het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel)/de Raad

Transcriptie

1 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 31 maart 2014 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2013/0444 (E) 8305/14 ADD 1 PI 39 NOTA I/A-PUNT van: aan: d.d.: 9 april 2014 nr. vorig doc.: 7596/14 PI 31 Nr. Comdoc.: 5076/14 PI 1 Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel)/de Raad Besluit van de Raad betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben -Vaststelling = Verklaringen 1. Verklaring van de Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië over de bevoegdheid van de Unie en de lidstaten voor ondertekening van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben De Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië benadrukken het belang van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben en juichen derhalve toe dat de Europese Unie het ondertekent. 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 1

2 De Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië zijn echter van oordeel dat het Verdrag van Marrakesh onder de gedeelde bevoegdheid van de Unie en de lidstaten valt en derhalve niet alleen door de Unie, maar ook door alle lidstaten moet worden ondertekend en gesloten. De Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië vinden namelijk dat de lidstaten bevoegd blijven om partij te zijn bij het Verdrag van Marrakesh, samen met de Unie, in ieder geval wat betreft artikel 4 ervan. In dat artikel wordt de verdragsluitende partijen de verplichting opgelegd in hun nationale wetgeving een beperking of een uitzondering op te nemen ten aanzien van het reproductierecht, het distributierecht en het recht op terbeschikkingstelling aan het publiek, met als doel de toegang voor in aanmerking komende personen tot werken in een toegankelijk formaat te bevorderen. In het Unierecht bestaat iets dergelijks echter niet: in dit verband biedt artikel 5, lid 3, onder b), van Richtlijn 2001/29/EG slechts een mogelijkheid. Voorts worden daar niet de uitzonderingen of beperkingen ten behoeve van blinden of mensen die anderszins een leeshandicap hebben, omschreven. Het Verdrag van Marrakesh gaat dus verder dan de door Richtlijn 2001/29/EG uitgevoerde harmonisatie. Hoofddoel van het Verdrag is de onderlinge aanpassing van de wetten van de Verdragsluitende Partijen, en het beoogt de goede werking van de nationale markten van de diverse Verdragsluitende Partijen te verbeteren, wat in het geval van de Unie betrekking heeft op de interne markt, die onder de gedeelde bevoegdheid van de Unie en de lidstaten valt. 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 2

3 De Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië zijn in het licht van de jurisprudentie ter zake van het Hof van Justitie (zie Advies 1/94 van het Hof van Justitie van 15 november 1994, punt 88) van oordeel dat de Unie niet middels een internationale overeenkomst kan opleggen dat er maatregelen worden genomen. Het staat de lidstaten nog steeds vrij deze zelf intern te nemen. Aangezien de Unie geen gemeenschappelijke regels heeft vastgesteld op het gebied dat wordt bestreken door artikel 4 van het Verdrag van Marrakesh, heeft de Unie geen uitsluitende bevoegdheid verkregen, overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het Verdrag betreffend de werking van de Europese Unie (VWEU), en zijn de lidstaten hun bevoegdheid niet kwijtgeraakt. Dat het besluit houdende toestemming voor de ondertekening van het Verdrag namens de Unie uitsluitend gebaseerd is op artikel 207 VWEU, neemt volgens de Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië niet weg dat de lidstaten nog steeds bevoegd zijn om het Verdrag van Marrakesh te ondertekenen en te sluiten, naast de Unie. De Tsjechische Republiek, Finland, Frankrijk, Duitsland, Roemenië, Slowakije en Slovenië vinden namelijk dat de hoofdtheorie en de bijkomende theorie die het Hof van Justitie in zijn jurisprudentie opbouwt met betrekking tot de keus van een rechtsgrondslag niet gelden voor het delen van bevoegdheden tussen de Unie en de lidstaten. In tegendeel, als een bepaling van een internationale overeenkomst, ook al is het belang ervan gering, buiten de uitsluitende bevoegdheid van de Unie en binnen de bevoegdheid van de lidstaten valt, dient de overeenkomst al te worden beschouwd als een zaak die onder de gedeelde bevoegdheid van de Unie en de lidstaten valt, en moet de overeenkomst de vorm van een gemengde overeenkomst krijgen (zie hierover Advies 1/08 van het Hof van 30 november 2008, punten 138 tot en met 140). 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 3

