Bouwen van voorzieningen blijft essentieel voor terugdringen wachtlijsten

Transcriptie

1 Nummer 12 Nieuwsbrief juni 2002 Selectie jaarverslag 2001 Bouwen van voorzieningen blijft essentieel voor terugdringen wachtlijsten De gezondheidszorg is volop in beweging en de ontwikkelingen volgen elkaar snel op. De discussie over het terugdringen van wachtlijsten en de gevolgen van de toenemende vergrijzing is actueler dan ooit. Het bouwen van (intramurale) voorzieningen blijft essentieel voor het verkorten van de wachtlijsten in de zorg. In 2001 heeft het Bouwcollege daarom de ontwikkeling van extra bouwplannen gestimuleerd en deze versneld afgehandeld. Dit zal de komende jaren onder meer leiden tot een uitbreiding met ruim 2500 bedden en 200 plaatsen dagbehandeling in de verpleeghuiszorg. Ook in de gehandicaptenzorg heeft het Bouwcollege een bijdrage geleverd aan verkorting van de wachtlijsten: ruim 700 plaatsen werden goedgekeurd. Er is bovendien vergunning verleend voor 16 radiotherapiebunkers, waarvan de bouw inmiddels is begonnen. Deze inhaalslag moet aan de wachtlijsten voor bestraling van kankerpatiënten een einde maken. De inspanningen van het Bouwcollege gericht op het verkorten van de wachtlijsten zijn een direct gevolg van zijn missie, die het vertrekpunt is van al zijn activiteiten: het zich medeverantwoordelijk voelen voor voldoende capaciteit, een kwalitatief TEN GELEIDE Deze bijzondere uitgave van de Nieuwsbrief is gewijd aan een selectie van het Jaarverslag 2001, waarin vooral de maatschappelijk relevante onderwerpen aan de orde komen. Op een los inlegvel treft u actuele informatie aan uit de vergaderingen van het Bouwcollege en zijn commissies. Als u geïnteresseerd bent in het officiële Jaarverslag 2001 of de genoemde signaleringsrapporten of uitvoeringstoetsen, kunt u die bestellen onder telefoonnummer of downloaden via onze website optimale zorginfrastructuur en een goede prijskwaliteitverhouding in de gezondheidszorg. Daarbij hecht het Bouwcollege aan goede verhoudingen met de veldpartijen, die veelvuldig geconsulteerd worden, zodat een breed draagvlak ontstaat. Expertisecentrum Om deze medeverantwoordelijkheid gestalte te geven is het essentieel dat het Bouwcollege zich als expertisecentrum blijft ontwikkelen. Ieder jaar kiest het Bouwcollege centrale onderwerpen, die zorgvuldig uitgewerkt worden. In 2001 was het belangrijkste thema scheiden van wonen en zorg, waarover u verderop meer kunt lezen. Dit jaar staat onder meer de vergrijzing centraal. Ook mag van het Bouwcollege worden verwacht dat het innovatie stimuleert van vormgevingsconcepten, die gebaseerd zijn op nieuwe organisatievormen in de zorg, zoals kleinschaligheid en vermaatschappelijking van de hulpverlening. HANS DE BOER, VOORZITTER HET BOUWCOLLEGE VOELT ZICH MEDEVERANTWOORDELIJK VOOR VOLDOENDE CAPACITEIT, EEN KWALITATIEF OPTIMALE ZORGIN- FRASTRUCTUUR EN EEN GOEDE PRIJS-KWALITEITVERHOUDING IN DE GEZONDHEIDSZORG. OM DEZE MEDEVERANTWOORDELIJKHEID GESTALTE TE GEVEN IS HET ESSENTIEEL DAT HET BOUWCOLLEGE ZICH ALS EXPERTISECENTRUM BLIJFT ONTWIKKELEN. Voor organisatie, taken en werkwijze van het (bureau van het) Bouwcollege verwijzen we graag naar het Profiel dat u kunt bestellen of downloaden.

