In het nu uitgebrachte rapport is onderzocht welke mogelijkheden er op dit moment reeds zijn voor een verkorting

Transcriptie

1 NIEUWSBRIEF JANUARI 2003 Nummer 2 Kort Bestek juni 2003 Flinke verkorting verpleegduur ziekenhuizen mogelijk Door organisatorische aanpassingen in het ziekenhuis en een betere coördinatie in de gehele zorgketen (bijvoorbeeld een snellere doorstroming naar het verpleeghuis) kan de verblijfsduur in ziekenhuizen met tientallen procenten verkort worden. De bedden die daarmee vrijkomen kunnen worden aangewend om de groei van het aantal patiënten op te vangen. Dit is van belang omdat door de vergrijzing en ontwikkelingen in de medische techniek een aanzienlijke toename is te verwachten van het aantal ziekenhuispatiënten. Uitbreiding van het landelijk beschikbare aantal ziekenhuisbedden kan zo vermeden worden, zo stelt het Bouwcollege in een rapport aan de Minister van VWS. Aanleiding voor het onderzoek is dat ziekenhuizen in nieuwbouwplannen, evenals de minister, uitgaan van een daling van het beschikbare aantal bedden per 1000 inwoners. De vraag dringt zich echter op of een daling van het aantal bedden op langere termijn, gezien bovenstaande ontwikkelingen, niet leidt tot knelpunten. In een eerder dit jaar uitgebracht rapport rekende het Bouwcollege verschillende scenario s voor de ontwikkeling van het bedgebruik door. Hieruit bleek dat het in 2015 mogelijk is te komen tot een daling van het aantal beschikbare bedden per 1000 inwoners tot ongeveer 2 (nu circa 3). Ook kwam uit dit rapport naar voren dat de verpleegduur, in vergelijking met andere westerse landen, in Nederland lang is. In het nu uitgebrachte rapport is onderzocht welke mogelijkheden er op dit moment reeds zijn voor een verkorting van de verpleegduur in Nederland. Daaruit blijkt dat circa 30 procent van het aantal bezette bedden voor orthopedie en neurologie kan worden vrijgemaakt wanneer de organisatie van de zorg in ziekenhuizen wordt verbeterd en, mede hierdoor, een vlottere doorstroming van patiënten naar vervolgzorg mogelijk wordt. Uiteraard veronderstelt dit de aanwezigheid van voldoende capaciteit in die vervolgvoorzieningen. Voor CVA-patiënten (herseninfarct) en mensen met een heupfractuur blijkt zelfs een verkorting in de verpleegduur mogelijk van 50 procent. Een belangrijke rol bij CVA speelt het van de grond komen van zorgketens, een fenomeen dat ook toepasbaar lijkt voor andere categorieën patiënten. Bij de diagnose hartinfarct kan bijna 25 procent op het aantal bedden worden bespaard. Tijdelijke toeslag op kostennormen zorgbouw vervallen Het Bouwcollege heeft de Bouwkostennota 2003 vastgesteld en aan de Minister van VWS aangeboden. Daarin is sprake van een verlaging met 4,2% van de bouwkostennormen voor zorginstellingen, op grond van meevallende aanbestedingsresultaten. Deze door het Bouwcollege voorgestelde verlaging is overigens eind april al door de minister goedgekeurd. Thans wordt voorgesteld de aldus aangepaste bouwkostennormen op grond van (Zie verder op pagina 2) 1

2 (Vervolg van pagina 1) kostenindexering met 2,3% te verhogen, alsmede met de meerkosten als gevolg van de in het Bouwbesluit 2003 vereiste grotere verdiepinghoogte van woningen en de aanscherping van de energieprestatiecoëfficiënt (EPC). In de Bouwkostennota worden de bouwen investeringskosten in de intramurale gezondheidszorg geanalyseerd. Deze analyse resulteert in een bijstelling van de maximale kostennormen voor de intramurale zorginstellingen. De algemene verlaging met 4,2% is een gevolg van de structurele en trendmatig meevallende aanbestedingsresultaten in het voorbije jaar en in het eerste kwartaal van dit jaar en van de drastische verandering