Verslag aan de Provincieraad

Transcriptie

1 directie Economie, Landbouw & Platteland, Europese en Internationale samenwerking dienst Landbouw & Platteland dossiernummer: Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever Provinciaal Plattelandsbeleid Situatieschets Oost-Vlaams Plattelandsbeleid en Provincial uitvoeringsprogramma voor Vlaams Programma Plattelandsontwikkeling (PDPO III) en Platteland Plus Alexander Vercamer Mevrouwen en mijne Heren, Sinds 2002 is het provinciebestuur betrokken bij de uitvoering van verschillende Europese doelstellingen in het Plattelandsbeleid. Vanuit het eerste Programmadocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO I) werd er 4,6 miljoen euro cofinanciering (Europees Oriëntatie en Garantiefonds voor de Landbouw Vlaamse Overheid en Provincie) ingezet voor het geïntegreerde plattelandsbeleid en LEADER+. In PDPO II ( ) is er voor 15,5 miljoen euro cofinanciering (Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling Vlaamse overheid en Provincie) ingezet. Dit voor de Assen Leefbaarheid op het platteland en diversificatie van de plattelandseconomie en toepassing van de LEADERmethodiek binnen de 5 maatregelen: Bevordering van toeristische activiteiten; Basisvoorzieningen voor plattelandseconomie en bevolking; Dorpskernvernieuwing; Instandhouding en opwaardering van landelijk erfgoed; Intermediaire dienstverlening. Deze nota omvat drie delen: Het verloop van de samenwerking binnen PDPO III ( ) tussen Europa, Vlaanderen en de Provincie Oost-Vlaanderen. De inhoud van het nieuwe Oost-Vlaamse Plattelandsbeleidsplan. (Bijlage 1) De rol van de Provincie in het uitvoeringsprogramma binnen PDPO III en Platteland Plus. 1. Samenwerking tussen Europa, Vlaanderen en de Provincie Oost- Vlaanderen Op 24 april 2014 heeft de Vlaamse regering bij de Europese Commissie het ontwerp ingediend van het Vlaams Programmadocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO III), in uitvoering van: Verordening (EU) Nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds,

2 het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij, die onder het gemeenschappelijk strategisch kader vallen, en algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad Verordening (EU) Nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) en tot intrekking van Verordening (EG) Nr. 1698/2005 van de Raad Verordening (EU) Nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende de financiering, het beheer en de monitoring van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot intrekking van Verordeningen (EEG) nr. 352/78, (EG) nr. 165/94, (EG) nr. 2799/98, (EG) nr. 814/2000, (EG) nr. 1290/2005 en (EG) nr. 485/2008 van de Raad Verordening (EU) Nr. 1310/2013 van de het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 houdende bepaalde overgangsbepalingen inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (ELFPO), houdende wijziging van Verordening (EU) nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft middelen en de verdeling ervan met betrekking tot 2014, houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad en de Verordeningen (EU) nr. 1307/2013, (EU) nr. 1306/2013 en (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de toepassing ervan in 2014 De deputatie keurde op 12 december 2013 het traject opmaak provinciaal beleidsplan goed. Voor de opmaak van het provinciale plattelandsbeleidsplan werd een engagementsverklaring 'Voorstel Gebiedsgerichte werking op het platteland tijdens de programmaperiode PDPO III' opgemaakt door de minister bevoegd voor plattelandsbeleid. Vanuit de Vereniging van de Vlaamse Provincies (VVP) A en B-commissie Platteland werden er samen met de beheersdienst (Vlaamse Landmaatschappij cel plattelandsbeleid VLM) voorbereidende overlegmomenten georganiseerd. Voor het uitvoeringsprogramma wordt er, na goedkeuring van provinciale plattelandsbeleidsplan, een samenwerkingsovereenkomst(en) opgemaakt tussen het provinciebestuur en het Vlaamse Gewest. Deze omvat de eigenlijke uitvoeringsstructuur (Loket Landbouw en Platteland, Technische Werkgroep (TW), Provinciaal ManagementComité Platteland (PMC), enz) samen met de taken van het provinciebestuur en het Vlaams Gewest. Voor deze opmaak zullen er dit najaar besprekingen volgen met de VVP, de beheersdienst en het kabinet van de minister bevoegd voor plattelandsbeleid. Hierin zal de samenwerking met het provinciebestuur zowel inhoudelijk als financieel bestendigd worden. Onder voorbehoud van goedkeuring van het Vlaams Programmadocument voor Plattelandsontwikkeling en de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst zullen op 26 juni de projectoproepen voor Platteland Plus en 'De versterking van de omgevingskwaliteit en vitaliteit op het platteland' plaatsvinden. Alsook de oproep tot de vorming van LEADER Plaatselijke Groepen in Oost-Vlaanderen. Op het door de Provincieraad in december 2013 goedgekeurde meerjarenplan werd provinciaal budget voorzien. Overzicht van budget: OOST VLAANDEREN VERDEEL SLEUTEL