2 SPECIALE UITGAVE Jaarthema 2001: scheiden van wonen en zorg Iedereen wil graag zo lang mogelijk zo gewoon mogelijk blijven wonen. Scheiden van wonen en zorg is een belangrijk middel om dit te kunnen bereiken. Het Bouwcollege vindt het van groot maatschappelijk belang dat het realiseren van scheiden van wonen en zorg versneld moet kunnen doorgaan, omdat er nog steeds wachtlijsten zijn, de vergrijzing sterk zal toenemen en de groep ouderen van de toekomst sterk heterogeen is, wat zal moeten leiden tot differentiatie in de bouw. Uitgangspunt van scheiden van wonen en zorg is dat de zorg thuis bij de cliënt wordt gegeven. Die woningen zijn van de zorgvragers zelf of worden gehuurd van een woningaanbieder. De cliënt kan zelf de zorgaanbieder kiezen.tijdens een persconferentie op 5 november 2001 heeft het Bouwcollege aangegeven dat er een deltaplan moet komen voor het opvangen van de vergrijzing. Scheiden van wonen en zorg vormt daarvan een essentieel onderdeel. In vier rapporten heeft het Bouwcollege de problemen rond scheiden van wonen en zorg in kaart gebracht en oplossingen aangegeven. Signaleringsrapport Vraagsturing en bouwkundige zorginfrastructuur; rapportnummer 504 Signaleringsrapport Wonen en zorg op maat; rapportnummer woonzorgplaatsen extra In de praktijk is het lastig om voldoende woonvoorzieningen op maat voor ouderen, gehandicapten en (ex)psychiatrische cliënten te realiseren. Dit komt onder meer door de grondproblematiek, de regelgeving vanuit verschillende wetgeving en de financiering van de extra bouwkundige voorzieningen die voor de zorg nodig zijn. In de praktijk is het vrijwel onmogelijk om bestaande verzorgings- en verpleeghuizen te verbouwen tot zelfstandige appartementen die de bewoners kunnen huren en waar zij apart zorg kunnen inkopen. Het Bouwcollege schat dat er de komende tien jaar op zijn minst meer extramurale woonzorgplaatsen in de ouderenzorg nodig zijn. Verzorgings- en verpleeghuizen kunnen een beroep doen op de WZV als zij extramuraal zorg gaan verlenen om de benodigde zorginfrastructuur en gemeenschappelijke voorzieningen gefinancierd te krijgen. Daarom heeft het Bouwcollege in nauw overleg met het veld een referentiekader ontwikkeld waarin de minimale eisen voor de zorginfrastructuur zijn opgenomen. Signaleringsrapport Bestaande verzorgingshuizen en scheiden van wonen zorg; rapportnummer 505 Eén regie In de gehandicaptensector komt scheiden van wonen en zorg veel voor, maar ook hier is het in de praktijk niet eenvoudig om dat te realiseren. De complexe regelgeving die niet in het leven is geroepen om scheiden van wonen en zorg te realiseren blijkt behoorlijk belemmerend. Het Bouwcollege heeft er daarom voor gepleit de afzonderlijke regelingen onder één regie te brengen, waardoor het voor cliënten veel gemakkelijker zal worden scheiden van wonen en zorg te realiseren. Signaleringsrapport Scheiden van wonen en zorg in de sector Gehandicaptenzorg: Beleidskader en belemmeringen in regelgeving; rapportnummer 506 ONDERZOEK TOM VROON, ALGEMEEN SECRETARIS DE VERGRIJZING VRAAGT EEN KRACHT- DADIGE AANPAK OM TE KUNNEN VOORZIEN IN DE TOEKOMSTIGE GEBOUWDE CAPACITEIT EN DAARBIJ KAN HET SCHEIDEN VAN WONEN EN ZORG EEN BELANGRIJKE BIJDRAGE LEVEREN. Een structurele taak van het Bouwcollege is het regelmatig onderzoek doen naar ontwikkelingen en voorgenomen beleid in de gezondheidszorg. Er zijn twee soorten onderzoeken, die respectievelijk uitmonden in signaleringsrapporten en uitvoeringstoetsen. Uitvoeringstoetsen zijn het resultaat van onderzoek dat door de minister gevraagd is en gaan over de uitvoerbaarheid en gevolgen van voorgenomen beleid. Daarnaast neemt het Bouwcollege ook regelmatig zelf het initiatief. Deze onderzoeken resulteren in signaleringsrapporten.