van de marktsituatie in de burgerlijke en utiliteitsbouw. De verlaging houdt in dat de bouwkostennormen worden geschoond van de in 2000 en 2001 tijdelijk toegekende markttoeslag van per saldo 4,2%. De Bouwkostennota biedt instellingen en hun adviseurs een handvat bij de voorbereiding van individuele bouwprojecten. Om de actualiteitswaarde te verhogen en het informatieve karakter te versterken, wordt in zogeheten Capita Selecta ook ingegaan op actuele beleidsmatige (bouwkundige) onderwerpen die het afgelopen jaar door het Bouwcollege zijn behandeld. Zo wordt dit jaar onder meer aandacht besteed aan de modernisering van de AWBZ, de gevolgen van de gewijzigde regelgeving en het aanbestedingsbeleid. Korting De vertegenwoordiger van het Ministerie van VWS heeft in de Bouwcollegevergadering van 26 mei aangekondigd dat een nog nader te bepalen korting zal worden doorgevoerd op de door het Bouwcollege voorgestelde verhoging van de kostennormen; dit in het kader van een algehele bezuinigingsmaatregel vanwege de slechte economische situatie in Nederland. Wij houden u op de hoogte. JAARVERSLAG BOUWCOLLEGE VASTGESTELD Het Bouwcollege heeft eind mei zijn jaarverslag over 2002 vastgesteld en aan de minister aangeboden. Het verslag geeft een zo volledig mogelijk overzicht van de werkzaamheden die vorig jaar zijn verricht. Daarbij ligt de nadruk op de onderwerpen die het Bouwcollege vanuit zijn medeverantwoordelijkheid voor voldoende capaciteit, een kwalitatief optimale zorginfrastructuur en een goede prijs/kwaliteit-verhouding centraal stelt. In het verslagjaar ging het met name om de vergrijzing: diverse deelstudies zijn gebundeld in het in februari jl. uitgebrachte rapport Op tijd bouwen voor ouderen. Uiteraard is daarbij de wachtlijstproblematiek (andermaal) prominent onder de aandacht gebracht. Verder is veel energie gestoken in onder meer de bouwmaatstaven nieuwe stijl. In een nieuw hoofdstuk wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van de wettelijke taken en de realisatie van de toegezegde prestaties. In dit hoofdstuk zijn ook de resultaten weergegeven van een tweetal externe onderzoeken naar respectievelijk klanttevredenheid en doelmatigheid. Het jaarverslag zal eind juni in druk verschijnen. Tezelfdertijd zal ook een populaire, verkorte versie worden uitgebracht als bijzondere uitgave van ons magazine In perspectief. Vanaf begin juni is het jaarverslag echter al te raadplegen op de website Klanttevredenheidsonderzoek: Bouwcollege op de goede weg Vanaf eind vorig jaar heeft het Bouwcollege door een onafhankelijk onderzoeksbureau een grootschalig klanttevredenheidsonderzoek laten houden onder zijn primaire klanten, de instellingen. Het onderzoek had betrekking op één van de taken van het Bouwcollege, te weten de afgifte van vergunningen en beschikkingen. Daarnaast is gepeild of er behoefte is aan nieuwe producten. Ruim 800 instellingen waaraan het 2

3 Bouwcollege de afgelopen twee jaar vergunningen of beschikkingen heeft afgegeven zijn verzocht deel te nemen aan het onderzoek. 353 personen hebben hun medewerking verleend. Op deze plaats willen wij alle instellingen bedanken die hebben deelgenomen aan het onderzoek. Aangezien het Bouwcollege veel waarde hecht aan transparantie, willen wij u hierbij graag informeren over de voornaamste uitkomsten. Die zijn als volgt. Het Bouwcollege krijgt een 7,4 voor algehele klanttevredenheid. Meer dan 70% van de respondenten vindt dat het Bouwcollege beantwoordt aan hun verwachtingen of deze zelfs overtreft. Er is een redelijke loyaliteit onder klanten: ongeveer eenderde is en voelt zich ambassadeur van het Bouwcollege. In vergelijking met de gemeenten, die ook vergunningen afgeven, scoort