RaamleerplanKaderopleiding Internationaledans/Werelddans

Transcriptie

1 RaamleerplanKaderopleiding Internationaledans/Werelddans Kunstfactor,2009

2 Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans 2009

3 COLOFON Dit raamleerplan voor de Kaderopleiding Internationale Dans / Werelddans is in ontwikkeld en geschreven door Wies Rosenboom, hoofd Dans /Schrjven van Kunstfactor, in samenwerking met. Richard van der Kooij medewerker Kaderopleiding Internationale Dans 2003 Carry van Bokhoven medewerker Kaderopleiding Internationale Dans / Werelddans, 2004 Wieneke van Breukelen verbonden aan de Fontys Hogeschool, dansacademie, Tilburg, adviseur Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans / Werelddans Met dank aan: De groep van deskundigen uit de Internationale Dans en de Werelddans, die het klankbord vormde voor de ontwikkelaars. Zie voor de samenstelling van deze groep bijlage 1. Robbert Baars en Jan van den Eijnden, opleidingsdeskundigen Kunstfactor Bij dit raamleerplan hoort een opleidingswerkplan per opleiding. Dit raamleerplan is een uitgave van Kunstfactor en is erkend door de Stichting Certificering Kunsteducatie en Amateurkunst. Het raamleerplan is eigendom van Kunstfactor, de inhoud mag onder bronvermelding gebruikt worden voor het vormgeven van opleidingen. Kunstfactor 2009 Tenzij anders schriftelijk overeengekomen, geeft Kunstfactor u als lezer/gebruiker van Kunstfactor het gebruiksrecht ten aanzien van dit Raamleerplan, inclusief bijlagen. Dit gebruiksrecht geldt uitsluitend voor gebruik door uzelf, overdracht van het gebruiksrecht aan derden is uitgesloten. Het is niet toegestaan om inhoudelijk, tekstueel of anderszins wijzigingen aan te brengen in de werken. Het gebruiksrecht voorziet niet in gebruik ten behoeve van commerciële doeleinden. De overdracht van de rechten van intellectuele eigendom, waaronder het auteursrecht, rustend op de door Kunstfactor opgestelde of ontworpen werken zijn bij het gebruiksrecht niet inbegrepen. Wies Rosenboom, destijds in de functie van adjunct-directeur van het Landelijk Centrum voor Amateurdans. Kunstfactor is de rechtsopvolger van het Landelijk Centrum voor Amateurdans. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 2

4 Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 3

5 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 4 VOORWOORD 6 1. INLEIDING EN UITGANGSPUNTEN Behoefte aan dansdocenten en dansleiders Internationale Dans / Werelddans * Initiatief en verantwoording Ontwikkelproces en klankbordgroep Samenwerking en uitvoering van de opleiding Certificering, diploma s en kwaliteitszorg Functie van het raamleerplan Samenvatting DOEL VAN DE OPLEIDING Doel Doelgroep Competenties VISIE Visie op dansles in Internationale Dans / Werelddans Visie op leren ORGANISATIE EN INRICHTING VAN DE OPLEIDING Uitvoering en toezicht Toezicht Studieduur Lesmateriaal, cursusopbouw en stages Cursusleiding, docenten, deskundigen en andere begeleiders Docententeam Locatie en groepsgrootte Contacturen en modules, 360 uur Hospiteren en stage, 60 uur Ontwikkelen van de eigen vaardigheid in de dansspecialisatie buiten de cursusdagen Portfolio INHOUD VAN DE OPLEIDING Selectie Het eerste jaar: de basis Het tweede jaar: verdieping en verbreding Toetsing en Toezicht Beoordelen van dansvaardigheid in eigen dansspecialisatie Beoordelen van algemene dansvaardigheid (binnen de opleiding) Beoordelen van stages De eindtoets Herkansingen en dispensatie 27 Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 4

6 6. KWALITEITSZORG Evaluatie van de opleiding Profielen van de medewerkers aan de opleiding Klachtbehandeling 29 BIJLAGE 1 KLANKBORDGROEP 30 BIJLAGE 2 TAAKOMSCHRIJVINGEN 31 BIJLAGE 3 REGLEMENT VOOR EINDTOETS 34 BIJLAGE 3 a RICHTLIJNEN VOOR HET EINDGESPREK 36 Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 5

