Een FOBA kliniek Leerplan In het kader van: BK6100R "Het Initieel ontwerp" Door: David Bouwer Niels van den Heuvel Docenten: ir.

Transcriptie

1 Leerplan In het kader van: BK6100R "Het Initieel ontwerp" Door: David Bouwer Niels van den Heuvel Docenten: ir. L Lousberg ir. H vande Putten

2 1 Voorwoord. Deze woorden luiden het begin in van onze opgaven in het kader van het 6e semester Real Estate & Housing. Binnen dit 6e semester staat "Het initieel ontwerp" centraal. Het product van deze opgave zou een mogelijke investeerder of andere betrokkene een beeld moeten geven van de ontwerpopgave en de haalbaarheid ervan. Het is dus zeer zeker geen uitgewerkt ontwerp, klaar om gebouwd te gaan worden. Het uitdagende hiervan is dat het een insteekpunt is waar hiervoor in de opleiding nauwelijks aandacht aan is besteed. Men ging er maar vanuit dat het project financieel te behappen is voor de opdrachtgever, of dat er sowieso wel vraag naar is. Een wel eens gehoorde uitspraak is:" Kosten? daar hou ik me na de studie wel mee bezig" Daar komt nog bij dat we dit keer geheel vrij zijn gelaten in de opgave zelf. Dat biedt perspectieven, zo blijkt uit de projecten uit voorgaande jaren. Geheel afwijkende onderwerpen zijn de revue gepasseerd. Wat wij echter in het verleden nog niet gedaan hebben, en ook wel enigszins hebben gemist, is het omspringen met een opgave vergezeld met zeer strenge gebruikseisen. Sowieso is het PvE tot nu toe slechts weinig aan bod geweest in de voorgaande ontwerpopgaven. Om die reden wilde we het PvE een belangrijkere plek laten innemen in dit project. Niet een opgave slechts vergezeld met een Programma bestaande uit oppervlaktestaten, maar tevens veel diepgaandere eisen. Je gedachten gaan dan direct uit naar een gevangenis. We wilden echter een wat compactere en specifiekere functie, en na wat onderzoek kwamen we uit bij een FOBA kliniek, een Forensische Onderzoeks en Begeleidings afdeling. Dit is een afdeling waar gevangenen welke in een crisis zijn beland door een psychische aandoening terechtkomen en gestabiliseerd worden met als doel de terugkeer naar de normale gevangenis. Dit is in geen geval een simpele opgave. Doch echter wel een zeer interessante opgave. Wij zullen ons dan ook waarschijnlijk vol overgave op de opgave storten.

3 2 Inhoud Analyse en typering van de opgave Waarom een FOBA kliniek? Wat is een FOBA kliniek? Waarom een nieuwe FOBA kliniek? Formulering opgave Typologieën en referenties Verschillende typen gevangenissen Psychiatrisch Ziekenhuis FOBA kliniek Eisen en Randvoorwaarden Oppervlaktestaten Prestatie-eisen ruimtes Beeldverwachting Randvoorwaarden (Interne voorwaarden) Locatiekeuze Randvoorwaarden (Externe voorwaarden) Uitgangspunten en Concept Uitgangspunten Concept Plan van aanpak Plan van aanpak Strokenplanning Literatuuropgave Boeken Websites Overig 23.

