Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Gevraagde

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Verzelfstandiging Kinderboerderij Klein Boveneind Gevraagde Beslissing: De kaders en planning (bijlage 1) aangaande de externe verzelfstandiging van Kinderboerderij Klein Boveneind vaststellen. De financiële consequenties vanaf 2018 vastleggen in de volgende Kadernota. Aan de gemeenteraad van Krimpen aan den IJssel Krimpen aan den IJssel, 6 december 2016 Inleiding Op 6 maart 2014 heeft uw raad na een lang en zorgvuldig proces richtinggevende besluiten genomen over de gemeentelijke voorzieningen. In de kern heeft uw raad besloten dat de rol van de gemeente beperkt blijft tot regisseur van beleid en van 'opdrachtgever' voor een gevarieerd aanbod van activiteiten. Het dagelijks beheer van die activiteiten wordt in beginsel over gelaten aan c.q. overgedragen aan de aanbieders van activiteiten. De gemeente biedt de aanbieders de mogelijkheid om (conform de Algemene subsidieverordening) subsidie aan te vragen, maar de afhankelijkheid van gemeentelijke subsidies wordt zoveel mogelijk beperkt. Na het besluit van uw raad is de focus op verzelfstandiging van de individuele voorzieningen (zwembad, binnensport, muziekschool en kinderboerderij) komen te liggen. Iedere voorziening met haar eigen dynamiek, tijdspad en besluitvorming. Per is de kinderboerderij - net als muziekonderwijs, binnensport en zwembad - intern verzelfstandigd. De adjunct-directeur Ruimte vervult vanaf dat moment de rol van 'manager' van de kinderboerderij. Het dagelijks (programma, facilitair en exploitatie) beheer is intern verzelfstandigd en uitgewerkt in een managementcontract. Vernieuwing en groot onderhoud van de opstallen van de kinderboerderij is nog volop in uitvoering. Oplevering is voorzien in de eerste helft van In onze raadsinformatiebrief van 23 juni 2016 hebben wij uw raad geïnformeerd over de resultaten van de interne verzelfstandiging, de activiteiten van de Vriendenstichting, het advies van Driesen Advies en Training en onze inzet voor de externe verzelfstandiging van de kinderboerderij. Naar aanleiding daarvan heeft uw raad in de vergadering van 7 juli bij motie aangegeven in het derde kwartaal van 2016 nader geïnformeerd te willen worden.