7 Voorwoord In ons land worden allerlei werelddansvormen beoefend. Breakdance, streetdance en ook oriëntaalse dans zijn ongekend populair bij kinderen en jongeren. Argentijnse tango en flamenco genieten eveneens een groeiende populariteit. Volksdansverenigingen bieden veelal Oost-Europese dansen aan, maar ook dansen uit Afrika, Turkije, Israël of Japan. Mensen die zich vanuit Suriname, Turkije of Ghana in Nederland vestigen nemen hun eigen dansen mee, zij dansen en gaan lesgeven. Er is behoefte aan dansdocenten, dansleiders en dansleraren in allerlei dansvormen. Zo pluriform als de Nederlandse samenleving is, zo pluriform is de danswereld. Een verrijking, vinden wij. Voor de dans èn voor de samenleving. In 2004 is de tweejarige kaderopleiding Internationale dans/ Werelddans in een vernieuwde vorm van start gegaan. De inhoud van de opleiding is verbreed en richt zich nu ook op lesgeven in werelddansvormen. De naam van de opleiding is veranderd van Kaderopleiding dansleider Volksdans naar Kaderopleiding Internationale Dans / Werelddans. De achtergrond hiervan is geworteld in de maatschappelijke beweging en verandering in Nederland in de 21ste eeuw. In de Internationale Dans èn de Werelddans zijn veel dansers gepassioneerd met hun liefhebberij bezig. Na jarenlang veel te dansen willen sommigen van hen hun danspassie overbrengen op andere mensen. De kaderopleiding helpt hen te groeien in de rol van lesgever. Op inspirerende en verantwoorde wijze leren lesgeven in een werelddansvorm, dat is het doel van de opleiding. De opleiding is toegankelijk voor gevorderde, niet-professionele dansers: van Afrikaanse dans tot oriëntaalse dans, van tango tot Bulgaarse dans, van hiphop tot streetdance, van flamenco tot morrisdans. Dit raamleerplan is tot stand gekomen met adviezen van deskundige opleiders aan dansvakopleidingen, andere opleidingen in de amateurdans en amateurkunst, en opleidingen gericht op beroepsonderwijs voor volwassenen. Wies Rosenboom Hoofd Dans en Schrijven Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 6

8 1. Inleiding en uitgangspunten 1.1. Behoefte aan dansdocenten en dansleiders In Nederland zijn ruim beoefenaars van amateurdans actief. Zeer velen van hen volgen danslessen. Deze amateurdansers willen lessen volgen op kwalitatief goed en deskundig niveau. De sector heeft grote behoefte aan gekwalificeerde dansdocenten en dansleiders. De kaderopleiding waarop dit raamleerplan betrekking heeft richt zich op een segment van het bijzonder brede en pluriforme amateurdansveld: de Internationale Dans / Werelddans. De opleiding leidt gevorderde amateurdansers op tot lesgever in de dansspecialisatie die zij als liefhebber beoefenen. Die dansspecialisatie kan zowel traditionele als hedendaagse cultuurgebonden dansvormen omvatten Internationale Dans /Werelddans Onder Internationale Dans / Werelddans verstaan we in dit raamleerplan al die dansvormen die cultuurgebonden zijn en gebaseerd zijn op traditionele dansvormen. De kaderopleiding baseerde zich tot 2003 op het raamleerplan Volksdansleider uit 1986 en richtte zich vooral op lesgeven in West- en Oost-Europese dansen, Zuid-Amerikaanse volksdansen, dansen uit Israël of Aziatische landen als Japan. De naam van de opleiding is met ingang van 2004 veranderd van Kaderopleiding Internationale Dans in Kaderopleiding Internationale Dans / Werelddans. Ook dansvormen die zijn ontstaan vanuit een groepscultuur in de hedendaagse culturele context vallen hieronder, zoals hiphop. In dit raamleerplan wordt met het begrip dansvorm alleen die dans bedoeld die behoort tot de Internationale Dans / Werelddans. Behalve de bovengenoemde dansvormen behoren daartoe ook onder meer Afrikaanse en Indiase dansvormen, evenals andere werelddansvormen als tango, salsa of flamencodans Initiatief en verantwoording Dit raamleerplan voor de kaderopleiding Internationale Dans / Werelddans is opgezet volgens het Format Raamleerplannen Amateurkunst dat is opgesteld door Dirk de Vreede in opdracht van het Platform voor Amateurkunst (juli 2003). Signalen uit de volksdans en werelddanswereld Regelmatig komen er signalen dat er behoefte is aan goed opgeleide dansleiding voor volksdansverenigingen, -groepen en centra voor werelddans. Uit evaluaties van de opleidingen van voorgaande jaren en uit bijeenkomsten met klantgroepen blijkt dat de volksdanswereld de kaderopleiding noodzakelijk vindt voor de kwalitatieve en kwantitatieve ontwikkeling van de volksdanssector. Kwalitatief betekent in dit verband dat goed opgeleide lesgevers zorgen voor betere lessen. Kwantitatief betekent ook dat hoe meer gekwalificeerde lesgevers in volksdans, dansleiding die ook jonge mensen weten te bereiken, des te meer - ook jonge - amateurdansers lessen blijven volgen in volksdans. Om te achterhalen waar vragen en behoeften liggen in andere werelddanssectoren, organiseert Kunstfactor regelmatig bijeenkomsten en brainstormsessies, klantenfora, Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 7