3 50% 25% 25% 100% cofinanciering PDPOIII EU VL PROV totaal voor 6 jaar gemiddel/jaar MR Omgevingskwaliteit , , , , ,43 MR LEADER (4 maatregelen) , , , , ,90 MR Samenwerking stad/platt , , , ,00 50% 50% 100% cofinanciering VL PROV totaal voor 6 jaar gemiddel/jaar Platteland+ 0, , , , ,67 TOTAAL PDPO en P , , , ,00 Deze oproepen zullen gebeuren onder de huidige samenstelling van het PMC. In december 2014 zal vraag tot vertegenwoordiging voorgelegd worden aan de Provincieraad. Op dat moment zullen ook de vertegenwoordigers van Vlaanderen en de LEADER Plaatselijke groepen gekend zijn. (Meer informatie PMC en TW, zie verder) 2. Het Oost-Vlaams Plattelandsbeleidsplan 'Buitengoed, Goed buiten' bestaat uit de volgende gedeelten: (integrale tekst, zie bijlage 1) De rol van PDPO III en Platteland Plus in het plattelandsbeleid. Het eerste deel toont aan hoe de gebiedsgerichte werking binnen PDPO III (Vlaams Programma Plattelandsontwikkeling ) vorm krijgt binnen 3 sporen: 1. Projectoproepen voor de versterking van de omgevingskwaliteit en de vitaliteit op het platteland 1 maatregel; 2. De LEADERwerking 4 maatregelen; 3. Plattelandsontwikkeling door samenwerking met de stedelijke omgeving 1 maatregel. Aanvullend wordt een duidelijke omschrijving gegeven van Platteland Plus als aanvullende maatregel op het eerste spoor. Om de efficiënt te werk te gaan is er beslist om de inhoud en voorwaarden van Platteland Plus en projectoproepen voor de versterking van de omgevingskwaliteit en de vitaliteit op het platteland gelijkaardig op te stellen. Hierdoor is er voor deze twee sporen maar één uitvoeringsprogramma (zie verder). Platteland Plus is het resultaat tussen het Vlaanderen en de Provincies om een gelijkaardig budget als de vorige programmaperiode voor de gebiedsgerichte plattelandswerking te blijven voorzien. De situatieschets van het Oost-Vlaamse platteland.