3 MARINUS VERWEIJ, PLAATSVERVANGEND ALGEMEEN SECRETARIS DE KOMENDE JAREN HOEFT DE SPREI- DING VAN SPOEDEISENDE HULP EN DAGELIJKE ZIEKENHUISZORG NIET IN GEVAAR TE KOMEN, MAAR DAN MOETEN DE VOORZIENINGEN VOORAL BUITEN DE VERSTEDELIJKTE GEBIEDEN WEL OP PEIL BLIJVEN. Ziekenhuisspreiding, tweedelijnsverloskunde en intensive care waren in 2001 vaak in het nieuws Meer ruimte voor ICT in de zorgbouw Een belangrijke ontwikkeling voor de zorgsector is de informatie- en communicatietechnologie (ICT). Knelpunten kunnen hiermee deels worden opgelost. Cliënten hebben voordelen van ICT, want zij zouden met behulp daarvan langer zelfstandig kunnen blijven wonen. ICT helpt zorgverleners bij de hulpverlening en vermindert administratieve lasten. Hoewel de bouwkundig-functionele gevolgen van het toepassen van ICT nu nog beperkt zijn, zou ICT in de toekomst andere organisatievormen van zorg mogelijk kunnen maken, waardoor de consequenties aanzienlijk zullen zijn. De gevolgen van ICT voor installatietechnische voorzieningen zijn zodanig dat een verhoging van het investeringsbedrag noodzakelijk zal zijn. Het Bouwcollege stelt voor de kosten voor ICT, voor zover behorend tot het vastgoed, als een regulier onderdeel van de genormeerde bouwkosten te beschouwen. Signaleringsrapport ICT en de bouwkundige zorginfrastructuur; rapportnummer 523 De komende jaren hoeft de spreiding van spoedeisende hulp en dagelijkse ziekenhuiszorg niet in gevaar te komen. Buiten de verstedelijkte gebieden moeten dan wel de voorzieningen op peil blijven. Ook moeten hiervoor voldoende financiële middelen beschikbaar zijn. De spreiding van ziekenhuiszorg is onderzocht vanuit de vraag van de patiënt. Het blijkt dat met een privé-auto ruim 99 % van de Nederlandse bevolking een afdeling spoedeisende hulp binnen 30 minuten kan bereiken, en bijna 100% binnen 45 minuten. Met de ambulance is dit, inclusief aanrijtijd, ruim 84 % binnen 30 minuten en ruim 99 % binnen 45 minuten. Deze cijfers zullen tot 2010 nauwelijks veranderen. In dunbevolkte gebieden kan het wegvallen van een ziekenhuislocatie grote gevolgen hebben voor de spreiding. In deze gebieden is daarom altijd behoefte aan een ziekenhuis dat in ieder geval spoedeisende hulp en intensive care kan bieden. De spreiding van ziekenhuizen is ook van belang voor de tweedelijnsverloskunde, omdat steeds meer bevallingen in het ziekenhuis plaatsvinden. Vervolguitvoeringstoets Spreiding ziekenhuiszorg, eerste tranche; rapportnummer 520 Uitvoeringstoets Tweedelijnsverloskunde; rapportnummer 503 Kans weigering patiënt groot bij hoge bezettingsgraad In het nieuws verschijnen regelmatig berichten over knelpunten bij opname van acute patiënten op een afdeling voor algemene intensieve zorg (intensive care). Uit onderzoek, in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, blijkt dat gemiddeld 13% van de bijna 1300 IC-plaatsen niet beschikbaar is. Onderzocht is wat de bezettingsgraad is van die plaatsen die daadwerkelijk in gebruik zijn. Voor ziekenhuizen met een gemiddelde bezettingsgraad hoger dan 80% is de kans op weigeren van een acute patiënt groot. Ongeveer 80% van de IC s van academische ziekenhuizen en 40% van de algemene ziekenhuizen heeft een bezettingsgraad die hoger is dan 80%. De oplossing kan onder meer gevonden worden in een hogere financiële tegemoetkoming voor de ziekenhuizen en een andere financiële prioriteitsstelling in de betreffende ziekenhuizen. Het Bouwcollege zal over intensive care een vervolgonderzoek publiceren. Meldpunt grond voor zorgsector kan grondverwerving stimuleren Eén op de drie nieuwbouwprojecten in de zorgsector heeft problemen met de locatiekeuze en de grondverwerving: er zijn te weinig locaties beschikbaar en veel gemeenten voeren een marktconform grondprijsbeleid. Om de grondproblemen te helpen oplossen, heeft het Bouwcollege, in samenwerking met het College sanering ziekenhuisvoorzieningen, de minister voorgesteld om een meldpunt in te richten. Daar kunnen instellingen geschikte terreinen aanmelden en informeren naar de beschikbaarheid van terreinen. Als er vrijkomende grond wordt afgestoten, moet eerst worden nagegaan of deze een andere zorgbestemming kan krijgen. Uitvoeringstoets grondverwerving; rapportnummer 516