9 klankbordbijeenkomsten en expertmeetings. Ook onderhoudt Kunstfactor contacten met sleutelpersonen in verschillende werelddansvormen. Nieuwe accenten in de kaderopleiding De sinds 2004 vernieuwde opleiding blijft zicht richten op gevorderde amateurdansers die les willen geven in hun dansspecialisatie. De nieuwe accenten zijn: 1. De cursist krijgt de mogelijkheid zijn eigen specialisatie in te brengen en kan worden geschoold in het lesgeven in alléén zijn dansspecialisatie. Daarmee kan een breed palet aan specialisaties aanwezig zijn binnen een curriculum. 2. Het leren lesgeven staat centraal. Dat betekent meer zelfstudie in het ontwikkelen van dansvaardigheid. Aan de ontwikkeling van de dansvaardigheid in de eigen dansspecialisatie werken de cursisten met name buiten de opleiding. 3. De cursusopzet is op onderdelen modulair Ontwikkelproces en klankbordgroep Bij het geactualiseerde raamleerplan hoort het Opleidingswerkplan Kaderopleiding Internationale Dans /Werelddans dat i.s.m. de SKVR (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam) is ontwikkeld. Dit is het werkplan voor de eerste opleiding op basis van het nieuwe raamleerplan. Daarin wordt de opleiding in detail uitgewerkt. Een klankbordgroep (zie Bijlage 1) met deskundigen uit de wereld van de Internationale Dans en de Werelddans en adviseurs op verschillende terreinen zijn geconsulteerd gedurende de ontwikkeling van het raamleerplan. De adviezen van deze deskundigen zijn verwerkt Samenwerking en uitvoering van de opleiding Gedurende het ontwikkelproces is contact gelegd met andere organisaties en opleidingen, zoals de Stichting Leerplan Ontwikkeling, de andere kaderopleidingen van Kunstfactor, het Nederlands Talen Instituut / NTI, het Netwerk Dans (overleg van directies van HBOdansacademies), MBO-dansopleidingen en ROC s. Kunstfactor is ontwikkelaar van het raamleerplan van de kaderopleiding Internationale Dans/ Werelddans. De concrete uitvoering wordt door andere organisaties gedaan, bijvoorbeeld door provinciale centra voor amateurkunst en centra voor wereldcultuur Certificering, diploma s en kwaliteitszorg Het toezicht op de kwaliteit van de kaderopleidingen is landelijk geregeld. Sinds 2007 staat de hele kwaliteitsbewaking van de kunsteducatie, dus ook van de kaderopleidingen onder toezicht van de Stichting Kunsteducatie & Amateurkunst (kortweg CKA), De taak van het erkennende,kwaliteitszorg en het certificeren van kaderopleidingen ligt per 1 januari 2009 dan ook volledig bij de Commissie Educatie van de Stichting Kunsteducatie en Amateurkunst. De kwaliteit van de inhoud staat centraal. Dit goedgekeurde landelijke raamleerplan vormt samen met het opleidingswerkplan de basis voor het certificeren van de kaderopleiding. Deze goedkeuring ligt bij de stichting CKA. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 8