4 Bij het opstellen van de inhoudelijke thema's werden het Vlaams Plattelandsbeleidsplan ( ) en de Vlaamse maatregelenfiches voor PDPO III gebruikt als leidraad om tot de inhoudelijke hoofdlijnen te komen. Om tot een correcte en uitgebreide situatieschets te komen worden recente beleidsdocumenten gehanteerd en verschillende werkgroepen binnen de provincie gehouden. De situatieschets is een thematische handleiding om een overzicht te krijgen van alle prioriteiten op het Oost-Vlaamse platteland. Deze komt overeen met het reguliere Provinciale beleid zoals gesteld in het Meerjarenplan en werd omgezet voor het uitvoeringsprogramma (zie verder) in specifieke doelen en acties. Doel is niet om een opsomming van alle Provinciale acties omtrent het platteland te geven, maar uitdagingen voor de komende jaren te benoemen. 1. Het uitvoeringsprogramma met doelen en acties binnen de sporen. "De versterking van de omgevingskwaliteit en de vitaliteit op het platteland" en "Platteland Plus". Aan de hand van de situatieschets en de mogelijkheden, die vastgelegd werden door Europa en Vlaanderen, binnen Platteland Plus en Omgevingskwaliteit werden binnen elk thema specifieke doelen en acties uitgewerkt. Verder werd er rekening gehouden met het beleid van andere overheden en de bevoegdheden van de Provincies. Dit heeft als gevolg dat er niet op de integrale Oost-Vlaamse situatieschets kan ingezet worden. Deze doelen en acties werden aan de hand van de verzamelde informatie op een gerichte manier opgesteld. Dit heeft de voordelen dat er geen al te grote versnippering van de middelen is en dat achteraf de realisaties goed opgevolgd kunnen worden. De accenten vanuit Europa, het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) voor de nieuwe periode zijn klimaat, armoede en werkgelegenheid. Dit is terug te vinden in het plattelandsbeleidsplan onder de hoofdstukken: Ondernemen, Armoede - welzijn en Klimaatneutraal Oost-Vlaanderen. In de programmaperiode wordt de Europese verankering verdiept. Het ELFPO zal de komende periode sterker bijdragen tot Europa 2020 en het Gemeenschappelijk Strategisch Kader (GSK). Daarnaast was er de uitdrukkelijke vraag van de Vlaamse overheid: "Het ingediende project moet een link hebben met landbouw, in de brede zin van het woord of met het platteland." Vanuit de Provincie Oost-Vlaanderen wordt, bijkomend op de Europese en de Vlaamse opties de nadruk gelegd op "samenwerking" en "Duurzame Ontwikkeling". De samenwerking tussen projectpromotoren zou moeten leiden tot thematisch bredere projecten en meer efficiëntie. Daarnaast worden de theorieën van Duurzame Ontwikkeling en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen toegepast in de projecten van de volgende periode, door een vertaling van deze theorieën in een checklist inzake ecologische, sociale en economische duurzaamheid. Deze checklist zal ook gebruikt worden als evaluatiekader. Dit neutrale kader zal zorgen voor een sterke transparantie van beslissingen bij een evaluatie. Daarnaast worden ook de voorwaarden en de procedure tot indiening op een eenvoudige manier aangegeven. 2. LEADER Dit gedeelte geeft een beschrijving van de 4 maatregelen horende onder LEADER:

5 1 opmaak lokale ontwikkelingsstrategieën, 2 uitvoering lokale ontwikkelingsstrategieën, 3 samenwerkingsprojecten 4 werking Plaatselijke Groepen. 3. Het uitvoeringsprogramma met doelen en acties binnen 'Plattelandsontwikkeling door samenwerking met de stedelijke omgeving'. Hierin worden de nu reeds bekende inhoud, voorwaarden en procedure meegegeven tot indiening van een project. De oproep voor deze projecten zal pas plaatsvinden in 2015, waarbij nog extra informatie ter beschikking zal gesteld worden vanuit de beheersdienst VLM. 3. De rol van de Provincie in het uitvoeringsprogramma. Provinciaal managementcomité De provinciebesturen zullen in een partnerschap met de Vlaamse minister van Plattelandsbeleid en de VLM als bevoegde beheersdienst, met de lokale besturen en andere actoren verder werken aan het gebiedsgerichte plattelandsbeleid. Een structurele verankering van deze samenwerking wordt door middel van de PMC s gerealiseerd. Er wordt één PMC per provincie voorzien. Het provinciebestuur staat in voor het voorstel tot oprichting en samenstelling van het provinciaal managementcomité dat verantwoordelijk is voor de projectoproepen en beoordeling van projecten. Concreet houdt dit de volgende opdracht in: 1. Inzake de plattelandsprojecten van de maatregel OKW en samenwerkingsprojecten in het kader van de maatregel samenwerking met de stedelijke omgeving: de lancering van de projectoproepen; de beoordeling van de ingediende projecten; de dagelijkse opvolging van de projecten via het secretariaat; het nagaan of er geen dubbele financiering is met Europese en Vlaamse subsidie 2. Inzake LEADER: de lancering van de oproep voor erkenning van de plaatselijke groep binnen Leader bij aanvang van de programmaperiode; de beoordeling van de ontwikkelingsstrategieën van de plaatselijke groepen; beslissen over de afbakening van de LEADER-gebieden (Max 3/provincie en in totaal max inwoners); voor elk project, dat uitvoering moet geven aan de lokale ontwikkelingsstrategie, wordt nagegaan of er geen dubbele financiering is met middelen uit de maatregel omgevingskwaliteit (andere dan LEADER) De samenstelling is geregeld door de beheersdienst VLM en ziet er als volgt uit voor het PMC: Effectieve - stemgerechtigde leden:

