MEDEDELING AAN DE LEDEN

Transcriptie

1 Europees Parlement Commissie verzoekschriften MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: Verzoekschrift nr. 0924/20, ingediend door Dan Pescod (Britse nationaliteit), namens de Europese Blinden Unie (EBU)/"Royal National Institute of Blind People" (RNIB), over de toegang van blinden tot boeken en ander drukwerk. Verzoekschrift nr. 0964/20, ingediend door Michael Kalmar (Australische nationaliteit), namens de Europese Dyslexievereniging, over de toegang van blinde mensen tot boeken, dyslectici of mensen met een andere handicap. Samenvatting van het verzoekschrift nr. 0924/20 De World Intellectual Property Organisation (WIPO) werkt aan het tot stand brengen van een wet die de toegang van blinden en slechtzienden tot boeken en ander drukwerk moet verbeteren. De Europese Commissie publiceerde een Groenboek "Het potentieel van culturele en creatieve industrieën vrijmaken" COM(200)83 en het Parlement nam het bijbehorende verslag van Marie-Thérèse Sanchez-Schmid over hetzelfde onderwerp aan in mei 20. Het Parlement roept de Commissie en de lidstaten op de WIPO-Verdragen te ondertekenen. Het uitgangspunt bij de onderhandelingen zal echter zijn dat de EU akkoord gaat met aanbevelingen in plaats van een bindende rechtsnorm. Indiener verklaart dat het niet ondertekenen van een wet in strijd is met het Handvest van de grondrechten en het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap en vraagt het Parlement ervoor te zorgen dat EU-onderhandelaars de volgende WIPO-bijeenkomst in november 20 zullen bezoeken met de intentie om de overeengekomen tekst in een bindend verdrag om te zetten Samenvatting van het verzoekschrift nr. 0964/20 Indiener beklaagt zich erover dat voor EU-burgers die blind zijn, dyslectisch zijn of een andere handicap hebben 95% van de gedrukte boeken niet toegankelijk is omdat zij niet in een voor hen toegankelijke vorm zijn uitgebracht, zoals braille, grootgedrukt, DAISY-speler of in CM\08862.docx PE v03-00 In verscheidenheid verenigd

2 audio-uitgave. In juni 20 gaf de auteursrechtcommissie van de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom (WIPO SCCR22) de aanzet tot een wet om de toegang tot boeken voor mensen met een leeshandicap te verbeteren, door een document op te stellen dat als basis zou kunnen dienen voor een verdrag waarbij uitzonderingen op het auteursrecht worden gegeven. De EUonderhandelaars hebben zich er echter tegen verzet dat de tekst als een juridisch bindend verdrag zou kunnen dienen. Door zich tegen een dergelijk verdrag op te stellen, zo beweert indiener, schieten de Europese Commissie en de lidstaten tekort wat betreft de erkenning en eerbiediging van het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid, hun maatschappelijke en beroepsintegratie en hun deelname aan het gemeenschapsleven te bewerkstelligen, zoals gesteld in artikel 26 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. 2. Ontvankelijkheid Verzoekschrift nr. 0924/20 is ontvankelijk verklaard op 8 december 20. Verzoekschrift nr. 0964/20 is ontvankelijk verklaard op 6 november 20. De Commissie is om inlichtingen verzocht (artikel 26, lid 6, van het Reglement). 3. Antwoord van de Commissie, ontvangen op 6 december 20. Indiener verwijst naar de besprekingen die momenteel worden gevoerd met de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom betreffende het auteursrecht en mensen met een leeshandicap. Hij wijst op het standpunt van het Parlement, waarin de hoop wordt uitgedrukt dat de Commissie en de lidstaten de WIPO-verdragen zullen ondertekenen, en verwijst naar de volgende beperkingen die gevoerd worden met de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom, die in november plaatsvinden. Antwoord van de Commissie De Commissie heeft haar positie ten aanzien van een recente parlementaire vraag (E-6855/) aangegeven. De Commissie is van mening dat mensen met een leeshandicap toegang moeten krijgen tot boeken in aangepast formaat, en dat het huidige, uiterst beperkte aanbod van zulke boeken onacceptabel is. De Commissie houdt rekening met het Verdrag van de Verenigde Naties betreffende de rechten van personen met een handicap, waarbij de EU partij is. Volgens het Handvest van de grondrechten erkent en eerbiedigt de Unie het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun deelname aan het gemeenschapsleven te bewerkstelligen. De Commissie neemt de bevordering en de eerbiediging van de grondrechten zeer ernstig en blijft toegang tot boeken voor slechtzienden aanmoedigen in samenwerking met de lidstaten. In mei van dit jaar heeft de Commissie zich ertoe verbonden in haar effectbeoordelingen rekening te houden met de grondrechten, met inbegrip van de rechten die beschermd worden door het Verdrag van de rechten van personen met een handicap van de Verenigde Naties of het Handvest, zoals de rechten van gehandicapten. In haar Europese strategie ten behoeve van SEC(20) 567 final. PE v /6 CM\08862.docx