10 Het ministerie van OCW heeft als voorwaarde gesteld dat een onafhankelijk deskundige eens per opleidingstraject van 3 à 4 jaar een bezoek brengt en toezicht houdt of het niveau van de opleiding voldoet aan de kaders in dit raamleerplan. De kaderopleiding blijft zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van de opleiding, voor de eindtoetsen en voor een goede examencommissie. Voor certificering wordt ook specifiek gekeken naar een aantal facetten in het opleidingswerkplan die van belang zijn voor een goede inhoudelijke kwaliteit van de opleiding, zoals de visie van de opleiding professionele begeleiding van de deelnemers systematische evaluatie verbetering van de opleiding De CKA zal zich onder andere een beeld vormen via het opleidingswerkplan en via gesprekken met de opleidingscoördinator, hoofddocenten en enkele deelnemers. Door de goedkeuring is het mogelijk voor de deelnemers die de kaderopleiding met goed gevolg doorlopen hebben een erkend diploma aan te vragen bij de Commissie Educatie van het CKA. De kosten voor het bezoek van de extern deskundige zullen naar verwachting maximaal 350,- gaan bedragen eens per opleidingstraject van 3 à 4 jaar. Wat betekent dit concreet De kaderopleiding vraagt een extern deskundige aan bij het secretariaat van de CEA Het secretariaat van de CEA regelt het bezoek Een gecertificeerde kaderopleiding beoordeelt de rapportage van de deskundige, de Stichting bekrachtigt het besluit over de certificering Opleidingswerkplan De uitvoering van het raamleerplan wordt ingevuld in de matrix opleidingswerkplan en per fase ingevuld. In het opleidingswerkplan wordt de invulling van het raamleerplan beschreven, zoals organiserende instelling, plaats, duur, aantal deelnemers en de bevoegdheid van de (gast)docenten. Daarnaast moeten de verschillende vakgebieden aangegeven worden en dient per blok/module beschreven te worden wat de inhoud, het doel en de toetscriteria zijn. De rol van Kunstfactor Kunstfactor is en blijft betrokken bij de inhoudelijke kwaliteit van kunsteducatie. Kunstfactor adviseert op verzoek over het opleidingswerkplan aan de hand van het raamleerplan met betrekking tot inhoudelijke ontwikkeling en kwaliteit, zoals visie, inhoud, mogelijkheden en betrokken docenten. Kunstfactor adviseert en ondersteunt indien gewenst ook met betrekking tot het aanpassen van inhoudelijke richtlijnen van het raamleerplan. Kunstfactor zorgt voor uitwisseling van inhoud en kwaliteit op landelijk niveau en kan in overleg tussentijdse presentaties en eindtoetsen bijwonen zodat zij zich kan oriënteren op de kaderopleiding en het raamleerplan. Verantwoordelijke Het raamleerplan is op te vragen bij Kunstfactor, postbus 452, 3500 AL te Utrecht en via de website Het is een openbaar werkstuk dat door iedereen opvraagbaar is. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 9

11 De Commissie Educatie Amateurkunst Voor het uitvoeren van het vaststellen van de raamleerplannen en de certificering van de opleidingen heeft de stichting Kunsteducatie & amateurkunst een onafhankelijke commissie in het leven geroepen: de Commissie Educatie Amateurkunst. In deze commissie zitten vertegenwoordigers vanuit alle kunstdisciplines en De Kunstconnectie. De leden van de commissie voldoen aan de volgende eisen: autoriteit voor de sector; kennis van de sector; deskundig op het gebied van leerplanontwikkeling; relatie met het kunstvakonderwijs; onafhankelijkheid ten opzichte van de te beoordelen cursussen en opleidingen. Diploma Middenkaderopleidingen leveren een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de amateurkunst. De opleidingen leveren mensen af die leiding geven aan creatieve processen die leiden tot een kunstproduct in de ruimste zin van het woord. In dit geval in de hoedanigheid van dansleider Internationale Dans /Werelddans. De middenkaderopleiding heeft geen civiel effect. Met het diploma van de kaderopleiding heeft de afgestudeerde de mogelijkheid om in het amateurdansveld les te geven in zijn eigen dansspecialisatie. Deze lessen worden over het algemeen gegeven bij dansverenigingen, dansscholen, club- en buurthuizen, centra voor werelddans of in naschoolse opvangcentra, verlengde schooldag / brede school initiatieven en jongerencentra. Bij een gecertificeerde opleiding mag een diploma uitgereikt worden van of namens de Stichting CKA. Het diploma kan aangevraagd worden bij het secretariaat van de Commissie Educatie Amateurkunst. Dit diploma wordt ondertekend door de toetscommissie en de deelnemer zelf en is reeds ondertekend door de voorzitter van de CKA Functie van het raamleerplan Dit raamleerplan is de leidraad voor het ontwikkelen van de opleiding dansleider Internationale Dans / Werelddans. Het document is bestemd voor: de cursusleiding die het opleidingswerkplan ontwikkelt en vorm geeft; de docenten die aan de opleiding lesgeven of anderszins betrokken zijn; de externe deskundigen die betrokken zijn bij de beoordeling van de deelnemers en de evaluatie van de opleiding. Het raamleerplan beschrijft de hoofdlijnen van de opleiding. Het opleidingswerkplan dat door de uitvoerende organisatie zelf wordt gemaakt beschrijft de uitwerking daarvan, per opleiding Samenvatting Kunstfactor wil als ontwikkelaar van het raamleerplan t.b.v. van de kaderopleiding Internationale Dans /Werelddans een goede scholing bieden aan toekomstige lesgevers in het werkveld van de Internationale Dans /Werelddans. De cursist wordt geschoold en getraind in lesgeven in zijn dansspecialisatie. Hij of zij wordt uitgedaagd de kennis, vaardigheden en attitude met betrekking tot Internationale Dans / Werelddans te verbreden en te verdiepen. Daarmee is de amateurdanser en danseres gebaat: hem of haar worden kwalitatief goede lessen geboden. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 10