het Bouwcollege aanmerkelijk hoger. De algehele kwaliteit wordt door 86% als goed beoordeeld. De 14% die aangeeft niet tevreden te zijn vindt het Bouwcollege voornamelijk te bureaucratisch, traag, formeel en afstandelijk. De helft van alle instellingen voelt zich betrokken bij het Bouwcollege en zou het jammer vinden als het er niet meer zou zijn. Het Bouwcollege wordt gezien als een betrouwbare, professionele organisatie, die zich aan haar afspraken houdt en waar veel deskundigheid aanwezig is. Kritisch zijn de instellingen over de transparantie en de flexibiliteit. Van de 353 respondenten geeft 72% aan het eerste contact met het Bouwcollege goed te vinden. De belangrijkste factoren daarbij zijn kennis van de organisatie van de klant, verstrekken van informatie, behulpzaamheid, vriendelijkheid en technische kennis van de medewerkers. Over de kennis in het Bouwcollege van de individuele instellingen bestaat minder tevredenheid; 55% geeft aan dat dit aspect verbetering behoeft. De beoordeling van bouwplannen wordt door 60% als goed gekenschetst. Aandachtspunten voor verbetering zijn de informatievoorziening over de voortgang van het beoordelingsproces en de doorlooptijd van aanvragen. Op de vraag of de bemoeienis van het Bouwcollege geleid heeft tot een beter plan geeft 46% een bevestigend antwoord. De meeste anderen vinden dat hun plan reeds volledig en goed was (geen verbetering behoefde) of dat sprake is van onvoldoende inleving in de situatie van de instellingen. Het oordeel over de nieuwe diensten die het Bouwcollege wil introduceren versterkt het beeld dat de klanten hebben van het Bouwcollege als een organisatie waar veel expertise aanwezig is. Bij de instellingen is veel interesse voor onderwerpen als technische en innovatieve informatievoorziening, best practise en een second opinion over kostenramingen. Concluderend kan worden gesteld dat het Bouwcollege op de goede weg is, maar nog niet tevreden achterover kan leunen. Op een aantal onderdelen zijn verbeteringen noodzakelijk. Op basis van de informatie wordt gewerkt aan verbeterplannen. Wij zullen u via Kort Bestek op de hoogte blijven houden. Voor belangstellenden is het integrale rapport beschikbaar op de website Modernisering AWBZ en de gevolgen voor de WZV De aanspraken van AWBZ-verzekerden zijn vanaf 1 april in functionele termen omschreven. Zorgvragers worden nu geïndiceerd voor 7 functies (huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding, behandeling en verblijf). Zij kunnen hun indicatie te gelde maken met een persoonsgebonden budget (niet voor behandeling en verblijf) of door te kiezen voor zorg in natura. Voor WZV-instellingen heeft ook een wijziging plaatsgevonden: in het vervolg zijn zij gedefinieerd als instellingen die verblijf bieden in combinatie met een of meer vormen van zorg aan doelgroepen cliënten. De functie verblijf is in de regelgeving omschreven als tijdelijk (langer dan 24 uur) of permanent wonen in (Zie verder op pagina 4) AGENDA BOUWCOLLEGE Het Bouwcollege stelt op 7 juli a.s. naar verwachting de volgende rapporten vast: patiëntgericht bouwen (healing environment) moderne asielfunctie in de GGZ kwaliteit van de huisvesting in de GGZ capaciteit WBMV-functies (Wet bijzondere medische verrichtingen) Verder zijn bijdragen te verwachten over het deconcentratiebeleid in de gehandicaptenzorg (toekomst hoofdlocatie) en het Jaarbeeld Zorg