3 personen met een handicap van november 200 heeft de Commissie zich ertoe verbonden de toegankelijkheid van goederen en diensten op het vlak van vrije tijd en cultuur te verbeteren, in het bijzonder door de grensoverschrijdende overdracht van auteursrechtelijk beschermde werken in een toegankelijk formaat te bevorderen, evenals het gebruik van de mogelijkheden voor vrijstellingen. In september 200 leidde de Commissie eveneens de conclusie van een memorandum van overeenstemming over toegang tot werken voor dyslectische of slechtziende lezers, dat een systeem voorstelt voor een gemakkelijkere verdeling van werken in toegankelijke formaten, zoals braille- of audioboeken in de EU. De besprekingen bij de World Intellectual Property Organisation hebben tot doel om te bepalen in welke mate een internationale aanpak van deze kwestie kan bijdragen tot een betere toegang tot boeken voor mensen met een leeshandicap. De EU nam actief deel aan de recente besprekingen in juni 20 met de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom, wat resulteerde in een compromis tekst die de basis vormt van toekomstige besprekingen. De breed gesteunde tekst wordt door onder meer de Wereld Blinden Unie gezien als een grote stap voorwaarts 2. Het is essentieel dat het hier niet bij blijft maar dat er verdergegaan wordt met de besprekingen, waarbij deze tekst als uitgangspunt genomen dient. De Commissie blijft zich daarom inzetten teneinde een evenwichtig en effectieve oplossing te vinden die rekening houdt met de wederzijdse belangen. Conclusie De Commissie houdt nauw toezicht op de vorderingen. De Commissie streeft naar de voortzetting van de besprekingen met de Wereld Blinden Unie, een belangrijke partner is in de huidige besprekingen, en zal hiermee rekening houden in haar besprekingen met de lidstaten en De Commissie benadrukt dat het alle mogelijke stappen onderneemt om de inhoud en doeltreffendheid van de tekst te verbeteren, ongeacht zijn uiteindelijke vorm. Gezien de huidige stand van zaken van de tekst en de onderhandelingen, is ze van mening dat het nog te vroeg is om een definitief advies te geven. 4. Antwoord van de Commissie, ontvangen op 30 mei 202. 'Indiener verwijst naar de besprekingen die momenteel worden gevoerd met de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom betreffende het auteursrecht en mensen met een leeshandicap. In dit verzoekschrift, dat werd ingediend door een organisatie voor dyslectische personen, zijn WIPO-document SCCR/22/5 REV., Voorstel voor een internationaal instrument betreffende beperkingen en uitzonderingen voor personen met een leeshandicap, voorgesteld door Argentinië, Australië, Brazilië, Chili, Colombia, Ecuador, de Europese Unie en haar lidstaten, Mexico, Noorwegen, Paraguay, de Russische Federatie, Uruguay en de Verenigde Staten van Amerika. 2 Het persbericht van de Wereld Blinden Unie van 30 juni 20. CM\08862.docx 3/6 PE v03-00