12 Daarnaast spoort de kaderopleiding de cursist aan te zoeken naar nieuwe vormen en middelen om dans bij een nog breder publiek een plek te geven. Op deze wijze draagt de kaderopleiding Internationale Dans / Wereldddans ook bij aan de verbreding en de kwaliteitsverhoging van de beoefening van dans. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 11

13 2. Doel van de opleiding 2.1. Doel De opleiding leidt gevorderde amateurdansers op die de ambitie hebben om les te geven. Doel is per opleiding 15 tot 20 cursisten op te leiden tot dansleider in hun dansspecialisatie. Na het volgen van de opleiding is de dansleider in staat om vanuit zijn passie voor dansen op goed pedagogisch / didactisch niveau les te geven in de eigen dansspecialisatie, aan amateurdansers Doelgroep Kenmerkend voor amateurkunst is dat de kunst beoefend wordt vanuit een intrinsieke motivatie, de amateur is een liefhebber. Veel amateurskunstenaars streven ernaar hun kunst op een zo hoog mogelijk niveau te beoefenen. Het begrip amateurkunst zegt niets over de kwaliteit van de kunst: deze kan van zeer hoog niveau zijn. (uit: Waarderingskader voor de middenkaderopleidingen in de amateurkunst, Werkgroep Inspectie van het Onderwijs, Cultuureducatie en PAK-instellingen, vastgesteld in januari 2004). De cursist is een ambitieuze, gevorderde amateurdanser of -danseres die: aangetoond heeft talent en een gevorderd dansniveau te hebben binnen een van de dansstijlen van de Internationale Dans / Werelddans; een duidelijke motivatie en aanleg heeft voor het (bege-)leiden van amateurdansgroepen; de ambitie heeft zich te ontwikkelen en zijn of haar visie op dans en het geven van dansles te verbreden Competenties Een dansles vatten we in deze opleiding op als een creatief proces, waaraan de dansleider leiding geeft. Een competentie is een integraal geheel aan vakkennis, houding en vaardigheden op het terrein van lesgeven in dans en leidinggeven aan dit creatieve proces. Het gaat om reflectieve, vaktechnische, maatschappelijke, artistieke en lesgevers competenties. Hieronder beschreven competenties geven de doelen op langere termijn aan. De competenties zijn als volgt geformuleerd: De afgestudeerde lesgever van de opleiding Internationale Dans / Werelddans: kan in zijn eigen dansspecialisatie (een dansvorm binnen Internationale Dans /Werelddans) lesgeven aan amateurdansers; danst zelf op een niveau dat inspirerend en stimulerend is voor amateurdansers; kan groepen en individuen begeleiden en kan zijn dansspecialisatie helder overbrengen; kan goed communiceren, zowel met groepen als met individuen; kent de context van dans in het algemeen en van zijn dansspecialisatie in het bijzonder; kent de achtergronden en betekenis hiervan; kan leerprocessen - in dans - in gang zetten en begeleiden; Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 12