4 (Vervolg van pagina 3) een instelling. De regelgeving vermeldt expliciet dat functies als dagzorg, dagen nachtopvang buiten de functie verblijf vallen (en daarmee buiten het bereik van de WZV). Ook vervalt de vergunningplicht voor bouw ten behoeve van zorgverlening aan personen aan wie zij geen verblijf bieden. Anders geformuleerd: bouw door WZV-instellingen is alleen vergunningplichtig als de bouw de eigen (verblijf)cliënten betreft. De volgende functies/ruimten vallen niet meer onder de reikwijdte van de WZV: dagbehandeling dagverzorging deeltijdbehandeling bouwkundige zorginfrastructuur bij scheiden van wonen en zorg ambulante behandeling nachtopvang poliklinische zorg dagbesteding voor extramuraal verblij- vende cliënten dagactiviteitencentra voor extramuraal verblijvende cliënten algemene voorzieningen (waaronder keukens) voor extramuraal verblijvende cliënten. De overgangsregeling stelt dat initiatieven waarvoor nog geen verklaring is verleend maar waarvoor tot en met 2004 wel middelen zijn gereserveerd, kunnen worden afgehandeld zoals ingediend. Dit geldt ook voor initiatieven die over een onherroepelijke verklaring beschikken en opgenomen zijn op de bouwprioriteitenlijst Functies of ruimten die niet langer via het WZV-traject lopen en geen reservering kennen, zullen op een andere wijze gefinancierd gaan worden. Het ministerie van VWS onderzoekt momenteel de mogelijkheden hiervoor. In de tussentijd voorziet het bureau van het Bouwcollege verklaringsaanvragen die niet (of deels niet) meer onder de reikwijdte van de WZV vallen van een normatief kostenkader. Het ministerie kan vervolgens besluiten hoe om te gaan met dit gegeven. De modernisering van de AWBZ heeft ook tot gevolg dat de bouwmaatstaven voor de care (verpleging en verzorging, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg) geharmoniseerd worden. Vaststelling door het Bouwcollege zal naar verwachting in november kunnen plaatsvinden en goedkeuring door de minister in januari Tot die tijd stelt het Bouwcollege voor zogenaamde vuistregels te hanteren. Hierin zijn de huidige bouwmaatstaven in gemoderniseerde AWBZ-termen beschreven en worden de basiskwaliteitseisen en de maximale investeringskosten per m 2 per doelgroep aangegeven. Circulaires Eigendomsverhoudingen Het beleid inzake eigendomsverhoudingen is vastgelegd in circulaires van VWS van 4 april 1997 en 1 april Sinds die tijd hebben zich in de intramurale gezondheidszorg verschillende ontwikkelingen voorgedaan die mogelijk aanleiding tot onduidelijkheid geven. Te denken valt bijvoorbeeld aan vervreemding (verkoop) van onroerend goed, sale en lease-backconstructies (verkoop en terughuur) van onroerend goed, diverse erfpachtsconstructies met betrekking tot gebouwen of terreinen, verhuren van onroerend goed, etc. Daarom worden hieronder de belangrijkste elementen van het beleid inzake eigendomsverhoudingen nog eens samengevat. Als gevolg van de wijziging van taken van het Bouwcollege en de overdracht van de vergunningverlening aan het Bouwcollege, moeten verzoeken tot wijziging van de bestaande eigendomsverhouding sinds 1 juli 2001 ter goedkeuring worden voorgelegd aan het Bouwcollege in plaats van aan de minister. In WZV-vergunningen van vóór 1 juli 2001 staat nog vermeld dat wijzigingsverzoeken bij de Minister van VWS moeten worden ingediend. Voor deze categorie vergunningen geldt dat het Bouwcollege in de plaats treedt van de Minister van VWS. De houder van een WZV-vergunning dient daarnaast ook een aanvraag tot wijziging van de vergunning in te dienen, als hij de bestaande eigendomsverhouding wil wijzigen. De WZV-vergunning is immers mede gebaseerd op een bepaalde eigendomsverhouding (bijvoorbeeld een vergunning voor daadwerkelijke bouw, dan wel huur) en een wijziging van die eigendomsverhouding betekent tevens een wijziging van één van de grondslagen van de vergunning. Wanneer de WZV-vergunninghouder nalaat een dergelijke aanvraag c.q. een goedkeuringsverzoek in te dienen, is ingevolge artikel 1, onder 4, van de Wet 4

