Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 en 6

Transcriptie

1 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 en 6 Samenvatting door een scholier 1145 woorden 15 jaar geleden 4,3 24 keer beoordeeld Vak Biologie Egel: veel eten -> dikke vetlaag -> reserve -> winterslaap Eekhoorn -> eten verstoppen -> reserve -> winterrust Warmte afstaan door: - Warmte uit te stralen - warmte afstaan door meer contact met lucht, grond of water - warmte afstaan door verdamping Hoe kleiner een dier, des te groter zijn oppervlak in verhouding tot zijn volume, en andersom. Woestijnplanten: nemen s nachts koolstofdioxide op en slaan het op voor gebruik overdag Celwanden van cellulose: is moeilijk verteerbaar. Planteneters: plooikiezen (kiezen met harde richels: plooien ) Vleeseters: grote scherpe hoekanten en knipkiezen: werken als schaar Alleseters: snijtanden en knobbelkiezen: beetje knippen en goed malen. Energie van een dier wordt gebruikt om: - bewegen (B) - lichaam op temperatuur te houden (T) - maken van nieuwe cellen (P) - afvalstoffen worden uitgescheiden (U) Ademen van een vis: - de vis opent zijn bek (mondholte gaat omlaag) -> hap water nemen - vis sluit bek (bodem mondholte omhoog) -> kieuwdeksels open -> gaswisseling door wanden van de lamellen. Pagina 1 van 6

2 Tracheeën: sterk vertakte buizen gevuld met lucht Stigmata: kleine gaatjes aan de zijkant van het achterlijf van een wesp Adembuis: hierdoor is het verversen van lucht in de tracheeën mogelijk. Tracheekieuwen: dunne huiduitstulpingen over de stigmata waardoor gaswisseling met water mogelijk is. Diffusie: de verplaatsing van een stof van een plaats met hoge concentratie naar een plaats met lage concentratie van die stof. Hoe hoger de temperatuur: Hoe groter het oppervlak: hoe hoger de diffusiesnelheid Hoe dunner de wand: Hoe kleiner de afstand: Camouflage, mimicry Roofdieren, ziekte, mensenwerk Planten leggen door fotosynthese energie uit zonlicht vast in glucose ( C6H12O6 ). Planten verbruiken hierbij CO2 en water H2O en er komt zuurstof vrij. De energie uit glucose komt vrij door de verbranding van glucose in de cellen van de plant, mens en dier. Hierbij verbruiken organismen O2 en er ontstaat H2O en CO2. Overleven: voedsel water en zuurstof zijn nodig Leren koolstofkringloop op blz. 133 Leren visopbouw op blz. 73 en 74 Hoge opbrengst door: Monocultuur: grote akkers waarop ze maar één soort voedingsgewas verbouwen Veredeling: gericht kruisen om een zo hoog mogelijke opbrengst te krijgen. ( is o.a. gebaseerd op evolutie: het proces waarbij soorten onder invloed van een veranderend milieu langzaam veranderen ) Natuurlijke selectie: de beste aangepaste individuen van een soort overleven en kunnen zich voortplanten. Nadeel monocultuur: extra gevaar om ziektes te krijgen Gevaar voor vraat door insecten: plaag een schimmel-, bacterie- of insectensoort die het gewas aantast. Pagina 2 van 6

3 Niet selectieve middelen: middelen doden niet alleen het plaagdier maar ook andere soorten organismen. Sommige bestrijdingsmiddelen zijn niet afbreekbaar. Gifstoffen blijven in de bodem zitten en komt in planten terecht. Komt in dieren terecht etc: gifophoping Tegenwoordige middelen: selectief en afbreekbaar Biotechnologie kan erfelijke eigenschappen van levende wezens veranderen: genetische modificatie. Biologische bestrijding: bestrijding d.m.v. een natuurlijke vijand, ( bijvoorbeeld lieveheersbeestjes tegen luizenplaag ) Bij biologische landbouw wordt geen genetische modificatie toegepast EKO-keurmerk: het product is biologisch. Charles Darwin concludeerde dat soorten veranderen en ontstaan uit andere soorten: - soorten veranderen: door verschillen (in eigenschappen)(erfelijke verschillen) tussen organismen kunnen sommige individuen van een soort beter leven onder de heersende milieu omstandigheden: er treed natuurlijke selectie op: individuen met gunstige eigenschappen overleven en planten zich voort. Anderen sterven mutatie: veranderen van genen. Door mutaties ontstaan erfelijke variaties in eigenschappen - ontstaan nieuwe soorten: er komt een fysieke barrière (bijv. een snelweg) hierdoor kan een aantal individuen geïsoleerd raken van de rest -> ontstaan 2 populaties -> door mutatie en natuurlijk e selectie worden de verschillen tussen beide steeds groter. Individuen herkennen elkaar niet meer als soortgenoot. Voortplanting tussen beide populaties is niet meer mogelijk ( ook niet als snelweg weggehaald wordt ). -> het zijn aparte soorten geworden intensieve veeteelt (bio-industrie): beesten in kleine ruimtes en fokken zo snel mogelijk op. Gemengd bedrijf: veeteelt en akkerbouw. Mestoverschot: te veel mest ( bedrijf met alleen maar vee kan de mest niet kwijt ) Overbemesting: er komen meer mineralen in de grond dan de planten gebruiken Problemen met het milieu: - De overtollige mineralen komen in het grondwater terecht -> grondwater vervuild -> niet meer drinkbaar - Via grondwater komen mineralen in oppervlaktewater terecht -> waterbloei - In dierlijke mest zitten ook schadelijke bestanddelen: bijv: ammoniak: stinkt + ontstaan zure regen: Pagina 3 van 6