14 kan, in het kader van dansles aan amateurdansers, creatieve processen in gang zetten en begeleiden; kan nieuwe doelgroepen opzoeken en stimuleren tot dans; kan zowel kortdurende projecten als langere reeksen van lessen verzorgen; kan een cursusaanbod ontwikkelen dat rekening houdt met wensen en mogelijke beperkingen van potentiële cursisten; kan inspelen op de vraag en beschikt over toereikend en geschikt repertoire. Gedurende de opleiding wordt in kaart gebracht op welke manier en op welk moment kennis, houding en vaardigheden worden getoetst en welke competenties centraal staan. Het opleidingsplan dat per opleiding gemaakt wordt beschrijft de toetsmomenten. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 13

15 3. Visie 3.1. Visie op dansles in Internationale Dans / Werelddans Dans is een levende kunstdiscipline. Iedere dansbeweging ontstaat op het moment van uitvoering. Ieder moment legt de danser er zijn eigenheid in. Dans is letterlijk en figuurlijk continu in beweging. Internationale Dans /Werelddans is in eerste instantie dans die gebonden is aan codes. De traditionele en hedendaagse cultuurgebonden dansvormen worden in hun meest herkenbare vorm overgedragen. Tegelijk is er in alle vormen van Internationale Dans en Werelddans een voortdurende ontwikkeling te bespeuren. In deze dansvorm is het belangrijk dat dansleiders de eigen dansspecialisatie in de oorspronkelijke vorm kennen en kunnen overdragen. De dansleider gaat uit van de context waarin het over te dragen dansmateriaal is ontstaan en in welke het overgedragen wordt. Daarnaast stimuleert de opleiding de dansleider tot een gevoelige en alerte attitude voor de ontwikkelingen binnen de dans. Het is belangrijk dat: de dansleider deze ontwikkelingen herkent, kan plaatsen en kan integreren binnen de danslessen; de dansleider ruimte geeft voor eigen inbreng van de amateurdanser; de dansleider zichzelf ook die ruimte geeft. Door ruimte te bieden voor aanpassingen krijgt de amateurdanser de kans zich te ontwikkelen, zowel in danstaal als in zeggingskracht. Dit vraagt van de dansleider een creatieve, open en flexibele houding ten aanzien van zijn dansspecialisatie en het lesgeven Visie op leren Dans is een kunstdiscipline die een grote variëteit aan vermogens aanspreekt: kinesthetisch/motorisch (bewegen, coördinatie), cognitief/logisch (analyse, dansfrasen, variaties), muzikaal (ritme, klank), ruimtelijk (ruimtepatronen, danspatronen), interpersoonlijk (samen dansen, leiding geven), intrapersoonlijk (eigen processen herkennen, expressie), taalvaardigheid (overdracht, stimuleren, begeleiden). Voor diverse - praktische - onderwerpen die in de opleiding aan bod komen, worden oefensituaties aangeboden ter kennismaking. De opleiding stimuleert het ontwikkelen van een breed scala aan vermogens bij de cursist. Vaardigheid verwerven in lesgeven is een langdurig proces, dat ook buiten de contact-uren (de lesdagen) plaatsvindt, bijvoorbeeld tijdens stages en bij het zelfstandig uitvoeren van opdrachten. De cursisten zijn allen gevorderde amateurdansers in hun eigen dansspecialisatie(s). De cursistengroep heeft daarmee als overeenkomst dat het dansniveau binnen ieders specialisatie behoorlijk goed is. De kans is groot dat het motorisch leervermogen bij alle deelnemers redelijk tot goed is. Op dit leervermogen wordt binnen de opleiding een beroep gedaan in de zin van het verder ontwikkelen van de eigen dansvaardigheid. Omdat er sprake is van een diversiteit aan Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 14

16 dansvormen en specialisaties binnen de cursistengroep zullen de deelnemers kennis maken met een breed scala aan motorische leeraspecten. Het motorisch leervermogen wordt zowel aangesproken in de ontwikkeling van de dansspecialisatie als in het ontwikkelen van inzicht in de fundamenten van houding en beweging en bewegings- en dansanalyse. Dansvaardigheid in de eigen dansspecialisatie De ontwikkeling van dansvaardigheid in de dansspecialisatie zal vooral buiten de opleiding plaatsvinden. De opleiding bepaalt in globale zin de leerlijn, de uitvoering ervan gebeurt in de lessen die de cursist buiten de opleiding volgt in de eigen dansspecialisatie. Omgaan met groepen De opleiding besteedt op verschillende manieren aandacht aan leren omgaan met groepen, het hanteren van groepsprocessen en het ontwikkelen van leiderschapsstijlen. De opleiding sluit hier aan bij het niveau van de cursisten. De stages en oefensituaties binnen de opleiding bieden de mogelijkheid hiermee te oefenen. Creativiteit Ontwikkelen van creativiteit is met name gericht op het aansluiten bij nieuwe en veranderende situaties, zoals vernieuwingen binnen het eigen danswerk, het creëren van nieuwe danssituaties, het ontwikkelen van eigen dansmateriaal en het - flexibel - ingaan op verschillen bij leerlingen. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 15