5 op de economische delicten, sprake van een strafbaar feit (economisch delict). De volledige circulaire is te raadplegen op de website van het Bouwcollege en is op 9 april jl. gepubliceerd in de Staatscourant. Rentekosten tijdens de bouw (follow-up circulaire) Op 8 juli 2002 heeft het Bouwcollege een circulaire uitgebracht over de berekening van rentekosten tijdens de bouw. Daarin is speciale aandacht besteed aan projecten waarvan de bouw vóór 1 januari 2002 is gestart maar de bouwtijd na 1 januari 2002 doorloopt. In de praktijk blijkt dat bij de indiening van eindafrekeningen van deze projecten op dit punt geen dan wel zeer diverse informatie wordt aangeleverd. Om de afhandeling van eindafrekeningen niet nodeloos te vertragen, is aan de daartoe in aanmerking komende instellingen onlangs gevraagd de volgende informatie inzake de rentekosten tijdens de bouw te verstrekken: aanvangsdatum van de bouw; geplande bouwtijd (in de vergunningen taakstellend opgenomen); werkelijke bouwtijd en een toelichting op eventuele verschillen ten opzichte van de geplande bouwtijd; de werkelijk betaalde totale rente tijdens de bouw. Mede op basis van deze gegevens zal het Bouwcollege dan de berekening uitvoeren voor de rentekosten tijdens de bouw die betrekking hebben op de periode tot en met 31 december 2001, en die worden beschouwd als een onderdeel van de op basis van de WZV goed te keuren investeringskosten. Zoals vermeld in eerdergenoemde circulaire, komt bouwrente die voortvloeit uit vertraging in de bouw in beginsel niet voor vergoeding in aanmerking. Indien deze langere bouwtijd echter valt toe te schrijven aan externe factoren (overmacht), kan hiervan, afhankelijk van de oorzaak, in de beschikking inzake de eindafrekening melding worden gemaakt, zodat het College tarieven gezondheidszorg (CTG) daarmee bij de berekening van de rentekosten rekening kan houden. Sectornieuws Ziekenhuizen Meer ruimte voor zelfstandige behandelcentra De Minister van VWS wil zelfstandige behandelcentra (ZBC s) per 1 juli a.s. meer ruimte geven om te concurreren met gevestigde ziekenhuizen. Zelfstandige behandelcentra zijn privéklinieken van een wat grotere omvang, die gewone ziekenfondszorg leveren maar ook private zorg mogen aanbieden. De minister wil enkele obstakels voor toetreding tot de markt slechten. Die obstakels zijn de eis dat er een wachtlijst moet bestaan voor de specialismen waar het behandelcentrum zich op wil gaan richten en de noodzaak van een samenwerkingsregeling met een ziekenhuis voor de opvang van calamiteiten. De minister handhaaft wel het criterium dat ZBC s geen zorg mogen aanbieden die een langer verblijf vergt dan 24 uur (langer verblijf betekent dus ziekenhuisopname). Wat ook blijft is het verbod op winstoogmerk c.q. winstbestemming buiten de exploitatie van het ZBC, zoals een uitkering aan aandeelhouders. ZBC s blijven vergunningplichtig op grond van de WZV, maar de aanvraagprocedure wordt vereenvoudigd (alleen vergunning nodig van het Bouwcollege) en verkort. Ziekenhuizen hebben interesse getoond in oprichting van of deelneming in ZBC s. Op basis van de omschrijving van een zelfstandig behandelcentrum is zo n ziekenhuisparticipatie nu niet mogelijk. Het Bouwcollege heeft in een signaleringsrapport voorgesteld deze belemmering voor ziekenhuizen om terug te concurreren te schrappen, mede om betere kwaliteitswaarborgen te bewerkstelligen voor de zorg in ZBC s (met name operaties). De minister aarzelt om dit voorstel over te nemen omdat het ingrijpt in de concurrentieverhoudingen: als een ziekenhuis een behandelcentrum binnen zijn eigen geledingen haalt, dan is het behandelcentrum geen ZBC meer, maar een onderdeel van het ziekenhuis. De minister wil nader inzicht in de argumenten van ziekenhuizen om in ZBC s te participeren. Ziekenhuizen zijn immers toegerust om alle verrichtingen die zij in een behandelcentrum zouden willen onderbrengen binnen het ziekenhuis uit te voeren. 5