2 In de raadsinformatiebrief van 30 september 2016 is uw raad geïnformeerd over de door ons college voorgenomen aanpak. Op 25 oktober is deze raadsinformatiebrief in een informatieve commissie besproken. Naar aanleiding daarvan doen wij u thans een voorstel om de kaders en planning aangaande de externe verzelfstandiging van Kinderboerderij Klein Boveneind vast te stellen. Wij hanteren daarbij het model zoals ook gehanteerd bij de verzelfstandiging van de andere voorzieningen. Onderzoek Na de raadsvergadering van 7 juli 2016 hebben wij de heer Mart Toet opdracht gegeven om gesprekken met alle betrokkenen te voeren om enerzijds de impasse te doorbreken en anderzijds te werken aan concrete oplossingen voor geconstateerde problemen. Deze gesprekken hebben geleid tot een door alle betrokkenen gedragen voorstel, gebaseerd op de volgende prioriteiten. 1. Het introduceren van een beheerstichting die de werkgeversrol gaat vervullen, structuur aan de organisatie gaat geven en als klankbord kan dienen voor medewerkers, gemeente en Vriendenstichting. 2. Het betrekken van een actieve groep omwonenden in de vorm van een beheercommissie. 3. Het definiëren van een aantal richtinggevende aspecten die door de beheerstichting uitgewerkt kunnen worden. 4. Het bijeenbrengen van alle betrokkenen zodanig dat het onderlinge wantrouwen afneemt en de communicatie over en weer beter gaat verlopen. Ons college heeft - in afwijking van ons voorstel van juni het voortschrijdende inzicht gekregen dat het oprichten van een nieuwe (beheer)stichting een ongewenste optie is. Voordat zo'n stichting geëquipeerd is om haar taken op een goede wijze op te pakken gaat veel tijd (en geld) verloren en blijft de huidige impasse te lang voortbestaan. Sterke voorkeur is dan ook de keuze voor een bestaande instelling die al binnen de Krimpense samenleving actief is en waarvan mag worden verwacht dat zij de werkgeversrol kan vervullen en een bijdrage kan leveren aan financiële taakstelling. Kijkend naar de sociale kaart van onze gemeente zouden daar de Stichting CapelleWerkt (handelsnaam 'IJsselwerk!'), SYnerKri en de Vriendenstichting in aanmerking kunnen komen. In onze raadsinformatiebrief van 30 september en de informatieve commissie van 25 oktober hebben wij toegelicht waarom wij van mening zijn dat IJsselwerk! het beste geëquipeerd is om als beheerstichting op te treden. Wij verwachten zelfs dat IJsselwerk! reeds per als exploitant van de kinderboerderij aan de slag kan. Dat heeft ook de voorkeur van alle betrokkenen. Bewust is afgezien van een uitvoerige analyse, zoals destijds bij de binnensport heeft plaatsgevonden. Minder omvangrijke complexiteit en de wens om op korte termijn helderheid te bieden hebben tot een meer pragmatische keuze geleid. Overigens leidt het subsidie-instrument ertoe dat via het opleggen van subsidievoorwaarden eventuele onduidelijkheden ook tussentijds kunnen worden opgeheven. Ons college heeft in voldoende mate vertrouwen in de te effectueren samenwerking met IJsselwerk!. Ook na het effecturen van de verzelfstandiging zal enkele maanden tijd nodig zijn om te zorgen dat gemaakte afspraken worden geïmplementeerd en de verschillende onderdelen van de organisatie 'dezelfde taal spreken'. 2

3 Beoogd effect Het kader en de planning vaststellen waarmee de feitelijke externe verzelfstandiging vormgegeven kan worden. De kaders zullen de basis vormen voor de verdere gesprekken met de beoogde exploitant. Argumenten Kaders en planning nodig voor aangaan juridische relatie(s) Het college wil uitvoering geven aan de verzelfstandiging van de kinderboerderij zoals besloten in maart Hiertoe vraagt het college uw raad om de kaders en planning vast te stellen aan de hand waarvan ons college afspraken met IJsselwerk! kan maken. Kanttekeningen De - breed levende - wens om meer in te spelen op dagbestedingstaken voor mensen met een verstandelijke beperking zal worden meegenomen in de prestatieafspraken. De kosten van de dagbesteding komen niet ten laste van de gemeente, maar worden uit de zorgbudgetten van de betreffende instellingen, dan wel uit de budgetten van de betreffende personen gefinancierd. Nadrukkelijk geven wij aan dat niet gestreefd wordt naar een woonzorgboerderij die onder regie staat van een zorginstelling (zoals bijvoorbeeld in Moordrecht). Primaire doelen van de kinderboerderij zijn immers: 1. Ontmoeten en recreatie 2. Natuur- en milieueducatie Financiën Bij de behandeling van de Kadernota 2017 heeft uw raad ermee ingestemd om de voor- en nadelen bij het realiseren van de taakstellingen op de exploitatie van de voorzieningen en de overhead via de algemene reserve af te wikkelen. Meer concreet heeft uw raad op ons voorstel de taakstelling voor de kinderboerderij voor 2017, groot C75.000,-, geschrapt. Daarmee is voor het dagelijks beheer (salariskosten en directe exploitatielasten) van de kinderboerderij in 2017 Ç ,- (afgerond) beschikbaar. De structurele taakstelling van C ,- voor 2018 en volgende jaren is onderdeel van de meerjarenbegroting Wij doen uw raad in de Kadernota 2018 een voorstel voor de invulling van die taakstelling. In de meerjarenbegroting vertalen wij dit vervolgens in paragraaf H in een subsidieplafond. Bezuinigingen zijn reëel te vinden in besparingen op de personele kosten (bij mutaties in het personeelsbestand), op de kosten van eigenarenbeheer (omdat IJsselwerk! in staat is om onderhoudswerkzaamheden zelf uit te voeren of daar vrijwilligers voor in te zetten) en op de fondsenwervende activiteiten van de Vriendenstichting. Communicatie De medewerkers van kinderboerderij zijn op de hoogte van deze ontwikkelingen. Dit wordt ook na uw besluitvorming gecontinueerd. IJsselwerk!, SYnerKri, Vriendenstichting en omwonenden die in de beheercommissie zitting willen nemen zijn over ons voornemen geïnformeerd. Uitvoering Na vaststelling van de kaders en de planning door uw raad gaan wij in gesprek met IJsselwerk! over de overdracht van het dagelijks en het eigenarenbeheer van de kinderboerderij. Wij zullen uw raad periodiek over de voortgang blijven informeren. 3

