Verslag van het tweede Nederlandse EFT-congres, 9 november 2012
|
|
- Silke Verhoeven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De discussie wordt ongetwijfeld vervolgd. Al met al een nuttige en inspirerende tweedaagse die tot verder nadenken aanzet. Literatuur Luyens, M., & Vansteenwegen, A. (2003). Ondanks de liefde. Hoe overleef je een liefdesaffaire? Tielt: Lannoo. Verslag van het tweede Nederlandse EFT-congres, 9 november 2012 Een impressie door John Stolvoort * John Stolvoort 76 Onder grote belangstelling vond op 9 november jl. in Leiden het tweede congres plaats van de stichting Emotionally Focused Therapy Nederland. In haar welkomstwoord stond Karin Wagenaar kort stil bij het thema van dit congres: trauma en herstel. Onverwerkte gebeurtenissen of een opgelopen trauma hebben veel invloed op het gevoel van veiligheid en zijn daarmee ook van invloed op het gezinsleven en de partnerrelatie. Om deze reden is het belangrijk om ruimte te geven voor het delen en verwerken van het trauma, zo stelde Wagenaar. Hierdoor kan de impact ervan verminderen en wordt de overdracht via kinderen voorkomen. EFT focust op emoties en op hechting. Door vanuit dit model te werken wordt de onderlinge hechting versterkt en kunnen partners meer weerbaar en sterker in het leven staan, en eventuele trauma s beter verwerken. Op een congres over EFT kon de grondlegger, Sue Johnson, niet ontbreken. Ze was niet als persoon aanwezig, maar sprak ons toe via een videoboodschap. Zij memoreerde aan de groei van de EFT-gedachte en het aantal EFT-gemeenschappen in de wereld. Sue was verheugd dat de Nederlanders de EFT-gedachte in zo grote mate hebben omarmd. EFT heeft volgens Sue de kracht om het trauma te helen en zij wenste ons toe dat we ons zouden laten raken door de kennis en inzichten van de sprekers. Het plenaire deel werd geopend met een inleiding door Dan Hughes, met als titel The dialogue of healing: communicating with your reflective heart. Dan Hughes is gespecialiseerd in de behandeling van kinderen en jongeren met ernstige emotionele en gedragsproblemen. Hij heeft veel gebruik gemaakt van de theorie en het onderzoek dat is uitgevoerd op het gebied van hechting en trauma. Volgens Dan Hughes is het belangrijk dat een therapeut tijdens zijn behandeling uitdrukking geeft aan de non-verbale uitingen van de cliënt. Hiermee faciliteert hij de ontwikkeling van een gemeenschappelijk verhaal, waarin de cliënt zijn ervaringen kan uitdrukken. Hughes benadrukt het belang van het creëren van een gevoel van veiligheid voor de cliënt, waardoor deze bereid is om zijn verhaal te verkennen en te herbeleven. * John Stolvoort is relatietherapeut, is werkzaam in eigen praktijk in Utrecht en is redacteur van het Counselling Magazine.
2 De therapeut draagt er in dit proces zorg voor dat de ervaringen van de cliënt meer samenhang gaan vertonen. Als de gezamenlijke hartcommunicatie die hierdoor ontstaat spontaan is, expressief en congruent met het verhaal, kan de cliënt zijn ervaringen opnieuw vertellen in een bredere context. Door het ontstaan van dit nieuwe verhaal zal, volgens Hughes, de cliënt nooit meer het trauma op dezelfde geïsoleerde manier beleven. Het zal altijd verweven zijn met de bredere ervaring tijdens de therapie. Hughes verduidelijkte deze zienswijze door op een liefdevolle en gedetailleerde wijze een casus uit zijn praktijk te bespreken. Hierna was de beurt aan Kathryn Rheem, met haar bijdrage onder de titel Using EFT with traumatized couples: a perfect fit. Kathryn Rheem heeft langdurig gewerkt met veteranen met een oorlogstrauma en de effecten hiervan op de partnerrelatie. Tijdens haar presentatie vertelde Kathryn over deze ervaringen. Oorlogstrauma is uniek en heeft grote gevolgen voor het gevoel van veiligheid en de verbinding tussen partners. Als gevolg van het trauma ontstaat een continue cirkel van elkaar beïnvloedende factoren. Het gebrek aan verbinding en isolatie vergroot de traumatische stress. De traumatische stress creëert spanning, boosheid en geeft misverstanden binnen de relatie. De relatiestress versterkt de effecten van het trauma en isolement, terwijl juist op dit moment de partners nabijheid, steun en een veilige haven het meest nodig hebben. Veilige hechting functioneert volgens Rheem als een beschermend schild tegen de symptomen van trauma. Het activeert hoop, versterkt het zelfbeeld, en herstelt de emotionele balans. Daarnaast biedt veilige hechting aan overlevers van trauma de mogelijkheid om hulp te vragen en steun te krijgen van hun partners. Kathryn Rheem betoogt dat EFT de meest geschikte methodiek is voor de behandeling