4 NIEUWE OPZET BOUWMAATSTAVEN Bouwmaatstaven zijn een hulpmiddel bij het voorbereiden van bouwinitiatieven in de zorgsector, waarin grondig rekening wordt gehouden met de ontwikkelingen in de zorg. Daarnaast zijn ze het toetsingskader voor de bouwkundig-functionele beoordeling van bouwaanvragen van instellingen. Eind 2001 is een nieuwe opzet van de maatstaven gepresenteerd, bestaande uit drie onderdelen: Basiskwaliteitseisen, facultatieve elementen en kostennormen. Basiskwaliteitseisen hebben betrekking op het minimaal noodzakelijke kwaliteitsniveau waar voorzieningen of ruimten aan moeten voldoen. Flexibilisering De nieuwe bouwmaatstaven voor voorzieningen voor verstandelijk gehandicapten hebben als grote winstpunt de flexibilisering, de detaillering van vroeger is verdwenen: ze bieden betere mogelijkheden om voorzieningen af te stemmen op de daadwerkelijke vraag van de verstandelijk gehandicapte. De vrijheid die geboden wordt tussen de (minimum) grenzen van de basiskwaliteitseisen en de (maximale) kostennormen is groot en dat zullen initiatiefnemers waarderen. De opzet van de nieuwe bouwmaatstaf zal ook gaan gelden voor de toekomstige maatstaven in andere zorgsectoren en is opgezet in bouwkundige modules die het denkbare voorzieningenpakket beschrijven. Bouwmaatstaven voor voorzieningen voor verstandelijk gehandicapten; rapportnummer We wijzen u ook op de brochure Bouwmaatstaven waarin nader wordt ingegaan op de status en het gebruik van de bouwmaatstaven. Ook deze kunt u bestellen of downloaden. BOUWBEHOEFTE Het Bouwcollege heeft op verzoek van de minister de verwachte bouwbehoefte voor de komende jaren onderzocht. Uitkomst is dat de exploitatiemiddelen voor de instandhouding van de bestaande instellingen en de benodigde capaciteitsuitbreiding ieder jaar met ongeveer 304 miljoen zouden moeten toenemen. Nieuwe ontwikkelingen in de gezondheidszorg zullen een verdere toename van de exploitatiekosten tot gevolg hebben van ongeveer 34 miljoen per jaar. Onderzoek bouwbehoefte : GGZ/Ziekenhuizen, actueel beleid; rapportnummer 495 Onderzoek bouwbehoefte : GHZ/V&V, actueel beleid; rapportnummer 499 Uitvoeringstoets Onderzoek Bouwbehoefte Gewijzigd beleid scenario s rapportnummer 502 Bouwcollege denkt mee over nieuwe wetgeving gezondheidszorg De wetgeving in de zorg is in beweging. Het zorgstelsel ontwikkelt zich van een centraal aanbodgestuurd stelsel (veel regelgeving vanuit Den Haag) naar een decentraal vraaggestuurd systeem (meer vrijheid voor de instellingen, minder regelgeving). De huidige wetgeving (WZV) zal in de toekomst naar verwachting worden gewijzigd in de Wet exploitatie zorginstellingen (WEZ). Het Bouwcollege denkt mee om deze verandering zo goed mogelijk voor te bereiden. Daarnaast heeft het Bouwcollege een overgangsvoorstel tot deregulering gedaan binnen de kaders van de huidige wetgeving. Dit vindt plaats via een opwaardering van het langetermijnhuisvestingsplan (LTHP), in combinatie met een verruiming van de meldingsregeling, waardoor mogelijkheden ontstaan ontbureaucratisering te bevorderen. Minder regelgeving vanuit de overheid betekent niet dat de overheid zich helemaal terugtrekt uit de gezondheidszorg. Ze blijft immers verantwoordelijk voor de capaciteit en kwaliteit van de bouwkundige zorginfrastructuur. NIEUWE BOUWKOSTENNOTA De Bouwkostennota heeft in 2001 een herziene opzet en indeling gekregen, waardoor de actualiteitswaarde wordt verhoogd en het