4 Bijlagen Verzelfstandiging Kinderboerderij Klein Boveneind - Kaders en planning Bijlagen ter informatie Raadsinformatiebrief 30 september 2016 Raadsinformatiebrief 23 juni 2016 Notitie Kaders, planning en financiële taakstelling 'Kinderboerderij Klein Boveneind' (juni 2016) In de vergadering van de besluit voorbereidende commissie van 1 december is dit voorstel aan de orde geweest. Naar aanleiding van deze behandeling zijn de kaders op onderdelen aangepast. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Krimpen aan den IJssel, Mr. A. Boele secretaris M.W. Vroom burgemeester 4

5 Ontwerp-besluit De raad van de gemeente Krimpen aan den IJssel; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d besluit: 1. De kaders en planning aangaande de externe verzelfstandiging van Kinderboerderij Klein Boveneind vast te stellen; 2. De financiële consequenties vanaf 2018 vast te leggen in de volgende Kadernota. Aldus besloten door de raad van de gemeente Krimpen aan den IJssel in zijn openbare vergadering van De griffier, De voorzitter, 5

6 - Verzelfstandiging Kinderboerderij Klein Boveneind - De Kinderboerderij Klein Boveneind is een laagdrempelig en openbaar toegankelijke recreatieve voorziening waar kennis kan worden gemaakt met (boerderij)dieren, natuur en milieu. Op de kinderboerderij is een educatief centrum gevestigd van waaruit natuur- en milieulessen worden ontwikkeld en verzorgd. De kinderboerderij heeft derhalve een belangrijke maatschappelijke functie gericht op: 1. Ontmoeten en recreatie 2. Natuur- en milieueducatie 3. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (waaronder dagbesteding) Per wordt de kinderboerderij extern verzelfstandigd. Dit zal plaatsvinden door middel van een nog nader vorm te geven juridische relatie met een lokale of regionale stichting (hierna: de exploitant). Het betreft hier het: a) Dagelijks beheer:» Programmabeheer;» Exploitatiebeheer;» Facilitair beheer b) Eigenarenbeheer (na afronding grot onderhoud en renovatie). Kaders Wijze van verzelfstandiging a) Subsidierelatie b) Detachering van huidige medewerkers Personeel a) De exploitant zal vanaf de start optreden als werkgever, zij het dat de huidige medewerkers in dienst blijven bij de gemeente respectievelijk Promen en bij de exploitant worden gedetacheerd. b) De basis voor afspraken met personeel is het Sociaal Beleidskader. Deze afspraken kunnen worden vastgelegd in een sociaal plan (een van de uitgangspunten is 'mens volgt werk'). c) Eventuele nieuwe medewerkers komen niet meer in dienst van de gemeente. Kwaliteitsborging a) De exploitant voldoet aan de wettelijke regelgeving m.b.t. het exploiteren van een kinderboerderij. b) De exploitant zorgt dat voor de kinderboerderij het keurmerk van de Vereniging van Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland (SKBN) en het keurmerk Zoönosen wordt verworven. c) De exploitant zorgt dat de kinderboerderij een erkend leerbedrijf blijft en stages aanbiedt voor leerlingen die de VMBO/MBO-opleiding dierverzorging volgen. d) De exploitant stelt een beheercommissie in, bestaande uit omwonenden en andere geïnteresseerden die bereid zijn actief bij te dragen in de exploitatie van de kinderboerderij. 6