6 Ouderenzorg Prijsvraag ouderenzorg: winnaar(s) bekend Op 6 mei jl. sloot de inzendingstermijn voor de prijsvraag ouderenzorg die door het Bouwcollege is uitgeschreven: Zorg(zame) architectuur, zorg voor wonen, wonen met zorg. Van de 121 deelnemers die hadden ingeschreven, hebben 72 daadwerkelijk een ontwerp ingezonden, een score van 60%. De ontwerpen variëren sterk in de mate van uitwerking. Daarnaast hebben sommige betrekking op het realiseren van nieuwbouw en andere op het hergebruik van een bestaande voorziening. De meeste ontwerpen zijn gesitueerd op concrete locaties, verspreid over heel Nederland, zowel in grote steden als in kleinere plaatsen. De jury heeft inmiddels de inzendingen beoordeeld en de winnaar(s) aangewezen. De bekendmaking vindt plaats tijdens het ochtendprogramma van de bouwdag voor de ouderenzorg, op 19 juni in Orpheus te Apeldoorn. Geestelijke gezondheidszorg Onderzoek voorzieningen voor langdurige verslavingszorg In de verslavingszorg is over het algemeen sprake van een korte behandel- en verblijfduur. Er zijn echter signalen dat ook behoefte bestaat aan beperkte capaciteit voor cliënten die langdurige zorg in een residentiële setting nodig hebben. Globaal gezien gaat het om chronische en complexe (ook psychiatrische) problematiek met blijvende afhankelijkheid van zorg en maatschappelijke opvang. Deels betreft het overlast veroorzakende verslaafden, deels ook chronisch verslaafden met somatische problematiek. In een signaleringsrapport zal het Bouwcollege ingaan op het profiel van de doelgroep, de benodigde capaciteit aan voorzieningen, het gewenste zorgaanbod en de aard en opzet van de benodigde ruimtelijke accommodatie. Het rapport wordt in de herfst van dit jaar verwacht. De moderne asielfunctie in de GGZ Een beperkt deel van de populatie van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg bestaat uit cliënten die langdurige en specialistische intramurale zorg vaak onvrijwillig in een beveiligde (gesloten) setting nodig hebben. Het gaat hier om een zeer zorgintensieve groep, die achterblijft in de instellingen na afronding van het deconcentratieproces. In een signaleringsrapport zal het Bouwcollege ingaan op de doelgroep en de differentiatie daarbinnen, het gewenste zorgaanbod en de specifieke punten die aandacht vragen bij de bouwkundige opzet. Het rapport, dat (in eerste aanzet) nog vóór de zomer besproken zal worden in het Bouwcollege, zal aansluiting zoeken bij de discussie die over dit thema heeft plaatsgevonden op het jubileumcongres in oktober Gehandicaptenzorg Werkconferentie over toekomstmogelijkheden instellingsterreinen Op 16 april jl. organiseerde het Bouwcollege in De Amerpoort te Baarn een werkconferentie over de toekomst(on)mogelijkheden van instellingsterreinen in de gehandicaptenzorg, met het uiteindelijke doel een handreiking op te stellen waarmee initiatiefnemers hun voordeel kunnen doen. Voor deze bijeenkomst waren niet alleen instellingen uitgenodigd maar ook wethouders die bij de herontwikkeling van een instellingsterrein betrokken zijn. Op deze wijze werd getracht in te zoomen op het ruimtelijke-ordeningsaspect. Er werd een drietal casussen gepresenteerd door instellingen tezamen met de betrokken gemeenten. Het verst gevorderd is de herontwikkeling van het Gruytveld, dat wordt omgebouwd tot Gruytpark, een woonwijk voor zowel gehandicapten als gewone burgers. De woonwijk is thans in