informatieve karakter versterkt. In deze nota worden jaarlijks de bouw- en investeringskosten in de zorgsector geanalyseerd, die resulteren in een bijstelling van de maximale kostennormen voor alle sectoren. Op voorstel van het Bouwcollege heeft de minister besloten om de bouwkostennormen met 6,6 % te verhogen. De nota geeft ook een geactualiseerde kwaliteitsomschrijving en biedt directies van instellingen een handvat bij de voorbereiding van individuele bouwprojecten. VERSNELDE BOUWPLANBEOORDELING In 2001 heeft het Bouwcollege de ondersteunende en adviserende activiteiten voor instellingen verder uitgewerkt. De wachtlijstproblematiek had grote aandacht en dat heeft vooral in de sector verpleging en verzorging en de sector gehandicaptenzorg tot het indienen van extra bouwinitiatieven geleid, die door het Bouwcollege versneld worden afgehandeld om een bijdrage te kunnen leveren aan het terugdringen van de wachtlijsten. Aanjaagteam Het aanjaagteam speelt hierbij een belangrijke rol: het beleid is erop gericht de betrokken verpleeghuizen ertoe te brengen eind 2004 concrete afbouwplannen te hebben ingediend dan wel in uitvoering te hebben. Uitgebrachte adviezen en beschikkingen alle sectoren Aantal adviezen en beschikkingen Overig Bestuurlijk Ambtelijk Totaal

5 SPECIALE UITGAVE Landelijke GGZvoorzieningen voor asielzoekers en vluchtelingen Een deel van de asielzoekers en vluchtelingen heeft ernstige psychosociale en/of psychiatrische problemen. Zorgwekkend is vooral de maatschappelijke situatie en problematiek van alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMA). Voor deze groep is poliklinische en/of ambulante zorg nog lang niet overal aanwezig, vertoont nauwelijks samenhang en is zeer verschillend van aard. Het Bouwcollege stelt daarom voor de GGZ-zorg aan te vullen met een landelijke specialistische voorziening voor alleenstaande minderjarige asielzoekers om gerichte hulp te geven aan deze jongeren. Signaleringsrapport Landelijke GGZ-voorzieningen voor minderjarige en volwassen asielzoekers en vluchtelingen; rapportnummer 521 Buitenlandse ontwikkelingen en het Bouwcollege Het Bouwcollege volgt de ontwikkelingen in het buitenland op de voet: het is lid van het EU Health Property Network en heeft onderzoek gedaan naar de sturing en financiering van de bouwkundige zorginfrastructuur in andere EU-landen. Onderzoek zorginfrastructuur in EU-landen Nederland loopt in Europa voorop als het gaat om deregulering en particulier initiatief in de gezondheidszorg. De overheid speelt in Nederland geen rechtstreekse rol bij het eigendom en de financiering van de zorginfrastructuur. In andere EU-landen bezit de overheid een belangrijk deel van de zorginfrastructuur; in Nederland is de hele zorginfrastructuur in particuliere handen. In Nederland en Frankrijk wordt de infrastructuur niet door de overheid gefinancierd, in de andere EU-landen is dat wel het geval. Van belang is ook dat in de onderzochte EU-landen de mogelijkheden van sturing van de zorginfrastructuur door de overheid directer en ruimer zijn dan in Nederland. Signaleringsrapport Sturing en financiering van de bouwkundige zorginfrastructuur in andere landen van de Europese Unie; rapportnummer 513 Bundelen van best practice In juni 2001 kwam in Florence het in 2000 opgerichte EU Health Property Network bijeen. Het is een platform van met het Bouwcollege vergelijkbare organisaties in de landen van de Europese Unie. Belangrijke thema s in Florence waren het ziekenhuis van de toekomst en de financiering van de zorginfrastructuur. Afgesproken is dat een aantal projecten zal worden gestart. Een daarvan is het bundelen van de best practice op het gebied van de bouwkundige zorginfrastructuur. Ook zullen de in Engeland ontwikkelde ontwerpcriteria voor de kwaliteit van de zorgbouw (functionaliteit, beleving, materialisatie) en