HF-toetsmethodiek veiligheid beweegbare objecten: de validatie

Transcriptie

1 HF-toetsmethodiek veiligheid beweegbare objecten: de validatie

2 Aanleiding: OvV-onderzoek incident Den Uylbrug Conclusies en aanbevelingen Vooral technische blik op veiligheid. (te) Weinig oog voor Human Factors. Integrale benadering veiligheid = interactie mens, techniek en omgeving. techniek Mens Integrale benadering veiligheid Niet uniek voor deze brug of gemeente Geldt ook voor andere beheerders! Kennis delen over menselijk handelen bediening. omgeving

3 Aanpak binnen WOW Workshop WOW-dag Klankbordgroep beheerders (Rijkswaterstaat, Provincies, Waterschappen en Gemeentes) Uitgangspunten HF-toetsmethodiek 1. Vergelijkbare aanpak HF binnen bediening kunstwerken 2. Eigen bedienfilosofie blijft uitgangspunt 3. Geen nieuw(e) kader(s) Opstellen HF-toetsmethodiek Validatie bij verschillende objecten

4 OVV: Zaanstad geen uitzonderlijke situatie

5 Interactie mens, systeem en omgeving Bedienaar Vaarweggebruiker Weggebruiker

6 Psychologische principes: 5 x ja! 1. Voldoet de situatie aan het verwachtingspatroon van de gebruiker? 2. Kan de gebruiker de informatie waarnemen? 3. Begrijpt de gebruiker de situatie? 4. Kan de gebruiker het gewenste gedrag uitvoeren? 5. Wil de gebruiker het gewenste gedrag tonen?

7 Factoren van invloed Welke factoren beïnvloeden deze aspecten, zodat we de vragen zoveel mogelijk met ja kunnen beantwoorden? Factoren van invloed rijtaak Factoren van invloed vaartaak Factoren van invloed bedientaak

8 Factoren van invloed Bedienaar Vaarweggebruiker Weggebruiker

9 Voorbeelden Bedienaar Weggebruiker Vaarweggebruiker

10 Aanpak toetsmethodiek Stappenplan: Scenario analyse Beschouwen vanuit de drie perspectieven Aandacht voor factoren van invloed Bewaak de psychologische principes

11 PZH: Beheerdersperspectief De toetsmethodiek van de Hambrug en de Hoornbrug Scope en uitvraag Validatie toetsen Beheer- en operationeel perspectief en HF onderzoek: Weer een nieuw onderzoek Wanneer pas je een HF onderzoek toe in beheer? Zien we HF onderzoek als noodzaak, en voor wie?

12 PZH: Scope en uitvraag

13 PZH: (weer) een nieuw onderzoek.. Procesmatige aanpak V-model voor verificatie en validatie Gestandaardiseerde en gecertificeerde software Koppelingen met VRI, KAR Dagelijks beheer en onderhoud Hulpdiensten Werkzaamheden (net) buiten de machinegrens Groot onderhoud Nieuwbouw Budget Bediening Politiek CE-markering en risicobeoordeling Chroom 6 Vleermuizen + inpassing HF

14 PZH: Uitkomst toetsen Hambrug Urgent Overeenkomst bedienpaneel, GUI weergave en camerabeeld bewerkstelligen Bellen laten klinken voor weggebruikers icm SVS Quick wins Belijning onderhouden Groot onderhoud Camerapaal inkorten Aanrijboom verlengen Afsluiten toegang portalen Aanpassen brugindeling Hoornbrug Urgent Overeenkomst bedienpaneel, GUI weergave en camerabeeld bewerkstelligen Bellen laten klinken voor weggebruikers icm SVS Quick wins Belijning onderhouden en aanpassen Aanpassen en zichtbaar maken landseinen voor langzaam verkeer Groot onderhoud Camerapaal inkorten Aanrijboom verlengen Aanpassen brugindeling

15 PZH: De validatie Is de HF-toets een noodzaak, en voor welke zuil? E/Wtb/Civ. Vakgroep Vaarweg Bediening Technische automatisering Wegbeheer Natuur en milieu Objectbeheer Omgeving Politiek Vaar- en weggebruikers Het is de enige beheersmaatregel die het risico van de technische verzuiling teniet doet. Afzonderlijk voldoen alle delen aan de norm en zijn dus verondersteld veilig, maar de som der delen is toch minder veilig. (dus JA!) Het gaat iedereen aan, maar het is praktisch als één partij de regie voert over de HF toets.