17 4. ORGANISATIE EN INRICHTING VAN DE OPLEIDING 4.1. Uitvoering en toezicht De organiserende instelling die de opleiding uitvoert is verantwoordelijk voor de organisatie, inrichting en kwaliteit van de opleiding. De opleiding kan worden georganiseerd door rechtspersonen die voldoen aan de in het raamleerplan gestelde voorwaarden. In aanmerking komen bijvoorbeeld Centra voor de Kunsten, Provinciale Centra voor Amateurkunst, opleidingsinstituten voor (deeltijd)volwassenenonderwijs, cursusinstellingen e.d Toezicht Het toezicht op de kwaliteit van de kaderopleidingen is landelijk geregeld. Sinds 2007 staat de hele kwaliteitsbewaking van de kunsteducatie, dus ook van de kaderopleidingen onder toezicht van de Stichting Kunsteducatie & Amateurkunst (kortweg CKA), Zie verder onder Studieduur De opleiding behelst in totaal 500 studie-uren, verdeeld over twee jaar; 360 uren zijn gereserveerd voor contacturen en modules (exclusief zelfstudie), 60 uren voor hospiteren en stage, 80 uren worden besteed aan het zich bekwamen in de eigen dansspecialisatie; De contacturen vinden plaats op vastgestelde dagen in weekenden, twee dagen per maand; Het is aan te raden dat de cursist voor zelfstudie gemiddeld 4 uur per week reserveert; De stages, zelfstudie en de lessen in de eigen dansspecialisatie en de modules / vrije ruimte plant de cursist zelf Lesmateriaal, cursusopbouw en stages Tijdens de contacturen vinden zowel praktische als theoretische cursusonderdelen plaats.. Het lesmateriaal wordt verstrekt door de opleiding en/of door afzonderlijke docenten. Er is schriftelijk, (audio)visueel en ict-materiaal; De cursus is voor een deel opgebouwd uit modulen; Leerstof wordt of speciaal voor de kaderopleiding ontwikkeld of uit andere dansleider/dansdocent/trainer opleidingen overgenomen; De cursist zoekt zelf een stageplaats in het amateurdansveld en de opleiding biedt daarbij ondersteuning. De opleiding zoekt samenwerking met dansorganisaties waar de cursist goede en voldoende begeleiding krijgt in lessen en stages. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 16

18 4.5. Cursusleiding, docenten, deskundigen en andere begeleiders De opleiding kent inhoudelijke en organisatorische opleidingscoördinatie, docenten, stagebegeleiders en coaches. De opleidingscoördinator(en) organiseert de opleiding en geeft inhoudelijke sturing aan het gehele opleidingstraject. Verschillende onderdelen en/of modules van de cursus worden verzorgd door verschillende docenten; Wanneer de cursist een specialisatie inbrengt waarover geen deskundigheid aanwezig is binnen de opleiding wordt een externe deskundige aangetrokken; De cursist kiest een coach die hem persoonlijk begeleidt tijdens de opleiding; Van de ontwikkeling van de cursist wordt met het bijhouden van een portfolio een totaal overzicht gecreëerd. Bijlage 2 geeft een omschrijving van de functies en taken van de verschillende betrokkenen bij het opleidingstraject Docententeam Om de kwaliteit en diversiteit van de opleiding optimaal te garanderen is het noodzakelijk dat de cursisten met meerdere docenten werken. Het vaste team bestaat uit minimaal twee dansdocenten, (waarvan één eventueel als inhoudelijk opleidingscoördinator fungeert) een methodiek/ didactiek deskundige en een specialist in algemene muzikale vorming (ADV). Het team wordt aangevuld met diverse docenten met diverse achtergronden voor de verschillende overige vakken. Zo nodig kan volstaan worden met drie docenten. Het verdient aanbeveling dat de deelnemers met de visies van verschillende gastdocenten kennismaken. Dit kan ook door het volgen van workshops of modules buiten de opleiding. De bij de opleiding betrokken docenten dienen te voldoen aan de eisen van het HBO Kunstvakonderwijs (opleiding docent dans en didactisch bevoegd/bekwaam) of een gelijkwaardig aantoonbaar niveau Locatie en groepsgrootte De opleiding vindt plaats in een goed geoutilleerde dansstudio, op een vastgestelde plaats in Nederland. De cursusgroep bestaat uit 20 maximum deelnemers. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 17