4 een aantal elementen overgenomen uit het verzoekschrift van de Europese blindenvereniging (verzoekschrift 924/20). Indiener verwijst naar het standpunt van het Europees Parlement, dat wil dat de Commissie en de lidstaten de ontwerpovereenkomst van de World Intellectual Property Organisation ondertekenen. Indiener draagt eveneens aan dat de Europese Unie weigert om haar steun te hechten aan een juridisch bindend verdrag. Personen met een leeshandicap moeten toegang krijgen tot boeken in aangepast formaat, en het huidige, uiterst beperkte aanbod van zulke boeken is onaanvaardbaar. De Commissie houdt rekening met het Verdrag van de Verenigde Naties betreffende de rechten van personen met een handicap, waarin het recht van toegang tot informatie (artikel 2) is vastgelegd en het recht van personen met een handicap om op gelijke voet met anderen deel te nemen aan het culturele leven (artikel 30) erkend wordt en waarbij de EU verdragsluitende partij is. Volgens het Handvest van de grondrechten erkent en eerbiedigt de Unie het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun deelname aan het gemeenschapsleven te bewerkstelligen. De Commissie neemt de bevordering en de eerbiediging van de grondrechten zeer ernstig en blijft toegang tot boeken voor slechtzienden aanmoedigen in samenwerking met de lidstaten. In mei 20 heeft de Commissie zich ertoe verbonden in haar effectbeoordelingen rekening te houden met de grondrechten, met inbegrip van de rechten die beschermd worden door het Verdrag van de rechten van personen met een handicap van de Verenigde Naties of het Handvest, zoals de rechten van gehandicapten. In haar Europese strategie ten behoeve van personen met een handicap van november 200 heeft de Commissie zich ertoe verbonden de toegankelijkheid van goederen en diensten op het vlak van vrije tijd en cultuur te verbeteren, in het bijzonder door de grensoverschrijdende overdracht van auteursrechtelijk beschermde werken in een toegankelijk formaat te bevorderen, evenals het gebruik van de mogelijkheden voor vrijstellingen. In september 200 leidde de Commissie eveneens de conclusie van een memorandum van overeenstemming over toegang tot werken voor dyslectische of slechtziende lezers, dat een systeem voorstelt voor een gemakkelijkere verdeling van werken in toegankelijke formaten, zoals braille- of audioboeken in de EU. De besprekingen bij de World Intellectual Property Organisation hebben tot doel om te bepalen in welke mate een internationale aanpak van deze kwestie kan bijdragen tot een betere toegang tot boeken voor mensen met een leeshandicap. De Europese Unie en haar lidstaten hebben actief deelgenomen aan het recente debat in juni en november 20 bij de World Intellectual Property Organisation. Dit heeft geleid tot een compromistekst die in de toekomst de basis zal vormen voor uitvoerigere besprekingen 2. De EU heeft bijzonder actief deelgenomen aan de recentste debatten in november 20. Daar heeft ze in het bijzonder verklaard dat de voorgestelde tekst, hoewel hij een goede basis vormt voor het debat, zeker voor verbetering vatbaar was. De EU gaf zowel mondeling als schriftelijk duidelijk aan voor welke problemen er in de tekst absoluut een oplossing geformuleerd moet worden. Zij heeft eveneens een aantal voorstellen gedaan om die SEC(20) 567 final. 2 WIPO-document SCCR/22/5 REV., Voorstel voor een internationaal instrument inzake beperkingen en uitzonderingen voor personen met een leeshandicap, voorgesteld door Argentinië, Australië, Brazilië, Chili, Colombia, Ecuador, de Europese Unie en haar lidstaten, Mexico, Noorwegen, Paraguay, de Russische Federatie, Uruguay en de Verenigde Staten van Amerika. PE v /6 CM\08862.docx