4 Analyse en typering van de opgave Waarom een FOBA kliniek? Minister Donner van Justitie heeft een nieuw, versoberd regime ingevoerd in het gevangeniswezen als gevolg van de bezuinigingen vanuit politiek Den Haag. 1 Er zitten meer gevangenen op een cel. Het aantal uren dat gevangenen op hun cel doorbrengen is verhoogd; het aantal uren activiteiten verlaagt. Sommige gevangen, met bijvoorbeeld een straf van korte duur, of gevangenen die geen motivatie tonen en niet willen meewerken, worden uitgesloten van activiteiten. Dit alles om exploitatiekosten te verlagen. Een direct gevolg hiervan is, dat meer gedetineerden door een psychische aandoening in een crisis belanden. Zij kunnen niet omgaan met de gevolgen van het versoberde regime. Zij vormen voor zichzelf en ook voor anderen een gevaar en zijn daarom dus niet te behouden in een gewone detentieomgeving. 2 Om dit versoberde regime te kunnen handhaven, is er dus extra behoefte aan een intensieve vorm van behandeling in gespecialiseerde inrichtingen, zoals een FOBA kliniek Wat is een FOBA kliniek? FOBA staat voor: Forensische Onderzoeks en Begeleidings Afdeling. Mensen die in de FOBA kliniek komen worden gezien als patiënten: dat zij ziek zijn staat immers op de eerste plaats. Patiënten die in een FOBA kliniek verblijven zijn gedetineerden die door een psychiatrische aandoening in een crisis zijn beland. 4 Het doel is om de patiënt in die mate te stabiliseren dat hij of zij in een gewone detentieomgeving te handhaven is. Dit wordt gedaan door de patiënt meer specialistische zorg te geven dan hij of zij zou krijgen in een gewoon huis van bewaring of gevangenis Waarom een nieuwe FOBA kliniek? De thans enige Forensische Onderzoeks en Begeleidings Afdeling (FOBA) in Nederland is gevestigd in een van de torens van de Penitentiaire Inrichting "Over Amstel" (de Bijlmerbajes). Zij beschikken over 66 plaatsen voor patiënten. 6 Aangezien nu blijkt dat er extra behoefte aan gespecialiseerde inrichtingen is ontstaan zal het aantal FOBA plaatsen verhoogd moeten worden. 7 De huidige FOBA kliniek kan echter niet meer groeien op zijn huidige locatie. Extra cellen passen simpelweg niet in het gebouw. Een verhuizing naar een andere locatie is de enige oplossing. Het maximum aantal patiënten dat in de nieuw te bouwen FOBA kliniek behandeld kan worden is gerelateerd aan de organisatie omdat een FOBA 1 Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober Website: FOBA "Het Veer", PI OverAmstel 3 Ibidem 4 Ibidem 5 Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober Website: FOBA "Het Veer", PI OverAmstel 7 Ibidem

5 4 zoveel ervaring vereist, dat meer dan een verdubbeling van het huidige aantal plaatsen (66) onverantwoord is. 8 De nieuwe FOBA kliniek zal dus groot genoeg moeten zijn voor 120 patiënten. Deze specifieke ervaring en kennis is tevens ook een vereiste dat alle werknemers van de huidige FOBA kliniek ook in het nieuwe gebouw aan het werk kunnen gaan. Een FOBA kliniek vanuit het niets opstarten op een nieuwe locatie wordt gezien als een zeer veel energie en geld kostende operatie, waarbij het jaren zal duren voordat de organisatie echt goed kan functioneren Formulering opgave. De opdracht behelst het herhuisvesten van de bestaande FOBA kliniek, gepaard met een verdubbeling van de capaciteit, op een daartoe geschikte locatie. Deze nieuwbouw dient een landingsplatform te vormen voor die gedetineerden "die de feeling met de grond kwijt zijn". Deze "vliegers" die zijn opgestegen in een normale gevangenis, dienen in dit gebouw weer veilig en geborgen te kunnen landen. 8 Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober Ibidem

6 Typologieën en referenties. Om inzicht te krijgen in de opdracht hebben we verschillende referenties opgezocht. Omdat een FOBA kliniek een dusdanig losstaand iets is, is er slechts een rechtstreekse referentie, namelijk de bestaande FOBA kliniek. Echter, we kunnen wel concluderen dat een FOBA iets weg heeft van een kruising tussen een gevangenis en een psychiatrisch ziekenhuis. Vandaar ook referenties van deze typen projecten Verschillende typen gevangenissen. Er zijn 6 verschillende modellen gevangenissen in gebruik. Deze variëren sterk. 1. Campusmodel. 10 Veel grondgebruik. Elke afdeling heeft zijn eigen gebouw. Er is zeer veel open ruimte wat als een soort park doorkruist wordt door wegen, welke de verbinding tussen de gebouwen vormt. Figuur 1: Low Newton, Durham Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. Figuur 2: Leesbury, New Jersey Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. 10 ir Magis H. De architectuur van de hedendaagse gevangenis, blz. 30, 31