de daarbij behorende toolkit in Europees verband besproken worden. Inmiddels is in Dublin (maart 2002) de volgende bijeenkomst van het netwerk gehouden. In oktober 2002 zal het platform in Den Haag vergaderen. Actief voorlichtings- en communicatiebeleid De transparantie in de besluitvorming van het Bouwcollege leidt tot een actief voorlichtings- en communicatiebeleid, dat onder meer vorm krijgt in de periodieke, externe Nieuwsbrief, publicaties in landelijke dagbladen en vaktijdschriften, het organiseren van symposia en cursussen en het uitgeven van actuele brochures. Cursussen, studiebijeenkomsten en symposia kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het informeren van het veld over de voorschriften, procedures en mogelijkheden om tot kansrijke bouwplannen te komen. Het aantal deelnemers aan op externe voorlichting gerichte bijeenkomsten was ruim Verder geeft het Bouwcollege regelmatig persberichten uit over signaleringsrapporten en uitvoeringstoetsen, die steeds vaker de aandacht van de media en de politiek krijgen. COLOFON Deze nieuwsbrief is een uitgave van: College bouw ziekenhuisvoorzieningen Postbus 3056, 3502 GB Utrecht Bezoekadres: Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht cbz@bouwcollege.nl Internetsite: Telefoon: Fax: Redactie: Peter van Beek, Han Hoes Vormgeving: ColorScan, Voorhout Druk: Wilco bv, Amersfoort ISSNnummer:

6 Bouwcollege Actualiteiten Signaleringsrapport Op 3 juni is het volgende signaleringsrapport vastgesteld: Onderzoek bouwleges De verschillen in tarieven die gemeenten in rekening brengen voor een bouwvergunning zijn soms erg groot, terwijl een eenduidige berekeningsgrondslag ontbreekt. Bovendien lijken sommige gemeentes winst te maken op de legesheffing. Het Bouwcollege wil bevorderen dat hierin verbetering komt, temeer daar hoge legeskosten doorwerken in de investerings-bedragen voor bouwplannen. Overige onderwerpen Bouwmaatstaf (Wijziging) berekeningsmethode inbrengverplichting De wijziging houdt in dat aan de bestaande bouwmaatstaf berekeningsmethode inbrengverplichting - zoals deze wordt toegepast op eigendomssituaties - een afzonderlijke methodiek voor huursituaties wordt toegevoegd. De wijziging moet nog worden goedgekeurd door de minister. de concept Kaderwet zelfstandige bestuursorganen. Het wetsvoorstel voorziet in meer uniforme regelgeving rond ZBO s en in meer transparantie en democratische controleerbaarheid van deze organen. Het Bouwcollege stelde vast dat de kaderwet formeel weinig gevolgen zal hebben voor het Bouwcollege. de kortetermijnvoorstellen van de Commisie De Beer (terugdringing administratieve lasten). Het ging om gevraagde reacties op elektronische data-uitwisseling bij bouwaanvragen, budgettair bouwen in een vroege(re) fase, een eenvoudiger aanbestedingsprocedure bij kleine projecten en splitsing van bouwmaatstaven in basiskwaliteitseisen en indicatieve eisen. De uitvoeringstoetsen zullen nog dit jaar worden uitgebracht. de VWS-nota Vraag aan bod. De minister geeft aan hoe zij tot een nieuw zorgstelsel wil komen. Daarbij gaat het om sturing van de zorg en aanpassing van het verzekeringstelsel. Het Bouwcollege stelde vast dat voldoende aanbod en infrastructuur moet worden gecreëerd om aan de vraag te kunnen voldoen, wat tijd kost. Op basis van behoefteprognoses moet dus tijdig worden geanticipeerd op de vraag. De vraag is echter niet stabiel maar aan wijzigingen onderhevig door demografische, medisch-technische en maatschappelijke veranderingen. Ten slotte is het Jaarverslag over 2001 vastgesteld. Daarin ligt de nadruk op scheiden van wonen en zorg, de spreiding van ziekenhuiszorg en de wachtlijstproblematiek. Veel energie is ook gestoken in de nieuwe, meer flexibele opzet van de bouwmaatstaven. De verkorte versie van het jaarverslag treft u in deze Nieuwsbrief aan. AGENDA