4 planten en dieren gaan hieraan dood. Nadeel bio-industrie: met welzijn dieren slecht gesteld. Maatregelen tegen uitstoot ammoniak: - Boeren mogen de mest niet meer over het land verspreiden. Ze moeten de mest in de grond spuiten: mestinjectie - Boeren mogen van sept. t/m jan. Geen mest verspreiden: ze moeten de mest dan opslaan - De mest moet opgeslagen worden in dichte silo s. afvalwater kan de volgende problemen geven: warmte: afvalwater warm -> water waarin het geloosd wordt ook warm -> warm water, minder zuurstof plantaardig en dierlijk afval: wordt afgebroken door bacteriën -> bacteriën gebruiken zuurstof meststoffen: afvalwater met meststoffen (mineralen) veroorzaakt enorme groei van algen of kroos: waterbloei: die planten gebruiken zuurstof. -> dieren gaan dood, door tekort aan zuurstof. Gif: er ontstaat gifophoping in voedselketens Vis is een belangrijke eiwitleverancier. Visvangst kreeg te lijden door groei van de bevolking: - groeiende industrie -> vuil afvalwater -> watervervuiling. - Grote vraag naar zeevis -> er wordt meer vis gevangen dan er jonge bijkomt: overbevissing. Maatregelen : Waterzuivering: fabrieken moet hun afvalwater zuiveren. Vangstquota: afspraken waarin staat hoeveel vis ieder land per jaar mag vangen. Visteelt: vissen voor de consumptie opgekweekt in kweekvijvers. Broeikasgevaar: in korte tijd komt er veel CO2 in de lucht -> belemmert de uitstraling van warmte door de aarde -> aarde wordt warmer -> zeespiegel stijgt etc. Verbrandingsmotoren en gasbranders zorgen voor luchtvervuiling Zure regen: SO2 en NO2 veroorzaken zure regen Smog: vieze nevel van vervuilende gassen -> ongezond voor luchtwegen Maatregelen: - fabrieken moeten hun rook zuiveren - auto s moeten katalysator hebben: voorkomt dat gassen die zure regen veroorzaken in de uitlaatgassen komen. Pagina 4 van 6

5 - Gebruik auto s verminderen. Duurzame energie: energie waar je in de toekomst altijd gebruik van kunt maken ( wind etc. ) Verdieping leren blz. 144 Afval van Nederlands bestaat uit: - natuurlijk afval: GFT-afval: biologisch afbreekbaar: bacteriën en schimmels zetten het afval om in mineralen. - afval dat reducenten niet kunnen afbreken: biologisch niet afbreekbaar afval. Bijv: glas, piepschuim etc. - afval met gifstoffen erin (bijv. lood, verfresten etc. ) vuilnisbelt: bestaat uit lagen afval met zand ertussen: eronder ligt vaak een afsluitlaag: voorkomt dat gifstoffen uit het afval in de bodem weglekken. Nadelen Vuilnisbelt: stinkt, ongedierte, kost ruimte, weglekkend gif moet je opvangen en afvoeren Tegenwoordig: veel verbrand: opwekken elektriciteit. Rook wordt gezuiverd van stof, roet en giftige gassen. Hergebruik: GFT-afval: compost: goede mest Glas, metaal, papier etc: hergebruik: recycling Gescheiden houden: GFT, glas, metaal en papier, klein chemisch afval. Cultuurlandschap; een landschap dat door mensen is gemaakt. Verandering landschap door: Bouw huizen Bouw wegen Ruilverkaveling Industrie nam toe Recreatie Veel dieren kwamen door die veranderingen in verdrukking: steeds minder natuur in NL Ecoduct: hierdoor kunnen dieren veilig van het ene gebied naar het andere komen. Ecologie: onderzocht hoe groot natuurgebieden moeten zijn willen dieren ongestoord samen kunnen leven Pagina 5 van 6

6 en voortplanten. EHS: plan voor de instandhouding van de natuur in NL Milieubewust: dingen kiezen die het minst schadelijk zijn voor het milieu. Je spaart milieu door: zuinig omgaan met grondstoffen en energie. Duurzame ontwikkeling: mensen kunnen een fijn en comfortabel leven leiden, zonder de toekomst van volgende generaties in gevaar te brengen. Pagina 6 van 6