7 6 2. Koepelmodel. 11 Het koepelmodel is een achterhaald concept. Het is gehorig, en het is in feite 1 grote afdeling met een open ruimte in het midden. Wel is er erg veel overzicht en controle. Figuur 3: koepelgevangenis Breda Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. Figuur 4: Panopticon-gevangenis Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. 3. Vleugelmodel. 12 Het vleugelmodel bestaat uit een centrale controlepost, van waaruit gangen naar verschillende afdelingen gaan. De centrale post zorgt voor veel controle. Immers, vanuit elke afdeling moet men daar langs om naar buiten te gaan. Figuur 5: Pentonville, londen Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. Figuur 6: cellulaire gevangenis, Rotterdam Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. 11 ir Magis H. De architectuur van de hedendaagse gevangenis, blz ir Magis H. De architectuur van de hedendaagse gevangenis, blz. 33

8 7 4. Hofmodel. 13 Het hofmodel is in feite een gesloten bouwblok, met in de hoven de luchtplaatsen en sportvelden. Het is een compact type. Op de binnenplaatsen is zeer goed overzicht, en absoluut geen dode hoeken Figuur 7: de Schie, Rotterdam Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. Figuur 8: Hofmodel Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. 5. Torenmodel. 14 Het torenmodel is hoogbouw. Het is lastig om goede controle te waarborgen, vooral ook door het benodigde verticale transport. Figuur 9: PI OverAmstel (Bijlmerbajes) Bron: Website, FOBA "Het Veer" PI OverAmstel 13 ir Magis H. De architectuur van de hedendaagse gevangenis, blz ir Magis H De architectuur van de hedendaagse gevangenis, blz. 35

9 8 6. Kruismodel. 15 Het kruismodel is een compact model. Er heerst zeer veel controle door de centraal post. Iedereen zal hier langs moeten om naar een andere afdeling te gaan of om naar buiten te gaan. Figuur 10: PI Zutphen Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. Figuur 11: PI Grave Bron: De architectuur van de hedendaagse gevangenis. Duidelijk is dat elk type een andere manier heeft van het controleren van de gedetineerden. Dit controleren is in het ontwerp van de FOBA kliniek ook zeer belangrijk. 15 ir Magis H. De architectuur van de hedendaagse gevangenis, blz. 36, 37

10 Psychiatrisch Ziekenhuis. In een psychiatrisch ziekenhuis is het niet de bedoeling dat patiënten opgesloten worden. Zij vormen ook niet een directe bedreiging. Dit komt duidelijk naar voren in de referentieprojecten. Het is duidelijk ook een heel erg rustgevende omgeving. Veel groen en openheid. Alles wordt gedaan om de patiënt zo veel mogelijk tot rust te brengen. Figuur 12: Psychiatrisch centrum Jan Wier Bron: De architectuur van het Psychiatrische Ziekenhuis Er is in figuur 12 duidelijk te zien dat het complex vergeven is van de lanen geflankeerd door bomen. Alles heeft een zeer parkachtige uitstraling. Figuur 13: psychiatrisch centrum Nieuwegein. Bron: De architectuur van het Psychiatrische Ziekenhuis Duidelijk is te zien in figuur 13 dat er 1 verkeersgebied is, voor patiënten alsmede voor medewerkers toegankelijk FOBA kliniek. Zoals eerder vermeld is er in Nederland 1 FOBA kliniek. Deze zit in een toren van de Bijlmerbajes, en behoort dientengevolge tot het torenmodel. Deze FOBA kliniek heeft een capaciteit van 60 mannelijke patiënten en 6 vrouwelijke patiënten. 16 Belangrijk is de routing door het gebouw, of liever gezegd de toren: er zijn twee losstaande 16 Website: FOBA "Het Veer", PI OverAmstel