van trauma, omdat EFT zich expliciet richt op het effect van emoties op de kwaliteit van de intimiteit tussen partners, gebaseerd is op de hechting van volwassenen, en zich focust op het valideren van de emoties van cliënten. Daarbij zijn de drie fasen van de EFT, de-escalatie, verbinding en consolidatie, vergelijkbaar met de traditionele traumabehandeling. Na de presentatie van Kathryn Rheem volgden twee rondes van parallelsessies, waarbij bezoekers telkens uit vier mogelijkheden konden kiezen. Het aanbod aan lezingen en workshops was interessant en divers en bood de bezoeker de mogelijkheid om kennis te maken met EFT of zich te verdiepen in EFT in combinatie met onderwerpen als mentaliseren, psychosomatiek, hechting, PTSS, trauma, emoties en overspel. Ik heb in de eerste ronde gekozen voor Restoring broken bonds: healing attachment injuries with EFT door James Furrow. In deze lezing behandelde James Furrow het thema ontrouw en de wijze waarop de therapeut kan helpen om de opgelopen hechtingskwetsuren te verwerken. Ontrouw leidt meestal tot een verbroken verbinding, stelt Furrow. Het vertrouwen van de partner is ernstig beschadigd. De gevolgen hiervan hebben een blijvende invloed op de verhoudingen binnen de relatie. Toch is overspel zelden een reden voor echtscheiding. Furrow vergelijkt de ontdekking van Congresverslagen 77
3 John Stolvoort 78 overspel met een bom die door de structuur van de relatie snijdt, zoals een granaatscherf door onbeschermd vlees. Het wordt vaak ervaren als een traumatische interpersoonlijke gebeurtenis, die leidt tot, zoals Sue Johnson het noemt, een hechtingsverwonding. De symptomen van deze verwonding kunnen vergelijkbaar zijn met PTSS, zoals zich opdringende gedachten aan de pijnlijke gebeurtenis, waakzaamheid en verhoogde gevoeligheid die gekoppeld is aan angst voor mogelijk toekomstige herhalingen van de ontrouw. Een aantal factoren bepaalt de mate van de hechtingskwetsuur, zoals: duur van de ontrouw, de manier waarop de ontrouw is ontdekt, hoe lang geleden het is gebeurd, de geschiedenis van de relatie, en de wijze waarop de interactiecirkel is veranderd na de ontdekking van de ontrouw. De therapeut moet in deze situatie een veilige haven bieden. Hij helpt om de emoties te structureren en de onderliggende behoeften en verlangens van de gekwetste partner aan vertrouwen, veiligheid en verbinding te faciliteren. Vaak wil de partner die de ontrouw heeft gepleegd zich afsluiten voor de angst en de boosheid van de gekwetste partner. Terwijl die gekwetste partner juist behoefte heeft aan erkenning van de partner voor de pijn van de hechtingsverwonding. Het is de rol van de therapeut, zegt Furrow, om partners te helpen bij het uiten van verdriet en wroeging over de ontrouw en de verwonding die hiervan het gevolg is. Het is belangrijk dat een therapeut een basis creëert voor het herstel van vertrouwen. Daarvoor is een aantal factoren van belang, zoals het scheppen van ruimte voor uitingen van verhoogde angst en spanning, antwoorden van de pleger op vragen waarmee de gekwetste partner worstelt, openheid over onverwachte contacten met de partner van het overspel en toegang tot , sms en voic van de pleger. Het is belangrijk dat er weer vertrouwen binnen de relatie kan ontstaan en dat er nieuwe ervaringen worden opgedaan, waaruit blijkt dat de ander weer bereikbaar en beschikbaar is. Tijdens de tweede ronde van de parallelsessies volgde ik de lezing van Kathryn Rheem, Riding the wave: harnessing the power of emotion. Als we de liefdesrelatie willen begrijpen, moeten we starten bij de emotie, betoogt Rheem. Emotie is de boodschap van de liefde, onze kans om de verborgen wereld rond liefde te ontcijferen. Eindelijk krijgt emotie, dankzij het werk van Sue Johnson, de voorkeursplaats die het verdient. Emotionele verbinding met onze geliefden is immers even essentieel als ademen. Vervolgens verduidelijkt Rheem het verband tussen emotie en hechting. Volgens Bowlby is de verbinding met een partner gebaseerd op emotionele toegankelijkheid en responsiviteit. Hechtingsgedrag wordt in belangrijke mate geactiveerd door emotie. Het zijn bouwstenen voor een veilige band tussen partners. Juist die emotionele betrokkenheid geeft het vertrouwen dat de ander er zal zijn als het nodig is. Het (dreigend) verlies van de verbinding met een belangrijke hechtingsfiguur veroorzaakt dan ook een specifieke vorm van angst die zich uitdrukt in boosheid, zich vastklampen en wanhoop. Het is lastig om emoties te onderdrukken. Het effect is meestal meer opwinding en meer spanning en deze zijn direct af te lezen uit onze non-verbale communicatie.