uitvoering. Betrokkenen zijn uiteindelijk enthousiast over het resultaat, maar wijzen tevens op het feit dat inmiddels 15 jaar zijn verstreken sinds de eerste aanvraag voor verbetering van de huisvestingssituatie bij VWS werd ingediend en op het grote aantal barrières dat onderweg moet worden geslecht. De tweede casus betrof het project Omgekeerde integratie in Katwijk op het terrein van het Rijnlands Zeehospitium. Daar zullen 126 woningen voor lichamelijk gehandicapten worden gerealiseerd. Deze woningen worden zo ontworpen dat ze afstootbaar zijn indien bewoners na verloop van tijd alsnog gedeconcentreerd willen gaan wonen. 6

7 Verder komen op het terrein ouderenhuisvesting, burger woningen en diverse maatschappelijke voorzieningen en zorgfuncties. Doortrekken van bestaande noord-zuid en oost-west verbindingen zal ervoor moeten zorgen dat het terrein wordt ontsloten en samengetrokken met de kern van Katwijk. Definitieve besluitvorming over en uitvoering van de voornemens vergt echter nog een aantal stappen die niet eenvoudig zijn te nemen. Met de presentatie Via lijnen en lanen werd de gezamenlijke ontwikkelingsvisie van de instellingen Sherpa en De Amerpoort te Baarn geschetst. De hoofdlocaties van deze instellingen zijn gesitueerd aan weerszijden van de weg van Baarn naar Hilversum, enkele kilometers buiten de bebouwde kom van Baarn. De afgelopen jaren is de samenwerking geïntensiveerd. De gedachte is thans om de weg die beide instellingen scheidt weg te halen. Bovendien zou de woningbouw vanuit Baarn zich in de richting van beide terreinen kunnen uitbreiden zodat een overgangsgebied ontstaat waar burgers en gehandicapten samenwonen. Een belangrijk aspect bij dit (meestal langdurige en onzekere) proces van omgekeerde integratie is het financiële risico dat een instelling kan lopen. Niet zelden moeten vroegtijdig beslissingen worden genomen met grote financiële risico s. Daarom streeft het College sanering ziekenhuisvoorzieningen in een zo vroeg mogelijk stadium naar een intentieverklaring tussen gemeente en instelling, bedoeld als een zodanig commitment dat zekere financiële risico s daarmee verantwoord en aanvaardbaar worden geacht. Personalia Koninklijke onderscheidingen Bij koninklijk besluit zijn vier bij het Bouwcollege werkzame personen benoemd tot Ridder respectievelijk Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Het gaat om mr. F.J.A. (Frits) Oostrik, bestuurslid, drs. J.J.M. (Johan) Vijverberg, plaatsvervangend hoofd bouwzaken, drs. F.M. (Frank) Vernooij, gemachtigde bouw en drs. P. (Popke) Wagenaar, sectorhoofd bouwzaken. V.L.N.R. F.J.A. OOSTRIK, J.J.M. VIJVERBERG EN F.M. VERNOOIJ Functiewijziging Bij het bureau van het Bouwcollege is de arts W.G. (Wim) van Dorp aangesteld als hoofd van de afdeling planontwikkeling. Hij volgt drs. E.L. (Eric) Vrijland op, die een functie elders heeft aanvaard. Wim is secretaris van de Werkcommissie Ziekenhuizen en binnen E.G.M. KNOORS (LINKS) EN W.G. VAN DORP deze sector verantwoordelijk voor de algemene onderwerpen. Drs. E.G.M. (Ewald) Knoors is sectiehoofd ziekenhuizen en coördinator bouwplanbeoordeling in deze sector. Cursussen en symposia Studiemiddag Separeervoorzieningen in de GGZ Het Bouwcollege organiseert, speciaal voor het management van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, een informatiebijeenkomst over separeervoorzieningen in de GGZ. Datum en tijd: 25 juni 2003 van tot uur, locatie: Bouwcollege te Utrecht. Ter bescherming van patiënt en omgeving worden in de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en gehandicaptenzorg vrijheidsbeperkende maatregelen als afzonderen en separeren toegepast. De toepassing van deze maatregelen is echter aan criteria gebonden die zijn (Zie verder op pagina 8) 7