19 4.8. Contacturen en modules, 360 uur De contact-uren en modules beslaan samen 360 uur. 240 uur volgens rooster, 120 uur is beschikbaar voor modules. Deze uren worden gelijk verdeeld over de twee cursusjaren. De indeling van de cursus is als volgt: Cursusjaar 1 Cursusjaar 2 37% leren lesgeven 27% leren lesgeven 21% eigen dans vaardigheid 21% eigen dans vaardigheid 10% dans en bewegingsanalyse 4,5% creatieve vaardigheden 13% dans en bewegingsanalyse 9% creatieve vaardigheden 15,5% ondersteunend 16% ondersteunend 12 % evaluatie, toetsing diversen 14% evaluatie, toetsing diversen 37% eerste jaar, 27% tweede jaar: cursusonderdelen die gericht zijn op het leren lesgeven. Zowel theoretische onderdelen als praktische oefening, gericht op lesgeven, ontwikkelen van lesplannen en ontwikkelen van cursusaanbod, exclusief stage. 21%: cursusonderdelen die gericht zijn op de dansvaardigheid van de cursist. Lessen in dans en beweging binnen de opleiding die gericht zijn op het vergroten en verbreden van de algemene dansvaardigheid. Ook verslaglegging van de leseenheden die buiten de opleiding gevolgd worden voor het vergroten van de kennis en vaardigheden in de eigen dansspecialisatie vallen hieronder, evenals het bijhouden van het portfolio. 10% eerste jaar, 13% tweede jaar: cursusonderdelen die gericht zijn op dans en bewegingsanalyse. 4,5% eerste jaar, 9% tweede jaar: cursusonderdelen die gericht zijn op ontwikkeling van vaardigheden in het creatief omgaan gaan met lessituaties en met dansmateriaal en begeleiden van creatieve processen. 15,5% eerste jaar, 16% tweede jaar: vakken als etnologie, geschiedenis van de Internationale Dans en/of Werelddans, anatomie, gezondheid en blessurepreventie / EHBO, muziek, dansnotatie, organisatie/financiën/pr en techniek van opname- en weergave-apparatuur. 12% eerste jaar, 14% tweede jaar: algemene evaluaties. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 18

20 4.9. Hospiteren en stage, 60 uur Voor hospiteren en stage is 60 uur ter beschikking, verdeeld over twee jaar. De tijdsverdeling is als volgt: 33% observeren van lessen 50% zelf les geven 17% feedback en evaluatiegesprekken met stagebegeleider Voorbereiden en verslaglegging valt niet binnen deze 60 uur. Procedure voor het vinden van een stageplaats Het zoeken van de stageplek is de verantwoordelijkheid van de cursist. Een cursist kan een voorstel doen voor een stagebegeleider. De verantwoordelijkheid voor stagebegeleiding ligt uiteindelijk bij de opleiding: De opleidingscoördinatie zorgt dat de cursist bekend is met de eisen die aan de stageplek gesteld worden volgens het opleidingswerkplan; De cursist zoekt een plek om te observeren en zelfstandig les te geven en doet een voorstel aan de cursusleiding; De opleidingscoördinator met inhoudelijke taken beoordeelt of de stageplek aansluit bij het niveau van de cursist en zijn ontwikkelingsmogelijkheden; Na toestemming kan de rest van de procedure pas doorgang vinden; De opleiding en de stageplaats sluiten een stagecontract af. De coördinator met organisatorisch taken handelt dit af; De cursist zorgt ervoor dat de stage-instelling / docent op de hoogte is van het verloop van de stage en de eisen die vanuit de opleiding aan de cursist gesteld worden; De opleidingscoördinatie zoekt, in overleg met de cursist, een stagebegeleider; De cursist maakt verslagen van observeren en stages volgens de richtlijnen die gesteld worden in het opleidingswerkplan; De cursist zorgt dat de stagemap bij de stagebegeleider en de cursusleiding komt, en toegevoegd wordt aan het portfolio; Voor beoordeling van de stage: zie toetsing. Kunstfactor - Raamleerplan Kaderopleiding Internationale Dans/Werelddans - 19