4 Hiermee geven we signalen over onze verlangens, behoeften en angsten aan anderen. De spiegelneuronen en het limbische systeem spelen volgens Rheem een belangrijk rol bij het uiten van emoties. Doordat we de gezichtsuitdrukking van de ander zien, herkennen we de emoties en zijn we in staat om de intenties van die ander te herkennen. Het gezicht is de enige plaats van het lichaam waar de spieren direct zijn verbonden met de huid en vormt daarmee een geavanceerd communicatiesysteem. Kathryn Rheem vervolgt de presentatie met uitleg over het werken met emotie. Werken met emoties, zegt ze, houdt in dat je de focus richt op het proces en dit proces vertraagt, dat je gebruik maakt van de woorden van de cliënt en de nadruk legt op emoties die betrekking hebben op hechtingsproblematiek. Je valideert emoties door de ervaringen te legitimeren, empathie te tonen en aan te sluiten bij de cliënt. Sterke secundaire emoties kunnen positief zijn. Dit geeft aan dat partners de verbinding met elkaar nog willen behouden. Help cliënten deze emoties te benoemen. Help hen om zich meer competent te voelen en in controle te zijn. De therapeut heeft aandacht voor de diepgevoelde emoties, focust daarop, spiegelt en valideert. Degene die het werk van Sue Johnson kennen, zullen deze interventies direct herkennen. Dat geldt ook voor het onderscheid tussen primaire en secundaire emoties en de interventies die hierbij passen. Kathryn Rheem verduidelijkte deze interventies met behulp van een video uit haar praktijk. Plenair werd het programma vervolgd met een presentatie van James Furrow onder de titel Dealing with dragons: trauma, resilience, and the EFT therapist. Het thema van deze presentatie was de kans op burn-out-verschijnselen, secundair traumatische stress syndroom, of vermoeidheidsverschijnselen bij de therapeut. De risicofactoren zijn volgens Furrow: persoonlijke factoren (zoals een vrouwelijke, of jonge beginnende therapeut), een verleden met traumaervaring en situaties in de privésfeer. Daarnaast zijn factoren uit de werkomgeving van belang, zoals een te grote caseload, te veel traumacases, te veel zware trauma, een beperkte training en/of gebrek aan supervisie en intervisie. Furrow illustreerde dit met een op video opgenomen rollenspel van zijn collega s. Drie collega s speelden de therapeut en haar twee cliënten. Drie anderen gaven een stem aan de gedachten van cliënten of therapeut. Het was een ontspannen manier om naar het vak van therapeut te kijken en het leverde over het algemeen herkenbare situaties op. Het congres werd afgesloten met een samenvatting van Karin Wagenaar en een gezamenlijke muzikale activiteit van alle aanwezigen. Ik vond het een geslaagd congres. Tijdens de plenaire lezingen in de ochtend was er voldoende ruimte voor verdieping en inspiratie. Beide sprekers, Hughes en Rheem, wisten de zaal en ook mij te boeien. Hughes kwam vooral goed op dreef toen hij zijn ideeën kon onderbouwen met de bespreking van zijn casus. De onderwerpen van de parallelsessies waren interessant en daarom was het niet gemakkelijk om te kiezen. Ik vond de lezing van James Furrow over ontrouw het meest boeiend. Furrow heeft een prettige, strakke manier van presenteren die me erg aanspreekt. Inhoudelijk vond ik zijn lezing sterk en zijn benadering heeft mij tot Congresverslagen 79
5 nadenken gezet over dit veel voorkomende onderwerp in mijn praktijk voor relatietherapie. De parallelsessie van Kathryn Rheem over emotie viel mij enigszins tegen. Ze is absoluut een bevlogen spreker en haar presentatie was erg beeldend. Ik had echter inhoudelijk meer verdieping verwacht. De benadering van het onderwerp emotie oversteeg, in mijn beleving, niet de basistheorie van Sue Johnson over dit onderwerp. Dat is jammer, en misschien was ik op het verkeerde been gezet doordat de lezing in het programma was aangekondigd als: Working with strong emotion. Het laatste onderwerp van dit congres werd gepresenteerd door James Furrow. Dat deed hij, vond ik, wederom op een zeer boeiende wijze. De organisatie was uitstekend. De dag verliep perfect. Het was bijzonder dat ik bij thuiskomst een uur later al kon beschikken over de hand-outs van de lezingen. Dat heb ik nog niet eerder meegemaakt. Mijn complimenten. 80 John Stolvoort
Verslag Healing Affairs using Emotionally Focused Couple Therapy, door Scott Woolley en Berry Aarnoudse, 9 en 10 oktober 2012