BOUWCOLLEGE Op 8 juli worden naar verwachting de volgende uitvoeringstoetsen en signaleringsrapporten vastgesteld: het beleidskader van de Wet exploitatie zorginstellingen (WEZ) De WEZ is de nieuwe bouwwet in de zorg die de WZV moet gaan vervangen. De uitvoeringstoets gaat in op een dummy die de structuur en werking van het beleidskader met voorbeelden illustreert. Het Bouwcollege beoordeelt vooral de vraag in hoeverre e.e.a. voldoende is om afhandeling van vergunningaanvragen mogelijk te maken. Eerder werd reeds een uitvoeringstoets uitgebracht over het bouwregime van de WEZ. Daarover worden thans nog aanvullende vragen beantwoord. de modernisering van de AWBZ (tweede fase). De modernisering houdt in dat de aanspraken ex AWBZ voortaan niet instellingsmaar functiegericht worden benaderd. Het Bouwcollege beoordeelt vragen over omvorming van de bouwmaatstaven tot basiskwaliteitseisen, het (alleen nog) in geval van verblijf opnemen van capaciteiten in de toelatingsbeschikking, en de aanpassing van het Besluit aanwijzing inrichtingen WZV. In maart werden reeds vragen beantwoord over de zorginfrastructuur bij scheiden van wonen en zorg en de woonzorg-stimuleringsregeling van VROM. de behoefte aan voorzieningen voor dubbelgediagnosticeerden in de GGZ Het gaat om verslaafden met (enstige) psychiatrische stoornissen, voor wie in de reguliere zorgcircuits vaak geen adequate behandeling mogelijk is. Voor deze categorie zijn nog slechts twee specifieke voorzieningen gerealiseerd. De behoefte aan dergelijke voorzieningen wordt in het rapport nader bezien. de spreiding van ziekenhuiszorg (vervolgrapport) In januari is een rapport uitgebracht over de bereikbaarheid van spoedeisende functies en dagelijkse zorg; vastgesteld werd dat buiten de verstedelijkte gebieden extra aandacht nodig is voor het op peil houden van de ziekenhuiszorg. In een vervolgrapport worden thans de decentrale voorzieningen, zoals buitenpoli, dagziekenhuis en huisartsenpost, in kaart gebracht evenals de invloed van financiële incentives op de spreiding. intensive care (vervolgrapport) Het rapport gaat in op de behoefte aan en gewenste spreiding van de intensive care. In februari werd reeds het aanbod en gebruik in de huidige situatie beschreven. het binnenklimaat in verpleeg- en ziekenhuizen Periodiek wordt in de media aandacht besteed aan in de zomer optredende te hoge temperaturen in vooral verpleeghuizen. In een rapport worden criteria aangegeven voor de maximaal toelaatbare binnentemperatuur; deze zullen worden opgenomen in de nog dit jaar uit te brengen maatstaven binnenmilieu en installatietechniek. duurzaam bouwen (vervolgrapport) Eerder is reeds vastgesteld dat de Nationale pakketten utiliteitsbouw en woningbouw toepasbaar zijn op de zorgsector en goed aansluiten op de bouwmaatstaven. Thans zijn nadere voorstellen (met kostenconsequenties) uitgewerkt. Het is de bedoeling e.e.a. te verwerken in de Bouwkostennota de vermaatschappelijking van de verslavingszorg Het rapport geeft de sociale context aan van de nieuwe bouwmaatstaf (zie hierna). De volgende bouwmaatstaven zullen worden vastgesteld: verslavingszorg (nieuwbouw) en verpleging en verzorging (nieuwbouw) het gaat om bouwmaatstaven nieuwe stijl die in module-vorm flexibel moeten inspelen op de wisselende zorgvraag. Belangrijk zijn de basiskwaliteitseisen, die het minimaal noodzakelijke kwaliteitsniveau beschrijven; daarnaast zijn er facultatieve elementen en kostennormen. De maatstaven zijn, zoals gebruikelijk, in samenspraak met het veld tot stand gekomen. basiskwaliteitseisen voor bestaande voorzieningen in de gehandicaptenzorg. Ook wordt de Bouwkostennota 2002 vastgesteld, waarin jaarlijks de financiële kaders voor bouwinitiatieven worden gepubliceerd. De nota besteedt ook aandacht aan meer inhoudelijke, actuele thema s, zoals duurzaam bouwen.