4 2. Verklaring van Polen De Republiek Polen erkent het belang van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben, en is van oordeel dat zowel de Europese Unie als de lidstaten snel stappen moeten nemen in de richting van ondertekening en bekrachtiging ervan. Volgens Polen is het Verdrag van Marrakesh enerzijds een rechtskader dat een systeem moet verbeteren voor uitwisseling van exemplaren in toegankelijke vorm ten behoeve van blinden en visueel gehandicapten, en waarborgt het Verdrag anderzijds dat auteursrecht en creativiteit verder geëerbiedigd worden. In werkelijkheid zal de uitvoering van het Verdrag nauw verbonden zijn met het sociaal en cultureel beleid en het onderwijsbeleid van de lidstaten met betrekking tot de bestrijding van sociale uitsluiting van personen met een handicap. Dat is de voornaamste reden waarom Polen van mening is dat het Verdrag van Marrakesh binnen de gedeelde bevoegdheid van de Unie en de lidstaten valt, en waarom er voor de daadwerkelijke uitvoering ervan door beide partijen actie moet worden ondernomen. Polen betwijfelt al lang of artikel 207 VWEU moet worden gebruikt als een van de rechtsgrondslagen voor de ondertekening en bekrachtiging van het Verdrag van Marrakesh. We zijn namelijk van mening dat het Verdrag niet als hoofddoel heeft betere handelsvoorwaarden voor EU-bedrijven buiten de EU te verwezenlijken, maar om visueel gehandicapte personen toegang te bieden tot gepubliceerde werken in speciale formaten. In het licht van recente jurisprudentie ter zake van het Hof van Justitie moet er, wanneer er wordt besloten over de rechtsgrondslag voor de ondertekening door de Europese Unie en de lidstaten, rekening worden gehouden met het hoofddoel van een internationale overeenkomst. 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 4

5 Polen is van mening dat artikel 114 VWEU, aangevuld met artikel 19 VWEU, de correcte rechtsgrondslag zou zijn voor de ondertekening en bekrachtiging van het Verdrag van Marrakesh. Die rechtsgrondslag zou garanderen dat de verscheidenheid van het sociaal beleid van de lidstaten met betrekking tot visueel gehandicapten, met inbegrip van maatregelen in het kader van het auteursrecht, wordt erkend. Op basis van al deze argumenten heeft de Republiek Polen besloten zich te onthouden van stemmen over de vaststelling van het besluit betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben. 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 5

6 3. Verklaring van het Verenigd Koninkrijk Het Verenigd Koninkrijk spreekt andermaal zijn krachtige steun uit voor het Verdrag van Marrakesh (het Verdrag), dat miljoenen visueel gehandicapten over de gehele wereld zal helpen doordat de levering van boeken in toegankelijke formaten wordt aangemoedigd. Het VK is van mening dat de Europese Unie ten aanzien van het Verdrag geen exclusieve bevoegdheid heeft en dat de lidstaten bevoegd zijn het te ondertekenen en te bekrachtigen. Het VK heeft het Verdrag reeds ondertekend en is van plan het zo spoedig mogelijk te bekrachtigen. Daarom betreurt het VK het dat het Besluit van de Raad dat de ondertekening van het Verdrag door de EU toestaat, een rechtsgrondslag heeft dat artikel 207 VWEU omvat. Deze rechtsgrondslag heeft betrekking op de stimulering van het gemeenschappelijk handelsbeleid en dat is niet de primaire doelstelling van het Verdrag. Daarom vindt het VK artikel 207 VWEU geen goede rechtsgrondslag voor dit Raadsbesluit. 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 6

7 4. Verklaring van de Europese Commissie betreffende de bevoegdheid van de Unie met betrekking tot het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben De Europese Commissie is van oordeel dat het onderwerp van het Verdrag van Marrakesh tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben, uit hoofde van artikel 3, lid 1, onder e), en lid 2 VWEU, onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie valt. 8305/14 ADD 1 ons/bar/mt 7