5 problemen op te lossen. De EU speelt dus een constructieve rol in de debatten en probeert om een evenwichtige, doeltreffende en nuttige tekst uit te werken. Conclusie Naar aanleiding van de voorliggende tekst is de Commissie vastberaden ervoor te zorgen dat de constructieve besprekingen die momenteel gevoerd worden, zullen leiden tot een tekst die niet alleen evenwichtig en voor iedereen aanvaardbaar is, maar die ook effectief de beoogde doelstellingen dient. Tegelijkertijd is de Commissie voornemens om de Raad snel om een onderhandelingsmandaat te vragen dat haar in staat zou stellen om namens de EU over een internationaal verdrag te onderhandelen, dat een juridisch bindend instrument zou zijn. De Commissie is in ieder geval vastberaden om zich actief te blijven inspannen om personen met een leeshandicap snel concrete oplossingen aan te reiken voor de problemen waarmee zij momenteel geconfronteerd worden. 5. Antwoord van de Commissie, ontvangen op 28 oktober 206 Verzoekschriften nrs. 0924/204 t/m 964/20 Op 3 september 206 heeft de Commissie een reeks wetgevingsvoorstellen betreffende auteursrecht aangenomen (beschikbaar via Deze reeks voorstellen dient ter modernisering van de EU-regels voor auteursrecht en bevat vier wetgevingsvoorstellen, waaronder een voorstel voor een richtlijn en een voorstel voor een verordening die specifiek gericht zijn op de tenuitvoerlegging in de EU-wetgeving van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben. Met name het voorstel van de Commissie voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende bepaalde toegestane gebruikswijzen van werken en ander materiaal dat beschermd wordt door auteurs- en aanverwante rechten ten behoeve van personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben en tot wijziging van Richtlijn 200/29/EG betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (COM (206) 596; beschikbaar via streeft naar de tenuitvoerlegging van het Verdrag van Marrakesh binnen de interne markt middels de invoering van een verplichte uitzondering op het auteursrecht, teneinde de binnen de EU grensoverschrijdende toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben, te bevorderen. Het voorstel van de Commissie voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de grensoverschrijdende uitwisseling tussen de Unie en derde landen van Zie antwoord op mondelinge vraag O /202, waarin commissaris Barnier aangeeft dat hij voornemens is de Commissie voor te stellen om de lidstaten van de EU om een mandaat te verzoeken. CM\08862.docx 5/6 PE v03-00

6 exemplaren in toegankelijke vorm van bepaalde werken en ander materiaal dat beschermd wordt door auteurs- en aanverwante rechten ten behoeve van personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben (COM (206) 595; toegankelijk via zal betrekking hebben op de grensoverschrijdende uitwisseling tussen de Unie en de bij het Verdrag van Marrakesh betrokken derde landen van dergelijke exemplaren in toegankelijke vorm. De bespreking van deze voorstellen in de Raad is recentelijk van start gegaan. De bijeenkomsten van de Groep van de Raad werden op 3 en 7 oktober 206 gehouden. Verdere bijeenkomsten van de Groep van de Raad betreffende het Verdrag van Marrakesh staan op de agenda voor november 206. De voorstellen zijn toegewezen aan de Commissie juridische zaken (JURI), die hier binnen het Europees Parlement verantwoordelijk voor is. Ondertussen heeft de advocaat-generaal zijn conclusies gepresenteerd met betrekking tot het lopende verzoek om advies van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU ) betreffende de ratificatie op 8 september 206 van het Verdrag van Marrakesh. In zijn advies concludeert de advocaat-generaal dat de Europese Unie exclusieve bevoegdheid heeft om het Verdrag van Marrakesh te sluiten en beveelt hij het Hof aan dienovereenkomstig te antwoorden. Het advies van het Hof wordt in het laatste kwartaal van 206 verwacht. Deze voorstellen vormen een aanvulling op het voorstel van de Commissie voor een Europese toegankelijkheidswet die de toegankelijkheid van e-boeken van het begin af aan verplicht stelt. Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten betreffende de toegankelijkheidseisen voor producten en diensten COM/205/065 final - 205/0278 (COD) PE v /6 CM\08862.docx