11 10 verkeersruimtes. Een alleen voor personeel toegankelijk en 1 voor personeel en patiënten toegankelijk, zie figuur 14. Dit is een wezenlijk verschil met zowel een gevangenis als een psychiatrisch ziekenhuis. Immers, in een gevangenis is het geheel niet nodig om een verkeersruimte alleen voor personeel te maken, omdat de gevangenen geen of nauwelijks gevaar vormen en meestal niet eens vrij kunnen bewegen door het gebouw. In een psychiatrisch ziekenhuis moeten de patiënten vanwege de behandelvorm (niet opgesloten en niet gedetineerd) vrij kunnen rondbanjeren door het pand, maar vormen ze geen gevaar. In de FOBA kliniek moeten de patiënten en vrij rondwandelen over hun afdeling vanwege de behandelvorm (niet opgesloten voelen), en vormen zij wel degelijk een gevaar voor het personeel. Een losstaande verkeersruimte voor personeel is zodoende noodzakelijk. Tevens is het zeer belangrijk dat de patiënten vanwege de kans op zelfdoding net als in een gevangenis constant zichtbaar zijn. 17 Figuur 14: een paviljoen in de FOBA kliniek "Het Veer", PI Over amstel. Bron: Bouwer D. & Provoost J., Programma van Eisen van een FOBA kliniek, studentenproject. 17 Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober 2004

12 11 2. Eisen en randvoorwaarden 2.1. Oppervlaktestaten 18 Paviljoens (10 man, 1 vrouw, 2 Very Intensive Care) Cellen (10) Isolatiecel Woonkamer Spreekkamer Kantoor afdelingshoofd Keuken Toilet en doucheruimte Controlepost + toilet personeel Ruimtes per 2 paviljoens Begeleiderkamer Therapievertrek Hobbyruimte Vergaderzaaltje Berging inclusief vuilnis Separeerafdeling Cellen (12) Personeelsruimte Spreekkamer Toilet en doucheruimte 120m2 10m2 20m2 12m2 12m2 20m2 20m2 20m2 12m2 16m2 16m2 16m2 16m2 120m2 16m2 12m2 10m2 Kantoren Totaal kantoren 510m2 Directie Staf Technische dienst Overige kantoorfuncties Medisch psychiatrische dienst Totaal Med. Psych. dienst 150m2 Behandelkamers (2x) Kamers behandelaars (4x) Kleedruimte Psychiatrie Totaal Psychiatrie 170m2 Behandelkamers (2x) Spreekkamers (2x) Kamers behandelaars (4x) 18 Bouwer D. & Provoost J., Programma van Eisen van een FOBA kliniek, oktober 2004, Delft

13 12 Geestelijke verzorging Totaal Geestelijke verzorging 110m2 Kamers geestelijk verzorgers (3x) Spreekkamers (2x) Berging Voetenwasruimte Sport en Spel Totaal sport en spel Sportzaal Fitnessruimte Instructielokaal Berging 210m2 Crea-Afdeling Totaal crea-afdeling 200m2 Ruimte groepstherapie Ruimte individuele therapie Ruimte therapie vrouwen Multifunctionele ruimte Berging Kantoor hoofd activiteiten Personeelsruimte Toiletten Onderwijs Totaal onderwijs 75m2 Lokalen (2x) Kamers leraren (2x) Entreezone personeel en bezoek Totaal Entreezone pers + bezoek 175m2 Wachtruimte Kleedruimte personeel Berging af te geven goederen Detectie poort (+hal voor en na) Toiletten Entreezone remise Totaal Entreezone remise 75m2 Remise Berging buitenruimte