16 PZH: Vragen over inpassing HF onderzoek Voor of na een wijziging (techniek, procedure, proces, organisatie)? Wanneer je geconfronteerd wordt met een wijziging? Alleen het kunstwerk of zo integraal mogelijk? Welke deelaspecten meenemen? Alleen na een incident? Conclusie: verdere duiding HF-toets is nodig

17 RWS: De Scope Bediencentrale Oostersluis Groningen Oostersluis met twee bruggen Gerrit Krolbrug Hoge Euvelgunnerbrug Driebondsbrug Borgbrug

18 Wegkant Vaarwegkant Bedienaar Wegkant Vaarwegkant Bedienaar RWS: Scenario s Verschillende scenario's: reguliere bediening en afwijkende situaties Scenario s bruggen Scenario s sluis Wegverkeerdeelnemer steekt gesloten brug over Wegverkeerdeelnemer moet wachten voor openende brug Schip vaart door brug die wordt geopend Roodlichtnegatie door weggebruiker Schip wordt geschut Ophanging van schip tijdens schutten Schip komt tussen sluitende deuren Persoon valt over boord Insluiting wegverkeerdeelnemer Prio-rit hulpdiensten tijdens open brug Storing: spanningsuitval tijdens brugopening Onderhoud: communicatie en gebruik werkschakelaars Ritsend bedienen Mist Bediening met twee personen van de Hoge Euvelgunnerbrug

19 RWS: Bevindingen weg- en vaarweg Gerrit Krolbrug: Wegverkeer Wegontwerp Weginrichting Noordzijde: Brug ligt kort na bocht en heeft een onoverzichtelijke samenvoeging van fietsers en autoverkeer. Zuidzijde: Nog onoverzichtelijker dan noordzijde. Auto s moeten op fietspad. Veel markeringen op de weg. Bewegend deel goed herkenbaar Lantaarnpaal blokkeert waarschuwingslicht aan zuidzijde Veel verkeersinformatieborden Wegomgeving Hoge fiets- en voetgangersbruggen naast brug, rommelige en drukke omgeving Verkeerssituatie Complexe verkeerssituatie aan beide zijde van brug met samenvoegend fiets - en autoverkeer, druk, veel fietsers, rommelige verkeersstromen, krap, aan noordzijde kruising met fietspad. Brugopening duurt relatief lang door trage draaibeweging. Roodlichtnegatie door fietsers en voetgangers is een groot probleem. Gerrit Krolbrug: Vaarwegverkeer Observaties De brug is afwijkend van wat schippers verwachten, omdat het een draaibrug is met twee naastgelegen fiets/voetgangersbruggen De brug kan maar één kant op draaien. Bij scheepvaartverkeer uit het zuiden draait de brug richting het schip, kan gevaarlijk zijn als het schip te dicht bij komt. De enige brug in dit gebied die niet in het Tresco navigatiesysteem zit. Hierdoor hebben schippers geen informatie over de brug, (marifoonkanaal/bijzonderheden.) de signalering is aanwezig en werkt naar behoren. Informatie zoals marifoonkanaal en doorvaarthoogte zijn duidelijk aangegeven.

20 RWS: Bevindingen bedienaars Analyse van bedientaak per scenario Bevindingen en adviezen op gebied van: Algemene werkomstandigheden en cultuur MMI/Bedienplek Processen/procedures Training/opleiding

21 RWS: Conclusies onderzoek Wegperspectief Geen grote aanpassingen nodig Verbetering van bebording en markering. Herinrichting wegontwerp een brug; situatie is nu erg chaotisch. Vaarwegperspectief Goede monitoring van de introductie van een grotere categorie schepen. Bedienaarsperspectief Medewerkers zijn betrokken en professioneel. Er is veel aandacht is voor veiligheid. Aanbevelingen om veiligheid verder vergroten.

22 RWS: Validatie toetsmethodiek Bevindingen proces Helpt bij het bepalen van de scope Maak heldere afspraken over de mate van detail (verwachtingen) Vaste perspectieven en factoren helpen het uniformeren Afhankelijk van HF-expertise van de onderzoeker: Veel ruimte voor eigen invulling en interpretatie Werk voorbeeldscenario s uit en specificeer de aanpak Inhoudelijke aanvullingen Onderhoudsperspectief Onderlinge samenwerking en werkbelasting/ bemensing bij de bedienaar Schouwen en monitoren zijn kritieke fases, maar komen niet expliciet als onderwerp naar voren

23 Conclusies validatie Bruikbaar hulpmiddel voor beheerders Helpt met integrale blik Zorgt voor verbinding binnen organisatie HF-expertise noodzakelijk voor goede uitvoering Verdere ervaring en verbetering noodzakelijk

24 Recent: tweede OvV-onderzoek

25 Vervolg? Validatie door meer beheerders (WIE WIL??) Aanscherping/verbetering toetsmethodiek Borging HF-toetsmethodiek bij kennisinstituten (CROW/SWOV/TNO) Opname HF-toets in standaard processen beheerders En verder?? Wettelijke verplichting?