6 9 vertegenwoordigers van de Vlaamse regering met elk een stemrecht van 0,55 5 vertegenwoordigers van de provincie (voordracht provincie) 5 vertegenwoordigers van de gemeenten (voordracht door VVSG) 1 vertegenwoordiger per leadergebied die zetelt binnen de vertegenwoordiging van de provincie of de gemeenten. Adviserende leden: 1 vertegenwoordiger van de beheersdienst 1 vertegenwoordiger van het programmasecretariaat 1 vertegenwoordiger van de Vlaamse administratie bevoegd voor plattelandsbeleid 1 vertegenwoordiger van de provinciale administratie bevoegd voor platteland 1 vertegenwoordiger van het plattelandsloket + eventueel 1 administratieve ondersteuning 5 vertegenwoordigers van vanuit het middenveld (bvb. de landbouworganisaties, natuur- en milieuverenigingen, werkgeversorganisaties, werknemersorganisatie, ) Voorzitter en ondervoorzitter worden door het PMC aangeduid bij de 1 vergadering. o Voorzitter wordt verkozen uit de vertegenwoordigers van de provincie o Ondervoorzitter wordt verkozen uit de vertegenwoordigers van de gemeenten De effectieve vertegenwoordigers kunnen zich laten vervangen door één vaste, plaatsvervangende vertegenwoordiger. Deze vaste plaatsvervanger wordt aangeduid door de betrokken instantie. 3. Voor Platteland Plus: Om in uitvoering van het gebiedsgerichte plattelandsbeleid een continue beleidsuitvoering te garanderen, werd door de Minister bevoegd voor het Plattelandsbeleid na overleg met de gedeputeerden voor het Plattelandsbeleid van de Vlaamse provincies overeengekomen, om voor de periode aanvullend op de gebiedsgerichte werking van het PDPO III, te voorzien in de mogelijkheid om Platteland Plus projecten te financieren. Deze projecten zullen na goedkeuring door de effectieve Vlaamse en Provinciale vertegenwoordigers van het PMC, die als ad hoc commissie zullen zetelen, en na voorafgaand advies van de deputatie, een Vlaamse en Provinciale subsidie ontvangen. Dit is reeds voorzien in het meerjarenplan. Adviserende leden: 1 vertegenwoordiger van de beheersdienst 1 vertegenwoordiger van de Vlaamse administratie bevoegd voor plattelandsbeleid 1 vertegenwoordiger van de provinciale administratie bevoegd voor platteland 1 vertegenwoordiger van het plattelandsloket + eventueel 1 administratieve ondersteuning