Verslag Healing Affairs using Emotionally Focused Couple Therapy, door Scott Woolley en Berry Aarnoudse, 9 en 10 oktober 2012 Impressies van Wies Verheul* Wies Verheul 72 Op 9 en 10 oktober vond er in
Nadere informatieEmotionally focused therapy (deel 2)
Emotionally focused therapy (deel 2) In een eerder artikel voor de militairy mind heb ik geschreven over Emotionally Focused Therapy. In dat artikel heb ik toen kort uitgelegd wat EFT inhoudt en waarom
Nadere informatieTrauma behandelen, je kan het niet alleen
Trauma behandelen, je kan het niet alleen TRTC congres, 21 september 2017 Karin Wagenaar Wagenaar Psychotherapie, Utrecht Trauma is violation of human connection, Judith Herman uit mijn aantekeningen...
Nadere informatieAls niet alleen de ziekte zich kwaadaardig toont. Frustraties van de partner. Dr AC Brouwer-Dudok de Wit, klin psycholoog/psychotherapeut
Als niet alleen de ziekte zich kwaadaardig toont. Frustraties van de partner Dr AC Brouwer-Dudok de Wit, klin psycholoog/psychotherapeut De komende 3 kwartier Wie staat er tegenover jullie? Op welke vragen
Nadere informatieRevolutie in liefdesland
Achtergrond Revolutie in liefdesland Liefde leek lange tijd het exclusieve terrein van dichters, kunstenaars en filosofen. En in de praktijk behoorde het toe aan dromerige pubers die hun prins(es) op het
Nadere informatieHulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden?
Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders Wat kan Altra bieden? Problemen & Risico s Beschermende factoren Bouwstenen jeugdhulp van Altra Verlies familie en verlatingsangst Veilige basis, vertrouwen
Nadere informatieNarratieve Exposure Therapie
Narratieve Exposure Therapie MANP jubileumcongres Patricia Strijk Even voorstellen Wat doet Stichting Centrum 45: Diagnostiek en behandeling complexe psychotraumaklachten VS-GGZ: Werkzaam op de polikliniek
Nadere informatieThema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie
Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te
Nadere informatieJEUGDTRAUMA PROFESSIONAL
Module JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL Erkende vervolgopleiding tot Jeugdtrauma Therapeut De opleiding JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL is er voor Therapeuten die al een opleiding hebben afgerond en hun kennis en vaardigheden
Nadere informatieDe kracht van Houd me Vast. Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013
De kracht van Houd me Vast Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013 Ervaring met Houd me vast : een echtpaar Wat is Houd me vast? Programma van 8 x 2 uur. Heldere structuur EFT proces
Nadere informatieEr wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede
Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating
Nadere informatieOnline Life Coaching Opleiding
Online Life Coaching Opleiding De Life Coaching Opleiding laat je in 2 maanden ongelooflijk veel groeien en alle kennis verzamelen die je nodig hebt als Life Coach om jezelf en anderen succesvol te begeleiden
Nadere informatieTraumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie
Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Krijg je (binnenkort) traumabehandeling vanuit zorgprogramma Angst & stemming van Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie? Ben je 6 tot 18 jaar? Dan is
Nadere informatieLessen in liefde. Over verliefdheid en verschillen
Lessen in liefde Kan een postnatale depressie twee jaar duren?, vraagt Bas, Sinds onze dochter is geboren, of nee eigenlijk al daarvoor, is Iris totaal veranderd. Alles is moeilijk, ze is nooit meer eens
Nadere informatiePostmaster opleiding spelpsychotherapie. De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven.
mensenkennis De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven. Postmaster opleiding spelpsychotherapie Postmaster opleiding spelpsychotherapie Kinderen
Nadere informatieHet pleegkind in beeld
Het pleegkind in beeld Workshop pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Petra de Vries (De Rading) Anny Havermans (SAV) 1 Programma Welkom Project gehechtheid in beeld bij pleegzorg Inleiding op gehechtheid en
Nadere informatieCentrum voor Psychotherapie
Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen
Nadere informatieDirecte Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!
Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk
Nadere informatieVaktherapie en groepstrainingen bij De Hoenderloo Groep
Vaktherapie en groepstrainingen bij De Hoenderloo Groep Therapie en training, iets voor jou? Als je bij De Hoenderloo Groep komt wonen, heb je vaak al veel meegemaakt in je leven. Het valt niet altijd
Nadere informatieBoek Slapende honden? Wakker maken!
Boek Slapende honden? Wakker maken! A.Struik, ontwikkelingspsycholoog/ systeemtherapeut Joany Spierings Drie testen Weinig theorie en veel praktijk CD-Rom/ werkbladen Formulier zes testen Geen protocol
Nadere informatieVoorwoord 7 Leeswijzer 9
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen
Nadere informatieInhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg
1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met
Nadere informatieCONGRES ZATERDAG 14 MAART 2015. Het thema van dit jaar is: Het raakt je!
CONGRES ZATERDAG 14 MAART 2015 Hierbij willen we je van harte uitnodigen voor het jaarlijkse VSD congres. Ook dit jaar hebben we weer erg ons best gedaan om een aantal inspirerende sprekers te vinden en
Nadere informatieCOMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO)
COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) WIE IS WIE Complex trauma het meerkoppige monster in de praktijk Prevalentie
Nadere informatieKijken achter het masker
Kijken achter het masker Driedaagse bijscholing Karakterstructuren voor therapeuten en coaches Zoek je een bijscholing die jouw manier van werken als therapeut of coach verdiept? Zou je meer (praktisch)
Nadere informatieVoel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008
Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.
Nadere informatieSamenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6
Samenvatting Scores Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6 Zowel uit de beoordelingen in de vorm van een rapportcijfer als de aanvullende opmerkingen, blijkt dat de
Nadere informatieNieuw Gedrag, Nieuwe Mogelijkheden! Ineke van Gent Psycholoog NIP EFT-Relatietherapeut
Nieuw Gedrag, Nieuwe Mogelijkheden! Ineke van Gent Psycholoog NIP EFT-Relatietherapeut 06 41 86 03 80 info@psycholoogvannu.nl Niet lekker in je vel? Ontevreden hoe het gaat met jezelf of met je relatie?
Nadere informatieVIB en Gehechtheid. Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV. Workshop AIT 30 mei 2016
VIB en Gehechtheid Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV Workshop AIT 30 mei 2016 Programma Wie zijn wij? VIB en Bouwstenen van hechting Hoe zie je gehechtheid in de praktijk? Wat is een hechtingsrepresentatie?
Nadere informatieSTICKY STORY DE NIEUWE MANIER OM EEN ELEVATOR PITCH TE MAKEN DIE BLIJFT HANGEN
STICKY STORY DE NIEUWE MANIER OM EEN ELEVATOR PITCH TE MAKEN DIE BLIJFT HANGEN Je zelf presenteren We zijn allemaal wel eens druk geweest met het maken van een pitch, of soms zelfs meerdere om in verschillende
Nadere informatieVZW LOOPBAANCENTRUM. Tevreden. met je huidige. werksituatie?
VZW LOOPBAANCENTRUM Tevreden met je huidige werksituatie? Kompas loopbaancentrum: een kwarteeuw aan ervaring met diverse loopbaanvragen, coaching op maat van de klant. Kompas is erkend door de Vlaamse
Nadere informatieOVERZICHT STUDIEPUNTEN IV-OPLEIDING
Overzicht studiepunten I.V. opleiding 2016-2017 OVERZICHT STUDIEPUNTEN IV-OPLEIDING MODULES SP DOORLOPEND OVER HEEL DE OPLEIDING 47 LEERJAAR IV 1 17 LEERJAAR IV 2 19 LEERJAAR IV 3 18 LEERJAAR IV 4 19 TOTAAL
Nadere informatieTrauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten
Verslavingszorg Trauma en verslaving Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Informatie voor patiënten Mondriaan voor geestelijke gezondheid Trauma
Nadere informatieMet een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.
Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Distress rond overgangen
Nadere informatieDSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016
DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma
Nadere informatieFocus Group Seminar Versterk je persoonlijke balans en effectiviteit Zaterdag 23 Januari 2016
Focus Group Seminar Versterk je persoonlijke balans en effectiviteit Zaterdag 23 Januari 2016 olv Annemieke Meurs en Saskia van Wijngaarden Focus Group Seminar Focus Group is een workshop gefocust op creatieve
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieIene miene mutte. Kinderen, ouders en (echt)scheiding
Iene miene mutte Kinderen, ouders en (echt)scheiding Scheiding Herbekeken Beslissing Man/vrouw/ samen? Scheiding Toename/ afname? Verblijfsregeling? Bilocatie/ moeder/vader Inleiding - 16.000 scheidingen
Nadere informatieZelfbeschadiging bij leerlingen Een inleiding
Nationaal congres leerlingbegeleiding Zelfbeschadiging bij leerlingen Een inleiding Zeist, 17 maart 1 Destructief gedrag Automutilatie Wat zijn de eerste woorden die bij je boven komen? Wat roept dat bij
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieBehandeling voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel
Behandeling voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel Informatie voor (para)medici Zelf en samen redzaam Als betrokken professional kent u uw patiënt. U stelt of kent de diagnose en ziet welke behandeling
Nadere informatieHou me vast, maar raak me niet aan
Hou me vast, maar raak me niet aan verstandelijke beperking, hechtingsproblematiek en probleemgedrag 19 september 2013 Mirjam Wouda, orthopedagoog & gz-psycholoog Ons Tweede Thuis m.wouda@onstweedethuis.nl
Nadere informatieBaasjes van de perfecte hond. Eva Lambrecht KynoCongres 2016
Baasjes van de perfecte hond Eva Lambrecht KynoCongres 2016 Baasjes van de perfecte hond Aandacht voor de hond die lijdt Terecht en onmisbaar! Aandacht voor de baasjes die lijden Ook terecht en onmisbaar!
Nadere informatieGefeliciteerd! Een kennismaking met de bijzondere techniek EFT.
Je bent zwanger! Gefeliciteerd! Een bijzondere tijd. Vol verwachting kijk je uit naar het moment dat je je kind in je armen kan sluiten. Alleen nog even bevallen. Tja, en dat is nu precies waar je misschien
Nadere informatieEmotionally Focused Therapy (EFT)
Emotionally Focused Therapy (EFT) Voorjaarsworkshop april 2019 Pieter Dingemanse P-opleider Altrecht GGZ Klinisch psycholoog/psychotherapeut Supervisor VGCt, Supervisor NVRG, Supervisor NVP, Certified
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Zomer 2009. Plannen?
NIEUWSBRIEF Zomer 2009 En in September Voor individuele Gestalt Therapie, relatie therapie, supervisie etcetera zijn we vanaf Dinsdag 1 september weer wekelijks beschikbaar van Dinsdag tot en met Donderdag
Nadere informatieHaïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010
Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te
Nadere informatiePositief opvoeden: Tussen koesteren en kaderen. Julie Breemersch
Positief opvoeden: Tussen koesteren en kaderen I.V.psychotherapeut Verliescounselor 0478/90.91.98 Onze Maatschappij Veranderingen... Onze Maatschappij Complexere maatschappij: Complexere nesten Nesten
Nadere informatieBoek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem
Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom
Nadere informatieBAAS over uw emoties
BAAS over uw emoties Vind de werkelijke oorzaak van uw problemen. Verwijder alles wat u tegenhoudt om te groeien als mens. Groei als mens, zonder remmingen, overwin trauma s, angsten en pijn. Word werkelijk
Nadere informatieResearch context: van venster naar poort Onderdeel: context
Research context: van venster naar poort Onderdeel: context Naam: Zoë Tabak Klas: GAR1D Vak: Research Leraar: Harald Warmelink Datum: 15-3-2015 Inleiding Naar aanleiding van de eerste discussies binnen
Nadere informatieEvaluatie van de PMTO Boosterdag
Evaluatie van de PMTO Boosterdag Door: Gonnie Albrecht Ger Kerkstra Emilie van Leeuwen Ellen Lubberts Marna Ouwehand Ella Tacq Jolle Tjaden Willemijn van Vlerken 16-11-2011 Naam Training: Fout! Verwijzingsbron
Nadere informatie9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie
9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel
Nadere informatieWerk aan je winkel. Jongeren leren communiceren en zichzelf presenteren. Kirsten Barkmeijer & Johan Brokken
Werk aan je winkel Jongeren leren communiceren en zichzelf presenteren Kirsten Barkmeijer & Johan Brokken Voorwoord Dit boek is geschreven voor jou als trainer, docent of hulpverlener om aan te bieden
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieZelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
Nadere informatieOUDER IN BALANS 17 OKTOBER 2013 WELKOM!