7 e) De exploitant organiseert tweemaal per jaar een overleg met de beheercommissie en de medewerkers en rapporteert over de acties uit dit overleg aan de gemeente. f) De exploitant registreert klachten en handelt deze snel en correct af en legt hierover in het jaarverslag verantwoording af. g) De exploitant dient jaarlijks een jaarverslag in. h) Twee maal per jaar vindt overleg plaats tussen de gemeente (als opdrachtgever en eigenaar) en de exploitant om te bewaken dat partijen de overeengekomen verplichtingen nakomen en de exploitant voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen. i) De gemeente voert periodiek een benchmark uit naar de (financiële) prestatie van de exploitant. Gebruik en commerciële activiteiten a) De exploitant dient de kinderboerderij optimaal beschikbaar te houden voor bovengenoemde maatschappelijke functies en hanteert daarbij de openingstijden zoals die gelden op het moment van verzelfstandiging. b) De exploitant stelt jaarlijks - per schooljaar - een rooster op voor natuur- en milieulessen voor het (basis)onderwijs. c) De exploitant organiseert jaarlijks bijzondere activiteiten en evenementen en dient daarvoor de Handleiding evenementenbeleid te volgen. d) De exploitant kan zelf andere activiteiten organiseren die een bijdrage leveren aan gemeentelijk beleid of maatschappelijke initiatieven van anderen faciliteren. e) Commerciële activiteiten en reclame zijn toegestaan, maar ondergeschikt aan de maatschappelijke functies. f) De exploitant organiseert tweemaal per jaar een overleg met de Stichting 'Vrienden van Kinderboerderij Klein Boveneind'. Eigendomssituatie en eigenarenbeheer a) De gemeente blijft eigenaar van de kinderboerderij. b) De gemeente verhuurt de kinderboerderij aan de exploitant. c) Gebruikskosten (gas, water, licht) komen voor rekening van de exploitant d) Gemeente en exploitant maken in de huurovereenkomst nadere afspraken over het uitvoeren van klein en planmatig onderhoud van en levensduur verlengende investeringen in de kinderboerderij. Uitgangspunt daarbij is om de exploitant zoveel mogelijk verantwoordelijk te maken voor het klein en planmatig onderhoud. Tarieven a) De exploitant is niet bevoegd om een toegangsprijs te heffen. b) Voor bijzondere activiteiten en evenementen mag een prijs in rekening worden gebracht. c) Voor commerciële activiteiten mag een prijs in rekening worden gebracht. Bijdrage, vermogen en garanties a) Voor het dagelijks beheer van de kinderboerderij is conform de meerjarenbegroting in 2017 Ç beschikbaar. b) De subsidie wordt jaarlijks, conform de systematiek van de Algemene Subsidieverordening, op basis van een ingediend jaarplan inclusief begroting verleend. c) De opbrengsten zijn onvoldoende om de huurprijs te dekken; het verschil wordt verdisconteert in de subsidie. d) De in de verordening opgenomen bepalingen m.b.t. vermogen etc. zijn van toepassing. Belastingen en verzekeringen a) De gemeente neemt voor haar rekening het eigenaarsdeel van de OZB en de waterschapslasten. 7

8 b) De gemeente houdt de brand- en stormverzekering aan. De exploitant kan een bedrijfsschadeverzekering afsluiten. c) Alle overige belastingen en lasten die wegens of in verband met het specifieke karakter van het gebruik van het gehuurde van de gemeente geheven zullen worden komen ten laste van de exploitant. Planning 2016 a) Opstellen overeenkomst(en) met exploitant 2017 a) Start exploitant (dagelijks beheer) op 1 april. b) Overdracht eigenarenbeheer (na afronding groot onderhoud en vernieuwing) 8