8 (Vervolg van pagina 7) vastgelegd in de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Alleen instellingen die hiervoor zijn aangemerkt mogen overgaan tot het (onvrijwillig) afzonderen en separeren van patiënten. Mevrouw Van der Zanden, inspecteur BOPZ van de Inspectie voor de Gezondheidszorg zal ingaan op de onderwerpen Dwang en drang in de GGZ, de Wet BOPZ en de implicaties voor instellingen. Daarna geeft prof. Hutschemaekers, directeur Gelderse Roos Instituut voor Professionalisering (GRIP), een uiteenzetting over de ontwikkelingen in dwang en separatie in Nederland in de afgelopen jaren. Tot slot wordt aandacht besteed aan de door het Bouwcollege vastgestelde en inmiddels goedgekeurde nieuwe bouwmaatstaven voor separeer- en afzonderingsvoorzieningen. Hiervan worden best-practicevoorbeelden gepresenteerd. Voor verdere informatie en aanmelding zie onze website Bouwdag Ouderenzorg De Bouwdag Ouderenzorg wordt gehouden op 19 juni in Congrescentrum Orpheus te Apeldoorn. Het thema is: Zorg voor wonen, wonen met zorg. Dagvoorzitter is Job Boot, journalist. In het ochtendprogramma staat, na algemene inleidingen over healing environment en ombouw van verpleeghuizen, de bekendmaking centraal van de winnaar(s) van de Open ideeënprijsvraag ouderenzorg voor architecten en studenten bouwkunde (zie voor stand van zaken: sectornieuws ouderenzorg). In het middaggedeelte wordt via vier parallelsessies aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: praktijkvoorbeelden ombouw verzorgingshuizen kleinschaligheid in de praktijk ketenzorg op één locatie boekwaardeproblematiek. Inmiddels hebben zich reeds meer dan 350 deelnemers aangemeld. Nieuw: casusbijeenkomsten Na de zomer wordt een begin gemaakt met zogeheten casusbijeenkomsten, kleinschalige bijeenkomsten met het karakter van een workshop, waarin vanuit de praktijk concrete (bouw)projecten en nieuwe ontwikkelingen in de zorg aan de orde komen. Begonnen wordt op 15 september met een themamiddag over groepswonen versus afdelingswonen in de verpleging. Aan de hand van concrete voorbeelden zullen medewerkers van het Bouwcollege de verschillen en overeenkomsten tussen deze twee concepten uit de bouwmaatstaf verpleging en verzorging bespreken. De middag is bedoeld voor instellingen die over de keuze van woonconcepten voor verpleging aan het nadenken zijn. Later dit jaar volgt een tweede bijeenkomst, waarop de door deze instellingen naar aanleiding van de eerste middag concreet uitgewerkte keuzes behandeld worden. Op 29 september is er een bijeenkomst over woon-/werkvoorzieningen voor autisten (WWA). WWA s zijn voorzieningen, ondergebracht bij psychiatrische ziekenhuizen, die langdurige, meestal levenslange opvang, begeleiding en behandeling bieden aan volwassen autisten met psychiatrische of gedragsproblemen, die zich niet of onvoldoende kunnen handhaven in woonvormen c.q. werksituaties waarin bescherming wordt geboden. WWA s bieden een stabiel, gestructureerd milieu waarin continuïteit bestaat tussen wonen, werken en ontspanning. De bijeenkomst is bedoeld om instellingen en andere belangstellenden te laten zien hoe het concept van de woon- /werkvoorziening in de praktijk op gevarieerde wijze wordt ingevuld. In een later stadium volgen meer casusbijeenkomsten over specifieke voorzieningen in de GGZ. COLOFON Deze nieuwsbrief is een uitgave van: College bouw ziekenhuisvoorzieningen Postbus 3056, 3502 GB Utrecht Bezoekadres: Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht cbz@bouwcollege.nl Internetsite: Telefoon: Fax: Redactie: Han Hoes Vormgeving: Twin Design, Culemborg Druk: Wilco bv, Amersfoort ISSNnummer: