Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije

Transcriptie

1 RAAP-NOTITIE 3702 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

2 Colofon Opdrachtgever: Architectenburo Haarsma c.v. namens van der Groot Rentmeesterskantoor Titel: Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch Status: eindversie Datum: februari 2011 Auteur: drs. B.I. van Hoof Projectcode: FELJO Bestandsnaam: NO3702_FELJO.doc Projectleider: drs. B.I. van Hoof Projectmedewerkers: D. van den Berg & T.M. Perger ARCHIS-vondstmeldingsnummers: ARCHIS-waarnemingsnummers: nog niet verleend ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: Autorisatie: dr. G. Aalbersberg Bevoegd gezag: drs. S.A. Mulder (provincie Fryslân) namens de gemeente Ferwerderadiel ISSN: RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Leeuwenveldseweg 5b 1382 LV Weesp Postbus GB Weesp telefoon: telefax: RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2011 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

3 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch 1 Inleiding Algemeen opdrachtgever: Architectenburo Haarsma c.v. namens Van der Groot Rentmeesterskantoor aanleiding onderzoek: nieuwbouw van een woning met loods datum uitvoering veldwerk: 24 januari 2011 Locatiegegevens plangebied: het plangebied ligt ten noorden van Blije en ten noorden van de Ljouwerterdyk ter hoogte van huisnummer 10. toponiem: Aebingastate plaats: Blije gemeente: Ferwerderadiel provincie: Fryslân kaartblad topografische kaart Nederland 1:25.000: 6A plangebied in gebruik als: ter hoogte van de afgebrande en gesloopte boerderij ligt het terrein braak. Ten noorden daarvan is het terrein met beton verhard. In dit gedeelte bevindt zich een mestkelder in de ondergrond. oppervlakte plangebied: ca. 0,25 ha centrumcoördinaten (X/Y): / Onderzoeksdoel Het plangebied maakt deel uit van een terrein van hoge archeologische waarde. Het doel van het onderzoek is om ter hoogte van de geplande nieuwbouw te bepalen of er nog archeologische lagen in de ondergrond aanwezig zijn en hoe diep de bodem is verstoord. Op basis van de resultaten van het onderzoek dient bepaald te worden hoe om te gaan met de archeologische waarden van het terrein in de geplande nieuwbouw. Onderzoeksvragen Is de bodemopbouw in het plangebied zodanig intact dat archeologisch vervolgonderzoek zinvol is? Zijn er aanwijzingen voor (grotere) archeologische nederzettingen? Het onderzoek is uitgevoerd volgens de normen van de archeologische beroepsgroep (zie artikel 24 van het Besluit archeologische monumentenzorg). De Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA, versie 3.2), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; geldt in de praktijk als richtsnoer. RAAP beschikt over een opgravingsvergunning, verleend door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zie tabel 1 voor de dateringen van de in deze notitie genoemde archeologische perioden. RAAP-notitie 3702 / eindversie [3 ]

4 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch 2 Bureauonderzoek Archeologische gegevens archeologisch advies: volgens de Friese Archeologische Monumentkaart Extra (FAMKE; is voor de periode Steentijd-Bronstijd geen onderzoek noodzakelijk. Voor de periode IJzertijd-Middeleeuwen geldt het advies streven naar behoud. In overleg tussen de opdrachtgever en de provincie is besloten dat in eerste instantie 12 boringen in het plangebied gezet moeten worden om te bepalen of er archeologische lagen in de ondergrond aanwezig zijn. Op basis van de resultaten van dit onderzoek dient bepaald te worden wat de gevolgen zijn voor de planontwikkeling. ARCHIS (nationaal Archeologisch Informatie Systeem): - in plangebied: het plangebied ligt binnen een terrein van hoge archeologische waarde (monumentnummer 14808, CMA-code 06A-128). Het betreft een stinswier uit de Late Middeleeuwen waarop de Aebingastate heeft gestaan. - in de directe nabijheid (< 300 m): circa 300 m ten zuidoosten van het plangebied ligt een beschermd terrein van zeer hoge archeologische waarde (monumentnummer 1577, CMAcode 06A-028; waarnemingsnummer 5240). Het betreft een terp uit de Late Middeleeuwen. Op het terrein is een bronzen schijffibula uit de Vroege Middeleeuwen gevonden (ARCHISwaarnemingsnummer ). Circa 250 m ten westen van het plangebied ligt een terrein van hoge archeologische waarde (monumentnummer 7524, CMA-code 06A-026). Hier bevindt zich een huisterp uit de Late Middeleeuwen. Ook in de wijdere omgeving van het plangebied bevinden zich verscheidene woonplaatsen uit de Middeleeuwen. Historische gegevens historische kaarten: op de kaarten uit 1682 (Schotanus à Sterringa, 1718) staat een gebouw aangegeven met de naam Abinga. Op de kaart uit 1853 (Eekhoff, 1859) en op de kadastrale minuut uit het begin van de 19e eeuw ( staat een boerderij aangegeven, waarschijnlijk van het kop/hals/romptype. Vermoedelijk heeft tussen 1682 en begin 19e eeuw herbouw plaatsgevonden. Op de kaart uit 1853 en de kadastrale minuut lijkt het gebouw deels omgracht te zijn. In de huidige situatie is deze mogelijke omgrachting nog steeds herkenbaar. De boerderij is recent afgebrand en gesloopt. andere bronnen: ter hoogte van de boerderij van het kop/hals/romptype heeft, vanaf de 16e eeuw, de Aebingastate gestaan. Later heeft het de naam Hamalda gekregen. De Aebingalaan is mogelijk het restant van de oprijlaan (Van den Berg, 1981). Bodemkundige en/of geologische gegevens bodem volgens bodemkaart: kalkrijke poldervaaggronden met zware zavel (Stiboka, 1981: code Mn25A) en kruinige percelen met kalkrijke poldervaaggronden met lichte zavel (code bmn15a). RAAP-notitie 3702 / eindversie [4 ]

5 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch geomorfologie volgens geomorfologische kaart (ontleend aan ARCHIS): kwelderwal (code 3K31). Hoogtegegevens AHN: binnen het plangebied is een hoogteverschil van circa 1,5 m aanwezig. Volgens het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN; ligt het maaiveld aan de noordzijde van het plangebied op circa 0,75 m +NAP. Ter hoogte van de voormalige boerderij ligt het maaiveld het hoogst: op circa 2,20 m +NAP. Archeologische perioden Tijdperk Datering Nieuwste tijd (=Nieuwe tijd C) Nieuwe tijd Middeleeuwen Romeinse tijd Prehistorie IJzertijd Bronstijd Neolithicum (Nieuwe Steentijd) Mesolithicum (Midden Steentijd) Paleolithicum (Oude Steentijd) B A Laat Vol Ottoons Vroeg Karolingisch Merovingisch laat Merovingisch vroeg Laat Midden Vroeg Laat Midden Vroeg Laat Midden Vroeg Laat Midden Vroeg Laat Midden Vroeg Laat Jong B Jong A Midden Oud na Chr voor Chr / tabel1_standaard_archeologisch_raap_2010 Tabel 1. Archeologische tijdschaal. RAAP-notitie 3702 / eindversie [5 ]

6 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch 3 Veldonderzoek Booronderzoek: methode positie boringen: conform het advies van de provincie zijn vier boringen ter hoogte van het geplande huis gezet en acht ter hoogte van de geplande loods. gebruikt boormateriaal: gutsboor (3 cm diameter) totaal aantal boringen: 12 minimaal geboorde diepte: 2,0 m -Mv maximaal geboorde diepte: 4,0 m -Mv boorbeschrijvingen: lithologisch conform NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut, 1989) X-/Y-coördinaten boringen gemeten met: de omtrek van de geplande nieuwbouw was met piketten aangegeven. De boringen zijn ten opzichte van deze piketten ingemeten met meetlinten. Booronderzoek: resultaten beschrijving laagopeenvolging (lithologisch) en interpretatie (lithogenetisch): de bodemopbouw wordt van boven naar beneden beschreven. De noordzijde van het plangebied is met beton verhard. In dit gedeelte bevindt zich een mestkelder in de ondergrond. Door de aanleg van deze kelder is de bodem ter hoogte van de boringen 7, 8 en 12 verstoord tot 1 tot 2 m -Mv. Bij de sloop van het afgebrande gebouw is aan de zuidzijde van het plangebied de bouwvoor afgegraven. Alleen in boring 10 resteert nog een 0,4 m dikke bouwvoor met daaronder een 0,45 m dikke verstoorde laag. In de boringen 1 t/m 6, 9, 11 en 12 bestaat uit de toplaag uit een 0,2 tot 0,65 m dikke verstoorde laag. In de boringen in de zuidelijke helft van het plangebied bevindt zich onder de bouwvoor/verstoorde laag een 0,5 tot 3,1 m dik pakket archeologische lagen. Onder dit pakket en aan de noordzijde van het plangebied onder de verstoorde laag bevinden zich op 1,0 tot 3,0 m -Mv kwelderafzettingen (matig siltig tot kleiig, zeer fijn, lichtgrijs tot blauwgrijs zand met veel dunne klei- en zandlagen en schelpen). In boring 7 zijn onder de kwelderafzettingen wadafzettingen (matig siltig, zeer fijn, lichtgrijs zand) aangetroffen op 2,6 m -Mv. In boring 11 zijn geen kwelderafzettingen waargenomen en bevinden de wadafzettingen zich direct onder het archeologische pakket op 3,5 m -Mv. archeologische lagen: de samenstelling van de archeologische lagen is zeer wisselend (zwak tot sterk zandige klei of sterk siltig tot kleiig, lichtgeelgrijs tot grijsbruin, zeer fijn zand, vaak humeus en vaak met schelpresten). In de lagen komt verbrande klei/leem, baksteenpuin, houtskool, aardewerk en fosfaat voor en soms veen- of mestbrokken. De laagopbouw in de boringen 4 en 5 is vermoedelijk het gevolg van ophoging met plaggen. In de boringen 2, 3 en 11 zijn diep ingegraven sporen aangetroffen die reiken tot 2,9 tot 3,5 m -Mv. Mogelijk betreft het opgevulde sloten. type vindplaats: het pakket archeologische lagen wordt geïnterpreteerd als het ophogingspakket van een stinswierde. Deze stinswierde is aangelegd op kwelderafzettingen en verder opgehoogd met plaggen. RAAP-notitie 3702 / eindversie [6 ]

7 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch kwaliteit (gaafheid en conservering): vermoedelijk is de laagte aan de noordzijde van het plangebied veroorzaakt is door de aanleg van een mestkelder. In dit gedeelte van het plangebied zijn geen archeologische lagen (meer) aanwezig. Elders in het plangebied beginnen de archeologische lagen direct onder de 0,2 tot 0,85 m dikke bouwvoor/verstoorde laag. Ter hoogte van de afgebrande en gesloopte boerderij is de bouwvoor afwezig (boringen 1 t/m 6, 9, 11 en 12). De 0,20 tot 0,65 m dikke verstoorde toplaag in dit gedeelte van het plangebied heeft vermoedelijk tot het archeologische pakket behoort, maar is bij de sloop van de boerderij aangetast. De conserveringsomstandigheden voor alle vondstcategorieën zijn goed. In de archeologische lagen zijn vaak veen- of mestbrokken aanwezig, wat er op duidt dat de conservering van onverbrande plantaardige resten goed is. Onverbrand bot is niet aangetroffen, maar verwacht wordt dat ook deze resten goed geconserveerd zullen zijn. Op basis van de goede conservering wordt de vindplaats behoudenswaardig geacht. vondstmateriaal en datering: in de archeologische lagen komen verbrande klei/leem, baksteenpuin, houtskool, aardewerk en fosfaatvlekken voor. Regelmatig bevinden zich ook veenof mestbrokken in de lagen. Het vondstmateriaal is in het veld gedetermineerd en niet verzameld. Het baksteenpuin is roodbakkend (vaak nog met mortelresten) en is veelal vrij grof. Het aardewerk bestaat uit kogelpotaardewerk uit de Middeleeuwen en roodbakkend geglazuurd aardewerk uit de Nieuwe tijd. Op basis van het vondstmateriaal wordt verwacht dat de vindplaats dateert uit de Late Middeleeuwen - Nieuwe tijd. RAAP-notitie 3702 / eindversie [7 ]

8 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch 4 Conclusies en aanbevelingen Conclusies In het plangebied is sprake van een hoogteverschil van circa 1,5 m. Aan de noordzijde van het plangebied ligt het maaiveld op circa 0,75 m +NAP en aan de zuidzijde op circa 2,20 m +NAP. Aan de zuidzijde van het plangebied zijn goed geconserveerde resten gevonden van een stinswierde uit de Late Middeleeuwen-Nieuwe tijd. Vanaf de 16e eeuw heeft hier de Aebingastate gestaan. In het zuidelijke deel van het plangebied bestaat de bodemopbouw uit een bouwvoor/ verstoorde laag op een pakket archeologische lagen, op kwelder- en wadafzettingen. In het noordelijke deel van het plangebied, waar zich een mestkelder in de ondergrond bevindt, zijn geen archeologische lagen (meer) aanwezig. Op basis van het uitgevoerde onderzoek wordt de vindplaats behoudenswaardig geacht. Aanbevelingen Volgens de Friese Archeologische Monumentkaart Extra dient voor het plangebied te worden gestreefd naar behoud. Het uitgevoerde onderzoek ondersteunt dit. De loods komt te staan in het noordelijke, lager gelegen gedeelte van het plangebied. Hier zal ophoging plaatsvinden. De loods zal worden gefundeerd op poeren die rondom worden aangebracht. Volgens de huidige bouwplannen zal onder de loods niet worden gegraven. In de boringen 7, 8 en 12 is waargenomen dat de bodem diep verstoord is. In de boringen 5, 6 en 9 t/m 11 beginnen de archeologische lagen op 0,2 tot 0,85 m -Mv. De verstoring van de vindplaats als gevolg van de aanleg van de loods zal zeer gering zijn. Voor deze werkzaamheden wordt daarom geen archeologisch vervolgonderzoek aanbevolen. Indien tijdens de werkzaamheden toch archeologische resten worden aangetroffen, dient de gemeente hiervan direct op de hoogte te worden gesteld. Ten behoeve van de bouw van het huis en de verbinding tussen het huis en de loods is in de huidige bouwplannen een ontgraving voorzien over een oppervlakte van circa 155 m² tot circa 0,6 m -Mv (een funderingsbalk en kruipruimte op circa 0,5 m -Mv met hieronder een bodemafsluiting van schoon zand met een dikte van 0,1 m). Uit de boringen 1 t/m 4 blijkt dat de archeologische lagen beginnen op 0,3 tot 0,5 m onder het huidige maaiveld. De verstoring van de vindplaats als gevolg van het heien van palen zal beperkt zijn. De voorgenomen ontgraving ter hoogte van het woonhuis en de verbinding tussen het woonhuis en de loods zal de vindplaats wel aantasten. Om de archeologische lagen te beschermen, moet een buffer van minstens 0,2 m worden aangehouden. Aanbevolen wordt om ter hoogte van het huis en de verbinding met de loods geen bodemingrepen uit te voeren dieper dan 0,1 m -Mv, uitgezonderd de heiwerkzaamheden. Dit kan bereikt worden door het huidige maaiveld met 0,5 m op te hogen. Indien het niet mogelijk is om de vindplaats te ontzien, wordt aanbevolen de graafwerkzaamheden ter hoogte van het huis en de verbinding met de loods archeologisch te begeleiden. Voor archeologische begeleiding is een Programma van Eisen vereist dat door de gemeente is goedgekeurd. RAAP-notitie 3702 / eindversie [8 ]

9 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch contactpersoon overheid: drs. S.A. Mulder (provincie Fryslân) namens de gemeente Ferwerderadiel (tel ). contactpersoon RAAP: drs. B.I. van Hoof (projectleider, tel ). RAAP-notitie 3702 / eindversie [9 ]

10 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch Literatuur Berg, H.M. van den, De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst: Noordelijk Oostergo Ferwerderadeel. De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst. Den Haag. Eekhoff, W., Nieuwe atlas van de provincie Friesland. Leeuwarden. Nederlands Normalisatie-instituut, Nederlandse Norm NEN 5104, Classificatie van onverharde grondmonsters. Nederlands Normalisatie-instituut, Delft. Stiboka, Bodemkaart van Nederland, schaal 1: Blad 6 Oost, 6 West; 2 Oost en 2 West: Leeuwarden - Schiermonnikoog. Stichting voor Bodemkartering, Wageningen. Schotanus à Sterringa, B., Uitbeelding der Heerlijkheit Friesland; zoo in t algemeen als in haare XXX bijzondere Grietenijen. François Halma, Ljouwert (Facsimile-uitgave 1979). Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Figuur 1. Resultaten onderzoek. Tabel 1. Archeologische tijdschaal. Bijlage 1. Boorbeschrijvingen. RAAP-notitie 3702 / eindversie [1 0 ]

11 Aebingalaan Ljouwerterdyk Feljo.wor TP/27 januari m 1: legenda hoog boring met archeologische lagen voormalige bebouwing boring zonder archeologische lagen gedempte sloot 12 boornummer geplande nieuwbouw mestkelder laag Figuur 1. Resultaten onderzoek geprojecteerd op het AHN.

12 Plangebied Ljouwerterdyk 10 te Blije, gemeente Ferwerderadiel; archeologisch Bijlage 1: Boorbeschrijvingen RAAP-notitie 3702 / eindversie [1 2 ]

13 boring: FELJO-1 Lithologie: klei, sterk zandig, grijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 4 Lithologie: zand, kleiig, zwak grindig, grijs, zeer fijn, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Opmerking: geband 8 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig zandig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig stevig, schelpfragment Archeologie: enkel fragment aardewerk, interpretatie: ophogingspakket Opmerking: grindje, aardewerk op 1,2m -mv 124 cm -Mv Lithologie: klei, matig zandig, matig humeus, zwartgrijs, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: slootvulling 125 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, kleiig, grijs, zeer fijn, schelp compleet Opmerking: slakkenhuisjes 15 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, kleiig, grijs, zeer fijn, schelpfragment 17 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, grijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, schelpengruis, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 29 boring: FELJO-2 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) Opmerking: mortel 4 Lithologie: zand, kleiig, lichtbruingrijs, zeer fijn, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem, lichte zweem fosfaat 7 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkele spikkel houtskool, interpretatie: ophogingspakket 11 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, blauwgrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem 15 Lithologie: klei, zwak zandig, lichtblauwgrijs, enkele zandlagen, matig stevig, schelpengruis 20 Lithologie: klei, sterk zandig, matig humeus, grijsbruin, veenbrokken, matig slap, schelpengruis, spoor plantenresten Bodemkundig: interpretatie: slootvulling Opmerking: baksteenpuin 25 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, kleiig, blauwgrijs, humusvlekken, zeer fijn, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem 29 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtblauwgrijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, schelpengruis, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 35 1

14 boring: FELJO-3 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) Opmerking: mortel 5 Lithologie: zand, kleiig, zwak grindig, bruingrijs, zand- en kleibrokken, zeer fijn, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken, interpretatie: verstoord Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) Opmerking: mortel 15 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, blauwgrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem Opmerking: humusbrokken 18 Lithologie: klei, sterk zandig, matig humeus, grijsbruin, matig stevig, schelpengruis, spoor plantenresten Bodemkundig: interpretatie: slootvulling 26 Lithologie: klei, zwak zandig, matig humeus, zwartgrijs, matig stevig, schelpengruis Bodemkundig: interpretatie: slootvulling 30 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, donkergrijs, enkele klei- en zandlagen, matig slap, schelpengruis, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 35 boring: FELJO-4 Lithologie: klei, sterk zandig, lichtbruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 3 Lithologie: klei, zwak zandig, lichtbruingrijs, enkele klei- en zandlagen, matig stevig, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 16 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, veenbrokken, schelpengruis Opmerking: veen/mestbrok, mogelijk plaggen 205 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Einde boring op 28 2

15 boring: FELJO-5 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig Opmerking: mortel 2 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, veen- en kleibrokken, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem, enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald), interpretatie: ophogingspakket 75 cm -Mv Lithologie: zand, kleiig, lichtgeelgrijs, zeer fijn 10 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, donkerbruingrijs, schelpengruis Archeologie: enkele spikkel houtskool, enkel fragment verbrande klei/leem, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 13 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, zandbrokken, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkele spikkel houtskool, enkel fragment verbrande klei/leem Opmerking: plaggenstructuur 195 cm -Mv Lithologie: klei, sterk zandig, lichtgroengrijs, matig stevig, schelpfragment Archeologie: vlekken fosfaat, interpretatie: ophogingspakket 215 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 26 boring: FELJO-6 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig Opmerking: mortel 4 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, veen- en kleibrokken, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem, enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald), interpretatie: ophogingspakket 75 cm -Mv Lithologie: zand, kleiig, grijs, zeer fijn Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) 8 Lithologie: zand, sterk siltig, lichtgeelgrijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn, schelpengruis 165 cm -Mv Lithologie: zand, kleiig, zwak humeus, bruingrijs, zeer fijn, schelpengruis, spoor plantenresten Archeologie: fragmenten verbrande klei/leem, lichte zweem fosfaat 20 Lithologie: klei, sterk zandig, lichtgrijs, enkele klei- en zandlagen, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Archeologie: lichte zweem fosfaat, interpretatie: ophogingspakket 25 Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, sterk siltig, lichtgrijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 26 3

16 boring: FELJO-7 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 12 Lithologie: klei, sterk zandig, blauwgrijs, matig stevig, schelpfragment Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 15 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) Opmerking: mortelbrokken 17 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, blauwgrijs, matig stevig 18 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, sterk siltig, lichtblauwgrijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn 23 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, sterk siltig, lichtblauwgrijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn Opmerking: verslagen humeuze kleibrokken 26 Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, zeer fijn, interpretatie: wadafzettingen Einde boring op 27 boring: FELJO-8 Algemeen: aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 45 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, lichtbruingrijs, matig stevig Bodemkundig: enkele Fe-vlekken, interpretatie: verstoord 10 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtblauwgrijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 20 4

17 boring: FELJO-9 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig Opmerking: mortel 15 cm -Mv Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig 65 cm -Mv Lithologie: klei, sterk zandig, grijs, matig stevig Archeologie: enkel fragment aardewerk, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 85 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem, lichte zweem fosfaat 115 cm -Mv Lithologie: zand, matig siltig, lichtblauwgrijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen 165 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtgeelgrijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen Einde boring op 25 boring: FELJO-10 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor 4 Lithologie: klei, sterk zandig, lichtbruingrijs, matig stevig, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken, interpretatie: verstoord 8 Lithologie: klei, sterk zandig, lichtbruingrijs, matig stevig, schelpengruis Bodemkundig: enkele Fe-vlekken, interpretatie: verstoord Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) 85 cm -Mv Lithologie: zand, kleiig, grijs, zeer fijn, schelpengruis Archeologie: enkel fragment verbrande klei/leem, vlekken fosfaat 17 Lithologie: zand, kleiig, zwak humeus, bruingrijs, zeer fijn, schelpengruis, spoor plantenresten Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) 195 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, lichtblauwgrijs, veel dunne klei- en zandlagen, zeer fijn, interpretatie: kwelderafzettingen 245 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, grijs, zeer fijn, interpretatie: wadafzettingen Einde boring op 25 5

18 boring: FELJO-11 Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig 4 Lithologie: klei, sterk zandig, lichtbruingrijs, matig stevig 9 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: enkele spikkel houtskool, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 11 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, lichtbruingrijs, matig stevig, schelpfragment 17 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: vlekken fosfaat, fragmenten bouwpuin (onbepaald) Opmerking: mortelbrokken 32 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, zwak humeus, bruingrijs, matig stevig, schelpengruis Bodemkundig: interpretatie: slootvulling Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) Opmerking: mortelbrokken 33 Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwartgrijs, enkele klei- en zandlagen, matig stevig, schelpengruis Bodemkundig: interpretatie: slootvulling 35 Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, sterk siltig, grijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn, schelp compleet marien wadplaat, interpretatie: wadafzettingen Einde boring op 40 boring: FELJO-12 Lithologie: klei, sterk zandig, bruingrijs, matig stevig Opmerking: mortel 85 cm -Mv Lithologie: klei, sterk zandig, blauwgrijs, matig stevig, schelpengruis Archeologie: lichte zweem fosfaat, enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 20 Lithologie: zand, kleiig, zwak humeus, bruingrijs, zeer fijn, schelpengruis 205 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtgrijs, enkele klei- en zandlagen, zeer fijn, schelpengruis, interpretatie: kwelderafzettingen Archeologie: lichte zweem fosfaat Einde boring op 25 6