9 Toelichting op de k a d e r s Hieronder wordt per thema een nadere toelichting op de kaders gegeven. Wijze van verzelfstandiging De exploitant krijgt - zo mogelijk - per een subsidierelatie met de gemeente voor de kosten van personeel, activiteiten en (dagelijks) onderhoud. Het eerste jaar (2017) in de vorm van een projectsubsidie; na het eerste jaar (vanaf 2018) kan een budgetsubsidie worden verleend. In 2017 is voor het dagelijks beheer op jaarbasis Ŝ beschikbaar. In de meerjarenbegroting is vanaf taakstellend - ŝ ,- minder beschikbaar. Bezuinigingen zijn reëel te vinden in besparingen op de personele kosten (bij mutaties in het personeelsbestand), op de kosten van eigenarenbeheer (omdat IJsselwerk! in staat is om onderhoudswerkzaamheden zelf uit te voeren of daar vrijwilligers voor in te zetten) en op de fondsenwervende activiteiten van de Vriendenstichting. De subsidie wordt jaarlijks, conform de systematiek van de Algemene Subsidieverordening, op basis van een ingediend jaarplan inclusief begroting verleend. Vaststelling van de subsidie vindt plaats op basis van de door de exploitant afgelegde verantwoording. De exploitant dient in 2017 een jaarplan 2018 inclusief begroting in op basis waarvan duidelijk wordt in welke mate deze bezuinigingen vanaf 2018 haalbaar zijn. Personeel De exploitant zal vanaf de start optreden als werkgever, zij het dat de medewerkers in dienst blijven bij de gemeente resp. Promen en bij de exploitant worden gedetacheerd. In de Raadsinformatiebrief is aangegeven op welk punt financiële aanspraken bij de gemeente blijven bestaan (ziekte of arbeidsongeschiktheid langer dan 6 weken). De exploitant draagt zorg voor voldoende personeel, waarbij door natuurlijk verloop van de medewerkers in dienst van de gemeente een deel van de bezetting op langere termijn vervangen kan worden door vrijwilligers. Daarbij dient de deskundigheid van de medewerker (beroepskracht of vrijwilliger) een belangrijk punt te zijn. Kwaliteitsborging Ter waarborging van de kwaliteit van het werk van de kinderboerderij zal de exploitant zich inzetten voor de verwerving van de gewenste kwaliteitscertificaten. De exploitant draagt derhalve zorg voor de continuïteit van het werk op de kinderboerderij. Er komt vanaf de start een beheercommissie, die functioneert onder de exploitant. Deze commissie bestaat uit belangstellende omwonenden en andere geïnteresseerden, aangevuld met de beheerder (personeelslid belast met de dagelijkse leiding van de kinderboerderij) en een vertegenwoordiger van de exploitant. De commissie plant en organiseert de activiteiten, inclusief de dagopvang voor mensen met een verstandelijke beperking. Zij richt zich dus op alle activiteiten die op de kinderboerderij plaatsvinden. Zij beoordelen of een activiteit vanuit de reguliere beschikbare middelen kan worden georganiseerd en gefinancierd of dat fondsenwerving door de Vriendenstichting nodig is. De commissie stemt de programmering dan ook af met de Vriendenstichting. Voor een goed functioneren zal de commissie bestaan uit ca 6 leden, terwijl zich inmiddels meer kandidaten daarvoor hebben aangemeld. Een eerste oriënterend overleg met de mogelijke leden van de commissie heeft inmiddels plaatsgevonden. Het spreekt vanzelf dat de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de exploitant, de beheercommissie en de vriendenstichting nadere uitwerking en vastlegging behoeven. Dat zal in de periode tot 31 december 2016 gebeuren. Lopende afspraken (convenanten en samenwerkingsovereenkomsten) worden herzien en zo nodig aangepast aan het nieuwe model. 9

10 Gebruik en commerciële activiteiten Geen nadere toelichting. Eigendomssituatie en eigenarenbeheer Overdracht van taken op het gebied van eigenarenonderhoud zal later (niet eerder dan 1 april 2017) plaatsvinden als gevolg van de dan geplande oplevering van de gerenoveerde opstallen. Tarieven Geen nadere toelichting. Bijdrage, vermogen en garanties Het financiële kader wordt vertaald in een subsidieplafond de programmabegroting. en opgenomen in paragraaf H in Belastingen en verzekeringen Geen nadere toelichting. 10