerste editie van de Economische Monitor Voorne-Putten, een gezamenlijk initiatief van de vijf gemeenten Bernisse, Brielle,
Nadere informatiei ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî" Òä i Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving
i ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî" Òä i Gebiedsvisie T P E C N O C Hollands Spoor en omgeving mei 2008 2 Inleiding 1 Straatnamenkaart 1 Inleiding Voorwoord Voor u ligt de Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving.
Nadere informatieRAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Convenant Regionale Detailhandelsafspraken. Aan de raad,
RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 14 december 2017 17-105 Onderwerp Convenant Regionale Aan de raad, Onderwerp Convenant Regionale Gevraagde beslissing 1. Het Convenant Regionale vast te stellen. Grondslag
Nadere informatieSchieoevers Maakt de toekomst. Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie
Schieoevers Maakt de toekomst Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie S C H I E O E V E R S M A A K T D E T O E K O M S T Delft nog aantrekkelijker maken, létterlijk maken. Ruimte zien, kansen creëren
Nadere informatieOPEN. 21 punten voor Nijkerk in
OPEN 21 punten voor Nijkerk in 2014-2018 We staan open voor vernieuwing en verandering van top-down handelen naar open staan voor verbinden met andere overheden, instellingen en bedrijven van denken in
Nadere informatieWelkom bij De Nieuwe Binnenstad
Welkom bij De Nieuwe Binnenstad Wie zijn we? 12.45 Opening 13.00 Intervisie Programma - Regionale afspraken met Marliecke Heck (provincie Noord-Holland) - Integrale aanpak voor economische vitaliteit van
Nadere informatieOntwerpvoorstel aan de raad
Ontwerpvoorstel aan de raad Opgesteld door Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling Kenmerk 14.059045 Vergadering Commissie Stad en Ruimte Vergaderdatum 7 oktober 2014 Geheim Nee Visie Welgelegen Het College
Nadere informatieTijdelijk Anders Gebruiken
Tijdelijk Anders Gebruiken van terreinen en gebouwen Ingrid van de Vossenberg Projectleider T.A.G. / Stedenbouwkundige / Gemeente Nijmegen Wat is TAG? De ontwikkelaar: sloopt niet, maar stelt gebouw
Nadere informatieBeleidsdocument. Stichting Middenstands- en Bedrijfshuisvesting
Beleidsdocument Stichting Middenstands- en Bedrijfshuisvesting De Stichting Middenstands- en Bedrijfshuisvesting (SMB) Statutair wordt en blijft de doelstelling van de SMB als volgt omschreven: De bevordering
Nadere informatieAgenda Raadscommissie Ruimte. Datum: 4 oktober 2011. Datum: 13 oktober 2011. Raadszaal (Stadhuis) Vanaf agendapunt IX.8. voort te zetten op:
Agenda Raadscommissie Ruimte Datum: 4 oktober 2011 Tijd: 19.30 uur Vanaf agendapunt IX.8. voort te zetten op: Datum: 13 oktober 2011 Tijd: 19.30 uur Locatie: Raadszaal (Stadhuis) Agenda I. Opening en mededelingen
Nadere informatie