14 13 Entreezone technische dienst Totaal Entreezone tech. dienst 50m2 Magazijn technische dienst Werkplaats technische dienst Magazijn chemische middelen Installaties niet klimaattechnisch Terrein Parkeren Totaal terrein Totaal parkeren 3200m2 exl. parkeren Luchtplaatsen (13x) Tuin Sportplaats 6000m2 2 parkeerplekken per patiënt 12,5m2 parkeren / parkeerplek 12,5m2 verharding / parkeerplek 2.2. Prestatie-eisen ruimtes 19 Per ruimte gelden er een heel scala aan prestatie-eisen en normen. Dit gaat om eisen als hoeveel lux er in een cel vereist zijn. Deze zijn terug te vinden in het "Programma van Eisen voor een normaal en maximaal beveiligde TBS kliniek", ter beschikking gesteld door de Dienst Justitiële Inrichting, uitgegeven in Augustus Het gaat te ver die in het leerplan te noemen, maar verder in het traject zullen deze wel degelijk aan bod komen Beeldverwachting 20 Het gebouw is een maximaal beveiligde instelling, en dient ook als zodanig herkenbaar te zijn. Er moet echter voorkomen worden dat de patiënt zich opgesloten voelt. Dit strookt immers niet met de behandeling als gelijkwaardig persoon. Tevens is het wenselijk dat er een contrast is tussen de normale gevangenis en de FOBA kliniek. Dit komt de behandeling ten goede. In de cellen kan er gewerkt worden met kleur en uitstraling, maar het is verspilde moeite om er attributen in te plaatsen die het verblijf zouden veraangenamen. De patiënt sloopt deze zaken naar alle waarschijnlijkheid. Het gebruik van rustgevende kleuren in het interieur is een vereiste. Dit om agressie te voorkomen. 19 Dienst Justitiële Inrichting, Programma van Eisen voor een normaal en maximaal beveiligde TBS kliniek, Augustus Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober 2004

15 Randvoorwaarden (interne voorwaarden). - De kliniek dient laagbouw te zijn. De patiënten hebben de kolder in de kop. Het zijn, zoals ze het in de FOBA kliniek in de Bijlmerbajes noemen, "vliegers" Ze zijn alle gevoel voor realiteit kwijt. Dientengevolge is het belangrijk om de patiënten feeling met de grond te houden Er dienen 2 gescheiden verkeersgebieden te zijn. 1 alleen voor personeel beschikbaar, en 1 voor personeel en patiënten toegankelijk. In geval van een calamiteit dient het personeel zeer snel op de bewuste plekte kunnen komen. Hiervoor dient er een verkeersgebied te zijn welke alle paviljoens ontsluit, maar niet voor patiënten toegankelijk is. Dit om de veiligheid te vergroten Er dient minimaal 1 vrouwenpaviljoen te zijn. Het komt steeds meer voor dat vrouwen in een dergelijke instelling belanden. De nieuw te bouwen FOBA kliniek dient hier plek voor te hebben Het project dient binnen het budget van per cel te blijven (excl grondkosten, inventariskosten en startkosten). Dit komt neer op een totaal budget van Het gebouw moet voldoen aan het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen. Bij de nieuwbouw van de kliniek dient het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen Utiliteitsbouw, ambitieniveau 'plus' te worden toegepast Locatiekeuze Voor we de externe voorwaarden behandelen is het van belang een locatie te hebben. Veel externe voorwaarden volgen immers uit de locatiekeuze. Er worden aan de locatie de volgende eisen gesteld: - De locatie dient in de omgeving van Amsterdam gebouwd worden. Dit om het ervaren huidige personeel te kunnen behouden en gebruik te kunnen blijven maken van het stedelijk zorgnetwerk daar aanwezig Het kavel dient voldoende groot te zijn om het gebouw te kunnen herbergen. Het kavel dient dan ook een oppervlakte te hebben van minimaal 18000m2. - De locatie dient zich op loopafstand van een treinstation of bushalte te bevinden Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober Ibidem 23 Website: FOBA "Het Veer", PI OverAmstel 24 Bouwer D. & Provoost J., Programma van Eisen van een FOBA kliniek, oktober 2004, Delft 25 Dienst Justitiële Inrichting,Programma van Eisen voor een normaal en maximaal beveiligde TBS kliniek, Augustus Eigen interview met dhr Douw, directeur FOBA "Het Veer" PI OverAmstel, 11 oktober Ibidem

16 15 Tevens hebben we zelf nog enkele wensen aan de locatie gesteld. - Goed bereikbaar met de auto. - Rustgevende locatie. (Het komt de behandeling ten goede als de FOBA kliniek in een rustgevende omgeving ligt.) - Weinig druk op woonwijken. (Een FOBA kliniek is niet bepaald een functie die men als buurman wil hebben. Er moet gepoogd worden een locatie te vinden die niet in een woonwijk ligt.) We hebben 3 locaties geselecteerd, welke volgens ons de moeite van verder onderzoek de moeite waard zijn 2 in Amsterdam en 1 in Haarlem. Amsterdam Figuur 15: overzichtskaart Amsterdam Bron: Website, copyright gemeente Amsterdam

17 16 1 Vlak bij de Amsterdam Arena, aan de overzijde van de A2. Figuur 16: detailkaart locatie Arena Bron: Website, copyright gemeente Amsterdam 2. Vlak bij station Amsterdam Lelylaan. Hiervoor dient een achterstandswijk gesloopt te worden. Deze wijk staat al op de nominatie om gesloopt te worden. Figuur 17: detailkaart locatie Lelylaan Bron: Website, copyright gemeente Amsterdam

18 17 Haarlem Figuur 18: overzichtskaart Haarlem Bron: Website, copyright 2004, locatienet 3. Naast station Haarlem Spaarnwoude. Op deze locatie is het plan een stadion te bouwen, tezamen met kantoren en woningen. Echter, er is ruimte voor ook de FOBA kliniek, en tevens is het de vraag of Haarlem wel de behoefte heeft aan een nieuw stadion. Het huidige stadion is weliswaar met het openbaar vervoer niet makkelijk te bereiken, maar voldoet verder nog wel. Figuur 19: detailkaart locatie Stadion Bron: Website, copyright 2004, locatienet

19 18 Arena Lelylaan Stadion Nabij Amsterdam Kaveloppervlakte groot genoeg Nabij treinstation of bushalte Bereikbaarheid met auto Rustgevende locatie Weinig druk woonwijk Figuur 20: multicriteria analyse Uit deze afweging blijkt dat de locatie bij de Arena als beste uit de bus komt. Deze locatie is echter deel van een recreatiegebied. Er zal dus toestemming moeten komen om de FOBA te plaatsen. Tevens zal het bestemmingsplan geen opstakel moeten vormen. Dit zijn 2 zaken waarvan we tot nader order uitgaan dat het geen obstakels vormen.

20 Randvoorwaarden (Externe voorwaarden) - De FOBA kliniek dient te voldoen aan het bestemmingsplan, behorende bij de gekozen locatie - Om de rustieke uitstraling van het gebied te bewaren dient de FOBA kliniek zo min mogelijk als een doorn in het oog te fungeren - Bouwbesluit, aandachtspunt: Rook-/warmteafvoer 28 - Brandveiligheid Het gebouw moet voldoen aan de richtlijnen, vastgelegd in het rapport 'Brandbeveiligingsconcept cellen en celgebouwen' van oktober 1994 en het bouwbesluit Daarnaast dient op basis van het Definitief Ontwerp door de directie van de kliniek in overleg met de brandweer een aanvalsplan brandweer alsmede een calamiteitenplan opgesteld te worden. - Het gebouw en zijn onderdelen zullen ook moeten voldoen aan de gestelde NEN-normen Het uiteindelijke complex zal moeten voldoen aan het Arbeidsomstandighedenbesluit justitiële (rijks)inrichtingen Dienst Justitiële Inrichting,Programma van Eisen voor een normaal en maximaal beveiligde TBS kliniek, Augustus Ibidem 30 Ibidem

21 20 3. Uitgangspunten en Concept Uitgangspunten. - Veiligheid en overzichtelijkheid. In de nieuw te bouwen FOBA kliniek willen wij maximale veiligheid voor zowel personeel als voor patiënten nastreven. In het afgelopen jaar zijn er enkele personeelsleden in het ziekenhuis beland vanwege verwondingen toegebracht door patiënten. Ook zijn er zelfmoorden en zelfmoordpogingen geweest onder patiënten. Wij zijn van mening dat deze incidenten kunnen worden teruggebracht door het nastreven van maximale zichtbaarheid en het daarmee samenhangend een zeer korte responstijd op incidenten. - Uitbreidingsmogelijkheid. De huidige FOBA kliniek is te klein. Wij willen proberen om dit in de toekomst te voorkomen. Hiervoor dient het zonder al te veel moeite mogelijk te zijn een uitbreiding van de capaciteit te verzorgen. Hoe wij dit doen zal uiteraard verder in het ontwerptraject nog aan bod komen. - Functionaliteit voorop. De functionaliteit is het aller belangrijkste in dit ontwerpproject. Men heeft het wel eens over Form Follows Function. Dat is hier zeker het geval. Pas als het met de functionaliteit goed zit, kan er aan beeldverwachting gewerkt worden. - Uitnodigend geheel. Ondanks dat het een gevangenis blijft willen we proberen om de FOBA kliniek er uitnodigend uit te laten zien. Het moet in geen geval een afstotend blok zijn Concept. We hebben nog niet onderzocht wat het beste concept zou zijn. Ons gevoel gaat naar een kruisvorm, omdat die vorm de meeste overzichtelijkheid biedt. Voordat we ons daarop vastpinnen willen we echter eerst enkele overige concepten onderzoeken.

22 21 4. Plan van aanpak Plan van aanpak. De eerste twee weken (week 10 en 11) staan in het teken van het invullen van de ontwerpopgave met als product het leerplan. De opgedane voorkennis van David uit het Bachelor 6 keuzevak POM, kan worden toegepast en uitgewerkt in deze periode. Tevens wordt er een analyse gedaan om een geschikte locatie te vinden. In week 12 tot en met 14 wordt de basis gelegd voor het voorlopig ontwerp; Referenties uit het leerplan worden nader onderzocht en samen met het PvE wordt een concept ontwikkeld. Eventueel zullen hier meerdere ideeën uit voort vloeien, die dan uitgewerkt zouden kunnen worden naar een aantal varianten. Deze varianten worden getoetst op financiële haalbaarheid, gebruiksvriendelijkheid, veiligheid en nog enkele aspecten die belangrijk zijn voor een FOBA kliniek De beste optie wordt onderbouwd gekozen en uitgewerkt. Hier parallel aan zal worden gestart met oefeningen wetenschappelijk reflecteren in voorbereiding van het eindwerkstuk. In week 15 staat een tussentijdse presentatie gepland en zal er een eerste versie van de ontwerpopgave ingeleverd dienen te worden. In week 16 zal gereflecteerd worden aan de hand van de verkregen feedback van de tussenpeiling. Hier kunnen dan definitieve beslissingen aan gekoppeld gaan worden met betrekking tot het definitieve ontwerp. Vorming van het definitieve ontwerp. Na de kerstvakantie zal in week 17 de ontwerpopgave zo goed als klaar zijn en kan worden begonnen met de afwerking van het ontwerpproject. Huidige FOBA zal worden benaderd om een afspraak te maken voor het presenteren van het ontwerp, zoals is afgesproken tijdens het eerste gesprek tussen David en de directeur van de FOBA, de heer Frans Douw. Tevens zal er nu veel duidelijk zijn om het eindwerkstuk te kunnen voortzetten. In week 19 moet de ontwerpopgave ingeleverd worden. In week 20 moet de ontwerpopgave gepresenteerd worden. In week 21 moet het eindwerkstuk ingeleverd worden.

23 Strokenplanning. Figuur 21: strokenplanning

24 23 5. Literatuuropgave 5.1. Boeken. - De architectuur van de hedendaagse gevangenis. ir. H. Magis, Magis en Van den Berg Architecten NAi Uitgevers - De architectuur van het Psychiatrische Ziekenhuis Noor Mens Immerc BV, Wormer 5.2. Websites. - Website FOBA kliniek - Website Dienst Justitiële inrichting. - Website gemeente Amsterdam - Website gemeente Haarlem - Website locatienet Overig. - Programma van Eisen voor een Penitentiaire Inrichting. Dienst Justitiële Inrichting. Juli Programma van Eisen voor een normaal en maximaal beveiligde TBS kliniek. Dienst Justitiële Inrichting. Augustus Bouwkundig-functioneel referentiekader ten behoeve van nieuwbouwplannen voor een Forensisch-Psychiatrische Kliniek, Zorginhoudelijke uitgangspunten en samenvattende ruimtebehoefte. Rapportnummer 0.73 College voor Ziekenhuisvoorzieningen. - Programma van Eisen voor een FOBA kliniek. D. Bouwer & J. Provoost Delft, oktober 2004