7 Technische Werkgroep Bij de beoordeling van projectvoorstellen laat het Provinciaal Managementcomité zich bijstaan door een technische werkgroep. Deze advisering veronderstelt de betrokkenheid van verschillende provinciale administraties, de Vlaamse administratie en vertegenwoordigers van het middenveld. De samenstelling van de technische werkgroep kan uitgebreid worden in functie van de benodigde expertise. De Technische Werkgroep bestaat uit: 10 experten uit de provinciale organisaties en de provinciale vzw s met inbegrip van 1 expert per leadergebied; 4 experten uit de Vlaamse administraties (DLV ANB VLM Toerisme Vlaanderen); 2 experten vanuit de gemeenten (aangeduid via VVSG); 1 vertegenwoordiger van de beheersdienst VLM Brussel; 1 vertegenwoordiger van het provinciaal plattelandsloket + 1 administratieve ondersteuning; 5 experten vanuit het middenveld (bvb. de landbouworganisaties, natuur- en milieuverenigingen, werkgeversorganisaties, werknemersorganisatie, ); de voorzitter wordt aangeduid door de provincie. Provinciale Kwaliteitskamer voor Oost-Vlaanderen bij projecten LEADER, Omgevingskwaliteit en Platteland Plus. Om na te gaan of bouw- en/of infrastructuurprojecten kwaliteitsvol zijn, is er de Provinciale Kwaliteitskamer voor Oost-Vlaanderen. Deze heeft als doelstelling het verhogen van ruimtelijke kwaliteit van bouw- en infrastructuurwerken (ontmoetingsplaatsen, speelpleinen, multifunctionele dorpshuizen, ) op het platteland. De rol ligt in de begeleiding van bouwheer en ontwerper. Ze formuleert aanbevelingen bij alle infrastructuurwerken om de kwaliteit te verhogen, waarbij geen dwingende maatregelen worden opgelegd. De ervaring toont het belang van het leerproces aan. Opdrachtgevers en ontwerpen denken na over kwaliteit aan de hand van kwaliteitsvolle referentiebeelden. Dit advies maakt integraal onderdeel uit van het projectdossier. Het heeft betrekking op de meerwaarden inzake: projectdefinitie met duidelijke omschrijving van de kwaliteitsdoelstellingen; vormgeving; samenhang met de stedenbouwkundige, historische en landschappelijke context; publieke toegankelijkheid; communicatie met bewoners en betrokkenen; duurzaamheid. De provinciale kwaliteitskamer wordt samengesteld met aandacht voor de aanwezigheid van juiste deskundigheid. De functie van het Plattelandsloket Ter ondersteuning van het PMC blijft het plattelandsloket, in Oost-Vlaanderen het Loket voor Landbouw en Platteland, voorzien dat van bij de aanvang mee instaat voor de uitwerking van het provinciaal plan en verantwoordelijk is voor de dagelijkse administratieve opvolging. De functie van secretariaat van het provinciaal managementcomité wordt uitgeoefend door het plattelandsloket. Het dient ingebed te zijn in de betrokken provincie en heeft als taken: de administratieve ondersteuning en voorbereiding van de vergaderingen van het provinciaal managementcomité en technische werkgroep; opvolging van de kwaliteitskamer; de begeleiding van de projectindieners; de administratieve afhandeling van de projectaanvragen;

8 de dagelijkse projectopvolging; adviesverlening in verband met betalingsaanvragen; sensibilisering en informatieverstrekking. Kan u akkoord gaan met het onderstaande en kan in voorkomend geval het bijgevoegde Raadsbesluit ondertekend worden. De voorgestelde vorm van samenwerking tussen Europa, Vlaanderen en de Provincie Oost Vlaanderen. De situatieschets van het Oost Vlaamse platteland. Het uitvoeringsprogramma met doelen en acties binnen de sporen 'De versterking van de omgevingskwaliteit en de vitaliteit op het platteland' en Platteland Plus. Het uitvoeringsprogramma met doelen en acties binnen 'Samenwerking met de stedelijke omgeving'. Gent,. namens de Deputatie: de provinciegriffier, Albert De Smet de bevoegde gedeputeerde, Alexander Vercamer