OUDER IN BALANS 17 OKTOBER 2013 WELKOM! Inspiratie- en reflectie avond Luisteren, spreken en doen ACTIE opwarmertje Oefening: je spierspanning voelen Heb je spanning gevoeld? Waar? Wist je dat al voor
Nadere informatieArtikel in Margriet over EFT ( april 2011)
Artikel in Margriet over EFT ( april 2011) Verliefd, verloofd, getrouwd. Het is het ideaalbeeld van veel stellen. Maar tússen (of tijdens) deze verschillende fases komen relaties soms in zwaar weer terecht.
Nadere informatiePsychomotorische Therapie
Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.
Nadere informatieSecundaire traumatisering
SECTORFONDSEN ZORG EN WELZIJN Secundaire traumatisering In de welzijnssector Informatie voor werknemers Weer een verhaal over incest: ik kan er niet meer tegen Als ik zo n lieve vader op de crèche zie,
Nadere informatieSpel: Wat heb ik geleerd dit jaar?
Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.
Nadere informatieCaroline Penninga-de Lange Je kind in balans
Je kind in balans Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Op weg naar emotionele stabiliteit UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER Van Caroline Penninga-de Lange verschenen eerder bij Uitgeverij Boekencentrum:
Nadere informatieOver kalveren en vlinders
Woord vooraf Over kalveren en vlinders Woord vooraf a Over kalveren en vlinders 9 Kalverliefde : de eerste verliefdheid, de eerste keren vlinders in de buik, de verliefdheid van de puberteit. Denk jij
Nadere informatieTherapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen
Therapeutische relatie en herstellen breuken Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Inhoud Workshop Deze workshop gaat over de verschillende klinische processen
Nadere informatieSchokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten
Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatieInzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding
Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding Marieke Rutgers Maatschappelijk werker Dag der Akoepedie 24 april 2014 Inhoud van presentatie Tinnitusspreekuur Kerntaak maatschappelijk werk Model somato-psychische
Nadere informatieDoelstellingen van PAD
Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen
Nadere informatieEmotie en gevoel in fotografie
JE BENT NU BIJ ART & CULTURE Emotie en gevoel in fotografie Fotografe Jenny Boot, geboren in Sneek (1969) begon in 2005 met fotograferen. Ze fotografeert mensen, want mensen boeien haar, ze wil graag emotie
Nadere informatieVechten, Vluchten en Verbinden?
Vechten, Vluchten en Verbinden? Interventies gericht op de emotieregulatie binnen de partner-relatie Parallelsessie van Juud Jonckheer en Ellen Kohnhorst Splitsen & Verzoenen, 15 december 2017 Programma
Nadere informatieInhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 2. Puberteit en adoptie 39
Inhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Prepuberteit (9-12 jaar): veranderingen 21 1.2.1 Fysieke en hormonale veranderingen 21 1.2.2 Hersengroei 22 1.2.3
Nadere informatieOpleiding Verlieskunde Verborgen Verlies
Opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies Perspectief bij verandering Wie geleerd heeft verborgen verlies te signaleren en hanteren, zal zich zekerder voelen en het contact vol vertrouwen aangaan om zo
Nadere informatieVoordelen: Nascholing in je eigen praktijk op het moment dat jullie goed uitkomt (ochtend / middag / avond in overleg).
Thema-bijeenkomst Begeleiding gebaseerd op de KNOV-standaard Prenatale verloskundige begeleiding. Dé gelegenheid om op praktijknivo én op je eigen locatie in slechts 1 dagdeel (4 uur) Methodisch collegiaal
Nadere informatieEMOTIONALLY FOCUSED COUPLES THERAPY EXTERNSHIP. en ADVANCED TRAINING. s-hertogenbosch. 10 juni tot en met 13 juni 2009
EMOTIONALLY FOCUSED COUPLES THERAPY 2009 EXTERNSHIP (BASISOPLEIDING) ADVANCED TRAINING (VERVOLGOPLEIDING) IN SAMENWERKING MET PSYRAAD EN DE REINIER VAN ARKEL GROEP s-hertogbosch 10 juni tot met 13 juni
Nadere informatieOefenvragen Management Assistent A - Communicatie
Oefenvragen Management Assistent A - Communicatie 1. De meeste mensen zijn primair: A. visueel ingesteld. B. kinesthetisch ingesteld. C. socialistisch ingesteld. D. auditief ingesteld. 2. Wat is het belangrijkste
Nadere informatieIk wil dood suïcidaliteit
Ik wil dood suïcidaliteit bij jongeren Mark De Bock Anneleen Franssens Annelies Kog Klinisch psychologen en orthopedagogen, psychotherapeuten UKJA Waar of niet waar? De meeste zelfmoorden gebeuren impulsief
Nadere informatieVermoeidheid bij MPD
Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale
Nadere informatieAanleiding voor dit boek
Aanleiding voor dit boek Als coach en specialist op het gebied van helen van seksueel misbruik, werk ik regelmatig met lotgenoten en hun partners. Daarnaast heb ik vanaf het begin van mijn praktijk vaak
Nadere informatieOud worden en sterven met de oorlog
Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking
Nadere informatieImpulsklas aan de slag met gedrag
Impulsklas aan de slag met gedrag workshop-aanbod 2014-2015 De Impulsklas workshops voor teams & Lezingencyclus voor ouders en onderwijsprofessionals Het workshop-aanbod van Impuls sluit aan bij het werken
Nadere informatieOmgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?
Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van
Nadere informatieE M D R een inleiding
E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl Wat haal je uit deze
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieEMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie
EMDR Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is EMDR? Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van
Nadere informatieInformatie brochure. Integratieve Kindertherapie
Informatie brochure Integratieve Kindertherapie De Praktijk Rijksstraatweg 39a (ingang aan de zijkant) 2121 AA BENNEBROEK Tel: 06-24223671 depraktijk@quicknet.nl Mijn naam is Linda Wennekers, moeder van
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieMaaike Haalboom. Wilt u ons werk steunen? Word Vriend van Het Behouden Huys: www.behoudenhuys.nl/steun of scan de QR-code.
Maaike Haalboom Toen bij mijn man longkanker werd geconstateerd heb ik begeleiding gezocht bij Het Behouden Huys. In eerste instantie leek het goed te komen met mijn man en hebben we de behandelingen samen
Nadere informatieDeze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.
Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij
Nadere informatiePostmaster opleiding psychosociale oncologie
Postmaster opleiding psychosociale oncologie mensenkennis Door de rollenspellen kon ik een betere verbinding maken tussen de theorie en de praktijk. Psychosociale oncologie Professionals die met oncologiepatiënten
Nadere informatieActiviteitentherapie en beeldende vaktherapie. Informatie voor patiënten
Activiteitentherapie en beeldende vaktherapie Informatie voor patiënten Tijdens uw behandeling in Heideheuvel wordt u de mogelijkheid geboden om deel te nemen aan de activiteitentherapie en beeldende vaktherapie
Nadere informatieVan loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is.
Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Anik Serneels Klinisch psychologe, relatie- en gezinstherapeute, specialisatie narratieve
Nadere informatieInleiding 11. Hoofdstuk 1 Moeder. Haar dochters en haar zonen 14
Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1 Moeder. Haar dochters en haar zonen 14 1. De moederrol 14 1.1 De vorige relatie 14 1.2 De babyboomgeneratie 15 1.3 Onvoorwaardelijke moederliefde 16 en voorwaardelijke vaderliefde
Nadere informatieHECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING. Maartje Jaspers en Kim Rollé
HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING Maartje Jaspers en Kim Rollé Inleiding Dit zijn wij Wie zijn jullie? Boekje Dit is de ruimte Veiligheid: Kaders zijn gesteld. Wat heb je nodig? Het tempo: Zo
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatieGebruikte technieken in Netwerkhotel Conceptpresentatie
Gebruikte technieken in Netwerkhotel Conceptpresentatie 2.1 Kernboodschap De kernboodschap is dat het concept van een netwerkhotel een goede kans van slagen heeft. Dit blijkt zowel uit de positieve resultaten
Nadere informatieEvaluatie van de derde dag
Evaluatie van de derde dag We ontvingen 30 evaluatie-formulieren. Hieronder geven we telkens de mediaan, behalve bij de vraag over het aantal uren voorbereiding, waar we het gemiddelde en de standaard-deviatie
Nadere informatieInhoudsopgave. Introductie. What s Your Story? MC Theater. Roots Rotterdam. Ratha Yatra Festival 2013. Indian Summer Festival 2013
Inhoudsopgave Introductie What s Your Story? MC Theater Roots Rotterdam Ratha Yatra Festival 2013 Indian Summer Festival 2013 African Festival 2013 Solar Festival 2013 Reacties Opdrachtgevers 3 4 6 8 10
Nadere informatieOpleiding Creatieve Therapie
Opleiding Creatieve Therapie Kunst van het leven Veel mensen vinden het lastig om te verwoorden wat zij denken, voelen en ervaren. Ze hebben er geen woorden voor of juist zoveel dat ze er geen wijs uit
Nadere informatieSpecifieke zorg en traumaverwerking. Thema: Staat de cliënt werkelijk centraal?
Symposium 16 november 2012 Specifieke zorg en traumaverwerking. Thema: Staat de cliënt werkelijk centraal? Mijn naam is Sjoukje Bruining. Ik ben psychosociaal therapeut. Vanaf mijn 18 e ben ik hulpverlener.
Nadere informatie