7 COMMISSIE ZORG Naast enkele onder de rubriek (agenda) Bouwcollege al genoemde onderwerpen, die door de commissie werden voorbereid, kwamen op 5 juni onder meer de volgende onderwerpen aan de orde: Vergrijzing: deelthema zorg en welzijn voor ouderen in andere Europese landen. In een notitie is, gebaseerd op een Deense publicatie uit 1998, vergeleken hoe in andere Europese landen wordt omgegaan met (de toenemende vraag naar) ouderenzorg. Daaruit blijkt onder meer dat in de Scandinavische landen het aantal plaatsen in de residentiële zorg afneemt, terwijl het omgekeerde het geval is in Duitsland, Engeland en Frankrijk. In deze rubriek vindt u actuele informatie over de website van het Bouwcollege. De website bevat onder andere recente, te downloaden publicaties, persberichten, komende symposia en cursussen, agenda s van vergaderingen van het Bouwcollege en zijn commissies, relevante wet- en regelgeving en vacatures. Daarnaast is er een rubriek Bouwcollege in de media. Op dit moment wordt uw aandacht gevraagd voor de rapporten die op 3 juni door het Bouwcollege zijn vastgesteld (Recent verschenen, Persberichten en Publicaties; zie ook de rubriek Bouwcollege in deze nieuwsbrief).daarnaast is het Jaarverslag 2001 inmiddels verschenen (Publicaties/overige publicaties). Ten slotte vindt u - ook hier - uitgebreide informatie over het jubileumcongres van het Bouwcollege. JUBILEUMCONGRES Jubileumcongres Bouwcollege op 10 oktober: inschrijving geopend! Diagnose Behandeling Combinaties (DBC s). Als alternatief voor het functiegerichte budgetsysteem voor ziekenhuizen is een ander bekostigingssysteem ontwikkeld, het zgn. DBC-systeem, dat het totale zorgtraject, vanaf de klachtmelding tot en met de uitbehandeling van de patiënt, omvat. Als vervolg op de in de vorige vergadering behandelde startnotitie lag thans een uitwerking voor gericht op de gevolgen voor planning en bouw; deze vormt ook een bouwsteen voor de vervolguitvoeringstoets ziekenhuisspreiding (zie agenda Bouwcollege). Rapportage tweede peiling wachtlijsten GGZ. Het ging om een tweede peiling ( ) door de Taskforce Aanpak Wachtlijsten AWBZ; de eerste peiling was een jaar eerder gedaan. De voornaamste conclusie is dat het aantal wachtenden stabiel blijft op ca , waarvan bijna 80% wacht op ambulante zorg; afgezet tegen het totale aantal jaarlijkse aanmeldingen in de GGZ (ca ) is dit aantal relatief gering. De gemiddelde wachttijd is toegenomen van 34 tot 39 weken. Presentatie EU Health Property Network. De commissie werd op de hoogte gesteld van de activiteiten van dit Europese platform (waarin ook het Bouwcollege is vertegenwoordigd). De presentatie betrof de onderwerpen telemedicine, ontwerpcriteria voor zorgbouw (zie Nieuwsbrief 11) en financiën. Het Bouwcollege bestaat dit jaar dertig jaar en organiseert ter gelegenheid daarvan een jubileumcongres over nieuwe concepten in de zorg, onder de titel Zorg en architectuur. De datum is 10 oktober a.s. en de locatie het Congrescentrum in Den Haag. De ochtend wordt plenair ingevuld, de middag is gereserveerd voor workshops. Het congres is bedoeld voor relaties als zorginstellingen, koepelorganisaties, architecten, adviseurs e.d. In onze vorige Nieuwsbrief heeft u hierover al het een en ander kunnen lezen. Wij nodigen u hierbij van harte uit voor dit jubileumcongres, dat zeer interessant belooft te worden en waarvoor u zich nu kunt aanmelden! Ingesloten bij deze Nieuwsbrief treft u een flyer aan met een nadere toelichting, het programma en een inschrijfformulier. U kunt zich overigens ook via onze website inschrijven. HET BOUWCOLLEGE STAAND V.L.N.R. MR. T. VROON, M. VERWEIJ, ARTS, DRS. A. ADRIAANSEN, MW. T. POORTENAAR- SIKKEMA, MR. F.J.A. OOSTRIK, H.G. FERMINA, MW. DRS. H. D ANCONA, IR. W. WIJNJA ZITTEND V.L.N.R. MW. A.J. LEVERT, H.A. DE BOER, PROF. MR. J.H. HUBBEN