RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 29 november 2007 (04.12) (OR. en) 14449/07 JUSTCIV 281

Transcriptie

1 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 29 november 2007 (04.12) (OR. en) 14449/07 JUSTCIV 281 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap het Coreper/de Raad Resultaten van de Diplomatieke Conferentie te Den Haag over het Verdrag inzake de internationale inning van alimentatie voor kinderen en andere gezinsleden en het Protocol inzake de wet die van toepassing is op onderhoudsverplichtingen I. IEIDING 1. In 1999 heeft de Haagse Conferentie voor internationaal privaatrecht een aanvang gemaakt met de besprekingen over onderhoudsverplichtingen, ten einde de bepalingen van de bestaande verdragen, waaronder eerdere Haagse Verdragen en het Verdrag van New York van 1956 (Verenigde Naties) te moderniseren. In de loop van vijf vergaderingen, in mei 2003, juni 2004, april 2005, juni 2006 en mei 2007, heeft een speciale commissie zich beraden op de tekst van een nieuw mondiaal verdrag inzake onderhoudsverplichtingen en een protocol inzake de toepasselijke wet /07 lep/bar/dm 1

2 2. Parallel hieraan heeft de Commissie in december 2005 een voorstel ingediend voor een verordening van de Raad betreffende de bevoegdheid, het toepasselijk recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van vonnissen, en de samenwerking op het gebied van onderhoudsverplichtingen. Het Comité burgerlijk recht heeft dit voorstel besproken met het oogmerk tot een resultaat te komen dat strookt met en aansluit op de uitkomst van de onderhandelingen in Den Haag. 3. De onderhandelingen in het kader van de Haagse Conferentie zijn afgerond tijdens de eenentwintigste diplomatieke vergadering, van 5 tot en met 23 november De Europese Gemeenschap nam voor het eerst als volwaardig lid deel aan de Haagse Conferentie en speelde een belangrijke rol in de onderhandelingen. De lidstaten traden gecoördineerd op en verdedigden één gemeenschappelijk standpunt, voornamelijk via de Commissie. Aldus konden de Gemeenschap en haar lidstaten het verloop van de onderhandelingen positief beïnvloeden en een centrale rol spelen bij het vinden van compromissen en het bereiken van overeenstemming over punten waarover verschil van mening bestond. 4. Het voorzitterschap is verheugd over de aanneming van de tekst van het Verdrag inzake de internationale inning van alimentatie voor kinderen en andere gezinsleden en het Protocol inzake de wet die van toepassing is op onderhoudsverplichtingen. Samen met de bestaande Haagse verdragen inzake kinderen, waaronder die betreffende de ontvoering van kinderen (1980), interlandelijke adoptie (1993) en de internationale bescherming van kinderen (1996), geven deze instrumenten handen en voeten aan de kinderrechten welke zijn neergelegd in het Verdrag van de Verenigde Naties van 20 november Het nieuwe Haags Verdrag bouwt voort op de beste elementen van de bestaande internationale instrumenten. Het voorzitterschap wil enkele van de belangrijkste kenmerken ervan nader belichten /07 lep/bar/dm 2

3 II. HET VERDRAG A. WERKINGSSFEER 6. Het verdrag heeft in essentie betrekking op de onderhoudsverplichtingen van ouders ten aanzien van hun kinderen die jonger zijn dan 21 jaar. Ook onderhoudsverplichtingen tussen echtelieden en voormalige echtelieden vallen in sommige gevallen onder het verdrag. De verdragsluitende partijen kunnen door middel van een verklaring voorzien in de mogelijkheid het verdrag ook toe te passen op alimentatie voor andere gezinsleden. B. ADMINISTRATIEVE SAMENWERKING 7. De samenwerking waarin het verdrag voorziet, berust op een systeem van centrale instanties die schuldeisers met een alimentatievordering helpen door middel van het doorzenden en in ontvangst nemen van aanvragen en door het beginnen of faciliteren van procedures met betrekking tot aanvragen tot vaststelling, wijziging, erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen. De procedures voor administratieve samenwerking zijn zodanig opgezet dat zij eenvoudig en snel kostenefficiënte en eerlijke resultaten mogelijk maken, waarbij de complexe procedures en de kosten die in het verleden het voornaamste probleem vormden, zo veel mogelijk worden voorkomen. 8. Het verdrag houdt rekening met nieuwe technologieën en voorziet in een flexibel systeem dat zich verder kan ontwikkelen naarmate de behoeften zich wijzigen en de technische vooruitgang nieuwe mogelijkheden schept. 9. Het verdrag bevat bepalingen betreffende de daadwerkelijke toegang tot procedures en vermeldt voor het eerst het beginsel van kosteloze rechtsbijstand voor aanvragen betreffende alimentatie voor kinderen. Krachtens het nieuwe verdrag verstrekt de aangezochte staat kosteloos rechtsbijstand voor alle aanvragen van een alimentatiegerechtigde wanneer het gaat om alimentatieverplichtingen van een ouder jegens een kind dat jonger is dan 21 jaar. Het verdrag biedt een staat evenwel de mogelijkheid om, uit hoofde van zijn nationaal recht, gemaakte kosten terug te vorderen van een niet-succesvolle partij. Met betrekking tot verzoeken om het vaststellen of wijzigen van een uitspraak inzake alimentatie voor kinderen kan een staat kosteloze rechtsbijstand ook weigeren indien hij van mening is dat het verzoek of het beroep ten gronde duidelijk ongefundeerd is /07 lep/bar/dm 3

4 C. ERKENNING EN TENUITVOERLEGGING 10. Het verdrag voorziet in een harmonisatie van de procedure ten aanzien van aanvragen voor erkenning en tenuitvoerlegging, waarbij in een tweestappenstelsel sneller resultaat zal kunnen worden geboekt. Dit systeem is tot op grote hoogte vergelijkbaar met dat waarin de Brussel I- Verordening 1 voorziet. Om te bevorderen dat het verdrag ook wordt bekrachtigd door staten wier procesrecht niet op een dergelijk systeem is toegesneden, voorziet het verdrag daarnaast in een alternatieve procedure voor erkenning en tenuitvoerlegging, waaraan de verdragsluitende partijen door middel van een verklaring kunnen deelnemen (artikel 24). 11. In het kader van verzoeken om erkenning en tenuitvoerlegging worden overheidsinstanties als schuldeiser erkend en genieten zij dus dezelfde rechten als andere schuldeisers. D. ONTKOPPELINGSCLAUSULE 12. Het verdrag laat de toepassing van communautaire instrumenten die na de sluiting van het verdrag zijn aangenomen, onverlet. Wat de erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen tussen de lidstaten betreft, laat het verdrag de communautaire regels onverlet, ongeacht of deze vóór dan wel na de sluiting van het verdrag zijn aangenomen. 1 Verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (PB L 12 van , blz. 1), laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 1791/ /07 lep/bar/dm 4

5 III. HET PROTOCOL 13. Het protocol stelt gemeenschappelijke regels vast met betrekking tot de wet die van toepassing is op onderhoudsverplichtingen die voortvloeien uit een familiebetrekking, ouderschap, huwelijk of verwantschap, met inbegrip van onderhoudsverplichtingen jegens kinderen, ongeacht de burgerlijke staat van de ouders, en moet ook worden toegepast indien de toepasselijke wet die is van een staat die geen partij is bij het verdrag. 14. Het voorzitterschap is ingenomen met de sluiting van dit protocol, en erkent het mondiale belang ervan. Aangezien de regels betreffende de toepasselijke wet wereldwijd zullen worden toegepast, is het protocol van bijzonder belang voor de onderhandelingen over het voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de rechterlijke bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen, en de samenwerking op het gebied van onderhoudsverplichtingen. IV. ONDERTEKENING EN BEKRACHTIGING 15. Het verdrag en het protocol staan nu open voor ondertekening en bekrachtiging door de staten, met inbegrip van regionale organisaties voor economische integratie zoals de Gemeenschap, die lid zijn van de Haagse Conferentie voor internationaal privaatrecht, en door de andere staten die hebben deelgenomen aan de eenentwintigste diplomatieke vergadering. Na de inwerkingtreding kunnen ook alle andere staten, die niet op de diplomatieke vergadering aanwezig waren, tot het verdrag toetreden. De Verenigde Staten van Amerika hebben het verdrag op 23 november 2007 ondertekend. V. CONCLUSIE 16. Het Coreper/de Raad wordt verzocht nota te nemen van dit verslag over de resultaten van de Diplomatieke Conferentie in Den Haag over het Verdrag inzake de internationale inning van alimentatie voor kinderen en andere gezinsleden en het Protocol inzake de wet die van toepassing is op onderhoudsverplichtingen /07 lep/bar/dm 5